Hanzehogeschool Groningen Instituut voor Sportstudies, Groningen Opleidingen: Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Sport, Gezondheid en Management

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Instituut voor Sportstudies, Groningen Opleidingen: Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Sport, Gezondheid en Management (SGM) Niveau: hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd; Visitatiedatum: 24 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

2 2/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 22 Onderwerp 3 Inzet van personeel 32 Onderwerp 4 Voorzieningen 36 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 39 Onderwerp 6 Resultaten 43 Deel C: Bijlagen 47 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 48 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 55 Bijlage 3: Bezoekprogramma 59 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 62 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 3/69

4 4/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 5/69

6 6/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleidingen Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) en Sport, Gezondheid en Management (SGM) van de Hanzehogeschool Groningen (HG) heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in februari 2008, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 24 april In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer prof.dr. P.M.E. de Knop (domeindeskundig ALO en SGM en voorzitter) De heer drs. C.A. van Loon (domeindeskundige SGM) De heer D.M. Meuken (domeindeskundige ALO) Mevrouw M.C. Peters (studentpanellid) Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (senior-auditor NQA) De heer J.R. Koopmans (junior-auditor NQA) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken, met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent), zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool Groningen is in 1993 ontstaan door een fusie van de Rijkshogeschool Groningen en de Hanzehogeschool Groningen. De Hogeschool omvat ruim 70 bacheloropleidingen en 13 master- en voortgezette opleidingen en telt circa studenten en medewerkers. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 7/69

8 De hogeschool staat onder leiding van het College van Bestuur, dat wordt ondersteund door vier stafbureaus: Personeel en Organisatie, Financiële en Economische Zaken, Onderwijszaken en Marketing en Communicatie. Vanaf september 2004 zijn de bacheloropleidingen ondergebracht bij Schools of Academies. De Hogeschool bestaat uit totaal 18 Schools. Binnen deze Schools hebben inhoudelijk verwante opleidingen een plaats gekregen. Het Instituut voor Sportstudies is één van de 18 Schools en was een voorloper en pilot in de reorganisatie van de hogeschool, met als belangrijkste oogmerk het opleiden van een brede bachelor in een bachelor/master structuur. De Hanzehogeschool Groningen, Instituut voor Sportstudies (HIS), één van de 18 Schools, is in tot stand gekomen. Het Instituut omvat de opleidingen de Academie voor lichamelijk Opvoeding (ALO) en de opleiding Sport, Gezondheid en Management (SGM), die een gezamenlijke propedeuse hebben en drie majors: SO (ALO), Sportgezondheid (SG) en Sportmanagement (SM). De opleiding ALO bestaat sinds 1918 en heeft een ontwikkeling doorgemaakt als gevolg van het veranderende werkveld van de leraar LO: van gymnastiekleraar naar sportleraar en van binnenschools naar steeds meer buitenschools. De opleiding telt 799 studenten (peildatum 11 december 2007), waarvan 257 in de propedeuse en 542 in de hoofdfase. Na de gezamenlijke propedeuse met de opleiding SGM, kunnen studenten de ALO major Sportontwikkeling (SO) volgen. Gekozen is voor deze naam vanwege het huidige brede karakter van de functie van sportleraar. De opleiding leidt op tot leraar lichamelijke opvoeding in het onderwijs, verenigingen, in de buurt of op het snijvlak van deze domeinen. De opleiding SGM is in 1999 voortgekomen uit de ALO. De opleiding heeft 515 studenten (peildatum 11 december 2007), waarvan 117 in de propedeuse en 398 in de hoofdfase. De opleiding heeft twee majors: de major Sportgezondheid (SG) en de major Sportmanagement (SM). 227 studenten volgen de major SM en 171 studenten volgen de major SG. De major SM leidt op tot sportmanager of sportbeleidsmedewerker in de profit- of non-profit sector. De major SG leidt op tot sportgezondheidsprofessional in het kader van de vrijetijdsbesteding of in bedrijven of intermediaire organisaties. Het totale aantal docenten binnen het Instituut voor Sportstudies is 112: 21 in de propedeuse, 29 bij de major SO, 12 bij de major SM en 8 bij de major SG, 20 medewerkers OBP en 22 overig. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport, waarin de beide opleidingen zijn beschreven, gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Naar aanleiding hiervan heeft de NQA-auditor de opleidingen verzocht om enkele aanvullende documenten op te sturen. Vervolgens bereidden de panelleden zich in maart/april 2008 inhoudelijk voor op het bezoek, dat plaatsvond op 24 april Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleidingen hadden een excellent aangevraagd voor de facetten 1.1. Domeinspecifiek eisen, 1.2. Niveau bachelor, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud, 4.1 Materiële voorzieningen en 5.1 Evaluatie resultaten. De opleidingen hebben in het zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiezen. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het Facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel, dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen (bijlage 3). Er vonden gezamenlijke gesprekken plaats met het College van Bestuur, het opleidingsmanagement en de werkveldvertegenwoordigers van de beide opleidingen en afzonderlijke gesprekken met de docenten en de studenten van de beide opleidingen. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-) oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit het Facetrapport en Onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleidingen hebben in juni 2008 een concept van het Facetrapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 9/69

10 op de opleiding als geheel gegeven. Het totaalrapport is in augustus 2008 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september 2008 en is eveneens in september 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het Facetrapport. 10/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding ALO Opleiding SGM Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen goed goed 1.2 Niveau bachelor goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed voldoende 2.4 Studielast goed goed 2.5 Instroom voldoende voldoende 2.6 Duur voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO goed goed 3.2 Kwantiteit personeel voldoende voldoende 3.3 Kwaliteit personeel goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen goed goed 4.2 Studiebegeleiding voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering goed goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau voldoende voldoende 6.2 Onderwijsrendement voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 11/69

12 Doelstellingen opleiding ALO De facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau Bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO bachelor zijn met goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. SGM De facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau Bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO bachelor zijn met goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma ALO De facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie Doelstellingen en Inhoud Programma, 2.3 Samenhang, 2.4 Studielast, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud en 2.8 Beoordeling en toetsing zijn met goed beoordeeld. Het facet 2.5 Instroom is met een voldoende beoordeeld. Tenslotte is aan de criteria van facet 2.6 Duur voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. SGM De facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie Doelstellingen en Inhoud Programma, 2.4 Studielast, 2.7 Afstemming vormgeving en 2.8 Beoordeling en toetsing zijn met goed beoordeeld. De facetten 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma en 2.5 Instroom zijn met een voldoende beoordeeld. Tenslotte is aan de criteria van facet 2.6 Duur voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel ALO De facetten 3.1 Eisen HBO en 3.3 Kwaliteit Personeel zijn met een goed beoordeeld. Het facet 3.2 Kwantiteit Personeel is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. SGM De facetten 3.1 Eisen HBO en 3.3 Kwaliteit Personeel zijn met een goed beoordeeld. Het facet 3.2 Kwantiteit Personeel is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Materiële Voorzieningen ALO Het facet 4.1 Materiële Voorzieningen is met een goed beoordeeld. Het facet 4.2 Studiebegeleiding is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 12/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

13 SGM Het facet 4.1 Materiële Voorzieningen is door het panel met een goed beoordeeld. Het facet 4.2 Studiebegeleiding is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg ALO De facetten 5.1 Evaluatieresultaten, 5.2 Maatregelen tot verbetering en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld zijn met een goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. SGM De facetten 5.1 Evaluatieresultaten, 5.2 Maatregelen tot verbetering en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld zijn met een goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten ALO De facetten 6.1 Gerealiseerd Niveau en 6.2 Onderwijsrendement zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. SGM De facetten 6.1 Gerealiseerd Niveau en 6.2 Onderwijsrendement zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel ALO Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding ALO op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding ALO positief is. SGM Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding ALO op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding ALO positief is. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 13/69

14 14/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 15/69

16 16/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

17 n.b. De opleidingen ALO en SGM hebben een gedeeltelijk gezamenlijke propedeuse. Na de propedeuse kunnen studenten kiezen uit drie majors: Sport Ontwikkeling: SO (van de ALO), de major Sport en Gezondheid: SG (van SGM) en Sport en Management (SM), ook van SGM. Alleen indien er verschillen zijn tussen de opleidingen, c.q. de majors worden deze beschreven. Onderwerp 1 Doelstelling van de opleidingen Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen ALO: goed SGM: goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleidingen sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan opleiding in de betreffende domeinen (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM Van de beide opleidingen is 70% van de opleidingskwalificaties op hoofdlijnen vastgelegd op basis van gemeenschappelijke afspraken met landelijke collegaopleidingen. Deze eindkwalificaties zijn tot stand gekomen in overleg met het werkveld/de beroepsverenigingen. Elk van de drie majors heeft een set met specifieke kwalificaties/competenties (Visie, contouren, onderwijskader, maart 2007). ALO Het beroepscompetentieprofiel en de opleidingskwalificaties van de ALO zijn gebaseerd op het landelijke document Gemeenschappelijke opleidingskwalificaties voor de lerarenopleidingen aan ALO s en Sporthogescholen in Nederland (ALODO, 2005). In dit document worden zeven eindkwalificaties en vier niveaus van professionaliteit onderscheiden: de leraar lo in de les en bij de begeleiding van leerlingen, de leraar lo als collega in de vaksectie, in het netwerk, in een team en in de school, de leraar lo in het brede maatschappelijke veld van bewegen en sport in verschillende sectoren van de samenleving en de leraar lo en zijn eigen persoonlijke groei en ontwikkeling binnen zijn beroepsrol. Het kwalificatieprofiel is tot stand gekomen in samenspraak met werkveldvertegenwoordigers en de werkveldadviescommissie. Terwijl in het landelijke document zeven opleidingskwalificaties worden onderscheiden, maakt de ALO in het document Kwalificatieprofiel Sportleraar: beroep in beweging (oktober 2007) een onderscheid in zestien eindkwalificaties. De opleiding profileert zich door een accent op de brede sportleraar in binnen- en buitenschoolse taken te leggen en is hiermee leading voor de andere LO opleidingen in Nederland. Zij is tevens toonaangevend voor andere LO opleidingen in Nederland door haar actieve deelname aan het Aehesis project (zie voor een beschrijving ALO/SGM). NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 17/69

18 De zestien door de ALO onderscheiden competenties zijn onderverdeeld in beroepscompetenties (12), opleidings-, leer- en employability competenties (3) en maatschappelijke competenties (1). Bij elke competentie wordt een viertal dimensies onderscheiden: complexiteit in de context, zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en transfer. Elke dimensie wordt op vier niveaus beschreven. De opleiding ALO is de grondlegger van the European Physical Education Network. SGM De opleiding SGM heeft na een gezamenlijke propedeuse met de opleiding ALO twee majors: SM en SG, elk met een eigen beroepsprofiel en een eigen set van eindkwalificaties. SM Het beroepscompetentieprofiel van de major SportManagement (SM) komt voort uit dat van het landelijk vastgestelde beroepscompetentieprofiel Sportmanagement, dat is beschreven in het document Bewegen tot competentie (september 2002). Het landelijke profiel is beschreven in deel 1: Kwalificatieprofiel in ontwikkeling van document Kwalificatieprofiel SM Beroep in ontwikkeling (1 oktober 2007). In deel 2: Kwalificatieprofiel, Uitwerking wordt de Groningse invulling verder uitgewerkt. In het document worden vijf kerntaken en zeven competenties beschreven. Bij elke competentie wordt een viertal dimensies onderscheiden: 1) complexiteit in de context, 2) zelfstandigheid, 3) verantwoordelijkheid en 4) transfer. De beroepscompetentieprofielen zijn, met medewerking van de lector Sportmanagement opgesteld door CBE-consultants, in opdracht van het Nederlands Instituut voor lokale Sport en Recreatie (LC) en de Nederlandse Vereniging voor managers in de Sport (NVMS). In de stuurgroep waren de brancheorganisaties vertegenwoordigd: het Nederlands Instituut voor Lokale Sport & Recreatie, Recron en Vebon, de Stichting Sociaal Fonds Verblijfsrecreatie (SFV): FNV-sport, WOS, Fit!Vak: NOC*NSF; NVMS. Met de andere opleidingen in Nederland met een Sportmanagementrichting in Den Haag, Zwolle, Tilburg/Sittard, Amsterdam, Arnhem/Nijmegen is in juni 2006 een gemeenschappelijk kwalificatieprofiel overeengekomen, waaraan de kerntaak evalueren en onderzoeken is toegevoegd. De landelijke werkveldadviescommissie is hierbij intensief betrokken geweest. De major SM kent 21 competenties, die zijn onderverdeeld in drie categorieën: beroepscompetenties (17), opleidings-, leer- en employability competenties (3) en maatschappelijke competenties (1). De gemeenschappelijke Opleidingskwalificaties Sportmanager zijn in mei 2007 gepubliceerd in het document Kwalificatieprofiel Sportmanager (n.b. Voor de major SM gold tot aan 2007/2008 nog het kwalificatieprofiel uit 2004). De major SM profileert zich met haar beroepscompetentieprofiel ten opzichte van andere opleidingen in Nederland door deelname aan het Aehesis project (zie voor een beschrijving hieronder). 18/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

19 SG Het beroepscompetentieprofiel van de major Sport en Gezondheid (SG) van de opleiding SGM is tot stand gekomen in samenwerking met en gevalideerd door verschillende werkveldvertegenwoordigers, onderzoek naar maatschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot een actieve leefstijl en gezondheid en internationale ontwikkelingen in dit werkterrein. De major SG heeft 17 competenties, verdeeld in drie categorieën: beroepscompetenties (13), opleidings-, leer- en employability competenties(3) en maatschappelijke competenties (1). De beroeps- en competentiebeschrijvingen zijn besproken met en vastgesteld in overleg met de werkveldadviescommissie. De opleiding profileert zich ten opzichte van soortgelijke opleidingen in Nederland door te kiezen voor de preventiekant van de gezondheidswetenschap, in combinatie met aspecten van de bewegingswetenschap. Centrale thema s zijn gedragsverandering en ondernemen en managen, gericht op het verder ontginnen van het werkgebied van sport en gezondheid. Het management van de major is ervan overtuigd dat er een potentiële arbeidsmarkt is voor deskundigen op het gebied van gezondheidsbevordering door sport en bewegen. De major is verwant met het gebied Health & Fitness, zoals dat in het Aehesis-project is gedefinieerd (zie hieronder). Voor de major SG is er nog geen overkoepelende beroepsorganisatie, omdat de 'sportgezondheidsprofessional' nog geen gevestigd beroep is. Dientengevolge kunnen de competenties van de major ook beschouwd worden als de landelijke eindkwalificaties. ALO en SGM De opleidingen ALO en SGM participeren in instituutsverband in het internationale Aehesis-project (Aligning a European Higher Educational Structure In Sport Science). Doel van het project is een internationale afstemming van eindkwalificaties van sportopleidingen in Europa. Beide opleidingen hebben in dit kader hun eindkwalificaties vertaald naar het Aehesis-format. Dit heeft erin geresulteerd, dat de beide opleidingen en alle drie de majors volgens het panel een zeer goed onderbouwd competentieprofiel hebben, alhoewel het profiel van de major SG, met name door haar nog jonge leeftijd, nog niet zover ontwikkeld is als dat van de major SM. Eén van de belangrijkste samenwerkingspartners is de University of Worcester, School of Science & Exercise Science. Hiermee wordt kennis en ervaring uitgewisseld en wordt gewerkt aan een gezamenlijke masteropleiding, die volgens de planning in 2008 van start zal gaan. Deze master is toegankelijk voor studenten die over alle benodigde EC beschikken, de Engelse taal op een voldoende niveau beheersen, en tevens beschikken over positieve aanbevelingen vanuit het werkveld en de opleiding. Het panel heeft waardering voor de actieve deelname van de drie majors in het internationale Aehesis-project en de pioniersrol die het Groningse Instituut voor Sportontwikkeling hierin speelt. Voor alle drie de majors is er een werkveldadviescommissie, die minimaal twee maal per jaar bijeenkomt. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 19/69

20 Facet 1.2 Niveau bachelor ALO: goed SGM: goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleidingen sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM De eindkwalificaties van de beide opleidingen zijn in algemene zin gebaseerd op de 10 algemene hbo-kwalificaties. In het zelfevaluatierapport worden in een matrix de opleidingscompetenties van de drie majors gerelateerd aan de Dublin descriptoren en aan de tien generieke hbokwalificaties. Een voorbeeld betreffende de ALO opleidingscompetenties is de relatie van de eindcompetenties 1) Ontwerpen, 2) Lesgeven, 3) Evalueren, 7) Ondernemen, 10) Adviseren, 11) Onderzoeken en 12) Innoveren met de Dublin descriptor Toepassen van Kennis en Inzicht. De hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificaties zijn probleemgericht werken, wetenschappelijk onderzoek en creativiteit en complexiteit van handelen. Een voorbeeld voor de major SM zijn de eindcompetenties 2) Ontwerpen en organiseren, 5) Ondernemen, 15) Kwaliteitszorg, 16) Onderzoeken en 17) Innoveren en ontwikkeling en de relatie die wordt gelegd met de Dublin descriptor Toepassen van Kennis en Inzicht. De hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificaties zijn: probleemgericht werken, wetenschappelijk onderzoek en creativiteit en complexiteit van handelen. Een voorbeeld voor de major SG met betrekking tot dezelfde discriptor zijn de eindkwalificaties 4) Ontwerpen en organiseren, 5) Vergaren, ontwikkelen en delen van kennis en 13) Innoveren en ondernemen. Deze zijn ook weer gerelateerd aan dezelfde generieke hbo-kwalificaties: probleemgericht werken, wetenschappelijk onderzoek en creativiteit en complexiteit van handelen. De opleidingen onderscheiden in de competenties vier niveaus van complexiteit: niveau A tot en met D. Elk jaar wordt een hoger niveau nagestreefd,zodat studenten aan het eind van de opleiding het hoogste niveau hebben bereikt (zie ook facet 2.2). Zowel door de niveaus als de aard van de competenties en de body of knowledge van de beide opleidingen onderscheiden zij zich van opleidingen op mbo-niveau. Een belangrijk verschil met het mbo is het kunnen uitvoeren, interpreteren en gebruiken van toepassingsgericht onderzoek. De borging van het hbo-niveau van de beide opleidingen blijkt ook uit de actieve participatie in het Aehesis project (zie ook facet 1.1 en facet 1.2). 20/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

21 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor ALO: goed SGM: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleidingen zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM Instituutbreed worden studenten opgeleid tot flexibel inzetbare werknemers in meerdere nationale en internationale contexten en in de (sport)arbeidsmarkt. Zij dienen te kunnen samenwerken met werknemers uit meerdere disciplines binnen het sportdomein, in staat te zijn om de waarde(n) van sport op een weloverwogen wijze te analyseren, te verhelderen en te communiceren en in staat te zijn om problematieken van verschillende kanten te kunnen overzien en op een specialistische manier te kunnen aanpakken. Het hbo-niveau en de eindkwalificaties van de beide opleidingen worden zichtbaar door deelname aan het Aehesis project en de landelijke kaders, alsmede door contacten met en inbreng van werkveldadviescommissies. Zoals al beschreven bij facet 1.1 en 1.2 is dit in mindere mate het geval bij de major SG, een gevolg van de pioniersfase waarin deze major zich bevindt. Voor alle drie de majors is er een werkveldadviescommissie, die minimaal twee maal per jaar bijeen komt (zie ook facet 2.1). Uit het Werkgeversonderzoek SGM (november 2007) blijkt dat gemiddeld 88% van de werkgevers van mening is dat studenten precies goed (of beter dan dat) toegerust zijn om hun taken uit te voeren. Voor ALO (SO) blijkt dat 90% deze mening is toegedaan (n.b. door de beperkte respons dienen deze resultaten met enig voorbehoud geïnterpreteerd te worden). ALO De opleiding ALO leidt studenten op tot sportleraar in de brede zin van het woord, dat wil zeggen tot sportleraar of mentor in het basis-, voortgezet-, speciaal- of beroepsonderwijs of tot sportleraar in de buurt of en trainer/coach bij sportverenigingen, publieke instellingen en sportcentra. SGM De major SM leidt studenten op tot sportmanager in de georganiseerde en commerciële sportorganisaties, voor sportevents & media of voor sportbeleidsmedewerker bij de overheid, sportservicebureaus en sportbonden of overkoepelende instanties. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 21/69

22 De major SG leidt studenten op tot sportgezondheidsprofessional in meer algemene zin als vrijetijdsbesteding of in bedrijven of intermediaire organisaties. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO ALO: goed SGM: goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM Zowel binnen de opleiding ALO als SGM zijn de leerbedrijven en leerwerkplekken belangrijke peilers. In beide opleidingen is minimaal 67,5 EC (28%) van het totaal van 240 EC ingeruimd voor de praktijkcomponent en het buitenschools leren. De actuele beroepspraktijk is richtinggevend voor de inrichting van de curricula van de beide opleidingen. Studenten werken zoveel mogelijk in een authentieke beroepsgerichte context en rol aan beroepstaken en beroepsproblemen. Hierdoor zorgen de opleidingen ervoor dat studenten gedurende de hele opleiding in de gelegenheid worden gesteld om zich beroepsvaardigheden eigen te maken. Zij doen dit onder andere in leerwerkbedrijven, die fungeren als opdrachtgevers. Casuïstiek wordt zoveel mogelijk ontleend aan of ingebracht door de beroepspraktijk. Sinds de start van het competentiegerichte curriculum zijn de opleidingen meer aandacht gaan besteden aan de kennisverwerving van studenten en de toetsing van de kennis. Deze is ook praktijkgericht. Vertegenwoordigers uit het (internationale) werkveld worden via de werkveldadviescommissies zoveel mogelijk betrokken bij de ontwikkeling van onderwijsprogramma s, opdrachten en de ontwikkeling van onderwijsmateriaal. Voorbeelden van beroepsproducten uit de gezamenlijke propedeuse zijn: het maken van een taakplan van eigen werkzaamheden, het ontwikkelen van een nieuwe sportdienst of een schriftelijk diagnoserapport. Voorbeelden van beroepsproducten van SM uit het tweede jaar zijn het opzetten van een bedrijfssportplan, een marketingplan of personeelsplan of een (leer)onderzoek. Voorbeelden van beroepsproducten in het derde jaar zijn het opstellen van een integraal 22/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

23 managementplan of een organisatieanalyse en het vierde jaar een businessplan of implementatietraject. Voorbeelden van beroepsproducten van SG uit het tweede jaar zijn het opstellen van een leefstijl interventieprogramma of een voedingsanalyse. Voorbeelden uit het derde jaar zijn het schrijven van een adviesrapport of een projectplan. En voorbeelden uit het vierde jaar zijn een onderzoeksrapport of een ontwikkelproduct. Een voorbeeld van een beroepsproduct van de major SO is deelname aan het project Alliantie School en Sport, waarin gestreefd wordt naar de realisatie van de sportiefste school in Friesland. Voorbeelden van beroepsproducten uit het tweede jaar zijn kennistoetsen ten aanzien van de basiskennis voor een sportleraar, deelname aan een kampactiviteit en het verzorgen van een informatiebijeenkomst over een LO-item. Voorbeelden van beroepsproducten uit het derde jaar zijn het opstellen van een zorgplan en het opstellen en uitvoeren van een sportkamp. Tevens kan in samenspraak tussen het werkveld en de student een vrij beroepsproduct worden opgeleverd. Voorbeelden van beroepsproducten uit het vierde jaar zijn het opzetten van een eigen professionaliseringsproject (dit geldt voor de specialisaties) en een verbredingstraject (dat geldt voor minoren). In de beide opleidingen worden ook regelmatig gastdocenten uit de beroepspraktijk ingehuurd, die een bijdrage leveren aan de praktijkgerichtheid van de beide opleidingen. Gedurende alle vier de jaren wordt in de beide opleidingen aandacht besteed aan onderzoeksvaardigheden. Hierbij speelt het lectoraat Sportwetenschap een belangrijke rol. Het lectoraat heeft twee aandachtpunten: Actieve leefstijl en Sport. Onderzoek van het lectoraat biedt zowel docenten als studenten mogelijkheden om te participeren in onderzoeksprojecten. Het lectoraat is tevens de verbindende schakel tussen de opleidingen en actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de discipline. Dit zorgt ervoor dat de beide opleidingen gebruik kunnen maken van nieuwe wetenschappelijke inzichten. Het panel heeft de literatuurlijsten van de beide opleidingen bestudeerd en concludeert dat de gebruikte literatuur adequaat en actueel is. De opleidingen maken ook in voldoende mate gebruik van Engelstalige literatuur, zo heeft het panel geconstateerd. Studenten van de beide opleidingen zijn tevreden over de mate waarin de opleidingen inspelen op actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk, zo blijkt uit verschillende blokenquêtes. De scores liggen tussen de 6 en 7. Studenten vertelden in de gesprekken met het panel een goed beeld te hebben van de arbeidsmarkt en zijn tevreden over de mate waarin de opleidingen inspelen op de ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Ook afgestudeerden zijn volgens evaluatieresultaten uit de HBO-Monitor 2006 tevreden over de inbedding van de opleiding in de beroepspraktijk. Ook deze scores liggen tussen de 6 en 7. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 23/69

24 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma s ALO: goed SGM: goed Criteria - De programma s zijn een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma s bieden studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM De twee opleidingen en de drie majors hebben globaal dezelfde opzet en uitgangspunten. Elk jaar bestaat uit vier blokken. In het 1 ste jaar staan het oriënteren, reflecteren, kiezen en leggen van een brede basis centraal. Gewerkt wordt van niveau A naar B. In het 2 de jaar staan verdiepen en ervaren centraal en wordt gewerkt van competentieniveau B naar C. In jaar 3 en 4 gaat het om het integreren, professionaliseren, specialiseren en verbreden, van competentieniveau C naar D. Ook de beroepsproducten, die de student in de loop van de leerjaren moet opleveren kennen een duidelijke toename in niveau en complexiteit, zo heeft het panel vastgesteld. Het eerste jaar van de opleidingen bestaat uit een gedeeltelijk gezamenlijke propedeuse voor de beide opleidingen (42 EC). Het eerste blok wordt gevormd door kerntaken van de beroepsdomeinen. Blok 2 bestaat uit Sportprojecten, Blok 3 en 4 zijn oriëntaties op de majorkeuze. De invulling per blok verschilt per major. Studenten kunnen na de gezamenlijke propedeuse kiezen voor een major SO, SG of SM. Door middel van keuzeonderdelen, minors (binnen of buiten het instituut) en door specialisaties kunnen studenten eigen accenten in hun afstudeerprofiel leggen. De minors zijn per opleiding uitwisselbaar, terwijl de specialisaties binnen de major zijn vastgelegd. Sinds de intrede van het competentie- en beroepsgerichte leren, waarin studenten zoveel mogelijk zelf sturing geven aan het onderwijs, hebben de opleidingen ervoor gekozen om de begrippen eindtermen en leerdoelen niet meer te gebruiken. De thans door het instituut gehanteerde opleidingscompetenties zijn een combinatie van beroepscompetenties, maatschappelijke competenties en leer- en employability competenties. De door de opleidingen gehanteerde opleidingscompetenties worden volgens een vast (COLO)format 1 uitgewerkt. Deze wordt beschreven in het zelfevaluatierapport en is ook te vinden in de studiegidsen. In de onderwijsgidsen van de propedeuse en de majors wordt bij elk 1 Het COLO-format (Vereniging Kennis Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) bestaat uit een kolom beroepsbeschrijving, een kolom kerntaken, een kolom beroepscompetenties, maatschappelijke competenties en leer- en employability competenties en een kolom met de beschrijving van de vier dimensies van de beroepscompetenties, het kwalificatieprofiel en het niveau startbekwaam. 24/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

25 programmaonderdeel vermeld welke competenties aan de orde zijn in het desbetreffende onderdeel. In een matrix geven de opleidingen een overzicht van blokken en thema s en welke competenties op welk niveau hierin centraal staan. Een voorbeeld voor de ALO is blok 2.1, met als thema Sportleraar in zijn werkveld, met als één van de vijf onderdelen de les, training, de activiteit. De hierbij behorende competenties zijn het leren ontwerpen, lesgeven, evalueren en begeleiden. Gestreefd wordt naar niveau C. Een voorbeeld voor de opleiding SGM is blok 2.1 het Opstarten en/of continueren van een sportbedrijf, met als één van de vier onderdelen Bedrijfsproces leerbedrijf, en de competenties het leren ontwerpen en organiseren en leidinggeven, het leren ondernemen en samenwerken en het leren communiceren en zelfreflectie. Gestreefd wordt naar niveau C. De opleidingen hanteren naast de eindcompetenties, die sturing geven aan de programmaonderdelen individuele ofwel persoonlijke leerdoelen. Studenten formuleren deze leerdoelen, die richting geven aan het onderwijs dat zij volgen en hun persoonlijke ontwikkeling hierin. Deze leerdoelen spelen een belangrijke rol bij de StudieLoopbaanBegeleiding (SLB) en zijn opgenomen in de portfolio s en de studieovereenkomsten (SOK) van de studenten. Studenten zijn over het algemeen tevreden over de koppeling tussen de theorie en de praktijk. Echter, over de oriëntatie op de internationale beroepspraktijk en de aandacht voor culturele verschillen zijn de studenten en afgestudeerden ontevreden, zo blijkt uit respectievelijk de SSA-enquête 2006 en het Afstuderendenonderzoek Deze twee items zijn inmiddels door de opleidingen als verbeterpunten gemarkeerd. Daarom beoordeelt het panel dit facet voor de beide opleidingen, ondanks deze kanttekeningen met een goed. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma s ALO: goed SGM: voldoende Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM Beroepsproducten en het hierbij horende flankerende onderwijs zijn de twee belangrijkste peilers van het onderwijs. Gedurende de hele opleiding is er door de combinatie van het werken aan de beroepsproducten en het flankerende onderwijs, waarin die theorie wordt behandeld, die samenhangt met de beroepsproducten, de samenhang tussen de praktijk en de theorie gewaarborgd. De combinatie ervan zorgt er ook voor dat het binnen- en buitenschoolse curriculum met elkaar verbonden zijn. Immers, het flankerende onderwijs is ondersteunend aan het werken aan de beroepsproducten. In de loop der jaren nemen de beroepsproducten toe en het flankerende onderwijs af. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 25/69

26 Horizontale samenhang wordt in de beide opleidingen gerealiseerd in de gezamenlijke propedeuse. In blok 1 gebeurt dit door middel van de kerntaken, in blok 2 door middel van de projecten en in blok 3 en 4 wordt in de oriëntatie op de majors dieper ingegaan op datgene wat in blok 1 en 2 is behandeld. De structuur van de drie majors, die volgen na de propedeuse is dezelfde, maar de inhoudelijke invulling ervan is verschillend. De verticale samenhang van de beide opleidingen wordt gerealiseerd door de competenties, die op een steeds hoger niveau worden nagestreefd. Op verschillende momenten worden zogenoemde verbindingslessen georganiseerd, om zowel de horizontale, als de verticale samenhang zoveel mogelijk te waarborgen. Dit gebeurt onder andere in de opstartweken (de eerste lesweek) in blok 1.1 en 1.3. Voor blok 1.2 wordt een apart hoorcollege (eind blok 1.1) georganiseerd, waarin studenten informatie krijgen over het komende blok. Verder starten docenten bij de hoor- en werkcolleges in elk blok met een terugblijk en een vooruitblik. In de majors worden bij aanvang van elk cursusjaar verbindingslessen gegeven. Dit gebeurt vaak ook nog bij de start van een blok. Samenhang in de opleiding SGM wordt specifiek gerealiseerd door de beroepscontexten/domeinen te combineren met inhoudelijke thema s. Binnen de ALO worden beroepscontexten gecombineerd met kerntaken, die weer worden vertaald in beroepsproducten van de sportleraar. Uit de Blokenquêtes blijkt dat studenten van de drie majors de samenhang van de curricula als voldoende beoordelen. De scores liggen tussen de 6 en 7. Studenten SGM hebben in de gesprekken met het panel aangegeven, dat in het kader van de samenhang meer afstemming tussen de verschillende onderdelen wenselijk zou zijn. Het panel komt op basis van dit argument voor de opleiding SGM tot het oordeel voldoende op dit facet. Facet 2.4 Studielast ALO: goed SGM: goed Criterium - De programma s zijn studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op die programma s en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM De curricula van de beide opleidingen zijn opgebouwd uit vier jaar. Elk jaar heeft vier blokken van zeven of acht weken onderwijs en één toetsweek. De ingeroosterde contacttijd (exclusief stage-, leerwerkplekuren, werkweken, praktijktoetsen, SLB, intervisiegroepen, keuzeruimte en minors) laat een afnemende opleidingssturing en een toenemende eigen verantwoordelijkheid van de student zien. In 26/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)

27 de propedeuse zijn 19 uur als contacttijd ingeroosterd. In het tweede jaar is dit voor de major SM 16,5 uur, voor de major SG 14,5 uur en voor de major SO 13 uur. In het derde jaar zijn dit respectievelijk 13,5 uur, 7,25 uur en 14 uur en in het vierde jaar zijn dit respectievelijk 6,7 uur, 11,25 uur en 5 uur. Over de contacturen valt het volgende te melden. Voor de stage en het leerwerkplekuren zijn in de propedeuse 9 uur gereserveerd, in het tweede jaar van SM 12 uur, voor SG 4 uur en SO 16 uur. In het derde jaar staan voor de minors voor de stage en het werkplekuren SM samen 20 uur gepland, voor SG 6.5 uur en voor SO 16 uur. In het vierde jaar zijn hiervoor voor SM 20 uur, voor SG 20 uur en voor SO 24 uur gereserveerd. Gemiddeld studeren studenten SGM 31,6 uur per week en de studenten ALO 35,4 uur per week, zo blijkt uit de SSA-enquête De studeerbaarheid scoort volgens deze enquête een ruime voldoende onder studenten. In alle vier de jaren worden studenten begeleid door studieloopbaanbegeleiders. De opleiding onderzoekt de studielast via blokenquêtes, programma-enquêtes (per onderwijseenheid), SSA-enquêtes (jaarlijks) en de afstuderendenenquêtes (met terugwerkende kracht over de vier opleidingsjaren). Binnen het instituut wordt voor de beide opleidingen een zestal selectiedrempels gehanteerd. De eerste drempel wordt aan het einde van het eerste semester gehanteerd. De student dient minimaal 20 EC te hebben behaald. De student heeft een gesprek met de studieadviseur. Centraal hierin staan de geschiktheid en gemotiveerdheid van de student. Het tweede selectiemoment vindt plaats aan het einde van het tweede semester. Niveau A moet zijn bereikt. Aan het eind van het tweede semester wordt ook een Bindend Studie Advies gehanteerd. Na een jaar moeten 40 EC zijn behaald, waarvan 4 EC SLB. Aan het einde van het tweede jaar moet de propedeuse zijn behaald. Uit de cijfers blijkt dat het BSA vrij regelmatig wordt toegepast. Voor doorstroom naar de major SO (in het tweede jaar) dient de student vier van de zes domeinen van sportcompetenties op een voldoende niveau te hebben afgesloten. Voor doorstroom naar de major SM of SG moet de student vier aangewezen domeinen van competenties op voldoende niveau hebben behaald. Voor alle drie de majors geldt, dat levensreddende handelingen met een voldoende resultaat moeten zijn afgesloten. Aan het eind van het zesde semester dient de student voldoende EC te hebben behaald om zijn vierdejaars scenario te kunnen realiseren. Deze staat beschreven in de Afstudeerbrochure voor Sportstudies. Aan het einde van het zevende semester dient niveau D op onderdelen bereikt te zijn en moet de student door middel van een afstudeerproject en een proeve van bekwaamheid aantonen dat hij niveau D heeft bereikt. Studenten uit de beide opleidingen met wie het panel heeft gesproken, hebben aangegeven dat de opleidingen niet heel zwaar zijn. Er wordt echter wel veel zelfstandigheid van hen verwacht en dat wordt door een aantal studenten als zwaar ervaren. Sommige studenten - diegenen die hun keuze niet goed kunnen bepalen - vinden de propedeuse voor dit keuzeproces aan de korte kant. Het niet goed kunnen kiezen zorgt NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt) 27/69

28 er bij hen voor, dat een aanzienlijk aantal van hen na hun keuze alsnog omzwaait naar een andere major. Studenten vinden het feit dat dit mogelijk is een voordeel van hun opleiding. Voor wat betreft de ALO studenten geldt dat sommigen bij nader inzien het leraarsvak niet zien zitten. Zij zwaaien om naar de opleiding SGM. In de propedeuse wordt het vak Sportfilosofie, dat een verplicht vak is, als moeilijk ervaren. Dit komt volgens de opleidingen, omdat het vak een sterk beroep doet op het verwerven en verwerken van theoretische kennis en inzichten en van een hoger abstractieniveau is. Het vak geldt als een selectiecriterium voor studenten om door te kunnen stromen. Het panel kan hier begrip voor opbrengen en beoordeelt dit facet voor de beide opleidingen, ondanks deze kanttekening met een goed. Facet 2.5 Instroom ALO: voldoende SGM: voldoende Criterium - De programma s sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: ALO en SGM Het Instituut voor Sportstudies hanteert de toelatingseisen van OC&W. Voor ALO (SO) geldt tevens een selectieprocedure, bestaande uit een motorische vaardigheidstest en een sportmedisch geschiktheidsonderzoek. Voor SGM (SM & SG) is eveneens een sportmedisch geschiktheidsonderzoek vereist. Gekeken wordt naar de motorische vaardigheden van de individuele student. Indien een student hierin tekortkomingen heeft, wordt hulp geboden. Studenten van 21 jaar of ouder, die niet voldoen aan de vooropleidingseisen kunnen hiervan worden vrijgesteld, na een onderzoek door de toelatingscommissie. Voor de toelating van buitenlandse studenten heeft de Hanzehogeschool Groningen de Code of Conduct ondertekend. Het instituut streeft ernaar om de kwaliteit van de instromende studenten zo veel mogelijk te beïnvloeden, door wederzijdse verwachtingen te verduidelijken. Er wordt voorlichting gegeven op open dagen en meeloopdagen. Ook in de introductieperiode, tijdens de studieloopbaanbegeleiding en op ouderavonden wordt voorlichting gegeven. Direct in de propedeuse willen de opleidingen studenten zoveel mogelijk inzicht geven in hun toekomstig beroep en de hiervoor benodigde kwaliteiten. Ook bestaat de mogelijkheid om direct in de hoofdfase in te stromen. De eisen hiervoor zijn gedifferentieerd naar vooropleiding en staan beschreven in de Studiegids van het instituut. De eisen zijn een sportcompetentietraining op passend niveau en een cursus Levensreddende Handelingen met een voldoende hebben afgesloten en het behaald hebben van een sportmedisch geschiktheidsonderzoek. 28/69 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Inst. voor Sportstudies: opleidingen ALO en SGM (vt)