Ontwikkeling watersport provincie Zuid-Holland

Transcriptie

1 Ontwikkeling watersport provincie Zuid-Holland Aantal ligplaatsen Jaar 2000 Lelystad, april

2 Voorwoord Dit rapport geeft inzicht in de huidige situatie en in de ontwikkeling van de watersport in de provincie Zuid-Holland. In 2002 heeft Waterrecreatie Advies ten behoeve van de watersportvisie Op weg naar het Blauwe Hart onderzoek gedaan naar de watersport in een gebied dat globaal overeenkomt met het Groene Hart. In 2003 werd onderzoek gedaan naar de watersport in het Deltagebied, een regio die het zuidelijk deel van Zuid-Holland, de provincie Zeeland en het westelijk deel van Noord-Brabant omvat. In 2006 werden de jachthavens rond Rotterdam benaderd en wederom alle jachthavens in het Zuid-Hollands deel van het Deltagebied. Globaal tussen Rotterdam en het Groene Hart was een aantal havens niet eerder benaderd, zodat een compleet beeld van de provincie ontbrak. Na de zomer van 2008 zijn voor het eerst alle jachthavens in de provincie Zuid-Holland met een vragenformulier benaderd. Navolgende rapportage geeft de resultaten van dit onderzoek. De respons is bijna 100%. Naast een totaaloverzicht en de resultaten per WGR-gebied zijn de ontwikkelingen sinds 2002 in het Groene Hart en sinds 2003 in het Deltagebied in een serie tabellen en grafieken weergegeven. In de provincie Zuid-Holland zijn 270 jachthavens (hoofd- of nevenactiviteit) en vaste ligplaatsen. Zuid-Holland komt daarmee in Nederland als provincie (na Noord-Holland) op de tweede plaats qua aantal ligplaatsen. De gemiddelde bezettingsgraad is met 96,8% echter verreweg het hoogst. In 2007 werden in de havens passanten geboekt. Gemiddeld blijft men 1,7 nacht als passant in een haven liggen. Het totale aantal (boot)overnachtingen komt daarmee op ca en bijbehorende bestedingen in havens en bij de plaatselijke middenstand op ruim 15 miljoen. De ligplaatshouders in Zuid-Holland besteden op en rond de haven en tijdens dagtochten ca. 40 miljoen. Aan liggeld in de zomer en aan stalling in de winter wordt ca. 30 miljoen uitgegeven. De resultaten van de provincie Zuid-Holland kunnen nu worden vergeleken met onderzoek in het IJsselmeer- en Randmerengebied (jaarlijks sinds 1994) en de Waddenzee (2009), de provincie Noord- Holland (2000/2002 en 2007) en de provincie Zeeland (2003 en 2009). Dankzij dergelijk onderzoek worden ontwikkelingen en trends steeds beter zichtbaar. Naast de opdrachtgever zijn wij dank verschuldigd aan alle jachthavens in de provincie. Zij waren (weer) bereid ons van actuele gegevens te voorzien. Opdrachtgever: Opgesteld door: Provincie Zuid-Holland, Directie Leefomgeving en Bestuur Afdeling Economische Zaken Postbus 90602, 2509 LP Den Haag Contactpersoon: mevrouw E.C. Froitzheim-Leijs Tel: Postbus 123, 8200 AC Lelystad Tel , fax Website:

3 Inhoudsopgave: 1. Algemeen Doelstelling Definities Methodiek Gebiedsindeling Groene Hart Deltagebied Rotterdam en omgeving WGR-gebieden Cultuursteden 4 2. Belangrijkste resultaten in Aantal jachthavens en capaciteit Samenvatting monitor provincie Zuid-Holland Ontwikkeling watersport in de periode Ontwikkeling van de watersport in de gehele provincie Ontwikkeling van de watersport in het Groene Hart en in het Deltagebied Groene Hart Deltagebied Ontwikkeling van de watersport in de WGR-gebieden Samenvatting per WGR-gebied en uitbreidingsplannen Cultuurhistorische steden Economische betekenis van de watersport in Zuid-Holland Tabellenoverzichten 20 Totaaloverzicht provincie Zuid-Holland Overzichten per WGR-gebied 21 Groene Hart Groene Hart Deltagebied Deltagebied Cultuurhistorische steden

4 1. Algemeen 1.1. Doelstelling In 2002 heeft Waterrecreatie Advies ten behoeve van de watersportvisie Op weg naar het Blauwe Hart onderzoek gedaan naar de watersport in een gebied dat globaal overeenkomt met het Groene Hart. In 2003 werd onderzoek gedaan naar de watersport in het Deltagebied, een regio die het zuidelijk deel van Zuid-Holland, de hele provincie Zeeland en het westelijk deel van Noord-Brabant omvat. In 2006 werden de jachthavens rond Rotterdam benaderd en wederom alle havens in het Zuid- Hollands deel van het Deltagebied. Globaal tussen Rotterdam en het Groene Hart was een aantal havens niet eerder benaderd, waardoor een compleet beeld van de provincie ontbrak. Dit rapport vult dat gat op. Het geeft een actueel overzicht van de watersport in de hele provincie Zuid-Holland, totaal en per WGR-gebied. Verder geeft het een beeld van de ontwikkelingen in het Zuid-Hollands deel van het Groene Hart sinds 2002 en in het Deltagebied sinds Definities De door Waterrecreatie Advies gehanteerde definitie van een jachthaven is als volgt. Er is sprake van een jachthaven, als er verhuur van lig- en/of passantenplaatsen voor de recreatievaart en/of chartervaart dan wel winterstallingactiviteiten plaatsvinden. Een jachtmakelaar die in een jachthaven een verkoopsteiger huurt wordt dus niet als zelfstandige jachthaven geteld, maar een jachtwerf die winterstallingmogelijkheden biedt wel. Door uit te gaan van deze definitie is het aantal jachthavens meestal groter dan men verwacht. Het geeft echter wel een volledig beeld. Schepen bij eigen woningen of in sloten en kanalen vallen buiten het onderzoek. Met passantenplaatsen in jachthavens worden specifieke passantenplaatsen bedoeld. Dit zijn plaatsen die niet op seizoen- of jaarbasis worden verhuurd. Niet verhuurde of tijdelijk vrijgekomen ligplaatsen (ligplaatshouder op vakantie of een weekend weg) worden in de praktijk ook door de havens als passantenplaats benut. Qua exploitatie zijn specifieke passantenplaatsen duur Methodiek Op 23 september 2008 zijn 304 mogelijke jachthavens met een vragenformulier benaderd. 86 bedrijven (adressen) werden voor de eerste keer aangeschreven. Ze kregen een uitgebreide toelichting op de vragen en konden aangeven of ze tot de doelgroep behoorden. Uiteindelijk behoorden 59 van de 86 tot de doelgroep. Havens die al eens aan een monitor hadden meegedaan, kregen een overzicht met de bij Waterrecreatie Advies bekende gegevens en het verzoek wijzigingen aan te geven. Omdat de meting eind 2008 werd uitgevoerd, is gevraagd naar het aantal passanten in 2007 en het verwachte aantal passanten in Van de 304 benaderde bedrijven (adressen) hebben 296 volledig aan het onderzoek meegewerkt. 3 x werd medewerking geweigerd en 4 x is het niet gelukt om in de periode van dit onderzoek met de betrokken haven in contact te komen. Op basis van beschikbare informatie (websites, eerdere contacten, brancheorganisaties) zijn voor deze 7 schattingen gemaakt. Het gaat bij de weigeraars om een ligplaatscapaciteit van ca. 325 ligplaatsen en bij de havens die nu niet bereikbaar waren maar wel aan een eerder onderzoek hadden meegedaan om 354 ligplaatsen. Samengevat levert dit onderstaand overzicht: Eerste deelname in Groene Delta Hart gebied Overig Zuid- Holland Totaal Aantal jachthavens in 2002 resp Aantal jachthavens, inmiddels opgeheven 5 1 Aantal nieuwe jachthavens 5 1 Totaal aantal jachthavens in In hoofdstuk 3.3 zullen de ontwikkelingen in het Zuid-Hollands deel van het Groene Hart sinds 2002 en in het Zuid-Hollands deel van het Deltagebied sinds 2003 worden besproken. De ontwikkelingen bij de ca. 100 havens in de omgeving van Rotterdam sinds 2006 komt niet verder aan de orde, omdat de tussenliggende periode (2 jaar) teveel afwijkt van het Groene Hart en het Deltagebied

5 Verwerking van mutaties Volgens dezelfde systematiek die Waterrecreatie Advies elders in Nederland hanteert, worden mutaties met terugwerkende kracht verwerkt. Er zijn een aantal jachthavens uit het bestand verwijderd, omdat ze eerder dubbel waren geteld. Dubbeltellingen kunnen ontstaan als havens onder verschillende namen bekend staan of omdat meerdere adressen worden gebruikt. Met behulp van Internet en Google is het in de afgelopen jaren makkelijker geworden om dit soort fouten eruit te halen en om te kijken of er nog havens ontbreken. Dat leverde ook in de regio s waar eerder al een monitor onderzoek was uitgevoerd nieuwe havens op die onder de gebruikte definitie jachthaven vallen. Aan deze havens is gevraagd sinds wanneer ze actief waren en of er sinds 2000 nog ligplaatsen waren bijgebouwd. Zo ja, dan werden de gegevens met terugwerkende kracht ook voor eerdere jaren ingevoerd. Sommige havens zijn in de afgelopen jaren verkocht. De nieuwe eigenaar weet in die gevallen niet altijd wat de capaciteit of de bezettingsgraad vroeger was. Wanneer geen details uit het verleden bekend waren, zijn met terugwerkende kracht de gegevens uit 2008 ingevoerd Gebiedsindeling Groene Hart In 2002 is ten behoeve van de watersportvisie Op weg naar het Blauwe Hart de grote watersport in het Groene Hart onderzocht. Het Groene Hart maakt deel uit van 3 provincies. Provincies Noord-Holland Utrecht Zuid-Holland Navolgende regio s werden in 2002 gedefinieerd: Vecht e. o., Vinkeveense Plassen, Nieuwkoopse Plassen e. o., Westeinderplassen, Braassemermeer e.o., Kagerplassen e.o., en Haarlem e.o. In het vervolg van de rapportage zullen de Zuid-Hollandse havens in deze regio worden aangeduid als subgroep Groene Hart Deltagebied In 2003 volgde eenzelfde soort onderzoek in het Deltagebied. Het zuidelijk deel van Zuid-Holland valt binnen dit gebied. In het Deltagebied werden navolgende regio s of vaargebieden onderscheiden: Haringvliet, Hollands Diep - Amer, Volkerak - Zoommeer, Grevelingenmeer, Oosterschelde, Veerse Meer en Westerschelde. 38 jachthavens uit de provincie Zuid-Holland namen aan dat onderzoek deel. Het betreft de havens op Goeree Overflakkee en de havens die grenzen aan de noordelijke oevers van het Haringvliet en het Hollands Diep Rotterdam en omgeving In 2006 zijn in het kader van een monitoronderzoek in Rotterdam en omgeving niet alleen de jachthavens in en rond Rotterdam benaderd, maar ook weer alle Zuid-Hollandse jachthavens in het Deltagebied. Dit waren toen 39 jachthavens in de subgroep Deltagebied en 101 deelnemers uit Rotterdam en omgeving (bruine gebied op kaart). Deze groep komt in het verdere onderzoek niet apart terug. De ontwikkelingen sinds 2006 zijn beperkt

6 WGR-gebieden In overleg met de provincie is gekozen om in deze rapportage de WGR-gebieden als basis te gebruiken. Ook voor het onderzoek in de provincie Noord-Holland in 2007 is deze indeling gebruikt. De jachthavens zijn per gemeente volgens onderstaande tabel ingedeeld. Hoofdindeling Subindeling Gemeenten Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Holland Rijnland 71 Leiderdorp, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout, West Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten, Zoeterwoude Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Stadsgewest Haaglanden 72 Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, 's-gravenhage, Wassenaar, Westland, Zoetermeer Rijnstreek 73 Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop, Rijnwoude Bergambacht, Bodegraven, Boskoop, Gouda, Oost Moordrecht, Nederlek, Nieuwerkerk aan den IJssel, Midden-Holland 74 Ouderkerk, Reeuwijk, Schoonhoven, Vlist, Waddinxveen, Zevenhuizen-Moerkapelle Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld- Alblasserwaard- 75 Giessendam, Leerdam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland, Vijfheerenlanden Zederik Drechtsteden Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, 76 Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht Zuid Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland, Hoeksche Waard 77 Strijen Goeree Overflakkee 78 Dirksland, Goedereede, Middelharnis, Oostflakkee Regio R'dam Stadsregio Rotterdam Albrandswaard, Barendrecht, Bernisse, Brielle, Capelle aan den IJssel, Hellevoetsluis, Krimpen a/d IJssel, 79 Lansingerland, Maassluis, Ridderkerk, Rotterdam, Rozenburg, Schiedam, Spijkenisse, Vlaardingen, Westvoorne - 3 -

7 De cultuursteden Extra aandacht zal worden besteed aan de jachthavens in de cultuurhistorische steden: Brielle, Delft, Dordrecht, Gorinchem, Gouda, Hellevoetsluis, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Middelharnis en Schoonhoven. Over deze groep zal waar relevant, op dezelfde wijze als over de regio s worden gerapporteerd. Het betreft hier dus aanvullende informatie, want de betrokken havens zijn op basis van de gemeente ook regionaal ingedeeld

8 2. De belangrijkste resultaten in Aantal jachthavens en capaciteit Zoals boven gemeld hebben niet alleen grote jachthavens aan het onderzoek deelgenomen, maar bijvoorbeeld ook kleine verenigingshavens, jachtwerven die een aantal ligplaatsen verhuren, winterstallingbedrijven en passantenhavens. Daardoor is het gevonden aantal jachthavens groter dan vaak wordt verwacht. Onderstaande tabellen laten zien dat de kleinere bedrijven niet wezenlijk aan de ligplaatscapaciteit bijdragen, maar in aantal wel een factor van betekenis zijn. Provincie Zuid-Holland Aantal jachthavens Totaal aantal ligplaatsen Gem. aantal ligplaatsen per haven Aandeel van de totale ligplaats capaciteit Jachthavens met meer dan 20 ligplaatsen ,0% Jachthavens met maximaal 20 ligplaatsen ,0% Passantenhaven, geen vaste ligplaatsen 8 Alleen winterstallingactiviteiten 16 Alleen plaatsen historische schepen 1 Totaal van de 270 jachthavens (82 % van het totaal) hebben meer dan 20 ligplaatsen, gemiddeld 124. In onderstaande tabel staat per WGR-gebied het aantal jachthavens met meer dan 20 ligplaatsen en de totale ligplaatscapaciteit. WGR-gebied Aantal jachthavens Totaal aantal ligplaatsen Gem. aantal ligplaatsen per haven Aandeel van de totale ligplaats capaciteit Holland Rijnland ,5% Stadsgewest Haaglanden ,3% Rijnstreek ,1% Midden-Holland ,5% Alblasserwaard-Vijfheerenlanden ,9% Drechtsteden ,6% Hoeksche Waard ,4% Goeree-Overflakkee ,6% Stadsregio Rotterdam ,1% Totaal ,0% De verschillen tussen de regio s zijn groot. Zo is de gemiddelde grootte van de havens op Goeree- Overflakkee 245, terwijl de havens in de Rijnstreek, Midden-Holland en de Alblasserwaard- Vijfheerenlanden gemiddeld minder dan 100 ligplaatsen hebben. Ook in de Stadsregio Rotterdam hebben de havens gemiddeld slechts 115 ligplaatsen. De verdere gegevens per WGR-gebied staan in de tabellen in hoofdstuk

9 2.2. Samenvatting monitor provincie Zuid-Holland 2008 Navolgende tabellen bieden een totaaloverzicht met de belangrijkste resultaten van het onderzoek in Zuid-Holland. Verdere gegevens en gegevens per gebied of regio staan in hoofdstuk 6. Zomer 2008 Zuid-Holland totaal Aantal jachthavens 270 Aantal ligplaatsen Aantal schepen Gemiddelde bezettingsgraad 96,8% Aandeel zeilboten 36,9% Aandeel motorboten 62,1% Aandeel roeiboten 1,0% Gemiddelde bootlengte in m 8,9 Aantal op wachtlijst Aantal passanten (schepen) in Aantal overnachtingen per passant 1,7 Aandeel ligplaatshouders uit Nederland 96,1% Aandeel ligplaatshouders uit Duitsland 1,9% Aandeel ligplaatshouders uit België 1,6% Aandeel ligplaatshouders uit andere landen 0,5% In de provincie Zuid-Holland zijn 270 jachthavens (hoofd- of nevenactiviteit) en vaste ligplaatsen. Zuid-Holland komt daarmee in Nederland als provincie (na Noord-Holland) op de tweede plaats qua aantal ligplaatsen. De gemiddelde bezettingsgraad is met 96,8% echter verreweg het hoogst. De passanten in 2007 bleven gemiddeld 1,7 nacht als passant in een haven liggen. Het totale aantal (boot)overnachtingen komt daarmee op ca en bijbehorende bestedingen in havens en bij de plaatselijke middenstand op ruim 15 miljoen. De ligplaatshouders besteden daarenboven nog ca. 40 miljoen. Aan de deelnemers is ook gevraagd om het aantal passanten in 2008 te schatten. Ruim 90% van de jachthavens met gezamenlijk bijna passanten heeft deze vraag ingevuld. Zij verwachten over passanten, 3,6% minder dan in Het percentage zeilboten (36,9%) in Zuid-Holland is lager dan in Noord-Holland (48,7%). Dit wordt veroorzaakt door de zeilboten langs de IJsselmeerkust (76,9%) en in de zeehavens. In het Zuid- Hollands Deltagebied is het percentage zeilboten 76,7%. Het Deltagebied en het IJsselmeergebied vertonen veel meer overeenkomsten. Er is ook gevraagd naar het aantal boten van sportvissers. Deze vraag is eerder gesteld in het Deltagebied. 500 (3%) van de ruim motorboten zijn volgens opgave van de havens van sportvissers. De gemiddelde scheepslengte in Zuid-Holland is met 8,9 m iets meer dan in Noord-Holland (8,6 m). Winter Zuid-Holland totaal Aantal boten in loods Aantal boten buiten op wal Aantal boten in de haven in het water Totaal aantal boten in de winter Percentage boten dat in winter blijft 97,2% Het totale aantal boten in jachthavens en bij (professionele) winterstallingbedrijven in de winter is iets lager dan in de zomer (97,2%). Een verklaring hiervoor is dat niet alle winterstallingbedrijven in het bestand van Waterrecreatie Advies zijn opgenomen. Er verdwijnen schepen in loodsen van bedrijven die officieel niet in de watersport actief zijn. Verder overwinteren er schepen bij de eigen woning. Deze schepen worden niet geteld. Ter vergelijking, in Noord-Holland was het percentage overwinteraars 91,2%, in het IJsselmeergebied 88,8%

10 3. Ontwikkeling watersport in de periode Ontwikkeling van de watersport in de hele provincie Aan alle bedrijven ( jachthavens ) is bij het eerste contact gevraagd naar het jaar waarin het bedrijf is opgericht. Op deze wijze is het mogelijk om een beeld te schetsen van de historische ontwikkelingen. Uiteraard zijn in onderstaande grafiek alleen de havens opgenomen, die nog bestaan. De exacte ontwikkelingen tussen 2002 en 2008 (o.a. uitbreidingen) zijn niet per jaar in beeld te brengen. Er is daarom gekozen om het einde van de historische lijn in 2002 door middel van een rechte verbindingslijn door te trekken naar het eerste voor iedereen geldende meetpunt in Alleen voor de subregio s Groene Hart en het Deltagebied zijn in latere grafieken de tussenliggende meetpunten getekend. Ontwikkeling watersport (2008) Aantal ligplaatsen Provincie Zuid-Holland In de provincie totaal: In 2008: ligplaatsen gemiddelde bezettingsgraad: 96,8% Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Bovenstaande grafiek laat zien dat de ligplaatscapaciteit in Zuid-Holland sinds 1960 regelmatig is gegroeid. Verwacht mag worden dat de groei verder gaat, ondanks de huidige crisis. Eerdere crises hebben ook maar een beperkt effect op de ontwikkeling van de watersport. Wel is het zo dat sprake is van vergrijzing in de watersport. Dat betekent dat de groei naar verwachting in de toekomst afneemt. Verzilverende watersporters die op leeftijd overstappen van een zeilboot naar een motorboot biedt in Zuid-Holland weer kansen. Ook de introductie en het succes van de sloepen in Nederland is mede debet aan de stabiele groeicurve

11 3.2 Ontwikkeling van de watersport in het Groene Hart en in het Deltagebied (Zuid-Holland) Groene Hart In de periode zijn 5 bedrijven met in totaal 634 ligplaatsen verdwenen. Bij de grootste van de drie bedrijven die volledig zijn gestopt was sanering van de vervuilde bodem aanleiding. De reden van de bedrijfsbeëindiging van de andere twee is onbekend. Verder waren er twee jachtwerven, die de nevenactiviteit jachthaven hebben beëindigd. De 5 nieuwe bedrijven hebben anno 2008 gezamenlijk 289 ligplaatsen, zodat er per saldo 345 ligplaatsen zijn verdwenen. Omdat er in het Groene Hart sinds ligplaatsen zijn bijgekomen, kan worden geconcludeerd dat er bij de bestaande jachthavens 461 nieuwe ligplaatsen zijn bijgebouwd. Groene Hart Verschil Zomer Aantal In % Aantal jachthavens Aantal ligplaatsen ,7% Aantal schepen ,8% Gemiddelde bezettingsgraad 98,0% 98,0% 0 % Aandeel zeilboten 31,5% 37,7% -6,2% Aandeel motorboten 67,1% 56,3% 10,8% Aandeel roeiboten 1,4% 5,9% -4,6% Gemiddelde bootlengte in m 8,2 7,8 0,3 4 % Aantal op wachtlijst % Drukfactor 10% 9% 1 % Aantal passanten (schepen) vorig jaar % Aandeel ligplaatshouders uit Nederland 98,0% 95,0% 3,0 % Aandeel ligplaatshouders uit Duitsland 1,5% 3,6% -2,1% Aandeel ligplaatshouders uit België 0,3% 0,2% 0,1% Aandeel ligplaatshouders uit andere landen 0,3% 1,3% -1,0% Verschil Winter Aantal In % Aantal boten in loods % Aantal boten buiten op wal % Aantal boten in de haven in het water % Totaal aantal boten in de winter % Percentage boten dat in winter blijft 104,4% 97,3% 7 % Uit bovenstaande tabel blijkt dat de ligplaatscapaciteit en het aantal boten in de afgelopen 6 jaar slechts beperkt is toegenomen. Achtergrond is dat er ook havens worden opgeheven. Mede omdat er in Zuid-Holland relatief veel kleine havens zijn en de druk op de ruimte hoog is, zullen naar verwachting meer havens verdwijnen en plaats maken voor bijvoorbeeld appartementen. Ook in Noord-Holland is dit aan de orde (o.a. Loosdrecht). De grote toename van het aantal passanten is voor een belangrijk deel te danken aan een nieuw bedrijf in Woubrugge. De gemiddelde bezettingsgraad in het gebied is hoog. De drukfactor, gedefinieerd als de wachtlijst gedeeld door de beschikbare capaciteit x 100% is redelijk. De drukfactor in het IJsselmeergebied is ook 10%. Plaatselijk kan de drukfactor oplopen. Wachtlijsten ontstaan wanneer niet aan de vraag kan worden voldaan. Verenigingshavens, stichtingen en gemeentehavens hebben vaak wachtlijsten. Dezelfde boot kan bij meerdere havens op een lijst staan, dus het is geen absoluut getal. Anderzijds zijn er eigenaren van schepen die zich niet op een wachtlijst laten inschrijven omdat zelfs op redelijke termijn naar verwachting geen (passende) ligplaatsen vrijkomen. Het gebruik van het gebied verandert wel. Er is een duidelijke verschuiving van zeilboten naar motorboten (sloepen). Het aantal roeibootjes in de jachthavens is sterk gedaald

12 Deltagebied In de periode is een bedrijf met 20 ligplaatsen verdwenen, omdat het is opgegaan in een al bestaande jachthaven. In dezelfde periode is een nieuwe haven opgericht, waardoor een groei van 280 ligplaatsen is verklaard. De totale groei in deze regio bedraagt 307 ligplaatsen. Bij de bestaande jachthavens zijn dus nog 27 nieuwe ligplaatsen bijgebouwd. Met 39 jachthavens is het aantal havens ongeveer de helft van die in het Groene Hart, maar de totale ligplaatscapaciteit is ongeveer gelijk. De jachthavens in het Deltagebied zijn dus ruwweg twee maal zo groot als die in het Groene Hart. Deltagebied Verschil Zomer Aantal In % Aantal jachthavens Aantal ligplaatsen ,7% Aantal schepen ,5% Gemiddelde bezettingsgraad 94,7% 94,9% -0,2% Aandeel zeilboten 76,7% 76,1% 0,6% Aandeel motorboten 23,3% 23,9% -0,6% Gemiddelde bootlengte in m 10,1 9,7 0,4 4 % Aantal op wachtlijst % Drukfactor 14% 15% -1% Aantal passanten (schepen) vorig jaar % Aandeel ligplaatshouders uit Nederland 89,7% 89,6% 0,1% Aandeel ligplaatshouders uit Duitsland 4,9% 7,0% -2,1% Aandeel ligplaatshouders uit België 4,8% 2,9% 2,1% Aandeel ligplaatshouders uit andere landen 0,6% 0,5% 0,1% Verschil Winter Aantal In % Aantal boten in loods % Aantal boten buiten op wal % Aantal boten in de haven in het water % Totaal aantal boten in de winter % Percentage boten dat in winter blijft 82,2% 83,3% -1 % De ligplaatscapaciteit en het aantal boten is in de afgelopen 5 jaar met iets minder dan 1% per jaar gegroeid, een groei die vergelijkbaar is met het IJsselmeergebied. De gemiddelde bezettingsgraad in het gebied is hoog, net als de wachtlijsten en de drukfactor. Het aandeel zeilboten is in tegenstelling tot de meeste andere vaargebieden iets toegenomen. De boten worden ook langer. Mogelijk dat het aanbod (havenmix) niet helemaal meer past bij de vraag. Volgens de havens lagen in boten van sportvissers in de havens (9 % van de motorboten). In 2003 was dat nog ruim 12%. In het Zuid-Hollands deel van het Deltagebied zit een redelijk percentage buitenlanders. Er vindt wel een verschuiving plaats; het aandeel Duitsers daalt en het aandeel Belgen neemt toe. Ook in dit deel van de provincie is het aantal boten dat in de winter buiten op de wal staat sterk gedaald en het aantal boten in het water toegenomen. Dit heeft mogelijk te maken met de zachte winters in de afgelopen jaren. Het aantal boten binnen neemt toe. Omdat ook de gemiddelde scheepslengte toeneemt, neemt het ruimtebeslag meer toe dan de cijfers laten zien. Het percentage boten dat in de winter blijft is vrij laag vergeleken met andere gebieden (tekort aan passende capaciteit?)

13 In onderstaande grafiek is zowel de groei in de gehele provincie Zuid-Holland, als die in de deelregio s Groene Hart en Deltagebied in beeld gebracht. Ontwikkeling watersport (2008) Aantal ligplaatsen Provincie Zuid-Holland, Groene Hart en Deltagebied In de provincie totaal: In 2008: ligplaatsen gemiddelde bezettingsgraad: 96,8% In Groene Hart: In 2008: ligplaatsen gemiddelde bezettingsgraad: 98,0% In Deltagebied: In 2008: ligplaatsen gemiddelde bezettingsgraad: 94,7% Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Groene Hart Gemeten aantal ligplaatsen: Groene Hart Historische groei ligplaatscapaciteit: Deltagebied Gemeten aantal ligplaatsen: Deltagebied Duidelijk is te zien, dat er sinds 1975 in het Groene Hart nauwelijks capaciteit is bijgekomen. Achtergrond is dat er ook bedrijven zijn verdwenen. In het Deltagebied is de groei pas rond 1970 begonnen. Na 2000 lijkt de groei af te nemen

14 3.3. Ontwikkeling van de watersport in de WGR-gebieden Onderstaand zijn de groeicurven van de WGR-gebieden in beeld gebracht. Omdat de ligplaatscapaciteit in een aantal regio s erg klein is, is bij twee grafieken gebruik gemaakt van een extra schaal aan de rechterzijde. Ontwikkeling watersport (2008) Aantal ligplaatsen Provincie Zuid-Holland en WGR-gebieden: West Holland Rijnland en Stadsgewest Haaglanden In 2008: Gehele provincie ligpl. Gem. bezet: 96,8% Holland Rijnland ligpl. Gem. bezet: 97,2% Stadsgewest Haaglanden ligpl. Gem. bezet: 99,0% Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Holland Rijnland Gemeten ligplaatscapaciteit: Holland Rijnland Historische groei ligplaatscapaciteit: Stadsgewest Haaglanden Gemeten ligplaatscapaciteit: Stadsgewest Haaglanden

15 Ontwikkeling watersport (2008) Provincie Zuid-Holland en WGR-gebieden: Oost Rijnstreek, Midden-Holland en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Aantal ligplaatsen provincie In 2008: Gehele provincie ligpl. Gem. bezet: 96,8% Rijnstreek 609 ligpl. Gem. bezet:100 % Midden-Holland 964 ligpl. Gem. bezet: 96,9% Alblasserwaard-Vijfheerenlanden ligpl. Gem. bezet:100 % Rode, groene en blauwe lijn behoren bij rechter schaal Aantal ligplaatsen WGR-gebieden Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Rijnstreek Gemeten ligplaatscapaciteit: Rijnstreek Historische groei ligplaatscapaciteit: Midden-Holland Gemeten aantal ligplaatsen: Midden-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Gemeten aantal ligplaatsen: Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

16 Ontwikkeling watersport (2008) Provincie Zuid-Holland en WGR-gebieden: Zuid Drechtsteden, Hoeksche Waard en Goeree Overflakkee Aantal ligplaatsen provincie In 2008: Gehele provincie ligpl. Gem.bezet: 96,8% Drechtsteden ligpl. Gem. bezet: 98,8% Hoeksche Waard ligpl. Gem. bezet: 97,6% Goeree Overflakkee ligpl. Gem. bezet: 92,8% Rode, groene en blauwe lijn behoren bij rechter schaal Aantal ligplaatsen WGR-gebieden Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Drechtsteden Gemeten ligplaatscapaciteit: Drechtsteden Historische groei ligplaatscapaciteit: Hoeksche Waard Gemeten ligplaatscapaciteit: Hoeksche Waard Historische groei ligplaatscapaciteit: Goeree Overflakkee Gemeten ligplaatscapaciteit: Goeree Overflakkee

17 Ontwikkeling watersport (2008) Aantal ligplaatsen Provincie Zuid-Holland en WGR-gebied: Stadsregio Rotterdam In 2008: Gehele provincie ligpl. Gem.bezet: 96,8% Stadregio Roterdam ligpl. Gem bezet: 96,1% Jaar Historische groei ligplaatscapaciteit: provincie Zuid-Holland Groei ligplaatscapaciteit, door lineaire interpolatie Gemeten aantal ligplaatsen: provincie Zuid-Holland Historische groei ligplaatscapaciteit: Stadsregio Rotterdam Gemeten ligplaatscapaciteit: Stadsregio Rotterdam

18 4. Samenvatting per WGR-gebied en uitbreidingsplannen 49 van de 270 jachthavens in Zuid-Holland hebben uitbreidingsplannen (18%). 42 van de 49 geven een aantal op als naar de gewenste uitbreiding wordt gevraagd. In totaal gaat het om ligplaatsen, een uitbreiding van de capaciteit in die havens met bijna 11%. 21 van de 49 havens met uitbreidingsplannen (43%) geven aan problemen met de uitbreiding te hebben. Bij 18 van de 21 betreft het problemen met gemeente, provincie of Rijksoverheid. Er is in het kader van dit onderzoek niet verder onderzocht waardoor de problemen worden veroorzaakt en of ze oplosbaar zijn. Indien betrokkenen mee willen werken, is het wel zinvol hier nader onderzoek naar te doen. Navolgend een overzicht van de huidige situatie en uitbreidingsplannen per WGR-gebied Zuid-Holland Aantal havens Aantal ligplaatsen Bezettingsgraad in % Aantal op wachtlijst Drukfactor in % ¹ Aantal havens met uitbr. plannen ² Aantal geplande nieuwe ligpl. ³ probl. niet/wel met overheid ,8% ,2% (40) 3 /18 Verdeling per WGR-gebied Holland Rijnland ,2% ,3% (12) 2 / 5 Stadsg. Haaglanden ,0% ,9% ( 5) 0 / 2 Rijnstreek % 74 12,2% 2 10 ( 1) 0 / 0 Midden-Holland ,9% ,8% 3 87 ( 3) 0 / 0 Albl waard/vijfh.lande % ,8% 2 75 ( 2) 0 / 2 n Drechtsteden ,8% ,7% 0 Hoeksche Waard ,6% ,8% ( 1) 0 / 0 Goeree Overflakkee ,8% ,5% ( 5) 1 / 2 Stadsregio Rotterdam ,1% 564 6,8% (11) 0 / Aantal op wachtlijst gedeeld door beschikbaar aantal ligplaatsen (x100%) geeft een indicatie van de druk op de ligplaatscapaciteit. Hoe hoger, des te groter de vraag naar ligplaatsen. Aantal jachthavens met uitbreidingsplannen. Totaal gewenste uitbreiding, met daarachter het aantal havens dat dit totaal heeft opgegeven. Het eerste getal geeft aan hoeveel jachthavens t.a.v. de gewenste capaciteitsuitbreiding problemen hebben/verwachten, zonder nadere specificatie. Het tweede getal geeft aan hoeveel jachthavens t.a.v. de gewenste capaciteitsuitbreiding problemen hebben met de lokale, provinciale en/of rijksoverheid / natuur- en milieuorganisaties. Bovenstaande kerngegevens zijn interessant om naar de toekomst te kijken. De huidige ligplaatscapaciteit en de gemiddelde bezettingsgraad in combinatie met het aantal schepen dat op een wachtlijst voor een ligplaats staat, geeft een indicatie van de druk op de beschikbare capaciteit en de behoefte aan nieuwe ligplaatsen. Wanneer dat wordt afgezet tegen de uitbreidingsplannen die worden opgegeven ontstaat inzicht in de mate waarin vraag en aanbod beter met elkaar in balans kunnen komen. Wachtlijsten kunnen zoals eerder aangegeven niet worden beschouwd als absoluut getal dat het tekort aan ligplaatsen weergeeft. Het komt voor dat mensen binnen een gebied willen verplaatsen en/of op meerdere wachtlijsten staan ingeschreven. Anderzijds komt het voor dat mensen zich niet op een wachtlijst laten registreren omdat er op redelijke termijn toch geen passende ligplaats vrijkomt. Geconcludeerd kan worden dat de druk op de capaciteit in de WGR-gebieden Stadsgewest Haaglanden, de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Drechtsteden erg hoog is. De bestaande havens in het gebied Drechtsteden hebben geen uitbreidingsplannen, de havens in de andere twee gebieden wel. De 2 havens in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden met uitbreidingsplannen zeggen beide problemen met de overheid te hebben ten aanzien van de gewenste uitbreiding. Ook in het Stadsgewest Haaglanden zijn problemen. Als gekeken wordt naar het aantal ligplaatsen waarmee de bestaande havens willen uitbreiden, zijn de ontwikkelingen beperkt. De plannen, rijp en groen, van projectontwikkelaars en gemeenten voor volledig nieuwe jachthavens zijn niet in dit onderzoek meegenomen

19 5. Cultuurhistorische steden Er is gevraagd om behalve aan de WGR-gebieden ook als groep extra aandacht te besteden aan de cultuurhistorische steden Brielle, Delft, Dordrecht, Gorinchem, Gouda, Hellevoetsluis, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Middelharnis en Schoonhoven. Genoemde steden vormen bijna allemaal een eigen gemeente. In genoemde 10 cultuursteden bevinden zich 64 jachthavens (24% van het totaal in Zuid-Holland) en ligplaatsen (26%). 8 jachthavens worden door de gemeente geëxploiteerd en 31 door verenigingen. Verder zijn er in deze steden 24 commercieel geëxploiteerde havens en een stichting. Het hoge percentage verenigingshavens in Zuid-Holland is opvallend. In heel Noord-Holland wordt 26% van de havens geëxploiteerd door een vereniging, in Zuid-Holland is dit 44% en in de cultuursteden zelfs 48%. Ook (meer dan) de helft van de gemeentehavens in Zuid-Holland bevindt zich in genoemde 10 cultuursteden. De gemiddelde bezettingsgraad in de cultuursteden bedraagt 96,3% hetgeen weinig afwijkt van het gemiddelde in de provincie (96,8%). Behalve in de jachthavens liggen er ook boten in de sommige grachten en singels. In Delft liggen circa 200 schepen in grachten op een jaarvignet van de gemeente. In Leiden geldt sinds 2007 een vignetten regeling, waarvan in boten gebruik hebben gemaakt. Boten die met een jaarvignet in de grachten liggen, zijn niet in dit onderzoek meegenomen. Het betreft conform de gehanteerde definitie geen op jaar- of seizoenbasis te verhuren ligplaats. Het aantal te vergeven vignetten wordt door de gemeente per jaar vastgesteld. De gemeente Amsterdam verkoopt op deze wijze ruim vignetten. Ook vignetten of stickers die door waterschappen worden verkocht om door bepaalde wateren of kanalen te mogen varen, vallen buiten het onderzoek. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft bijvoorbeeld zo n toegangsregeling. In de cultuursteden zijn relatief veel specifieke passantenplaatsen, 51% van het totale provinciale aanbod. Specifieke passantenplaatsen zijn plaatsen die niet op seizoen- of jaarbasis worden verhuurd. Ze worden specifiek vrijgehouden voor passanten. Qua exploitatie zijn dit soort plaatsen duur. Niet verhuurde ligplaatsen en ligplaatsen die tijdelijk vrij zijn worden in eerste instantie door de havens als passantenplaats gebruikt. Als er dan alsnog gebrek aan ruimte is voor passanten, worden in sommige gevallen specifieke passantenplaatsen aangelegd. Meestal is er dan sprake van een attractie waar de komende bezoekers groter in aantal zijn dan de (tijdelijk) vertrekkende ligplaatshouders. De Waddeneilanden zijn hiervan een goed voorbeeld, maar blijkbaar ook de cultuursteden. In 2007 hebben ruim boten in de cultuursteden overnacht, 34% van het provinciale totaal. Lang niet alle jachthavens in de tot de cultuursteden behorende gemeenten zijn favoriet bij bezoekende passanten. Meestal zijn het de havens die gunstig liggen ten opzichte van het centrum of de winkels. In bijgaande grafiek is de verdeling van de ruim passanten per gemeente aangegeven. Gorinchem is van de cultuursteden het meest interessante vaardoel en Middelharnis is een goede tweede. Gorinchem is echter niet de plaats die de meeste passanten trekt in Zuid-Holland. Die eer komt met een ruime voorsprong toe aan Port Zélande. Verdere gegevens over de cultuurhistorische steden in de tabel in hoofdstuk

20 6. Economische betekenis van de watersport in Zuid-Holland Economische betekenis van de watersport in Nederland Volgens HISWA Vereniging zijn er in Nederland watersportondernemingen. De omzet van de hele watersportindustrie wordt geschat op 2,5 miljard en medewerkers 1. Het totale aantal dagtochten in Nederland bedraagt 926 miljoen. 60 miljoen (6%) daarvan zijn gericht op diverse vormen van waterrecreatie zoals zonnen, zwemmen, vissen, toervaren, zeilen, roeien en kanovaren 2. De watersportsector in Nederland omvat productie, handel- en dienstverleningsactiviteiten 3. Onder productieactiviteiten wordt jachtbouw en reparatie en onderhoud gerekend. Onder (detail- en groot)handel valt een breed scala aan watersportgerelateerde activiteiten zoals import en verkoop van schepen, motoren, surf- en waterskimateriaal, duik- en vismateriaal, verf/lak/olie, elektronica en kleding/schoeisel. Jachthaven- en winterstallingactiviteiten vallen onder de categorie dienstverlening, waar ook de jachtmakelaardij, financiering en verzekering, verhuurbedrijven en opleidingen toe moeten worden gerekend. Naast de directe economische relaties, die betrekking hebben op de omzet die door de sector zelf wordt gecreëerd, heeft de watersportindustrie ook uitstralingseffecten naar andere sectoren en daardoor indirecte economische betekenis. Zo profiteren ook diverse andere bedrijfstakken als horeca, zakelijke dienstverlening en detailhandel van de watersportactiviteiten in de omgeving. Economische betekenis van de watersport in Zuid-Holland In het onderzoek worden 3 factoren gemeten die van belang zijn om met behulp van kengetallen inzicht te krijgen in de economische betekenis van de watersport in Zuid-Holland. Het gaat dan om bestedingen van ligplaatshouders en passanten die een effect hebben op de plaatselijke of regionale economie. De omzet veroorzaakt door de verkoop en verhuur van jachten en/of reparatie en onderhoud valt hier buiten. a. Het onderzoek geeft inzicht in het totale aantal passanten (boten) dat in de jachthavens in Zuid-Holland is geregistreerd. Ook geeft het onderzoek inzicht in het aantal dagen (nachten) dat een passant (boot) gemiddeld in een jachthaven blijft liggen. Vermenigvuldiging van deze getallen levert het aantal bootovernachtingen in jachthavens. In 1994 en 2002 is door Alterra in verschillende delen van Nederland onderzoek gedaan naar de bestedingen van watersporters. De opvarenden van zeilboten in Nederland besteedden in 2002 gemiddeld 71,93 per dag incl. passantengeld, motorboten 77,49. Motorboten in de Hollandse Plassen gaven in ,19 uit, zeilboten zijn in 2002 niet onderzocht 4. Op basis van deze getallen kunnen de bestedingen per passant (boot) per dag in 2002 worden afgerond op 75. Als rekening wordt gehouden met de inflatie sinds 2002 dan bedragen de bestedingen in per boot per dag. Hierdoor kunnen de bestedingen van passanten in de havens en bij de plaatselijke middenstand worden geschat op ca. 15,5 miljoen. Alterra heeft in 2002 ook aangegeven hoe de uitgaven gemiddeld over de diverse sectoren zijn verdeeld (boodschappen 31%, horeca 27%, recreatief winkelen 12% etc.). b. Ook ligplaatshouders geven geld uit tijdens hun verblijf op de haven of tijdens dagtochten in de buurt. Als kengetal kan worden aangehouden dat zij gemiddeld 20 dagen al dan niet met een overnachting op of rond de eigen haven verblijven. In tegenstelling tot bezoekende passanten geven zij geen geld uit aan lig- of passantengeld, noch aan cultuurbezoek (omdat aangenomen mag worden dat zij de lokale musea al een keer bezocht hebben en niet als watersporter maar als bewoner cultureel actief zijn). Op basis hiervan kunnen de bestedingen van ligplaatshouders in de haven en bij de plaatselijke middenstand worden geschat op 75 per dag en bijna 40 miljoen per jaar in de provincie. 1 Kerncijfers Toerisme & Recreatie CBS onderzoek dagrecreatie 2006/ De Nederlandse watersportindustrie. Economische betekenis en structuur, NEI Transport/MERC, Recreatietoervaart: 9 jaar later, Alterra,

21 De bestedingen van passanten en ligplaatshouders rond de haven en bij de plaatselijke middenstand bedragen dus ca. 55 miljoen per jaar en zijn in Zuid-Holland als volgt verdeeld: Tabel: Verdeling bestedingen passanten en ligplaatshouders (ca. 55 miljoen) in Zuid-Holland c. Omdat niet alleen het aantal ligplaatshouders in de zomer bekend is, maar ook het aantal schepen dat in de winter in het water ligt of op de wal of in een winterbergingloods staat, kan een schatting worden gemaakt van bijbehorende omzet. Basis vormen de gemiddelde tarieven in het IJsselmeergebied 5. Omdat in Zuid-Holland veel verenigingshavens zijn, is hierop een correctie aangebracht. De totale omzet aan liggeld in de zomer en stalling in de winter in Zuid-Holland kan worden geschat op 30 miljoen per jaar. De direct aan de jachthavens in Zuid-Holland gerelateerde omzet bedraagt dus ca. 85 miljoen per jaar exclusief reparatie en onderhoud, de verhuur en verkoop van schepen (omzet reparatie- en onderhoudsbedrijven, verhuurbedrijven, jachtwerven en importeurs) en de omzet van toeleveringsbedrijven. Ten behoeve van het rapport Kerncijfers Toerisme Noord-Holland 2002 is door Policy Research Corporation onderzoek gedaan naar de directe en indirecte bestedingen van de watersportindustrie en bijbehorende directe en indirecte werkgelegenheid 6. Basis voor dit onderzoek vormt eerdergenoemd rapport van NEI Transport /MERC uitgevoerd in opdracht van Nederland Maritiem Land (NML) 7. Veel onderzoeken over werkgelegenheid en omzet in de sector die sinds 1999 zijn verschenen zijn van dit rapport van NML afgeleid. In het rapport van NML (en Policy Research Corporation) worden de bestedingen in de watersportindustrie verdeeld in 3 groepen: 1. De Watersportindustrie, omvattend de deelsectoren jachtbouw kleiner dan (<) 24 m, groothandel, detailhandel, jachthaven gerelateerde dienstverlening en pleziervaartuig gerelateerde dienstverlening 2. Jachtbouw groter (>) dan 24 m 3. Uitgaven watersporters aan de wal. 5 Tarieven jachthavens IJsselmeergebied, Waterrecreatie Advies, Toerisme, Logiesaccommodaties en jachthavens, provincie Noord-Holland, publicatie 2002, tabel 3, bladzijde 11 7 De Nederlandse watersportindustrie. Economische betekenis en structuur, NEI Transport/MERC,

22 Om de (gemiddelde) uitgaven van watersporters aan de wal te berekenen is gebruik gemaakt van de onderzoeken van Alterra 8. Voorliggend rapport over de ontwikkeling van de watersport in de provincie Zuid-Holland geeft o.a. inzicht in het aantal geregistreerde passantenovernachtingen en een benadering van het aantal ondernomen dagtochten van vaste ligplaatshouders. Op basis hiervan bedragen de uitgaven van watersporters aan de wal in Zuid-Holland ca. 55 miljoen per jaar incl. BTW. Policy Research Corporation berekende conform dezelfde methodiek dat watersporters in Noord- Holland in miljoen excl. BTW hebben uitgegeven. Als rekening wordt gehouden met de inflatie, zouden die bestedingen in Noord-Holland prijspeil miljoen excl. BTW bedragen. Het vergelijkbare bedrag in Zuid-Holland, prijspeil 2008, is 46 miljoen excl. BTW. Om inzicht te krijgen in de totale omzet van de watersportindustrie in Zuid-Holland en een schatting te maken van bijbehorende werkgelegenheid zijn 3 onderzoeken aan elkaar gekoppeld. In 2005 is in opdracht van het Ministerie van LNV onderzoek gedaan naar het aantal recreatievaartuigen in Nederland 9. Het aantal vaartuigen in jachthavens conform de ook nu gebruikte definitie werd toen geschat op In 2007 bleek dat (daarvan) boten in de jachthavens in Noord-Holland lagen (21%) en nu blijkt dat er (16%) boten in de havens in Zuid-Holland liggen. Als de watersportindustrie conform de uitgangspunten van NML evenwichtig is verdeeld, dan zijn de twee provincies samen goed voor ca. 37% van de nationale omzet en werkgelegenheid in de watersportindustrie. Dit lijkt aannemelijk en resulteert in Zuid-Holland tot navolgende bestedingen en werkgelegenheid: Zuid-Holland Bestedingen ( x 1 miljoen) Werkgelegenheid (Fte) Direct Indirect Totaal Direct Indirect Totaal Watersportindustrie Grote jachtbouw Uitgaven aan de wal Totaal Op basis van alle bij Waterrecreatie Advies bekende monitorgegevens (incl. IJsselmeergebied 2008 en de provincie Zeeland 2009, samen 57% van het geschatte aantal boten in jachthavens in Nederland) is een nieuwe berekening gemaakt. De totale omzet van de watersportindustrie in Nederland bedraagt dan ruim 2,7 miljard en bijbehorende werkgelegenheid bijna volledige arbeidsplaatsen (Fte). Dit is iets hoger dan de door HISWA Vereniging gepubliceerde cijfers 10. Zonder jachthavens zou de watersportindustrie niet bestaan. Op die manier verder geredeneerd, zorgen 100 bezette vaste ligplaatsen (boten) in jachthavens voor ca. 1,7 miljoen omzet per jaar in de Nederlandse watersportindustrie en bijna 16 volledige arbeidsplaatsen (Fte). 8 Recreatietoervaart: de moeite waard, Alterra 1994 en Recreatietoervaart: 9 jaar later, Alterra, Onderzoek aantal recreatievaartuigen in Nederland, Waterrecreatie Advies, Kerncijfers Toerisme & Recreatie

23 7. Tabellenoverzichten Waterrecreatie Advies, Postbus 123, 8200 AC Lelystad Aantal havens (exploitatievorm): Totaal overzicht provincie Zuid-Holland 2008 Gemeente haven(s) : 15 Commerciële haven(s) : 130 Stichtingshaven(s) : 6 Verenigingshaven(s) : 119 Rijks- / provinciale haven(s) : Totaal : Recreatievaart: a. Ligplaatsen: Totaal aantal beschikbare ligplaatsen : Gemiddelde bezettingsgraad : 96,8 % Aandeel zeilboten : 36,9 % Aandeel motorboten : 62,1 % Aandeel roeiboten 1,0 % Gemiddelde bootlengte : 8,9 m Herkomst ligplaatshouders Nederland : 96,1 % Duitsland : 1,9 % België : 1,6 % Overig : 0,5 % Aantal schepen op wachtlijsten : b. Passantenplaatsen: Aantal niet verhuurde ligplaatsen : 874 Aantal specifieke passantenplaatsen : Aantal passanten recreatievaart in 2007 : c. Winterberging: Aantal schepen buiten aan land : Aantal schepen in loodsen : Aantal beschikbare plaatsen : Bezettingsgraad droge stalling : 96,2 % Aantal schepen in het water : d. Uitbreidingsplannen t.a.v. lig- en/of passantenplaatsen: Aantal havens met uitbreidingsplannen : 49 Verwachte / gewenste uitbreiding totaal : ligplaatsen Aantal gespecificeerd door : 42 haven(s) Bezwaren, niet gespecificeerd : 3 haven(s) Bezwaren, gemeente / overheid : 18 haven(s)

24 Waterrecreatie Advies, Postbus 123, 8200 AC Lelystad Aantal havens (exploitatievorm): Overzicht per WGR-gebied: Holland Rijnland Gemeente haven(s) : 2 Commerciële haven(s) : 62 Stichtingshaven(s) : 1 Verenigingshaven(s) : 7 Rijks- / provinciale haven(s) : Totaal : Recreatievaart: a. Ligplaatsen: Totaal aantal beschikbare ligplaatsen : Gemiddelde bezettingsgraad : 97,2 % Aandeel zeilboten : 28,7 % Aandeel motorboten : 70,6 % Aandeel roeiboten 0,7 % Gemiddelde bootlengte : 8,3 m Herkomst ligplaatshouders Nederland : 98,0 % Duitsland : 1,5 % België : 0,3 % Overig : 0,2 % Aantal schepen op wachtlijsten : 706 b. Passantenplaatsen: Aantal niet verhuurde ligplaatsen : 194 Aantal specifieke passantenplaatsen : 298 Aantal passanten recreatievaart in 2007 : c. Winterberging: Aantal schepen buiten aan land : Aantal schepen in loodsen : Aantal beschikbare plaatsen : Bezettingsgraad droge stalling : 97,5 % Aantal schepen in het water : d. Uitbreidingsplannen t.a.v. lig- en/of passantenplaatsen: Aantal havens met uitbreidingsplannen : 17 Verwachte / gewenste uitbreiding totaal : 994 ligplaatsen Aantal gespecificeerd door : 13 haven(s) Bezwaren, niet gespecificeerd : 2 haven(s) Bezwaren, gemeente / overheid : 5 haven(s)

25 Waterrecreatie Advies, Postbus 123, 8200 AC Lelystad Aantal havens (exploitatievorm): Overzicht per WGR-gebied: Stadsgewest Haaglanden Gemeente haven(s) : 2 Commerciële haven(s) : 8 Stichtingshaven(s) : 1 Verenigingshaven(s) : 7 Rijks- / provinciale haven(s) : Totaal : Recreatievaart: a. Ligplaatsen: Totaal aantal beschikbare ligplaatsen : Gemiddelde bezettingsgraad : 99,0 % Aandeel zeilboten : 30,6 % Aandeel motorboten : 68,8 % Aandeel roeiboten 0,6 % Gemiddelde bootlengte : 8,5 m Herkomst ligplaatshouders Nederland : 99,6 % Duitsland : 0,1 % België : 0,2 % Overig : 0,2 % Aantal schepen op wachtlijsten : 450 b. Passantenplaatsen: Aantal niet verhuurde ligplaatsen : 21 Aantal specifieke passantenplaatsen : 146 Aantal passanten recreatievaart in 2007 : c. Winterberging: Aantal schepen buiten aan land : 708 Aantal schepen in loodsen : 334 Aantal beschikbare plaatsen : Bezettingsgraad droge stalling : 97,8 % Aantal schepen in het water : d. Uitbreidingsplannen t.a.v. lig- en/of passantenplaatsen: Aantal havens met uitbreidingsplannen : 5 Verwachte / gewenste uitbreiding totaal : 140 ligplaatsen Aantal gespecificeerd door : 5 haven(s) Bezwaren, niet gespecificeerd : 0 haven(s) Bezwaren, gemeente / overheid : 2 haven(s)