Betreft: LHBTI-emancipatie in uw verkiezingsprogramma - gemeenteraadsverkiezingen 2018

Transcriptie

1 Aan: De programmacommissie gemeenteraadsverkiezingen 2018 Betreft: LHBTI-emancipatie in uw verkiezingsprogramma - gemeenteraadsverkiezingen 2018 Geachte programmacommissie, Ongeveer zes procent van de inwoners van uw gemeente is lesbisch, homoseksueel, biseksueel, of een trans- of intersekse persoon 1 (LHBTI). Uit onderzoek blijkt dat LHBTI-kwesties voor twee derde van de LHBTI s een rol spelen bij het bepalen van hun keuze in het stemhokje. De LHBTI-stem is dus een factor van betekenis bij de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart Met deze brief stellen we voor dat u een passage over LHBTI-emancipatie opneemt in het verkiezingsprogramma van uw partij bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. We doen daarvoor concrete suggesties. In ons land en uw gemeente is veel bereikt voor LHBTI s. Nederland was het eerste land ter wereld dat het huwelijk openstelde voor partners van gelijk geslacht. In de jaren zestig dacht nog bijna veertig procent van de bevolking negatief over LHBTI s, nu is dat zeven procent. 2 Toch is uw inzet voor LHBTI-emancipatie nog hard nodig. Want hoewel de meeste LHBTI s in Nederland een goed leven hebben en de meeste mensen positief tegenover LHBTI s staan, vindt een derde van de bevolking het aanstootgevend als twee mannen elkaar zoenen. Zeven op de tien LHBTI s krijgen te maken met fysiek of verbaal geweld wegens hun identiteit; recente incidenten in Arnhem, Groningen en Amsterdam zijn daarvan trieste voorbeelden. Zes op de tien passen hun gedrag aan om geweld te voorkómen, bijvoorbeeld door hun partner niet meer in het openbaar te zoenen. Op school is homo het meest gebruikte scheldwoord, de helft van de jongeren die uit de kast zijn, werd het afgelopen jaar gepest met hun identiteit en suïcidecijfers liggen onder LHBTI jongeren bijna vijf keer hoger dan gemiddeld. Acceptatie blijft achter in (orthodox) religieuze, Turks- en Marokkaans-Nederlandse kringen. LHBTI-asielzoekers worden in de opvang geconfronteerd met bedreiging en discriminatie. Transgenders, intersekse personen, biseksuelen en lesbische vrouwen worden geconfronteerd met specifieke vormen van discriminatie. 3 Individuen, maatschappelijke organisaties, het COC: samen kunnen we gelukkig heel veel doen om er voor te zorgen dat iederéén zich prettig, veilig en geaccepteerd voelt. Dat geldt ook voor gemeenten. Met gerichte inzet en activiteiten kunnen die er voor zorgen dat vooroordelen, discriminatie en geweld tegen LHBTI s afnemen. Ze kunnen bevorderen dat LHBTI s zich veilig en prettig voelen op school, op straat, op het werk, in de zorg, thuis, in de sport en in hun sociale kring. Dat is goed voor LHBTI s én voor de gemeente. Het draagt bij aan een klimaat van tolerantie en verdraagzaamheid, waarin discriminatie taboe is en burgers weerbaar zijn. Hieronder doen wij u vijf voorstellen voor LHBTI-emancipatie in uw verkiezingsprogramma, telkens geïllustreerd met praktische maatregelen. Als u behoefte heeft aan meer of specifiekere suggesties, dan verwijzen we u graag naar de checklist onderaan deze brief. 1. Inclusief beleid voeren. De gemeente voert een inclusief beleid met aandacht voor LHBTI s. In het collegeprogramma wordt een passage opgenomen over LHBTI-emancipatie, concrete voornemens 1 Sociaal en Cultureel Planbureau, LHBT-monitor Intersekseconditie heeft betrekking op de ervaringen van mensen die geboren worden met een lichaam dat niet voldoet aan de normatieve definitie van man en vrouw. 2 Sociaal en Cultureel Planbureau, LHBT-monitor Zie o.a. Sociaal en Cultureel Planbureau, 2016, 2015, WODC/Movisie, 2009.

2 worden neergelegd in een beleidsnotitie of actieprogramma en er is budget beschikbaar. LHBTI s en belangenorganisaties worden betrokken bij de beleidsvorming. Er worden activiteiten georganiseerd, de gemeente ondersteunt LHBTI-organisaties, de situatie van de groep wordt meegenomen in gemeentelijke monitors en er is, behalve voor homomannen, ook aandacht voor lesbische vrouwen, biseksuelen, trans- en intersekse personen. 2. Veiligheid bevorderen. De gemeente zet zich actief in voor de veiligheid van LHBTI s. Bij de politie is er een aanspreekpunt en wordt expertise over discriminatie bevorderd. De gemeente stimuleert aangiftebereidheid en bevordert een goede registratie van anti-lhbti-geweld en discriminatie. Ook de antidiscriminatievoorziening heeft aandacht voor- en expertise over discriminatie van deze groep. 3. Jongeren ondersteunen. De gemeente zet zich in voor een omgeving waar LHBTI-jongeren zich veilig en prettig voelen. De wethouder spreekt basis- en middelbare scholen aan op hun wettelijke plicht om LHBTI-acceptatie te bevorderen. Onderwijsinstellingen wordt steun en begeleiding aangeboden om acceptatie te bevorderen en pesten aan te pakken. Activiteiten voor LHBTI-jongeren worden ondersteund. De gemeente bevordert dat jeugdzorgmedewerkers, jeugd- en jongerenwerkers voldoende expertise hebben over deze groep. 4. Kwetsbare groepen ondersteunen. De gemeente zet zich in voor een omgeving waarin kwetsbare groepen zoals biculturele en religieuze LHBTI s en LHBTI-asielzoekers, -ouderen, mensen met een beperking en transgenders zich veilig en prettig voelen. Activiteiten en ontmoetingsmogelijkheden voor deze groepen worden ondersteund. De gemeente bevordert dat zorginstellingen beschikken over een Roze Lopercertificaat voor LHBTI-vriendelijke zorg. Wanneer er in de gemeente een asielzoekerscentrum is, bevordert de gemeente de veiligheid van LHBTI s aldaar. Op gemeentelijke formulieren wordt zo min mogelijk gevraagd naar geslacht en in gemeentelijke voorzieningen zijn genderneutrale toiletten aanwezig. 5. Zichtbaarheid bevorderen. Zonder zichtbaarheid geen acceptatie. De gemeente bevordert zichtbaarheid onder meer door evenementen te ondersteunen, door ook foto s van LHBTI s te tonen in gemeentelijke folders en informatiemateriaal, door op Coming Out Dag en andere momenten de regenboogvlag te hijsen en met regenboogzebrapaden. We hopen dat u deze suggesties met interesse doorneemt en dat u er nuttig gebruik van maakt. We lichten onze voorstellen graag nader toe. Neem daarvoor contact op met COC Nederland, tel of info@coc.nl. Voor advies over gemeentelijk LHBTI-beleid kunt u contact opnemen met kenniscentrum Movisie ( tel , j.vanhoof@movisie.nl). We bedanken u bij voorbaat hartelijk voor uw inzet voor lesbiennes, homo s, bi s, trans- en intersekse personen in uw gemeente. Met vriendelijke groet, COC Nederland BIJLAGE: CHECKLIST

3 CHECKLIST Hieronder zijn onze suggesties voor uw verkiezingsprogramma per thema en beleidsterrein uitgewerkt en aangevuld in de vorm van een checklist. Aangezien deze brief bedoeld is voor zowel grote als kleine gemeenten, en voor verschillende politieke partijen, bieden we een uitgebreide lijst met mogelijkheden aan. U kunt dan zelf bepalen welke voorstellen goed passen bij uw gemeente, uw partij en uw verkiezingsprogramma. Verankeren in beleid Het is belangrijk dat aandacht voor LHBTI-emancipatie goed verankerd is in het beleid van de gemeente. Daartoe kunt u de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma: De gemeente voert een inclusief beleid met aandacht voor LHBTI s In het collegeprogramma wordt een passage opgenomen over LHBTI-emancipatie Concrete voornemens worden neergelegd in een beleidsnotitie of actieprogramma over LHBTIemancipatie Er is budget beschikbaar voor LHBTI activiteiten en projecten en/of het bestaande budget wordt verhoogd Er is een specifieke wethouder die kan worden aangesproken over LHBTI-emancipatie LHBTI s en belangenorganisaties worden betrokken bij de beleidsvorming Er worden activiteiten voor LHBTI s georganiseerd De gemeente ondersteunt LHBTI-organisaties De situatie van LHBTI s wordt meegenomen in gemeentelijke monitors In beleid en activiteiten is er, behalve voor homomannen, ook aandacht voor lesbische vrouwen, biseksuelen, trans- en intersekse personen Veiligheid Veiligheid is voor iedereen essentieel. LHBTI s worden vaak met geweld geconfronteerd. Zeven op de tien krijgen te maken met fysiek of verbaal geweld wegens hun identiteit. Het aantal geregistreerde gevallen van geweld en discriminatie tegen LHBTI s nam de laatste jaren toe, van 428 in 2009 naar in Het is belangrijk dat de gemeente zorgt dat LHBTI s veilig zijn en zich veilig voelen. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma: De gemeente zet zich actief in voor de veiligheid van LHBTI s De gemeente zorgt dat er een aanspreekpunt is voor LHBTI s bij de politie, bijvoorbeeld een Roze in Blauw-team (teams die zich binnen én buiten de politie inzetten voor LHBTI s). De gemeente geeft bekendheid aan dit aanspreekpunt. Kennis en sensitiviteit over LHBTI-discriminatie bij politie/wijkagenten worden bevorderd. De antidiscriminatievoorziening heeft aandacht voor- en expertise over LHBTI-discriminatie. De gemeente stimuleert aangiftebereidheid en bevordert een goede registratie van anti-lhbti-geweld. De gemeente agendeert LHBTI-discriminatie in het driehoeksoverleg tussen burgemeester, politie en het OM en betrekt daarbij LHBTI-belangenorganisaties en/of de antidiscriminatievoorziening. De gemeente erkent dat mannenontmoetingsplaatsen (MOP s) in een behoefte voorzien en voert een evenwichtig beleid, gericht op zowel de veiligheid van gebruikers als op beperking van eventuele overlast. De gemeente betrekt lokale LHBTI-organisaties bij de bestrijding en preventie van discriminatie en geweld tegen LHBTI s en biedt hen daarvoor ondersteuning.

4 Jongeren & onderwijs LHBTI-jongeren bevinden zich in een kwetsbare positie. Homo is op school het meest gebruikte scheldwoord, de helft van de openlijke LHBTI jongeren werd het afgelopen jaar gepest met hun identiteit en suïcidecijfers liggen onder LHBTI jongeren bijna vijf keer hoger dan gemiddeld. Het is belangrijk dat de gemeente hen ondersteunt. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente zet zich in voor een omgeving waar LHBTI-jongeren zich veilig en prettig voelen. De wethouder spreekt basis- en middelbare scholen aan op hun wettelijke plicht om LHBTI-acceptatie te bevorderen en vraagt scholen hoe ze hieraan invulling geven. Onderwijsinstellingen krijgen steun en begeleiding aangeboden om LHBTI-acceptatie te bevorderen en pesten aan te pakken. Activiteiten en ontmoetingsmogelijkheden voor LHBTI-jongeren worden ondersteund. De gemeente bevordert dat instanties en professionals die met jongeren werken voldoende expertise over LHBTI s hebben (denk aan jeugdzorgmedewerkers, jeugd- en jongerenwerkers, centra voor jeugd en gezin, wijkteams jeugd, buurtwerk, etc.). In de Jeugdmonitor wordt specifiek gekeken naar de positie van LHBTI s. De gemeente ondersteunt lokale LHBTI-belangenorganisaties die zich inzetten voor LHBTI-jongeren, bijvoorbeeld voor het geven van voorlichting op school en het organiseren van ontmoetingsmogelijkheden. Zichtbaarheid & communicatie LHBTI s zijn vaak niet zichtbaar in het publieke domein. Zonder zichtbaarheid kan er geen sprake zijn van acceptatie. Voor LHBTI-burgers is het prettig als de gemeente duidelijk laat zien dat zij er ook voor hen is. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente ondersteunt LHBTI-evenementen. De gemeente hijst de regenboogvlag op LHBTI-feestdagen, zoals Coming Out Dag en de Internationale Dag tegen Homo, Bi- en Transfobie (IDAHOT). De gemeente gebruikt (ook) foto s van bijvoorbeeld homo- en lesbische koppels en transpersonen voor gemeentelijke folders, websites en ander informatiemateriaal. De gemeente bevordert zichtbaarheid met bijvoorbeeld het aanleggen van een regenboogzebrapad. Op de website, aan de balie en in het informatiepakket voor nieuwe inwoners biedt de gemeente ook informatie aan over gemeentelijke voorzieningen voor LHBTI s en van lokale LHBTI-organisaties. Ouderen & zorg De gemeente heeft een belangrijke rol in het bieden van zorg en welzijn aan inwoners. LHBTI-inwoners verdienen daarbij bijzondere aandacht. Dat geldt met name voor oudere LHBTI s en LHBTI s met een beperking, die relatief vaak last hebben van eenzaamheid en isolement. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente zet zich in voor een omgeving waarin LHBTI-ouderen en LHBTI s met een beperking zich veilig en prettig voelen. De gemeente bevordert, bijvoorbeeld met eisen in aanbestedingsprocedures, dat (ouderen- en thuis-) zorginstellingen een LHBTI-vriendelijk beleid voeren en dat zij beschikken over een Roze Lopercertificaat voor LHBTI-vriendelijke zorg. De gemeente ondersteunt ontmoetingsmogelijkheden en LHBTI-vriendelijke dagbesteding voor LHBTI-ouderen en LHBTI s met een beperking. De gemeente zorgt dat gemeentelijke zorginstanties, zoals sociale wijkteams en het Wmo-loket, beschikken over relevante en actuele informatie over zaken die voor LHBTI s van belang zijn.

5 In het hivpreventiebeleid besteedt de gemeente aandacht aan risicogroepen, zoals homomannen en transpersonen. De gemeente bevordert dat risicogroepen, zoals homomannen en transpersonen, zich snel en kosteloos kunnen laten testen op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s). In de gezondheidsmonitor wordt specifiek gekeken naar de situatie van LHBTI s. Kwetsbare groepen Bepaalde groepen binnen de LHBTI-gemeenschap zijn extra kwetsbaar. Dat geldt bijvoorbeeld voor LHBTI s met een religieuze of biculturele achtergrond. 58% van de orthodox-protestanten en 53% van de moslims in Nederland vindt homoseksualiteit (bijna) altijd verkeerd. LHBTI-asielzoekers krijgen in asielzoekerscentra regelmatig te maken met discriminatie en bedreigingen door medebewoners. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente zet zich in voor een omgeving waarin kwetsbare groepen zoals biculturele en religieuze LHBTI s en LHBTI-asielzoekers zich veilig en prettig voelen. Activiteiten en ontmoetingsmogelijkheden voor biculturele en religieuze LHBTI s en LHBTIasielzoekers worden ondersteund. Wanneer er in de gemeente een asielzoekerscentrum is, bevordert de gemeente de veiligheid van LHBTI s aldaar. De gemeente zorgt voor goede ondersteuning, crisisopvang en/of doorverwijzing van biculturele en religieuze LHBTI s, die door hun identiteit in de problemen komen (hulpverlening, crisisopvangplaatsen, afstemming tussen instellingen, etc.) De crisisopvang voor mannen en vrouwen die te maken hebben met bijv. eerwraak en huiselijk geweld, is nadrukkelijk ook toegankelijk voor transmannen en vrouwen. Werkvloer Op het werk heerst voor LHBTI s niet altijd een prettige sfeer. Ongeveer de helft van de werknemers geeft aan dat er op hun werk flauwe grappen over homo s worden gemaakt en ongeveer vier op de tien LHBTI s houdt hun identiteit op het werk geheim. Transpersonen zijn veel vaker arbeidsongeschikt of hebben een bijstandsuitkering dan gemiddeld. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente en haar uitvoeringsorganisaties geven als werkgever het goede voorbeeld en zetten zich in voor een LHBTI-vriendelijk klimaat op de werkvloer (bijvoorbeeld d.m.v. diversiteitsbeleid, gedragsregels, een klachtenregeling, vertrouwenspersonen, voorlichting, ondersteunen roze netwerken, ondertekening van de Declaration of Amsterdam (zie: workplacepride.org), etc.) De gemeente en haar uitvoeringsorganisaties zet zich in het bijzonder in voor een transgendervriendelijk klimaat op de werkvloer (bijvoorbeeld door onderschrijving van de Declaration of Dordrecht, waarin principes voor een transgendervriendelijke werkvloer zijn neergelegd, zie De gemeente ziet er als opdrachtgever van re-integratiebedrijven (zoals het UWV) op toe dat geen (in- ) direct onderscheid wordt gemaakt op grond van seksuele identiteit en genderidentiteit, en dat rekening wordt gehouden met de specifieke problemen die transgenders op de arbeidsmarkt ondervinden. Sport Sporten is leuk en gezond, maar LHBTI s voelen zich niet altijd veilig en prettig bij sportclubs. Ze ervaren regelmatig negatief gedrag en een taboe rond LHBTI-zijn. U kunt de volgende maatregelen opnemen in uw verkiezingsprogramma. De gemeente bevordert samen met sportclubs een LHBTI-vriendelijk sportklimaat. De gemeente vraagt sportclubs naar hun antidiscriminatiebeleid, klachtenbeleid en wat zij doen om LHBTI s zich welkom te laten voelen.

6 De gemeente vraagt sportclubs om op te treden tegen LHBTI-vijandige spreekkoren. Als die spreekkoren zich toch voordoen, legt de gemeente de wedstrijd stil De gemeente ondersteunt het tot stand komen van LHBTI-sportclubs door het vinden of delen van sportlocaties. Diversen Op gemeentelijke formulieren wordt zo min mogelijk gevraagd naar geslacht In gemeentelijke voorzieningen zijn genderneutrale toiletten aanwezig Wanneer de gemeente een stedenband onderhoudt met een buitenlandse gemeente, dan wordt in dat kader ook aandacht besteed aan (de mensenrechten van) LHBTI s De gemeente bevordert dat er ook woningen beschikbaar zijn voor alternatieve gezinsvormen, zoals meeroudergezinnen.