Voorstel nummer: Houten, 9 januari Onderwerp: Afstemmingsverordening Participatiewet IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Voorstel nummer: Houten, 9 januari 2018 Onderwerp: Afstemmingsverordening Participatiewet IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom Beslispunten: 1. De Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) vast te stellen en daarmee: - maatwerk te leveren door meer vanuit de leefwereld van de klant te opereren; - heldere en toepasbare regels te formuleren; - WIL-klanten van wie de uitkering wordt verlaagd, altijd te horen; - een gelijke Afstemmingsverordening in te voeren voor alle deelnemende WILgemeenten. MP PPP PPP mm s V 3 O X ÇJ B O V E įu Samenvatting Een Afstemmingsverordening bevat de regels op welke wijze uitkeringen worden verlaagd als sanctie op het overtreden van verplichtingen. In verband met een aantal aanvullingen en aanpassingen in de Participatiewet is het noodzakelijk de Afstemmingsverordening zoals die vastgesteld is op 16 december 2014 (gepubliceerd ) op een aantal onderdelen te wijzigen. In eerste instantie betrof het hierbij enkel technische wijzigingen. Op basis van een negatief advies van de Cliëntenraad in januari 2017 is besloten tot een integrale herziening van de Afstemmingsverordening. De uitgangspunten voor de integrale herziening van de Afstemmingsverordening zijn: 1. Maatwerk te leveren door meer vanuit de leefwereld van de klant te opereren. 2. Heldere en toepasbare regels te formuleren. 3. WIL klanten van wie de uitkering wordt verlaagd, altijd te horen. 4. Een gelijke Afstemmingsverordening in te voeren voor alle deelnemende WILgemeenten. Ook worden hierbij de Afstemmingsverordeningen voor de Participatiewet, Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (IOAZ) geïntegreerd. Aanleiding Een Afstemmingsverordening bevat de regels op welke wijze uitkeringen worden verlaagd als sanctie op het overtreden van verplichtingen. Het is een van de verordeningen die op grond van de Participatiewet vastgesteld dient te worden. De gemeenteraad van Houten heeft de verordenende bevoegdheid aan zich gehouden en daardoor dient deze verordening door de gemeenteraad vastgesteld te worden. In januari 2017 werd het negatieve advies van de Cliëntenraad van WIL ontvangen. De Cliëntenraad van WIL vond dat de verordening onvoldoende de communicatie met de klanten garandeerde en klanten in financiële problemen kan brengen. Aangezien de Cliëntenraad belangrijke punten aanstipte, heeft de gemeente Nieuwegein het initiatief genomen om de Afstemmingsverordening te herschrijven. Bij de herschrijving van de Afstemmingsverordening is zo veel mogelijk rekening gehouden met de wensen van alle participanten. Op basis van deze processen zijn nieuwe aanpassingen aan de Afstemmingsverordening geïmplementeerd. De nieuwe versie is in november 2017 aan Houten en Nieuwegein aangeboden met goedkeuring van de Cliëntenraad van WIL ter vaststelling voor Illll III

2 -2- Doel van dit voorstel Het doel van dit voorstel is vaststelling van de Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom 2018 waarin regels worden gesteld op welke wijze uitkeringen worden verlaagd als sanctie op het overtreden van verplichtingen. Argumenten per beslispunt 1.1 Het vaststellen van een Afstemmingsverordening is een wettelijke verplichting. Op grond van de Participatiewet moet de gemeenteraad bij een verordening regels met betrekking tot het verlagen van de bijstanden de periode van de verlaging van de bijstand vaststellen. 1.2 In de afgelopen periode zijn er wijzigingen in de wetgeving opgetreden waardoor de eind 2014 vastgestelde Afstemmingsverordening aanpassing behoefde. De belangrijkste wijziging is invoering van de Wet Taaleis per 1 januari De afstemming van de Wet Taaleis is verwerkt. Om deze wetgeving te kunnen handhaven is het nodig in de Afstemmingsverordening op te nemen welke maatregelen worden genomen als klanten zich niet aan de Wet Taaleis houden. Dit is nu opgenomen in de Afstemmingsverordening onder artikel 7 a. 1.3 Het advies van de Cliëntenraad in januari 2017 heeft geleid tot een integrale herziening van de Afstemmingsverordening op basis van vier uitgangspunten. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: 1. Maatwerk te leveren door meer vanuit de leefwereld van de klant te opereren. 2. Heldere en toepasbare regels te formuleren. 3. WIL klanten van wie de uitkering wordt verlaagd, altijd te horen. 4. Een gelijke Afstemmingsverordening in te voeren voor alle deelnemende WILgemeenten. Ad 1 Bij het opleggen van de verlaging moet rekening gehouden worden met de leefwereld van de klant. Het onverkort invorderen van de verlaging kan leiden tot problemen met bijvoorbeeld de betaling van de maandelijkse lasten zoals huur. Door het opleggen van een verlaging mogen klanten niet disproportioneel geraakt worden. Hierbij speelt WIL een proactieve en preventieve rol door klanten actief te attenderen op de mogelijkheden van (na)zorg. Als WIL proactief met klanten communiceert dat er mogelijkheden van (na)zorg zijn kan dit ertoe bijdragen dat klanten sneller uit de (financiële) problemen klimmen en dat verder afglijden wordt voorkomen. Het betreft in dit geval (na)zorg die, afhankelijk van de vraag, door WIL of partners in het veld worden geleverd. Bij de uitvoeringspraktijk van WIL staat de menselijke maat voorop. De Beleidsregels terugvordering en invordering WIL worden daarom afgestemd op de Afstemmingsverordening. WIL is voornemens om de beleidsregels op de volgende punten aan te passen: «WIL houdt de alimentatie pas in (of nadien de tot een te hoog bedrag betaalde uitkering terugvordert) zodra deze daadwerkelijk wordt betaald door de expartner.» Indien geen betaling volgt zal een termijn van maximaal van 3 maanden gehanteerd worden waarin de klant wordt aangespoord om de betaling alsnog te voldoen. Voor zo ver na 2 maanden geen reactie of betaling volgt, benadert WIL de klant om tot maatwerk te komen. Dit wordt gedaan ter bescherming van de klant. o WIL zorgt in het werkproces bij een terug- of invordering van een betaling ervoor dat er voldoende pogingen worden ondernomen om klanten persoonlijk (bijvoorbeeld telefonisch) te attenderen op de beslissingen die hun treffen in hun individuele belangen.

3 -3- Ad 2 Een aantal omschrijvingen in de verordening is aangepast en uitgebreid. Er wordt gebruik gemaakt van toegankelijke taal waardoor de verordening beter leesbaar en begrijpelijker wordt. De regels zijn helder en op toepasbare wijze geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn begrippen vereenvoudigd. Ad 3 De rechtszekerheid wordt in de nieuwe verordening zoveel mogelijk geborgd. WILklanten van wie de uitkering wordt verlaagd, worden voortaan altijd gehoord. Volgens de huidige verordening worden klanten die een verlaging krijgen van 200A of lager van hun uitkering of bij wie de spoed zich verzet tegen het vooraf horen niet gehoord. Voorgesteld wordt dat deze groep WIL-klanten wel gehoord worden. Bij de beschikking inzake de verlaging van de uitkering ontvangt de klant een verslag van het horen. Het verslag is beknopte feítelijke weergave van de zienswijze van de klant. Het altijd horen van de klant zorgt ervoor dat hij zich gekend voelt in zijn situatie. Door deze werkwijze te hanteren kan door WIL beter rekening worden gehouden met de belangen van de klant voordat al dan niet tot verlaging van een uitkering wordt overgegaan (meer maatwerk). De klant (en of zijn begeleider) kan nagaan of al zijn argumenten zijn meegenomen. Ad 4 De nieuwe verordening is in samenspraak met Nieuwegein en WIL tot stand gekomen. De gemaakte keuzes zijn in lijn met de uitgezette beleidslijnen binnen het sociaal domein van Houten. Daarom hoeft de verordening van Houten niet af te wijken van die van de andere gemeenten. Zodoende gelden voor alle klanten binnen de regio dezelfde sancties, waarbij altijd ruimte voor maatwerk blijft. Bijkomend voordeel van gelijkluidende verordeningen is dat uniforme regels tot een meer efficiënte en eenduidige uitvoering door WIL leiden. 1.4 Twee verordeningen zijn samengevoegd tot één verordening. Het betreft de samenvoeging van de Afstemmingsverordening Participatiewet met de Afstemmingsverordening IOAW en IOAZ. De geldende artikelen zijn overgenomen uit de oude verordeningen en ontdubbeld. Omdat deze twee verordeningen zijn samengevoegd dienen de oude verordeningen ingetrokken te worden. Dit is in artikel 17 van de nieuwe verordenig geregeld. Participatie Via de Cliëntenraad WIL en de adviesraad Nieuwegein is tevens de Werkgroep Werk en Inkomen betrokken in advisering ten aanzien van dit onderwerp. De Adviesraad adviseert positief over de aanpassingen die zijn aangebracht in de Afstemmingsverordening Participatiewet IOAW en IOAZ Hetzelfde geldt voor de beleidsregels Terugvordering en Invordering Het positieve advies wordt ondersteund door de Adviesraad Sociaal Domein Nieuwegein en de Werkgroep Werk en Inkomen Houten. Communicatie Na besluitvorming door de raad wordt de verordening op de daartoe bestemde wijze bekend gemaakt en gepubliceerd in het gemeenteblad en op Financiën Initieel werden alleen personen met een verlaging van ^00Zo van de uitkering gehoord. In de nieuwe verordening heeft iedere inwoner recht heeft op wederhoor, ook bij een verlaging van minder dan 200Zo. Voorgesteld wordt om extra capaciteit in te huren om zodoende werkdruk en uitlopen van termijnen bij lopende werkvoorraad te voorkomen. In totaal betekent dit 173,5 uur aan meerwerk voor WIL. Dit kost circa C ,- per jaar extra, op basis van de aantallen in Voor 2018 heeft dit geen financiële gevolgen. Deze inschatting betreft marginale kosten waarvan voorgesteld wordt om die ten laste te brengen van de gebruikelijke begroting. WIL zal de extra

4 inzet die gevraagd wordt in 2018 nauwkeurig monitoren. Indien nodig zal WIL een voorstel doen deze inzet structureel in de begroting 2019 en de járen daarna op te nemen. -4- Kanttekeningen 1.1 De wens om een andere werkwijze toe te passen en meer maatwerk te bieden bij inning van de alimentatie kan leiden tot minder inkomsten en mogelijk meer terugvorderingen. De reden is dat bij alimentatie niet direct alles met de uitkering kan worden verrekend. Het is nu niet aan te geven hoe hoog het bedrag is. Dat zal in de praktijk moeten blijken. 1.2 Het is belangrijk dat er bij WIL bewustwording is om de nieuwe regels op de voorgestelde werkwijze uit te voeren. De WIL professionals zullen zich de nieuwe regels en werkmethodiek eigen moeten maken, voor zo ver dat al niet gebeurd. Dit kan door een communicatietraject hierover te starten nadat de Afstemmingsverordening en de aangepaste beleidsregels zijn vastgesteld. 1.3 Er is een risico dat door de gekozen oplossing de werkdruk en de afhandelingstermijnen zullen toenemen. De inschatting van WIL is dat de extra werkzaamheden die i.k.v. de herijking van de beleidsregels van ons gevraagd worden circa 'A fte bedragen. WIL zal de extra inzet die op beide onderwerpen gevraagd wordt in 2018 nauwkeurig monitoren. 1.4 De suggesties van de juridisch adviseur van Houten met betrekking tot kleine tekstuele aanpassingen van de verordening zijn niet overgenomen. De juridisch adviseur is aan het eind van het proces geraadpleegd. Haar suggesties zijn niet overgenomen omdat de verordening in een zorgvuldig proces gezamenlijk met Nieuwegein en WIL tot stand is gekomen. Er is nu een verordening met een voor alle gemeenten gelijkluidende tekst. Het is niet wenselijk dat hierin wijzigingen worden aangebracht. Voortgang De nieuwe verordening treedt in werking op de dag na publicatie in het gemeenteblad. Evaluatie N.v.t. Houten, 9 januari 2018 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, H.S. den Bieman W.M. de Jong Meegezonden bijlagen bij dit voorstel 1. Verordening Afstemming Participatiewet IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom 2. Was wordt lijst Afstemmingsverordening Participatiewet IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom 3. Aanbiedingsbrief College Houten- Afstemmingsverordening en beleidsregels 4. Advies CR WIL m.b.t. herziene Beleidsregels en Participatiewet WIL Advies Nieuwegein Afstemmingsverordening IOAW-IOAZ 6. Beleidsregels terugvordering en invordering Werk en Inkomen Lekstroom

5 -5- Digitale bijlagen N.v.t. Verantwoordelijke wethouder(s) 1e poho : KDA Van Dalen 2e poho Nvt Zaaknummer 17CV Collegevoorstel nu mm er BWV

6 Raadsbesluit Voorstelnummer: Onderwerp Afstemmingsverordening Participatiewet IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom UainO H De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 9 januari 2018 gelezen en besluit: 1. De verordening Afstemming Participatiewet, IOAW en IOAZ Werk en Inkomen Lekstroom vast te stellen; 2. De Afstemmingsverordening Participatiewet WIL, zoals vastgesteld op 16 december 2014, in te trekken; 3. De Afstemmingsverordening IOAW en IOAZ WIL, zoals vastgesteld op 16 december 2014, in te trekken. Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 13 februari De raad van de gemeente Houten, W.M. de Jong