Living Environment. Glossary. High School Level. English Dutch

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Living Environment. Glossary. High School Level. English Dutch"

Transcriptie

1 Glossary High School Level Living Environment Glossary English Dutch Translation of Living Environment terms based on the Coursework for Living Environment Grades 9 to 12. This glossary is to PROVIDE PERMITTED TESTING ACCOMMODATIONS of ELL/MLL students. It should also be used for INSTRUCTION during the school year. The glossary may be downloaded, printed and disseminated to educators, parents and ELLs/MLLs. Please click here for the New York State Office of Bilingual Education and World Languages Webpage on "Assessment and Testing Accommodations" THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY Updated: October 2018

2 GLOSSARY ENGLISH LANGUAGE ARTS ENGLISH SPANISH THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY P 16 Office of Elementary, Middle, Secondary and Continuing Education and Office of Higher Education Office of Bilingual Education and Foreign Language Studies THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK Regents of the University BETTY A. ROSA, Chancellor, B.A., M.S. in Ed., M.S. in Ed., M.Ed., Ed.D.... Bronx T. ANDREW BROWN, Vice Chancellor, B.A., J.D.... Syracuse NAN EILEEN MEAD, B.A.... Manhattan JOSEPHINE VICTORIA FINN, B.A., J.D.... Albany BEVERLY L. OUDERKIRK, B.S., M.S.... Saratoga ELIZABETH. S. HAKANSON... Onondaga CATHERINE COLLINS, B.S., M.S., Ph.D.... West New York JAMES R. TALLON, R., B.A., M.A.... Binghamton ROGER TILLES, B.A., J.D... Great Neck JUDITH JOHNSON, B.A., M.A., Ed.D.... Mid-Hudson LUIS O. REYES, B.A., M.A., Ph.D.... New York LESTER W. YOUNG, JR., B.S., M.S., Ed. D.... Oakland Gardens CHRISTINE D. CEA, B.A., M.A., Ph.D.... Staten Island WADE S. NORWOOD, B.A.... Rochester JUDITH CHIN, B.S., M.S.,... Queens KATHLEEN M. CASHIN, B.S., M.S., Ed.D... Brooklyn JAMES E. COTTRELL, B.S., M.D... New York Commissioner of Education President of The University of the State of New York MARYELLEN ELIA Executive Deputy Commissioner ELIZABETH BERLIN The State Education Department does not discriminate on the basis of age, color, religion, creed, disability, marital status, veteran status, national origin, race, gender, genetic predisposition or carrier status, or sexual orientation in its educational programs, services and activities. Portions of this publication can be made available in a variety of formats, including Braille, large print or audio tape, upon request. Inquiries concerning this policy of nondiscrimination should be directed to the Department s Office for Diversity, Ethics, and Access, Room 530, Education Building, Albany, NY Requests for additional copies of this publication may be made by contacting the Publications Sales Desk, Room 319, Education Building, Albany, NY NYS LANGUAGE RBE RN AT NYU PAGE

3 A abandon abbreviation ability abiogenesis abiotic abiotic factor abortion absorption accomplish according to account accumulate accurate acetylcholine acid acid rain acidity acne acquire acquired characteristics acquired immunity acquired immunodeficiency syndrome (AIDS) acromegaly activation energy active immunity active site active transport activity adaptation adaptive adaptive radiation adaptive value addiction additional adenine adenosine diphosphate (ADP) adenosine monophosphate (AMP) adenosine triphosphate (ATP) adequate adhesion adipose tissue adolescence adrenal cortex adrenal gland A verlaten, opgeven afkorting bekwaamheid, talent abiogenese abiotisch abiotische factor abortus absorptie volbrengen, bereiken, tot stand brengen volgens rekening, rekenschap, verantwoording, beschouwen (als), rekenen (onder) accumuleren, zich op(een)hopen, aangroeien nauwkeurig acetylcholine zuur zure regen zuurgraad acne verwerven verworven eigenschappen verworven immuniteit verworven immunodeficiëntiesyndroom (AIDS) acromegalie activeringsenergie actieve immuniteit actieve plaats actief transport activiteit adaptatie, aanpassing, bewerking adaptief, aanpasbaar adaptieve radiatie adaptieve waarde verslaving aanvullend adenine adenosinedifosfaat (ADP) adenosinemonofosfaat (AMP) adenosinetrifosfaat (ATP) voldoende adhesie vetweefsel, adipeus weefsel adolescent bijnierschors bijnier NYS Statewide Language RBERN 1

4 adrenal medulla adrenaline adrenocorticotropic hormone (ACTH) adsorption adult advantage aerobe aerobic aerobic respiration aerosol afterbirth agar agarose agglutination agglutinin agglutinogen aging agricultural agriculture AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) ailment air pollution air sac air space albinism albino albumen alcoholic fermentation algae algal bloom alimentary canal alkaline all or none response allantois allele (s) allergic allergic reactions allergy alter (ed) altered gene alternation of generation alveolus ameba amoeboid movement amino acid (s) amino group ammonia bijniermerg adrenaline adrenocorticotroop hormoon (ACTH) adsorptie volwassene voordeel aeroob aeroob aerobe ademhaling aerosol nageboorte agar agarose agglutinatie agglutinine agglutinogeen ouder worden agrarisch agricultuur, landbouw AIDS (verworven immunodeficiëntiesyndroom) aandoening luchtvervuiling luchtzak luchtruimte albinisme albino albumen, eiwitstof alcoholische fermentatie algen algenbloei spijsverteringskanaal alkalisch, basisch alles-of-niets-reactie allantoïs allele(n) allergisch allergische reacties allergie veranderen, veranderde gewijzigd gen generatiewisseling alveolus amoebe amoeboïde beweging aminozuur (-zuren) aminogroep ammoniak NYS Statewide Language RBERN 2

5 amniocentesis amnion amniotic fluid amount amphibian amylase anabolism anaerobe anaerobic analgesic analogous structure anaphase anatomy androgen anemia angina pectoris animal ant antenna (e) anterior anther antibiotic (s) antibodies antibody anticodon antigen antihistamine antiseptics antitoxin anus aorta aortic arch aphotic zone appearance appendage appendicitis appendix apply appropriate approval aquaculture aquarium aquatic arid arrow arteriole artery vruchtwaterpunctie vruchtvlies vruchtwater hoeveelheid amfibie amylase anabolisme anaeroob anaeroob pijnstillend analoge structuur anafase anatomie androgeen hormoon bloedarmoede angina pectoris, hartbeklemming dier mier antenne(s) voorafgaand helmknop antibioticum (antibiotica) antilichamen antilichaam anticodon antigen antihistamine antiseptische middelen, ontsmettingsmiddelen antitoxine, tegengif anus, aars aorta aortaboog afotische zone verschijning, optreden aanhangsel blindedarmontsteking appendix, bijlage toepassen gepast goedkeuring aquacultuur aquarium aquatisch dor, onvruchtbaar pijl (kleine) arterie, kleine slagader arterie, slagader NYS Statewide Language RBERN 3

6 arthritis artificial selection asbestos ascending colon ascorbic acid asexual asexual reproduction asexually ash aspen assembled assimilation associate association neuron assuming assumption aster asthma astigmatism atherosclerosis athlete s foot atmosphere atmospheric atmospheric temperature atom atomic mass atomic number ATP (adenosine tri-phosphate) atria atrium attach attack attempt auditory canal auditory nerve auricle autoclave automobile autonomic nervous system autosome autotroph autotrophic autotrophic nutrition auxin availability available axis artritis kunstmatige selectie asbest colon ascendens ascorbinezuur aseksueel, ongeslachtelijk aseksuele voortplanting aseksueel, ongeslachtelijk as, essenhout esp samengesteld assimilatie, gelijkstelling verenigen, in verband brengen met interneuronen ervan uitgaande dat veronderstelling aster astma astigmatisme atherosclerose voetschimmel atmosfeer atmosferisch atmosferische temperatuur atoom atoommassa atoomgetal ATP (adenosinetrifosfaat) atria atrium aanhechten aanvallen poging, pogen gehoorkanaal gehoorzenuw uitwendig oor, hartboezem autoclaaf automobiel autonoom zenuwstelsel autosoom autotroof organisme autotroof autotrofe voeding auxine beschikbaarheid beschikbaar as NYS Statewide Language RBERN 4

7 axon bacteria bacterial bacterial infections bacterial pneumonia bacteriophage bacterium balance balanced diet ball and socket joint bare bark barnacle basal metabolic rate base base-pairing bass beak bear beaver beetle behavior behavioral benedict s solution benthos beriberi bias bicarbonate biceps bicuspid valve bilateral symmetry bile bile duct bile pigment binary fission binomial nomenclature biochemical processes biochemistry biodegradable biodiversity biogenesis biogeochemical cycle biological catalysis biological control biological magnification B axon B bacteriën bacterieel bacteriële infecties bacteriële longontsteking bacteriofaag bacterie balans, weegschaal gebalanceerd dieet kogelgewricht naakt, enkel, schaars schors eendenmossel, zeepok basaal metabolisme basis base-paringen baars, bas bek beer bever kever gedrag gedragsmatig Benedicts oplossing benthos beriberi, rijstziekte neiging, aanleg, bevooroordeeld (maken) bicarbonaat biceps bicuspide klep bilaterale symmetrie gal galkanaal galpigment binaire (cel)deling binominale nomenclatuur biochemische processen biochemie biologisch afbreekbaar biodiversiteit biogenese biogeochemische kringloop biologische katalyse biologische beheersing biologische vergroting NYS Statewide Language RBERN 5

8 biology biomass biome bioremediation biosphere biotechnological biotechnology biotic biotic factor birch birth canal birth control birth rate biuret test bladder blade blastula blending inheritance blind spot blinking block blood blood cavity blood circulation blood clotting blood group blood plasma blood platelet blood pressure blood smear blood sugar blood transfusion blood vessel boil bond bone bone marrow booklet botany Bowman s capsule brain brain stem bread mold breathing breeding briefly biologie biomassa bioom bioremediatie biosfeer biotechnologisch biotechnologie biotisch biotische factor berk geboortekanaal geboortebeperking geboortecijfer biureetreactie blaas mes blastula gemengde overerving blinde vlek knipperend blok, blokkeren bloed met hemolymfe (bloed) gevulde lichaamsholte (insecten) bloedsomloop stollen van bloed bloedgroep bloedplasma bloedplaat(je) bloeddruk uitstrijkje van bloed bloedsuiker bloedtransfusie bloedvat koken binding been, bot beenmerg boekje botanie, plantkunde kapsel van Bowman hersenen, brein hersenstam broodschimmel ademend kwekerij, voortplanting, het fokken kort(stondig) NYS Statewide Language RBERN 6

9 broccoli bronchitis bronchus bubble bud budding buffer bulb burn cabbage calcium calcium carbonate calibrate calorie calorimeter cancer canopy capacity capillary capillary action carbohydrate carbohydrate (s) carbon carbon cycle carbon dioxide carbon fixation carbon monoxide carbon-containing carboxyl group carcinogen cardiac muscle cardiovascular disease carnivore carnivorous carotene carrier carrying capacity cartilage catabolism catalase catalyst caterpillar catfish cattail caudal fin C broccoli bronchitis bronchus, bronchie (lucht)bel, borrelen knop, kiem ontluikend buffer (bloem)bol branden C kool calcium calciumcarbonaat kalibreren calorie calorimeter, warmtemeter kanker luifel, gewelf, hemel, bladerdak capaciteit, vermogen capillair, haarvat capillariteit koolhydraat koolhydraat (koolhydraten) koolstof koolstofcyclus, koolstofkringloop kooldioxide koolstofassimilatie koolmonoxide koolstof-houdend carboxylgroep kankerverwekkend, kankerverwekkende stof hartspier cardiovasculaire ziekte carnivoor vleesetend caroteen drager draagcapaciteit kraakbeen katabolisme katalase katalysator rups meerval kattenstaart, lisdodde, wilgenkatje staartvin NYS Statewide Language RBERN 7

10 caudal vertebra caudatum cauliflower cell cell body cell cycle cell division cell membrane cell plate cell respiration cell specialization cell theory cell wall cell-mediated immunity cellular respiration cellulose Celsius Celsius scale centigrade centimeter central nervous system centrifuge centriole centromere centrosome cereal group cerebellum cerebral cortex cerebrospinal fluid cerebrum certain cervix challenge chemical chemical bond chemical equation chemical formula chemical reaction chemoautotroph chemosynthesis chemotherapy chemotropism chicken pox chipmunk chitin chlorine chlorophyll staartwervel, vertebra caudalis nucleus caudatus, staartkern bloemkool cel, sensor cellichaam celcyclus celdeling celmembraan celplaat celademhaling celspecialisatie celtheorie celwand cel-gemedieerde immuniteit cellulaire ademhaling cellulose Celsius Celsiusschaal graad Celsius centimeter centraal zenuwstelsel centrifuge centriool centromeer centrosoom graangroep cerebellum, kleine hersenen hersenschors hersenvocht grote hersenen zeker, bepaalde, sommige hals, baarmoederhals uitdaging chemisch chemische binding chemische vergelijking chemische formule chemische reactie chemoautotroof chemosynthese chemotherapie chemotropisme waterpokken aardeekhoorn chitine chloor chlorofyl, bladgroen NYS Statewide Language RBERN 8

11 chloroplast cholera cholesterol chordate chorion chromatid chromatin chromatography chromosomal alteration chromosomal recombination s chromosome chyme cilia ciliary motion circulation circulate circulatory circulatory system claim class classification classify clawed cleavage climate climax community climax climax clipping clone cloning close circulatory systems coacervate coal coarse adjustment coast coastal ocean coastline cocci coccus cockroach cocoon codominance codon coenzyme coevolution cohesion chloroplast cholera cholesterol dier van de hoofdafdeling der chordata chorion, buitenste vruchtvlies chromatide chromatine chromatografie chromosoomwijziging herrangschikking van chromosoom chromosoom chymus cilia, trilhaartje beweging van de trilhaartjes circulatie circuleren circulerend, van de bloedsomloop bloedsomloopstelsel eis, bewering klasse indeling, classificatie indelen, classificeren geklauwd kloof klimaat climaxgemeenschap climax climax afklemmen kloon verkloning gesloten circulatiesystemen opeenhoping, gel kool grove aanpassing kust epicontinentale wateren kustlijn cocci coccus kakkerlak cocon, pop codominant codon co-enzym co-evolutie cohesie NYS Statewide Language RBERN 9

12 cohesive force collect collecting duct colloidal dispersion colon colony color blindness coloration combat combination commensalism common common ancestor common cold communicable communication community competition competitive exclusion principle complementary complete protein complex multicellular complexity compost compound compound eye compound light microscope compound microscope concentration concentration gradient concept conception concerning conclusion condensation conditioned reflex conditioning conduct conduction cone conifer coniferous coniferous forest conjugation connective tissue conservation cohesieve kracht verzamelen stof verzamelen colloïdale dispersie colon, karteldarm kolonie kleurenblindheid kleuring strijd. strijden combinatie commensalisme vaak voorvallend, gemeen(schappelijk), gewoon gemeenschappelijke voorouder verkoudheid communiceerbaar communicatie gemeenschap competitie wederzijdse uitsluiting, competitieve exclusie complementair compleet eiwit complex meercellig complexiteit compost mengsel, (chemische) verbinding, samenstel, samengesteld, gemengd facetoog samengestelde lichtmicroscoop samengestelde microscoop concentratie concentratiegraad concept conceptie betreffende besluit, besluit, conclusie condensatie, condens geconditioneerde reflex conditionering gedrag, geleiden conductie, geleiding kegel naaldboom naaldnaaldbos conjugatie bindweefsel bewaring, behoud NYS Statewide Language RBERN 10

13 conservation of environment considered constipation construct consumer contain content contour farming contour ploughing contraception contractile vacuole contribute control controlled experiment controlled variable convergent evolution convert convulsion coordinating system coordination coral coral reef coronary circulation coronary artery corpus luteum cortex cortisone cotyledon covalent bond cover cover crop coverslip Cowper s gland Cranial nerve crayfish crescent cretinism cricket crisp crop crop rotation crop breeding crop fertilization crop pollination crossing-over crustacean milieubehoud weloverwogen constipatie bouwen consument bevatten, beheersen inhoud, tevreden contourbouw contourploegen anticonceptie contractiele vacuoles bijdragen bedieningspaneel, besturen, regelen gecontroleerd experiment gecontroleerde variabele convergente evolutie omzetten convulsie, stuiptrekking, uitbarsting regelsysteem coördinatie, samenwerking koraal koraalrif omloop van de kransslagaders krans(slag)aders corpus luteum cortex, bijnierschors, hersenschors cortison cotyledon, zaadlob covalente binding (af)dekken, deksel dekgewas dekglaasje Cowperse klier hersenzenuw rivierkreeft maansikkel, halvemaan, afnemende/wassende maan, halvemaanvorming cretinisme krekel krokant gewas, afsnijden wisselbouw gewasveredeling bemesting van gewassen bestuiving van gewassen cross-over, uitwisseling van genen schaaldier NYS Statewide Language RBERN 11

14 cryptic coloration cultivated plant culture currently cuticle cutting cycling cyclonic cysteine cytokinesis cytolysis cyton cytoplasm cytoplasmic division cytosine cytoskeleton damage dangerous dark reaction Darwinism data daughter cell deamination decay deciduous deciduous tree decomposer (s) decomposition decrease defecation defective defective gene deficiency disease defoliation deforestation degeneration dehydration dehydration synthesis dehydrogenase deletion demand demographic transition demography denaturation dendrite D schutkleur gecultiveerde plant cultuur huidig, gangbaar opperhuid, nagelriem stek circulerend cyclonaal cysteïne cytokinese cytolyse neuronlichaam cytoplasma cytoplasmaverdeling cytosine cytoskelet D schade gevaarlijk donkerreactie Darwinisme data, gegevens dochtercel deaminering verval, (ver)rotten (periodiek) afwerpend/verliezend loofboom afbrekend(e) organisme(n) ontleding, afbraak verminderen stoelgang gebrekkig, defect defect gen gebrekziekte, deficiëntieziekte ontbladering ontbossing degeneratie dehydratie, ontwatering, uitdroging dehydratiesynthese dehydrogenase schrapping vraag, eisen demografische transitie demografie denaturatie dendriet NYS Statewide Language RBERN 12

15 denitrification denitrifying bacteria density-dependent limiting factor density-independent limiting factor deoxyribonucleic acid (DNA) deoxyribose dependent variable deplete depletion depressant dermis desalination desert desertification desirable destroy destruction detect detection determine detoxication detrimental detritus development deviation dextrose diabetes diagram dialysis diaphragm diarrhea diastole diastolic pressure diatom dichotomous dichotomous key died off diet differ differences differentiation diffusion digest digestion digestive enzyme digestive juices digestive system denitrificatie denitrificerende bacteriën dichtheidsafhankelijke beperkende factor dichtheidsonafhankelijke beperkende factor desoxyribonucleïnezuur (DNA) desoxyribose afhankelijke variabele uitputten uitputting onderdrukkend huid ontzilting woestijn woestijnvorming gewenst vernietigen vernietiging detecteren, waarnemen detectie, waarneming bepalen ontwennen, ontgiften schadelijk, nadelig brokstukken, puin ontwikkeling afwijking, abnormaliteit dextrose diabetes diagram dialyse diafragma diarree diastole diastolische druk diatomee, kiezelwier dichotomisch determinatiesleutel (af)gestorven dieet verschillen verschillen differentiatie diffusie verteren vertering verteringsenzym verteringssappen spijsverteringsstelsel NYS Statewide Language RBERN 13

16 dihybrid dihybrid cross dilation of blood vessel dimorphism dinosaur dioxide dipeptide diphtheria diploid direct harvesting direction directly disaccharide disadvantage disaster discs disease disjunction dislocation dispersal disposal dispose disrupt dissecting microscope dissection dissolve diuretic diurnal diversity divide (DNA) deoxyribonucleic acid DNA fingerprinting DNA polymerase dominance dominant dominant gene dominant species dominant trait dormancy dorsal double fertilization double helix Down s syndrome drainage drilling drone dihybride dihybride kruising verwijding van bloedvat dimorfisme dinosaurus dioxide dipeptide difterie diploïd rechtstreeks oogsten, verwijderen/vernietigen van een species in hun natuurlijke habitat richting rechtstreeks disaccharide nadeel ramp schijven ziekte disjunctie dislocatie verspreiding verwijdering rangschikken, brengen tot, ontdoen van onderbreken, verstoren ontledingsmicroscoop dissectie, ontleding oplossen vochtafdrijvend dag-, gedurende de dag (bv. dagdieren) diversiteit (ver)delen desoxyribonucleïnezuur (DNA) identificatie via DNA, DNA-vingerafdruktechniek DNA-polymerase dominantie dominant dominant gen dominante soorten dominante eigenschap latentie dorsaal dubbele bemesting dubbele spiraal downsyndroom afwatering, afvoer boring dreun, gegons, hommel NYS Statewide Language RBERN 14

17 drosophila drug drug abuse drug dependence drug overdose duckweed ductless gland dump duodenum dwarfism dynamic dynamic equilibrium dysentery E eagle ear ear canal eardrum earthworm echinoderm ecological ecological riche (s) ecological pyramid ecological succession ecologically ecology economically ecosystem ecosystem diversity ectoderm edema effective effectiveness effector egg ejection elbow joint electrocardiogram (EGG) or (EKG) electron electron microscope electronic balance electrophoresis element elephantiasis eliminate elongation region fruitvliegje drug, geneesmiddel drugsmisbruik drugsverslaving drugsoverdosis (eenden)kroos endocriene klier afvalberg, dumpen duodenum, twaalfvingerige darm dwerggroei dynamisch dynamisch evenwicht dysenterie, bloeddiarree arend oor oorkanaal trommelvlies aardworm stekelhuidige ecologisch natuurlijke rijkdom(en) voedselpiramide (voedselketen) (ecologische) successie ecologisch ecologie economie ecosysteem verscheidenheid van ecosystemen ectoderm oedeem effectief effectiviteit, doeltreffendheid, uitwerking effector ei uitwerping ellebooggewricht elektrocardiogram (ECG) or (EKG) elektron elektronenmicroscoop elektronische balans, elektronische weegschaal elektroforese element elefantiasis, olifantsziekte wegwerken, uitsluiten strekkingsgebied E NYS Statewide Language RBERN 15

18 elongation zone embolism embolus embryo embryo sac embryology embryonic embryonic membrane emigration emit emphysema emulsification enable enamel end product endangered species endemic endocrine gland(s) endocrine system endocrinology endocytosis endoderm endoparasite endoplasmic endoskeleton endosperm endosperm nucleus energy flow energy pyramid engineering engulf enlist enrich environment environmental environmental impact statement enzyme(s) enzyme-substrate complex epicotyl epidemic epidermis epididymis epiglottis epinephrine (adrenaline) epithelium equatorial plane equatorial plate strekkingszone embolie embolus embryo embryozak embryologie embryonaal embryonaal membraan emigratie emitteren, uitstralen, afgeven (long)emfyseem emulsificatie mogelijk maken, aanzetten lak eindproduct bedreigde soorten endemisch, inheems, plaatsgebonden endocriene klier(en) endocrien systeem endocrinologie endocytose endoderm endoparasiet endoplasmatisch endoskelet endosperm endospermkern energiestroom energiepiramide engineering, techniek overspoelen inroepen, in dienst nemen verrijken milieu, omgeving milieu-, omgevingmilieueffectverklaring enzym(en) enzym-substraat-complex epicotyl epidemie, epidemisch epidermis, opperhuid epididymis, bijbal epiglottis, strotklep(je) epinefrine (adrenaline) epitheel equatoriaal vlak equatoriaalplaat NYS Statewide Language RBERN 16

19 equilibrium era erect posture erosion error Escherichia coli (e. coli) esophagus essential amino acid estrogen estuary ethyl alcohol euglena eukaryote eukaryotic cell Eustachian tube evaporate evaporation evidence evolution evolutionary evolve examination except excess excessive excretion excretory exercise exhalation exhale exhaust exhibit exist(s) exocrine gland exon exoskeleton experiment expiration explanation explosive exponential growth expose(d) expressed expression extensor extent external evenwicht era, tijdperk rechtopstaande houding erosie fout Escherichia coli (e. coli) slokdarm essentieel aminozuur estrogeen riviermond, estuarium, trechtermond ethylalcohol euglena eukaryoten eukaryotische cel buis van Eustachius verdampen verdamping bewijs evolutie evolutionair ontwikkelen onderzoek behalve, uitgezonderd overschot, surplus overdadig uitscheiding, excretie uitscheidings-, excretieoefening, oefenen, trainen uitademing uitademen uitlaat, uitstoot, uitstoten tentoonstelling, (ver)tonen bestaan exocriene klier exon exoskelet, uitwendig skelet experiment expiratie uitleg explosief, springstof exponentiële groei bloostellen (blootgesteld aan) uitgedrukt uitdrukking strekspier omvang, reikwijdte extern, uitwendig NYS Statewide Language RBERN 17

20 external fertilization external respiration extinct extinction extinction of fauna extracellular digestion extract eye eyepiece (ocular) F facilitated diffusion Fahrenheit scale fallopian tube (oviduct) fallout family fangs farsightedness fat fatal fatigue fatty acid feather feces feedback feedback mechanism female gamete female reproductive system femur fermentation fern fertilization fertilizer(s) fetal fetal alcohol syndrome fetus fever fewer fiber fibrin fibrinogen fibrous root system field field of microscope filament filter out filtered externe bevruchting, uitwendige bevruchting externe ademhaling uitgestorven uitsterving uitsterving van fauna extracellulaire vertering extract, uittrekken oog ooglens (oculair) F gefaciliteerde diffusie Fahrenheit-schaal eileider (oviduct) radioactieve neerslag, het uitvallen familie hoektanden verziendheid vet fataal vermoeidheid vetzuur veer fecaliën terugkoppeling terugkoppelingsmechanisme vrouwelijke gameet vrouwelijk voortplantingssysteem dij(been), femur fermentatie, gisting varen bemesting, bevruchting meststof(fen), bevruchter(s) foetaal foetaal alcoholsyndroom foetus koorts minder vezel(s) fibrine fibrinogeen fijne-wortelsysteem veld microscoopveld filament uitfilteren gefilterd NYS Statewide Language RBERN 18

21 filtrate filtration fin finches fine adjustment fingerprinting finite firm first filial generation first-level consumer fission flagella flagellum flatworm flea flexor flipper of whale florescence flow flow of energy flower fluid fluke fluoridation fluoride folic acid follicle follicle stimulating hormone (FSH) food allergen food chain food poisoning food pyramid food vacuole food web forceps forest conservation form formation formula fossil fossil fuel fossil record four o clock flower fracture fragment fraternal twin freeze drying filtraat filtratie vin vinken fijnafstelling vingerafdrukken nemen eindig stevig eerste filiaal-generatie, F1-generatie eerste-niveauconsument splijting, celdeling flagellen, zweephaar flagel, zweepdraad platworm vlo buigspier vin van walvis het bloeien stroom, debiet energiestroom bloem fluïdum (uitvloeiende stof), vloeistof meevaller (bof), staartvin fluoridering fluoride foliumzuur follikel follikel stimulerende hormoon (FSH) voedselallergeen voedselketen voedselvergiftiging voedingspiramide voedselvacuole voedselweb (verlos)tang bosbehoud vorm formatie formule fossiel fossiele brandstof fossielenbestand nachtschone bloem breuk fragment twee-eiige tweeling vriesdroging NYS Statewide Language RBERN 19

22 frequently freshwater fructose fruit fruit fly fumes fungi fungus fur galactose galactosemia gall bladder gallon gallstone gamete gametogenesis gamma globulin ganglion gas exchange gaseous exchange gasoline gastric gastric juice gastro vascular cavity gastrula gastrulation gel electrophoresis gene gene expression gene frequency gene linkage gene mutation gene gene(s) generalization genetic genetic counseling genetic disease genetic diversity genetic engineering genetic marker genetic recombination genetic variation genetically genetics G herhaaldelijk, regelmatig zoetwater fructose fruit fruitvlieg uitwaseming, rookgassen fungi fungus vacht G galactose galactosemie galblaas gallon galsteen gameet gametogenese gammaglobuline zenuwknoop gasuitwisseling gasvormige uitwisseling benzine maag-, gastrisch maagsappen gastrovasculaire holte gastrula gastrulatie gelelektroforese gen genexpressie genfrequentie genkoppeling genmutatie gen gen(en) veralgemening genetisch genetisch advies, genetisch counseling genetische ziekte genetische diversiteit gentechnologie genetische merker genetische recombinatie genetische variatie genetisch genetica NYS Statewide Language RBERN 20

23 genome genotype genus geographic isolation geologic time scale geotropism germ theory of disease German measles germination gestation period GH (growth hormone) gigantism gibberellin gill gizzard gland global warming glomerulus glucagon glucose glycerol glycine glycogen glycolysis gaiter Golgi body (apparatus) gonad gonadotropin gonorrhea gorilla gout gradualism graduated cylinder grafting gram grana graph grasshopper grassland gray matter green algae green revolution greenhouse effect greenhouse gas grid growth genoom genotype, biotype, erfelijke bepaaldheid soort (klasse), genus (geslacht) geografische isolatie geologische tijdschaal geotropie, geotropisme kiemtheorie van ziekte rodehond, rubella germinatie, (ont)kieming drachttijd, zwangerschapsperiode GH (groeihormoon) gigantisme, reuzengroei gibberelline kieuw spiermaag (bij vogels, vissen), keel, strot klier het opwarmen van de aarde glomerulus, haarvatenstelsel, haarvatennet, weefselkluwen glucagon glucose, druivensuiker glycerol glycine glycogeen, spiersuiker, dierlijk zetmeel glycolyse beenkap, soort overschoen golgi-apparaat gonade, geslachtsklier gonadotropine gonorroe, druiper gorilla jicht, druppel, spat geleidelijkheid maatcilinder enting gram grana grafiek, diagram sprinkhaan weide, grasland grijze stof (hersenen) groenalgen groene revolutie broeikaseffect broeikasgas rooster, raster groei NYS Statewide Language RBERN 21

24 guanine guard cell(s) gullet gymnosperm gypsy moth guanine sluitcel(len) slokdarm, keel(gat), strot gymnosperm, naaktzadige plant plakker (vlinder) H habit habitat habitat fragmentation hair follicle half-life haploid (monoploid) Hardy Weinberg law harm harmful harmless harvesting hatching Haversian canal hay hay fever heart heart attack heart transplant heart-lung machine heart beat cycle helix hemoglobin hemolysis hemophilia heparin hepatic artery hepatic portal circulation herb herbivore(s) hereditary heredity hermaphrodite heterotroph heterotroph hypothesis heterotrophic heterotrophic nutrition heterotrophs heterozygous heterozygous genotype H gewoonte habitat, leefgebied habitatfragmentatie haarfollikel halveringstijd haploïd (monoploïd) wet van Hardy-Weinberg schade schadelijk onschadelijk, onschuldig oogsten uitbroeden kanalen van Havers hooi hooikoorts hart hartaanval harttransplantatie hart-longmachine kringloop van de hartslag helix, spiraal, rand van de oorsprong, huisjesslak hemoglobine hemolyse hemofilie, bloederziekte heparine leverslagader bloedcirculatie van de leverpoortsader kruid herbivoor (herbivoren), planteneter(s) erfelijkheid erfelijk hermafrodiet, tweeslachtig heterotroof heterotrooftheorie heterotroof, heterotrofe heterotrofe voeding heterotrofen heterozygoot heterozygoot genotype NYS Statewide Language RBERN 22

25 hibernation high blood pressure high energy bond hindbrain hip joint histamine histidine histology histone homeostasis homeowner hominid homo sapiens homologous chromosome homologous structure homozygous homozygous genotype hoofed animal hookworm hormone host hot hot water bath huge hull humerus humidity hummingbird humoral immunity humus hunting hybrid hybrid vigor hybridization hydra hydrocarbon hydrochloric acid hydrogen acceptor hydrolysis hydroponics hydrotropism hyper parasitism hypertension hyperthyroidism hypertonic solution hypocotyl hypo secretion hibernatie, winterslaap hoge bloeddruk hoge energiebinding achterhersenen heupgewricht histamine histidine histologie, weefselleer histon homeostase huiseigenaar hominide homo sapiens homologe chromosomen homologe structuren homozygoot homozygote genotype hoefdier mijnworm hormoon gastheer, menigte, onderdak bieden heet, warm warmwaterbad enorm, groots romp, omhulsel, schil opperarmbeen vochtigheid kolibrie humorale immuniteit humus jagen hybride hybride groeikracht, heterosis hybridisatie, kruising hydra koolwaterstof zoutzuur waterstofacceptor hydrolyse hydrocultuur, watercultuur hydrotropie, hydrotropisme hyperparasitisme hypertensie hyperthyoidie hypertone oplossing hypocotyl hyposecretie NYS Statewide Language RBERN 23

26 hypothalamus hypothesis hypothyroidism hypotonic solution ibuprofen ICF (intercellular fluid) identical identical twin identity ileum illustrate immigration immune immune response immune system immunity inorganic immunization impact implantation import importation imprint impulse in vitro fertilization inappropriate inborn immunity inbreeding incidence incisors include incomplete dominance incomplete protein increase incubation period independent (manipulated) variable independent assortment index fossil indicate indicator individual industrial hazard industrial melanism I hypothalamus hypothese hypothyoidie hypotone oplossing I ibuprofen intercellulaire vloeistof identiek eeneiige tweeling identiteit ileum, kronkeldarm illustreren, verduidelijken, verhelderen, toelichten immigratie immuun immuniteitsreactie immuniteitssysteem immuniteit anorganisch immunisatie invloed, impact implantatie, innesteling, inplanting import, invoer invoer(artikel), import afdruk, indruk, afdrukken, indrukken impuls in-vitrobevruchting, reageerbuisbevruchting ongepast aangeboren immuniteit inteelt, verwantschapsteelt inval, (mate van) optreden/voorkomen, druk(verdeling) snijtanden inbegrepen zijn, omvatten incomplete dominantie incompleet eiwit toenemen, stijgen incubatieperiode onafhankelijk (gemanipuleerde) variabele onafhankelijk assortiment indexfossiel aangeven, wijzen op indicator individu, individueel, persoonlijk, afzonderlijk (veiligheids)risico's op het werk, industriële gevaren industrieel melanisme NYS Statewide Language RBERN 24

27 industrialization infantile paralysis infection infectious infer inference inferior vena cava infinite inflammation Inflammatory response influence ingestion inhibition center inhalation inherit inheritance innate behavior inorganic compound insect insecticide(s) insectivorous plant insert Inspect inspiration instinct insulin interaction interbreed(ing) Intercellular fluid interference interferon internal development internal fertilization internally interneuron interphase interspecific competition intestinal juice intestine intracellular digestion introduce intron invasion invasive species inversion industrialisatie kinderverlamming infectie, besmetting infectieus, besmettelijk concluderen, impliceren gevolgtrekking, (logische) conclusie, concludering, deductie, afleiding vena cava inferior, vena cava posterior, onderste holle ader oneindig inflammatie, ontsteking inflammatoire reactie, ontstekingsreactie invloed, beïnvloeden inslikken inhibitiecentrum inhalatie, inademing erven, overerven erfenis, overerving aangeboren gedrag, natuurlijk gedrag anorganische verbinding insect insecticide(n) insectenetende plant, insectivoor tussenvoegsel, inzetten, tussenvoegen inspecteren, onderzoeken inspiratie instinct, intuïtie insuline interactie (onderling) kruisen, bastaarden/hybriden kweken intercellulaire vloeistof interferentie, tussenkomst interferon interne ontwikkeling interne bevruchting, inwendige bevruchting intern, inwendig interneuron tussenfase, interfase intraspecifieke competitie darmsappen darm(kanaal), (buik)ingewanden intracellulaire vertering introduceren, inleiden, voorstellen, invoeren intron invasie, inval, inbreuk invasieve soort inversie, omkering, omdraaiing NYS Statewide Language RBERN 25

28 invertebrate investigation involuntary muscle involve(ing) iodine ion ionic bond iron irradiation irritability islet of Langerhans isolated isotonic solution isotope jellyfish joint juvenile hormone karyotype karyotyping kelp forest keratin kernels kidney kinetic energy kingdom(s) Klinefelter s syndrome knee joint knee-jerk reflex knowledge labor laboratory labyrinth lack lactase lacteal lactic acid lactose ladybug lake Lamarckism lamella J K L ongewerveld dier, ongewerveld onderzoek onwillekeurige spier betrekken, met zich meebrengen jodium ion ionbinding ijzer bestraling, irradiatie, doorstraling geprikkeldheid, geïrriteerdheid eilandjes van Langerhans op zichzelf staand, afgelegen, losstaand, alleenstaand, afgezonderd, geïsoleerd isotone oplossing isotoop kwal gewricht verbinding juveniel hormoon J K karyotype karyotypering kelpwoud keratine, hoornstof pitten, kernen, korrels nier kinetische energie koninkrijk(en) syndroom van Klinefelter kniegewricht kniepeesreflex kennis L arbeid laboratorium doolhof gebrek, ontbreken lactase chijlvat, lactisch-, melk-, chijlmelkzuur lactose lieveheersbeestje meer Lamarckisme lamel, dun plaatje NYS Statewide Language RBERN 26

29 lancet landfill large intestine larva larynx latitude law of dominance law of independent assortment law of segregation law of use and disuse laxative layering loop of Henle leaf sheath leaflet leaks learning least legume leguminous plant lens leopard leucine leukemia leukocyte lichen(s) life cycle lifespan ligament light microscope light-dependent reaction lily limestone limit limiting factor(s) limiting nutrient litmus paper linked gene lipase lipid lipid bilayer lithosphere liver livestock lizard lobster lancet (chirurgisch mesje) afval storten, stortterrein dikke darm larve, larf strottenhoofd, larynx latitude, geografische breedte, klimaatgordel dominantiewet wet van onafhankelijk assortiment segregatiewet wet van gebruik en niet-gebruik laxeermiddel, laxerend gelaagd/in lagen aanbrengen, kweken door aflegging, in lagen splitsen lis van Henle bladschede blaadje, jong blad, folder lekken lerend kleinste, minste, minst peul(vrucht) peulgewas lens luipaard leucine leukemie leukocyt, witte bloedcel licheen (lichenen), korstmos(sen) levenscyclus (potentiële) levensduur ligament, bindweefselband, gewrichtsband lichtmicroscoop lichtafhankelijke reactie lelie kalksteen limiet, grens, limiteren, begrenzen, beperken beperkende factor(en) beperkende voedingsstof lakmoespapier(tje) gekoppeld gen lipase lipide lipidendubbellaag lithosfeer lever vee hagedis zeekreeft NYS Statewide Language RBERN 27

30 lock lockjaw locomotion log logging logistic growth longitudinal muscle louse lubricating oil luminescent lung Luteinizing hormone (LH) lymph lymph gland lymph node lymph vessel lymphatic system lymphocyte lysosome M macroevolution macromolecule maggot magnification maintaining malaria malathion malfunction malignant malnutrition maltase maltose mammal(s) mammary gland manage manageable mane manipulated (independent) variable manufacturing marine marine biome marrow (haar)lok, slot, sluis, vergrendeling, sluiten, in elkaar grijpen klem, tetanus (voort)beweging, locomotie, voortbewegingsvermogen blok(hout), logsboek, verslag, (voorgelegde) lijst, houthakken, in logboek opschrijven, (afstand) afleggen opschrijven, registratie, houthakken logistieke groei longitudinale spier luis smeerolie luminescent, lichtgevend long luteïniserend hormoon (LH) lymfe lymfeklier lymfeklier lymfevat lymfvatenstelsel lymfocyt, lymefcel lysosoom M macro-evolutie macromolecule made, maai, larve, worm vergroting het handhaven, het behouden malaria malathion storing, defect, defect zijn, slecht werken, niet werken schadelijk, kwaadwillig, kwaadaardig slechte voeding, ondervoeding maltase maltose zoogdier(en) borstklier managen handelbaar, beheersbaar maan gemanipuleerde (onafhankelijke) variabele het produceren, het vervaardigen zeewezen, marine, marien, zee(vaart)- zeeleven merg NYS Statewide Language RBERN 28

31 marsupial mass mass extinction mass number mate material maternal immunity melting measles measurement mechanism medulla oblongata meiosis melanin melanocyte cell melt(ing) membrane Mendelism meninges meningitis meniscus menopause menstrual cycle menstruation mention mesentery mesoderm mesophyll mesophyte messenger RNA (mrna) metabolic metabolic waste metabolism metal metamorphic rock metaphase metastasis method methylene blue metric ruler metric system microbe(s) microclimate micro dissection microfilament micrometer buideldier, buideldragend, buidelvormig massa massa-extinctie massagetal maat, partner, paren, zich voortplanten materiaal, stof, soort, materieel, stoffelijk, lichamelijk, belangrijk, relevant moederimmuniteit smeltend mazelen, rode hond meting mechanisme medulla oblongata, verlengde merg meiose, reductiedeling melanine melanocyt (cel) smelten, versmelting membraan mendelisme hersenvliezen hersenvliesontsteking meniscus menopauze menstruatiecyclus menstruatie vermelding, vermelden mesenterium, darmvlies mesoderm mesofyl mesofyt boodschapper-rna (m-rna) metabolisch metabolisch afval metabolisme metaal metamorf gesteente metafase metastase methode methyleenblauw meetlat metrisch systeem microbe(n) microklimaat microdissectie microfilament micrometer NYS Statewide Language RBERN 29

32 micronucleus microorganism microscope microscopic microtubule midbrain migration milk milk tooth milligram milliliter millimeter mimicry mineral mitochondria mitochondrion mitosis mitotic cell division mixture model modification molar mold molecular molecular formula molecule(s) Mollusca mollusk Monera monocotyledon monocycle monohybrid cross monomer monoploid monosaccharide monoxide morphine morphology mortality morula mosaic mosquito moss(es) moth motile micronucleus, microkern micro-organisme microscoop microscopisch microtubulus middenhersenen migratie melk melktand milligram milliliter millimeter nabootsing, het nabootsen mineraal mitochondria, mitochondriën mitochondrion mitose mitotische fase van celdeling mengsel model, type, vormen naar een voorbeeld, modelleren modificatie, aanpassing, wijziging kies, maaltand schimmel, bladaarde, beschimmelen, vorm die als model dient moleculair molecuulformule molecule(n) mollusken, weekdieren mollusk, weekdier monera eenzaadlobbige (plant), monocotyledon, monocotyl monocyclus monohybride kruising monomeer haploïd monosaccharide monoxide morfine morfologie mortaliteit, sterfelijkheid, sterftecijfer morula mozaïek, hybride, entbastaard mug mos(sen), laagveen (moeras) mot beweeglijk NYS Statewide Language RBERN 30

33 motility motor nerve motor neuron movement mucous membrane mucus multicellular multiple allele(s) multiple birth multiple-gene inheritance multiple multiply mumps muscle muscle contraction muscle fatigue muscular muscular system mushroom mussel mutagen mutagenic agent mutant mutate(d) mutation mutualism mycelia mycelium myelin sheath myofibril myopia N narcotic drug nasal cavity natural immunity natural selection naturally nature and nurture controversy nearby nearsightedness nectar negative feedback negative nematode nephron nerve beweeglijkheid motorische zenuw motorische zenuwcel beweging slijmvlies slijm multicellulair multiple allele(n) meerling overerving van meerdere genen meerdere vermenigvuldigen de bof spier spiercontractie, spiersamentrekking spiervermoeidheid spier-, gespierd spierstelsel champignon, eetbare paddenstoel, atoomwolk mossel mutageen mutageen middel mutant, door mutatie ontstaan muteren, doen veranderen mutatie symbiose, mutualisme zwamvlokken, mycelia zwamvlok, mycelium myelineschede myofibril bijziendheid, myopie N verdovend middel neusholte natuurlijke immuniteit natuurlijke selectie natuurlijk, van nature, vanzelfsprekend discussie over aangeleerd of aangeboren nabij bijziendheid nectar negatieve terugkoppeling negatief draadworm, rondworm nefron zenuw NYS Statewide Language RBERN 31

34 nerve cell (neuron) nerve cord nerve fiber nerve impulse nerve net nervous system neural plate neurohormone (neurotransmitter) neuromuscular junction neuron neurotransmitter neutral neutralization neutron niche(s) nicotine night blindness nitrification nitrifying bacteria nitrogen cycle nitrogen fixation nitrogen-fixing bacteria nitrogenous nitrogenous waste nocturnal node nodule noise pollution non-communicable nondisjunction no placental mammal nonrenewable resources nonvascular plant noradrenaline nostril notochord nourish nuclear fuel nuclear membrane (envelope) nuclei nucleic acids nucleoli nucleolus nucleotide nurture numerous nutrient(s) zenuwcel (neuron) zenuwkoord zenuwvezels zenuwimpuls zenuwnetwerk zenuwstelsel neurale plaat neurohormoon (neurotransmitter) neuromusculaire verbinding neuron neurotransmitter neutraal neutralisatie neutron nis(sen), niche(s) nicotine nachtblindheid nitrificatie nitrificerende bacteriën stikstofcyclus stikstoffixatie stikstoffixerende bacteriën stikstofhoudend stikstofhoudend afval nachtelijk, nachtknoop(punt), knoop nodule, knobbeltje, knoop geluidsoverlast niet-communiceerbaar non-disjunctie geen-placenta-zoogdier niet-hernieuwbare bronnen niet-vasculaire plant noradrenaline neusgat, neusvleugel rudimentaire ruggengraat/ruggenmerg voeden, koesteren kernbrandstof kernmembraan (envelop) nuclei nucleïnezuren nucleoli, kernlichaampjes nucleolus, kernlichaampjes nucleotide voeding, opvoeding, voeden, opvoeden talrijke voedingsstof(fen) NYS Statewide Language RBERN 32

35 nutrition nutritional nymph O objective observation observe obtain occasionally occur octopus ocular official offset offspring olfaction olfactory bulb olfactory cell omnivore oncogene one gene-one polypeptide hypothesis ontogeny oocyst oocyte oogenesis open circulatory system operon opinion opium opossum opportunity optic nerve optical microscope optimum order organ organ system organelle(s) organic organic acid organic compound organism osmosis osmotic potential osmotic pressure voeding voedingsnimf O objectief waarneming waarnemen, in acht nemen bestaan, verwerven af en toe, van tijd tot tijd voorvallen octopus oculair, oculairlens, oogglas, oog-, gezichtsofficieel scheut, spruit, compensatie, tegengewicht, (uit)schieten (van planten), compenseren kroost, afstammeling(en), vrucht, resultaat olfactie, reukzin bulbus olfactorius, reukkolf olfactorische cel, reukcel omnivoor, alleseter oncogen 1-gen-1-polypeptide hypothese ontogenese oöcyste oöcyt oögenese, eicelvorming open circulatiesystemen operon opinie, mening opium opossum, buidelrat, klimbuideldier kans, gelegenheid gezichtszenuw, oogzenuw optische microscoop optimum, optimaal, best, grootst mogelijke orde, rangorde, volgorde, rangschikken orgaan organenstelsel organel(len) organisch organisch zuur organische verbinding organisme osmose osmotische potentiaal osmotische druk NYS Statewide Language RBERN 33

36 ossification osteoarthritis osteoblast osteocyte osteology osteoporosis outbreeding ova ovaries ovary overall overfishing overgraze overproduction oviduct oviparity oviparous ovulation ovule ovum oxidation oxygen consumption oxygen cycle oxygen-carbon dioxide cycle oxyhemoglobin oyster ozone ozone layer ozone shield P pacemaker paired Paleozoic palisade mesophyll pancreas pancreatic duct pancreatic juice paramecium parasite parasitic relationship parasitism parasympathetic nervous system (PNS) parathyroid hormone parent cell parent generation parental care ossificatie, botvorming osteoartritis osteoblast osteocyte beendergestel, osteologie, beenderleer osteoporose, botontkalking kruising ovum, ei(tje), eicel ovaria, eierstokken ovarium, eierstok overall, totaal (alles omvattend) overbevissen, leegvissen overbegrazen overproductie oviduct, eileider het eierleggen, ovipariteit ovipaar, eierleggend ovulatie, eisprong (onbevrucht) eitje, zaadknop, ovulum ovum, ei(tje), eicel oxidatie zuurstofverbruik zuurstofkringloop zuurstof-kooldioxidekringloop oxyhemoglobine oester ozon ozonlaag ozonlaag P hartstimulator gepaard, gekoppeld paleozoïcum, paleozoïsch palissademesofyl alvleesklier, pancreas alvleesgang, ductus pancreaticus alvleeskliersap, pancreassap pantoffeldiertje parasiet parasitaire relatie parasitisme parasympathische zenuwstelsel bijschildklierhormoon oudercel oudergeneratie ouderlijke zorg NYS Statewide Language RBERN 34

37 parietal lobe parrot Parthenogenesis partial particular passive immunity passive transport pasteurization patella pathogen(s) pathogenic peat pedigree pedigree chart peer review pellagra pelvis penicillin penis pepsin peptic ulcer peptidase peptide bond percentage perennial perform pericardium period peripheral nervous system peristalsis permafrost permeable permit perspiration pest pesticide(s) petal petri dish petrifaction ph indicator ph scale phagocyte phagocytosis pharynx phase contrast microscope phenol pariëtale hersenkwab papegaai parthenogenese partijdig, gedeeltelijk, partieel bijzonder, afzonderlijk, specifiek, bepaald, kieskeurig, veeleisend passieve immuniteit passief transport pasteurisatie knieschijf ziekteverwekker(s), pathogene stof(fen) pathogeen turf, (laag)veen afstamming, stamboom stamboom bespreking/beoordeling door een vakgenoot pellagra bekken, pelvis penicilline penis pepsine maagzweer peptidase peptide-binding percentage overblijvende plant, vele jaren durend, langdurig uitvoeren pericard(ium), hartzakje periode, tijdperk perifeer zenuwstelsel peristaltische beweging, wormvormige beweging permafrost permeabel, doorlaatbaar (schriftelijke) vergunning, toestaan, toelaten transpiratie, zweet pest, plaag, schadelijk dier, schadelijke plant pesticide(n), verdelgingsmiddel bloemblad petrischaal verstening, petrificatie, verstijving ph-indicator ph-schaal fagocyt fagocytose farynx, keelholte, keel fasecontrastmicroscoop fenol NYS Statewide Language RBERN 35

38 phenotype phenylalanine phenylketonuria(pku) pheromone phloem phosphate phospholipid phosphorus phosphorylation photic zone photolysis photon photosynthesis phototropism phylum physical physiology physiotherapy phytoplankton pigment pill pimple pineal pineal body pinocytosis pioneer pioneer species pistil pituitary dwarfism pituitary gland placenta placental mammal placental membranes plague plankton plant plasma plasma membrane plasmid plasmolysis plastid platelet Platyhelminthes pleura pleural cavity plexus fenotype fenylalanine fenylketonurie (PKU) feromoon floëem, bastweefsel fosfaat fosfolipide fosfor fosforylering fotische zone fotolyse foton fotosynthese fototropie stam fysisch, fysiek, natuurlijk, lichamelijk, natuurkundig fysiologie, verrichtingsleer fysiotherapie fytoplankton pigment pil puist pijnappelvormig, dennenappelvormig pijnappelklier pinocytose pioneer, exploreren, leiden pioniersoort stamper hypofysaire dwerggroei hypofyse placenta, moederkoek zoogdier met placenta placentamembranen plaag, pest plankton plant plasma plasmamembraan plasmide plasmolyse plastide bloedplaatje platyhelminthes, platwormen pleura, borstvlies borstvliesruimte plexus, netwerk, vlechtwerk (van zenuwen, bloedvaten) NYS Statewide Language RBERN 36

ERFELIJKE INFORMATIE IN DE CEL

ERFELIJKE INFORMATIE IN DE CEL DE CEL 1. INLEIDING... 3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA... 4 2.2. CELMEMBRAAN... 4 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan (eenheidsmembraan)...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

ENERGIEOMZETTINGEN IN DE CEL

ENERGIEOMZETTINGEN IN DE CEL BOUW VAN DE CEL 1. INLEIDING... 3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA... 4 2.2. CELMEMBRAAN... 5 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en aminozuren) met behulp van zuurstof, waardoor energie vrijkomt om ATP te maken.

Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en aminozuren) met behulp van zuurstof, waardoor energie vrijkomt om ATP te maken. Begrippenlijst door Lauke 1056 woorden 23 oktober 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Begrippen biologie hoofdstuk 2 Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en

Nadere informatie

Juli blauw Biologie Vraag 1

Juli blauw Biologie Vraag 1 Biologie Vraag 1 Bij bijen komt parthenogenese voor. Dit is de ontwikkeling van een individu uit een onbevruchte eicel. Bij bijen ontstaan de darren (mannelijke bijen) parthenogenetisch. De koningin en

Nadere informatie

Juli geel Biologie Vraag 1

Juli geel Biologie Vraag 1 Biologie Vraag 1 Bij bijen komt parthenogenese voor. Dit is de ontwikkeling van een individu uit een onbevruchte eicel. Bij bijen ontstaan de darren (mannelijke bijen) parthenogenetisch. De koningin en

Nadere informatie

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Biologie Vraag 1 Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Microtubuli Microfilamenten Intermediaire filamenten Microvilli Biologie: vraag 1 Biologie Vraag 2

Nadere informatie

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Biologie Vraag 1 Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Microvilli Microtubuli Microfilamenten Intermediaire filamenten Biologie: vraag 1 Biologie Vraag 2

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting door een scholier 1472 woorden 23 oktober 2007 6,5 24 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 3 - Genetica Homologe chromosomen

Nadere informatie

Theorie-examen fysiologie 2 mei 2008

Theorie-examen fysiologie 2 mei 2008 Theorie-examen fysiologie 2 mei 2008 1. Wat kan gesteld worden van een orgaanstelsel? A. Dit zijn alle organen tezamen in het lichaam. B. Dit is een groep organen die samen een bepaalde functie vervullen.

Nadere informatie

Begrippenlijst Biologie DNA

Begrippenlijst Biologie DNA Begrippenlijst Biologie DNA Begrippenlijst door een scholier 1969 woorden 27 juni 2007 7,8 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Begrippen Allel: Elk van de genen van een genenpaar

Nadere informatie

Samenvatting biologie thema 2

Samenvatting biologie thema 2 Samenvatting biologie thema 2 Doelstelling 1 Je moet in een context een cel kunnen beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid. - Zelforganisatie is zichtbaar in de structuur van cellen

Nadere informatie

Welke combinatie van twee celorganellen en hun respectievelijke functies is correct?

Welke combinatie van twee celorganellen en hun respectievelijke functies is correct? Biologie Vraag 1 Welke combinatie van twee celorganellen en hun respectievelijke functies is correct? ribosoom en synthese van eiwitten kern en fotosynthese mitochondrion en fotosynthese ribosoom

Nadere informatie

3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41

3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41 3 1 Functionele morfologie van de cel 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 2.1 Bouw en functie van het eenheidsmembraan 10 2.2 Overzicht van de celorganellen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6

Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door E. 1393 woorden 6 december 2016 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4: Erfelijkheid 5-HTTPLR gen heeft invloed op de hoeveelheid geluk die je ervaart.

Nadere informatie

Celmembraan (duh! dat maakt het een cel) Celwand Ribosomen (voor eiwitsynthese) Soms: uitsteeksels zoals flagel (zweepstaart)

Celmembraan (duh! dat maakt het een cel) Celwand Ribosomen (voor eiwitsynthese) Soms: uitsteeksels zoals flagel (zweepstaart) Bacterie cel: prokaryoot: geen kern, geen chromosomen zoals wij ze kennen maar cirkelvormig Chromosoom: dus wel DNA Sommige autotroof: als ze pigmenten hebben waarmee ze fotosynthese kunnen uitvoeren Meeste

Nadere informatie

B2 Zelf cellen bekijken Preparaat om cellen door een microscoop te bekijken maak je eerst een preperaat

B2 Zelf cellen bekijken Preparaat om cellen door een microscoop te bekijken maak je eerst een preperaat Samenvatting door L. 1614 woorden 6 september 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 2 Cellen B1 Weefselonderzoek Kanker bij kanker is de celdeling van een cel ontregeld en ontstaat een

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met

Nadere informatie

Biologie ( havo vwo )

Biologie ( havo vwo ) Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging

Nadere informatie

Begrippenlijsten biologie 4 havo en 5 havo PENTA College CSG Scala Rietvelden

Begrippenlijsten biologie 4 havo en 5 havo PENTA College CSG Scala Rietvelden C Cafeïne Calcium Capaciteit, vitale Capillaire werking cdna Cel Cel communicatie Celcyclus Celdeling Celkern Cellen van Schwann Cellulose Celmembraan Celplasma Celplasmastroming Heeft een stimulerende

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting door M. 721 woorden 15 januari 2014 7,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Organismen Organismen is een levend wezen:

Nadere informatie

Capabel Examens 2011 Pagina 1

Capabel Examens 2011 Pagina 1 1. Wat is de kleinste levende eenheid van een organisme? A) Een cel. B) Een orgaan. C) Een weefsel. 2. Bij welke levensverrichting van de cel speelt chromatine een belangrijke rol? A) Bij de prikkelbaarheid.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid Samenvatting door een scholier 1431 woorden 17 jaar geleden 6,6 99 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Bas.1 wanneer zijn eigenschappen

Nadere informatie

<A> Thymine is een pyrimidinebase en vormt 3 waterstofbruggen met adenine. <B> Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine.

<A> Thymine is een pyrimidinebase en vormt 3 waterstofbruggen met adenine. <B> Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine. Biologie Vraag 1 Welke uitspraak is correct? Thymine is een pyrimidinebase en vormt 3 waterstofbruggen met adenine. Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine. Cytosine

Nadere informatie

<A> Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine. <B> Guanine is een pyrimidinebase en vormt 2 waterstofbruggen met cytosine.

<A> Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine. <B> Guanine is een pyrimidinebase en vormt 2 waterstofbruggen met cytosine. Biologie Vraag 1 Welke uitspraak is correct? Adenine is een purinebase en vormt 2 waterstofbruggen met thymine. Guanine is een pyrimidinebase en vormt 2 waterstofbruggen met cytosine. Thymine

Nadere informatie

BASISSTOF. 1 Omstandigheden van de zetmeelsynthese Functionele bouw van een chloroplast Fotosynthesereacties 48

BASISSTOF. 1 Omstandigheden van de zetmeelsynthese Functionele bouw van een chloroplast Fotosynthesereacties 48 3 1 De cel 3 Autotrofe voeding 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 1 Omstandigheden van de zetmeelsynthese 44 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 3 Verband cel - weefsel - orgaan - stelsel

Nadere informatie

BOUWSTENEN VAN HET LEVEN

BOUWSTENEN VAN HET LEVEN BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn

Nadere informatie

Fenotype nakomelingen. donker kort 29 donker lang 9 wit kort 31 wit- lang 11

Fenotype nakomelingen. donker kort 29 donker lang 9 wit kort 31 wit- lang 11 1. Bij honden is het allel voor donkerbruine haarkleur (E) dominant over het allel voor witte haarkleur (e). Het allel voor kort haar (F) is dominant over het allel voor lang haar (f). Een aantal malen

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT

Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT 1.1 De tuin 1 Wat leeft er in een tuin? Organismen: dit zijn levende wezens zoals, planten, dieren, mensen, bacteriën en schimmels. Levenskenmerken:

Nadere informatie

1. Waarvan is DNA een belangrijke bouwstof? A) Van de celmembraan. B) Van de chromosomen. C) Van de kernmembraan.

1. Waarvan is DNA een belangrijke bouwstof? A) Van de celmembraan. B) Van de chromosomen. C) Van de kernmembraan. 1. Waarvan is DNA een belangrijke bouwstof? A) Van de celmembraan. B) Van de chromosomen. C) Van de kernmembraan. 2. Wat zijn vegetatieve verrichtingen van de cel? A) Beweging en prikkelbaarheid. B) Prikkelbaarheid

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

A. de hersenen en het ruggenmerg B. het hersenvlies en de hersenstam C. het cerebrospinaal vocht en de gevoelszenuwen D. de klieren en de lymfevaten

A. de hersenen en het ruggenmerg B. het hersenvlies en de hersenstam C. het cerebrospinaal vocht en de gevoelszenuwen D. de klieren en de lymfevaten Hoofdstuk 1 Meerkeuzevraag 1.1 Meerkeuzevraag 1.2 Meerkeuzevraag 1.3 Meerkeuzevraag 1.4 Meerkeuzevraag 1.5 Meerkeuzevraag 1.6 Meerkeuzevraag 1.7 Waar ligt de lever in de buikholte? A. Boven rechts B. Boven

Nadere informatie

Biologie 1997 Augustus

Biologie 1997 Augustus www. Biologie 1997 Augustus Vraag 1 In de onderstaande tekening is de elektronenmicroscopische afbeelding van een cel van een traanklier van een mens weergegeven. Het afgescheiden traanvocht bevat een

Nadere informatie

Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006.

Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006. Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006. 1. Welke bestanddelen horen, onder normale omstandigheden, niet voor te komen in urine? A. Hormonen en afbraakproducten. B. Eiwitten. C. Zouten. 2. Wat is een voorbeeld

Nadere informatie

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA DNA bevat de erfelijke informatie van een organisme. Een gen(ook wel erffactor) is een stukje DNA dat de informatie bevat voor een erfelijke eigenschap(bvb

Nadere informatie

Studiehandleiding Biochemie I

Studiehandleiding Biochemie I Studiehandleiding Biochemie I 2006-2007 1 Proeftentamen Biochemie I 1. Vul de juiste term uit de lijst op de open plaatsen in onderstaande tekst in. Elke term mag maar éénmaal worden gebruikt maar niet

Nadere informatie

De romp bestaat uit een borstholte en een buikholte, gescheiden door het middenrif.

De romp bestaat uit een borstholte en een buikholte, gescheiden door het middenrif. Samenvatting Thema 1: Organen en cellen Basisstof 1 Levenskenmerken (levensverschijnselen): - stofwisseling (ademhaling, voeding, uitscheiding) - groei - voortplanting - reageren op prikkels - ontwikkeling

Nadere informatie

Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE

Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE Deelexamen 1 In dit proefexamen worden over de volgende onderwerpen vragen gesteld: opbouw van het menselijk lichaam algemene fysiologie spijsverteringsstelsel ademhalingsstelsel

Nadere informatie

Vlaamse Biologie Olympiade 26 ste editie Eerste ronde

Vlaamse Biologie Olympiade 26 ste editie Eerste ronde Vlaamse Olympiades voor Natuurwetenschappen KU Leuven Departement Chemie Celestijnenlaan 200F bus 2404 3001 Heverlee Tel.: 016-32 74 71 E-mail: info@vonw.be www.vonw.be Vlaamse Biologie Olympiade 26 ste

Nadere informatie

Examen Voorbereiding Cellen

Examen Voorbereiding Cellen Examen Voorbereiding Cellen Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 2 Cellen Begrippenlijst: Begrip Organellen Plastiden Stamcellen Embryonale stamcellen Adulte stamcellen Endoplasmatisch reticulum

Nadere informatie

Voorbereidende opgaven Examencursus

Voorbereidende opgaven Examencursus Voorbereidende opgaven Examencursus Tips: Maak de volgende opgaven voorin in één van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een som niet lukt, werk hem dan uit tot waar je kunt en

Nadere informatie

Ecosysteem voedselrelaties

Ecosysteem voedselrelaties Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.

Nadere informatie

Stamcellen zijn ongedifferentieerde cellen die zich blijven delen. Drie verschillende stamcelbronnen zijn:

Stamcellen zijn ongedifferentieerde cellen die zich blijven delen. Drie verschillende stamcelbronnen zijn: Boekverslag door L. 1556 woorden 8 april 2014 7.4 100 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 4.1 Levende cellen Van systeem aarde tot molecuul Een organisatieniveau is de schaal waarop onderzoek plaatsvindt,

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Inleiding in de biologie

Samenvatting Biologie Inleiding in de biologie Samenvatting Biologie Inleiding in de biologie Samenvatting door C. 1469 woorden 27 september 2016 4,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie H1 - Inleiding in de Biologie 1. Wat is Biologie? Doel Je moet in een

Nadere informatie

Living Environment. Glossary. High School Level. English / Dutch

Living Environment. Glossary. High School Level. English / Dutch High School Level Glossary Living Environment Glossary English / Dutch Translation of Living Environment terms based on the Coursework for Living Environment Grades 9 to 12. Word-for-word glossaries are

Nadere informatie

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde plaats. Allelen coderen voor dezelfde eigenschap bijvoorbeeld

Nadere informatie

BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]

BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van

Nadere informatie

Samenvatting Biologie stofwisseling. Begrippen 5,8. Samenvatting door S woorden 2 jaar geleden. 4 keer beoordeeld.

Samenvatting Biologie stofwisseling. Begrippen 5,8. Samenvatting door S woorden 2 jaar geleden. 4 keer beoordeeld. Samenvatting Biologie stofwisseling Samenvatting door S. 1156 woorden 2 jaar geleden 5,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Bio stofwisseling[1] Begrippen Absorptie is het fysisch

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting door een scholier 751 woorden 30 mei 2017 8,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3 organen en cellen iets uitleg voorbeelden

Nadere informatie

Voorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum.

Voorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum. Samenvatting door S. 1531 woorden 1 mei 2015 6.3 25 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Paragraaf 1. De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen: Bacteriën Archea Eukaryoten Bacteriën

Nadere informatie

Voortplanting en celdeling

Voortplanting en celdeling Voortplanting en celdeling Inleiding Kenmerkend voor de levende natuur is het streven om de soort in stand te houden. Voor de groene plant als groep komt daar nog bij het vastleggen en beschikbaar maken

Nadere informatie

Normwaarde = is een waarde die je af leest, zoals bij de thermostaat, zie je 19 graden staan dan is dat de normwaarde. Zo warm moet het zijn.

Normwaarde = is een waarde die je af leest, zoals bij de thermostaat, zie je 19 graden staan dan is dat de normwaarde. Zo warm moet het zijn. Boekverslag door E. 1602 woorden 17 maart 2014 6.8 55 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting paragraaf 1 Een regelkring = is een kring van meerdere apparaten die samen

Nadere informatie

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april 2006 6.7 33 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Erfelijkheidsmateriaal Het menselijk lichaam bestaat uit een veel organen, deze organen

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: Eukaryote cel 7/2/2015. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: Eukaryote cel 7/2/2015. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: Eukaryote cel 7/2/2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting door CÃ line 1065 woorden 5 juli 2016 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie P4 Hoofdstuk 7 1 Uniek Eigenschappen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Stofwisseling

Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting door een scholier 1466 woorden 13 juni 2006 5,6 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Thema 1 Stofwisseling Doelstelling

Nadere informatie

Tractus digestivus externe secretie

Tractus digestivus externe secretie Tractus digestivus externe secretie Spijsverteringskanaal: Mond Mond keelholte Slokdarm Maag Dunne darm Dikke darm Endeldarm Anus Spijsverteringsstelsel: Lever Galblaas Alvleesklier Wand van het spijsverteringskanaal

Nadere informatie

Periode 9 - deel 1 MOLECULAIRE GENETICA

Periode 9 - deel 1 MOLECULAIRE GENETICA Periode 9 - deel 1 MOLECULAIRE GENETICA Lesstof PW9 Toets 9.1 Boek: Biologie voor het MLO (zesde druk) Hoofdstuk 5 Biomoleculen blz. 89 t/m 106 Hoofdstuk 11 Klassieke genetica blz. 224 t/m 227 Hoofdstuk

Nadere informatie

Thema: Inleiding in de biologie & Cellen

Thema: Inleiding in de biologie & Cellen Thema: Inleiding in de biologie & Cellen HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] ARTHUR A. HOOGENDOORN ATHENEUM - VRIJE ATHENEUM - AAHA Docent: A. Sewsahai VWO DOELSTELLINGEN (1) 4V:

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: CELLEN VAN ONS LICHAAM

HOOFDSTUK 1: CELLEN VAN ONS LICHAAM HOOFDSTUK 1: CELLEN VAN ONS LICHAAM Cellen, weefsels en organen (grondig lezen) Cellen: Organen: Weefsel: kleinste functionele eenheden van ons lichaam zeer uiteenlopende morfologie (=vorm/bouw) die samenhangt

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 2

Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting door Adeline 2260 woorden 18 oktober 2016 6,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 Nanotechnologie Met nano wordt aangeduid dat iets erg

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

De cel metabolisme cel cel- membraan eiwitsynthese DNA aminozuren 1.1 De cel celcyclus celmembraan Afbeelding 1.1

De cel metabolisme cel cel- membraan eiwitsynthese DNA aminozuren 1.1 De cel celcyclus celmembraan Afbeelding 1.1 de cel Elk levend wezen is opgebouwd uit cellen. Het eerste deel van dit hoofdstuk gaat over de verschillende onderdelen van een cel. We bespreken het celmembraan, het cytoplasma en de belangrijkste organellen.

Nadere informatie

Oplossingen Biologie van 2000

Oplossingen Biologie van 2000 www. Oplossingen Biologie van 2000 Disclaimer: Alle uitwerkingen zijn onder voorbehoud van eventuele fouten. Er is geen enkele aansprakelijkheid bij de auteur van deze documenten. Vraag 1 Om deze vraag

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 1 1. Over de auteurs 1 2. Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4

Inhoud. Woord vooraf 1 1. Over de auteurs 1 2. Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4 Inhoud Woord vooraf 1 1 Over de auteurs 1 2 Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4 1 Cellen en weefsels 1 6 1.1 Kenmerken van het leven 1 7 1.2 De opbouw

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1-2

Samenvatting Biologie Thema 1-2 Samenvatting Biologie Thema 1-2 Samenvatting door M. 2549 woorden 8 oktober 2015 6,3 3 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Wat is Biologie? Biologie is de studie van de organismen, alle organismen vertonen

Nadere informatie

V5 Begrippenlijst Hormonen

V5 Begrippenlijst Hormonen V5 Begrippenlijst Hormonen ADH Hormoon dat de terugresorptie van water in de nierkanaaltjes stimuleert. adrenaline Hormoon dat door het bijniermerg wordt afgescheiden. Adrenaline wordt ook door zenuwvezels

Nadere informatie

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari 2018 8,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica 2 Fenotype, genotype en epigenetica Erfelijke

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj

Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj Samenvatting door Fabienne 1166 woorden 24 oktober 2017 5 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 1: stofwisseling Paragraaf

Nadere informatie

toekomstig te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden in Nederland. Door de hoofdstructuur worden natuurgebieden aan elkaar verbonden.

toekomstig te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden in Nederland. Door de hoofdstructuur worden natuurgebieden aan elkaar verbonden. E Ecologische hoofdstructuur Ecologische voedingsmiddelen Ecosysteem Eenjarige plant Effectoren Eicel Eierstokken Eilandjes van Langerhans Eilandtheorie Eileider Eiwitsynthese Een samenhangend netwerk

Nadere informatie

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme

Nadere informatie

Tentamen: Moleculaire Biologie.

Tentamen: Moleculaire Biologie. Tentamen: Moleculaire Biologie. Toets 1 Datum: 8-10-2007 Tijd: 14 tot 17 uur. Zet op elk blaadje: Je naam: Studentnummer. Succes. Vraag 1. a. Teken minimaal 5 H 2 O moleculen en geef de waterstof bruggen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag Samenvatting door R. 858 woorden 19 juni 2014 7 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels

Nadere informatie

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA.

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA. Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou 4.1 Fenotype Genotype = waarneembare eigenschappen van een individu = de erfelijke informatie in het DNA Genotype + milieufactoren = fenotype Erfelijke

Nadere informatie

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk?

Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Biologie Vraag 1 Welke van de onderstaande structuren maakt spiercontractie mogelijk? Microtubuli Microfilamenten Intermediaire filamenten Microvilli Biologie: vraag 1 Biologie Vraag 2

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3: Cellen

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3: Cellen Samenvatting Biologie Hoofdstuk : Cellen Samenvatting door Anna 1714 woorden 12 november 2017 8,1 29 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk : Cellen Paragraaf 1: Celonderdelen Om het overzicht

Nadere informatie

BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo

BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Cel en leven

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Cel en leven Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Cel en leven Samenvatting door L. 1459 woorden 12 november 2014 8,2 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 1. Levende cellen Organisatieniveaus = de schaal waarop

Nadere informatie

ANORGANISCHE STOFKLASSEN

ANORGANISCHE STOFKLASSEN ANORGANISCHE STOFKLASSEN 1. ATOMEN... 3 1.1. STRUCTUUR VAN HET ATOOM...3 1.2. DE ELEKTRONCONFIGURATIE...4 2. STOFFEN EN MENGSELS...5 2.1. ZUIVERE STOFFEN... 5 2.1.1. Soorten zuiveren stoffen...5 2.1.2.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H1+2

Samenvatting Biologie H1+2 Samenvatting Biologie H1+2 Samenvatting door Marjolein 2356 woorden 20 december 2017 7,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting: https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-biologie-h12

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Regeling

Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema Vertering

Samenvatting Biologie Thema Vertering Samenvatting Biologie Thema Vertering Samenvatting door een scholier 999 woorden 11 december 2012 7,5 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou basisstof 1; Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Nadere informatie

Begrippenlijst Biologie Begrippenlijst Nectar, hoofdstuk 12, 131, 13.2 en hoofdstuk 15.

Begrippenlijst Biologie Begrippenlijst Nectar, hoofdstuk 12, 131, 13.2 en hoofdstuk 15. Begrippenlijst Biologie Begrippenlijst Nectar, hoofdstuk 12, 131, 13.2 en hoofdstuk 15. Begrippenlijst door een scholier 1270 woorden 21 november 2012 6,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar

Nadere informatie

UNIFORM HEREXAMEN MULO 2009

UNIFORM HEREXAMEN MULO 2009 MINISTERIE VN ONERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXMENUREU VK : IOLOGIE TUM: INSG 11 UGUSTUS 2009 TIJ : 10.50 12.05 UUR EZE TK ESTT UIT 40 ITEMS. UNIFORM HEREXMEN MULO 2009 TENZIJ NERS NGEGEVEN, GT HET STEES

Nadere informatie

Eindexamen biologie havo 2000-II

Eindexamen biologie havo 2000-II 4 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden 2 punten toegekend. Senecio jacobaea Maximumscore (natuurlijke)selectie/evolutie 2 C 3 Uit het antwoord moet blijken dat ze niet tot

Nadere informatie

VWO 1995 Biologie tijdvak 1

VWO 1995 Biologie tijdvak 1 1 2 Een voorbeeld van een goed antwoord is: 1 omdat het een vorm van symbiose is waarbij het ene organisme (de larve) voordeel heeft en het andere organisme (de plant) nadeel Indien alleen wordt geantwoord:

Nadere informatie

5. a) Ja, brood bevat vel zetmeel (polysachariden) en snoep veel suiker (disachariden) b) D Want zonnebloem olie bevat meer onverzadigd vet

5. a) Ja, brood bevat vel zetmeel (polysachariden) en snoep veel suiker (disachariden) b) D Want zonnebloem olie bevat meer onverzadigd vet Paragraaf 3.1 1. a)consumenten b) producenten c) producenten 2. (Per stap van de voedselpyramide gaat 70-90 % van de biomassa verloren, dus voor 1 kilo vlees is 6-10 kilo plantaardig voedsel nodig, wat

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1499 woorden 22 december 2004 6,4 120 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Organismen zijn: planten, dieren en mensen

Nadere informatie

DE CEL - SUBMICROSCOPISCH

DE CEL - SUBMICROSCOPISCH DE CEL - SUBMICROSCOPISCH 1. INLEIDING...3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA...4 2.2. CELMEMBRAAN...5 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9, 'Fast Food Island' en Hoofdstuk 10, 'Ecologie'

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9, 'Fast Food Island' en Hoofdstuk 10, 'Ecologie' Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9, 'Fast Food Island' en Hoofdstuk 10, 'Ecologie' Samenvatting door een scholier 1412 woorden 29 juni 2007 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Fast Food Island!

Nadere informatie

9, Samenvatting door een scholier 1855 woorden 27 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 2 Biologie bedrijven

9, Samenvatting door een scholier 1855 woorden 27 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 2 Biologie bedrijven Samenvatting door een scholier 1855 woorden 27 november 2009 9,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 2 Biologie bedrijven 2.1 Het doel van natuurwetenschappelijk werk is: iets te weten

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

Spijsverteringsstelsel. Anatomie. Mondholte Andere namen: Transportfunctie. Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat

Spijsverteringsstelsel. Anatomie. Mondholte Andere namen: Transportfunctie. Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat Spijsverteringsstelsel Andere namen: Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat Transportfunctie Mond Keelholte Slokdarm Maag Darmen: dunne darm dikke darm Lever Alvleesklier Anatomie Mondholte 1 Tong Smaakpapillen

Nadere informatie

BIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen

BIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen www.dlwbiologie.wordpress.com BIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen Havo 4 Thema 2 Basisstof 5 (blz. 68 en 69) De submicroscopische cel. Binas 79 B, C, D. Vwo 4 Thema 2 Basisstof 5

Nadere informatie