Agressie en geweld horen niet in Stadskanaal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Agressie en geweld horen niet in Stadskanaal"

Transcriptie

1 Auteur: Anne-Marije Perdk Studentnummer: Opleiding: Integrale veiligheid Onderwijsinstelling: Nrdelijke Hgeschl Leeuwarden Afstudeerrganisatie: Gemeente Stadskanaal bedrijfsbegeleider: mevr. L. van t Ende afstudeerbegeleider: mevr. L.E. Bs Versie: definitief (1.3) Datum: Agressie en geweld hren niet in Stadskanaal Een advies ver de bevrdering van het prgramma Veilige Publieke Taak binnen de gemeente Stadskanaal

2 Samenvatting Dit is het adviesrapprt vr de gemeente Stadskanaal en tevens een dcument m het afstudeernderzek ver agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak af te rnden. In dit dcument wrden de resultaten van het nderzek agressie en geweld hren niet in Stadskanaal krt beschreven. Tevens wrden er aanbevelingen aangedragen m Veilige Publieke Taak te bevrderen binnen de gemeente Stadskanaal en ver de invering van de acht maatregelen van Veilige Publieke Taak. In grte lijnen hebben de rganisaties met een publieke taak de acht maatregelen matig tt ged geïmplementeerd in het agressie- en geweldsbeleid. De rganisatienrm van acceptabel gedrag beschrijven en bekend maken aan zwel de werknemers als externen. Een helder reactiebeleid pstellen in geval van verschrijding van de nrm. Tevens hrt er een melding- en registratieprcedure aanwezig te zijn. Werknemers die frequent publiekscntact hebben, hren een training, instructie f cursus te krijgen p het gebied van agressie en geweld. Tevens behren ze regelmatig een pfris training te krijgen. Het melden van vrvallen gaat ged, alleen bij cnstatering van een strafbaar feit wrdt niet altijd aangifte gedaan. Stel als rganisatie een aangiftebeleid p en ndersteun werknemers bij het den van aangifte. De schade verhalen p de dader gebeurd in enkele gevallen k niet. Stel beleid p vr het verhalen van de schade p de dader. Ondersteun hierbij k de werknemer bij het verhalen van de schade. Opvang en nazrg is belangrijk na een ingrijpende gebeurtenis. De meeste rganisaties hebben een pvang- en nazrgprcedure beschreven. Niet alle werknemers zijn tevens bekend met deze prcedure en weten niet bij wie ze terecht kunnen vr hulp en/f begeleiding bij cnfrntatie met agressie en/f geweld. Infrmeer de werknemers ver de pvang- en nazrgprcedure. Belangrijk is m rganisaties te betrekken bij de aanpak van agressie en geweld. Samen sta je sterk! Verder in dit dcument wrden de resultaten, cnclusie en aanbevelingen verder tegelicht. 1

3 Inhudspgave Samenvatting... 1 H1. Inleiding Prbleemanalyse... 2 H2. Onderzeksmethdlgie betrkken rganisaties per sectr Afbakening Deskresearch Diepte interview Enquête... 4 H3. Resultaten Maatregel Maatregel 2 en Maatregel Maatregel Maatregel Maatregel Maatregel Overzicht scre maatregelen H4. Cnclusie H5. Aanbevelingen... 16

4 H1. Inleiding Dit adviesrapprt is een uitwerking van alle data die verzameld zijn vr het afstudeernderzek van Anne-Marije Perdk, Integrale Veiligheid student aan de Nrdelijke Hgeschl Leeuwarden. Het afstudeernderzek is uitgeverd in pdracht van de gemeente Stadskanaal. De delstelling van het nderzek is als vlgt mschreven: Het in kaart brengen van het beleid, p het gebied van agressie en geweld, van werkgevers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal en vanuit daar een advies uitdragen in het kader van de bescherming van werknemers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal. De vraagstelling die ten grndslag ligt aan het afstudeernderzek en waar dit adviesrapprt p gebaseerd is, is als vlgt: Welke maatregelen, met betrekking tt agressie en geweld, zijn dr de werkgevers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal al genmen ter bevrdering van de bescherming van haar werknemers en wat kan de gemeente Stadskanaal den m Veilige Publieke Taak te bevrderen binnen haar gemeente? In de afgelpen jaren zijn medewerkers met een publieke taak meermaals gecnfrnteerd met agressie en geweld tijdens hun werkzaamheden. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Kninkrijkrelaties (BZK) vindt agressie en geweld nacceptabel en niet gewenst. Het mag nimmer getlereerd wrden. In 2006, met de kmst van het Kabinet-Balkenende II 1, is beslten m de aanpak van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak extra te stimuleren. De minister van BZK heeft het prgramma Veilige Publieke Taak (VPT) ntwikkeld vr de aanpak van agressie en geweld 2. Het prgramma VPT richt zich vanaf 2007 p het verminderen van het aantal vrvallen van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak. De delstelling van het prgramma is het verminderen van het aantal vrvallen van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak met 25% in alle sectren in Het prgramma VPT stimuleert vanaf het jaar 2010 dat werkgevers met een publieke taak reginaal de samenwerking zeken met de plitie en het Openbaar Ministerie (OM) bij de aanpak van agressie en geweld. In dit jaar zijn de eerste VPT-regi s gevrmd, namelijk: Grningen, Amsterdam- Amstelland, Nrd en Ost Gelderland, Midden-West Brabant en Zeeland 3. Eind 2012 hebben de Minister van BZK en de gemeenten van de prvincies Drenthe, Friesland en Grningen een tweejarig cnvenant getekend m het prgramma VPT in Nrd-Nederland uit te veren. De VPT-regi Nrd-Nederland is gevrmd 4. In januari 2013 is de gevrmde reginale plitie-eenheid Nrd-Nederland aan de slag gegaan met het aanpakken van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke Taak. Dr de gemeenten in de prvincies Drenthe, Friesland en Grningen, het OM en de reginale plitieeenheid Nrd-Nederland is er een reginaal beleidsplan pgesteld. Eén van de pririteiten van dit beleidsplan is de aanpak van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak. In de VPT-regi Nrd-Nederland hebben de Burgemeesters van Hgeveen (Drenthe), Dngeradeel (Friesland) en Stadskanaal (Grningen) zich als bestuurlijke trekkers pgewrpen m zich in te zetten m VPT in hun prvincie p te pakken. 1 Actieprgramma aanpak agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak (2006), Ministerie van BZK, prgramma VPT, Den-Haag 2 Meulen, P. van der (2013). Prjectplan VPT, pag s, geraadpleegd p 22 januari Meulen, P. van der (2013), prjectplan VPT, pag. 2 1

5 Het prgramma VPT benemt acht maatregelen. Deze acht maatregelen vrmen de basis vr een effectief veiligheidsbeleid. De implementatie van de acht maatregelen staat centraal bij de aanpak van agressie en geweld. De acht maatregelen die zijn uitgedragen zijn: 1. Laat externen weten wat uw rganisatienrm van acceptabel gedrag is 2. Stimuleer dat uw werknemers elk vrval van agressie en geweld melden 3. Registreer alle vrvallen van agressie en geweld tegen werknemers 4. Train uw werknemers in het vrkmen van en mgaan met agressie en geweld 5. Reageer binnen 48 uur naar de dader die agressie en-f geweld heeft gebruikt tegen uw werknemer(s) 6. Bevrder het (laten) den van aangifte van strafbare feiten 7. Verhaal de schade p de dader 8. Verleen nazrg aan werknemers die slachtffer zijn van agressie en geweld Op dit mment zijn er 16 VPT-regi s gevrmd 5. De delstelling m een landelijk dekkend netwerk van VPT-regi s te hebben eind 2014 kmt binnen bereik. De 16 VPT-regi s die gevrmd zijn: Amsterdam, Midden- en West Brabant + Zeeland, Nrd-Ost Gelderland, IJselland, Midden- Nederland, Haaglanden, Limburg, Brabant-st, Nrd-Nederland, Gelderland-midden, Gelderlandzuid, Twente, Rtterdam, Drdrecht e.. en Nrd-Hlland. Het prgramma VPT wrdt verlengd en verder aangescherpt 6. De delstelling: het verminderen van het aantal vrvallen van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak met 25% is ng niet behaald. Daarnaast kmt de fcus meer te liggen p het vrkmen van agressie en geweld en p de bestuurlijke aanpak dr gemeenten, aldus Minister dr. R.H.A. Plasterk van BZK Prbleemanalyse Zals hier bven al vermeld, krijgen veel medewerkers met een publieke taak te maken met ngewenst gedrag (agressie en-f geweld). De aanpak en het beleid, m te zrgen vr een veilige werkmgeving van medewerkers met een publieke taak, kunnen per werkgever verschillen en is niet nderling p elkaar afgestemd. Zdende is er te weinig aandacht vr preventief beleid en vindt er agressie en geweld plaats dat wellicht vrkmen had kunnen wrden. Vanuit het Nrd-Nederlands bestuurlijk verband zijn er drie bestuurlijke prtefeuillehuders die zich als bestuurlijke trekkers hebben pgewrpen vr dit traject. De burgemeester van Stadskanaal heeft zich pgewrpen m zich in te zetten m VPT in haar prvincie (Grningen) p te pakken. Naar eigen zeggen wil de burgemeester van Stadskanaal als vrbeeld dienen vr de rest van de gemeenten binnen de prvincie Grningen. Ze streeft naar een efficiënte, lkale aanpak m agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak te verminderen, dan wel te vrkmen. Bij deze lkale aanpak staat de eigenheid van iedere rganisatie vrp. Het del van een lkale aanpak is gezamenlijk stelling te nemen tegen publieksagressie en andere vrmen van ngewenst gedrag binnen de gemeente en waar mgelijk daarvr dezelfde nrmen, waarden en tlerantiegrenzen te hanteren. De vraag is wat de gemeente Stadskanaal kan den m Veilige Publieke Taak binnen haar gemeente te bevrderen. Om antwrd te kunnen geven p deze vraag, is het van belang m het huidige beleid van de werkgevers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal in kaart te brengen. 5 s/, geraadpleegd p 22 januari Vrtgangsrapprtage-prgramma-veilige-publieke-taak, januari-juni 2013, de minister van BZK, de minister van V&J, sept Kamerbrief, vrtgangsrapprtage prgramma VPT, 8 mei 2013, kenmerk , minister R.H.A. Plasterk, ministerie BZK 2

6 H2. Onderzeksmethdlgie Om de hfdvraag: Welke maatregelen, met betrekking tt agressie en geweld, zijn dr de werkgevers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal al genmen ter bevrdering van de bescherming van haar werknemers en wat kan de gemeente den m VPT te bevrderen binnen haar gemeente? te beantwrden is er gebruik gemaakt van zwel kwantitatieve als kwalitatieve nderzeksmethden. Dr de cmbinatie van deze twee wrdt de betruwbaarheid en geldigheid van de nderzeksresultaten vergrt en is sprake van triangulatie. Het nderzek is vral praktijkgericht van karakter. Praktijkgericht nderzek heeft een maatschappelijke relevantie, mdat het prbleem afkmstig is uit de dagelijkse praktijk. 2.1 betrkken rganisaties per sectr sectr rganisatie Openbaar bestuur Gemeente Stadskanaal Onderwijs Vrtgezet nderwijs, speciaal basisnderwijs, praktijknderwijs, vereniging vr prtestants christelijk nderwijs (VPCO) Veiligheid Brandweer, plitie Wningcrpratie Lefier Zrg en welzijn Ziekenhuis, Welstad 2.2 Afbakening In verband het tijdsbestek vr dit nderzek is ervr gekzen m niet alle rganisaties met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal te betrekken bij dit nderzek. Vraf is beslten m per deelnemende sectr van VPT een grtte f verkepelende rganisatie te benaderen vr deelname aan dit nderzek. Later is beslten m de sectren penbaar verver en sciale zekerheid weg te laten. Dit is beslten mdat het penbaar verver geen servicepunt f een hfdlcatie gevestigd heeft in de gemeente. Tevens heeft het penbaar verver VPT en beleid landelijk geregeld. Sciale zekerheid is daarnaast weggelaten, m de mvang van het nderzek te beperken. 2.3 Deskresearch De eerste stap was het verkrijgen van een ged beeld van het nderwerp. Tijdens de deskresearch is gekeken naar vrgaande nderzeken ver het nderwerp. Hieruit is gebleken dat er veel nderzek gedaan is naar het nderwerp agressie en geweld tegen werknemers met een publieke functie. Veel van deze nderzeken gingen ver de aard en mvang van agressie en geweld en minder ver wat rganisaties al den m agressie en geweld te beperken, dan wel te vrkmen. Tevens is gekeken naar prjecten en initiatieven van andere gemeenten en regi s p het gebied van agressie en geweld. Z werd er een beeld geschetst he publieke rganisaties invulling geven aan Veilige Publieke Taak. Naast het bestuderen en analyseren van vrgaande nderzeken zijn interne publicaties en beleidsstukken van publieke rganisaties binnen de gemeente Stadskanaal bestudeert. Dr het huidige beleid van publieke rganisaties te bestuderen en te analyseren kn er een beeld geschetst wrden in de mate waarin publieke rganisaties binnen de gemeente Stadskanaal al vrm hebben gegeven aan de uitvering van de achtmaatregelen van VPT. Als laatste zijn plitiegegevens ingezien. Dit m een beeld te kunnen vrmen heveel aangiftes er binnenkmen met de Veilige Publieke Taak cde: VPT. 3

7 2.4 Diepte interview De tweede methde die gebruikt is vr het nderzek is diepte interview. Dr het tepassen van diepte interview kn er een beeld verkregen wrden ver ideeën en pvattingen ver het nderwerp. De diepte interviews werden gehuden met ervaringsdeskundigen en verantwrdelijkheden p het gebied van veiligheid en beleidsvrming van de rganisaties met een publieke functie. Per sectr is een selectie gemaakt van rganisaties die benaderd werden m deel te nemen aan het nderzek. Grte rganisaties f kepelrganisaties per sectr zijn benaderd. Dit m de bereikbaarheid van de werknemers te vergrten. Met de vlgende rganisaties zijn een diepte interview gehuden: brandweer, plitie, vrtgezet nderwijs, speciaal basisnderwijs, praktijknderwijs, vereniging vr prtestants christelijk nderwijs, gemeente Stadskanaal, lefier, Welstad en het ziekenhuis. De interviews hebben deels gestructureerd plaatsgevnden. Hierdr was de kans aanwezig m dr te vragen p de antwrden van de respndenten. Infrmatie uit het interview was input vr een vlgend interview. Aan de hand van infrmatie die verkregen mest wrden, werd een interviewprtcl pgesteld. Dit diende als leidraad tijdens de gesprekken. 2.5 Enquête De laatste methde van nderzek die gebruikt is m infrmatie te verkrijgen, heeft plaats gevnden aan de hand van nline enquête die nder de rganisaties zijn verspreid. De enquête is pgesteld via de website Enquetesmaken.cm. Tijdens de diepte-interviews is er testemming gevraagd vr de verspreiding van de enquête. De rganisaties die aan hebben gegeven deel te willen nemen aan de enquête hebben de link ntvangen via . De cntactpersn van de rganisatie zrgde vr verdere verspreiding van de vragenlijst. Tussentijds hebben de cntactpersnen een herinnerings ntvangen. Dit m de respns p de vragenlijst te verhgen. Aan de enquête hebben in ttaal 100 respndenten meegewerkt. De ttale respns per sectr is: nderwijs 21, penbaar bestuur 18, veiligheid 22, zrg en welzijn 37 en wningcrpratie 2. De enquêtes zijn uitgeverd m meningen en verwachtingen ver Veilige Publieke Taak en de acht maatregelen in een rganisatie te verkrijgen. Z werd respndenten gevraagd m hun mening te geven ver zaken als bijvrbeeld de rganisatienrm, trainingen, cnfrntatie met agressie en-f geweld, enzvrt. De resultaten zijn verwerkt dr de website zelf tt verzichtelijke tabellen en schema s. Hierdr was er gelijk een resultatenverzicht beschikbaar die tussentijds steeds werd aangepast. Tabellen en schema s die niet verzichtelijk geneg waren, zijn later aangepast in Excel. De resultaten bieden een ged inzicht in de verwachting en meningen die de respndenten hebben ver de implementatie van de acht maatregelen in hun rganisatie. 4

8 H3. Resultaten De resultaten van dit nderzek staan beschreven in het nderzeksrapprt: agressie en geweld hren niet in Stadskanaal; een nderzek naar het beleid p het gebied van agressie en geweld van werkgevers met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal. In dit hfdstuk is een krte samenvatting van de bevindingen uit dit nderzek weergegeven. De resultaten per sectr wrden weergegeven per maatregel van het prgramma VPT. 3.1 Maatregel 1. Maatregel: rganisatienrm van acceptabel gedrag A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: tijdens het diepte-interview is gevraagd f de gemeente Stadskanaal (als rganisatie) een rganisatienrm van acceptabel gedrag heeft beschreven. De gemeente Stadskanaal heeft een rganisatienrm van acceptabel gedrag beschreven. In de enquête is dezelfde vraag gesteld. Hier geeft 5.56% aan het niet te weten f de gemeente Stadskanaal een rganisatienrm heeft. De verige 94.44% geven aan dat de gemeente wel een nrm heeft beschreven, maar weten deze niet specifiek te benemen. - Sectr nderwijs: tijdens de diepte-interviews is gevraagd f de schlen een rganisatienrm van acceptabel gedrag hebben beschreven. De nderwijsinstellingen geen allen aan agressie en geweld niet te accepteren, maar hebben dit niet specifiek met een rganisatienrm beschreven. In de enquête is dezelfde vraag gesteld. Hier geeft 47.62% aan het niet te weten f de nderwijsinstelling waar ze werkzaam zijn een rganisatienrm heeft % van de respndenten geven aan dat de nderwijsinstelling waar ze werkzaam zijn geen rganisatienrm hebben en de verige 38.10% geeft aan dat de nderwijsinstelling wel een nrm heeft beschreven, maar weten deze niet specifiek te benemen. - Sectr veiligheid: De brandweer geeft aan agressie en geweld niet te accepteren, maar heeft dit niet specifiek met een rganisatienrm beschreven. De plitie hanteert wel een rganisatienrm van acceptabel gedrag. Deze nrm is landelijk en geldt vr de gehele natinale plitie % van de respndenten geven aan geen idee te hebben f hun rganisatie een rganisatienrm heeft van acceptabel gedrag. 4.55% geeft aan dat hun rganisatie geen nrm hanteren van acceptabel gedrag. De verige 59.09% geeft aan dat de rganisatie wel een nrm heeft van acceptabel gedrag. Grtendeels weet de nrm niet specifiek te benemen. - Sectr zrg en welzijn: zwel het ziekenhuis als Welstad gaf bij het diepte-interview aan dat ze een rganisatienrm van acceptabel gedrag heeft beschreven en hanteren % van de respndenten geven aan geen idee te hebben f hun rganisatie een rganisatienrm heeft van acceptabel gedrag. 4.35% geeft aan dat hun rganisatie geen nrm hanteren van acceptabel gedrag. De verige 27.54% van de respndenten geeft aan dat de rganisatie wel een nrm heeft van acceptabel gedrag. Grtendeels weet de nrm niet specifiek te benemen en verwijzen naar het agressieprtcl. - Sectr wningcrpratie: Lefier geeft aan agressie en geweld niet te accepteren. Een rganisatienrm van acceptabel gedrag heeft lefier niet specifiek beschreven. Maar de visie van lefier p dit gebied is wel uitgebreid beschreven en kan als nrm gezien wrden. De respns van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. 100% geeft aan dat Lefier een rganisatienrm van acceptabel gedrag heeft beschreven en hanteert. 5

9 B. Ordeel Sectr/ maatregel Organisatienrm beschreven Bekendheid van rganisatienrm Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie bestuur welzijn Geen rdeel ver kunnen geven = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen 3.2 Maatregel 2 en 3 Maatregel 2 en 3: het melden en registreren van vrvallen A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: tijdens het diepte-interview is gevraagd f de rganisatie k een melding- en registratieprcedure/prtcl heeft beschreven. De gemeente Stadskanaal heeft een melding- en registratieprcedure pgesteld. Tevens maakt de gemeente gebruik van een registratiesysteem: GIR (Gemeentelijke Incidenten Registratiesysteem). In de enquête is de vraag gesteld wat de respndenten den met een vrval van agressie en-f geweld. Grtendeels van de respndenten uit deze sectr gaf aan het incident altijd te melden bij een cllega (11x) en bij direct leidinggevende (14x). 2 respndenten gaven aan een incident pas te melden als zij daar zin in hebben. Tevens is gevraagd f men bekend is met wat de rganisatie det na en met een melding. 14 respndenten geven aan dat de melding geregistreerd wrdt. Een enkeling geeft aan geen idee te hebben wat de rganisatie det na en met een incidentenmelding. - Sectr nderwijs: alle nderwijsinstellingen geven tijdens het diepte-interview aan een melding- en registratieprcedure pgesteld te hebben. Tevens geeft één nderwijsinstelling aan de meldingen te registreren in het leerlingvlgsysteem. In de enquête is de vraag gesteld wat de respndenten den met een vrval van agressie en-f geweld. Grtendeels van de respndenten uit deze sectr gaf aan het incident altijd te melden bij een cllege en-f bij direct leidinggevende. Een enkeling gaf aan een incident pas te melden als zij daar zin in hebben. Tevens is gevraagd f men bekend is met wat de rganisatie det na en met een melding % van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de melding registreert % van de respndenten geeft aan geen idee te hebben wat de rganisatie det na en met een incidentenmelding. - Sectr veiligheid: zwel de brandweer als de plitie gaf, tijdens het diepte-interview, aan dat ze een melding- en registratieprcedure heeft pgesteld. Tevens maken ze beide gebruik van een melding- en registratiesysteem. Grtendeels van de respndenten gaf aan het incident altijd te melden bij een cllege en-f bij direct leidinggevende. Een enkeling geeft aan een incident niet te melden, mdat hij/zij dit niet belangrijk vindt % van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de meldingen registreert % heeft geen idee wat de rganisatie det na en met een incidentenmelding. - Sectr zrg en welzijn: zwel Welstad als het ziekenhuis heeft een melding- en registratieprcedure beschreven en pgesteld. Beide rganisaties maken gebruik van een 6

10 registratiesysteem. Het ziekenhuis maakt gebruik van de applicatie iprva en Welstad maakt gebruik van een registratiesysteem die centraal is geregeld. Alle respndenten geven aan incidenten altijd te melden bij een cllega en-f leidinggevende. Een enkeling geeft aan het pas te melden als hij/zij daar zin in heeft. 63% van de respndenten geeft aan dat de rganisatie altijd de melding registreert en 40.62% heeft geen idee wat de rganisatie det na en met een incidentenmelding. - Sectr wningcrpratie: Lefier geeft tijdens het diepte-interview aan dat ze bezig zijn met het pzetten van een primair systeem. In dit systeem kmt straks de mgelijkheid m agressie en-f geweldsincidenten te melden en te registreren. Een meldingsprcedure is wel dr Lefier beschreven in het agressieprtcl. De respns van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Beide respndenten geven aan een incident altijd te melden bij een cllega en-f direct leidinggevende. Tevens geven ze beide aan dat de rganisatie de melding altijd registreert. B. Ordeel Sectr/ maatregel Melding- en registratie prcedure Bekend wat de rganisatie det na/met een melding Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie bestuur welzijn = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen Geen rdeel ver kunnen geven 3.3 Maatregel 4. Maatregel: trainen van werknemers A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: tijdens het diepte-interview is gevraagd f de rganisatie werknemers traint p het gebied van he m te gaan met agressie en-f geweld. De respndent geeft aan dat de gemeente de medewerkers met direct en veelvuldig klantencntact getraind wrden. Wel wrdt aangegeven dat de training vaker herhaald mag wrden en dat nieuwe werknemers binnen een krte termijn een training hren te vlgen. In de enquête is de vraag gesteld f men een training, instructie f cursus hebben gevlgd p het gebied van agressie en geweld. 5.56% van de respndenten geeft aan geen training p dit gebied te hebben gevlgd. - Sectr nderwijs: tijdens het diepte-interview geven de respndenten van de verschillende nderwijsinstellingen aan niet de medewerkers structureel te trainen p dit gebied. Wel zijn werknemers vrij m een cursus hierin te vlgen. Drdat ze niet veel ervaring hebben met agressie en-f geweld zien ze het nut en de ndzaak van een training niet echt in % van de respndenten uit deze sectr heeft geen training, instructie f cursus gevlgd p het gebied van mgaan met agressie en geweld. 7

11 - Sectr veiligheid: De brandweer gaf, tijdens het diepte-interview, aan dat de bevelverders een stuk ver agressie en geweld meekrijgen in hun pleiding. Tevens hebben zij de taak m de verige werknemers bewust te maken van hun gedrag en wat vr cnsequenties dit kan hebben. De plitie geeft aan dat alle medewerkers vier maal per jaar een trainingsdag hebben. Deze training bestaat uit verschillende facetten van het plitiewerk. Hiernder valt agressie en geweld k % van de respndenten geeft aan geen training, instructie f cursus te hebben gevld p het gebied van mgaan met agressie en geweld. - Sectr zrg en welzijn: Zwel het ziekenhuis en Welstad geven aan, in het interview, dat medewerkers getraind wrden. De trainingen zijn niet vr iedere medewerker het zelfde. Medewerkers werken met verschillende delgrepen. De trainingen zijn dan k gebaseerd p de delgrep waarmee ze werkzaam zijn en het srt klantencntact dat de medewerker heeft % van de respndenten uit de sectr zrg en welzijn hebben ng geen training, instructie f cursus gevlgd p het gebied van agressie en geweld. - Sectr wningcrpratie: Lefier geeft k aan haar medewerkers te trainen. Niet alle medewerkers hebben al een training, instructie f cursus gevlgd p het gebied van agressie en geweld. Del van Lefier is m alle medewerkers die publiekscntact hebben te trainen. De respns van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Beide respndenten geven aan een training te hebben gevlgd p het gebied van agressie en geweld. Aan de respndenten die wel een training, instructie f cursus hebben gevlgd p het gebied van agressie en geweld is gevraagd wanneer men vr het laatst deze hebben gevlgd. Bij de sectr penbaar bestuur, is het vr 17.76% van de respndenten meer dan twee jaar geleden dat ze vr het laatst een training, instructie f cursus hebben gehad. Bij de sectren nderwijs, veiligheid, zrg en welzijn en wningcrpratie is deze 23.69%. B. Ordeel Sectr/ maatregel Training, instructie cursus f Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie bestuur welzijn Geen rdeel ver kunnen geven = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen 8

12 3.4 Maatregel 5. Maatregel: reageer binnen 48 uur naar de dader A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: in het intern agressieprtcl van de gemeente staat beschreven dat de leidinggevende de maatregelen bepaald die p de dader van tepassing is. Als de maatregel bepaald is dr de leidinggevende, wrdt de desbetreffende hierver geïnfrmeerd. De reactie naar de dader, hrt binnen maximaal 72 uur te gebeuren. Dit is 24 langer dan het streven van het prgramma VPT. Van de 18 respndenten p de enquête geven 12 respndenten aan dat de rganisatie fficieel reageert p de dader. - Sectr nderwijs: In de meeste gevallen reageren de rganisaties direct richting de dader. Als een incident heeft plaatsgevnden, krijgt de dader gelijk te hren wat vr cnsequenties zijn f haar gedrag heeft. In lang niet alle gevallen krijgt de dader een reactie, geven de geïnterviewde persnen aan % van de respndenten uit de sectr nderwijs geven aan dat de rganisatie fficieel reageert naar de dader. De nderwijsinstellingen hebben geen maximaal aantal uur ingesteld m binnen een bepaalde tijd te reageren p de dader. - Sectr veiligheid: Tijdens het diepte-interview geven de respndenten van zwel de brandweer als plitie aan een reactie te geven naar de dader. De tijd waarbinnen de reactie naar de dader kmt, verschilt per situatie. In de meeste gevallen krijgt de dader direct een reactie. In de enquête is aan de respndenten gevraagd wat de rganisatie det na en met een melding % geeft aan dat de rganisatie waar ze werkzaam zijn fficieel reageert richting de dader. - Sectr zrg en welzijn: zwel het ziekenhuis als Welstad gaf tijdens het diepte-interview aan maatregelen te hebben beschreven vr daders. He snel de reactie naar de dader kmt, is afhankelijk van de situatie. In de meeste gevallen krijgt de dader direct een reactie van de rganisatie % van de respndenten in de sectr zrg en welzijn geven aan dat de rganisatie een fficiële reactie geeft aan de dader. - Sectr wningcrpratie: tijdens het diepte-interview geeft Lefier aan fficieel te reageren naar de dader. Ok in deze sectr hangt het van de situatie af wanneer de dader een reactie krijgt. De respns p de enquête van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Eén respndent geeft aan dat de rganisatie fficieel reageert naar de dader. B. Ordeel Sectr/ Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie maatregel Reactie binnen 48 naar de dader bestuur = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen welzijn Geen rdeel ver kunnen geven 9

13 3.5 Maatregel 6. Maatregel: bevrder het (laten) den van aangifte A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: tijdens het diepte-interview is gevraagd f de gemeente aangifte det bij een strafbaar feit en dit tevens bevrderen bij de werknemers. De respndent heeft aangegeven dat bij strafbare feiten en bij plssing van een agressief vrval in aanwezigheid van de plitie, altijd aangifte wrdt gedaan dr de gemeente. In het intern agressieprtcl van de gemeente is een maatregelenverzicht bij agressie pgenmen. Hierin staat bij welk vrval er aangifte wrdt gedaan bij de plitie. Uit de enquête is gebleken dat werknemers vaker gecnfrnteerd wrden met incidenten dan dat er aangifte wrdt gedaan. Men is gevraagd m aan te geven he f ze te maken hebben met bepaalde vrmen van agressief en gewelddadig gedrag en he vaak ze hier gemiddeld mee te maken hebben. Dit aantal is hger dan bekend bij de plitie. - Sectr nderwijs: tijdens het diepte-interview gaven de nderwijsinstellingen aan de medewerkers te stimuleren m aangifte te den bij strafbaar feit. Bij smmige nderwijsinstellingen is het z geregeld dat de rganisatie aangifte kan den in plaats van de medewerker. Dit in kader van de bescherming van de werknemer en m de drempel te verlagen m een vrval te melden en aangifte te den. Ze willen achter de werknemer staan. Uit de enquête is gebleken dat werknemers vaker gecnfrnteerd wrden met incidenten dan dat er aangifte wrdt gedaan. Men is gevraagd m aan te geven he f ze te maken hebben met bepaalde vrmen van agressief en gewelddadig gedrag en he vaak ze hier gemiddeld mee te maken hebben. Dit aantal is hger dan bekend bij de plitie. - Sectr veiligheid: zwel de brandweer als de plitie gaf aan werknemers te stimuleren m aangifte te den bij een strafbaar feit. Met het den van aangifte geef je een signaal af naar de dader en verige burgers dat agressie en geweld tegen de werknemers niet getlereerd wrdt. Net als in bvengenemde gevallen, gebeuren er meer vrvallen bij de sectr veiligheid dan bekend is bij de plitie. Een grt aantal van de werknemers wrden wekelijks, maandelijks en-f halfjaarlijks gecnfrnteerd met agressie en-f geweld. - Sectr zrg en welzijn: bij het diepte-interview gaven zwel Welstad als het ziekenhuis aan werknemers te stimuleren m aangifte te den bij een strafbaar feit. Bij beide rganisaties kan de betrkken medewerker anniem aangifte den. In dat geval zal de directie namens de rganisatie aangifte den. Dit hebben ze geregeld in het kader van de bescherming van hun medewerkers en m de drempel te verlagen tt het melden van een incident. Smmige medewerkers aarzelen m aangifte te den, mdat ze bang zijn vr represailles van de dader. Ok hier gebeuren er meer vrvallen van agressie en geweld dan bekend is bij de plitie. Veel van de medewerkers wrden, gemiddeld, maandelijks en-f halfjaarlijks gecnfrnteerd met agressie en-f geweld. - Sectr wningcrpratie: tijdens het diepte-interview gaf Lefier aan medewerkers te stimuleren m aangifte te den bij een strafbaar feit. De respns p de enquête van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Beide respndenten geven aan dat ze maandelijks en-f halfjaarlijks gecnfrnteerd wrden met agressie en-f geweld. 10

14 B. Ordeel Sectr/ maatregel Stimuleren aangifte van Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie bestuur welzijn Geen rdeel ver kunnen geven = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen 3.6 Maatregel 7. Maatregel: schade verhalen p de dader A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: tijdens het diepte-interview is naar vren gekmen dat de gemeente een aansprakelijkstelling heeft beschreven. Hierin wrdt vermeldt dat de schade geïnventariseerd wrdt. De dader wrdt schriftelijk aansprakelijk gesteld vr de ntstane schade. Tijdens de enquête is gevraagd wat de rganisatie det na en met een melding % van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de schade verhaalt p de dader. - Sectr nderwijs: tijdens het diepte-interview gaven de nderwijsinstellingen aan dat vaak de materiële schade die dr de dader is gemaakt wel verhaald wrdt. Immateriële schade wrdt weinig tt niet verhaald p de dader. Tijdens de enquête is gevraagd wat de rganisatie det na en met een melding. 5% van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de schade verhaalt p de dader. - Sectr veiligheid: De geïnterviewde persnen uit de sectr veiligheid geven aan dat de schade altijd verhaald wrdt p de dader. Dit is bij de natinale plitie afgesprken en vastgelegd, tevens bij de brandweer % van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de schade verhaalt p de dader. - Sectr zrg en welzijn: Het ziekenhuis heeft in het agressie en geweldprtcl(2013/2014) het vlgende hierver vermeldt: het streven is de schade te verhalen p de dader. De ARBO/milieucördinatr zrgt vr de administratieve afwikkeling van de schade p het incident. Welstad heeft het aspect schade verhalen in de huisregels vernemd: bij vernieling wrdt plitie ingeschakeld en de ksten wrden p de klant herhaald. 7.81% van de respndenten geeft aan dat de rganisatie de schade verhaalt p de dader. - Sectr wningcrpratie: net als bij de sectr nderwijs, geeft Lefier aan dat vaak de materiële schade die dr de dader gemaakt wrdt wel verhaald wrdt. Immateriële schade wrdt weinig tt niet verhaald p de dader. De respns p de enquête van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Geen van beide respndenten gaf aan dat de rganisatie de schade verhaald p de dader. 11

15 B. Ordeel Sectr/ Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie maatregel bestuur welzijn Prcedure schade verhalen Geen rdeel ver kunnen geven Schade verhalen = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen 3.7 Maatregel 8. Maatregel: nazrg verlenen aan werknemers A. Bevindingen - Sectr penbaar bestuur: De gemeente heeft een nazrgprcedure pgesteld. De nazrgprcedure staat in het intern agressie prtcl vermeldt. In de enquête is de vraag gesteld f men weet bij wie ze terecht kunnen vr begeleiding en-f hulp na cnfrntatie met agressie en-f geweld. Alle respndenten geven aan dat ze weten bij wie ze kunnen aanklppen vr begeleiding en-f hulp. - Sectr nderwijs: tijdens het diepte-interview met de nderwijsinstellingen is naar vren gekmen dat de pvang en nazrg prcedure niet zwart p wit staat. Men geeft wel aan dat er een vertruwenspersn aanwezig is en dat de werknemers weten bij wie ze terecht kunnen vr pvang en nazrg % van de respndenten van de sectr nderwijs geeft aan niet te weten bij wie ze terecht kunnen vr begeleiding en-f hulp na cnfrntatie met agressie en geweld. - Sectr veiligheid: zwel de brandweer als de plitie heeft een pvang- en nazrgprcedure beschreven. Tevens heeft de brandweer een waakvlam vereenkmst met een trauma psychlg. 95% van de respndenten van de sectr veiligheid weten bij wie ze terecht kunnen vr begeleiding en-f hulp na cnfrntatie met agressie en geweld. - Sectr zrg en welzijn: zwel het ziekenhuis als Welstad heeft een pvang- en nazrgprcedure. Hierin staat beschreven welk persn verantwrdelijk is vr welke taak en een stappenschema van de prcedure % van de respndenten van de sectr zrg en welzijn weten niet bij wie ze terecht kunnen vr begeleiding en-f hulp na cnfrntatie met agressie en geweld. - Sectr wningcrpratie: de pvang en nazrg van werknemers bij Lefier staat beschreven in het intern agressieprtcl. Hierin staat beschreven bij wie men terecht kan vr pvang en nazrg, he het verlp van de nazrg er uit zal zien en de afhandeling ervan. De respns p de enquête van deze sectr is te laag (2) m een representatief beeld te kunnen vrmen van deze sectr. Beide respndenten weten niet bij wie ze terecht kunnen na cnfrntatie met agressie en geweld. 12

16 B. Ordeel Sectr/ Openbaar nderwijs veiligheid Zrg en wningcrpratie maatregel bestuur welzijn Opvang en Geen nazrgprcedure rdeel ver kunnen geven Bekendheid van = ged = matig, aanbevelingen = nvldende, aanbevelingen 3.8 Overzicht scre maatregelen Sectr/ Openbaar Onderwijs Veiligheid Zrg en wningcrpratie maatregel bestuur welzijn 1. Organisatienrm X - bekendheid X 2/3. melding- en X registratie prcedure - bekend met vervlg X melding 4. Trainen van werknemers X 5. Reactie naar de dader X 6. Aangifte bevrderen X 7. prcedure schade X verhalen - daadwerkelijk X schade verhalen 8. pvang- en X nazrgprcedure - bekendheid van X prcedure ged matig nvldende 13

17 H4. Cnclusie De resultaten van het nderzek hebben geleid tt een uiteindelijke cnclusie ver het beleid met betrekking tt agressie en geweld van de gemeente Stadskanaal als rganisatie en de verige rganisaties betrkken bij dit nderzek. Dit zijn zwel de sterke als zwakke punten. De gemeente Stadskanaal als rganisatie heeft de Veilige Publieke Taak maatregelen al ged in het beleid tegepast. De acht maatregelen van VPT kunnen echter ng specifieker tegepast wrden. De maatregelen rganisatienrm, melding- en registratieprcedure, training van werknemers, prcedure schade verhalen en de pvang- en nazrgprcedure is al ged in het beleid pgenmen. Dit is gebleken uit het diepte-interview en de deskresearch. Uit de enquête is gebleken dat men niet allen bekend is met de maatregelen. De gemeente heeft een rganisatienrm beschreven wat acceptabel gedrag is, maar de bekendheid van deze nrm is minimaal. Men weet dat er een nrm is, maar weten deze niet te benemen. De melding- en registratieprcedure heeft de gemeente beschreven en in het agressieprtcl geplaatst. De werknemers zijn minimaal bekend met wat de gemeente det na een melding. De werknemers met publiekscntact wrden getraind in het mgaan met agressie en geweld. Wat betreft de reactie naar de dader en het aangifte bevrderen zijn verbeteringen ndig. Tevens het daadwerkelijk schade verhalen p de dader en de bekendheid van de pvang- en nazrgprcedure. De sectr nderwijs heeft de Veilige Publieke Taak maatregelen nvldende tt matig in het beleid tegepast. De acht maatregelen van VPT kunnen specifieker tegepast wrden. De nderzchte schlen hebben allen geen rganisatienrm wat acceptabel gedrag is en de werknemers zijn niet bekend wat de grenzen van de rganisatie zijn. Het melden van vrvallen gebeurd in de meeste gevallen. Echter wrden deze meldingen niet altijd dr de rganisaties geregistreerd. Meer dan de helft van de respndenten heeft geen training gehad p het gebied van agressie en geweld. De maatregelen reactie p de dader, bevrderen van aangifte en de schade verhalen verdienen verbeteringen. Er is geen prcedure vr schade verhalen en pvang- en nazrgprcedure beschreven en pgesteld. De sectr veiligheid heeft de Veilige Publieke Taak maatregelen matig tt ged in het beleid tegepast. De rganisatienrm van acceptabel gedrag, melding- en registratieprcedure, prcedure schade verhalen en de pvang- en nazrgprcedure is aanwezig. Echter de reactie naar de dader, schade verhalen en het trainen van werknemers verdient verbeteringen. De sectr zrg en welzijn heeft de Veilige Publieke Taak k matig tt ged in het beleid tegepast. De werknemers met publiekscntact wrden getraind in het mgaan met agressie en geweld. Een klein percentage van de werknemers heeft geen training gehad. De rganisatienrm van de rganisaties zijn beschreven, maar niet tt nauwelijks bekend bij de werknemers. De reactie naar de dader, het den van aangifte en de schade verhalen p de dader verdient k hier verbeteringen. De resultaten van de sectr wningcrpratie heeft niet geleid tt een uiteindelijke cnclusie. De respns p de enquête was te laag m een representatief beeld te kunnen vrmen van de sectr. Het beleid p het gebied van agressie en geweld is dr de sectren matig tt ged vastgesteld. De maatregelen van Veilige Publieke Taak zijn in de sectren al deels ingeverd in het beleid. De uitvering van het beleid én de acht maatregelen van VPT is matig tt nvldende. Drdat het beleid bij de rganisaties recent is aangepast, f aangepast wrdt is het ng niet mgelijk m te berdelen f het beleid effectief is. Het beleid p het gebied van agressie en geweld is dr de sectren matig tt ged pgesteld. Tevens zijn de acht maatregelen van VPT hier matig tt ged in pgenmen. Echter de uitvering en bekendheid van het beleid en de acht maatregelen van VPT is matig tt nvldende. 14

18 Er is te weinig aandacht vr de bekendheid en uitvering van het beleid en zdende vindt er agressie en geweld plaats dat wellicht vrkmen had kunnen wrden. Zdende is er te weinig aandacht vr preventief beleid en vindt er agressie en geweld plaats dat wellicht vrkmen had kunnen wrden. Zwel de acht maatregelen als het stappenplan van het expertisecentrum vrmen de basis vr een effectief veiligheidsbeleid. Het stappenplan is te gebruiken als richtlijn m er achter te kmen welke stappen de rganisatie kan nemen m agressie en geweld te vrkmen, dan wel te beperken. De acht maatregelen van VPT sluiten niet altijd ged aan p de stappen uit het stappenschema. Niet alle maatregelen wrden in dit stappenschema behandeld. Vanuit de verschillende sectren is er behefte aan acties vanuit de gemeente p het gebied van agressie en geweld. Men verwacht met een lkale efficiënte aanpak dat er duidelijkheid wrdt gecreëerd en dat er een signaal af wrdt gegeven aan de burgers. Tevens hren de rganisaties zelf k acties te ndernemen p het gebied van agressie en geweld. Men geeft aan dat het niet alleen de taak is van de gemeente, maar van alle rganisaties met een publieke taak. 15

19 H5. Aanbevelingen In grte lijnen hebben de rganisaties met een publieke taak binnen de gemeente Stadskanaal de acht maatregelen van Veilige Publieke Taak ged tegepast p het agressie en geweld beleid. Tch zijn p verschillende vlakken verbeteringen ndig m het beleid en de acht maatregelen te ptimaliseren. Deze aanbevelingen, p het gebied van de acht maatregelen van Veilige Publieke Taak, zijn als vlgt: Maatregel 1: rganisatienrm Stel een duidelijke nrm van acceptabel gedrag in en maak deze nrm bekend aan zwel de werknemers als externen. De nrm kan gefrmuleerd wrden in samenwerking met de werknemers. Z zijn de werknemers al bekend met de rganisatienrm en creëer je draagvlak. Stel een helder reactiebeleid vast in geval van verschrijding van de nrm. Stel dit tevens in samenwerking met de werknemers p. Maatregel 2 en 3: melden en registreren van vrvallen Stel een prcedurebeschrijving van het melden van een vrval p. Stel dit met werknemers vast, zdat ze weten welke vrvallen ze behren te melden. Hierdr creëer je draagvlak bij je werknemers en laat je ze zien dat je ze, als rganisatie, een steun in de rug biedt. Maatregel 4: trainen van werknemers Geef alle werknemers die frequent publiekscntact hebben een training, instructie f cursus p het gebied van agressie en geweld. Behandel hier k het punt: he m te gaan met externen die zich agressief en/f gewelddadig gedragen. Sluit de inhud van de training, instructie f cursus aan p de wensen van de werknemers. Werknemers dienen aanvullende en regelmatige pfris trainingen te krijgen in het mgaan met agressie en geweld. Het nderdeel he m te gaan met externen die zich agressief en/f gewelddadig gedragen hierbij meenemen. Zrg dat de trainingen aansluiten p de werkzaamheden van de werknemer en de risic-situaties. Maatregel 5: reageer binnen 48 uur naar de dader Stel een reactiebeleid vast en maak dit bekend binnen de rganisatie en handel hier naar. Zrg na een vrval altijd en binnen 48 uur vr een passende reactie naar de dader. Maatregel 6: bevrder het (laten) den van aangifte Stel als rganisatie een aangiftebeleid p. Vermeld hierin de infrmatie die de plitie ndig heeft en he er aangifte gedaan kan wrden. Draag uit naar de werknemers dat de rganisatie eventueel aangifte kan den in plaats van de betrkken werknemer. Hierbij ndersteun je als rganisatie de werknemer bij het den van aangifte. Maatregel 7: verhaal de schade p de dader Stel beleid p vr het verhalen van de schade p de dader. Maak een helder stappenplan en maak deze bekend bij de werknemers. Ondersteun de werknemer bij het verhalen van de geleden schade. Maatregel 8: nazrg verlenen aan werknemers Stel een pvang- en nazrgbeleid vast als rganisatie. Infrmeer de werknemers ver dit beleid. - Alle bvengenemde aanbevelingen bttum-up vastellen en niet tp-dwn. Z creëer je als rganisatie draagvlak bij je werknemers. De werknemers krijgen een gevel van betrkkenheid en zijn gelijk bekend met het vastgestelde beleid. 16

20 De vraag wat de gemeente ng kan den m VPT te bevrderen binnen haar gemeente wrdt hiernder behandeld. De gemeente streeft naar een efficiënte lkale aanpak waarbij de eigenheid van de rganisaties vrp staat. Gezamenlijk stellingnemen tegen publieksagressie is hier een nderdeel van. Het del van een lkale aanpak is gezamenlijk stelling te nemen tegen publieksagressie en andere vrmen van ngewenst gedrag binnen de gemeente en waar mgelijk daarvr dezelfde nrmen, waarden en tlerantiegrenzen te hanteren. Wijs een cntactpersn aan die verantwrdelijk wrdt gesteld vr de cmmunicatie met de rganisaties met een publieke taak. Ga in gesprek met alle rganisaties met een publieke taak in de gemeente. Dit betreft de rganisaties die niet hebben deelgenmen aan dit nderzek. Zet fcusgrepen p met een breed draagvlak m kennis en ervaring uit te wisselen. Laat deze fcusgrep 1x in het half jaar bijeenkmen. Vaker heft niet, daar is geen behefte aan. De aanpak van agressie en geweld in de gemeente Stadskanaal is geen zaak van de gemeente alleen. Het is k een taak vr andere rganisaties met een publieke taak gevestigd binnen de gemeente. Ontpli, liefst in gezamenlijk verleg, initiatieven die leiden tt minder agressie en geweld. Organiseer als gemeente een bijeenkmst en/f themadag ver VPT. Betrek hier alle rganisaties met een publieke taak gevestigd in de gemeente. Maak afspraken met de betrkken partijen m gezamenlijk stelling te nemen. Deze afspraken in een cnvenant verwerken en laten ndertekenen dr deelnemende partijen. Samen sta je sterker! Zrg vr publiciteit ver het cnvenant agressie en geweld. Z geef je een signaal af naar de burgers. Cmmuniceer het beleid p het gebied van agressie en geweld aan de burgers. VPT nder de aandacht brengen bij de burgers. Dit kan dr middel van publicatie van een stuk p de gemeentewebsite en/f in de huis-aan-huis bladen. Tevens kan de gemeente ervr kiezen m wijkbijeenkmsten te rganiseren ver dit nderwerp. - Zrg vr cntinue verbetering van de veiligheid. Bekijk en evalueer jaarlijks het beleid p het gebied van agressie en geweld en pas eventueel het beleid p knelpunten aan. Hierdr zrg je vr cntinue verbetering (plan-d-check-act). - Zrg vr een brging vr de implementatie van het beleid en prtcllen. Als ndersteuning kan wrden gekzen m de maatregelen van Veilige Publieke Taak k digitaal nder de aandacht te brengen. De prtcllen en het beleid p het intranet plaatsen. - Hud het thema agressie en geweld levend binnen de rganisatie. Zrg dat agressie en geweld in management- en teamverleg blijvend p de agenda staat. 17

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.

Nadere informatie

Beleidsplan 2014 tot en met 2016

Beleidsplan 2014 tot en met 2016 Blessed Generatin Nederland Falkejacht 25 9254 EJ Hurdegaryp Beleidsplan 2014 tt en met 2016 Blessed Generatin Nederland (0511) 47 21 37 - www.blessedgeneratin.nl - inf@blessedgeneratin.nl KvK 01100560

Nadere informatie

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Verkrte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Starten met OTIB-skillsmanager OTIB-skillsmanager is een instrument m het gesprek dat u gaat veren met uw leidinggevende vr te bereiden. U wrdt gevraagd

Nadere informatie

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Rapprt Bekend maakt bemind Onderzek naar de bekendheid van en waardering vr het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Over het CAOP Het CAOP is hét kennis- en dienstencentrum p het gebied van arbeidszaken

Nadere informatie

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber

Nadere informatie

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden;

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden; Vrbeeld handvest De burgemeester, het cllege en de raad van de gemeente Muiden; Gelet p artikel 169, tweede en derde lid, en artikel 180, tweede en derde lid, Gemeentewet; Hebben de vlgende uitgangspunten

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State EVALUATIE TER STATE Marin Matthijssen, Marn van Rhee Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) juli 2005 In pdracht van Raad van State Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: Marin Matthijssen en

Nadere informatie

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Excellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving

Excellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving Excellente werving, Excellente studenten Studentenwerving Ondersteuningstraject werving Vraag vanuit de Centres en Centra Gebaseerd p ndersteuningsvraag Individuele benadering, inzichten vr iedereen 2

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau Biblitheek en basisvaardigheden Handreiking vr een structurele aanpak p lkaal niveau 1 Inhud Een structurele aanpak van laaggeletterdheid p lkaal niveau 3 1. Draagvlak bij de gemeente 3 2. Draagvlak in

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0.

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0. Verzuim Beleid Opgemaakt dr Human Resurce Management Delgrep Alle werknemers Ingangsdatum 4 juli 2014 Versie 0.1 www.smallsteps.inf clfn Verzuimbeleid Visie en aanpak verzuim Delgrep: alle werknemers Versie:

Nadere informatie

FACTSHEET SAMENWERKING COA

FACTSHEET SAMENWERKING COA FACTSHEET SAMENWERKING COA LOCATIE EN GEMEENTE VOOR JEUGDHULP AAN ASIELZOEKERSKINDEREN Factsheet samenwerking COA lcatie en gemeente vr jeugdhulp aan asielzekerskinderen INLEIDING ALGEMEEN Met de inwerkingtreding

Nadere informatie

Projectomschrijvingen van het Uitvoeringsprogramma 2012-2015 Visie Openbaar Vervoer 2020

Projectomschrijvingen van het Uitvoeringsprogramma 2012-2015 Visie Openbaar Vervoer 2020 Vrdracht Prvinciale Staten van Nrd-Hlland Vrdracht Haarlem, juli 2012 Onderwerp: Uitveringsprgramma 2012-2015 Visie Openbaar Verver 2020 Bijlage: Prjectmschrijvingen van het Uitveringsprgramma 2012-2015

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht Prject Shared Services Gefaseerde implementatie prjectbeheersing methdiek Hgeschl van Utrecht Vervlg van Deelprjectplan Prjectadministraties (januari 2004) Het beheersen van prjectadministraties dr de

Nadere informatie

Onderzoeksrapport Bedrijvenkring Oldebroek

Onderzoeksrapport Bedrijvenkring Oldebroek Onderzeksrapprt Bedrijvenkring Oldebrek AIDA Cmmunicatie 6 juni 2014 Inhudspgave Samenvatting 4 1. Inleiding 5 2. Prbleemanalyse 6 2.1 Aanleiding van het prbleem 6 2.2 Het krachtenveld 6 2.3 Wat mest nderzcht

Nadere informatie

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr

Nadere informatie

Enquête dienstverlening en kosten accountant in primair en voortgezet onderwijs

Enquête dienstverlening en kosten accountant in primair en voortgezet onderwijs Enquête dienstverlening en ksten accuntant in primair en vrtgezet nderwijs Dit nderzek heeft betrekking p de dienstverlening dr uw accuntant in 2010, ver de jaarstukken 2009. 1. In welke categrie valt

Nadere informatie

Saxionstudent.nl CE 1

Saxionstudent.nl CE 1 Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling

Nadere informatie

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN ACTIVITEITENPLAN 2014 Activiteitenplan 2014 : INLEIDING In 1997 werd de in Zetermeer pgericht met als del het behartigen van de belangen van huurders van de cmplexen van R.K. Wningbuwstichting De Gede

Nadere informatie

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding 8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding Aangepast d.d. 10 januari 2014. Ziektemelding Persneelsleden dienen zich uiterlijk vr 7.30 uur s mrgens ziek te melden bij de schldirecteur en ingeval van

Nadere informatie

Pieter Swager/ Jos Fransen lectoraat elearning

Pieter Swager/ Jos Fransen lectoraat elearning 1 Pieter Swager/ Js Fransen lectraat elearning Scenari: 1 e deel afstudeerfase (1 e semester): schrijven nderzeksplan (vrbeeldscenari/ blauwdruk van een leerpraktijk) Vraf Onderwijskundig kader waarbinnen

Nadere informatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie Duurzaam inzetbaar in een vitale rganisatie Vitaliteit en bevlgenheid vrmen sleutelbegrippen vr het ptimaal en duurzaam inzetten van medewerkers. Vitale medewerkers bruisen van energie, velen zich fit

Nadere informatie

Statenvoorstel nr. PS/2014/341

Statenvoorstel nr. PS/2014/341 Statenvrstel nr. PS/2014/341 Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke Participatie Datum Inlichtingen bij 23 april 2014 mevruw G.J. Overmeen-Bakhuis Aan Prvinciale Staten Onderwerp Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke

Nadere informatie

BIJLAGE 1: Participatieproces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Informeren, verzamelen wensen & meningen

BIJLAGE 1: Participatieproces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Informeren, verzamelen wensen & meningen gemeente Eindhven BIJLAGE 1: Participatieprces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Infrmeren, verzamelen wensen & meningen In deze bijlage een uitgebreide telichting p het participatieprces

Nadere informatie

Je loopbaanplan in vijf stappen. Handleiding voor het schrijven van je loopbaanplan. 2018, Mariska Hidding

Je loopbaanplan in vijf stappen. Handleiding voor het schrijven van je loopbaanplan. 2018, Mariska Hidding Je lpbaanplan in vijf stappen Handleiding vr het schrijven van je lpbaanplan 2018, Mariska Hidding Inhudspgave Vrwrd 3 Del en nut van het lpbaanplan 4 Lpbaanplan vlgens CAR-UWO 4 Maak je eigen lpbaanplan

Nadere informatie

Kenneth Smit Consulting -1-

Kenneth Smit Consulting -1- Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit

Nadere informatie

Protocol en klachtenregeling ongewenst gedrag

Protocol en klachtenregeling ongewenst gedrag Prtcl en klachtenregeling ngewenst gedrag Geactualiseerd: december 2016 1 I. Vrkming van ngewenst gedrag 1. Binnen de Gruitprt wrdt agressie en geweld, (seksuele) intimidatie, discriminatie, pesten en

Nadere informatie

Start duurzame inzetbaarheid

Start duurzame inzetbaarheid Start duurzame inzetbaarheid Een praktijkcasus Dr: Rlf Weijers, Pauline Miedema Hewel duurzame inzetbaarheid een veelbesprken thema is, blijft het lastig m het cncreet te maken en er handen aan veten aan

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor.

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor. Tussenrapprtage: plan van aanpak raadsenquête grndexplitatie Duivenvrdecrridr. Enquêtecmmissie grndexplitatie Duivenvrdecrridr 16 februari 2015 Inhudspgave: 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Verfijning nderzeksvraag

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone Schade prtcl Zuiderpark Stadswalzne Gemeente s-hertgenbsch december 2012 Schadeprtcl Zuiderpark - Stadswalzne In dit dcument staat he de gemeente s-hertgenbsch mgaat met schadeclaims. Het is er p gericht

Nadere informatie

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:.. Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens

Nadere informatie

Klachtenregeling CSG Reggesteyn

Klachtenregeling CSG Reggesteyn Klachtenregeling CSG Reggesteyn Opnieuw vastgesteld dr het cllege van bestuur, 20 mei 2008 Instemming dr de Medezeggenschapsraad, 23 juni 2008 Redactinele aanpassingen, 6 juli 2009 Klachtenregeling CSG

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

CQI Poliklinische ziekenhuis 2011

CQI Poliklinische ziekenhuis 2011 CQI Pliklinische ziekenhuis 2011 Managementsamenvatting Significant B.V. Thrbeckelaan 91 3771 ED Barneveld T 0342 40 52 40 KvK 39081506 inf@significant.nl Stichting Miletus Barneveld, 5 december 2011 Versie:

Nadere informatie

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en

Nadere informatie

Handleiding Handleiding Communicatie voor. Promotoren. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020.

Handleiding Handleiding Communicatie voor. Promotoren. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020. Handleiding Handleiding Cmmunicatie vr Prmtren Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020 1 Eurpese Unie Inhud 1 Inleiding... 1 2 De minimale cmmunicatieverplichtingen... 1 a) Weergave

Nadere informatie

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting Maak afspraken met de watermaatschappijen Organiseer je LAC-zitting Ken de WATER-rechten en plichten van je klant Vermijd afsluitingen Maak een draaibek vr je interne werking LAC Bied nazrg Betrek je cliënt

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Heart4Women. Duurzaam Bewogen Missionair. Sponsor een vrouw

Heart4Women. Duurzaam Bewogen Missionair. Sponsor een vrouw Heart4Wmen Duurzaam Bewgen Missinair Spnsr een vruw Vruwen in hun kracht Heart4Ghana is bewgen met de psitie van de vruw binnen de Dagmba en Nanumba cultuur. Deze vruwen hebben het niet altijd makkelijk

Nadere informatie

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN RVB10004.dc 1/5 RVB 2010/04 INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN Situering GEZONDHEID OP HET WERK : EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK Preventie en Interim heeft in 2008, in het kader

Nadere informatie

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen: Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid

Nadere informatie

Aanbod Diensten Baan in Beeld

Aanbod Diensten Baan in Beeld Aanbd Diensten Baan in Beeld 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Inhudspgave 1. Over Baan in Beeld p. 3 Wie wij zijn, utplacement en lpbaanadvies, fcus, resultaat en lcatie. 2. Outplacementprgramma

Nadere informatie

Handleiding bij het voorbereiden van een activiteit met of bij een partner

Handleiding bij het voorbereiden van een activiteit met of bij een partner Handleiding bij het vrbereiden van een activiteit met f bij een partner Deze handleiding is.a. ndzakelijk mdat wij (het regiteam) geen rechtspersn zijn en derhalve niet namens De Hart&Vaatgrep kunnen pereren

Nadere informatie

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master

Nadere informatie

Transmuraal Programma Management

Transmuraal Programma Management Transmuraal Prgramma Management Een prpsitie van Vitha versie 1 Inhudspgave 1 Inleiding... 3 2 Transmurale behandelpraktijken... 3 2.1 Transmurale zrg nader gedefinieerd... 3 2.2 Transmurale zrg in de

Nadere informatie

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en. kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en. kindermishandeling Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling OMO Schlengrep De Langstraat 10 maart 2014 Gedgekeurd in MR d.d. 17-3-2014 Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling De schlleiding van OMO Schlengrep

Nadere informatie

GS brief aan Provinciale Staten

GS brief aan Provinciale Staten GS brief aan Prvinciale Staten Pstadres Prvinciehuis Pstbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-hlland.nl Datum zie verzenddatum Aan Prvinciale Staten Bijlagen 2 Onderwerp Infrmatie ver het

Nadere informatie

Onderwerp Vervolg Programma Eigen Kracht - het stimuleren van laagopgeleide vrouwen naar werk

Onderwerp Vervolg Programma Eigen Kracht - het stimuleren van laagopgeleide vrouwen naar werk Cllegevrstel Openbaar Onderwerp Vervlg Prgramma Eigen Kracht - het stimuleren van laagpgeleide vruwen naar werk Prgramma / Prgrammanummer Werk & Inkmen / 1061 BW-nummer Prtefeuillehuder T. Tankir Samenvatting

Nadere informatie

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen Samenvatting Deelprjecten Ouderen Samen Vughtse Ouderen aan het Wrd In januari 2007 zijn dr het Prject Ouderen Samen vier bijeenkmsten gerganiseerd waarvr alle Vughtse inwners van 55 jaar en uder waren

Nadere informatie

Factsheet 5xBeter TUSSEN DE OREN. Introductiefilm Nieuwkomers

Factsheet 5xBeter TUSSEN DE OREN. Introductiefilm Nieuwkomers Factsheet 5xBeter TUSSEN DE OREN Intrductiefilm Nieuwkmers 1 5x Beter 5xBeter is een gezamenlijk initiatief van Kninklijke Metaalunie, FME CWM, FNV Bndgenten, CNV Vakmensen en De Unie. 5xBeter zet zich

Nadere informatie

Procedures rond ongewenst gedrag binnen de provincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscommissie 3. Vertrouwenspersonen

Procedures rond ongewenst gedrag binnen de provincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscommissie 3. Vertrouwenspersonen Prcedures rnd ngewenst gedrag binnen de prvincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscmmissie 3. Vertruwenspersnen 1. Hulp van buiten Werknemers kunnen k hulp van buiten de rganisatie inrepen. Veelal

Nadere informatie

Gedragswerk, wat werkt? Een evaluatie van het project Gedragswerk

Gedragswerk, wat werkt? Een evaluatie van het project Gedragswerk Gedragswerk, wat werkt? Een evaluatie van het prject Gedragswerk Gedragswerk, wat werkt? Een evaluatie van het prject Gedragswerk Obern Gedragswerk, wat werkt? 3 Inhudspgave Samenvatting... 4 1 Inleiding...

Nadere informatie

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen UITWERKING

Nadere informatie

V-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW

V-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW V-ICT-OR begeleidt besturen in hun infrmatiehuishuding vr ptimaal verlp van samenveging gemeente en OCMW De infrmatica in steden en gemeenten greide sinds de jaren 80 rganisch. Dat stapje bij stapje greien

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes Samengevat 2011 Guidea - Kenniscentrum vr Terisme en Hreca vzw Deze infrmatie werd met de grtste zrg samengesteld.

Nadere informatie

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam OPLEIDING tt Verzrgende-IG Ondersteuningsmagazijn Berepstaak E Startbekaam Albeda cllege Branche gezndheidszrg Kwalificatieniveau 4 Chrt: 2010-2011 Fase: Startbekaam Naam student:. P.E1-3.start.gesprek

Nadere informatie

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011 Training Werken aan Welbevinden Opleidingscurriculum Facit, Velsen-Nrd Februari 2011 Inhudspgave Inleiding 3 1. Algemene beschrijving van de pleiding 4 1.1 Delgrep 4 1.2 Kwalificaties 4 1.3 Uitgangspunten

Nadere informatie

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen* *** Enquête *** Inleidend Als student van de Universiteit Twente de ik in het kader van mijn masterstudie Public Safety een (klik hier vr definitie) afstudeerscriptie ver de huidige elektrnische verbindingen*

Nadere informatie

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica Prgramma Welzijn en Zrg Nieuwe Zrg en Dmtica Aanleiding De mgelijkheden vr het langer zelfstandig thuis blijven wnen, meten wrden verbreed. Technlgische ntwikkelingen die zrg p afstand en het participeren

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Time-out, schorsing en verwijdering van kinderen

Time-out, schorsing en verwijdering van kinderen Time-ut, schrsing en verwijdering van kinderen Psitief advies GMR d.d. Definitief vastgesteld CvB d.d. 1 Inleiding De kindcentra van CKC Drenthe staan middenin de samenleving. Dat betekent

Nadere informatie

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat

Nadere informatie

NTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen

NTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen NTA 8009:2007 Veiligheidsmanagementsysteem vr ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszrg verlenen Unifrm en inzichtelijk veiligheidsmanagementsysteem Openheid ver patiëntveiligheid Basis vr interne

Nadere informatie

1 3 4 Analysefrmat Aandacht vr taal in het pleidingscurriculum Onderzek Nederlands in het berepsgericht nderwijs versie 4-07 12 12 A Algemene gegevens ver nderwijsinstelling

Nadere informatie

Het is ook mogelijk om deze training op maat op locatie uit te voeren.

Het is ook mogelijk om deze training op maat op locatie uit te voeren. CURSUSAANBOD NAJAAR 2010 VRIJWILLIGERS 1. SWOFFICE SWOffice is een belangrijk instrument m inzicht te verkrijgen in je resultaten, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan

Nadere informatie

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces Verdiepend nderzek Wminkpprces Kwalitatief nderzek nder 24 gemeenten Petra Ebben de Jng & Myriam Martens 1 september 2014 Disclaimer en leeswijzer Het ministerie van VWS heeft Q-Cnsult pdracht gegeven

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017 SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE 23 28 SEPTEMBER 2017 1.WAARDENKAARTEN Hiernder wrden de waardenkaarten weergegeven. Uit 24 kaarten zijn er 6 gekzen die centraal staan bij dit team en het

Nadere informatie

Notitie Project D Verkenning informatievoorziening huisvesting internationale studenten in Nederland.

Notitie Project D Verkenning informatievoorziening huisvesting internationale studenten in Nederland. Ntitie Prject D Verkenning infrmatievrziening huisvesting internatinale studenten in Nederland. In deze ntitie geven we beknpt de belangrijkste resultaten weer van prject D van de Rde Lper. 1. Achtergrnd

Nadere informatie

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces list Veranderaanpak Inhud en Prces AdMva 2011 www.admva.nl www.arbcatalgusvvt.nl list Veranderaanpak Inhud en Prces www.arbcatalgusvvt.nl Clfn Sturen p Werkdrukbalans en Energie AdMva 2011 Erna van der

Nadere informatie

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba.

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba. Agressiemanagement Bedrijven, rganisaties en schlen krijgen steeds vaker met agressie te maken. Wanneer je met mensen werkt, bestaat er immers de kans p cnflicten. Z n cnflict kan escaleren in bedreigingen,

Nadere informatie

Career & Kids Franchise Organisatie

Career & Kids Franchise Organisatie Cliëntenaudit rapprt Blik Op Werk Caching, Re-integratie, Lpbaanadvies, Outplacement, Training 11 28 februari 2013 DNV Team Leader Audit Team Tn Berema Tn Berema Clienten Audit Rapprt Blik p Werk keurmerk

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Stappenplan beleidsplan. Sportvereniging

Stappenplan beleidsplan. Sportvereniging Stappenplan beleidsplan Sprtvereniging 2012 Vrwrd Een beleidsplan is een plan dat de kers aangeeft die een vereniging in een bepaalde peride (meestal 3 tt 5 jaren) wil varen. Elke vereniging hrt een beleidsplan

Nadere informatie

Uw kenmerk Ons kenmerk Toestelnummer 2009/ Uw brief d.d. Behandeld door Bijlagen R.M.C. Strijker

Uw kenmerk Ons kenmerk Toestelnummer 2009/ Uw brief d.d. Behandeld door Bijlagen R.M.C. Strijker De raad van de gemeente Alkmaar Rekenkamercmmissie Uw kenmerk Ons kenmerk Testelnummer 2009/027 0725489342 Uw brief d.d. Behandeld dr Bijlagen R.M.C. Strijker Onderwerp Evaluatie kwaliteit prgrammabegrting

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Welbevinden.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Welbevinden. Criteria en vragenlijst themacertificaat Welbevinden Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Welbevinden. De vragenlijst

Nadere informatie

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019 Bschveld n Tur Herijking Sciale Visie Bschveld 2015-2019 Inleiding Vr u ligt het verslag van de herijking van de sciale visie van Bschveld vr de peride 2015 2019. In 2007 is de sciale visie van Bschveld

Nadere informatie

Vragenlijst BVL-digitaal activiteitenplan

Vragenlijst BVL-digitaal activiteitenplan Vragenlijst VL- Deel A. verankering in schlbeleid/rganisatie 1 Deelname aan het VL is p schl en bvenschlsniveau vastgelegd in fficiële stukken/cmmunicatiemiddelen. Heeft de schl deelname aan het VL vastgelegd

Nadere informatie

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag Beweeg Mee! De gecmbineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de cllectieve verzekering vr de minima van de gemeente Den Haag Mensen niet alleen aan het bewegen brengen, maar k aan het bewegen huden. Dat

Nadere informatie

Veiligheidsbeleid Voordaan

Veiligheidsbeleid Voordaan Veiligheidsbeleid Vrdaan Cmmissie veilig vertruwd Vrdaan 15-11-2014 Inleiding Op verzek van het bestuur van MMHC Vrdaan is er een cmmissie veiligheid in het leven gerepen vr de club. Directe aanleiding

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Klik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan:

Klik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan: Klik p een van nderstaande linken m direct naar het betreffende nderdeel te gaan: aansluiting BDB (inclusief BKE) p nderwijs- en persneelsbeleid pzet leertraject BDB (inclusief BKE) tetsing en berdeling

Nadere informatie

behorend bij de Subsidieregeling stageplaatsen zorg II

behorend bij de Subsidieregeling stageplaatsen zorg II Cpr 18047A Accuntantsprtcl behrend bij de Subsidieregeling stageplaatsen zrg II Dit Accuntantsprtcl is p maat gemaakt vr de Subsidieregeling stageplaatsen zrg II. Het betreft het vlgende prduct, genemd

Nadere informatie

Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen.

Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen. Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen. Inhudspgave 1. Inleiding 3 2. De eerste dagen na een ramp: riëntatie en besluitvrming 4 3. Een hulpkanaal kiezen 5 3.1 Hulpkanaal A: Ndhulp via de SHO 6 3.2 Hulpkanaal

Nadere informatie

Studeren zonder belemmeringen

Studeren zonder belemmeringen Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms

Nadere informatie

: Subsidieaanvraag Transformatie en innovatieplannen SW bedrijf (Motie Kerstens cs.)

: Subsidieaanvraag Transformatie en innovatieplannen SW bedrijf (Motie Kerstens cs.) Betreft: Van : Subsidieaanvraag Transfrmatie en innvatieplannen SW bedrijf (Mtie Kerstens cs.) : DZB Leiden, SWA Alphen aan den Rijn en Maregrep NV te Vrhut Arbeidsmarktregi Hlland Rijnland Aanvrager :

Nadere informatie

Confidentieel. 16 januari 2013 2013/11989. Sectorbrief Themaonderzoek Uitbesteding Vermogensbeheer. Geacht bestuur,

Confidentieel. 16 januari 2013 2013/11989. Sectorbrief Themaonderzoek Uitbesteding Vermogensbeheer. Geacht bestuur, Tezicht pensienfndsen en beleggingsndernemingen Middelgrte en kleine pensienfndsen Pstbus 98 1000 AB Amsterdam Cnfidentieel Datum Bijlage(n) 1 Onderwerp Sectrbrief Themanderzek Uitbesteding Vermgensbeheer

Nadere informatie