MONITORING EN EVALUATIE PILOTS EPORTFOLIO

Transcriptie

1 MONITORING EN EVALUATIE PILOTS EPORTFOLIO Eindrapport Uitgebracht op verzoek van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Amersfoort, 27 februari 2013

2

3 VOORWOORD In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft Bureau Bartels in de periode tussen april 2012 en januari 2013 een monitoring en evaluatie uitgevoerd van de Pilots eportfolio. Van de uitkomsten van dit onderzoek wordt in deze rapportage verslag gedaan. Op deze plaats willen we de personen bedanken die een bijdrage hebben geleverd aan het onderzoek. In de eerste plaats bedanken we de sleutelpersonen die we in de eerste fase van het onderzoek gesproken hebben. Daarnaast gaat onze dank uit naar de geraadpleegde gebruikers en professionals die hun medewerking aan het onderzoek hebben verleend. Tot slot bedanken we de leden van de begeleidingscommissie mevrouw L. Bastiaansen (Ministerie SZW), mevrouw C. Liberton (Ministerie OCW), de heer A. Owed (ministerie OCW) en mevrouw M. Zoetmulder (UWV) voor de prettige samenwerking en het deskundig advies. Bureau Bartels B.V. Amersfoort

4

5 INHOUD 1. INLEIDING Achtergrond Aanpak van het onderzoek Leeswijzer 3 2. KENMERKEN VAN DE PILOTS EN EXTERNE INITIATIEVEN Inleiding STOOF Wedeka/Emco C Empower Limburg Initiatieven in de externe omgeving 9 3. VORMGEVING VAN EPORTFOLIO IN DE PILOTS Inleiding Beoogde functie en wijze van gebruik van het eportfolio Gekozen aanbieder eportfolio Inhoud en infrastructuur van de eportfolio s Eigenaarschap Uitwisselbaarheid Werving en introductie ERVARINGEN MET HET GEBRUIK VAN HET EPORTFOLIO Inleiding Inzicht in mogelijkheden van het eportfolio Redenen voor het (niet-)gebruik van een eportfolio Ervaringen met het invullen en aanpassen van een eportfolio Ervaringen met het gebruik van het eportfolio MEERWAARDE EN EFFECTEN VAN HET EPORTFOLIO Inleiding Ervaren meerwaarde/nut voor door de gebruikers Ervaren effecten van gebruik van eportfolio voor gebruikers Meerwaarde en effecten voor de professionals Het gebruik van het eportfolio in de toekomst SAMENVATTENDE CONCLUSIES Inleiding Gebruik en meerwaarde Uitwisselbaarheid Inhoud en infrastructuur Tot slot 60 BIJLAGE I GERAADPLEEGDE SLEUTELPERSONEN 63

6

7 1. INLEIDING 1.1 Achtergrond Medio 2011 heeft het toenmalige kabinet in het Vitaliteitspakket haar visie ontplooid op het vergroten van de arbeidsparticipatie en de duurzame inzetbaarheid van werkenden. In dit pakket zijn maatregelen langs een drietal beleidslijnen aangekondigd, namelijk het langer doorwerken, vergroting van de mobiliteit op de arbeidsmarkt en het ondersteunen van loopbaanfaciliteiten. Eén van de acties die het kabinet in dit verband in het Vitaliteitspakket aangekondigd heeft, is het stimuleren dat mensen op de arbeidsmarkt hun competenties en vaardigheden digitaal inzichtelijk maken en verder blijven bijwerken. Een instrument om individuele leer- en werkgegevens digitaal vast te leggen, is het persoonlijk elektronisch portfolio (eportfolio). Om het instrument van eportfolio ook binnen arbeidsbemiddelende organisaties breder en uniform(er) toe te kunnen passen, was het plan om een aantal pilots uit te voeren. Hierbij waren in eerste instantie de kernspelers uit de arbeidsbemiddeling UWV Werkbedrijf, ABU, STOOF, OVAL (voorheen BOABOREA), Cedris, Divosa en leerwerkloketten betrokken. De opzet van de pilots was breed. De pilots zouden verschillende domeinen moeten bestrijken, te weten van werk naar werk, arbeidsbemiddeling en onderkant van de arbeidsmarkt. Ook de ministeries van OCW en SZW zouden participeren, onder andere door zorg te dragen voor de monitoring en evaluatie van deze pilots. De opzet van het project is echter wat gewijzigd. Er is besloten om niet uitsluitend nieuwe pilots op te zetten, maar om een aantal reeds bestaande pilots op het gebied van eportfolio s te volgen. Deze keuze is gemaakt omdat verwacht werd dat het opzetten van nieuwe pilots teveel tijd zou kosten, waardoor het niet mogelijk zou zijn om binnen een jaar ook daadwerkelijk ervaringen en resultaten te kunnen optekenen. De bestaande pilots bestrijken dezelfde drie domeinen, hebben op hoofdlijnen dezelfde uitgangspunten, maar zijn vanuit andere initiatieven/achtergronden opgezet. De ministeries van OCW en SZW hebben aan Bureau Bartels gevraagd om deze pilots te monitoren en te evalueren. 1.2 Aanpak van het onderzoek De centrale vraag bij de monitoring en evaluatie is als volgt geformuleerd: Wat is er nodig om mensen een leven lang de beschikking te geven over een eportfolio dat niet alleen voor henzelf maar ook voor arbeidsbemiddelende organisaties en werkgevers een meerwaarde heeft? Aan de hand van het volgen van vier pilots waarin ervaring wordt opgedaan met eportfolio s zal worden vastgesteld welke kenmerken en randvoorwaarden van belang zijn voor effectieve eportfoliosystemen. Het gaat om de projecten van de volgende vier partijen: STOOF C3 BUREAU BARTELS 1

8 Wedeka/Emco Empower Limburg Deze pilots zijn in de periode juni 2012 januari 2013 gevolgd. De gekozen aanpak daarbij bestond uit twee fasen. In de eerste fase zijn de projectleiders van elk van de vier pilots geraadpleegd. Daarnaast hebben we tevens gesprekken gevoerd met de projectleiders van een aantal andere initiatieven op het gebied van eportfolio s, vanuit de gedachte dat de ervaringen die daar zijn opgedaan, bruikbaar kunnen zijn voor de vier genoemde pilots. De gesprekken waren met name bedoeld om de ervaringen met de ontwikkeling van de eportfolio s in beeld te brengen. Tevens zijn de gesprekken gebruikt om tot afspraken te komen voor inrichting van de tweede fase van de evaluatie. Van de uitkomsten van de eerste fase wordt verslag gedaan in hoofdstuk 2 en 3. De tweede fase was gericht op het in kaart brengen van de ervaringen met het gebruik van de eportfolio in de vier pilots en de analyse van het nut en de meerwaarde van de eportfolio s voor de verschillende gebruikersgroepen; individuen (gebruikers), professionals en werkgevers. Van de resultaten uit deze fase wordt verslag gedaan in hoofdstuk 4 en 5. Voor elk van de groepen is een vragenlijst ontwikkeld. Deze vragenlijst is op een aantal punten nader toegesneden op de specifieke kenmerken van de pilots. Zo is rekening gehouden met de eigen, specifieke onderdelen waaruit elk van eportfoliosystemen is opgebouwd en is, waar nodig, het taalgebruik aangepast. De projectleiders van de vier pilots hebben op ons verzoek aangegeven welke mensen binnen de verschillende doelgroepen (gebruikers, professionals en werkgevers) wij konden benaderen. Bij gebruikers gaat het om mensen die een eigen eportfolio invullen en gebruiken. De professionals zijn de mensen die de gebruikers ondersteunen bij het starten en invullen van een eportfolio en mensen die de inhoud uit het eportfolio gebruiken om de gebruikers te begeleiden bij het zetten van vervolgstappen, zoals het oriënteren op en het zoeken naar een nieuwe baan. Bij de pilot van Stoof gaat het daarbij om intercedenten, bij Wedeka/Emco om klantmanagers, werkervaringsconsulenten, personeelsconsulenten en accountmanagers. Bij C3 en Empower Limburg betreft het mobiliteitsadviseurs. Naast gebruikers en professionals zouden we ook zicht moeten krijgen op de ervaringen van de werkgevers met de matching aan de hand van eportfolio s. Echter, in geen van de pilots heeft het voorleggen van de eportfolio s aan werkgevers al echt vorm gekregen. Slechts in incidentele gevallen is een eportfolio inmiddels aan een werkgever gepresenteerd ten behoeve van bemiddeling of een sollicitatie. De betrokkenen in de vier pilots hebben echter onvoldoende zicht om welke werkgevers het gaat en wat hun ervaringen met het eportfolio zijn. We hebben de doelgroep werkgevers dus niet kunnen betrekken in dit onderzoek. Respons De aantal aangedragen namen per doelgroep en per pilot en de bijbehorende respons is weergegeven in onderstaande tabel. BUREAU BARTELS 2

9 Tabel 1.1 Berekening respons onder gebruikers en professionals Gebruikers STOOF Wedeka/ Emco C3 Empower Limburg Brutosteekproef ±40 ± Respons (absoluut) Respons (relatief) ±23% ±90% 28% 75% Professionals STOOF Wedeka/ Emco C3 Empower Limburg Brutosteekproef Na herhaaldelijk pogingen niet bereikt Nog geen ervaring met het eportfolio Nettosteekproef Respons (absoluut) Respons (relatief) 100% 100% 100% 100% Het aantal waarnemingen is voor een deel van de pilots erg beperkt. Dit is het gevolg van het feit dat het daadwerkelijke gebruik van het eportfolio pas recentelijk is gestart. Het aantal mensen dat reeds ervaring heeft opgedaan met het eportfolio is in deze pilots nog klein. Voor de raadpleging hebben we bewust gezocht naar een voor elke doelgroep passende aanpak. De raadpleging van de gebruikers van het eportfolio heeft in drie van de pilots plaatsgevonden middels een digitale enquête. Bij Wedeka/Emco is er voor gekozen om het invullen van de schriftelijke enquête klassikaal (tijdens een gezamenlijke bijeenkomst van de gebruikers) te laten plaatsvinden. De raadpleging van de professionals is in alle vier de pilots gedaan aan de hand van telefonische interviews. 1.3 Leeswijzer De verdere opbouw van dit rapport is als volgt. In hoofdstuk 2 presenteren we de kenmerken van de vier pilots die in dit onderzoek worden gevolgd. Tevens besteden we kort aandacht aan een aantal andere initiatieven waarin ervaring is opgedaan met het werken met een eportfolio. In hoofdstuk 3 gaan we nader in op de verschillende aspecten van de vormgeving bij elk van de vier pilots. In hoofdstuk 4 staan de ervaringen van de verschillende doelgroepen met het eportfolio in de vier pilots centraal. In hoofdstuk 5 wordt in beeld gebracht wat de ervaren meerwaarde en effecten zijn van het gebruik van een eportfolio. In hoofdstuk 6 presenteren we ten slotte de samenvattende conclusies. BUREAU BARTELS 3

10 BUREAU BARTELS 4

11 2. KENMERKEN VAN DE PILOTS EN EXTERNE INITIATIEVEN 2.1 Inleiding Zoals gezegd zijn in deze monitoring en evaluatie vier pilots betrokken. Voor elk van de vier pilots beschrijven we in deze paragraaf de achtergrond, opzet en belangrijkste basiskenmerken. In de offerte hebben we aangegeven dat we naast de pilots ook een aantal andere initiatieven op het vlak van eportfolio s zouden consulteren en meenemen in de analyse. In de afgelopen periode hebben namelijk meer partijen ervaring opgedaan met het werken met een eportfolio. De lessen die daarin zijn opgedaan kunnen bruikbaar zijn voor de pilots in het onderzoek. De kenmerken van deze initiatieven in de externe omgeving komen ook in dit hoofdstuk aan bod. 2.2 STOOF De Stichting Opleiding & Ontwikkeling Flexbranche (STOOF) is de initiatiefnemer van de eerste pilot. STOOF ondersteunt flexorganisaties (uitzendorganisaties) in Nederland bij het ontwikkelen en opleiden van hun flexkrachten en vaste medewerkers. De uitzendbranche was nog niet echt bezig met het eportfolio. Vorig jaar kwamen de ministeries van SZW en OCW met de uitnodiging om een pilot te doen. STOOF zag dat als goed moment om aan de slag te gaan met het eportfolio, zeker omdat het paste bij enkele belangrijke ontwikkelingen en behoeften in de uitzendbranche. Zo streeft de branche naar een efficiëntere bedrijfsvoering van flexorganisaties en willen ze tijdig tegemoet komen aan de verwachte personeelstekorten. Verder zien ze dat flexkrachten veel kennis en ervaring hebben waarvan op dit moment nog onvoldoende gebruik wordt gemaakt. Het eportfolio zou deze kennis en ervaring mogelijk beter zichtbaar kunnen maken. Tabel 2.1 Kenmerken van pilot van STOOF STOOF Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Aantal deelnemers Aanbieder eportfolio Status project Domein Flexkrachten beter toerusten voor bemiddeling en komen tot een efficiëntere werkwijze van de flexorganisaties Flexkrachten en intercedenten Breed eportfolio met ingebouwde competentiemeting. Individuen kunnen hun eigen informatie aanvullen met feedback van anderen, foto s en er is een link met social media (Facebook, LinkedIn, Twitter en Hyves) eportfolio s voor 250 flexkrachten (bij 5 flexorganisaties) en 50 intercedenten Meurs Loopt nog: ontwikkeling eportfolio afgerond, vanaf november 2012 uitgezet richting intercedenten en flexkrachten Arbeidsbemiddeling Het project van STOOF is dus concreet als pilot opgestart. Het is een proefproject waarin ze met het toepassen van een eportfolio inzicht willen krijgen in de volgende aspecten: BUREAU BARTELS 5

12 Geschiktheid eportfolio voor de branche. Voordelen/nadelen voor werkgevers en werknemers van eportfolio. Meerwaarde eportfolio voor samenwerking met derden. Geschiktheid van eportfolio voor flexkrachten. Hoe om te gaan met opslag en privacy. Mogelijkheden tot uitwisseling van gegevens met onder andere UWV. Hoe te komen tot een bredere uitrol en implementatie. Vijf flexorganisaties hebben het eportfolio beschikbaar gesteld aan een deel van hun flexwerkers. Het oorspronkelijk doel was minimaal 50 flexwerkers per flexorganisatie. De flexwerkers vormen daarmee de grootste doelgroep van de pilot. Daarnaast willen ze in de pilot ook een aantal intercedenten (50 à 60) een eportfolio laten opstellen. Zij vormen de tweede doelgroep. 2.3 Wedeka/Emco Ook het project van Wedeka is concreet als pilot opgezet en bestaat feitelijk uit twee losse pilots. Op basis van eerder opgedane ervaringen met het gebruik van eportfolio s heeft de projectleider van de pilot geconstateerd dat een eportfolio ook een zinvol instrument zou kunnen zijn voor de werknemers/klanten van Wedeka en Emco, respectievelijk werknemers in de sociale werkvoorziening (SW-sector) en bijstandsgerechtigden. De verwachting is dat deze werknemers/klanten die veelal niet of in beperkte mate over diploma s/opleidingen beschikken met een eportfolio in beeld brengen welke capaciteiten ze op basis van hun werkervaring en het informele leren hebben ontwikkeld. Op die manier kunnen ze veel duidelijker laten zien wat ze kunnen en willen en wat ze nog nodig hebben voor een bepaalde baan/functie waar ze naar toe willen groeien. Tabel 2.2 Kenmerken van pilot van Wedeka/Emco Wedeka/Emco Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Aantal deelnemers Aanbieder eportfolio Status project Domein Begeleiding en bemiddeling van klanten/bijstandsgerechtigden. Faciliteren van de klant om zelf de regie te nemen over zijn/haar ontwikkeling (Nieuwe) SW-medewerkers en bijstandsgerechtigden Uitkomsten werkervaring monitor vormen basis voor eportfolio. Deze wordt door klant en begeleider ingevuld (360 graden feedback). Het eportfolio wordt verder aangevuld met diploma s, getuigschriften, foto s etc. Pilot 1 (Wedeka): 70 eportfolio s, pilot 2 (Emco): 20 eportfolio s InCtrl Pilot 1: eerste helft van 2012 (inmiddels afgerond), pilot 2: tweede helft van 2012 Onderkant arbeidsmarkt Ze zijn gestart met het opstellen van eportfolio s voor de zittende SW-medewerkers van Wedeka die een opleiding gingen volgen. Daarbij kwam naar voren dat het inzetten van eportfolio s een hele andere manier van denken en werken vraagt. Begeleiders moeten de medewerkers ondersteunen bij het samenstellen van het instrument, maar zijn nog BUREAU BARTELS 6

13 onvoldoende vertrouwd met het achterliggende gedachtegoed en de werkwijze. Dit leidde tot kwalitatief onvoldoende portfolio s en niet optimaal gebruiken van de portfolio s. Daarom hebben ze onder meer ESF-gelden benut om in een aantal pilots nadere ervaring op te doen met het werken met een eportfolio. Een eerste pilot heeft gelopen van februari tot juni 2012 en was gericht op nieuwe SW-medewerkers (van binnen naar buiten) om hen (waar mogelijk) te begeleiden van een SW-baan naar een reguliere baan (Wedeka). In de zomer van 2012 is een tweede pilot van start gegaan gericht op het begeleiden van bijstandsgerechtigden naar werk (Emco). Het doel van de pilots is het ontwikkelen van een implementatieplan om te komen tot een betere begeleiding bij het samenstellen van het eportfolio en zo meer te halen uit werkervaring van de medewerkers en door- en uitstroom naar de arbeidsmarkt te bevorderen. 2.4 C3 C3 is het mobiliteitscentrum voor de grafimedia en breder de creatieve industrie (grafimedia, gaming-industrie, podiumkunsten, reclame, uitgeverijen, film & tv, beeldende kunst en vormgeving). Van oorsprong is het gestart vanuit de taak om werkloos geworden of met werkloosheid bedreigde werknemers te outplacen of te begeleiden naar ander werk (binnen of buiten de sector). De activiteiten zijn inmiddels verbreed naar alle werkenden in de genoemde sectoren (loopbaan, employability, talentontwikkeling et cetera). Tabel 2.3 Kenmerken van pilot van C3 C3 Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Aantal deelnemers Aanbieder eportfolio Op een gestructureerde manier vastleggen van gegevens van de kandidaat ten behoeve van de begeleiding van kandidaten Werkloze en met werkloosheid bedreigde werknemers in de sector eportfolio bevat een CV, aangevuld met beoordelingen en testresultaten (bijvoorbeeld een Employabilitycheck). Er is een verbinding gemaakt met LinkedIn, een vacaturebank, het klantvolgsysteem en een EVC-systeem Alle mensen die in begeleiding zijn bij C3 Matchcare Status project Afgerond (heeft gelopen in de eerste helft van 2012) Domein Van werk naar werk C3 is gaan werken met een eportfolio toen ze een instrument zochten om de gegevens van (destijds) mensen goed te kunnen registreren en te kunnen koppelen aan een klantvolgsysteem (Da Vinci). Er is dus niet bewust gekozen voor een eportfoliosysteem. Het eportfoliosysteem is per ongeluk aangekocht omdat het ook een geschikt administratiesysteem is waaraan C3 behoefte had. Het eportfolio wordt uitsluitend gebruikt voor de begeleiding. Als de begeleiding is afgelopen en de kandidaten een baan hebben gevonden, wordt het eportfolio niet langer gebruikt. Het is dus niet een instrument waarnaar individuen geregeld terugkeren en wat ze een leven lang onderhouden. BUREAU BARTELS 7

14 Er wordt door C3 echter gewerkt aan het opzetten van een pilot om de bredere gebruiksmogelijkheden en functionaliteiten van het eportfolio te onderzoeken. In de pilot willen ze het gebruik van het eportfolio verbreden naar andere doelgroepen (zoals studenten en niet met ontslag bedreigde werknemers) en nagaan wat de gebruikswensen van deze nieuwe doelgroepen zijn. Op basis van die nieuwe wensen zal gekeken worden hoe het eportfolio dat ze hanteren doorontwikkeld moet worden. Dit nieuwe eportfolio zal dan in de pilot worden getest. Aangezien deze pilot loopt van oktober 2012 tot in de loop van 2013 valt de pilot buiten de looptijd van de monitoring en evaluatie en zal daarom niet worden meegenomen in ons onderzoek. 2.5 Empower Limburg Empower Limburg is een netwerkorganisatie. Het netwerk bestaat uit 21 organisaties uit de zorg, de overheid, het onderwijs en de zakelijke dienstverlening in Limburg. Het doel is: samenwerken op een turbulente arbeidsmarkt, het bevorderen van duurzame inzetbaarheid en mobiliteit op de regionale arbeidsmarkt en het bevorderen van werkzekerheid voor werkgevers en werknemers. Eén van de uitgangspunten daarbij is dat het arbeidsmarktinitiatief door de werknemer overgenomen moet worden. Individuen moeten het heft in eigen hand gaan nemen. Het eportfolio is één van de instrumenten die Empower Limburg aanbiedt om mensen te helpen die omslag naar eigen verantwoordelijkheid te laten maken. Tabel 2.4 Kenmerken van pilot van Empower Limburg Empower Limburg Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Aantal deelnemers Aanbieder eportfolio Mensen een instrument bieden waarmee ze zich kunnen oriënteren op de arbeidsmarkt en hun eigen wensen, mogelijkheden en ambities in beeld kunnen brengen. Faciliteren van het individu om regie te nemen over de eigen loopbaanontwikkeling Medewerkers van de 21 aangesloten organisaties Aanbod bestaat uit twee lagen: Eerste laag: bedoeld om individuen bewust te maken en bestaat uit gratis toepassingen zoals self assessments, digitale opleidingengids, CVgenerator, banenzoeker, link met landelijke vacaturebank, koppeling met regionale arbeidspool Tweede laag: als mensen besloten hebben actief te werken aan eigen ontwikkeling kunnen ze gebruikmaken van betaalde toepassingen/diensten zoals Employabilitycheck en loopbaancoach Geen doelstellingen op dit punt Matchcare Status project Lopend (er is geen afgebakend tijdpad, eportfolio sinds medio 2012 beschikbaar) Domein Van werk naar werk Het project kent geen echte pilotvorm (in de zin dat het een proef is met een duidelijke doelstelling, aanpak en tijdspad). Het eportfolio is beschikbaar gesteld aan alle medewerkers in de aangesloten partnerorganisaties. Empower Limburg werkt tegelijkertijd voortdurend aan de verdere verbetering van het instrument. Tevens zoekt Empower Limburg steeds naar mogelijkheden om het eportfolio onder de aandacht te brengen van de aangesloten organisaties, in de vorm van persoonlijke gesprekken en door middel van BUREAU BARTELS 8

15 het opstarten van kleinschalige pilots waarbij het eportfolio als instrument wordt aangeboden aan loopbaan- of mobiliteitscentra van individuele organisaties. 2.6 Initiatieven in de externe omgeving We hebben in dit onderzoek ook een aantal andere initiatieven op het gebied van eportfolio betrokken, met name om te kijken welke lessen uit deze initiatieven te trekken zijn. We hebben vertegenwoordigers van de volgende initiatieven geraadpleegd: De Employabilitycheck van de Stichting Scholing- en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie (SSWT). Het Zorgportfolio van CAOP en drie arbeidsmarktfondsen in de zorg. Let s Connect van Brainport Development. De drie initiatieven zullen we hieronder kort bespreken. Het eerste initiatief is het project dat de SSWT heeft opgezet in het kader van het begeleiden van werkloze en met werkloosheid bedreigde werknemers in de branche. Om de begeleiding van deze mensen/kandidaten te ondersteunen wilden de sociale partners in de branche een instrument hebben waarmee alle belangrijke informatie over de kandidaat goed in beeld gebracht en gedocumenteerd zou kunnen worden. Er is gekozen voor de Employabilitycheck van Matchcare. Het instrument geeft een beeld van de competenties, ervaringen en interesses van de kandidaat en maakt duidelijk in hoeverre dit persoonsprofiel overeenkomt met beroepen binnen of buiten het eigen vakgebied. De geselecteerde beroepen kunnen vervolgens worden gekoppeld aan actuele, met competenties verrijkte vacatures uit een aan het instrument gekoppelde vacaturebank. Tabel 2.5 Kenmerken van Employabilitycheck van SSWT Employabilitycheck SSWT Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Begeleiden van medewerkers in de timmerbranche van werk naar werk, zowel binnen als buiten de branche Werkloze en met werkloosheid bedreigde werknemers De Employabilitycheck vormt basis van eportfolio. Deze is gekoppeld aan een beroepenlijst en een vacaturebank. Bovendien is er een koppeling gemaakt met het klantvolgsysteem. Gebruik van Employabilitycheck gebeurt altijd in combinatie met begeleiding van loopbaancoach Aantal deelnemers In pilot 70 begeleide werknemers. Na bredere uitrol inmiddels ruim medewerkers begeleid met behulp van eportfolio Aanbieder eportfolio Status project Kernwoorden Matchcare Pilot afgerond. Vervolgens breder uitgerold eportfolio gehanteerd in combinatie met volgsysteem en loopbaanbegeleiding De Employabilitycheck wordt altijd gebruikt onder begeleiding van een loopbaancoach, die de uitkomsten bespreekt en samen met de kandidaat komt tot een aanzet voor een passend loopbaanplan. Vervolgens richt de begeleiding zich op het vinden van een passende baan. Om de begeleiding goed vorm te kunnen geven en te kunnen volgen is het eportfoliosysteem gekoppeld aan het klantvolgsysteem van de SSWT. BUREAU BARTELS 9

16 In eerste instantie is in pilotvorm (70 kandidaten) ervaring opgedaan met het werken met de Employabilitycheck. Deze pilot is inmiddels afgerond. Naar aanleiding van de goede resultaten en ervaringen met het instrument is besloten om het instrument breder uit te rollen en aan te bieden aan elke kandidaat die begeleid wordt. Nadat de kandidaat geplaatst is op een nieuwe functie, behoudt deze nog een jaar lang het recht om van het eportfolio gebruik te maken. De SSWT bekijkt nu de mogelijkheden om het eportfolio aan alle medewerkers in de timmerbranche beschikbaar stellen, niet slechts voor een jaar, maar voor de rest van hun leven. Het tweede initiatief betreft het Zorgportfolio. Het Zorgportfolio is op initiatief van de vakbond NU 91 in 2010 ontwikkeld als instrument waarmee verpleegkundigen in de zorg bewijslast kunnen aandragen ten behoeve van herregistratie in het BIG-register 1. Omdat sociale partners in de ziekenhuisbranche, de gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg het belangrijk vinden dat medewerkers in de zorg hun deskundigheidsbevordering goed kunnen bijhouden, wilden ze het graag aan alle medewerkers in de zorg beschikbaar kunnen stellen. Ze hebben daarom het Zorgportfolio overgenomen van NU 91. Ze bieden het op internet gratis aan elke geïnteresseerde aan. Tabel 2.6 Kenmerken van het Zorgportfolio Zorgportfolio Doelstelling Doelgroep Opzet instrument Aantal deelnemers Meer dan Aanbieder eportfolio Status project Kernwoorden Bieden van instrument waarmee verpleegkundigen bewijslast kunnen aandragen ten behoeve van herregistratie in BIG-register Verpleegkundigen (oorspronkelijk) en daarnaast andere medewerkers in de zorg, zoals verzorgenden Eenvoudig instrument met nadruk op het weergegeven van een beschrijving van de opleidingen, werkervaring, gevolgde cursussen, kennis en vaardigheden van de eigenaar Connexx Webdesign eportfolio breed beschikbaar Bewust gekozen voor eenvoudige opzet Mede gezien het oorspronkelijke doel van het Zorgportfolio is er bewust gekozen voor een eenvoudige opzet van het instrument zonder toeters en bellen. Het is in de huidige vorm vooral een uitgebreid CV (zonder showcasemodule en zonder tests et cetera). In de loop van de tijd is gebleken dat het instrument voor meerdere doeleinden gebruikt kan worden, bijvoorbeeld als input voor een POP-gesprek of als instrument in het kader van het levensfasebewust beleid. Ook is duidelijk geworden dat niet alleen de oorspronkelijke doelgroep (verpleegkundigen) gebruikmaken van het Zorgportfolio, maar dat ook verzorgenden en andere medewerkers de weg naar het instrument weten te vinden. Zowel de doelgroep als de toepassingswijze is dus uitgebreid. CAOP die het Zorgportfolio beheert is daarom van plan om in de nabije toekomst te kijken of het 1 Het BIG-register verleent duidelijkheid over de bevoegdheid van een zorgverlener. Een BIG-registratie betekent dat u mag werken binnen het beroep waarvoor u bent geregistreerd. Ook mag u de bijbehorende beroepstitel voeren. Herregistratie is een instrument om de deskundigheid van zorgverleners uit het BIGregister te waarborgen. De inschrijving in het BIG-register is steeds voor een periode van vijf jaar. Alleen zorgverleners die aan de criteria voldoen, kunnen zich herregistreren. BUREAU BARTELS 10

17 instrument aangepast zal moeten/kunnen worden om beter tegemoet te komen aan de nieuwe gebruikers(eisen). Let s Connect is het derde initiatief dat we hebben meegenomen in de analyse. Let s Connect heeft als doelstelling het gebruik van eportfolio s te stimuleren om de regionale arbeidsmarkt beter te laten functioneren. Bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden in Zuid-Oost Nederland nemen deel aan het opzetten van een eportfoliosysteem waarin competenties en loopbanen actueel gehouden worden. De afstemming van het aanbod van het onderwijs op de vraag van het bedrijfsleven kan hiermee verbeterd worden, daarnaast kan het levenslang leren gericht worden ingezet. Tabel 2.7 Kenmerken van Let s Connect Let s Connect Doelstelling Doelgroep Opzet project Aantal deelnemers Aanbieder eportfolio Komen tot beter functionerende arbeidsmarkt door stimulering gebruik van uitwisselbare eportfolio s Medewerkers en studenten binnen de partnerorganisaties Eerste fase van pilot: komen tot lokaal eportfolio (t.b.v. interne mobiliteit, ontwikkelingsgesprekken, zichtbaar maken competenties eigen medewerkers) Tweede fase van pilot: komen tot kernportfolio (t.b.v. externe mobiliteit, uitwisseling met andere partijen zoals onderwijsinstellingen en andere werkgevers) 8 aangesloten partnerorganisaties (aantal deelnemende individuele eportfolio gebruikers onbekend) Verschillende, keuze is aan deelnemende organisatie Status project Lopend: 1 e fase gestart in mei 2012, 2 e fase start eind 2012 Kernwoorden Uitwisselbaarheid Uitwisselbaarheid van (gegevens in) het eportfolio met gegevens van andere bronnen en partijen is een kernwoord binnen het project van Let s Connect. Omdat de ervaring leert dat werkgevers wat huiverig zijn voor het uitwisselen en opstellen van gegevens over (werknemers in) hun bedrijf is gekozen voor het opzetten van een pilot die uit twee fasen bestaat. De eerste fase is gericht op het ontwikkelen van en ervaring opdoen met een eportfolio voor lokaal gebruik (in het bedrijf zelf). Dit eportfolio kan dan gebruikt worden ten behoeve van ontwikkelingsgesprekken en het stimuleren van de interne mobiliteit. Het idee erachter is dat werkgevers op deze voor hen veilige manier het eportfolio leren kennen en enthousiast raken over de toepassingsmogelijkheden van het instrument. Als ze eenmaal vertrouwd zijn met het instrument gaan ze over naar de tweede fase van de pilot. Deze fase is gericht op het ontwikkelen van het eportfolio tot een instrument waarmee uitwisseling met andere partijen mogelijk is, onder andere ten behoeve van het realiseren van externe mobiliteit (bijvoorbeeld outplacements) en afstemming met het onderwijs. De pilot is pas vrij recentelijk gestart. De eindresultaten zijn dus nog niet bekend. BUREAU BARTELS 11

18 BUREAU BARTELS 12

19 3. VORMGEVING VAN EPORTFOLIO IN DE PILOTS 3.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk hebben we een korte schets gegeven van de achtergronden en kenmerken van de vier betrokken pilots. In dit hoofdstuk gaan we uitgebreider in op de beoogde functie en wijze van het gebruik van het eportfolio (paragraaf 3.2), de gekozen aanbieder (paragraaf 3.3), de inhoud en infrastructuur van de eportfolio s (paragraaf 3.4) eigenaarschap (3.5), uitwisselbaarheid (3.6) en werving en introductie (3.7). 3.2 Beoogde functie en wijze van gebruik van het eportfolio Het eportfolio kan zoals de opdrachtgever in het offerteverzoek aangaf verschillende functies hebben. Afhankelijk van het doel wat het individu of organisatie voor ogen heeft met het gebruik van het eportfolio, kan het worden ingezet als beoordelings-, ontwikkelof showcase-instrument (zie tabel 3.1). Tabel 3.1 Mogelijke functies van het eportfolio Functie Ondersteunt Toepassing Beoordelingsportfolio Ontwikkelportfolio Beoordeling van competenties op basis van bewijsmateriaal Bewuster leren, loopbaanontwikkeling EVC, certificaten, diploma Coaching, POP, begeleiding Showcase portfolio Matching Sollicitatie, werving en selectie Deze indeling in mogelijke functies wordt in de praktijk niet strikt gehanteerd. De projectleiders stellen hun doelen, maar kiezen niet specifiek voor één of meer van de genoemde functies. De vier betrokken pilots kunnen daarom niet zondermeer worden ingedeeld bij één of meerdere van de genoemde typen. Toch hebben we op basis van de doelen die de pilots hebben met het inzetten van het eportfolio getracht in beeld te brengen welke functie het eportfolio in elk van de pilots heeft. Het eportfolio in de pilot van C3 wordt (nu nog) uitsluitend gebruikt als ontwikkelportfolio. Het is een administratief middel om de gegevens van kandidaten op een gestructureerde manier vast te leggen. Om in aanmerking te komen voor begeleiding vanuit C3 moeten kandidaten een eportfolio invullen. De gegevens die zij invoeren worden gebruikt als input voor het intakegesprek. Voor de bemiddeling wordt het instrument (nog) nauwelijks gebruikt. Slechts sporadisch komt het naar zeggen van de projectleider voor dat kandidaten een showcase vullen en mee sturen bij een sollicitatie. BUREAU BARTELS 13

20 Tabel 3.2 Beoogde doel en functie van het gebruik van het eportfolio Naam project Doel van het gebruik van het eportfolio Functie STOOF Wedeka/Emco C3 Empower Limburg Flexkrachten beter toe te rusten voor bemiddeling. Komen tot efficiëntere werkwijze flexorganisaties Begeleiding en bemiddeling van klanten/bijstandsgerechtigden. Faciliteren van klant om zelf de regie te nemen over zijn/haar ontwikkeling Op een gestructureerde manier vastleggen van gegevens van de kandidaat ten behoeve van de begeleiding van de kandidaten Mensen een instrument bieden waarmee ze zich kunnen oriënteren op de arbeidsmarkt en hun eigen wensen, mogelijkheden en ambities in beeld kunnen brengen. Faciliteren van individu om regie te krijgen over eigen loopbaanontwikkeling Showcase portfolio Ontwikkelportfolio Showcase portfolio (Beoordelingsportfolio) Ontwikkelportfolio Ontwikkelportfolio Showcase portfolio In de pilot van STOOF is het eportfolio in opzet vooral een bemiddelingsinstrument (showcase portfolio). Het is bedoeld om flexkrachten beter toe te rusten voor bemiddeling, door hen met behulp van een eportfolio een mooier, beter en completer profiel te geven dan het reguliere platte CV. Doordat de wensen, mogelijkheden en kennis beter in beeld worden gebracht zou het naar verwachting eenvoudiger moeten zijn om een goede match te maken tussen de flexwerker en een voor hem/haar passende functie. Een snellere en betere koppeling tussen flexwerker en werkgever zou het daarnaast voor flexorganisaties mogelijk moeten maken om efficiënter te werken. Het realiseren van een efficiëntere werkwijze is dan ook een tweede doel van het gebruik van het eportfolio. Bij de pilot van Wedeka/Emco is het eportfolio zowel als begeleidings- als bemiddelingsinstrument bedoeld. Met het invullen van het eportfolio kan een duidelijk beeld worden verkregen van de competenties, ervaringen, kennis, wensen en ambities van de klant, wordt duidelijk welke functies bij de klant passen en welke opleiding eventueel nog nodig is om de beoogde functie te kunnen uitvoeren. Dit kan de begeleiders helpen bij het vinden van een passende baan. Indien er voor de klant concrete mogelijkheden zijn op de reguliere arbeidsmarkt, wordt het eportfolio ook gebruikt bij de bemiddeling en het duidelijk profileren van de kandidaten bij sollicitaties. De gegevens in het eportfolio kunnen eventueel ook gebruikt worden wanneer klanten een EVC-traject gaan volgen. Het eportfolio kan dan als beoordelingsinstrument worden ingezet. Daarnaast heeft Wedeka met de inzet van het eportfolio nadrukkelijk als doel om vooral ook de klant zelf goed te faciliteren en te helpen de regie te nemen over zijn/haar eigen (loopbaan) ontwikkeling. Door het samenstellen van het eportfolio krijgen klanten een duidelijk beeld van wat ze kunnen en worden ze als het goed is aangezet om zelf actief na te denken over welke kant ze op willen. Dit laatste geldt ook voor de pilot van Empower Limburg. Ook in deze pilot is het doel om het individu bewust te maken van de eigen mogelijkheden en ambities, het belang om deze duidelijk in kaart te brengen en het belang om het heft in eigen hand te nemen daar waar het gaat om de eigen loopbaan- en deskundigheidsontwikkeling. Het eportfolio BUREAU BARTELS 14