Nieuwe psychoactieve substanties in België ( )

Transcriptie

1 Nieuwe psychoactieve substanties in België ( ) Een analyse van de registratiegegevens van het Belgische Early Warning System for Drugs Scientific Institute of Public Health Substance Use and Related Disorders research program Belgian Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction Juliette Wytsmanstreet Brussels Belgium

2 Public Health and Surveillance February 2012 Brussels, België Rue J. Wytsmanstraat Brussel Internal reference Nr: PHS-Report Deposit Nr or ISSN: D/2012/2505/39 Trudy Van der Linden Wetenschappelijk medewerker Jerome Antoine Wetenschappelijk medewerker Peter Blanckaert Belgian Early Warning System on Drugs, Coordinator Johan C.H. van Bussel* Belgian Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction, Coordinator 2

3 Referentie: Van der Linden G, Antoine J, Blanckaert P, van Bussel JCH (2012) Nieuwe psychoactieve substanties in België ( ): Een analyse van de registratiegegevens van het Belgische Early Warning System for Drugs, Brussel: WIV-ISP, beschikbaar op: (update: 07/08/ :40:00). Over de missie van het BMCDDA Als het primaire informatieknooppunt tussen België en het EMCDDA heeft het BMCDDA tot missie de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een integraal en evidence-based drugsbeleid te ondersteunen door nationale en internationale beleidsmakers en professionelen de voor hen noodzakelijke analyse en interpretatie van feitelijke, objectieve, betrouwbare en vergelijkbare informatie inzake drugs en drugsverslaving ter beschikking te stellen. Lees het volledige mission statement van het BMCCDA hier: 3

4 Samenvatting Dit rapport beschrijft het voorkomen in België van nieuwe psychoactieve substanties (stoffen die niet voorkomen op de lijst van psychotrope stoffen van de Verenigde Naties, 1971), op basis van de databank van het Belgisch Early Warning System on Drugs (BEWSD) en de nieuwe substantie databank van het Europees Monitoring Centrum voor Drugs en Drugverslaving (EDND, EMCDDA). Het voorkomen van nieuwe psychoactieve substanties in België en de buurlanden wordt beschreven. Van 1 januari 2005 tot 31 december 2011 rapporteerde het BEWSD de aanwezigheid van 42 nieuwe psychoactieve substanties aan het EMCDDA en Europol. Het betreft hier voornamelijk synthetische cathinonen, synthetische cannabinoïden, fenethylaminen, piperazine-derivaten en indolalkylaminen. Ook wordt een analyse gemaakt van de snelheid van reageren van het EWS-systeem in België en de buurlanden. Deze analyse toont aan dat België, in vergelijking met de andere EU lidstaten, relatief gezien een groot aantal nieuwe psychoactieve substanties rapporteert aan het EMCDDA. Het tijdsinterval tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in een EU-lidstaat, en het verschijnen/rapporteren van deze substantie in België neemt ook jaar na jaar af. Tot slot worden enkele aanbevelingen geformuleerd die de performantie van het BEWSD in de toekomst kunnen verhogen. 4

5 Dankwoord De auteurs van dit rapport wensen de volgende partners te danken: de regionale partners van het BEWSD: Vereniging voor Alcohol- en Andere Drugproblemen (VAD), Observatoire socio-épidémiologique alcool-drogues en Communauté Française (Eurotox), Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Gebied Brussel- Hoofdstad (PFCSM-OPGG), Sociaal-Psychologisch Centrum VoG (SPZ). de klinische en toxicologische laboratoria die aan het BEWSD rapporteerden: Centre Hospitalier Universitaire de Liège (prof. C. Charlier), Hôpital Saint-Joseph Liège (dhr. A. Renaux), Chemiphar NV Brugge (dr. J. Cordonnier), UZ Gasthuisberg (dr. K. Desmet), Universiteit Gent (prof. W. Lambert), UZ Brussel (dr. V. Maes), UZ Antwerpen (apr. M. Martin), AZ Groeninge Kortrijk (dr. F. Martens), ZNA Antwerpen (prof. H. Neels), Universiteit Antwerpen (dr. K. Maudens), Katholieke Universiteit Leuven (prof. J. Tytgat), Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (dhr. F. Van Durme), UZ Gent (prof. A. Verstraete), dienst Geneesmiddelen Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (dr. J. De Beer), Hôpital CHR Citadelle Liège (dhr. T. Gougnard), Centre Hospitalier Universitaire Ambroise Paré Mons (dr. M. Brasseur). de leden van de ad hoc werkgroep Legal Highs: Andries Jean-Baptiste (Advocaat-generaal te Luik, College van Procureursgeneraal), Borrenbergen Karel (Cel drugs, FOD VVVL / secretariaat ACD), Clarysse Francis (Advocaatgeneraal te Gent), De Beer Jacques (WIV, Food, medicines and consumer safety), De Boeck Gert (FOD Justitie, NICC), De Buck Philippe (FAGG, Speciaal Gereglementeerde Substanties en Kadaster), De Gryse Pascale (FOD VVVL, DG Dier, Plant en Voeding, Dienst Voedingsupplementen en Cosmetica), De Ruyver Brice (Coördinator Algemene Cel Drugsbeleid), Denonne Charles (FOD, Dienst Internationale Betrekkingen), Doms Kurt (Cel drugs, FOD VVVL / secretariaat ACD), Failla Jessica (FOD Justitie, DG Wetgeving en fundamentele rechten en vrijheden, dienst bijzondere inbreuken en procedures), Garlement Pascal (Federale Gerechtelijke Politie, Centrale dienst drugs), Gillard Claude (FOD Justitie, DG Wetgeving en fundamentele rechten en vrijheden, dienst bijzondere inbreuken en procedures), Gustin Deborah (Beleidscel Minister Onkelinx), Hippe Steven (FAGG, Juridische Dienst), Mergan Dirk (FAGG, Cel precursoren), Pelc Isidore (Voorzitter Cel Gezondheidsbeleid Drugs), Piette Véronique (WIV, Food, medicines and consumer safety), Sivri Salih (FOD Justitie, Dienst voor Strafrechtelijk Beleid), Van Cauwenberge Roy (FAGG, Speciale Onderzoekseenheid), Van der Elst Josiane (FAGG, Directeur-generaal DG 5

6 Inspectie), Van Durme Filip (FOD Justitie, NICC), Vandenbosch Bernard (FAGG, Dienst Verdovende Middelen), Vanderleyden Stijn (FOD Financiën, Administratie der douane en accijnzen) de EWS-collega s van het EMCDDA: Ana Gallegos, Anabela Almeida, Roumen Sedefov (Supply Reduction and New Trends Unit, European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, Lissabon, Portugal). 6

7 Disclaimer Voor dit rapport werd zowel gebruik gemaakt van de databank met registratiegegevens van het Belgisch Early Warning System for Drugs ( als van de databank van het Europees Monitoring Centrum voor Drugs en Drugverslaving (EMCDDA, European Database on New Drugs, De verklaringen, meningen, resultaten en conclusies die naar voor gebracht worden in dit rapport zijn deze van de auteurs en van het BMCDDA in het bijzonder, en weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de Europese autoriteiten, in het bijzonder het Europees Monitoring Centrum voor Drugs en Drugverslaving (EMCDDA) en de nationale Early Warning Systems Drugs in de lidstaten van de EU. 7

8 Inhoudstafel Lijst met afkortingen...9 Lijst met tabellen...11 Lijst met figuren Achtergrond Methodologie Resultaten Aantal en type nieuwe psychoactieve substanties in België Tijdsinterval tussen eerste rapportage in EU en eerste rapportage in België Sequentie van rapportage in EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen Monitoring van de aanwezigheid van de nieuwe psychoactieve substanties op het internet Risk & Harm assessment Risicobeoordeling ( Risk assessment ) door het EMCDDA Schadebeoordeling ( Harm assessment ) Besluit

9 Lijst met afkortingen BEWSD BMCDDA DOA EDND EEG EMCDDA EUROTOX NICC VAD Belgian Early Warning System for Drugs Belgian Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction Drugs of Abuse European information system and Database on New Drugs Europese Economische Gemeenschap European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction L Observatoire socio-épidémiologique alcool-drogues en Communauté Française Nationaal Instuut voor Criminalistiek en Criminologie Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen 2C-T-4 3-(4-hydroxymethylbenzoyl)-1- pentylindole 3-FMA 3-fluormethcathinone 4-ethylmethcathinone (4-EMC) 4-FMA 4-methylamphetamine 4-methylethcathinone 5-MeO-DALT AM2201 BMDP Butylone D2PM Desoxy-D2PM DMAA DMMA Etaqualone Flephedrone JWH-018 JWH-019 JWH-073 JWH-122 JWH-200 JWH-203 JWH-210 JWH-250 mcpp MDAI 2,5-dimethoxy-4-isopropylthiofenethylamine (4-Hydroxymethylphenyl)(1-pentyl-1H-indol-3-yl)methanone 3-fluoromethamphetamine 2-methylamino-1-(3-fluorophenyl)propan-1-one (RS)-2-methylamino-1-(4-ethylphenyl)propane-1-one 4-fluormethamphetamine 1-(4-methylphenyl)propan-2-amine 2-ethylamino-1-(4-methylphenyl)-1-propanone N,N-diallyl-5-methoxytryptamine 1-[(5-fluoropentyl)-1H-indol-3-yl]-(naphthalen-1- yl)methanone 2-benzylamino-1-(3,4-methylenedioxyphenyl)propan-1-one 2-methylamino-1-(3,4-methylenedioxyphenyl)butan-1-one Diphenyl-2-pyrrolidin-2-yl-methanol 2-(diphenylmethyl)pyrrolidine 1,3-dimethylamylamine 3,4-Dimethoxy-N-methylamphetamine 3-(2-ethylphenyl)-2-methyl-quinazolin-4-one 2-methylamino-1-p-fluorophenyl-propan-1-one Naphthalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)methanon 1-hexyl-3-(1-naphthoyl)indole 1-butyl-3-(1-naphthoyl)indol 1-pentyl-3-(4-methyl-1-naphthoyl)indole) 1-[2-(4-Morpholino)ethyl]-3-(1-naphthoyl)indole 2-(2-chlorophenyl)-1-(1-pentylindol-3-yl)ethanone 4-ethylnaphthalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)methanone 2-(2-methoxyphenyl)-1-(1-pentylindol-3-yl)ethanone 1-(3-chlorophenyl)piperazine 5,6-methylenedioxy-2-aminoindane 9

10 MDPBP MDPV Mephedrone Methedrone Methylone m-fluoramphetamine Naphyrone Pentedrone (β-ethyl-methcathinone) Pentylone p-fluoramphetamine RCS-4 Vanoxerine α PVP 3',4'-methylenedioxy-α-pyrrolidinobutyrophenone 1-(3,4-Methylenedioxyphenol)-2-pyrrolidinyl-pentan-1-one 4-methylmethcathinone 4-methoxymethcathinone 3,4-methylenedioxymethcathinone 1-(3-Fluorophenyl)propan-2-amine naphthylpyrovalerone 2-methylamino-1-phenyl-1-pentanone 2-Methylamino-1-(3,4-methylenedioxyphenyl)pentan-1-one 1-(4-Fluorophenyl)propan-2-amine (4-methoxyphenyl)(1-pentyl-1H-indol-3-yl)methanone 1-[2-[bis(4-fluorophenyl)methoxy]ethyl]-4-(3- phenylpropyl)piperazine 1-phenyl-2-(1-pyrrolidinyl)-1-pentanone 10

11 Lijst met tabellen Tabel 1: Aantal inbeslagnames van psychoactieve substanties in België door de Federale Politie ( )...19 Tabel 2: Aantal geregistreerde toxicologische stalen en verschillende substanties per registratiejaar ( )...18 Tabel 3. Nieuw psychoactieve substanties gerapporteerd aan het BEWSD ( )...20 Tabel 4. Overzicht van de 42 nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd door het BEWSD aan het EMCDDA (periode )...23 Tabel 5. Aantal (n) en relatieve proportie (%) nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd in België per jaar van eerste rapportage in Europa ( )...25 Tabel 6. Relatieve proportie (%) gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties per land, op basis van het totaal aantal gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties in Europa ( )...28 Tabel 7. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen eerste rapportage in Europa en eerste rapportage door andere EU-landen (periode )...31 Tabel 8. Situering van België en buurlanden Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland in de sequentie van de 13 geselecteerde nieuwe psychoactieve substanties...32 Tabel 9. Eerste rapportage door het BEWSD van nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd aan EMCDDA en Europol (2010) en moment van aanbod binnen de cctld voor België (.be) Tabel 10. Parameters voor de schadeanalyse bij het gebruik van psychoactieve substanties...42 Tabel 11. Overzicht van de beschikbare informatie in de EDND-database voor de schadeanalyse-categorie fysieke schade voor de nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd in de periode Tabel 12. Overzicht van de beschikbare informatie in de EDND-database voor de schadeanalyse-categorie afhankelijkheid voor de nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd in de periode Tabel 13. Overzicht van de beschikbare informatie in de EDND-database voor de schadeanalyse-categorie sociale schade voor de nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd in de periode

12 Lijst met figuren Figuur 1. Informatie-uitwisseling binnen het netwerk van het Belgian Early Warning System for Drugs...16 Figuur 2. Rapportage-ratio (%) van nieuwe psychoactieve substanties in België per jaar van eerste rapportage in Europa ( )...26 Figuur 3. Relatieve proportie (%) gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties per land, op basis van het totaal aantal gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties in Europa ( )...27 Figuur 4. Box plot van het tijdsinterval (maanden) tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage in België ( )...29 Figuur 5. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage ervan in België ( )...30 Figuur 6. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen eerste rapportage in Europa en eerste rapportage in andere EU-landen ( )...30 Figuur 7. Mephedrone. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...34 Figuur 8. JWH-018. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...34 Figuur 9. MDPV. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...35 Figuur Fluoramphetamine. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...35 Figuur 11. JWH-250. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...36 Figuur 12. JWH-073. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...36 Figuur 13. CP47,497. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...37 Figuur Methylamphetamine. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...37 Figuur 15. JWH-122. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...38 Figuur Methylethcathinone. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )

13 Figuur 17. JWH-081. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( )...39 Figuur 18. α-pvp. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen (2011) Figuur 19. AM Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen (2011)

14 1. Achtergrond Het doorlopend waarnemen en verzamelen van informatie over nieuwe psychoactieve middelen die in omloop zijn, is de eerste stap naar de beoordeling van de risico s ervan en uiteindelijk het onder controle brengen van deze substanties (EMCDDA, 2011c). In 2005 droeg de Raad van de Europese Unie (2005/387/JHA) daarom het Europese Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EMCDDA) en Europol op om, in samenwerking met de lidstaten, een Europees systeem voor de snelle uitwisseling van informatie over nieuwe psychoactieve stoffen te ontwikkelen. Recent, tijdens het First International Multidisciplinary Forum on New Drugs (11 en 12 mei te Lissabon) stelden het EMCDDA en Europol hun gezamenlijke rapport over de belangrijkste ontwikkelingen in Europa, voor. Volgens dit rapport meldden de nationale Early Warning Systems on Drugs (NEWSD) tussen 1 januari 2005 en 31 december 2010 de aanwezigheid van 115 nieuwe psychoactieve substanties in de regio van EU-lidstaten, Noorwegen en de kandidaat-landen. Meer dan één derde (n=41, 35.65%) van deze substanties werden in het registratiejaar 2010 gerapporteerd (EMCDDA2011). Een jaar later (2011) werd eveneens een stijging waargenomen en werden 49 nieuwe psychoactieve substanties bij het EMCDDA aangemeld. In hun rapport waarschuwen het EMCDDA en Europol (2011) de EU-lidstaten voor de snelheid en de complexiteit van het grote aantal nieuwe ongereglementeerde synthetische componenten die als zogenaamde legal highs of met het label niet voor humane consumptie op het internet worden aangeboden. Naar aanleiding van dit gezamenlijke EMCDDA- en Europol-rapport besliste de Belgische Algemene Cel Drugsbeleid om een ad hoc werkgroep Legal Highs op te richten met vertegenwoordigers van het FAGG, NICC, FOD VVVL, Federale Politie, FOD Justitie, FOD Financiën, College van Procureurs-generaal, Cel Gezondheidsbeleid Drugs, WIV, FOD Binnenlandse Zaken. De objectieven van deze ad hoc werkgroep waren a) de analyse van het fenomeen Legal Highs (inclusief de specifieke risico s), en b) het opmaken van een ruwbouw van mogelijke acties vanuit aanbod en de vraagzijde. Het Belgisch Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (BMCDDA) werd gevraagd om voor de ad hoc werkgroep Legal Highs een epidemiologische studie naar de aanwezigheid, samenstelling en het gebruik van nieuwe psychoactieve substanties in België uit te voeren. Dit BMCDDA werd in het kader van de verplichtingen die bij de oprichting van het EMCDDA door België werden ondertekend (Raad van Europa 1993) (Europees Parlement en Raad van Europa 2006) binnen het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) geïnstalleerd, en volgt voor het EMCDDA de aanwezigheid en het gebruik van psychoactieve substanties in België op. 14

15 Voor het monitoren van het gebruik van psychoactieve substanties in de Belgische bevolking doet het BMCDDA voornamelijk beroep op diverse recurente grootschalige studies van interne en externe partners. Deze studies vinden zowel plaats op het algemene populatieniveau (Gezondheidsenquête door middel van Interview, (Gisle L et al. 2010)) als binnen specifieke populaties en contexten zoals de schoolgaande jongeren (VAD Leerlingenbevraging (Kinable 2009;2011), Health Behaviour in School-aged Children survey (Godin et al. 2011;Hublet et al. 2011), Vlaams schoolonderzoeksproject naar alcohol en andere drugs), Middelengebruik bij middelbare scholieren Brugge (Lombaert 2010), Brussels JeugdOnderzoeksPlatform (JOP)-Monitor (Cardoen et al. 2011), In hogere sferen (Van Hal et al. 2007;Rosiers et al. 2011) en de zogenaamde partyscene (VAD Partywise: (Van Havere 2004;2006;2008;Rosiers 2010); Réduction des Risques: (Casero et al. 2008)). Een trendanalyse naar het gebruik van nieuwe psychoactieve substanties is op basis van de genoemde studies nog niet mogelijk gezien deze het gebruik van nieuwe substanties nog niet op een uniforme en systematische wijze bevragen (meestal slechts via de open responsoptie Andere middelen ). Bovendien is het onduidelijk of bijvoorbeeld jonge of beginnende gebruikers een betrouwbaar onderscheid kunnen maken tussen cannabis en synthetische cannabis zoals spice. De aanwezigheid en de samenstelling van nieuwe en gekende psychoactieve substanties worden in België opgevolgd door het Belgian Early Warning System on Drugs (BEWSD) van het BMCDDA. Het BEWSD kan voor haar monitoring beroep doen op de medische, toxicologische en forensische laboratoria in België die de resultaten van de analyses van producten die positief zijn gebleken voor andere illegale drugs dan cannabis, en/of voor nieuwe synthetische drugs aan het BEWSD van het BMCDDA dienen te melden (Federale Overheidsdienst Volksgezondheid 2006), zelfs wanneer de analyse kadert in een gerechtelijk onderzoek of een opsporingsonderzoek (Federale Overheidsdienst Volksgezondheid 2003). In aanvulling van het nationale BEWSD, coördineren twee regionale focal points (L Observatoire socio-épidémiologique alcool-drogues en Communauté Française, EUROTOX; en de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen, VAD) een regionaal EWSD. Waar het BEWSD verantwoordelijk is voor het opvolgen van trends in de samenstelling van door de politie in beslag genomen drugs, focussen de regionale EWSD s op preventie. Hiervoor werken ze intensief samen met diensten zoals De Druglijn, een telefonische hulplijn voor mensen (niet alleen gebruikers) met vragen over drugs. De drie EWSD s werken samen in het verspreiden van de zogenaamde warnings wanneer nieuwe of hoogrisico psychoactieve substanties in België gerapporteerd worden. 15

16 Dit rapport beschrijft de psychoactieve substanties die in de periode voor het eerst in België geïdentificeerd werden. De Belgische gegevens worden tevens met de andere EU-lidstaten, Noorwegen en de kandidaat lidstaten vergeleken. Verder wordt een analyse gemaakt van de tijdsspanne tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in de EU en de eerste rapportage van deze substantie in België. Tevens wordt de rapportagesequentie van 13 nieuwe psychoactieve substanties weergegeven. In aanvulling op de beschrijving van de verspreiding van de nieuwe psychoactieve stoffen in de België, wordt een eerste aanzet tot een zogenaamde harm en risk assessment beschreven. Het rapport wordt afgesloten met suggesties om de kwaliteit, productiviteit en efficiëntie van de monitoring van nieuwe en hoogrisico psychoactieve substanties in België te verhogen. Figuur 1. Informatie-uitwisseling binnen het netwerk van het Belgian Early Warning System for Drugs Bron: BEWSD,

17 2. Methodologie Voor dit rapport werd gebruik gemaakt van de gegevens van de databank van het Belgische Early Warning System for Drugs (BEWSD) en de European Database on New Drugs (EDND) van het EMCDDA. De EDND is het Europese informatiesysteem en databank over nieuwe psychoactieve substanties. De EDND bevat alle rapportages van nieuwe psychoactieve substanties die in de EU-lidstaten, Noorwegen en de kandidaat-landen werden gevonden. Daarnaast bevat het EDND ook de toxicologische profielen van deze nieuwe substanties. Data van de reporting forms (die de lidstaten invullen bij detectie van een nieuwe psychoactieve substantie) van de EDND-database werden gebruikt voor de analyse. De databank van het BEWSD omvat alle rapportages van nieuwe en hoogrisico psychoactieve substanties geïdentificeerd in België en aan het BEWSD gemeld. Krachtens Artikel 3 van het Koninklijk Besluit betreffende het informeren van het Belgisch Focal Point van het Europees informatienetwerk over drugs en drugsverslaving (29 JUNI 2003) dienen de Belgische laboratoria de resultaten van de analyses van producten die positief zijn gebleken voor illegale drugs (uitgezonderd cannabis), en/of voor nieuwe synthetische drugs, aan het BEWSD te rapporteren. De BEWSD- databank bevat voornamelijk de toxicologische analyseresultaten van stalen die in het kader van een inbeslagname door de Belgische politie of douane (maritieme havens en luchthavens) werden bekomen. Bij dergelijke inbeslagnames wordt een beschrijving van de aangetroffen producten in het proces-verbaal opgenomen. De identificatie van de substantie berust op dit niveau doorgaans op sneltesten (reagentiatests in kit-vorm). Deze kunnen een indicatie geven van de aard van de substantie (in het geval van de klassieke illegale drugs) zonder het gebruik van (dure) labanalyses. Voor nieuwe psychoactieve substanties (in poeder- en tabletvorm) hebben deze sneltests echter een beperkte betrouwbaarheid. Voor het registratiejaar 2010 rapporteerden 10 laboratoria de analyseresultaten van 1847 drugstalen aan het BEWSD (Tabel 1). Van deze stalen was de grote meerderheid (n = 1822, 98.6%) afkomstig van gerechtelijke inbeslagnames; de overige stalen werden gecollecteerd (bv door Modus Vivendi). Een groot deel van de gerapporteerde gerechtelijke analyses (683 stalen, 2.48% van het totaal aantal inbeslagnames werd geanalyseerd en gerapporteerd aan het BEWSD) had betrekking tot cannabisproducten (hars, joints, bloemtoppen en ander plantaardig materiaal) (Tabel 2). Voor cocaïne en heroïne samen werden in gerechtelijke analyses gerapporteerd (overeenstemmend met 11.6% van het totaal aantal inbeslagnames voor deze substanties). Voor de amfetamines en Ecstasy -producten werden 352 resultaten van 17

18 inbeslagnames gerapporteerd, overeenstemmend met 9.71% van het aantal inbeslagnames voor deze substanties. Tabel 1: Aantal geregistreerde toxicologische stalen en verschillende substanties per registratiejaar ( ) Jaar Geregistreerde Verschillende Registrerende stalen substanties laboratoria (N) (N) (N) Bron: Databank BEWSD, Artikel 3 van bovengenoemde Koninklijk Besluit (29 JUNI 2003) bepaalt ook welke informatie de Belgische laboratoria aan het BEWSD dienen te rapporteren. Het betreft de plaats waar de drug werd aangetroffen of de plaats waar de intoxicatie zich voordeed (arrondissement en type locatie); het moment van het voorval; de aard van het biologisch staal of van het drugstaal (vorm, afmeting, kleur, gewicht, logo); de samenstelling van het aangetroffen product (actieve stoffen, concentratie, versnijdingsproducten); en de leeftijd en het geslacht van de patiënt in geval van acute intoxicatie. De volledigheid van de toxicologische data in de BEWSD werd voor het registratiejaar 2010 onderzocht. Van de bovenvermelde variabelen is de kleur van het drugstaal de variabele die het minst werd gerapporteerd (17,5%). De afkomst van het staal (inbeslagname of gecollecteerd staal) is de meest volledige variabele (99,9%) in de BEWSD. Het arrondissement en de datum van staalanalyse werden beide in meer dan 95% van de gevallen gerapporteerd. Het producttype is slechts in 0,27% aangeduid als zijnde onbekend. Vorm, gewicht, afmeting en logo zijn vooral van belang bij stalen in tabletvorm. De volledigheid voor deze parameters varieert van 48,5% voor het logo tot 87,7% voor het gewicht van het staal. Ook de afmeting (81,5%), vorm (86,9%) en de concentratie van actieve stoffen (79%) werd in hoge mate door de laboratoria gerapporteerd. De analyse van bijproducten is slechts voor 52.8% van de betreffende analyses bekend. Analyses voor dit rapport werden uitgevoerd gebruik makend van Microsoft Office Excel 2007 en het statistische software pakket STATA. 18

19 Tabel 2: Aantal toxicologische analyseresultaten gerapporteerd aan het BEWSD per aantal inbeslagnames van psychoactieve substanties in België door de Federale Politie ( ) A B B/A A B B/A A B B/A A B B/A A B B/A (N) (N) (%) (N) (N) (%) (N) (N) (%) (N) (N) (%) (N) (N) (%) Cannabis Heroïne Cocaïne (Meth)amfetamines XTC-type LSD n/a 2 n/a Totaal A = Aantal inbeslagnames door Politie (Bron: Federale politie); B = Aantal toxicologische analyseresultaten gerapporteerd aan het BEWSD Bron: Federale Politie België; Databank BEWSD,

20 3. Resultaten 3.1. Aantal en type nieuwe psychoactieve substanties in België Van 1 januari 2005 tot 31 december 2011 rapporteerde het BEWSD de aanwezigheid van 42 nieuwe psychoactieve substanties aan het EMCDDA en Europol (Tabel 3). Het betreft synthetische cathinonen (n=15), synthetische cannabinoïden (n=11), fenethylaminen (n=7), piperazine derivaten (n=2), indolalkylaminen (n=1) en een rest groep ( Andere ) (n=6). Tabel 3. Nieuw psychoactieve substanties gerapporteerd aan het BEWSD ( ) Groep Substantie Synthetische cathinonen Methylone, Butylone, Mephedrone, Flephedrone, 3- fluormethcathinone, MDPV, Methedrone, Naphyrone, 4-methylethcathinone, Pentylone, MDPBP, BMDP, α PVP, Pentedrone, 4-ethylmethcathinone Synthetische cannabinoïden JWH-018, JWH-073, JWH-250, JWH-200, RCS-4, JWH-122, JWH-210, JWH-203, JWH-019, 3-(4- hydroxymethylbenzoyl)-1-pentylindole, AM2201 Fenethylaminen 2C-T-4, p-fluoramphetamine, m-fluoramphetamine, 3- fluormethamphetamine, 4-fluormethamphetamine, 4- methylamphetamine, DMMA Piperazine derivaten (tryptamine- Indolalkylaminen derivaten) mcpp, Vanoxerine 5-MeO-DALT Andere D2PM, Etaqualone, MDAI, DMAA, Desoxy-D2PM, 3- amino-1-phenyl-butane Bron: BEWSD, Synthetische cathinonen zijn gerelateerd aan de moedersubstantie cathinone, één van de psychoactieve stoffen in khat (Catha edulis Forsk). Cathinone derivaten zijn de β-keto (βk) analogen van een corresponderend fenethylamine. Deze producten worden meestal aangetroffen als een zeer zuiver wit of bruin amorf of kristallijn poeder, occasioneel in capsules. Synthetische cathinonen zonder ringsubstitutie, gedragen zich als stimulantia van het centraal zenuwstelsel hoewel altijd met een lagere potentie dan de overeenkomstige fenethylamine analoog. Gepubliceerde resultaten van wetenschappelijk onderzoek naar de farmacokinetiek en dynamiek van ringgesubstitueerde cathinonen zijn gering. Uit observaties van patiënten met een vermoeden van mephedrone intoxicatie blijkt dat de 20

21 cathinonenderivaten gelijkaardige sympathomimetische effecten vertonen als amfetamine derivaten (EMCDDA2011a) Synthetische cannabinoïden zijn functioneel gelijkaardig aan Δ9- tetrahydrocannabinol (THC), het actieve bestanddeel uit cannabis. Zoals THC, binden zij aan dezelfde cannabinoid receptoren in de hersenen en andere organen als de endogene ligand anandamide. In zuivere staat komen deze substanties voor als een vaste stof of olie. Rookmengsels worden meestal verkocht in metaalfolie zakjes die doorgaans 3g gedroogd plantmateriaal bevatten waaraan de cannabinoïden zijn toegevoegd. De cannabinoid receptor agonisten bootsen de effecten van THC en anandamide na door hun interactie met de CB1-receptor in de hersenen. Echter, gepubliceerde onderzoeksgegevens over de precieze farmacologie en toxicologie van de synthetische cannabinoïden zijn schaars (EMCDDA2011a) De fenethylamine familie omvat een omvangrijke groep van stimulerende, entactogene en hallucinogene substanties, die hun effecten in de eerste plaats uitoefenen door modulatie van de monoamine neurotransmitter systemen. De groep van gesubstitueerde fenethylaminen omvat de gesubstitueerde amfetamines, de gesubstitueerde methyleendioxyfenethylaminen alsook een grote groep alkaloïden afgeleid van fenethylamine. Deze groep valt in een breed scala van therapeutische klassen, waaronder psychotropische drugs (bv DOM: 2,5-dimethoxy-4-methylamfetamine), substanties die het centraal zenuwstelsel stimuleren (bv amfetamine), eetlustremmers (bv phentermine), antilipemica, vasoconstrictoren, bronchodilatoren, cardiotonica, vasodilatoren, Ca-kanaal blokkers, antidepressiva, neuroprotectieve agentia en medicatie voor Parkinsonpatiënten. Fenethylaminen worden aangetroffen in zowel capsules, tabletten als poeders (EMCDDA2011a). Piperazine wordt in de (dier)geneeskunde gebruikt als anthelminthicum (middel tegen infecties met parasitaire wormen in het maag-darmkanaal) en is een belangrijke grondstof in de farmaceutische nijverheid. Het wordt gebruikt in de synthese van vele farmaceutische stoffen (o.a. imatinib, sildenafil, olanzapine, ) maar ook voor de synthese van hallucinogene en stimulerende middelen zoals benzylpiperazine. Piperazine derivaten worden ook gebruikt voor bepaalde polyesters. Piperazines kunnen verder onderverdeeld worden in twee klassen, de benzylpiperazines en de phenylpiperazines; Omwille van hun stimulerende effecten vergelijkbaar aan amfetamines, maar met een lagere sterkte, worden ze verkocht als een zogenaamd legaal alternatief voor Ecstasy. Piperazine derivaten zijn meestal te vinden in illegale doseringsvormen als tabletten of capsules, alsook in 21

22 poedervorm. De tabletten vertonen vaak logos gelijkend op deze die voorkomen bij Ecstasy tabletten. Oplossingen worden minder frequent aangetroffen (EMCDDA2011a). 22

23 Tabel 4. Overzicht van de 42 nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd door het BEWSD aan het EMCDDA (periode ) Substantie Groep Land 1e rapportage in EU Periode 1e rapportage in EU (a) Periode 1e rapportage in België (b) mcpp Piperazine Frankrijk Febr Juli derivaten Methylone Cathinonen Nederland Maart 2005 April C-T-4 Fenethylaminen Verenigd Aug nd sem Koninkrijk 5-MeO-Dalt Indolalkylaminen Finland Febr Juli (tryptaminen) Vanoxerine Piperazine België Mei 2007 Mei derivaten D2PM Anderen Verenigd Mei 2007 Juli Koninkrijk Butylone Cathinonen Verenigd Jan Nov Koninkrijk Mephedrone Cathinonen Finland Maart 2008 Aug Flephedrone Cathinonen Denemarken Sept.2008 Juni fluormethcathinone Cathinonen Verenigd Okt Juni Koninkrijk MDPV Cathinonen Finland Dec Maart p-fluoramphetamine Fenethylaminen Denemarken Dec Jan JWH-018 (Synthetische) Oostenrijk Dec Aug Cannabinoiden m-fluoramphetamine Fenethylaminen België Jan Jan JWH-073 (Synthetische) Denemarken Maart 2009 Juli Cannabinoiden JWH-250 (Synthetische) Verenigd Okt Juli Cannabinoiden Koninkrijk Methedrone Cathinonen Zweden Okt Aug Etaqualone Anderen Denemarken Nov Juni Fenethylaminen Finland Nov Dec fluormethamphetamine JWH-200 (Synthetische) Litouwen Dec Juli Cannabinoiden 4-Methylamphetamine Fenethylaminen België Dec Dec MDAI Anderen Zweden Febr Juli Fenethylaminen Noorwegen Maart 2010 Dec fluormethamphetamine RCS-4 (Synthetische) Hongarije Mei 2010 Juli Cannabinoiden Naphyrone Cathinonen Zweden Juni 2010 Juli DMAA Anderen Ierland Juni 2010 Juli methylethcathinone Cathinonen Verenigd Juli 2010 Juli Koninkrijk JWH-122 (Synthetische) Letland Juli 2010 Juli Cannabinoiden Pentylone Cathinonen Verenigd Sept.2010 Juli Koninkrijk JWH-210 (Synthetische) Duitsland Sept.2010 Juli Cannabinoiden Pentedrone/ β-ethylmethcathinone Cathinonen Oostenrijk Sept.2010 Dec JWH-203 (Synthetische) Letland Okt nd sem Cannabinoiden JWH-019 (Synthetische) Cannabinoiden Finland Okt Febr b-a 23

24 Tabel 4 (vervolg). Overzicht van de 42 nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd door het BEWSD aan het EMCDDA (periode ) Substantie Groep (Synthetische) Cannabinoiden Land 1e rapportage in EU Verenigd Koninkrijk Periode 1e rapportage in EU (a) Periode 1e rapportage in België (b) b-a Nov Juli (4- hydroxymethylbenzoyl)- 1-pentylindole MDPBP Cathinonen Verenigd Nov Juli Koninkrijk BMDP Cathinonen Verenigd Dec Juli Koninkrijk Desoxy-D2PM Anderen Verenigd Dec Juli Koninkrijk AM2201 (Synthetische) Letland Jan Mei Cannabinoiden α - PVP Cathinonen Frankrijk April 2011 Juli DMMA Fenethylaminen Frankrijk April 2011 Dec ethylmethcathinone/4- Cathinonen Zweden Sept Dec EMC 3-amino-1-phenylbutane Anderen België Dec Dec Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD De groep van Indolalkylaminen (tryptaminen) omvat biologisch actieve componenten waaronder neurotransmitters en psychedelische drugs gerelateerd aan tryptamine, die een psychotrope werking hebben door modulatie van de serotonerge neurotransmissie. Tryptamine is een monoamine alkaloïde in planten, schimmels en dieren. De basis voor deze substantie is de indole ringstructuur. Tryptamine werd gevonden in kleine hoeveelheden in de hersenen van zoogdieren en wordt verondersteld een rol te spelen als neuromodulator of neurotransmitter. Tryptamine alkaloïden uit schimmels en planten worden vaak gebruikt voor hun psychotropische effecten. Prominente voorbeelden zijn psilocybin en Dimethyltryptamine (DMT). Ook synthetische tryptamines worden geproduceerd, waaronder het migraine geneesmiddel sumatriptan (EMCDDA2011a). Sinds 2005 werden er 164 nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd aan het EMCDDA en Europol, waarvan 42 (25.61%) ook in België werden geïdentificeerd (status 31 december 2011). Een overzicht per jaar is weergegeven in Tabel 4 en Figuur 2. Van de 49 nieuw gerapporteerde substanties in 2011, werden er reeds 5 in België geïdentificeerd en aan het BEWSD gerapporteerd. Zestien (39%) van alle nieuwe psychoactieve substanties die in het registratiejaar 2010 in de EU (n=41) werden gerapporteerd, werden ook in België geïdentificeerd en aan het BEWSD gerapporteerd (periode ). 24

25 Piperazine derivaten werden in België voornamelijk in 2007 gerapporteerd, terwijl fenethylaminen gedurende de periode aan het BEWSD werden gerapporteerd. De rapportage in België van cathinonen en synthetische cannabinoïden is recenter, respectievelijk sinds 2009 en Een overzicht van de 42 substanties met gegevens over hun eerste rapportage in zowel Europa als België, is in Tabel 3 te vinden. Tabel 5. Aantal (n) en relatieve proportie (%) nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd in België per jaar van eerste rapportage in Europa ( ) Jaar 1e rapportage EU 1e rapportage Be Be / EU N N % Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD De relatieve proportie van de in België gerapporteerde substanties ten opzichte van alle gerapporteerde substanties in de EU (hierna de rapportage-ratio genoemd), varieert van 0% (2006) tot 53.85% (2008) (Tabel 5). Een inbeslagname in 2010 van 18 psychoactieve substanties uit een in Brussel gevestigde internetshop (gerapporteerd in juli 2011) heeft een impact op de Belgische ratio van datzelfde jaar. Voor de registratieperiode hebben enkel Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Finland, Bulgarije, Zweden en Hongarije een rapportage-ratio die hoger is dan die voor België (zie Figuur 2, Tabel 5). Macedonië, Portugal, Slovenië en Spanje rapporteerden in dezelfde periode geen nieuwe psychoactieve substanties aan het EMCDDA. 25

26 Figuur 2. Rapportage-ratio (%) van nieuwe psychoactieve substanties in België per jaar van eerste rapportage in Europa ( ) Aandeel Belgische notificaties (%) ,85 39,02 21,43 18,75 33, , Jaar Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD

27 Figuur 3. Relatieve proportie (%) gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties per land, op basis van het totaal aantal gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties in Europa ( ) Percentage gerapporteerd Germany United Kingdom Finland Bulgaria Sweden Belgium Hungary Norway France Italy Croatia Denmark Austria Czech Republic Ireland Turkey Poland Slovakia Latvia Netherlands Malta Cyprus Luxembourg Estonia Greece Lithuania Romania Macedonia Portugal Slovenia Spain Land Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD 2011.

28 Tabel 6. Relatieve proportie (%) gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties per land, op basis van het totaal aantal gerapporteerde nieuwe psychoactieve substanties in Europa ( ) Jaar van rapportage aan EMCDDA 2008 (N =13) 2009 (N = 24) 2010 (N = 41) 2011 (N = 49) (N = 127) % % % % % Duitsland Verenigd Koninkrijk Finland Bulgarije Zweden Hongarije België Noorwegen Italië Frankrijk Denemarken Kroatië Oostenrijk Tsjechië (Rep.) Ierland Polen Slowakije Turkije Letland Nederland Malta Cyprus Luxemburg Estland Griekenland Litouwen Roemenië Macedonië Portugal Slovenië Spanje Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD Tijdsinterval tussen eerste rapportage in EU en eerste rapportage in België Het tijdsinterval tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage ervan door het BEWSD aan het EMCDDA werd grafisch weergegeven in Figuren 4 en 5. In Figuur 4 zijn de rapportage jaren 2007, 2009 en 2011 tweemaal weergegeven (2007, 2009, 2011 en 2007*, 2009*, 2011*), respectievelijk met en zonder de gegevens omtrent substanties die op Europees niveau eerst door België werden gerapporteerd (tijdsinterval = 0 maanden). In Figuur 5 werd er geen rekening gehouden met deze eerste gegevensets. 28

29 Figuur 4. Box plot van het tijdsinterval (maanden) tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage in België ( ) Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD De boxplots in Figuur 4 beschrijven een duidelijke afname in het tijdsinterval tussen het moment dat een nieuwe substantie in de EU wordt gerapporteerd, en de melding van dezelfde substantie in België. Zo nam de mediaanwaarde tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage in België aan het BEWSD af van 28.3 maanden (2005) tot 10.1 maanden (2010) en 4.5 maanden (2011). Ook de interkwartielafstand (verschil tussen 25e en het 75e percentiel) van de tijdsintervallen nam in dezelfde periode duidelijk af. 29

30 Figuur 5. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen de eerste rapportage van een nieuwe psychoactieve substantie in Europa en de eerste rapportage ervan in België ( ). Tijdsvershil in maanden Min Max Mean 61 51,5 28, , ,3 10, , * * Jaar Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD Binnen de groep van EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen, hebben tien landen voor de periode een lager gemiddelde tijdsinterval dan België (zie Figuur 6). Het laagste gemiddelde tijdsinterval werd gevonden voor Finland (5.25 maanden), het hoogste voor Roemenië (22.00 maanden). Figuur 6. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen eerste rapportage in Europa en eerste rapportage in andere EU-landen ( ) Gemiddeld tijdsverschil in maanden Finland Denmark United Netherland Sweden Germany Estonia Lithuania Hungary Cyprus Belgium Norway France Austria Luxembourg Czech Poland Slovakia Ireland Bulgaria Turkey Croatia Italy Greece Malta Latvia Romania Land Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD

31 Tabel 7. Gemiddeld tijdsinterval (maanden) tussen eerste rapportage in Europa en eerste rapportage door andere EU-landen (periode ) Land Records (n) Min. Max. Gemiddelde Mediaan Modus Finland Denemarken Verenigd Koninkrijk Nederland Zweden Duitsland Estland nvt Litouwen nvt Hongarije Cyprus België Noorwegen Frankrijk nvt Luxemburg nvt Oostenrijk Tsjechië (Rep.) Polen nvt Slowakije nvt Ierland Bulgarije Turkije Kroatië Italië nvt Griekenland nvt Malta nvt Letland nvt Roemenië nvt Macedonië 0 nvt nvt nvt nvt nvt Portugal 0 nvt nvt nvt nvt nvt Slovenië 0 nvt nvt nvt nvt nvt Spanje 0 nvt nvt nvt nvt nvt EU gemiddelde Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND) Sequentie van rapportage in EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen De sequentie van de rapportage van 13 nieuwe psychoactieve substanties door de EUlidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen werd geografisch weergegeven in Figuren 7 tot en met 19. De substanties werden geselecteerd op basis van het aantal landen dat hun aanwezigheid rapporteerde. Vier van deze substanties werden voor het eerst in 2008 aan het EMCDDA gerapporteerd, vier substanties in 2009, drie in 2010 en twee in Vier substanties behoren tot de groep van cathinonen, zeven tot de synthetische cannabinoïden en twee tot de fenethylaminen (Unstats 2011). 31

32 De eerste rapportage van de geselecteerde synthetische cathinonen vond meestal plaats in een Noord-Europees land; in de daaropvolgende 6 tot 9 maanden werden deze substanties ook in andere Noord-Europese landen gerapporteerd. 4-methylethcathinone werd eerst gerapporteerd door het Verenigd Koninkrijk en daarna in andere West-Europese landen. Gemiddeld werden de cathinonen na 15 maand ook door het BEWSD gerapporteerd. De buurlanden Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland rapporteerden deze substanties sneller aan het EMCDDA, met respectievelijke gemiddelde waarden van 3, 10 en 12 maand na de eerste rapportage in Europa. Luxemburg en Nederland rapporteerden beide slechts één van de geselecteerde substanties, met respectievelijk 25 en 16 maanden tijdsverschil na de eerste rapportage (zie tabel 7). De geselecteerde synthetische cannabinoïden werden eerst gerapporteerd in een West- of Noord-Europees land. Wanneer ze eerst in een West-Europees land (Verenigd Koninkrijk) gerapporteerd werden, volgden Noord- en Oost-Europese landen. Wanneer ze eerst door een Noord-Europees land gerapporteerd werden, werd de substantie vervolgens in andere Noord-Europese landen gerapporteerd en nadien in West-Europa. Met een gemiddeld tijdsinterval van 14.6 maanden rapporteerde België deze substanties later dan haar buurlanden (zie tabel 7). In Duitsland worden synthetische cannabinoïden gemiddeld anderhalve maand na eerste Europese rapportage gerapporteerd. De geselecteerde fenethylaminen werden eerst door Noord-Europese landen gerapporteerd en later door West-Europese landen. In vergelijking met de buurlanden werden deze substanties in België sneller gerapporteerd, met een gemiddeld tijdsinterval van een halve maand. (zie tabel 7) Ondanks het feit dat de synthetische cannabinoid AM2201 (Jan. 2011) en het cathinone α-pvp (April 2011) recent geïdentificeerd werden, werd hun aanwezigheid reeds door, respectievelijk, tien en zeven andere EU-landen aan het EMCDDA gerapporteerd. Tabel 8. Situering van België en buurlanden Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland in de sequentie van de 13 geselecteerde nieuwe psychoactieve substanties. Land Cathinonen Cannabinoïden Fenethylaminen n gemiddelde range n gemiddelde range n gemiddelde range 32

33 België Duitsland Frankrijk Luxemburg 1 25 nvt nvt nvt Nederland 1 16 nvt 1 0 nvt 1 1 nvt VK nvt Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND); databank BEWSD

34 Figuur 7. Mephedrone. Sequentie van eerste rapportage door EUlidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Figuur 8. JWH-018. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Dit cathinone werd eerst gerapporteerd door Finland op 7 maart Werd ook gerapporteerd door België: eerste rapportage in augustus In totaal werd de aanwezigheid van Mephedrone door 24 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND), Dit synthetische cannabinoid werd eerst gerapporteerd oor Oostenrijk op 19 december Werd ook gerapporteerd in België: eerste rapportage in augustus In totaal werd de aanwezigheid van JWH-018 door 19 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. 34

35 Figuur 9. MDPV. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Figuur Fluoramphetamine. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Dit cathinone werd eerst gerapporteerd door Finland op 5 december Werd ook gerapporteerd door België: eerste rapportage in maart In totaal werd de aanwezigheid van MDPV door 19 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND), Dit fenethylamine werd eerst gerapporteerd door Denemarken op 5 december Werd ook gerapporteerd door België: eerste rapportage in januari In totaal werd de aanwezigheid van 4-Fluoramphetamine door 16 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. 35

36 Figuur 11. JWH-250. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Figuur 12. JWH-073. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Dit synthetische cannabinoid werd eerst gerapporteerd door Duitsland op 6 oktober Werd ook gerapporteerd in België: eerste rapportage in juli In totaal werd de aanwezigheid van JWH-250 door 12 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND), Dit synthetische cannabinoid werd eerst gerapporteerd door Denemarken op 6 maart Werd ook gerapporteerd in België: eerste rapportage in juli In totaal werd de aanwezigheid van JWH-073 door 13 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. 36

37 Figuur 13. CP47,497. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Figuur Methylamphetamine. Sequentie van eerste rapportage door EU-lidstaten, Noorwegen en kandidaat-landen ( ). Dit synthetische cannabinoid werd eerst gerapporteerd door Duitsland op 23 februari Werd niet gerapporteerd in België. In totaal werd de aanwezigheid van CP47,497 door 10 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. Bron: EMCDDA: Europese Databank Nieuwe Drugs (EDND), Dit fenethylamine werd eerst gerapporteerd door België op 14 december In totaal werd de aanwezigheid van 4-Methylamphetamine door 8 landen aan het EMCDDA gerapporteerd. 37