Overzicht Opbrengsten

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Hoofdstuk 1: Leerlingen op de Rehobothschool Kenmerken van onze leerlingen Leerlingen met leerlingengewicht per school op Leerlingen met leerlingengewicht per leerjaar op Onderzoeken externe hulpverlening 6 Hoofdstuk 2: Opbrengsten Rehobothschool Tussenopbrengsten groep Tussenopbrengsten groep Conclusies en plannen Eindopbrengsten CITO en IEP eindtoets 13 Hoofdstuk 3: Sociale competenties 15 Hoofdstuk 4: Doorstroming binnen de Rehobothschool De doorstroming op de Rehobothschool Adviezen Voortgezet Onderwijs De uitstroom naar het Voorgezet Onderwijs Functioneren in het Voorgezet Onderwijs 18 2

3 Inleiding Jaarlijks maken we als directie en IB van de Rehobothschool een overzicht van de opbrengsten. Dit overzicht wordt besproken in het MT door de bouwcoördinatoren en de Intern begeleiders. Ook krijgt dit document een plaats in de bouwvergaderingen en in de vergadering van de MR. Het toezichtkader Primair Onderwijs van de Inspectie van het Onderwijs (op basis waarvan de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op een school beoordeelt) bevat een aantal indicatoren voor de beoordeling van de resultaten van de school. Deze indicatoren zijn: 1. De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 2. De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht. 3. De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht. 4. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 5. De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 6. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 7. De sociale competenties van de leerlingen liggen op het niveau dat mag worden verwacht. 8. De adviezen van de leerlingen voor het vervolgonderwijs zijn in overeenstemming met de verwachtingen op grond van de kenmerken van de leerling populatie. 9. De leerlingen functioneren naar verwachting in het vervolgonderwijs. Deze indicatoren helpen ons om het overzicht van de opbrengsten te interpreteren. Op basis van de gesprekken die we voeren in de diverse geledingen worden interventies opgesteld die moeten leiden tot verbetering van de resultaten of tot een veranderingen van aanpak. Om een goed beeld te krijgen wat onze school, verzamelen we een aantal kengetallen die richtinggevend zijn bij het opstellen van de schooldiagnose. We spreken dan over: 1. Welke kenmerken hebben onze leerlingen? 2. Welke resultaten hebben we gehaald de afgelopen twee tot drie jaar? 3. Zijn de resultaten onder of boven de gestelde (inspectie)normen? 3

4 Hoofdstuk 1: Leerlingen Rehobothschool schooljaar In het schooljaar bezochten tussen de 519 en 550 leerlingen onze school. Zij zaten in 21 groepen met een gemiddelde groepsgrootte van 26 leerlingen. Zij kregen onderwijs van een team van 46 personen met de gemiddelde leeftijd van 41,6 jaar. 1.1 Kenmerken van de leerlingen Leerlingenaantallen en groepsindeling Op de datum 1 mei 2017 waren de groepen als volgt ingedeeld en telden we dit aantal leerlingen: Groep Jongens Meisjes Oudsten Totaal Onbekostigd Bekostigd Rehoboth 1A Rehoboth 1B Rehoboth 1C Rehoboth 2A Rehoboth 2B Rehoboth 3A Rehoboth 3B Rehoboth 4A Rehoboth 4B Rehoboth 4C Rehoboth 5A Rehoboth 5B Rehoboth 5C Rehoboth 6A Rehoboth 6B Rehoboth 6C Rehoboth 7A Rehoboth 7B Rehoboth 7C Rehoboth 8A Rehoboth 8B Jongens Meisjes Oudsten Totaal Onbekostigd Bekostigd Eindtotalen

5 De leerlingen hadden daarnaast de volgende kenmerken: Kenmerk Gr 1 Gr 2 Gr 3 Gr 4 Gr 5 Gr 6 Gr 7 Gr 8 Totaal Aantal VVE-leerlingen 2 2 Aantal leerlingen met een ondersteuningsarrangement Aantal leerlingen waarvoor een groeidocument is aangemaakt Aantal leerlingen minder dan vier jaar in Nederland Aantal leerlingen met dyslexieverklaring Zie bijlage Aantal leerlingen met dyscalculie 2 2 Aantal zij-instromers in groep 6, 7 en Aantal leerlingen met een visuele handicap 1 1 Aantal leerlingen met een auditieve handicap 2 2 Aantal leerlingen met een verstandelijke handicap Aantal leerlingen met een motorische handicap Aantal leerlingen met een het syndroom van Down Aantal leerlingen met ASS Aantal leerlingen met NLD 0 Aantal leerlingen met ADHD Aantal leerlingen met angststoornis Aantal leerlingen met logopedie Aantal leerlingen met fysiotherapie Aantal leerlingen met een ontwikkelingsperspectief (OPP) Aantal leerlingen korter dan twee jaar in Nederland

6 1.2 Leerlingen met leerlingengewicht per school op 1 oktober 2016 Peildatum Leerlingen met een Totaal aantal leerlingen leerlingengewicht 1 oktober oktober oktober oktober Leerlingen met leerlingengewicht per groep op 1 oktober 2016 Leerjaar Aantal 0 0,3 1,2 % gewogen Totaal: Onderzoeken externe deskundigen Soort onderzoeken Didactisch onderzoek 2 2. Intelligentieonderzoek extern 1 3 intern Dyslexieonderzoek Persoonlijkheidsonderzoek 1 2 Combinatie 1 en 2: Combinatie 2 en 3: 1 Combinatie 1 en 4: Combinatie 2 en 4: 2 6

7 Hoofdstuk 2: Opbrengsten Rehobothschool Indicatoren: 1. De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 2. De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht. 3. De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht. 4. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 2.1 Tussenopbrengsten groep 1 en 2 Wij nemen alleen in groep 2 de CITO taal voor kleuters en rekenen voor kleuters af. De overige ontwikkelingsdoelen worden in kaart gebracht in LOVS Leerlijnen Jonge Kind. Leerlingen die midden groep 2 een IV of V score hebben worden aan het einde van groep 2 nogmaals getoetst. Sommigen van hen bereiken dan een hogere score. Anderen hebben nog meer ontwikkelingstijd en / of ondersteuning nodig We gebruiken de toetsuitslag als meetinstrument naast het beeld van de leerkracht en de uitkomsten van leerlingen Jonge Kind om zicht te krijgen op de leervoorwaarden overgang groep 2 naar groep 3. Rekenen LOVS groepen 2 Onderwerp: Jaar: CITO Rekenen voor kleuters 14/15 M IV 15/16 M II 16/17 M III Taal LOVS groepen 2 Onderwerp: Jaar: 14/15 M IV 15/16 M II 16/17 M III 7

8 2.2 Tussenopbrengsten groepen 3 t/m 8 In groep 3 t/m 8 worden in de regelmaat van het LVS de niet methode-gebonden toetsen afgenomen. De gemiddelde uitslagen hiervan zijn hieronder afgedrukt. vakgebied schooljaar Begrijpend 13/14 M I+ I II II II Lezen 14/15 B I+ 14/15 M I+ I+ I I+ 14/15 E I+ I+ 15/16 B II 15/16 M n.v.t. I+ II I+ III 16/17 B II 16/17 M n.v.t. II I+ I I vakgebied schooljaar DMT 13/14 M III IV IV II II 13/14 E IV III IV IV II 14/15 M III I III III II 14/15 E II III I 15/16 M V II III 15/16 E V II II 16/17 M IV IV I 16/17 E II IV I vakgebied schooljaar Rekenen 13/14 M II I+ III III II III wiskunde 13/14 E II I+ II II I 14/15 B I 14/15 M II I I+ III I 14/15 E I I+ I III II 15/16 B III 15/16 M IV I+ I I+ III 15/16 E II I+ I I III 16/17 B II 16/17 M II I I+ II III 16/17 E II I I+ III II vakgebied schooljaar Spelling 13/14 M III I I I I III 13/14 E II I I I I+ 14/15 B I+ 14/15 M II I I II I 14/15 E III I I II I 15/16 B II 15/16 M V I+ I I+ II 15/16 E V 1+ I I+ I 16/17 B I+ spelling 8

9 16/17 M II II I I I /17 E I II I+ II I Spelling 3.0 Spelling 3.0 Spelling 3.0 Spelling 3.0 Spelling versie

10 2.3 Conclusies Tussenopbrengsten & Plannen voor Conclusie Cito Rekenen Kleuters & Cito Taal Kleuters: We zien dat het toepassen van het CITO protocol zijn vruchten af werpt. De leerlingen die bij de M toets een IV of V scoren behaalden zijn aan het einde van het jaar nog een keer getoetst. We hebben in dit overzicht die gemiddelden weggelaten omdat zij geen nieuw inzicht geven en de uitslagen zelfs vertroebelen. Door de combinatie van de observaties die vastgelegd worden in LLJK en de gegevens van de CITO LOVS krijgen we een compleet beeld van de ontwikkeling van het kind aan het einde van de groep Plan CITO Taal en Rekenen Kleuters voor : Tijdig het protocol CITO onder de aandacht van de collega s brengen ( bouwvergadering oktober) Cito Rekenen kleuters: Interventies Cito afspraken met de collega s van groep 2 opnieuw bekijken en aanpassen Cito proefboekje maken zodat leerlingen vooraf voorbereid worden Cito vraagstelling meenemen in onderwijsaanbod in de weken voorafgaande aan de citotoetsen Cito toets groepjes nog kleiner maken Cito vraagstelling extra oefenen in subgroepsplan wanneer resultaten M2 laag zijn en leerlingen in juni opnieuw getoetst gaan worden Evaluatie Protocol is aangepast, collega s hanteren huidige protocol Cito Taal voor kleuters: interventies Cito afspraken met de collega s van groep 2 opnieuw bekijken en aanpassen evaluatie Protocol is aangepast, collega s hanteren huidige protocol 10

11 Cito proefboekje maken zodat leerlingen vooraf voorbereid worden Cito vraagstelling meenemen in onderwijsaanbod in de weken voorafgaande aan de citotoetsen Cito toets groepjes nog kleiner maken Cito vraagstelling extra oefenen in subgroepsplan wanneer resultaten M2 laag zijn en leerlingen in juni opnieuw getoetst gaan worden Dit gebeurt en wordt voorgezet Plan Spelling, Lezen en Taal groep 3: interventies Gelijk met RT plekken start groep 3 beginnen Interventies per toets veilig en vlot vastleggen, uitvoeren, evalueren. Doorkoppelen naar IB en RT Leerlingen bij afhaken van de resultaten, leesstofaanbod afstemmen, terug toetsen, extra ondersteuning met RT binnen en buiten de groep, leestutor, bespreking met RT/IB mogelijke dyslexie, 1 e traject intensieve leesbegeleiding starten in de 2 e helft van groep 3 Oriëntatie op methode vervanging: of de nieuwste versie van veilig leren lezen of Lijn 3 evaluatie Tijdspad uitgezet met als einddoel de nieuwe methode in augustus 2017 in te zetten Conclusies Tussenopbrengsten & Plan Spelling groep 3: Resultaat einde schooljaar in groep 3 is gunstig. We zijn nu gestart met een nieuwe methode. In deze methode is veel methodiek voor spelling ingebouwd. We verwachten daar goede resultaten van. MT/IB ondersteunen in de implementatie van de nieuwe methode. We volgen de ontwikkelingen en hebben na de CITO M3 een groepsbespreking gepland. Afhankelijk van de resultaten zal dit leiden tot nieuwe interventies. 11

12 DMT groep 3: resultaten einde schoolhaar in groep 3 van IV naar II is gunstig. We zijn nu gestart met een nieuwe methode. In deze methode is veel methodiek voor spelling ingebouwd. We verwachten daar goede resultaten van. MT/IB ondersteunen in de implementatie van de nieuwe methode. We volgen de ontwikkelingen en hebben na de CITO M3 een groepsbespreking gepland. Afhankelijk van de resultaten zal dit leiden tot nieuwe interventies Plan Lezen en Spelling groep 4: Preventieve aanpak groep 4 naar aanleiding van de minder goede M3 en E3 resultaten. 1. Lezen in groep 4: Gelijk met RT starten in groep 4 wanneer er achterstand is. De leerkracht werkt zoveel mogelijk op maat bij leerlingen waarbij het lezen niet op niveau is (dus eigen plan uitgaande van wat dit specifieke kind nodig heeft om zich te kunnen ontwikkelen). De minst goede leerlingen worden nauwlettend gevolg om in beeld te houden of ze zich echt blijven ontwikkelen. 2. Spelling in groep 4: De zwakste spellers krijgen een intensieve instructie in de groep. Ook bij spelling wordt er steeds meer op maat gewerkt en gekeken wat heeft deze leerling nodig om zich te ontwikkelen? De leerlingen die het minst goed presteren worden nauwlettend gevolg om in beeld te houden of ze zich echt blijven ontwikkelen. 3. Curatieve aanpak in groep 8 Rekenen naar aanleiding van daling in M en E toetsen van groep 6 naar groep 7. Wat zien we? In 2015/2016 wordt er gemiddeld op M6 een I- score behaald. In 2016/2017 is dit in groep 7 gedaald naar gemiddeld een III. Na nadere analyse blijkt dit met name 1 groep te zijn die de scores drukt. De reden voor deze uitval is zowel toe te schrijven aan factoren in de groep (sfeer en wisseling van leerkrachten) als aan een aantal leerlingen met o.a. verlaagde intelligentie en kinderen die rekenmoeilijkheden hebben die vastliepen in de stof van groep 7. Tenslotte had een aantal van deze kinderen RT in groep 6, wat in groep 7 en 8 nauwelijks wordt geboden. Aan de start van groep 8 is in deze groep opnieuw een toets afgenomen om de beginsituatie en eventuele hiaten goed in beeld te brengen om zo te kunnen aansluiten bij wat de kinderen nodig hebben. De onderdelen waar veel uitval werd gezien zijn opnieuw aangeboden en geoefend. Dit met als doel om te zorgen dat kinderen goed voorbereid de B8-toets ingaan. 12

13 Verder worden er voor de groepen 5 t/m 8 worden, gezien de gemiddelde resultaten, geen extra interventies ingezet. Dit gebeurt wel bij individuele leerlingen. De interventies zijn opgenomen in het hulpplan van de leerling. 2.4 Eindopbrengst CITO eindtoets Rehobothschool Schooljaar: Resultaat Rehobothschool: Landelijk gemiddelde: ,6 535, ,4 535, ,7 535, ,1 534, ,5 534, ,3 534, Eindopbrengst IEP eindtoets totaal Rehobothschool Schooljaar: Resultaat Rehobothschool: Landelijk gemiddelde: Totaalscore: Taalverzorging: Lezen: Rekenen: Totaalscore: Taalverzorging: Lezen: Rekenen: Schooljaar: Resultaat Rehobothschool: Landelijk gemiddelde: Totaalscore: Taalverzorging: Lezen: Rekenen: 80, Totaalscore: Taalverzorging: Lezen: Rekenen: 81, Conclusie: De eindtoets is opnieuw goed gemaakt. Zeker gezien de populatie van de groepen 8. Als we de gemiddelde uitkomst zien, afgezet tegen het landelijk gemiddelde is te zien dat we overal minimaal gelijk aan of hoger dan het landelijk gemiddelde scoren. Vooralsnog zijn hiervoor dus geen extra interventies nodig. 2.6 Plannen voor Eindtoets In 2016 hebben we gekozen voor de eindtoets van IEP. Die pilot is zeer goed bevallen. Zowel leerlingen als leerkrachten waren over de toets en de uitslag zeer tevreden. Ook de aanvulling vanuit de IEP advieswijzer van ICE is waardevol gebleken bij het verwijzen van de leerlingen van groep 8. In 2017 is ervoor gekozen om de advieswijzer bij een kleiner aantal leerlingen in te zetten. Het beeld van de uitslag kwam in veel gevallen overeen met het advies van de school. 13

14 De reactie van ouders / verzorgers blijft positief. Hun kinderen waren gemotiveerd voor de toets en de uitslag sloot goed aan bij hun beeld van hun kind. We hebben daarom besloten om ook in 2018 te werken met de IEP eindtoets. 14

15 Hoofdstuk 3. Sociale competenties van de leerlingen Indicator: 7. De sociale competenties van de leerlingen liggen op het niveau dat mag worden verwacht. Op de Rehobothschool besteden wij veel tijd aan lessen die de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen stimuleren. We gebruiken hier veel verschillende methoden en manieren voor. ZIEN: Een leerlingvolgsysteem voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Dit LVS wordt jaarlijks ingevuld door leerkrachten. Hierna is een groepsbespreking onder leiding van de Intern begeleiders met de leerkrachten van groep 3 t/m 8. Kinderen en hun Sociale Talenten: Deze methode wordt gebruikt om de lessen voor SEO te geven. Vanuit ZIEN worden handelingsdoelen gegeven die gekoppeld zijn aan de methode Kinderen en hun sociale talenten. Leerlijnen Jonge Kind In groep 1 en 2 wordt de ontwikkeling van kinderen op cognitief en sociaal emotioneel terrein gevolgd door de observaties en registraties in Leerlijnen Jonge Kind. Over de opbrengsten van LLJK voeren de leerkrachten twee tot drie keer per jaar met de IB groepsbesprekingen. 3.1 Opbrengst van de signalering in ZIEN Opbrengst van de signalering door leerkrachten Betrokkenheid 58,1 % 87,5 % 87,5 % 81,3 % 87,5 % 93,8 % 93,8 % Welbevinden 62,5 % 87,5 % 93,8 % 81,3 % 93,8 % 93,8 % 93,8 % Opbrengst van de signalering door leerkrachten Betrokkenheid 87,5 % 91,8 % 100,0 % 86,0 % 87,3 % 89,7 % 93,6 % Welbevinden 75,0 % 96,9 % 100,0 % 93,1 % 91,4 % 95,8 % 95,7 % Opbrengst van de signalering door leerkrachten Betrokkenheid 93 % 86,5 % 91,8 % 98 % 85,9 % 87,3 % 87,3 % Welbevinden 89,9 % 77,0 % 96,9 % 94% 93,5 % 91,4 % 94,9 % 15

16 3.2 Conclusie: De opbrengsten van ZIEN leiden tot de conclusie dat de betrokkenheid en het welbevinden op orde zijn. Bij individuele leerlingen leiden hun scores wel tot interventies. Deze interventies worden gedaan door de groepsleerkracht naar aanleiding van de observaties en het gesprek daarover met IB. 3.3 Plan In het schooljaar wordt het observatiesysteem KIJK vervangen door Leerlijnen Jonge Kind groep 1 en 2 van Driestar Educatief. De verdere werkwijze blijft hetzelfde. Plan Verdere verdieping in de leerlijnen voor specifieke sociaal emotionele ontwikkeling uit Leerlijnen Jonge Kind door middel van scholingsbijeenkomsten, zodat de doelen steeds meer toegepast worden in het onderwijsaanbod. 16

17 Hoofdstuk 4. Doorstroming en Uitstroom Indicatoren: 5. De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 6. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De adviezen van de leerlingen voor het vervolgonderwijs zijn in overeenstemming met de verwachtingen op grond van de kenmerken van de leerling populatie. 9. De leerlingen functioneren naar verwachting in het vervolgonderwijs. De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. Ieder jaar berekenen we 1 oktober de doorstroomgegevens van de school. Ons uitgangspunt is, dat een leerling in beginsel in acht jaar onze school kan doorlopen. Om dit te garanderen beschikken we over beleid voor de overgang van leerjaar 1 naar leerjaar 2 en van leerjaar 2 naar leerjaar 3. Daarnaast is het beleid beschreven ten aanzien van de doorstroming van leerlingen in de leerjaren 3 t/m 8. De doorstroomgegevens worden jaarlijks geanalyseerd en voorzien van aandachtspunten voor het schoolbeleid. 4.1 De doorstroming binnen de Rehobothschool 2013 / / / / 2017 Kleutergroepverlenging: norm is 12% 0,0 % 1,6 % 7,4 % 3,5 Doublures leerjaar 3-8: norm is 3% 1,2 % 1,7 % 1,9 % 2,9 Leerlingen ouder dan 12 jaar: norm is 5 % 2,6 % 2,3 % 2,9 % 1,0 4.2 Adviezen Voortgezet Onderwijs Voor de adviezen voor de leerlingen van groep 8 richting voortgezet onderwijs hebben wij een protocol opgesteld. Hierin beschrijven wij de stappen die wij maken met betrekking tot het komen tot een goed en verantwoord advies voor het voorgezet onderwijs voor onze leerlingen. We formeren jaarlijks een verwijzingswerkgroep waarin de volgende functionarissen plaatsnemen: Leerkracht van de betreffende groep, bouwcoördinator bovenbouw, intern begeleider bovenbouw en de directeur. Deze verwijzingswerkgroep formuleert de adviezen die aan de ouders / verzorgers worden voorgelegd. Dit protocol en draaiboek wordt jaarlijks bijgesteld door de bouwcoördinator van de bovenbouw. 17

18 4.3 Uitstroomniveau voor het Voortgezet Onderwijs VMBO BL / KL VMBO TL TL / HAVO HAVO / VWO % 25% 20% 50% % 23% 24% 49% ,5% 16,5% 15% 52% % 17% 37% 30% % 19% 41% 24% % 31 % 24 % 32 % % 26 % 13 % 41 % % 9% 19% 53% 4.4 Functioneren in het voorgezet onderwijs We bespreken onze leerlingen met de collega s van het Voortgezet Onderwijs, voordat onze leerlingen gaan starten op het VO. Dit is de zogenaamde warme overdracht. Met de scholen waarnaar wij de meeste leerlingen verwijzen, vindt dit gesprek ieder jaar plaats. Dat zijn: Het Ichthus College, het CLV en de CSV, allen te Veenendaal. De andere scholen waarnaar incidenteel leerlingen uitstromen spreken wij met een grotere interval. Dat zijn: Het Rembrandt College te Veenendaal, De Meerwaarde te Barneveld, Het Groenhorst College te Ede en Het Van Lodensteijncollege te Kesteren. Aan hen wordt de informatie schriftelijk en soms ook telefonisch overgedragen. Op deze manier kunnen we belangrijke informatie overdragen en zorgen we voor een soepele overgang. daarnaast schrijven de leerkrachten van groep 8 een onderwijskundig rapport en worden alle relevante dossierstukken aan het Voortgezet Onderwijs overgedragen. Wij bewaren onze leerling dossiers minimaal 6 jaar zodat ook in een later stadium bepaalde vragen vanuit het VO beantwoord kunnen worden. Elk jaar krijgen we vanuit het voorgezet onderwijs een terugkoppeling van de gegevens van de leerlingen die op onze school zaten. We bekijken en bespreken deze gegevens met de collega s van het voorgezet onderwijs. Voor het grootste gedeelte kloppen deze gegevens met het beeld wat wij van de kinderen hebben. Een nadere analyse is daarom niet nodig, omdat we de afgelopen jaren geen grote verschillen zagen tussen het advies en het functioneren van de leerlingen in het Voortgezet Onderwijs. 18