De kalifaatkinderen. Even ons geheugen opfrissen.

Transcriptie

1 1 De kalifaatkinderen Even ons geheugen opfrissen. Islamitische staat (IS), ook ISIS of Daesh genoemd is een groep gewapende strijders die ontstaan is in de nasleep van de oorlog(en) in Irak. De oorlog in Irak was een oorlog van voornamelijk de VS en het Verenigd Koninkrijk met enkele bondgenoten om de dictator Saddam Hoessein af te zetten en de rijke olievoorraden van het land onder controle te krijgen. In een latere fase van de oorlog is ook België tot de actieve militaire operaties toegetreden door bombardementen voor de coalitie uit te voeren op IS stellingen. Na de val van Saddam is het land in chaos beland en brak een burgeroorlog uit in Irak en het buurland Syrië. Tijdens die burgeroorlog, die tot op heden voortduurt, was IS erin geslaagd een gebied onder controle te krijgen waar tien miljoen mensen woonden. In die gebieden gold terreur en strenge islamitische regels als wet. In die periode vertrokken geradicaliseerde moslims uit de ganse wereld om het kalifaat, zoals het nieuwe veroverde gebied werd genoemd, te steunen. Deze strijders kwamen ook voor een belangrijk deel uit België. Tijdens hun bewind vochten ze tegen de coalitietroepen en planden ook verschillende terreuraanslagen in Europa, onder meer in Zaventem. De laatste jaren heeft het kalifaat zo goed als al hun grondgebied verloren en zijn hun strijders gedood, op de vlucht of gevangen genomen. Met de strijders en tijdens het hoogtepunt van de macht van IS zijn ook vele meisjes en jonge vrouwen naar het kalifaat getrokken, in de hoop daar de samenleving van hun dromen te vinden. Een deel keerde ontgoocheld terug naar België waar ze gestraft werden, maar een ander deel van die vrouwen zit nog steeds opgesloten in kampen of gevangenissen. Ook hun kinderen. De kalifaatkinderen.

2 2 Een debat De vraag rest nu wat we met die kinderen van het kalifaat aan moeten. Repatriëren we ze of laten we ze aan hun lot over? Het is geen gemakkelijk debat. De voorstanders van de terugkeer vinden het een kwestie van menselijkheid, de tegenstanders drukken op de veiligheid van de Belgische burgers. We willen jullie daarin geen mening opdringen. We willen dat jullie zelf een mening vormen. Daarom gaan we jullie begeleiden in het nadenken over dit moeilijk probleem. En het is echt niet gemakkelijk: het gaat over kinderen van vijanden. Onze vijanden. We proberen dit probleem op te lossen met de methode van De Bono; het gekleurde hoedendebat. Daarover meer later in deze tekst. Maar voor we aan het debat beginnen moeten we eerst naar de feiten kijken. Anders lopen we kans dat ons denken ontspoort. De feiten We gaan het in het debat niet hebben over de ouders van de kinderen. De vaders zijn ofwel gedood, op de vlucht of zitten vast in Irak of Syrië. Ze wachten op hun proces. Ze lopen het risico zeer streng gestraft te worden. Zelfs de doodstraf hangt boven hun hoofd. Sommigen van hen hebben vreselijke dingen gedaan. Over hen gaat het debat niet. Het debat gaat evenmin over de moeders. De Belgische staat doet officieel geen pogingen om hen te laten terugkeren naar België. Er zijn geen afspraken of akkoorden met de partijen die de moeders gevangen houden. Ons debat gaat enkel over de terugkeer van hun kinderen. Over hoeveel kinderen gaat het? De bronnen geven een verschillend getal. De laagste schatting bedraagt 115 kinderen, de hoogste 145. Drie kwart van die kinderen is tussen de 0 en de 6 jaar oud, het grootste deel daarvan tussen de 0 en de 3 jaar oud. Het is echter moeilijk te zeggen hoeveel van die Belgische moeders en hun kinderen nog in leven zijn en waar ze precies zitten. De Belgische staat spoort hen niet actief op. Van sommigen onder hen is geweten dat ze in Koerdische kampen zijn ondergebracht. Welke nationaliteit hebben deze kinderen? Deze kinderen hebben de Belgische nationaliteit. Diegenen die daar geboren zijn, krijgen automatisch de Belgische nationaliteit wanneer hun moeder die aanvraagt. Zo is de wet.

3 3 Wat is de status van deze kinderen? Hun ouders zijn gevangen genomen als verslagen vijanden. Hun lot is onzeker. De kinderen zijn hulpeloos. De grootouders Enkele Belgische grootouders van deze kinderen hebben een zaak aangespannen om de kinderen terug naar België te krijgen zodat ze voor hun opvoeding kunnen zorgen. Twee moeders die bij de Koerden gevangen zitten hebben aan de rechtbank gevraagd om de Belgische Staat te verplichten hun kinderen terug te nemen. In eerste aanleg weigerde de rechtbank dat. Ook in beroep stelt de rechtbank dat de Belgische Staat niet verplicht is de kinderen te repatriëren. Ze vallen buiten de rechtsmacht van ons land. Het debat. We organiseren het debat in fasen. Tijdens elke fase van dit debat nemen we een ander gezichtspunt in. We bekijken het probleem telkens met andere ogen. We verdelen de klas in groepjes van 3 tot 5 leerlingen, naargelang van het aantal leerlingen in je klas. De leraar kan beslissen om jullie in de groep specifieke taken op te leggen zoals tijdbewaker, notulant, groepsleider, woordvoerder, onderzoeker. De gekleurde hoeden van De Bono. De Bono werkt in dit soort situaties, die we een moreel dilemma noemen, met gekleurde denkhoeden. Elke denkhoed benadert het probleem op een heel verschillende manier. Er zijn: De witte hoed. De witte hoed staat voor feitelijk denken. Hierin gaan we na wat is en wat niet is. De uitspraken hier zijn neutraal, feitelijk, objectief en hebben tot doel ons te informeren. Op de vorige pagina gaven we je al feiten om mee te werken. Het kan zijn dat jullie in je zoektocht nog meer info nodig hebben. Zoek daarom gericht naar wat je nodig hebt. Stel vragen als wie? Wat? Hoe? Wanneer? En Waar? De Rode hoed Feiten zijn niet zuiver neutraal. Ze raken ons. Zeker wanneer het onderwerp te maken heeft met kinderen en terreur. Die gevoelens spelen mee in het debat. Laten we ze daarom ook zichtbaar maken. Hoe voelen we ons bij de terugkeer van kalifaatkinderen? Gooi het eruit. Zeg wat je voelt. Durf twijfelen. Spuw het uit.

4 4 De zwarte hoed. In de zwarte hoed zoeken we naar oplossingen. Maar we concentreren ons op het negatieve, op de negatieve gevolgen van een beslissing. We zeggen waarom een terugkeer of een gevangenschap niet zal werken. We sommen de nadelen op. We bekijken alles langs zijn donkere, negatieve kant. De gele hoed. Zonneschijn. Tijdens deze ronde bekijken we alles langs de positieve kant. We gaan na waarom de terugkeer van de kalifaatkinderen goed kan zijn. We zien kansen, voordelen en we zijn optimistisch en positief. De groene hoed. In deze ronden zoeken we naar de oplossingen voor ons probleem. We hebben het al van verschillende kanten bekeken. Nu zoeken we naar creatieve oplossingen. We zoeken alternatieven. We provoceren met gedurfde stellingen. We gaan keihard in debat. De blauwe hoed De blauwe denkronde is de laatste. We trekken een conclusie. Hebben we een oplossing? Zijn we het eens? Kunnen we tot een compromis komen? We nemen nu afstand van onze eigen opinies en we bekijken alle opinies die aan bod zijn gekomen. We kijken ook naar het denkproces. Hebben we fouten gemaakt? Is het duidelijk voor mezelf? Wat heb ik ervan geleerd? Laten we beginnen. Ronde 1. De witte hoed. Hulpvragen. 1. Over hoeveel kinderen gaat het? 2. Zijn die kinderen schuldig aan misdaden? 3. Zijn er wetten of verdragen die kinderen in die situatie beschermen? 4. Wat zegt het verdrag van de Rechten van het Kind over kinderen in oorlogssituaties? 5. Is de Belgische staat wettelijk verplicht de kinderen te helpen? 6. Wat zijn de leefomstandigheden van de kinderen in de kampen? 7. Wat verwacht je van de toekomst van die kinderen indien ze daar blijven? En hun toekomst hier? We beseffen dat deze vragen enige voorbereiding vergen. Vraag hulp bij je leerkracht. Spreek af hoeveel tijd je nodig hebt om deze gespreksronde voor te bereiden. Zeg het ook indien je een antwoord niet weet. Ook specialisten weten soms zaken niet.

5 5 Ronde 2. De rode hoed. Denk niet na. Schrijf individueel het eerste op wat in je hoofd komt bij de volgende vragen. Maak een samenvatting van alle gevoelens die leven. 1. Wanneer ik denk aan kinderen in kampen dan voel ik dit.. 2. Wanneer ik denk dat de ouders van die kinderen misdaden hebben gepleegd en tegen ons gevochten dan voel ik dit 3. Wanneer we de kinderen terug laten komen naar België dan voel ik dit. 4. Wanneer we de kinderen aan hun lot over laten dan voel ik dit.. Ronde 3. De zwarte hoed. Tijd voor analyse. Met de nadruk op het negatieve effect. Beantwoord de onderstaande vragen. 1. De kalifaatkinderen laten terugkeren naar hun grootouders is een slechte beslissing omdat 2. De kalifaatkinderen aan hun lot overlaten is een slechte beslissing omdat Ronde 4. De gele hoed. Sunshine. De nadruk ligt op het positieve. 1. De kalifaatkinderen terug naar hun grootouders brengen heeft de volgende voordelen. 2. De kalifaatkinderen achterlaten heeft de volgende voordelen. Ronde 5. De groene hoed. Tijd voor oplossingen. We doen dit in verschillende stappen. Stap 1. We bekijken het moreel dilemma zoals Aristoteles dat zou doen. Hij zegt dat je morele beslissingen moet nemen vanuit DEUGDEN. Een daad of maatregel is goed als ze overeenkomt met een deugd. Laten we een modern woord gebruiken: waarden. Laten we twee waarden in ons vizier nemen: rechtvaardigheid en veiligheid. De kalifaatkinderen zijn niet verantwoordelijk voor wat hun ouders gedaan hebben. Ze hebben recht op een rechtvaardige behandeling. Maar wat is die precies? 1. Wat zijn de kenmerken van rechtvaardigheid voor opgesloten kinderen? Waarop hebben ze recht volgens jou? 2. Zijn de kinderen bij hun grootouders veiliger? 3. Hebben de kinderen betere kansen als ze terug naar België komen?

6 6 4. Kunnen deze kinderen, mits een goede opvoeding, productieve burgers worden? 5. Is de beslissing om hen terug te nemen rechtvaardig? 6. Zijn de kinderen veilig in de kampen? 7. Zijn wij veilig als de kinderen opgesloten zitten? 8. Kunnen die opgesloten en in de steek gelaten kinderen zich later wreken? 9. Zijn we veilig indien we hen laten terugkeren? 10.Zijn die kinderen gebrainwashed en dus een gevaar voor ons? Stap 2. We gaan nu nagaan welke maatregel nuttig kan zijn. We gaan er eveneens vanuit dat een maatregel nuttiger is naarmate hij nuttig is voor een zo groot mogelijk aantal mensen. De beste beslissing is dus de beslissing die het nuttigst is voor een zo groot mogelijk aantal mensen. Welke zijn de betrokken partijen? De kinderen. Over hun lot gaat het rechtstreeks. Sommigen zijn te jong om zelf te beslissen of hun situatie in te schatten. Het is voor hen nuttig in België te studeren. Wij, de burgers van dit land. Bij terugkeer moeten de kinderen met ons samenleven. De meningen zijn verdeeld. Sommigen denken dat het nuttig is dat ze goede burgers worden en dat hen achterlaten later tot wraak zal leiden. Andere denken dat ze met haat gevuld zijn en dat ze net als hun ouders zullen worden. De ouders. We hadden afgesproken dat ze niet bij het debat betrokken zijn. Door hun daden hebben ze hun rechten verspeeld. Hun nut wordt niet in rekening gebracht. De grootouders. Het gaat over het lot van hun geliefden. Familiebanden. Ze willen hen terug. De Koerdische bondgenoten. Ze willen dat de vrouwen en de kinderen terugkeren. Ze achten zich, gezien de burgeroorlog, niet in staat deze mensen te berechten. Welke maatregel is het nuttigst voor alle (of de meeste) betrokken partijen? Terugkeer of niet? Is er een leeftijdsgrens bij kinderen waarop we niet meer kunnen/mogen helpen? Moeten we helpen waar en wanneer we kunnen helpen? Of mogen we wraak nemen? Heeft deze regel een goede bedoeling? Goed voor wie dan? Is er een grens overschreden waarbij we als samenleving zeggen: dit is ons probleem niet langer?

7 7 Ronde 6. De blauwe hoed. Formuleer nu een oplossing voor het probleem. Neem een standpunt in. Maak een keuze. We zijn van mening dat de kalifaatkinderen naar hun grootouders in België moeten terugkeren. Dit zijn onze redenen: We maken een uitzondering voor We stellen deze voorwaarden We stellen ook deze alternatieve oplossingen voor We zijn van mening dat de kalifaatkinderen niet mogen terugkeren. Dit zijn onze redenen We maken een uitzondering voor We stellen deze voorwaarden We stellen deze alternatieve oplossingen voor We zijn onbeslist. We geraken er niet uit omdat Controlevragen. Hebben we over alle aspecten nagedacht? Dit heb ik geleerd uit het debat Deze fouten werden gemaakt tijdens het debat Dit is de algemene conclusie van het debat: We waren het eens over We waren het oneens met Vrijdenker.