Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

Transcriptie

1 Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

2 Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

3 Inhoudsopgave Inhoud 3 1. Inleiding Fietsen op tafel Fietsen is grensoverschrijdend Aanleidingen 4 2. Brabant: dé fietsprovincie van Nederland Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets Innovatie / ITS Samenwerking: bundeling van krachten 8 3. Ons Brabant Fietst Netwerk, website en ambitie Actielijst branding en samenwerking Ons Brabant Fietst Marketing & gedrag Inleiding Marketing Gedrag Actielijst Marketing & gedrag Snelfietsroutes: bovenliggend infrastructureel netwerk Inleiding Uitvoeringsagenda Snelfietsroutes Actielijst Snelfietsroutes Monitoring & evaluatie Inleiding Monitoring en ex post evaluatie Ex ante evaluatie Onderzoek Actielijst Monitoring & evaluatie 20 Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

4 1. Inleiding 1.1 Fietsen op tafel Het fietsen moet op tafel, want het fietsen is de sleutel naar een betere bereikbaarheid van stad en platteland. Grote steden als London en New York hebben de fiets ontdekt als middel om de stad bereikbaarder en leefbaarder te maken en in Nederland vinden wij fietsen maar heel gewoon. Fietsleensystemen zijn de snelst groeiende mobiliteitsmiddelen over de hele wereld. In Nederland en Brabant is het gebruik van de fiets de afgelopen jaren snel toegenomen. Dit is te zien in de grote volle fietsenstallingen bij de stations en de volle fietspaden. Langere fietsafstanden zijn door de opkomst van de E-Bike mogelijk. Het fietsen is daarmee een instrument om een betere bereikbaarheid van stad en platteland te realiseren en de fietser heeft dat al ontdekt. 1.2 Fietsen is grensoverschrijdend Fietsers verplaatsen zich meer en steeds verder. Dus ook van de ene gemeente naar de andere en over meerdere gemeentegrenzen heen. Soms recreatief en soms als woon-werkverkeer. Brabant wordt mooier, leefbaarder, gezelliger en economisch sterker als wij het fietsgebruik stimuleren en tevens ontstaat een betere bereikbaarheid van stad en platteland. Als wij fietsen willen stimuleren, zijn er dus veel verschillende acties mogelijk en nodig. Door allerlei mensen, instanties en organisaties en in onderlinge samenhang. Een gezamenlijke agenda is nodig. Niet als keurslijf, maar als eenheid. Met alle betrokken partners willen we daarom samenwerken aan fietsinfrastructuur, fietsstimuleringsprogramma s, innovatie, monitoring en communicatie. Binnen Brabant werken we al succesvol samen met: - Gemeenten Breda, Eindhoven, Helmond, s-hertogenbosch, Tilburg, provincie Noord-Brabant, SRE, NHTV (BrabantStad Fiets) - BrabantStad Fiets, VisitBrabant, Fietsersbond, Sportservice Noord-Brabant, ANWB en bedrijfs leven (Wielerploeg) 1.3 Aanleidingen Het is nu tijd om op te schalen! Fiets heeft de wind in de rug en de steden kunnen samen meer bereiken dan alleen. Op 27 januari 2015 is door de stuurgroep BrabantStad besloten tot de uitvoering van een gezamenlijke werkagenda met de BrabantStad partners. Bij de Verkenningen is het project Fast lanes (nr. 10) (lees: Snelfietsroutes) opgenomen. Deze Samenwerkingsagenda vormt ons inziens hiervan de integrale uitvoering en kan dus de fietsinvulling van het besluit van de stuurgroep zijn. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

5 2. Brabant: dé fietsprovincie van Nederland Brabant heeft de ambitie om tot de Europese top van (industriële) kennis- en innovatieregio s te behoren. Om dit waar te kunnen maken, is een samenhangend netwerk van elkaar aanvullende steden met een goed vestigings- en leefklimaat essentieel. Brabant heeft het best bewaarde geheim van Nederland in de provincie liggen (namelijk de eerste snelfietsroute van Nederland, de F58 van Breda naar Etten-Leur), maar ook de Hovenring is wereldwijd bekend en de enige echte fietsstad ligt ook in Brabant: s-hertogenbosch. ITS-fiets heeft haar ontstaansgeschiedenis in Brabant en op dit vlak ontmoeten het bedrijfsleven, gebruikers, het onderwijs en het bestuur elkaar. Oftewel een befietsbare quadrupel helix! Uit onderzoek is gebleken dat iedere procent dat het fiets - gebruik onder de werkzame beroepsbevolking in Brabant stijgt, de verzuimkosten met bijna 4 miljoen dalen. In Brabant is veel recreatief fietsverkeer. Er worden 20,6 miljoen recreatieve tochten door Nederlanders gemaakt per jaar in Brabant. Brabant is na Zuid-Holland de provincie waar de meeste recreatieve fietsritten gemaakt worden. Dit levert ook iets op. De totale bestedingen aan recreatieve fietstochten in Brabant bedraagt 56 miljoen per jaar en aan binnenlandse fietsvakanties in Brabant 14,5 miljoen per jaar. Brabant heeft de ambitie om dé fietsprovincie van Nederland te worden in Dit doen we als overheden apart via allerlei gemeentelijke en provinciale fietsplannen, maar dat doen we ook samen. Door de fiets een volwaardige plaats te geven binnen BrabantStad. Daarnaast is er samenwerking tussen overheden, gebruikersorganisaties, onderwijs en bedrijfsleven: de quadrupel helix. De afgelopen jaren is hiervoor een start gemaakt binnen BrabantStad Fiets. Deze Samenwerkings agenda borduurt daarop voort en geeft aan welke route gevolgd gaat worden richting Brabant fietsprovincie Deze agenda staat aan de basis van mogelijke EU trajecten, co-financieringsbronnen en samenwerkingsverbanden met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

6 2.1 Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets De partners in BrabantStad Fiets hebben deze samenwerkingsagenda ontwikkeld om de gezamenlijke doelen te behalen. Onder de samenwerkingsagenda zijn de volgende drie actieprogramma s geformuleerd: 1. Marketing & gedrag. 2. Bovenliggend infrastructureel netwerk: Snelfietsroutes. 3. Monitoring & evaluatie. Daarnaast is de aanpak gebouwd op Innovatie en Samenwerking zoals beschreven in de volgende paragrafen Een belangrijke uitdaging is het faciliteren van de bereikbaarheid van de economische toplocaties door het realiseren van een robuust en duurzaam verkeer- en vervoersysteem. De fiets draagt hier in grote mate aan bij, want fietsen is o.a.: Sneller dan andere modaliteiten op korte en middellange (e-bike) afstand; Gezond voor gebruiker; een fittere werknemer; Goedkoop voor gebruiker en voor wegbeheerder; Goed voor de omzet van winkels; Goed voor het toerisme; Milieuvriendelijk. Dit alles is in bijgevoegde figuur aangegeven. In de hoofdstukken 4 t/m 6 zijn de verschillende actieprogramma s beschreven. Marketing & gedrag BrabantStad Fiets Snelfietsroutes Monitoring & evaluatie Door bovenstaande zaken zijn fietsmaatregelen erg kosteneffectief, zeker in vergelijking met andere modaliteiten als auto of bus. Maar bovenal maakt de fiets Brabant mooier, leefbaarder, gezelliger en economisch sterker! Ergo: Ons Brabant Fietst Innovatie / ITS Samenwerking Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

7 2.2 Innovatie / ITS Brabant is de broedplaats voor vernieuwing. Ons Brabant Fietst is een showcase voor fietsinnovatie: een Cycling-Lab! Bij fietsstimulering gaat het niet alleen om de fietsinfrastructuur, dit is slechts een randvoorwaarde. Echte fietsstimulering is afhankelijk van communicatie, marketing en gedragsmaatregelen. Hiervoor werken we samen met al onze partners aan innovatieve stimuleringsprojecten op het gebied van fiets. Kenmerkend voor de Samenwerkingsagenda is dat innovatie geen apart onderdeel is, maar integraal is verwerkt in de verschillende onderdelen. Innovatie op fietsgebied is een belangrijk item binnen Beter Benutten Vervolg (BBV), Smart Cities en Smart & Green Mobility. Innovatie betreft naast data-inwinning ook het meten en monitoren van het fietsen middels Bike PRINT ( Hierbinnen is zeer innovatief een fietspotentiescan ontwikkeld. In Brabant bouwt de NHTV momenteel een fietssimulator waarmee in een virtuele omgeving het fietsen nader kan worden onderzocht (Cycle SPACES) en de fietser indruk krijgt van nog aan te leggen fietsinfrastructuur. De ontwikkeling van een groene golf voor fietsers (Evergreen on Bike) wordt momenteel in Brabant/Breda uitgewerkt. Op het vlak van Fiets-ITS is Brabant momenteel leading! Succesvolle programma s als B-Riders ( en Positive Drive ( laten zien dat ITS ook voor fietsen mogelijkheden biedt. Niet alleen voor data-inwinning, maar ook voor gedragsverandering op basis van gaming. Zelfs Europa gaat binnen het programma Horizon2020 aan de slag met deze Brabantse ontwikkeling. Kortom: Noord-Brabant kan met recht de titel dragen van meest innovatieve fietsregio van Nederland, en misschien zelfs van Europa. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

8 2.3 Samenwerking: bundeling van krachten Met de samenwerking bundelen we tal van krachten in Brabant teneinde het fietsen op de tafel te krijgen / behouden. Fiets is een gemeentegrens-overschrijdend onderwerp. Vooral voor snelfietsroutes ligt er een regionale taak om de economische toplocaties van Brabant bereikbaar te houden, ook met de fiets. Daarnaast is het gebruik van de fiets nauw gelinkt aan het openbaar vervoer, aangezien de fiets een belangrijk vervoermiddel is om naar de trein of bus te gaan als voor- en natransportmiddel. BrabantStad heeft als taak om in de gedragssfeer een leidende rol te spelen in de opbouw en het uitdragen van kennis. Uit analyses in het project Sterk Stedelijk Netwerk blijkt dat in Brabant sprake is van vier Daily Urban Systems: de stedelijke agglomeraties Breda, Tilburg, s-hertogenbosch en Eindhoven/ Helmond. Iedere stad kan leren van de andere steden en gezamenlijk kunnen projecten efficiënter en effectiever uitgevoerd worden. Zo kunnen alle steden en de regio s van de schaal voordelen profiteren, zoals het project B-Riders heeft bewezen. Goede samenwerking heeft al geleid tot o.a. het succesvolle fietsstimuleringsprogramma B-Riders (en het vervolg daarop), de realisatie van een aantal snelfietsroutes (o.a. Breda-Etten-Leur, s-hertogenbosch-oss) en de gezamenlijke communicatie binnen Ons Brabant Fietst ( Tevens heeft de samenwerking geleid tot een succesvolle aanvraag binnen het rijks investeringsprogramma Beter Benutten Vervolg: Fietsbeleid 2.0. Vanuit deze gezamenlijke wens is een ambtelijke samenwerking tot stand gekomen onder de noemer BrabantStad Fiets. Daarin werken de B5 steden, provincie, SRE en de NHTV sinds enkele jaren samen om met de fiets een schaalsprong te bereiken. Aanvullend werken wij binnen Ons Brabant Fietst samen met onder meer VisitBrabant, Fietsersbond, Sportservice Noord- Brabant, ANWB en bedrijfsleven. Door meer en beter samen te werken kan innovatie worden geborgd en kan de fiets meer strategisch worden benaderd. Hierdoor kan de rol en positie van de fiets in de Daily Urban Systems worden versterkt. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

9 3. Ons Brabant Fietst 3.1 Netwerk, website en ambitie Ons Brabant Fietst is een netwerk van partners (onder andere Wieler ploeg en BrabantStad Fiets) die allemaal iets te maken hebben met fietsen in Brabant en die samen streven naar het verhogen van het fietsgebruik. Daarmee werken we aan een bereikbaar en aantrekkelijk Brabant! Ons Brabant Fietst is het bundelen van onze communicatieve- en marketingkrachten. Ons Brabant Fietst is namelijk ook de paraplu, ofwel de publieksverbindende, communicatie over alles wat met fietsen in Brabant te maken heeft. De website Ons Brabant Fietst is hét vertrekpunt voor fietsen in Brabant. Met daaraan gekoppeld de sociale media Twitter, Facebook, Instagram, Google+ en YouTube. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

10 Ons Brabant Fietst is een denktank, faciliteert en inspireert. Het biedt daarmee partners en overige partijen een podium. Het is de verbindende schakel en dient als overkoepelend element. Zo gaan voorheen losstaande acties samen een groter, herkenbaarder geheel vormen. Dit alles om meer mensen te verleiden (meer) te gaan fietsen. Vanuit de start in voorjaar 2014 zal Ons Brabant Fietst in de komende twee jaar verder perfectioneren, content verzamelen, samenwerkingen aangaan, initiatieven ondersteunen en ontsluiten op ons podium. De ambitie is om van Ons Brabant Fietst hét vertrekpunt te maken voor fietsen in Brabant en alle communicatie- en marketinguitingen. Hiervoor is het nodig dat de Brabantse fietspartner hun fietsprojecten en fietsnieuws zo dik mogelijk in de uitstraling van Ons Brabant Fietst uiten. Met Ons Brabant Fietst dragen wij ook bij aan het verbeteren van de kennis deling over fietsinitiatieven en fietsprojecten in Brabant (en daarbuiten), en aan het verbeteren van de samenwerking tussen de Brabantse fietspartners (en daarbuiten). 3.2 Actielijst branding en samenwerking Ons Brabant Fietst In onderstaande tabel staan de acties vanuit het overkoepelende Ons Brabant Fietst voor de komende jaren. No. Maatregel Trekker Betrokkenen 1 Website en Social Media (content verzamelen en beheren; techniek/vormgeving) provincie B5-steden, NHTV, VisitBrabant, Fietsersbond 2 Aanjagen samenwerking in Brabant: Wielerploeg, BrabantStadFiets, nieuwe BrabantStadFiets B5-steden, NHTV, provincie samenwerkingen aangaan 3 Branding Ons Brabant Fietst: de fietsprovincie van Nederland BrabantStadFiets B5-steden, NHTV, provincie Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

11 4. Marketing & gedrag 4.1 Inleiding Brabant heeft een ambitie: dé fietsprovincie van Nederland worden. Het huidige gewoontegedrag van Brabanders moet doorbroken worden met gerichte acties. Belangrijk voor de gedragsverandering is het besef dat iedereen andere redenen heeft om gedrag te veranderen: gezondheid, milieu, vrijheid, snelheid, etc. Het blijkt dat het milieu en de kosten vaak niet eens de reden zijn om te (gaan) fietsen. Fietsen geeft ruimte, ruimte in je hoofd, in je agenda en ruimte om door het Brabantse land te fietsen. Dit is meer dan een bestuurlijke ambitie om meer te fietsen om de provincie bereikbaar te houden. De koppeling van persoonlijke motieven aan een bereikbaarheidsdoelstelling is de grootste opgave binnen het vermarkten van de fiets. Het gaat er niet meer om òf de fiets een alternatief is voor de auto, maar onder welke voorwaarden. Fietsen is een voorwaarde om Brabant leefbaar, mooi en sterk te houden. 4.2 Marketing Innovatief vermarkten van de fiets, het fietsen, en van Brabant als fietsprovincie is een doel van BrabantStad Fiets. In Brabant willen we een living lab / kweekvijver creëren om de fiets te vermarkten: met innovatieve acties en nieuwe media geven we de kans aan mensen met goede ideeën om Brabant én ook de fiets in de schijnwerper te zetten. Fietsen is hip en in Brabant gebeurt het. 4.3 Gedrag Fietsmarketing staat niet op zichzelf, het speelt in op aanbod en vraag. Aan de aanbodkant is het een katalysator om infrastructuurprojecten beter te laten renderen. Aan de vraagkant is het de manier om de mobilist te attenderen op het ingeslepen gewoontegedrag. Koppeling aan bestaande projecten, de aanbodkant Door een gedragsmaatregel te koppelen aan harde maatregelen als infra of fietsenstallingen kan het effect hiervan vergroot worden. Zo kan een gedragsmaatregel het gebruik van een nieuwe route of stalling vergroten en daarmee het fietsgebruik een boost Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

12 geven. Voor een aantal mobilisten zal de nieuwe infrastructuur immers een reden zijn om gedrag te veranderen. Daar moeten ze dan wel vaak op gewezen worden! Doelstelling van BrabantStad Fiets is om bij ieder infrastructureel project ook een gedragsmaatregel te koppelen. Mooi voorbeeld van combinatie tussen infra en gedrag: het Van Gogh-Roosegaarde fietspad, waarbij de infra zelf al reden is voor mensen om er naartoe te gaan. Zelfstandige gedragsprojecten, de vraagkant Uitgaande van een goede basis-fietsinfrastructuur is het in Brabant nuttig om het gedrag in het algemeen te sturen. Stimuleren van meer fietsbewegingen is hierbij de bedoeling. Om fietsen te versterken en gedrag te veranderen zijn zelfstandige gedragsprojecten zinvol. B-Riders, een initiatief van BrabantStad Fiets, is een zeer succesvol project gebleken om het gedag van automobilisten duurzaam om te buigen naar de fiets. Positive Drive is een andere manier om dat te doen. De successen in Brabant zijn over de provinciegrenzen bekend en worden gewaardeerd. Brabant wil de koppositie hierin handhaven en blijvend innoveren in projecten om gedrag duurzaam te veranderen. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

13 4.4 Actielijst Marketing & gedrag In onderstaande tabel staan de acties vanuit Marketing & gedrag voor de komende jaren. No. Maatregel Trekker Betrokkenen 1 Living Lab Cycling snelfietsroute F59 SPARK s-hertogenbosch, TU/e, provincie 2 BBV: Vervolg fietsstimuleringsprogramma B-riders provincie BrabantStad Fiets 3 Communicatie Lekker Fietsen s-hertogenbosch Lokale Stakeholders 4 Communicatie Fietsen maakt Breda.. Breda Lokale stakeholders 5 Breda Bicicletta / 076 fietst Bredase inwoners Lokale stakeholders 6 Communicatie Helmond Fietst: Waarom? Daarom! Helmond Lokale stakeholders 7 Communicatie Fiets op weg Eindhoven Lokale stakeholders 8 Communicatie Tilburg Fietst Tilburg Lokale stakeholders 9 BBV: werkgeversaanpak provincie Bmn, gemeenten, werkgevers 10 Fietsstimulering met Positive Drive Breda en s-hertogenbosch 11 Creëren living lab snelfietsroutenetwerk Brabant provincie Gemeenten, lokale stakeholders, Fietsersbond, NHTV 12 Leisure Bike Lane Tilburg-Waalwijk Tilburg-Waalwijk Gemeenten, Efteling 13 Fietsguerilla II NHTV Breda, NHTV 14 Deelfietsen/mobility hubs TU/e TU/e, provincie, bedrijfsleven Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

14 5. Snelfietsroutes: bovenliggend infrastructureel netwerk 5.1 Inleiding Brabant kent drie fietsnetwerken: 1. Snelfietsroutenetwerk; 2. Aanvullend utilitair fietsroutenetwerk; 3. Knooppuntensysteem. Vanuit deze Samenwerkingsagenda en de Werkagenda BrabantStad wordt ingezet op het snelfietsroutenetwerk. Snelfietsroutes zijn randvoorwaardelijk voor nog meer fietsgebruik op de langere afstanden. Daarnaast geldt dat nieuw aanbod ook nieuwe vraag creëert of zichtbaar maakt. Dit hebben alle snelfietsroutes in het kader van het landelijke programma FietsFilevrij reeds bewezen. Met BikePRINT en de Fietspotentiescan is gekeken naar potentiële nieuwe snelfietsroutes. Soms betreffen het bestaande op te waarderen routes en soms routes waar nu geheel of gedeeltelijk geen fietsinfrastructuur aanwezig is. Snelfietsroutes renderen goed. Beleidsmatig wordt onderscheid gemaakt in utilitaire routes en recreatieve routes. In werkelijkheid zijn de verschillen kleiner dan dat deze scheiding zou doen vermoeden. Gebruikers van het fietsnetwerk vinden het niet relevant of een fietspad als utilitair of als recreatief te boek staat. Dit blijkt uit het feitelijk gebruik waarbij utilitaire routes ook recreatief worden gebruikt, en waar recreatieve routes veelal worden gebruikt voor woon-werk verkeer per fiets. Brabant zal daar waar mogelijk gebruik maken van deze synergie. Meestal zijn bij snelfietsroutes meerdere gemeenten betrokken. Lang niet altijd hebben alle betrokken gemeenten evenveel belang bij de te realiseren fietsverbinding. Veelal zijn de middelen schaars en hebben de betrokken gemeenten moeite de benodigde mid delen beschikbaar te krijgen, als al instemming is met de lastenver deling. Dit vraagt om sterke regionale sturing op het vraagstuk. 5.2 Uitvoeringsagenda Snelfietsroutes Het eindproduct in 2016 is een Uitvoeringsagenda Snelfietsroutes met daaraan gekoppeld een door GS vastgesteld provinciaal snelfietsroutenetwerk met daarin specifiek aangewezen kansrijke routes die worden gerealiseerd. Ook inzicht in de kosten en de kostenverdeling maken onderdeel uit van deze agenda. Hiervoor zijn 5 stappen nodig: 1. Opstellen / aanpassen snelfietsroutenetwerk, plus het laten vast stellen in GS na de verkiezingen in maart Draagvlak creëren bij alle stakeholders en shareholders, waaronder de betrokken gemeenteraden. 3. Per kansrijke snelfietsroute, een projectorganisatie optuigen die als eerste stap een Voorlopig Ontwerp en een eerste kostenraming opstelt. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

15 4. Per kansrijke snelfietsroute, maakt de projectorganisatie een Definitief Ontwerp met definitieve kostenraming, inclusief financieringsvoorstel, brengt dit ter vaststelling in de betreffende gemeenteraden, inclusief eventuele bestemmingsplanwijzigingen. 5. Realisatie van de specifieke snelle fietsverbinding. Een aantal snelfietsroutes loopt al. Eind 2016 zijn in ieder geval stappen 1 en 2 reeds uitgevoerd voor de andere kansrijke snelfietsroutes. Waar mogelijk wordt met de volgende stappen in 2016 begonnen. Niet alle kansrijke snelfietsroutes kunnen tegelijk worden gerealiseerd. Daarvoor ontbreekt het aan voldoende middelen. In de agenda zal ook aandacht zijn voor het rendement van de routes, de wijze van prioritering, het benutten van kansen en werk-metwerk maken. Nevenstaand een kaartbeeld van het Brabantse wensbeeld van Snelfietsroutes. Groen geeft aan dat het een (zeer) kansrijke snelfietsroute is die nu onderzocht wordt door provincie. Rood geeft aan dat het (nog) geen kansrijke snelfietsroute is. Tenslotte zijn de blauwe routes (indicatieve) stedelijke snelfietsroutes binnen de bebouwde kom. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

16 5.3 Actielijst Snelfietsroutes In onderstaande tabel staan de acties vanuit Snelfietsroutes voor de komende jaren. No. Maatregel Trekker Betrokkenen 1 Uitvoeringsagenda Snelfietsroutes provincie BrabantStad Fiets 2 Besluitvorming provincie BrabantStad Fiets 3 Realisatie F59: s-hertogenbosch-oss s-hertogenbosch Oss, provincie en Rijk 4 Koppeling BBV: Optimalisatie fietsnetwerk; oplossen vertragingsknelpunten provincie BrabantStad Fiets 5 Realisatie Fietspad Helmond - Eindhoven Helmond en Eindhoven Nuenen en Geldrop-Mierlo Landgoed Gulbergen provincie en Rijk 6 Realisatie Fietspad Valkenswaard - Eindhoven Waalre Valkenswaard provincie en Rijk 7 Snelfietsroute Tilburg-Waalwijk Tilburg Tilburg, Loon op zand, Waalwijk, provincie 8 Snelfietsroute Tilburg-Breda Tilburg Tilburg, Gilze en Rijen, Oosterhout, Breda, provincie 9 Snelfietsroute s-hertogenbosch-waalwijk (GOL) s-hertogenbosch s-hertogenbosch, Waalwijk, Heusden, provincie 10 Verkenning Snelfietsroute s-hertogenbosch-eindhoven provincie s-hertogenbosch, Eindhoven, tussenliggende gemeenten 11 Fietsdeelsystemen/ OV fiets provincie 12 Ruimte voor de fiets provincie 13 Snelfietsroute langs het spoor Breda Van VIA Breda naar Teteringen. (gereed oktober 2015) 14 Breedste snelfietsroute van NL Breda Van de binnenstad naar Brabantplein Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

17 6. Monitoring & evaluatie 6.1 Inleiding Een belangrijke drager van een effectief gezamenlijk fietsbeleid is de monitoring en evaluatie van het fietsgebruik op het Noord-Brabantse (fiets)netwerk. Het gaat daarbij met name om het volume en de netwerkbelasting. 6.2 Monitoring en ex post evaluatie Voor de komende jaren staat naast de reguliere monitoring van het fietsverkeer ook de evaluatie van verschillende fietsstimuleringsprojecten op het programma. Om tot een effectief fietsbeleid te komen dienen alle afzonderlijke projecten en programma s bij te dragen aan een overzicht van het totale fiets verkeersbeeld. De afgelopen drie jaar hebben de provincie, B5 en de NHTV sterk geïnvesteerd in de monitoring en evaluatie van het fietsverkeer, waar het gaat om het vertalen van (GPS) fietsdata in beleidsrelevante informatie. Hiervoor heeft de NHTV Bike PRINT (Bike Policy Renewal and Innovation by means of Tracking technology) ontwikkeld. Hiermee kunnen onder andere inzichten worden verkregen in fietssnelheden, routes en vertragingen. Het totale verkeersbeeld is opgebouwd uit meerdere onderdelen: Lokale en regionale (locatie) telprogramma s; Telgegevens uit verkeersregelinstallaties; Routeinformatie uit GPS data fietsstimuleringsprogramma B-Riders; Aanvullende fietsdata (Wifi, BlueTooth etc.). Binnen Beter Benutten Vervolg van het ministerie van I&M is een actie opgenomen om de GPS data te verrijken met telgegevens. Hierbij is het van belang dat alle wegbeheerders in Brabant bereid zijn om beschikbare en toekomstige telgegevens beschikbaar te stellen voor de regionale monitoring en evaluatie. Voor bredere monitoringsrapportage voegt de NHTV extra functionaliteiten aan Bike PRINT toe. Om er voor te zorgen dat alle data met elkaar kan worden gecombineerd is NHTV met Fietsberaad een format aan het ontwikkelen wat na toepassing in Brabant de standaard gaat worden in Nederland. 6.3 Exante evaluatie Een belangrijk nieuw instrument is de fietspotentiescan. Met dit, in Brabant ontwikkeld, instrument kunnen we ex ante de effecten van beoogde maatregelen ter verbetering of uitbreiding van het fietsnetwerk doorrekenen. In 2014 is de theoretische potentie van alle mogelijke snelfietsroutes in de regio Noord-Brabant Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

18 Bestaande kennis Er bestaat in de regio al inzicht in verschillende facetten van het fietsverkeer, zoals: Wegvak belasting Kruispunt vertraging Routekeuzes Fietsparkeren (onder andere bij stations) Gebruik OV fiets en/of leenfietsen systeem Ketenmobiliteit met fiets Fietsveiligheid Verkeersmodellen doorgerekend op mogelijke extra aantallen fietsers. Deze berekeningen kunnen ook worden uitgevoerd op lokaal niveau. Hoe meer data, hoe hoger de kwaliteit van de fietspotentiescan. Een andere vorm van evaluatie is de door de NHTV ontwikkelde Virtual Reality fietssimulator (Cycle SPACES). Met deze simulator kan de beleving worden getest en gemeten van het fietsen en de ruimtelijke context van zowel bestaande als nog aan te leggen fietsinfrastructuur. Deze ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen, maar kan wel al worden gebruikt voor de positionering en marketing van Brabant als de kennisinnovatieve regio van Nederland. Het is met name de vraag welke van de bovengenoemde aspecten vanuit politieke of beleidsmatig oogpunt nadere aandacht verdienen. De combinatie van bovenstaande aspecten kan leiden tot nieuwe en interessante inzichten. Nadere studie en onderzoek kunnen tot inzichten leiden voor het aanscherpen van het bestaande beleid. 6.4 Onderzoek Momenteel is er actieve samenwerking met de volgende kennisen onderwijsinstellingen: NHTV: Bike PRINT en Cycle SPACES ; Universiteit Utrecht (Sociale Geografie en Planologie): belevingsonderzoek; TU/e (Bouwkunde): verplaatsingsgedrag en activiteiten patronen o.b.v. GPS data. Om het ontwikkelde instrumentarium in te zetten en de bestaande fietskennis de komende jaren op een hoger plan te tillen is het Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

19 wenselijk om de betrokken partijen de komende jaren ook actief bij het fietsbeleid betrokken te houden. Dat kan in de vorm van het aanbieden van stage en afstudeerplaatsen door de verschillende wegbeheerders maar ook het financieel ondersteunen van bestaand en nieuw onderzoek. Publicaties in wetenschappelijke tijdschriften en vakbladen helpen aan de marketing van Brabant als fietsprovincie. Monitoringsplan Het fietsmonitoringsplan Brabant gaat een verbindende schakel worden tussen bestaande data, initiatieven, inzichten en ambities. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in verschillende stadia van een monitoringsplan en dataplatform. Vierdeling: 1. Inwinning van data door locatietellingen, VRI tellingen, tracking, wifi, bluetooth, etc); 2. Data opslaan en ter beschikkingsstelling; 3. Data visualiseren; 4. Analyse (Bike PRINT). Daar waar logisch gaan we dit zelf doen. Daar waar anderen dit beter of goedkoper kunnen, zullen we meeliften. Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets

20 6.5 Actielijst Monitoring & evaluatie In onderstaande tabel staan de acties vanuit Monitoring & evaluatie voor de komende jaren. No. Maatregel Trekker Betrokkenen 1 Doorontwikkeling Bikeprint NHTV Allen 2 Opstellen monitoringsplatform NHTV TNO, TU/e, NHTV etc. 3 Fietstelprogramma provincie Alle gemeenten 4 Fiets in verkeersmodellen / MKBA s NHTV provincie 5 Lokale fietstelprogramma s Gemeenten in Brabant 6 Onderzoeksprogramma Fiets NHTV Allen 7 Deelname Nationale Fietstelweek provincie Allen Samenwerkingsagenda BrabantStad Fiets