MANAGEMENT DEVELOPMENT PROGRAMMA. ziekenhuisapothekers. Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers

Transcriptie

1 MANAGEMENT DEVELOPMENT PROGRAMMA ziekenhuisapothekers Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers Academie voor Medisch Specialisten maart 2010 Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 1 van 23

2 Inleiding Het bestuur van de NVZA heeft in 2008 de Projectgroep Management Development Ziekenhuisfarmacie ingesteld. Deze heeft na een terreinverkenning besloten om de Academie voor Medisch Specialisten te verzoeken om een samenhangend Management Development (MD)-programma te ontwikkelen voor ziekenhuisapothekers. Het onderhavige voorstel is daarvan het resultaat. Dit voorstel van de Academie is tot stand gekomen in overleg met de Projectgroep. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten van de NVZA van belang: - De NVZA wil een samenhangend en langlopend scholingsprogramma ontwikkelen ter bevordering van de managementcompetenties van ziekenhuisapothekers. - Zo n MD-programma bestaat bij voorkeur uit een basisprogramma, verdiepingscursussen en coaching en/of intervisie. - Het programma moet iets bieden voor (aankomend) hoofden van ziekenhuisapotheken, hoogleraren, bestuurders van de vereniging en andere landelijke gremia en overige ziekenhuisapothekers met managementtaken. - Het programma bevat enerzijds reflectie op de specifieke context, waarin de ziekenhuisfarmacie opereert (de medisch specialistische zorg), en anderzijds scholing in een aantal generieke competenties. - Het programma kan worden samengesteld uit een aantal bestaande cursussen van de Academie; daarnaast kunnen ook cursussen op maat voor de ziekenhuisfarmacie worden aangeboden. - De NVZA hecht er erg aan, dat ziekenhuisapothekers managementcursussen kunnen volgen, waarin ook medisch specialisten participeren, opdat ziekenhuisapothekers beter thuis raken in de mores onder medici. - Het MD-programma moet aansluiten op de verplichte, 5-daagse cursus bedrijfsvoering, die zapio s volgen via het PUOZ. Er zijn ongeveer 400 ziekenhuisapothekers. Daarvan komen er naar schatting van de Projectgroep ongeveer 100 in aanmerking voor het volgen van één of meer managementcursussen. Navolgend een beschrijving van de opzet van het MD-programma. In de bijlage vindt u meer informatie over de Academie (bijlage 1), de modules en een compact overzicht van alle onderdelen, startdata en inschriujvingsmogelijkheden. Met vriendelijke groeten, De projectgroep Management Development Ziekenhuisfarmacie Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 2 van 23

3 Coaching en intervisie ziekenhuisapothekers Samenstelling MD-programma Het MD-programma bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Leergang medisch management (9 dagen) 2. Intervisie, coaching en supervisie 3. Korte verdiepingscursussen 4. Master Class 5. Overige on-top cursussen/opleidingen MD programma NVZA Leergang Medisch Management Academie voor Medisch Specialisten Reeds ervaren collega of andere managementopleiding Assessment high potentials - gericht op hoofd ziekenhuisapotheek - gericht op hoogleraarschap Master Class Management voor Medici Tranzo / Univ.v.Tilburg Keuze losse modules Houding en vaardigheden Kennis en inzicht Modules - Leiderschap - Persoonlijke effectiviteit - Commerciële vaardigheden - Teambuilding - R&O gesprekken - Financieel management - Kwaliteitsmanagement - Inkoop en logistiek - Zakelijke communicatie en etiquette - HRM - Onderzoeksmanagement Beleid en strategie - Strategisch management - Cultuur management - Relatiemanagement - Projectmanagement - Maatschappelijk verantwoord ondernemen Evaluatie MD traject 'On Top Programma' Top Class ibmg / Erasmus CMDz MBA Health ibmg / Erasmus CMDz Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 3 van 23

4 1.Leergang medisch management De Academie biedt een leergang medisch management van 9 dagen als algemene inleiding in het medisch management. Dit is een programma, dat is gebaseerd op een leergang van VvAA voor alle (para)medici, die al enige jaren met veel succes wordt aangeboden. Het is echter toegespitst op medisch management in het ziekenhuis. Deze leergang kan als basis fungeren voor alle ziekenhuisapothekers, die zich in het management willen verdiepen. Er is nog wel behoefte aan nadere invulling en wellicht enige uitbreiding op het vlak van verkopen van de ziekenhuisfarmacie, persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. De verwachting is dat de leergang wellicht enigszins bijgesteld moet worden in de komende jaren gezien de instroom van jonge net opgeleide ziekenhuisapothekers vanwege het feit dat zij een verplichte managementcursus volgen in de opleiding (5 dagen).de leergang wordt in principe drie keer per jaar aangeboden maar hangt af van de belangstelling of deze ook daadwerkelijk drie keer per jaar gegeven kan worden. Per keer kunnen 10 tot 15 mensen deelnemen. Ter bewaking van het multidisciplinaire karakter van de leergang is het wenselijk, dat er per keer niet meer dan vijf ziekenhuisapothekers participeren. Kosten: Deelname aan deze cursus kost 3995,- voor niet-leden van Orde en VvAA. De startdata in 2010 zijn 24 maart, 16 september en 12 oktober. 2.Intervisie, coaching en supervisie. Intervisie Intervisie is het in groepsverband reflecteren op eigen en elkaars functioneren met collega ziekenhuisapothekers. In dit kader zijn dat bij voorkeur ziekenhuisapothekers met een gelijkgericht aandachtsgebied. De ervaring leert dat dergelijke groepen het beste functioneren met een externe professionele begeleider. Dergelijke groepen kunnen voortkomen uit een gezamenlijk doorlopen managementopleiding of via open inschrijving. In aanvulling op de leergang medisch management kan de Academie intervisie aanbieden voor specifieke groepen ziekenhuisapothekers. De Academie biedt diverse vormen van intervisie zowel via open inschrijving als in company. In 2010 zal onder meer een intervisieaanbod worden ontwikkeld voor afdelingshoofden in UMC s, dat in company gevolgd kan worden. Voor de NVZA lijken de volgende vormen van intervisie het meest geschikt: -intervisie voor hoofden van ziekenhuisapotheken in de UMC s -intervisie voor hoofden van ziekenhuisapotheken in de periferie -intervisie voor (potentiële) hoogleraren De samenstelling van de intervisiegroepen wordt niet vooraf gestuurd, maar moet ontstaan op natuurlijke wijze vanuit de cursisten zelf. De omvang en duur van de intervisie kan variëren, afhankelijk van de behoeften. De Academie werkt met diverse coaches met veel ervaring met verschillende vormen van intervisie met medisch specialisten. Coaching en supervisie Coaching en supervisie zijn individuele begeleidingstrajecten waarin een hoofd van een ziekenhuisapotheek / hoogleraar in een één op één situatie reflectie krijgt op het functioneren. Deze begeleiding kan gegeven worden door een professional die zelf geen ziekenhuisapotheker is. Het accent ligt dan veelal op coaching. Het is ook mogelijk dat er een meer directe en inhoudelijke begeleiding plaatsvindt door een collega ziekenhuisapotheker. Het accent ligt dan veelal op supervisie. Vanaf 2010 gaat de Academie individuele coaching aanbieden. De Academie beschikt inmiddels over een netwerk van coaches, die ofwel zelf medisch specialist zijn (geweest) ofwel veel ervaring hebben met medisch specialisten. De coaching kan zowel betrekking hebben op het eigen persoonlijk functioneren (balans werk en privé, samenwerking, e.d.) als op het functioneren als hoofd van een ziekenhuisapotheek (of in een andere management- c.q. bestuursfunctie). Coaching kan worden aangeboden in combinatie met andere vormen van scholing of als losse activiteit. De coachee bepaalt zelf met welke coach hij aan het werk gaat. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 4 van 23

5 Indien de coachee kiest voor de Academie, dan vindt er een (in principe telefonische) intake plaats met de directeur van de Academie, waarna wordt doorverwezen naar één van de coaches, waarmee de Academie samenwerkt. Deze maakt vervolgens afspraken met de coachee over aard en duur van de coaching. De NVZA zal de Academie namen verstrekken van ervaren ziekenhuisapothekers met ervaring als coach, die ook als coach zouden kunnen fungeren voor collegae. Kosten Naast deze professionele begeleiders van buiten de ziekenhuisfarmacie wordt er een drietal ziekenhuisapothekers met veel ervaring als hoofd opgeleid als supervisor. Deze zijn binnen de beroepsgroep beschikbaar voor individuele begeleiding van hoofden van ziekenhuisapotheken die daar behoefte aan hebben. De kosten van deze opleiding worden gedragen door de NVZA. De kosten van de intervisie, coaching of supervisie door deze coaches zijn voor rekening van de deelnemende ziekenhuisapotheker. 3. Korte verdiepingscursussen In aanvulling op de leergang medisch management kunnen een aantal verschillende korte verdiepingscursussen worden gevolgd, zowel met betrekking tot management als met betrekking tot het persoonlijk functioneren. Navolgend een overzicht van de cursussen die de Academie op dit moment aanbiedt (dan wel binnenkort zal aanbieden) en die het meest geschikt lijken als verdiepingscursus voor verschillende groepen ziekenhuisapothekers, afhankelijk van ervaring en positie. Van enkele cursussen is in bijlage 3 enige achtergrondinformatie opgenomen. Informatie over alle andere cursussen, ook degene, die hier niet genoemd worden, is te vinden op de website van de Academie: Mogelijke verdiepingscursussen zijn o.a.: -ziekenhuisfinanciën (beknopt) - 4 dagdelen (bijlage 3) -ziekenhuisfinanciën (uitgebreid) 12 dagdelen (bijlage 3) -resultaatgericht onderhandelen 5 dagdelen -ondernemen in de zorg 6 dagdelen (bijlage 3) -persoonlijke effectiviteit 6 dagdelen (bijlage 3) -time- en stressmanagement 2 dagdelen (maakt ook deel uit van de leergang) -management van eigen vitaliteit 2 dagdelen (wordt binnenkort aangeboden) De Academie ontwikkelt met regelmaat nieuwe cursussen, die uiteraard eveneens aan ziekenhuisapothekers kunnen worden aangeboden. Zo overweegt de Academie op dit moment de ontwikkeling van een cursus projectmanagement, geconcentreerd rond projecten met betrekking tot kwaliteit, veiligheid en logistiek. De hierboven genoemde opties kunnen toegevoegd worden aan de catalogus die ook beschikbaar komt op de NVZA-site. 4. Master Class Op dit moment heeft de Academie zelf nog geen geschikt algemeen managementprogramma voor ervaren ziekenhuisapothekers, dat als een Master Class kan worden aangemerkt. Er is in Nederland één omvangrijk managementprogramma voor medisch specialisten en andere leden van medische staven, dat een uitgebreidere en diepgaandere scholing biedt dan wat in het hiervoor beschreven scholingsprogramma wordt aangeboden. Dat is het programma Management voor Medici, dat op dit moment wordt aangeboden door het instituut Tranzo van de Universiteit van Tilburg (bijlage 4). De Academie is in vergevorderd overleg met Tranzo over de overname van dit programma vanaf het cursusjaar 2011/2012. Management voor medici is een programma voor medisch specialisten van algemene ziekenhuizen, UMC s en GGZ-instellingen van 40 dagdelen, verdeeld in 8 modules van 5 dagdelen. Per jaar kunnen hier 22 medisch specialisten aan deelnemen. Op dit moment wordt dit programma voor de 15 de keer aangeboden. Het programma is geschikt voor ervaren en potentiële hoofden van ziekenhuisapotheken en voor (potentiële) hoogleraren. Ook deze deelnemers kunnen intervisiegroepen starten. Zie eerder. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 5 van 23

6 5. Overige on-top cursussen en opleidingen De Academie is een samenwerkingsverband van De Orde van Medisch Specialisten, VvAA en het instituut Beleid en Management in de Gezondheidszorg (ibmg) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. ibmg biedt via het Erasmus Centrum voor Management Development in de zorg twee andere uitgebreide scholingsprogamma s aan, die voor ziekenhuisapothekers, die zich diepgaand in het management willen bekwamen, eveneens interessant kunnen zijn. Dit zijn de Top Class en de MBA Health (bijlage 5 en 6). De Top Class is bestemd voor de laag in zorginstellingen onder de Raad van Bestuur en voor medici in zwaardere managementfuncties. De tijdsinvestering is ongeveer 2 dagen per maand, exclusief voorbereiding en de individuele onderdelen. De MBA Health is een geaccrediteerd executive MBA programma van 2 jaar, waarvoor een stevige tijdsinvestering gevraagd wordt. In het verleden hebben ook enkele ziekenhuisapothekers deze mastersopleiding gevolgd. Het Erasmus CMDz staat overigens los van de Academie voor Medisch Specialisten (al zijn er wel nauwe banden). Zie ook: De beide cursussen zijn opgenomen in de catalogus op de site van de NVZA. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 6 van 23

7 Organisatie MD-commissie NVZA De Academie blijft samen werken werken met de MD-commissie van de NVZA. In overleg met deze commissie worden de volgende zaken nader geregeld: - Gerichte werving onder ziekenhuisapothekers voor de diverse scholingsprogramma s. Te denken valt aan het geregeld onder de aandacht brengen van het aanbod via naar alle leden, vermelding in nieuwsbrieven van de NVZA, links op de website, en dergelijke. - Verdere uitwerking van sommige onderdelen van het aanbod, waaronder in elk geval het aanbod aan intervisie en coaching en eventuele specifieke cursussen voor ziekenhuisapothekers en gerichte werving hiervoor. De Academie zal hier binnenkort een aparte folder over uitbrengen. Het aanbod mbt. intervisie en coaching van de NVZA zou hierin opgenomen kunnen worden. - Eén keer per jaar gezamenlijke evaluatie van het programma en eventuele bijstelling op grond daarvan. De Academie evalueert al haar cursussen schriftelijk. Overzichten van deze evaluaties kunnen aan de MD-commissie ter beschikking worden gesteld. Dat geldt ook voor een overzicht van de participatie van ziekenhuisapothekers aan de scholing van de Academie. Werving De algemene werving van de Academie voor haar cursussen bestaat uit de volgende elementen: - De website, die is ondergebracht bij Artsennet. - Een maandelijkse pagina in Arts en Auto met onder meer de cursusagenda. - Tweemaandelijkse informatie in Ordenieuws - Regelmatige inserts van folders in Arts en Auto, Ordenieuws en diverse vakbladen - Een algemene folder over de Academie en diverse folders over onderdelen van het aanbod. - Incidentele advertenties in vakbladen Korting De Academie biedt leden van de Orde en van VvAA korting op alle cursussen, waarop individueel wordt ingetekend en op sommige cursussen, die in opdracht van ziekenhuizen of wetenschappelijke verenigingen worden uitgevoerd. De rationale hierachter is, dat beide organisaties de Academie speciaal voor hun leden hebben opgericht en ook risicokapitaal in de Academie hebben geïnvesteerd. Voor de meeste cursussen geldt, dat de deelnemers van beide organisaties lid moeten zijn om voor korting in aanmerking te komen. De korting bedraagt 10 tot 20% van de prijs voor niet-leden. Ziekenhuisapothekers kunnen wel lid worden van VvAA, maar geen lid worden van de Orde en zouden daarmee doorgaans niet voor korting in aanmerking kunnen komen. De Academie is echter bereid om de leden van de NVZA eveneens korting te bieden en wel een korting van 10% op de prijs voor niet-leden, indien en voor zolang als de NVZA dit programma actief aan haar leden gaat aanbieden (á la de wijze, waarop dat hiervoor beschreven is) en mits de deelnemers eveneens lid zijn van VvAA (het lidmaatschap van VvAA kost 30,-per jaar en daarvoor ontvangt men ondermeer Arts en Auto). Bij aanmelding zal naar de lidmaatschapsnummers gevraagd worden. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 7 van 23

8 Bijlage 1: Informatie over de Academie voor Medisch Specialisten De Academie voor Medisch Specialisten biedt disciplineoverstijgende scholing aan medisch specialisten in algemene ziekenhuizen, UMC s en GGZ-instellingen, aan overige leden van medische staven en aan aios. De scholing wordt geboden in de vorm van cursussen, waarop individueel kan worden ingetekend, en cursussen in opdracht van ziekenhuizen, GGZ-instellingen, wetenschappelijke verenigingen, maatschappen, en dergelijke. Daarnaast biedt de Academie ook intervisie voor medisch specialisten met managementtaken en individuele coaching. De Academie is een samenwerkingsverband van de Orde van Medisch Specialisten, VvAA en het instituut Beleid en Management in de Gezondheidszorg (ibmg) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De Academie is eind 2008 opgericht. In de Academie is een samenvoeging van de vroegere Stichting Managementscholing Medisch Specialisten, waarin de Orde en ibmg al sinds 1990 samen werkten, en het ook al sinds 1990 bestaande scholingsaanbod voor medisch specialisten van VvAA. Het bureau van de Academie is ondergebracht bij VvAA. De Academie werkt met een groot aantal docenten, die onder meer afkomstig zijn van de drie samenwerkingspartners. Alle docenten hebben een gedegen kennis van de medisch specialistische zorg en veel ervaring in scholing en begeleiding van medisch specialisten. De Academie besteed veel aandacht aan de kwaliteit van haar scholing. Daartoe wordt zij bijgestaan door een Programmaraad, bestaande uit ervaren opleiders en bestuurders van zorginstellingen. Alle cursussen van de Academie, zowel in open inschrijving als in opdracht, zijn geaccrediteerd. De Academie verzorgt scholing over onder meer de volgende thema s: besturen medische staven, medisch management, ziekenhuisfinanciën, beleid en strategie, leiderschap, samenwerking, conflicthantering, mediation, onderhandelen, Individueel Functioneren Medisch Specialisten, het uitvoeren van kwaliteitsvisitaties, gezondheidsrecht, patiëntenlogistiek, vergadertechniek, time- en stressmanagement, professioneel presenteren, schrijven van wetenschappelijke publicaties, jaarrekeningen lezen. Academie voor Medisch Specialisten Orteliuslaan BB UTRECHT Postbus RD UTRECHT Telefoon (030) a.van.amerongen@academiems.nl Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 8 van 23

9 Bijlage 2 PROGRAMMAOVERZICHT LEERGANG MEDISCH MANAGEMENT Module 1 Thema: Strategie en beleid Docent: Pieter Ramler, Falga Module 2 Thema: Ziekenhuisorganisatie Docent: Pieter Wijnsma, Academie voor Medisch Specialisten Module 3 Thema: Financieel management Docent: Jaap Doets, VvAA Module 4 Thema: Marketing en communicatie Docenten: Edwin Brugman, VvAA (ochtend), Helma Westerhof (middag) Module 5 Thema: Samenwerken en leiding geven Docent: Wout Raadgers, Falga Module 6 Thema: Personeelsbeleid Docent: Wout Raadgers, Falga Module 7 Thema: Timemanagement en besluitvorming Docent: Masscha de Ridder, Falga Module 8 Thema: Onderhandelen Docent: Remco Heukels, Falga Module 9 Thema: Afronding en Capita Selecta Docent: Pieter Ramler of Wout Raadgers, en eventuele anderen afhankelijk van het thema/de thema s Algemeen Locatie: VvAA, Utrecht Literatuur: syllabus en enkele boeken Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 9 van 23

10 PROGRAMMA MODULE 1 - STRATEGIE EN BELEID ( UUR) 09:30 10:15 Inleiding: Het betreft de eerste module van de leergang management. Naast een inleiding op de leergang zal deze tijd worden besteed aan een nadere kennismaking en inventarisatie van de vraagstukken van de cursisten Onderwijsleergesprek: Kennismaking met beleid. De beleidscyclus wordt uitgelegd aan de hand van een praktisch stappenschema. De begrippen visie, SWOT, strategische matrix, doelstellingen en jaarplan, worden voor de eerste keer uitgelegd. Omdat het aansluit bij de eerste oefening wordt wat uitgebreider stil gestaan bij het belang van de praktijkvisie. 11:00 11:15 Pauze 11:15 12:30 Oefening: Met behulp van een aantal vragen formuleren de cursisten een eerste praktijkvisie. In groepjes worden deze verschillende visies gepresenteerd en besproken. Daarbij krijgen de cursisten de opdracht mee om elkaar kritisch te bevragen over de geformuleerde visie. Daarna formuleren de cursisten hun praktijkvisie. 12: Pauze 13:30 14:00 Onderwijsleergesprek: De theorie achter de SWOT-analyse wordt uitgelegd: beleid wordt niet alleen bepaald door de praktijkvisie maar ook door de in- en externe ontwikkelingen waar de praktijk mee te maken heeft.. 14:00 15:00 Oefening: Met behulp van een quick scan wordt eerst een interne analyse uitgevoerd en de belangrijkste conclusies getrokken. Vervolgens worden in groepjes de externe ontwikkelingen besproken en plenair terug gekoppeld. Individueel worden de kansen en bedreigingen voor de betreffende praktijk in kaart gebracht en de belangrijkste conclusies geformuleerd. 15:00 15:15 Pauze 15:15-16:15 Onderwijsleergesprek en oefening: De vertaling van de SWOT-analyse naar de strategische matrix wordt uitgelegd en toegelicht aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. Vervolgens wordt twee aan twee de strategische matrix ingevuld en de belangrijkste doelstellingen voor de praktijk geformuleerd. 16:15-16:45 Oefening: Na een korte uitleg wordt de cursisten gevraagd om de doelstellingen te vertalen naar een concreet actieplan. In dit plan worden de doelstellingen in de tijd uitgezet. De cursisten krijgen als huiswerkopdracht mee om het praktijkplan in de komende tijd verder uit te werken. Aan het eind van de leergang zullen de definitieve plannen aan elkaar worden gepresenteerd. Gedurende de leergang zal de voortgang worden bewaakt. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 10 van 23

11 PROGRAMMA MODULE 2 - ZIEKENHUISORGANISATIE (09:30 17:00 UUR) 09:30 09:40 Korte reflectie op voorgaande module. 09:40 10:00 Plenaire inventarisatie van de vragen, die deelnemers hebben ten aanzien van de organisatie van het ziekenhuis, de medische staf en de vakgroep c.q. maatschap. Bespreking, vaststellen leerpunten voor vandaag. 10: Onderwijsleergesprek: Inleiding op de ziekenhuisorganisatie. Historische ontwikkeling. Functionele inrichting en kanteling. Basisprincipes van organiseren. Verschillen tussen perifere en academische ziekenhuizen. Verhouding ziekenhuisorganisatie en medische staf. Organisatie medische staf. 11:00 11:15 Pauze 11:15 11:45 Opdracht (in subgroepen): ontwerp een ziekenhuisorganisatie, die maximaal bijdraagt aan het creëren van toegevoegde waarde voor de patiënten. Formuleer de criteria, waaraan de organisatie dan moet voldoen. 11:45 12:30 Onderlinge uitwisseling en nagesprek: welke factoren belemmeren een optimale inrichting van de ziekenhuisorganisatie en hoe kunnen die worden aangepakt? 12: Pauze. 13:30 13:50 Opdracht: formuleer in tweetallen de eisen, waaraan een goed functionerende maatschap c.q. vakgroep moet voldoen. En geef aan hoe zich dit verhoudt tot je eigen werkelijkheid. 13:50 14:10 Bespreking opdracht: inventarisatie van de eisen en de verhouding met de realiteit. Vanwaar die verschillen tussen droom en werkelijkheid? 14:10 15:00 Onderwijsleergesprek: Bespreking organisatie van vakgroep c.q. maatschap. Kenmerken goed functionerende maatschap. Soorten maatschappen. Verdeling van managementtaken. Verhouding medisch manager bedrijfskundig manager. 15:00 15:15 Pauze Casuïstiek: bespreking van casussen met betrekking tot de invulling van de diverse managementfuncties in de maatschap c.q. vakgroep: medisch manager/afdelingshoofd, vakgroep/maatschapvoorzitter en overige taken. Aan de hand daarvan bespreking van de planning en control cyclus van het ziekenhuis Samenvatting, mondelinge en schriftelijke evaluatie Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 11 van 23

12 PROGRAMMA MODULE 3 FINANCIEEL MANAGEMENT (09:30 17:00 UUR) 09:30 09:40 Korte reflectie op voorgaande module. 09:40 10:00 Plenaire inventarisatie van de vragen, die deelnemers hebben ten aanzien van financieel management. 10: Onderwijsleergesprek: Inleiding in de ziekenhuisfinanciering. Rol van het makrokader zorg. Van functiegerichte bekostiging naar prestatiebekostiging. Honorering van medisch specialisten. Verhouding prijs en kwaliteit. Onderhandelen met verzekeraars. 11:00 11:15 Pauze 11:15 12:30 Onderwijsleergesprek: Vervolg. Opbouw van een DBC. Bepaling van kostprijs en vraagprijs. Portfoliomanagement. De bedrijfseconomie van het ziekenhuis en de afdeling. De rol van het medisch beleid. 12:30 13:30 Pauze 13: Onderwijsleergesprek: Bespreking onderscheid tussen ondernemingsplan en business case en de kenmerken van beide. 13:50 15:00 Oefening: De deelnemers krijgen twee casussen, één voor een ondernemingsplan en één voor een business case en werken in subgroepen aan de hand van een checklist een plan hiervoor uit Pauze Vervolg oefening en onderwijsleergesprek: De subgroepen presenteren hun plannen en aan de hand hiervan worden een aantal aspecten van ondernemingsplannen en business cases verder uitgediept Capita Selecta: bespreking resterende vragen over financieel management Samenvatting, mondelinge en schriftelijke evaluatie Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 12 van 23

13 PROGRAMMA MODULE 4 MARKETING EN COMMUNICATIE (09:30 17:00 UUR) 09:30 09:40 Korte reflectie op voorgaande module. 09:40 10:00 Plenaire inventarisatie van de ideeën,die deelnemers hebben over marketing. Waar denk je aan bij marketing voor ziekenhuizen en ziekenhuisafdelingen? 10: Onderwijsleergesprek: Basisprincipes van marketing. Wie zijn je klanten? Hoe kijken ze tegen je aan? Wat zijn hun wensen? Hoe kom je dat te weten? Hoe beïnvloed je het imago van je groep/ziekenhuis? Verhouding vorm en inhoud 11:00 11:15 Pauze 11:15 12:15 Oefening: Toepassing van basisprincipes op een aantal casussen, zowel door cursusleiding aangereikt als eigen casussen. 12:15 12:30 Samenvatting en conclusies 12: Pauze. 13:30 15:00 Onderwijsleergesprek: Principes van klantgericht handelen. Gezamenlijke inventarisatie en bespreking van alle aspecten van klantgerichtheid bij de gang van patiënten door het ziekenhuis en van dienstverlening aan collegae 15:00 15:15 Pauze 15: Oefeningen: Toepassing op een aantal casussen. Daarbij komen in elk geval de volgende aspecten aan bod: toegankelijkheid, bejegening, inrichting, omgaan met klachten, klantenbinding Samenvatting, mondelinge en schriftelijke evaluatie Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 13 van 23

14 PROGRAMMA MODULE 5 - SAMENWERKEN EN LEIDING GEVEN (09:30 17:00 UUR) 09:30 09:40 Korte reflectie op voorgaande module. 09:40 10:00 Plenaire inventarisatie van de voor de deelnemers meest lastige situaties t.a.v. leiding geven en samenwerken. Bespreking, vaststellen leerpunten voor vandaag. 10: Onderwijsleergesprek: Inleiding op samenwerken. Begrippen: onderstroom bovenstroom; communicerende vaten; onderling krediet; patronen; onderhoud van de samenwerking; leiding geven; belang van expliciete communicatie. 10:30 11:45 Oefening: kernkwaliteiten. Adhv deze methode worden de communicerende vaten tussen de een en de ander in het werk geanalyseerd. Toegewerkt wordt naar combi-kwadranten: ik en de ander. 11:45 12:00 Pauze 12:00 12:30 Oefening expliciteren van verwachtingen. Veel communicatie binnen de samenwerking en het leiding geven verloopt impliciet. De oefening leert de deelnemers om duidelijk te (durven) zijn, hetgeen niets te maken heeft met onbeleefdheid. 12: Pauze. 13:30 14:45 Oefening: Video-analyse. Adhv een documentaire over samenwerkingsproblemen leren de deelnemers patronen te benoemen en te analyseren. Na afloop discussie over de oplossing. 14:45 15:00 Pauze. 15:00 15:30 Oefening: regie houden over het gesprek. De deelnemers leren hoe ze een samenwerkingsprobleem kunnen benoemen zonder dat ze zich mee laten slepen in een debat, of in een welles-nietes. Nabespreking. 15:30 16:45 Oefening: leiding geven. De deelnemers spelen een aantal cases, oplopend in moeilijkheidsgraad, in tweetallen. Nabespreking Samenvatting, mondelinge en schriftelijke evaluatie. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 14 van 23

15 PROGRAMMA MODULE 6 - PERSONEELSBELEID ( UUR) 09:30 09:45 Korte reflectie op voorgaande module. 09:45 10:30 Onderwijsleergesprek over personeelsbeleid. Principes van instroom, doorstroom en uitstroom komen aan bod. Personeelsinstrumenten worden geïntroduceerd. HRM-beleid voor medisch specialisten 10:30 11:20 Selectiegesprekken. Adhv video-analyse van selectieproces komen de volgende leerpunten aan bod dmv uitleg, oefeningen en nabesprekingen: Opstellen selectieprofiel, incl. gewenste competenties. Selectiecriteria brieven en cv s. Voorbereiden, uitvoeren en evalueren selectiegesprekken. STAR-methodiek. 11:20 11:35 Pauze. 11:35 12:30 Uitleg procedure, inhoud en doelstellingen van beoordelings- en functioneringsgesprekken, inclusief IFMS. Oefening in selectie en definitie beoordelingscriteria. Oefening in formuleren van gedrag: correcte feedback, relevantie voor het werk. Oefening in uitspreken beoordeling en opvangen reactie. 12:30 13:30 Pauze. 13:30 16:00 Uitleg en oefenen (rollenspelen) met acteur in selectie, beoordelings- en functioneringsgesprekken. Praktische tips, adviezen over- en veel oefeningen met gesprekstechnieken. Aan de orde komen: Selectiegesprekken: toepassen STAR-methodiek en doorvragen. Beoordelings- en functioneringsgesprekken: Oefening helder presenteren. Het belang van helder presenteren en het geven van concrete voorbeelden Oefening vraagtechnieken. Uitleg techniek van het doorvragen om achter de echte boodschap te komen en hoe dit d.m.v. open en gesloten vragen kan. De oefening bestaat uit het één voor één ingaan op stellingen d.m.v. doorvragen. Oefening: reflecteren. Korte uitleg van het begrip en de stappen van feedback. Oefening adhv voorbeeldzinnen. Oefening: opvangen van de reactie. Omgaan met weerstand, verdedigen, emoties, dichtklappen, ja-maren, onverschilligheid. Oefening: confronteren. Voorbereiding en uitvoering confrontatie-gesprek. Oefening: afspraken maken Uitleg voorwaarden afspraak: specifiek, meetbaar, actueel, realistisch en in tijd uitgezet zijn (SMART). Oefenen met formuleren afspraken adhv korte situatieschetsen. Management Development programma voor ziekenhuisapothekers maart 2010 pagina 15 van 23