voorwoord November 2008 mr. G.H. Faber, voorzitter Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland

Transcriptie

1

2 voorwoord Per 1 januari 2008 is de Veiligheidsregio Zaanstreek- Waterland (VrZW) tot stand gekomen. In de veiligheidsregio werken negen gemeenten (Beemster, Edam- Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang), de regionale brandweer (RBZW), de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR) en de politie met elkaar samen ten behoeve van de multidisciplinaire voorbereiding op en de bestrijding van rampen en crises. Met het oprichten van de veiligheidsregio is een samenwerkingsverband gerealiseerd dat ons weer een stap dichterbij een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening, crisisbeheersing en rampenbestrijding brengt onder een bestuurlijke verantwoordelijkheid. Dit beleidsplan tot en met 2012 is een vervolg op het visiedocument rm in arm voor veiligheid. Met dit beleidsplan wordt gewerkt aan een kwalitatief hoogwaardige en sterke veiligheidsregio. De bestuurders, de leden van het Regionaal Management Team en de medewerkers slaan de handen ineen. In voorliggend beleidsplan leest u waar de veiligheidsregio voor staat en hoe daaraan uitvoering wordt gegeven. Eén ding is zeker, een nieuw tijdperk dient zich aan in Zaanstreek-Waterland. Een tijdperk waarin veiligheid, samenwerking en kwaliteit(sverbetering) kernbegrippen zijn en waarin de veiligheidsregio vanuit de noodzaak van multidisciplinaire samenwerking deze kernbegrippen uitdraagt. De organisatie is met gedrevenheid en veel enthousiasme aan het werk. Dat betekent proactief handelen en daarmee op kwalitatieve wijze tijdig voorbereid zijn. De VrZW wil de zaken op orde hebben en zoekt daarvoor ook de uitwisseling en samenwerking met andere veiligheidsregio s. En dat gaat het verschil maken, zodanig dat we trots kunnen zijn op deze regio: voor elkaar en met elkaar! November 2008 mr. G.H. Faber, voorzitter Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland ing. G.J.M. Ruijs, directeur Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding anleiding en belang van het plan Organisatie van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland fwegingen Leeswijzer 5 2 Relevante ontwikkelingen Landelijke ontwikkelingen Regionale ontwikkelingen 8 7 GMK Beoogde resultaten Informatiemanagement Overige besluiten en resultaten 50 8 Politie Beoogde resultaten 55 9 Gemeenten Beoogde resultaten 59 3 rm in arm voor veiligheid Missie Visie op veiligheid, samenwerking en kwaliteit Visie op veiligheid Visie op samenwerking Visie op kwaliteit rm in arm voor veiligheid, voor burgers, voor elkaar Randvoorwaarden en uitgangspunten Wederzijdse verwachtingen Strategische doelstellingen Op weg naar een professionele 62 veiligheidsregio 10.1 Personeel & Organisatie Middelen Communicatie Kwaliteitszorg Convenant en project regionalisering Basisvereisten crisismanagement Veiligheidsregio Project regionalisering GHOR, politie en gemeenten 66 4 Veiligheidsbureau Organisatie veiligheidsbureau Beleid veiligheidsbureau Beheer geïmplementeerd beleid Met kracht doorzetten van het ingezette beleid Professionalisering crisisbeheersing en rampenbestrijding Blik op de toekomst Consequenties en risico s 69 5 RBZW Hoofddoelstellingen RBZW Samenwerking met de partners versterken Ontwikkelen van een gedeeld normenstelsel Het verbeteren van de kwaliteit van de basisprocessen Verbeteren van de ondersteunende en specialistische taken Kwaliteitsfoto gemeenten 7 6 GHOR Ontwikkelingen GHOR Beoogde resultaten / speerpunten 44 Bijlage 71 fkortingenlijst Figuren- en tabellenlijst Colofon 72

4 4 1. Inleiding De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW) is op de goede weg. Na een opstartfase op multidisciplinair gebied en een roerige tijd voor de regionale brandweer, zijn er in 2008 diverse mooie resultaten opgeleverd. Dit beleidsplan Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland markeert een volgende stap in het bestaan van de VrZW. In de volgende paragrafen wordt toegelicht wat de bedoeling van het plan is, wat de organisatorische context is en welke afwegingen het bestuur heeft gemaakt. 1.1 anleiding en belang van het plan Veiligheid is een veelbesproken onderwerp. De wereld van de crisisbeheersing en rampenbestrijding is momenteel volop in ontwikkeling. Er is veel aandacht voor de versterking van de multidisciplinaire samenwerking, de verdere professionalisering van de brandweer, de opgave voor de gemeenten om de gemeentelijke processen op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding in gezamenlijkheid beter te organiseren, en de geneeskundige hulpverlening die zich een stevige positie moet verwerven als intermediair voor het openbaar bestuur en de zorgsector. Elke regio moet hier op inspelen, binnen de eigen mogelijkheden en beperkingen, en dat in plannen beschrijven. Het beleidsplan Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is in dat opzicht een instrument. Het biedt een beleidsmatig en financieel kader voor de uitvoering van de taken. Wat het plan echter vooral interessant maakt, is dat we ook onze eigen ambities uitspreken. Met andere woorden, we laten zien wat wij in Zaanstreek- Waterland belangrijk vinden, hoe wij daar uitvoering aan geven en wie daarin een rol hebben. Dat doen we door een eigen missie en visie neer te leggen; een visie op veiligheid, kwaliteit en samenwerking, met als motto rm in arm voor veiligheid. Verder is kenmerkend voor dit plan het feit dat de (multidisciplinaire) speerpunten van de verschillende partners in de veiligheidsregio voor het eerst overzichtelijk bijeen zijn gebracht en in samenhang zijn gepresenteerd. 1.2 Organisatie van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland Het organogram van de veiligheidsregio ziet er als volgt uit: Figuur 1. Organogram VrZW lgemeen Bestuur RMT bestaande uit: Coör. GS mono gemeenten Dagelijks Bestuur Gemeenten Voorz. RMT GMK Reg. Cdt. Openbaar Ministerie RGF veiligheidsbureau RBZW GHOR Regionaal College Korpschef Politie Het veiligheidsbureau, de Regionale Brandweer Zaanstreek-Waterland (RBZW) en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) vallen onder de gemeenschappelijke regeling en dus onder het lgemeen Bestuur (B) en Dagelijks Bestuur (DB). De politie valt onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van het regionale college (met koppeling naar Openbaar Ministerie). De gemeenten worden aangestuurd door hun colleges van burgemeester en wethouders.

5 5 Multidisciplinaire verantwoordelijkheden Het samenwerkingsverband veiligheidsregio is gericht op de multidisciplinaire voorbereiding en bestrijding van rampen en crises. Bestuurlijk verantwoordelijk voor de multidisciplinaire taken zijn de negen burgemeesters van de gemeenten in Zaanstreek-Waterland; zij vormen zowel het veiligheidsbestuur (het dagelijks bestuur) en het algemeen bestuur van de veiligheidsregio als het regionale college van politie. Het RMT staat voor Regionaal Managementteam, dit team is de directie van de veiligheidsregio. De voorzitter van het RMT is het aanspreekpunt voor het bestuur voor de multidisciplinaire samenwerking en de uitvoering van het daarop gerichte multidisciplinair werkprogramma. De uitvoering van dit werkprogramma ligt in handen van het veiligheidsbureau. Overige verantwoordelijkheden Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de (monodisciplinaire) taken van de Regionale Brandweer Zaanstreek-Waterland (RBZW) en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). De gemeenten hebben besloten om op het gebied van de gemeentelijke crisisbeheersings- en rampenbestrijdingsprocessen ook samen te werken. Zij worden hierbij ondersteund door de sectie gemeenten, die met twee medewerkers deels mono- en deels multidisciplinaire taken verricht en is ondergebracht in het veiligheidsbureau. Voor de monodisciplinaire gemeentelijke processen zijn in een apart hoofdstuk in dit plan ook de speerpunten weergegeven. Momenteel is het bestuur wel verantwoordelijk voor de meldkamer van de brandweer (organisatorisch in de RBZW), maar nog niet voor de GMK in zijn geheel. Met de komst van de Wet veiligheidsregio s zal dat gaan veranderen. Het bestuur dient dan te zorgen voor een GMK waarbinnen de drie hulpverleningsdiensten (politie, brandweer, ambulance) op één locatie zijn gehuisvest en met elkaar samenwerken in multidisciplinaire situaties fwegingen Op het gebied van veiligheid staat de lokale schaal onder druk. Het is voor bestuurders niet meer reëel om inhoudelijk complexe veiligheidsvraagstukken eenzijdig te benaderen. Bedreigingen van veiligheid, maatschappelijke verstoringen en zelfs de dagelijkse hulpverlening beperken zich niet tot de gemeentegrenzen. Het ligt dan ook meer voor de hand om samen op te trekken, met buurgemeenten en buurregio s. Zaanstreek-Waterland is de regionale schaal waarbinnen de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang op tal van gebieden samenwerking hebben gezocht en georganiseerd. De bestuurders maken voortdurend afwegingen tussen wat lokaal kan en wat regionaal moet worden opgepakt. Met de komst van de Wet veiligheidsregio s krijgt het bestuur meer regionale verantwoordelijkheden. Hierdoor wordt van bestuurders gevraagd om meer van de regionale schaal uit te gaan en zaken met regionale blik te bezien. Er is onderscheid te maken tussen het organiseren van nieuwe (wettelijke) taken en het overhevelen van bestaande taken (vrijwillig of op last van de minister). Belangrijk is om zelf het heft in handen te nemen en niet af te wachten tot de minister bepaalde maatregelen treft. We willen immers samenwerken omdat dit ons sterk maakt in het bieden van veiligheid voor de burgers, niet omdat de minister deze samenwerking oplegt. Op diverse fronten is er beweging naar meer regionale samenwerking. In de eerste plaats is dat op het multidisciplinaire vlak. Jaarlijks wordt een multidisciplinair werkprogramma opgesteld en uitgevoerd. In 2009 dienen de gevolgen van de Wet veiligheidsregio s te worden gevat in bestuurlijke besluiten over onder meer informatiemanagement en de GMK (zie hoofdstuk 7). Ook zullen in Zaanstreek-Waterland aanpassingen in de rampenbestrijdingsstructuur nodig zijn, onder andere omdat de voorzitter van het RBT 2 doorzettingsmacht krijgt in de nieuwe wet. Verder krijgt de regionale ondersteuning van de gemeentelijke rampenbestrijding en crisisbeheersing steeds meer vorm. Het bestuurlijke zwaartepunt lag en ligt monodisciplinair echter vooral bij de brandweer. De bestuurders van de regio Zaanstreek-Waterland willen op eigen wijze en in eigen tempo een kwaliteitsverbetering realiseren, aan de hand van de resultaten van de kwaliteitsmeting die in 2008 verricht is (kwaliteitsfoto). Regionalisering van de brandweer wordt niet uitgesloten, als dat het middel blijkt te zijn om tot die kwaliteitsverbetering te komen. Nader onderzoek naar de meerwaarde van regionalisering voor de regio is noodzakelijk; met die insteek heeft het bestuur bij meerderheid besloten om het convenant met de minister af te sluiten. Dit betekent dat er op korte termijn een visie op regionalisering wordt uitgewerkt. Deze visie zal vervolgens in het kader van lokale besluitvorming gedeeld worden met de lokale achterban, opdat alle betrokkenen ruim op tijd weten hoe het traject van verdere regionale samenwerking en organisatie eruit komt te zien. Deze monodisciplinaire visie zou een logisch vervolg zijn op de recent ontwikkelde multidisciplinaire visie op veiligheid, kwaliteit en samenwerking die in dit beleidsplan aan de orde is. 1.4 Leeswijzer In het plan worden de beleidsthema s, speerpunten en beoogde resultaten op hoofdlijnen weergegeven. ls afgeleide van dit beleids- en financieel kader worden jaarplannen 1 Zie artikel 29, Voorstel van wet, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2. Het eerste lid beschrijft de verantwoordelijkheid van het regionale college van politie voor het in stand houden van de meldkamer politie als onderdeel van de GMK. 2 RBT: Regionaal BeleidsTeam; treedt op in geval van rampen en crises en staat onder voorzitterschap van de coördinerend burgemeester.

6 6 opgesteld en uitgevoerd. Hierover wordt (tussentijds) verantwoording afgelegd. Jaarlijks vindt evaluatie en bijstelling van het plan plaats, waarbij wordt aangegeven in hoeverre prioritering en fasering nodig zijn. In 2010 wordt de overstap gemaakt naar een Beleidsplan Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland Dat is nodig, omdat de VrZW dient te zorgen voor de realisatie van de verplichte planfiguur beleidsplan veiligheidsregio opvolger van het huidige Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding (RBR) in de Wet veiligheidsregio s. Vaststelling gebeurt op basis van een actueel risicoprofiel. Het opstellen van het beleidsplan en het risicoprofiel zijn als speerpunten in dit plan opgenomen. Het plan is als volgt opgebouwd: hoofdstuk 1 en 2 zijn de inleidende hoofdstukken over de organisatie van de veiligheidsregio en de relevante ontwikkelingen, in hoofdstuk 3 worden de missie en visie van de VrZW toegelicht, hoofdstuk 4 tot en met 10 vormen de inhoudelijke hoofdstukken van het veiligheidsbureau, de RBZW en de GHOR en de hoofdstukken over de gemeentelijke processen, GMK, politie en bedrijfsvoering, het afsluitende hoofdstuk 11 gaat in op consequenties en risico s, de bijlage bevat een afkortingenlijst en een figuren- en tabellenlijst. Het nieuwe en gewijzigde beleid is uitgewerkt in planning en financiële gevolgen, per hoofdstuk is dit in een tabel af te lezen. In de hoofdstukteksten is achter elk onderwerp tussen haakjes een nummer gezet. Dit nummer correspondeert met de nummering in de tabel.

7 7 2. Relevante ontwikkelingen Ontwikkelingen die van belang zijn voor en van invloed zijn op de verantwoordelijkheden (taakstelling en -uitvoering) van de VrZW zijn onder te verdelen naar landelijke en regionale ontwikkelingen. 2.1 Landelijke ontwikkelingen Hieronder zijn de bestuurlijk meest relevante landelijke ontwikkelingen weergegeven. Dit heeft als doel om de ontwikkelingen in de regio Zaanstreek-Waterland door de jaren heen in een historisch perspectief te plaatsen. Niet alleen kan hiermee worden teruggekeken op (recent) genomen besluiten, het biedt ook een blik op de toekomst; op de afwegingen die het bestuur van de VrZW nog moet gaan maken. Tabel 1. Landelijke ontwikkelingen Jaar / periode Onderwerp Nota over hulpverlening bij ongevallen en rampen Naar aanleiding van een onderzoeksrapport en enkele grote ongelukken in binnen- en buitenland kwam het besef dat de brandweer een professionaliseringsslag moest maken, maar ook dat de gemeenten dat niet alleen konden. In 1975 verscheen de Nota Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, waarin het Rijk een deel van de verantwoordelijkheid op zich nam. Daarmee begon een proces van professionalisering en regionalisering, gestimuleerd door rijksbijdragen. Uitgangspunt was dat de regionale brandweer de kern van de samenwerkende diensten voor het bestrijden van rampen en het verlenen van hulp moest zijn (zie Brandweerwet Gemeenten worden verplicht gezamenlijk een regionale brandweer op te richten. Eén van de wettelijke taken van de regionale brandweer is de alarmcentrale (meldkamer brandweer). De regionale brandweer wordt belast met de voorbereiding op de coördinatie van de rampenbestrijding. Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo) Het college van burgemeester en wethouders wordt verantwoordelijk voor de voorbereiding op een doelmatige bestrijding van rampen en zware ongevallen in de gemeente. Hierbij inbegrepen is de verantwoordelijkheid voor het houden van oefeningen. De gemeenteraad stelt de rampenplannen vast. Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor) De gemeenten dienen een gemeenschappelijke regeling te treffen inzake de geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding daarop teneinde een doelmatige en gecoördineerde geneeskundige hulpverlening te bewerkstelligen. Eén van de taken is het instellen en in stand houden van een centrale post voor het ambulancevervoer 3. Project versterking brandweer (Pvb) lternatief voor een wetsvoorstel voor volledige regionalisering van de brandweer dat het niet gehaald heeft. De bedoeling was om van onderop tot een versterking te komen (vanuit de gemeentelijke korpsen met een regierol voor de regionale brandweer). lle regio s hadden de opdracht om een regionaal versterkingsplan (organisatieplan) op te stellen. Project veiligheidsregio De complexiteit van de taakverdeling (brandweer, GHOR, gemeenten, politie) maakt gezamenlijke voorbereiding op een optreden bij rampenbestrijding moeilijk. Bestuurlijke en operationele slagkracht moeten worden vergroot. Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding (Wkr) Deze wet vormt een samenstel van wijzigingen van de Brandweerwet 1985, de Wrzo en de Wghor. Doel is de bevordering van de kwaliteit van de rampenbestrijding door een planmatige aanpak en verscherpt toezicht door de provincie. Gemeenten en regio s moeten risico s inventariseren. Het college van b&w stelt voortaan het gemeentelijke rampenplan vast in plaats van de gemeenteraad. Wet veiligheidsregio s (conceptvoorstel) Medio 2006 is het conceptvoorstel voor het eerst ter consultatie voorgelegd. Meest heikele punt: de uitvoering van de gemeentelijke brandweerzorgtaken wordt aan het bestuur van de veiligheidsregio opgedragen. Besluit instelling taskforce management overstromingen (TMO) TMO is een door de regering ingesteld aanjaagteam om Nederland beter voor te bereiden op de gevolgen van een overstroming. Nederland is onvoldoende klaar voor een watersnoodramp. TMO heeft daarom een reeks opdrachten gekregen om de organisatie rondom een waterramp te verbeteren. 3 Er was toen sprake van een andere regio-indeling. Zaanstreek en Waterland werden wel bediend, maar hadden geen eigen gemeenschappelijke regeling voor GHOR / RV op de huidige regionale schaal.

8 8 Vervolg tabel 1. Landelijke ontwikkelingen Jaar / periode 2007 / 2008 Onderwerp Regeerakkoord 2007 Het realiseren van veiligheidsregio s gaat onverminderd door, waarbij er voldoende zorg en aandacht is voor (lokale) democratische legitimatie. Er komt geen wettelijke verplichting tot regionalisering van de brandweer. Convenant veiligheidsregio s Per brief (nov / mrt. 2008) stelt de minister de besturen van de veiligheidsregio s voor om een convenant af te sluiten met wederzijdse (prestatie)afspraken. Doel is de crisisbeheersing en rampenbestrijding zo snel mogelijk op orde te brengen (in lijn met de eisen die worden gesteld in het ontwerp Besluit veiligheidsregio s). De regio s die een convenant afsluiten, kunnen een aanzienlijke eenmalige subsidie tegemoet zien, in twee tranches. De eerste tranche subsidie wordt uitgekeerd als het bestuur van een veiligheidsregio de intentie uitspreekt om toe te werken naar één regionale brandweerorganisatie 4. Het verkrijgen van de tweede tranche subsidie is afhankelijk van de instemming van de gemeenteraden met het regionaliseringsplan. Beoogde inwerkingtreding 1 juli 2009 Wet veiligheidsregio s (aangepast voorstel) Beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, crisisbeheersing en rampenbestrijding onder één regionale bestuurlijke regie te realiseren. Met de veiligheidsregio wordt uitvoering gegeven aan de in de afgelopen jaren gebleken noodzaak om de bestuurlijke en operationele slagkracht te vergroten. Het wetsvoorstel integreert de Brandweerwet 1985, de Wghor en de Wrzo. Ook bevat het de verankering van het beleid over de informatie- en communicatievoorziening bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing (zie kabinetsstandpunt CIR). Het advies van de Raad van State is in het voorstel verwerkt. De Raad vond dat de veiligheidsregio s in een aantal opzichten te weinig bevoegdheden kregen om een effectief veiligheidsbeleid te kunnen voeren. Het voorstel is in behandeling bij de Tweede Kamer. Belangrijke discussiepunten zijn de positie van de Commissaris van de Koningin, de positie van de vrijwillige brandweer en de eisen die in het Besluit veiligheidsregio s worden gesteld. Besluit veiligheidsregio s (ontwerp) Dit besluit stelt nadere regels aan de veiligheidsregio s en de brandweer. Zo zijn onder andere de basisvereisten crisismanagement en de opkomsttijden van de brandweer opgenomen. In het besluit wordt het basisniveau vastgesteld waaraan de regio s en de brandweerzorg moeten voldoen, met als doel uniformiteit in de organisatie en de prestaties van de regio s te realiseren. Uniformiteit is van belang voor het verlenen van interregionale bijstand en bovenregionaal optreden. Overige aanstaande wet- en regelgeving Besluit kwaliteit brandweerpersoneel 5 November 2007 heeft de minister bij brief aan de Tweede Kamer laten weten dat zij het huidige Besluit brandweerpersoneel gaat vervangen door het nieuwe Besluit kwaliteit brandweerpersoneel. Dit heeft als uitgangspunt dat er sprake is van een integrale benadering; naast eisen aan opleiden en examineren worden ook eisen gesteld aan bijscholen en oefenen. Het is functiegericht in plaats van ranggericht. Eisen aan vrijwilligers en beroeps zijn gelijk. De regio s krijgen een grotere rol. Ingangsdatum in 2009 is nog niet bekend. Wet ambulancezorg (Waz) De Waz biedt meer mogelijkheden om invulling te geven aan de noodzakelijke innovaties in het ambulancevervoer. Het markeert de ontwikkeling van een vooral op vervoer gerichte ambulancedienst naar een volwaardige zorginstelling. De minister van SZW beoogt kwaliteitsverbeteringen ten aanzien van de dagelijkse prestaties en voor wat betreft de inzet, hulpverlening en informatievoorziening in opgeschaalde situaties. De Waz gaat uit van 24 regio s (Zaanstreek-Waterland valt onder msterdam-mstelland), terwijl de Wet veiligheidsregio s uitgaat van 25 regio s. Minister Klink heeft op 1 juli per brief aan de Eerste Kamer aangegeven dat de Waz hierin de Wet veiligheidsregio s zal volgen (zie Naleving wet- en regelgeving Er zijn diverse instanties die ervoor dienen te zorgen dat de wet- en regelgeving ook wordt nageleefd. Op het gebied van veiligheid zijn de drie belangrijkste: Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV); houdt toezicht op de wijze waarop organisaties en besturen invulling geven aan hun verantwoordelijkheden op het gebied van politie, politieonderwijs, brandweer en rampenbestrijding. In Zaanstreek-Waterland is in 2008 de lgemene Doorlichting Rampenbestrijding (DR) gehouden; deze loopt in 2009 door als RDR 6. Recent opgeleverde brandweergerelateerde onderzoeksrapporten betreffen de OGS/WVD organisatie, organisatie waterongevallenbestrijding en opkomsttijden brandweer. Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ); bevordert de volksgezondheid door effectieve handhaving van de kwaliteit van zorg, preventie en medische producten. rbeidsinspectie (I); bevordert de naleving van de wetten op het terrein van arbeidsbescherming en bestrijdt arbeidsmarktfraude. De prioriteit ligt bij het aanpakken van ernstige schendingen van de wet. Op dit moment heeft ook de Provincie nog een toezichthoudende rol. Maar zoals het er nu naar uit ziet, komt deze met de nieuwe wetgeving te vervallen. 2.2 Regionale ontwikkelingen Zaanstreek-Waterland is vanaf 2003 de regionale schaal voor het vastleggen van samenwerkingsafspraken op het gebied van brandweer. In het korte bestaan van de regionale brandweer is een bestuurlijk traject afgelegd om de gemeentelijke en regionale taken en belangen inzichtelijk te krijgen. Dit traject is niet ten einde, maar krijgt wel steeds meer richting en heeft zich gaandeweg bovendien verbreed naar aspecten van de veiligheidsregio. 4 Die organisatie kenmerkt zich in ieder geval doordat er sprake is van eenhoofdige leiding, één rechtspositie voor beroepsmedewerkers, één rechtspositie voor vrijwilligers, beheer en inkoop van materieel op regionaal niveau. Bovendien dient al het brandweerpersoneel in regionale dienst te zijn. 5 Gaat waarschijnlijk Besluit personeel veiligheidsregio s heten, in juli 2008 als zodanig ter consultatie aan het veld voorgelegd. 6 RDR: Rmpenbestrijding Doorlichtings Rrangement.

9 9 Mijlpalen tot dusver: Brandweer Per 1 juli 2007 komt er een einde aan de vervlechting tussen Brandweer Zaanstad en de RBZW. Hierdoor hebben alle gemeentelijke brandweerkorpsen een gelijkwaardige positie in de regio. Ten behoeve van de (financiële) transparantie is fors ingezet op de verbetering van de P&C-cyclus. In februari 2008 wordt opdracht gegeven om een kwaliteitsmeting te verrichten naar het huidige niveau van brandweerzorg, met als resultaat een kwaliteitsfoto van de negen korpsen en de RBZW. Op 27 juni 2008 wordt een bestuursovereenkomst gesloten: de tien organisaties zorgen ervoor dat ze binnen twee jaar (30 juni 2010) een score van 62,5% op alle normen halen. GHOR Per 1 januari 2008 is het bestuur verantwoordelijk voor de GHOR. In 2007 wordt besloten om geen eigen GHOR-bureau in te richten maar de GHOR-taken uit te besteden aan de Veiligheidsregio msterdam-mstelland. Veiligheidsregio Het besluit is genomen om een zelfstandige, sterke en veilige regio te willen zijn. Hieruit volgen de oprichting van de VrZW en het instellen van een veiligheidsbureau per 1 januari Op 26 september is bij meerderheid besloten om een convenant met de minister af te sluiten. Het convenant bevat zowel afspraken over de verbetering van de crisisbeheersingen rampenbestrijdingsorganisatie als, in dat kader, de afspraak dat het bestuur de intentie heeft om te komen tot een besluitvormingsproces dat uiterlijk 31 december 2009 kan leiden tot regionalisering van de brandweer. Huisvesting meldkamer Het besluit om met de verhuizing van de RBZW naar een nieuw onderkomen ook de meldkamers van brandweer en politie op die locatie samen te brengen (een zogenaamd gecolokeerde meldkamer). In de planperiode staat de VrZW voor nieuwe mijlpalen. In de volgende hoofdstukken wordt aangegeven waar het om gaat en wat dit vraagt van bestuurders, management en medewerkers.

10 10 3. rm in arm voor veiligheid In dit hoofdstuk treft u de missie en de visie van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland aan. Een missie en een visie gaan verder dan alleen mooie woorden. Bij het opstellen van het beleid is aangesloten op de missie en de visie van de regio en voor de uitvoering hiervan wordt van alle betrokkenen een inspanning verwacht. 3.1 Missie Door bestuur en RMT is de volgende missie geformuleerd: De partners in de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland gaan rm in arm voor veiligheid om het samenwerkingsverband te versterken en een herkenbare organisatie neer te zetten voor de burgers van de negen gemeenten, opdat maatschappelijke verstoringen worden voorkomen of beperkt. Deze missie vereist: een klantgerichte benadering, multidisciplinaire samenwerking van politie, brandweer, gemeenten en geneeskundige diensten, eenheid van beleid en aansturing om een basisniveau te waarborgen voor de aanpak van fysieke veiligheid voor elke inwoner in het verzorgingsgebied, een regionaal georganiseerde bestuurlijke en operationele leiding bij grootschalige incidentbestrijding, regionale coördinatie van de gemeentelijke processen op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding, afspraken met naastgelegen veiligheidsregio s en andere relevante partijen zoals Defensie, Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, enz. 3.2 Visie op veiligheid, samenwerking en kwaliteit Visie op veiligheid In de huidige dynamische maatschappij stellen burgers steeds meer eisen aan de overheid ten aanzien van de toegevoegde waarde en kwaliteit van diensten en producten op het gebied van veiligheidszorg. Behalve voor sociale veiligheid (onder andere overlast, drugs) geldt dit ook steeds vaker voor fysieke veiligheid. Dat uit zich specifiek bij incidenten en verstoringen van het maatschappelijke leven. Ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen kunnen leiden tot ernstige verstoringen, bijvoorbeeld in de energie-, voedsel-, ICT- en gezondheidsketen. De gevolgen van veiligheidsinbreuken worden minder geaccepteerd, waardoor de incidenten en verstoringen ook vaker onderwerp van het publieke debat en verontwaardiging zijn. Het is dus enerzijds noodzakelijk om hoog in te zetten op risicobeheersing en het versterken van het risico- en veiligheidsbewustzijn van de burgers. nderzijds is het van belang om te zorgen voor een kwalitatief hoogwaardige voorbereiding op en bestrijding van incidenten, ongevallen, rampen en crises omdat de burger een krachtige en effectief optredende overheid verwacht en verdient. De hulpverleningsdiensten en de gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland dienen ervoor te zorgen dat de burgers in een veilige omgeving kunnen wonen, werken en recreëren en hebben hierin elk hun eigen monodisciplinaire verantwoordelijkheid. Maar door de toenemende complexiteit van de samenleving, conflicterende beleidsterreinen en de veelal ingewikkelde regelgeving is het steeds lastiger om veiligheidsinbreuken en hulpverleningsvragen alleen monodisciplinair te benaderen. Integraliteit, multidisciplinaire samenwerking en denken en handelen in samenhangende ketens in plaats van in functionele kolommen worden meer en meer een noodzakelijk handelingsperspectief voor de overheid. Bestuur en RMT van de VrZW zijn ervan overtuigd dat het bieden van goede zorg als het gaat om fysieke veiligheid sterke disciplines en een grote gezamenlijke, samenhangende inzet vereist van zowel de partners binnen Zaanstreek- Waterland als van partijen daarbuiten. In een visie op veiligheid dienen ook samenwerking en kwaliteit te worden betrokken, omdat dat randvoorwaarden zijn voor het verbeteren van de kwaliteit van de crisisbeheersing en

11 11 rampenbestrijding en daarmee bijdragen aan het vergroten van (het gevoel van) de fysieke veiligheid Visie op samenwerking In het denken en handelen van burgers en hulpverleningsdiensten zit een wisselwerking. Immers, de overheid kan een bepaalde mate van veiligheid garanderen, maar er ligt ook een verantwoordelijkheid bij de burger. Het gaat dan enerzijds om zelfbewustzijn van mensen (burgers en hulpverleners) over hun eigen veiligheid, waarbij de nadruk ligt op het voorkomen en beheersen van incidenten en crises. nderzijds betreft het de mate van zelfredzaamheid, gericht op actief handelen van burgers wanneer zich daadwerkelijk iets voordoet. Een belangrijk aandachtspunt is de interregionale samenwerking. Voor een kleine regio is een goede relatie met de buren onontbeerlijk, zeker waar het gaat om (operationele) bijstand. Zaanstreek-Waterland is een zelfstandige en sterke regio die niet alleen hulp wil vragen, maar ook iets te bieden wil hebben om een goede partner in het interregionale krachtenveld te kunnen zijn. Op grond van de eigen sterkten, zwakten en behoeften en die van de veiligheidsregio s msterdam-mstelland, Kennemerland en Noord-Holland Noord beoogt de VrZW dan ook nieuwe specialismen te ontwikkelen en de huidige specialismen verder uit te bouwen. Het streven is om het risico- en veiligheidsbewustzijn van de samenleving te versterken en de zelfredzaamheid van de risicodragers en hun vermogen een eigen verantwoordelijkheid te nemen te bevorderen. Ook in Zaanstreek-Waterland, een regio met diverse grote en kleine veiligheidsrisico s, is het van belang dit na te streven en met de burgers de dialoog aan te gaan. Op landelijk niveau wordt al actief gewerkt aan het bij elkaar brengen / naar elkaar toe laten bewegen van burgers en hulpverleningsdiensten waar het veiligheid betreft (crisis.nl). Op regionaal en lokaal niveau worden ook steeds vaker initiatieven genomen om wederzijdse verwachtingen en mogelijkheden te peilen Visie op kwaliteit Kwaliteit is een breed begrip. De VrZW richt zich op de thema s: ambities, regionale risico s, wettelijke eisen, bedrijfsvoering, management en organisatie. Hieruit volgt een conclusie. mbities De ambities van de VrZW zijn tweeledig: enerzijds gericht op het gevoel van veiligheid bij de burgers en anderzijds gericht op de positie van de VrZW. De VrZW gaat zich in de komende periode richten op het proactief communiceren met burgers over de rol van de veiligheidsregio en de mate waarin de VrZW aan de wensen van de samenleving tegemoet kan komen (begrenzing). De VrZW zal duidelijk maken wat de burger mag en kan verwachten, en omgekeerd. Partijen verbinden Om de doelstelling van de VrZW te realiseren is netwerkregie vereist. De VrZW dient een veelheid aan partijen met elkaar te verbinden, waarbij het geheel meer is dan de som der delen. De VrZW als netwerkorganisatie vraagt van de gemeenten, de brandweer, de GHOR en de politie: samenwerking gericht op gezamenlijk gedefinieerde doelen en te bereiken resultaten, zowel op operationeel niveau als op bestuurlijk niveau (synergie), een transparante rol- en verantwoordelijkheidsverdeling, het maken en nakomen van afspraken over efficiënte inzet van beschikbare capaciteit, kunde en middelen, openheid en eenduidigheid in communicatie, het spreken met één mond en het dagelijks uitdragen van de gemaakte afspraken, de rollen van de verschillende actoren naar behoefte en omstandigheden in samenhang met elkaar te verbinden. Gevoel van veiligheid bij de burger staat voorop! De VrZW wil binnen de mogelijkheden het beste voor de burgers. Met het oog op risico- en crisisbeheersing wordt er dan ook geïnvesteerd in het hebben en (onder)houden van een duurzame relatie met de samenleving, ten aanzien van: toegankelijkheid. Inspelen op informatisering van de maatschappij door de burgers kenbaar te maken hoe zij de VrZW, de afzonderlijke gemeenten en hulpverleningsdiensten kunnen bereiken voor informatie, vragen en opmerkingen, het ontwikkelen en uitvoeren van een integraal beleid op toezicht, controle en handhaving, het dagelijks zichtbaar, actief, snel en adequaat optreden en daarmee het gevoel van veiligheid van de burgers vergroten. Daarnaast laten zien dat ook wanneer de gemeenten en hulpverleningsdiensten niet op straat te vinden zijn, er toch hard gewerkt wordt aan de fysieke veiligheid.

12 12 Hoogwaardig kwaliteitsniveau: in het linkerrijtje Bij rampen en crises moeten de burgers op de overheid kunnen rekenen. De VrZW streeft daarom naar een hoogwaardig kwaliteitsniveau van de crisisbeheersing en rampenbestrijding in de regio Zaanstreek- Waterland. Dat wordt gerealiseerd door enerzijds te voldoen aan de eisen van de minister en anderzijds door binnen de beleidsruimte die de wet- en regelgeving laat in te spelen op specifieke behoeften in de regio. Ten opzichte van de andere 24 regio s ambieert de VrZW een positie in het linkerrijtje ; een sterke veiligheidsregio en voorbeeld voor anderen. Voor een goed presterende veiligheidsregio is een goede bedrijfsvoering essentieel: het realiseren van de visie, missie en strategische doelstellingen valt of staat met een professionele organisatie die de gekozen weg ook daadwerkelijk realiseert en hierover verantwoording kan afleggen. Er wordt nadrukkelijk gestuurd op efficiëntie en effectiviteit. 3.3 rm in arm voor veiligheid, voor burgers, voor elkaar Regionale risico s Het is van groot belang om inzicht te hebben in bestaande en nieuwe risico s in de regio. Het risicoprofiel is bepalend voor de inspanningen in risicobeheersing, incidentbeheersing en herstel. Met andere woorden, vanuit het risicoprofiel kunnen risico s voor zowel burgers als hulpverleners worden weggenomen of beheersbaar worden gemaakt en gehouden. Wettelijke eisen Per 1 juli 2009 zal naar verwachting de Wet veiligheidsregio s in werking treden. Tegelijk met deze wet wordt het Besluit veiligheidsregio s genomen, waarin de eisen die gesteld worden aan onder andere crisisbeheersing en rampenbestrijding worden vastgelegd. Met de wet wordt beoogd de kwaliteit van de crisisbeheersing en rampenbestrijding in alle veiligheidsregio s te verhogen van een 6- naar een 7+. De regio s dienen per 1 januari 2010 het vereiste niveau bereikt te hebben. De VrZW neemt deze taakstelling serieus; zodra de vereisten bekend zijn, zal een analyse moeten uitwijzen wat er in deze regio (nog) benodigd is om aan de vereisten te voldoen en zal hieraan worden gewerkt. Vanzelfsprekend worden de resultaten en verbeterpunten van de lgemene Doorlichting Rampenbestrijding (DR), die in het voorjaar van 2008 is gehouden, hierin meegenomen. Vooruitlopend daarop zijn vanaf oktober 2008 voor de VrZW de afspraken en eisen in het convenant met de minister leidend. De minister heeft zich bij het opstellen van de convenanten gebaseerd op de basisvereisten crisismanagement 7 die geheel of grotendeels in de nieuwe wet- en regelgeving zullen worden opgenomen. Bedrijfsvoering, management en organisatie Zowel op multidisciplinair als op monodisciplinair niveau is een hoge bereidheid om te leren van (bijna) incidenten en klachten en wordt de opgedane kennis structureel ingebed in een systeem van kennismanagement en kwaliteitsontwikkeling. Burgers Burgers in deze regio worden met verschillende risico s geconfronteerd, afhankelijk van of men zich bevindt in Purmerend en Zaanstad of juist in een gebied met een meer dorps karakter, bijvoorbeeld Zeevang of Wormerland. Dat vraagt om maatwerk bovenop het basisniveau van gemeenten, brandweer, politie en geneeskundige diensten. De VrZW gaat hierover proactief communiceren met burgers. Onder deze vorm van communicatie valt ook de communicatie met raadsleden, die burgers én volksvertegenwoordigers zijn. Burgers krijgen informatie over wat de VrZW in de dagelijkse situatie doet. ls de burger bijvoorbeeld weet dat er regelmatig wordt geoefend, dan kan dit bijdragen aan een goed gevoel over de voorbereiding op crises en rampen. Ten slotte wordt aangegeven wat mensen in de regio Zaanstreek-Waterland zelf kunnen doen ter voorbereiding op crises en rampen. Samengevat kan worden gesteld dat de VrZW klantgericht werkt: de partners in de VrZW hebben voor ogen waarom ze doen wat ze doen, voor wie, en hoe zij de klant (burger) hierover kunnen informeren. Organisatie De VrZW is ambitieus, maar verliest de realiteit niet uit het oog. De specifieke regionale context van de regio Zaanstreek- Waterland is daarom leidend. Vanwege de beperkte (schaal)- grootte van de regio moet bovendien ook rekening worden gehouden met de organisatorische mogelijkheden, onmogelijkheden en kwetsbaarheden in de regio. Op grond van het regionaal risicoprofiel, de huidige kwaliteit van de crisisbeheersing en rampenbestrijding en de bestuurlijke ambities en standpunten wordt het gewenste kwaliteitsniveau bepaald. Het is mogelijk dat op monodisciplinair niveau een inhaalslag moet 7 Basisvereisten Crisismanagement. De decentrale normen benoemd, Landelijk Beraad Crisisbeheersing, De Haag, november 2006.

13 13 worden gemaakt om op multidisciplinair niveau een bijdrage te kunnen leveren. Elke discipline is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen basiskwaliteit. De strategische discussie over de (eventuele) regionalisering van de brandweer wordt in dat licht, vanuit de inhoud, gevoerd. Bestuur In de VrZW werken diverse disciplines intensief met elkaar samen, met behoud van de eigen professie, om de fysieke veiligheid van en de zorg aan de burger in een steeds veranderende en hoogcomplexe samenleving te waarborgen. Dit gebeurt onder aansturing van het bestuur dat erop toeziet dat de veiligheidszorg optimaal is. De bestuurders vervullen een actieve rol waar het gaat om het (vast)stellen van (financiële) kaders en normen voor crisisbeheersing en rampenbestrijding. 3.4 Randvoorwaarden en uitgangspunten In dit meerjarenbeleidsplan is de ambitie van de VrZW voor de komende vier jaren uiteengezet. Voor de vertaling van de visie naar de praktijk spelen verschillende randvoorwaarden en uitgangspunten een belangrijke rol. Bij het vaststellen van het beleid voor de periode heeft het aansluiten bij de realiteit hoog in het vaandel gestaan. Beleidsplannen kunnen alleen dan een kader voor handelen schetsen, als bij het opstellen ervan nadrukkelijk wordt stil gestaan bij de reële situatie en het concreet haalbare niet uit het oog wordt verloren. In deze paragraaf worden de randvoorwaarden die een rol spelen bij de mate van succes van het beleidsplan nader uiteengezet. In de eerste plaats kunnen in dat opzicht de financiële kaders genoemd worden. lhoewel de ambitie voor de regio niet door financiële middelen kan worden ingegeven, zullen de beschikbare financiën wel van invloed zijn op het tempo waarin gestelde doelen behaald kunnen worden. De keuzes die hierin gemaakt worden, zijn uiteindelijk bepalend voor wat burgers van de VrZW mogen verwachten. Nu en in de toekomst. De komende jaren wordt een kwaliteitsslag ingezet en wordt het risicobeeld van de regio geactualiseerd. Met die kennis en inzichten kan een nog concreter beeld geformuleerd worden van de mate van veiligheid die voor burgers gegarandeerd kan worden. Dit wordt in het Beleidsplan veiligheidsregio verder uitgewerkt. Ook ontwikkelingen op landelijk niveau en de nieuwe kaders zoals gesteld in de Wet veiligheidsregio s zijn belangrijke uitgangspunten bij het invullen van regionaal beleid (zie ook hoofdstuk 2). Bij het nemen van verschillende beleidsmatige beslissingen is reeds geanticipeerd op de aankomende wet- en regelgeving. ls belangrijkste factor om de veiligheidsregio en het geformuleerde beleid succesvol te laten zijn, zien wij het menselijke kapitaal. In een netwerkorganisatie is elke afzonderlijke schakel nodig om het grotere geheel tot een succes te laten worden. Elke werkzame persoon in de veiligheidsregio heeft dan ook invloed op het uiteindelijke resultaat. Zonder menskracht bestaat er geen organisatie, immers: mensen zitten niet in een organisatie, mensen zíjn de organisatie. 3.5 Wederzijdse verwachtingen Binnen de organisatie zijn op drie niveaus functionarissen actief: bestuurders, managers en medewerkers. Om met elkaar tot een verbeterslag te komen, zal er nadrukkelijk aandacht moeten zijn voor de cultuur binnen de organisatie. Essentie van de veiligheidsregio als samenwerkingsverband is de netwerkgedachte: de VrZW als smeerolie tussen de verschillende partijen. We willen partijen met elkaar verbinden en eveneens op termijn de regisseur zijn van de veiligheidsvraagstukken. Hiertoe zijn drie kernwaarden benoemd die de regio hoog in het vaandel heeft, te weten: samenwerking, resultaatgericht werken en het leveren van kwaliteit en efficiency. Het bijdragen aan de drie kernwaarden vraagt zowel van bestuur, management als van de medewerkers belangrijke inspanningen. Van bestuurders vraagt dat nog veel meer het besef dat we het samen moeten doen, het besturen vanuit de regionale gedachte, het verenigen van lokale belangen met het regionale belang. Dat geldt ook voor de monodisciplinaire verantwoordelijkheden binnen de gemeenschappelijke regeling VrZW, in het bijzonder de brandweer. Uniformiteit staat voorop. Daarnaast behoren afspraken over maatwerk tot de mogelijkheden, zoals dit nu ook bij de politie het geval is. Met het oog op het onderzoek naar mogelijke regionalisering en de aankomende wet- en regelgeving is op korte termijn afstemming tussen het regionale en het lokale takenpakket vereist, doordat er gemeentelijke besluitvorming moet plaatsvinden over het behoud en het takenpakket van de lokale brandweer. Bestuurders kunnen niet te allen tijde op de hoogte zijn van alle ins en outs, zij moeten kunnen vertrouwen op hun adviseurs. Om de bestuurders goed te kunnen bedienen en hun vertrouwen te krijgen, zullen de adviseurs (de RMT-leden) hun adviesrol sterker op gaan eisen. De RMT-leden en andere leidinggevenden hebben een voorbeeldfunctie voor de medewerkers. Zij zijn voortdurend bezig om medewerkers voor ogen te houden waar de organisatie voor staat, wat de organisatie uniek maakt. Het management dient primair aandacht te hebben voor het scheppen van condities voor het behalen van resultaten en zich minder op de resul-

14 14 taten zelf concentreren. Zij willen de medewerkers nog actiever betrekken, maar hen in hun waarde laten en een eigen verantwoordelijkheid laten nemen in de weg naar het resultaat. Voldoende ruimte voor evaluatie en reflectie zijn vanzelfsprekend. De medewerkers ten slotte hebben binnen de bepaalde kaders hun eigen verantwoordelijkheid en dienen deze te nemen, op een proactieve, resultaatgerichte manier. Zij zijn de professionals waarop de leidinggevenden kunnen bouwen. De visie van de VrZW is rm in arm voor veiligheid. Deze visie draagt de VrZW uit naar buiten, maar heeft ook intern betekenis. rm in arm voor veiligheid betekent eveneens: veiligheid bieden voor de eigen medewerkers. Zowel letterlijk als figuurlijk moet een ieder kunnen rekenen op een veilige werkomgeving. De VrZW wil daarom een open en uitdagende werkomgeving bieden aan alle medewerkers, opdat een ieder de eigen verantwoordelijkheid kan nemen in door het management en bestuur gestelde kaders. Bestuur en RMT willen deze doelstellingen vooral bereiken door de kerntaken goed, dus op voldoende niveau, uit te voeren en snel op te (kunnen) treden bij (eventuele) crises en rampen. In dit beleidsplan is aangegeven wat in de jaren 2009 tot en met 2012 extra aan inzet, capaciteit en middelen nodig is om aan deze doelstellingen te kunnen voldoen. In de volgende hoofdstukken wordt uitgewerkt welke taken en inspanningen vereist zijn voor het behalen van de doelstellingen. Het zwaartepunt ligt in dit opzicht bij de regionale brandweer, omdat het bestuur naast multidisciplinaire verantwoordelijkheid ook de monodisciplinaire verantwoordelijkheid voor de hele regionale brandweerzorg heeft. Bovendien moet er (operationeel) veel gebeuren bij de brandweer. Eigen onderzoek en/of dat van anderen zal uitwijzen of de strategische doelstellingen behaald zijn. De resultaten vormen input voor de volgende beleidscyclus. Een uitdagende werkomgeving is ook een prikkelende werkomgeving. Werknemers worden gestimuleerd om zich te vernieuwen in werk- en denkprocessen. Het is belangrijk om tijdens het werk niet in routines te vervallen, maar steeds kritisch naar de eigen werkzaamheden te blijven kijken en te bedenken of binnen deze werkzaamheden vernieuwing mogelijk is. Sommige medewerkers doen dit al bewust of onbewust, maar het is nadrukkelijk de bedoeling dat hier organisatiebreed aandacht voor is en dat men inzicht krijgt in de voordelen. Een werkgroep zal hiermee aan de slag gaan. Het uiteindelijke doel van innovatie in en op het werk is het vergroten van de veiligheid in (en buiten) de regio (effectiviteit) en het nog beter samenwerken met elkaar en met de partners (efficiëntie). Ook kan het constant kritisch tegen het licht houden van de taken en prioriteiten beleidsruimte creëren zonder dat hiervoor extra financiën nodig zijn. ls alle schouders gezamenlijk onder het beleid worden gezet, kan de VrZW echt arm in arm gaan voor veiligheid. 3.6 Strategische doelstellingen Uit voorgaande missie en visie volgen de strategische doelstellingen die weergeven wat de VrZW eind 2012 gerealiseerd wenst te hebben, te weten: in 2012 is het gevoel van veiligheid bij de burger in deze regio verbeterd, de VrZW heeft eind 2012 een positie in het linker rijtje van veiligheidsregio s verworven.

15 15

16 16 4. veiligheidsbureau In dit hoofdstuk worden de taken en projecten van het veiligheidsbureau Zaanstreek-Waterland uiteengezet. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen het beheer van geïmplementeerd beleid, het voortzetten van eerder ingezet beleid en de nieuw op te starten projecten in de planperiode. Het doel is te komen tot een professionalisering van de crisisbeheersing en rampenbestrijding.

17 17

18

19 19 Vanaf 1 januari 2008 is het veiligheidsbureau formeel werkzaam binnen de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland. Binnen dit bureau vindt de multidisciplinaire beleidsmatige voorbereiding op rampen en crises plaats. Het veiligheidsbureau is daarmee een belangrijke schakel in de netwerkorganisatie die de veiligheidsregio is. Om tot meer en betere multidisciplinaire samenwerking te komen, fungeert het veiligheidsbureau als het ware als smeerolie tussen de vier betrokken disciplines (brandweer, politie, GHOR en gemeenten). Het bureau levert voor multidisciplinaire beleidsmatige werkzaamheden vooral de project(bege)leiding, waarbij de disciplines voor aanvullende capaciteit en expertise zorgen, om zodoende de projecten in gezamenlijkheid vorm te laten krijgen. Kernwoorden voor dit bureau zijn: compact, adviserend, regisserend, flexibel en hoogwaardig. kern ondersteund door projectmedewerkers vanuit de afzonderlijke (monodisciplinaire) organisaties. Hiertoe wordt jaarlijks een capaciteitsclaim bij de afzonderlijke organisaties neergelegd. Bij goedkeuring van de jaarprogramma s van het veiligheidsbureau (het multidisciplinair werkprogramma) committeert elke organisatie zich aan het leveren van aanvullende capaciteit. Het veiligheidsbureau speelt een verbindende rol in de voorbereiding op de crisisbeheersing en rampenbestrijding binnen de regio. Het bureau positioneert zich als hét platform voor multidisciplinaire afstemming tussen de verschillende publieke organisaties onderling en waar nodig met private partijen. Dit doet het veiligheidsbureau door het RMT en het bestuur beleidsmatig te ondersteunen vanuit een brede maatschappelijke betrokkenheid. Het veiligheidsbureau streeft er naar om de komende jaren haar rol als adviseur verder uit te bouwen naar een positie als regisseur, waarbij aan de gegeven adviezen tevens een passend uitvoeringsvoorstel gekoppeld wordt. Het veiligheidsbureau streeft er naar een volwaardig partner in veiligheid te worden, een bureau waarvan de gevraagde en ongevraagde adviezen gehoord en gewaardeerd worden en waarvan de ondersteuning aan de vier disciplines tot een daadwerkelijke verlichting van het eigen takenpakket zal leiden. De personele invulling van het veiligheidsbureau kent voor de komende jaren enkele wijzigingen ten opzichte van het eerste jaar (2008). Het veiligheidsbureau draagt op regionaal niveau zorg voor beleid en coördinatie over multidisciplinaire, voorbereidende taken binnen de crisisbeheersing en rampenbestrijding. Om hierin eenduidig te zijn, worden enkele taken vanuit de afdeling crisisbeheersing & rampenbestrijding van de RBZW overgeheveld naar het veiligheidsbureau. Vanuit het principe mens volgt taak betekent dit tevens een verschuiving van functionarissen. 4.2 Beleid veiligheidsbureau Het beleid dat het veiligheidsbureau voor de komende jaren nastreeft, wordt in dit beleidsplan uiteengezet. De taken en projecten waarover het veiligheidsbureau zich buigt, worden jaarlijks uitgewerkt in een multidisciplinair werkprogramma. 4.1 Organisatie veiligheidsbureau Het veiligheidsbureau heeft een kleine kernbezetting. Elke discipline levert één of enkele beleidsadviseurs voor de kernbezetting. Voor de realisatie van de projecten wordt de vaste Voor ieder jaar wordt een onderscheid gemaakt tussen structurele taken, doorloop van projecten uit het voorgaande jaar en nieuw te starten projecten. De nieuw te starten projecten zijn op dit moment alleen voor 2009 en 2010 uitgewerkt. De VrZW bevindt zich in een groeiproces. De Wet veiligheidsregio s, die

20 20 een wettelijk kader vormt voor de ontwikkeling van de veiligheidsregio, is nog steeds in behandeling bij de Tweede Kamer. Dit betekent dat de regio in het najaar van 2008 te maken heeft met onduidelijkheden over het ontwikkelpad van de veiligheidsregio en daarmee van het veiligheidsbureau. Desalniettemin hebben het bestuur en het RMT met elkaar voor de komende jaren een visie op crisisbeheersing en rampenbestrijding geformuleerd. fgesproken is om met elkaar de veiligheidsregio verder te versterken en daarvoor met name de samenwerking tussen de vier kolommen te verstevigen. Immers, elke kolom is noodzakelijk om de veiligheidsregio een succes te laten zijn. De gemaakte afspraken zijn in het visiedocument rm in arm voor veiligheid nader uitgewerkt (zie tevens hoofdstuk 3 van dit beleidsplan). Belangrijk is, om met elkaar te komen tot een niveau van veiligheid waar de burger te allen tijde op kan vertrouwen. Het veiligheidsbureau maakt de komende jaren concreet inzichtelijk welke activiteiten ondernomen moeten worden om tot een voor iedereen herkenbaar en acceptabel kwaliteitsniveau te komen en stimuleert tegelijkertijd de betrokken disciplines om de figuurlijke armen stevig vast te pakken én vast te houden. Voor de komende twee jaar zijn de belangrijkste aandachtspunten voor het veiligheidsbureau inzichtelijk gemaakt. Met de geformuleerde projecten voor het veiligheidsbureau voor 2009 en 2010 wordt gewerkt aan het op orde brengen van de crisisbeheersing en rampenbestrijding zoals gewenst door de minister. Wat het beleid voor de daarop volgende jaren (2011 en 2012) wordt, is echter op dit moment nog niet eenduidig vast te stellen. Door het uitstel van de Wet veiligheidsregio s is nog geen landelijke lijn zichtbaar. Tevens vindt in onze regio in 2009 zoals eerder genoemd de toetsing van de IOOV plaats, RDR. De uitslag van deze toetsing is van cruciaal belang voor het bepalen van de verdere koers van Zaanstreek-Waterland en 2012 zullen vooral in het teken staan van het verbeteren van de kwaliteit van crisisbeheersing en rampenbestrijding. Op dit moment is het voor het tweede deel van de looptijd van het beleidsplan slechts mogelijk om op hoofdlijnen inzichtelijk te maken welke taken het veiligheidsbureau te wachten staan. In het verdere verloop van dit vierde hoofdstuk wordt in de eerste plaats gekeken naar de taken van het veiligheidsbureau die in 2008 zijn gestart en een doorloop kennen in Vervolgens wordt ingegaan op de nieuwe taken en opgaven voor 2009 en 2010 en afgesloten wordt met een korte vooruitblik op de belangrijkste opgaven voor het veiligheidsbureau in de daarop volgende jaren. 4.3 Beheer geïmplementeerd beleid Binnen het veiligheidsbureau wordt een groot deel van de tijd ingezet op de realisatie van projecten. Zodra deze projecten afgerond zijn, dienen zij op juiste wijze geïmplementeerd te worden om er voor te zorgen dat de resultaten geborgd worden in de onderliggende organisaties. Indien projecten beheersmatige taken met zich meebrengen, kan dit beheer worden ondergebracht bij één van de organisaties binnen de veiligheidsregio of bij het veiligheidsbureau. In principe wordt er naar gestreefd het beheer over projecten zoveel mogelijk bij de afzonderlijke organisaties te beleggen. Waar het door de aard van de taken meer voor de hand ligt om het beheer bij het veiligheidsbureau te beleggen, kan dit een uitbreiding in capaciteit van het veiligheidsbureau betekenen. Immers, het bureau is ingericht om voornamelijk op projectmatige basis te werken. Het beleggen van veel beheersmatige taken bij het veiligheidsbureau staat op gespannen voet met de lean and mean opzet van het bureau. Projecten die in de periode van in elk geval beheerd worden door het veiligheidsbureau, zijn: Evenementenkalender [V13a], Risicoanalyse en advisering evenementen [V13b], Meerjarenbeleidsplan Opleiden, trainen en oefenen [V12] 8, Regionaal Crisisplan [V2], Regionaal Coördinatie Centrum [V1b] 9. De taakomschrijving van deze beheersmatige aspecten, inclusief de structurele taken van het veiligheidsbureau, worden jaarlijks uitgewerkt in het multidisciplinair werkprogramma. 4.4 Met kracht doorzetten van het ingezette beleid Kwaliteitsverbetering GRIP, evaluatie [V1a] In regio Zaanstreek-Waterland is besloten de coördinatie van de rampenbestrijding beter te organiseren en de opschalingssystematiek te herstructureren door het invoeren van de Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure (GRIP). Vanaf 1 november 2007 werken de operationele diensten en de gemeenten conform de GRIP- opschalingssystematiek. Nu dient een kwaliteitsverbetering ingezet te worden om de doeltreffendheid van de coördinatie van de operatie en het beleid bij rampen en crises te vergroten. Hiertoe wordt ingezet op de volgende speerpunten: het verhogen van de transparantie in procedures en systemen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van teams en functionarissen voor, tijdens en na het handelen bij een ramp/crisis, 8 Dit plan wordt vierde kwartaal 2008 opgeleverd en bevat alle multidisciplinaire oefeningen, zoals ROT-oefeningen en bestuurlijke oefeningen. 9 Onder voorbehoud van nadere besluitvorming over positionering van deze taak.