Jaarrapportage Betere zorg voor patiënten en naasten door samenwerking. Mei Jaarrapportage

Transcriptie

1 Mei 2015 Betere zorg voor patiënten en naasten door samenwerking Jaarrapportage 2014 Almelo, Gerda Kievitsbosch coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Noordwest-Twente Hengelo, Agnes van Berkum, coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Twente Jaarrapportage

2 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 3 2. Beleid en organisatie 4 3. Nationaal Programma Palliatieve Zorg 5 4. Consultatieteam palliatieve zorg 6 5. Deskundigheidsbevordering 7 6. Gebruik van richtlijnen / kwaliteitsinstrumenten in de zorgverlening 9 7. Coördinatie en continuïteit van zorg en begeleiding Optimaliseren ondersteuning mantelzorgers en inzet vrijwilligers PR en Communicatie Verbeteren van de netwerkeffectiviteit 14 Jaarrapportage

3 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2014 van de Netwerken Palliatieve Zorg Midden- en Noordwest-Twente. Zoals gebruikelijk leggen de netwerken verantwoording af over hun handelen en over de activiteiten die hebben plaatsgevonden. Het meerjarenbeleidsplan was ook in 2014 leidend. Met enige trots blikten we met een grote groep betrokken bestuurders, professionals, vrijwilligers en genodigden terug op tien jaar samenwerking tijdens de lustrumviering in Borne. Hierover meer in hoofdstuk 9. Dit verslag laat zien dat ook in 2014 concrete zaken zijn opgepakt en eerder ingezette activiteiten zijn gecontinueerd of afgerond. Alleen samen maken wij het netwerk, alleen samen kunnen wij dit werk doen. In de Netwerken Palliatieve zorg Midden- en Noordwest-Twente participeren: Allerzorg BTK-zorg Carintreggeland Hospice De Reggestroom Hospice Leonardus Hospice t Nieuwland FEA (Federatie Eerste Lijn Almelo) en Huisartsen Kring Twente (regio Midden-Twente) Fysiotherapeuten (oncologie- en lymfoedeemtherapeuten) RST Zorgverleners Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel Stichting ZorgAccent Thuiszorg Dichtbij TriviumMeulenbeltZorg VPTZ/Leendert Vriel Twente Woon- en Zorgcentrum De Vriezenhof Ziekenhuisgroep Twente Jaarrapportage

4 Beleid en organisatie 2. De samenwerking tussen bovenstaande participanten is op 5 juni 2014 bekrachtigd middels ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst. Hiermee onderschrijven alle partijen de regiovisie en de werkwijze van de netwerken. De werkwijze binnen de netwerkgroep is conform afspraken na evaluatie aangepast. Binnen de netwerkgroep ligt het accent in toenemende mate op inhoudelijke thema s. De werkgroep beleid zorgt ervoor dat nieuwe ontwikkelingen worden vertaald naar beleid en nieuwe adviezen, welke voor besluitvorming door het Dagelijks Bestuur wordt beoordeeld en al dan niet geaccordeerd. Eén keer per jaar wordt het jaarplan inclusief begroting voorgelegd aan het Algemeen Bestuur. Financiën De netwerkcoördinatie wordt gefinancierd middels een instellingssubsidie van VWS. De aangesloten instellingen leveren daarnaast jaarlijks een forse bijdrage voor de netwerkactiviteiten door ruimtes en mankracht ter beschikking te stellen voor overleg, werkgroepen en scholing en betalen tevens jaarlijkse contributie. Een aantal activiteiten zijn financieel mede mogelijk gemaakt middels sponsorgelden. V.l.n.r. Mevrouw Klaassen (de Reggestroom), de heer Huttenga (huisartsen), mevrouw Hoogsteder (Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel), mevrouw Asbreuk (Stichting Leendert Vriel Twente), mevrouw Moen (Allerzorg), de heer De Jongh (de Vriezenhof), mevrouw Harmelink (ZorgAccent), de heer Schrander (Trivium- MeulenbeltZorg), de heer Nijkamp (RST Zorgverleners), mevrouw Leerling ( t Nieuwland) en de heer Ruikes (ZGT). Op de foto ontbreken: de heer Kolfoort van BTKzorg, mevrouw Mengerink van Carintreggeland en Leonardus Hospice, de heer Schreuder van Hospice de Reggestroom en de heer Schuringa van Thuiszorg Dichtbij. Jaarrapportage

5 3. Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) In 2014 hebben de plannen rondom het Nationaal Programma (VWS) verder vorm gekregen. Het doel van het programma is dat in 2020 iedere burger, als het aan de orde is, verzekerd is van goede palliatieve zorg op de juiste plaats, op het juiste moment en met de juiste zorg en ondersteuning. Het NPPZ gaat zich richten op kwaliteitsverbetering van de palliatieve zorg door kennisontwikkeling en deskundigheidsbevordering. Het programma leidt tot een samenhangende ontwikkeling van 1) zorg 2) onderzoek en 3) onderwijs, in samenwerking met de netwerken palliatieve zorg (NPZ). Het Nationaal Programma stimuleert organisaties om zich te verenigen in consortia. De Netwerken Midden-en Noordwest-Twente vormen samen met de andere netwerken in Overijssel, Groningen, Friesland, Drenthe en één netwerk uit Gelderland het Regionaal Consortium Palliatieve Zorg- Noord Oost (RCPZNO). Beide netwerkcoördinatoren maken deel uit van het Platform RCPZ- NO van waaruit verder planvorming wordt aangestuurd. In 2014 heeft het RCPNO besloten dat het zich zal richten op de thema s: Markering palliatieve fase en proactieve zorgplanning. Samenwerking Universiteit Twente en Saxion Op initiatief van de ziekenhuizen in Twente is er een samenwerking gestart met Universiteit Twente en Saxion Hogeschool. In 2015 zullen studenten van beide opleidingsinstituten onderzoek gaan verrichten binnen de drie Twentse Netwerken. Overige ontwikkelingen Landelijk is er regelmatig contact met andere netwerkcoördinatoren (om de positie van de netwerken te versterken en de werkwijze te professionaliseren). Jaarrapportage

6 Consultatieteam palliatieve zorg IKNL en Palliatief consultteam ZGT 4. Start Palliatief consultteam in ZGT ZGT is op 1 juni 2014 gestart met een Palliatief consultteam. Uniek hierbij is de aanwezigheid van de eerste lijn bij de besluitvorming in het MDO in de vorm van kaderhuisartsen palliatieve zorg. Het team kan in consult gevraagd worden door artsen en verpleegkundigen bij patiënten in een palliatieve setting. Het Palliatief consultteam ZGT verstrekt adviezen aan artsen en verpleegkundigen en neemt bewust de zorg niet over. Door de consulterende vorm, waarbij de hoofdbehandelaar en zijn team verantwoordelijk blijft, wordt binnen ZGT de komende jaren de kennis van palliatieve zorg uitgerold. Bovendien worden zowel vakgroepen alsook verpleegafdelingen structureel geïnformeerd over dit initiatief en wordt er continue nascholing aangeboden door het team. Wat is het voordeel voor de patiënt? Minder doen, meer laten, maar vooral: er zijn. Maatwerk voor patiënt en naasten. Patientspecifieke adviezen en vroeg herkenning en markering van de palliatieve fase leiden tot een kwalitatief beter en vaak langer leven van de patiënt waarbij er naast de lichamelijke aspecten ook aandacht wordt besteed aan sociale, spirituele en psychische aspecten. Resultaten in 2014: Het team heeft 41 consulten verricht verdeeld over 6 verschillende specialismen. Consultatieteam Twente- en Oost-Achterhoek Het consultatieteam Twente- en Oost-Achterhoek valt onder verantwoordelijkheid van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). In 2014 zijn er vanuit de regio Twente Oost-Achterhoek in totaal 49 consultvragen geweest. Hierbij gingen 36 consultvragen over patiënten met oncologische aandoeningen en bij 10 consultvragen ging het om patiënten met een chronisch ziektebeeld. De meeste (38) vragen kwamen van huisartsen. De meeste vragen waren op het gebied van medicatie en/of pijnbestrijding. Ook verwardheid/onrust/delier, misselijkheid en braken en palliatieve sedatie kwamen bij minimaal 5 van de consulten aan de orde. In één derde van de consulten gaf de consultvrager aan behoefte aan morele steun te hebben. Het Palliatief consultteam bestaat uit: palliatieve (kader) huisartsen en palliatieve medisch specialisten (opgeleide internist-oncologen), anesthesioloog (pijnspecialist), geestelijk verzorger, palliatief verpleegkundig specialist en opgeleide palliatieve verpleegkundigen. Jaarrapportage

7 Deskundigheidsbevordering 5. Er blijft een enorme scholingsbehoefte van verpleegkundigen en verzorgenden in de regio. Alle georganiseerde (geaccrediteerde) scholingen werden druk bezocht en positief geëvalueerd. De volgende activiteiten zijn opgepakt: Casuïstiekbesprekingen misselijkheid en braken Deze casuïstiekbesprekingen zijn op verzoek zes keer uitgevoerd door de consulenten van het consultatieteam. Ruim 240 verpleegkundigen en verzorgenden namen hieraan deel. Scholingsaanbod geaccrediteerd Op de website is een overzicht gemaakt van beschikbare scholingen binnen individuele instellingen welke betrekking hebben op de palliatieve zorg. Uit evaluatie is gebleken dat hier niet of nauwelijks gebruik van gemaakt wordt. In 2014 hebben we als pilot een drietal scholingen geaccrediteerd en instellingsoverstijgend aangeboden. Onderwerpen waren: - Communicatie met mantelzorgers van palliatieve cliënten (3 dagdelen) - Palliatieve pijn en pijnbehandeling - Tot de kern komen, gespreksvoering voor verzorgenden en verpleegkundigen Al deze scholingen waren binnen korte tijd vol geboekt en zijn positief geëvalueerd. De accreditatie is mogelijk gemaakt door Carintreggeland en ZGT-academie. Snuffelstages Vooral de hospices, de oncologieafdeling en de neurologieafdeling blijken erg in trek voor snuffelstages. Algemene doelstelling is dat mensen meer zicht krijgen op een ander werkveld en dat dit het netwerkzorg denken kan bevorderen. In de praktijk blijkt dat deelnemers enthousiast zijn over deze vorm van kennisoverdracht. Informatiebijeenkomsten Hospice Leonardus, Roparun hospice, Hospice Noetsele, twee afdelingen van de VPTZ Leendert Vriel Twente en inloophuis Het Nije Huis hebben een voorlichtingsbijeenkomst verzorgd. Uit evaluatie blijkt dat deelnemers enthousiast zijn over deze vorm van informatie-uitwisseling. Start Verpleegkundige vervolgopleiding Palliatieve Zorg De derde groep verpleegkundigen is gestart. Vanuit de netwerken volgen drie verpleegkundigen de opleiding. Dit is mede mogelijke gemaakt door subsidie van de Almeloopers middels een cheque van ,- voor drie opleidingsplaatsen. Initiatief vervolgopleiding Palliatieve Zorg voor Verzorgenden Aangezien er vanuit de groep verzorgenden ook veel vragen kwamen over een vervolgopleiding palliatieve zorg voor verzorgenden hebben de netwerkcoördinatoren van Midden- en Noordwest-Twente het CIVO gevraagd ook voor hen een vervolgopleiding te ontwikkelen. Het CIVO is bereid gevonden dit te gaan vormgeven en waarschijnlijk zal in 2015 deze vervolgopleiding voor het eerst starten. Jaarrapportage

8 Gegeven presentaties/scholingen Er zijn diverse workshops en presentaties gegeven zoals: - Interculturele palliatieve zorg voor werkgroep integratiebeleid gemeente Rijssen en voor Stichting Teripang Rijssen - Presentatie Palliatieve zorg in de thuiszorg wijkteam ZorgAccent Vriezenveen West - Presentatie Netwerken Palliatieve Zorg voor praktijkondersteuners in Twente - Ook is een gastles verzorgd aan de vervolgopleiding palliatieve zorg voor verpleegkundigen. Middels informatiestands - Op twee minisymposia voor verpleegkundigen binnen ZGT, op de Twentse Eerstelijnsdag te Hengelo voor de Twentse huisartsen, de Open Dag Zorg in ZGT, bijeenkomst IKNL goede voorbeelden palliatieve zorg in Nijverdal, Samenloop voor Hoop in Vroomshoop en drie thuiszorgcongressen van ZorgAccent. Jaarrapportage

9 Gebruik van richtlijnen / kwaliteitsinstrumenten in de zorgverlening 6. Zorgpad Stervensfase In 2014 is Carintreggeland gestart met een pilot implementatie van het Zorgpad Stervensfase. Landelijk is er ook veel belangstelling voor de Verhalencirkel. Tijdens de werkconferentie spirituele zorg was de Verhalencirkel één van de gespreksopeners. De Verhalencirkel Geef een draai aan je leven voor een goed gesprek De Netwerken Palliatieve Zorg Midden- en Noordwest-Twente hebben samen met Bureau Kwiek De Verhalencirkel ontwikkeld. Dit werd financieel mogelijk gemaakt door Vredehof Donatie Fonds en het Skanfonds. Op 13 maart 2014 werd de Verhalencirkel feestelijk gepresenteerd in Hotel Restaurant Partycentrum Tibbe in Mariaparochie. De uitnodigingen en de folders Verhalencirkel zijn geheel door Vredehof Donatie Fonds gefinancierd. De uitnodigingen zijn verspreid via de mailinglijst van Vredehof Uitvaartcentrum. In 2014 werden vanuit de netwerken vier workshops verzorgd. De deelnemers waren zeer divers, namelijk vrijwilligers, verpleegkundigen, verzorgenden, predikanten, voorgangers, geestelijk verzorgers, activiteitenbegeleiders, assistenten in huisartsenpraktijk en rouwbegeleiders. Evaluatie volgt in Op meerdere congressen is er aandacht besteed aan de Verhalencirkel (StudieArena, Nationaal Congres voor verzorgenden). Artikelen werden geplaatst in magazine ToBe van Vredehof Uitvaartverzorging, in AS, maandblad voor de Activiteitensector, Tubantia, weekkranten in Twente, maar ook buiten de regio en in kerkbladen. Jaarrapportage

10 Coördinatie en continuïteit van zorg en begeleiding 7. Continuïteitshuisbezoeken De pilot continuïteitshuisbezoeken in Midden-Twente is positief geëvalueerd. Hierbij bezoeken (palliatief) wijkverpleegkundigen de patiënt en naaste, indien gewenst, één of meerdere malen in de thuissituatie. Vroeg signalering en vroegtijdige ondersteuning zijn de doelstellingen. Besloten is dat deze huisbezoeken ook in de regio Noordwest-Twente geïmplementeerd gaan worden. Inloopavonden en koffieochtenden Wat als je niet meer beter wordt In 2014 vonden vijf inloopavonden en drie koffieochtenden plaats in de regio Midden-Twente. Deze bijeenkomsten worden gehouden voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun partner/naasten. Het doel van de inloopavonden is het geven van voorlichting over bepaalde thema s binnen de palliatieve fase en het ontmoeten van lotgenoten. Het gemiddelde aantal bezoekers voor de inloopavonden is 7, voor de koffieochtenden 3. Eind 2014 wordt dan ook besloten in 2015 alleen met de inloopavonden verder te gaan. Er blijkt toch vooral behoefte te zijn om naar aanleiding van een thema ervaringen te delen. De gemiddelde waardering van de avonden ligt boven een acht. Grand Café Doodgewoon (regio Noordwest-Twente) In 2014 hebben zes inloopavonden in Almelo plaatsgevonden. Ook over de locatie Het Noabershoes is men tevreden. Bezoekersaantallen wisselden van 10 tot 15 personen. Behandelde thema s: - Wat kan de notaris voor u doen? - Welke zorg kan geboden worden als de palliatieve fase van uw COPD aanbreekt? - Pubers en het omgaan met verlies en rouw - Hartfalen in de palliatieve fase - Nadenken over het levenseinde - Wat als je je leven verliest Hospices Inmiddels zijn er 9 hospices in de regio Midden- en Noordwest-Twente waarvan er in lid zijn van de netwerken. Opvallend is dat de tendens dat de bezetting terugloopt zich lijkt voort te zetten in Dit geldt overigens niet voor alle hospices. Bijna alle hospices uit de regio werken eraan mee om op de netwerksite de vrije hospicebedden zichtbaar te maken. Jaarrapportage

11 Optimaliseren ondersteuning mantelzorgers en inzet vrijwilligers 8. In 2014 is in samenwerking met de VPTZ, Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel en het Netwerk Palliatieve Zorg Enschede-Haaksbergen/Noordoost-Twente, een informatiebijeenkomst georganiseerd voor de medewerkers van de WMO loketten over mantelzorg ondersteuningsmogelijkheden. Daarnaast zijn twee bijeenkomsten voor verpleegkundigen en verzorgenden gehouden in zowel Hengelo als Almelo. Deze bijeenkomsten zijn positief geëvalueerd. Inzet vrijwilligers VPTZ In 2014 is een lichte toename te zien van het aantal cliëntsituaties waarbij vrijwilligers vanuit de Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg zijn ingezet in de thuissituatie. Dit geldt voor drie van de vier regio s binnen de netwerken. Jaarrapportage

12 PR en Communicatie Algemene doelstelling van de communicatie vanuit de netwerken is: Het zorgdragen voor goede voorlichting over palliatieve zorg in het algemeen en de mogelijkheden in de regio in het bijzonder. Daarnaast zijn regelmatig extra mailingen uitgegaan naar de diverse gremia betreffende specifieke activiteiten van de netwerken zoals de IDPZ en activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering. De Netwerken hebben de huisstijl verder door laten ontwikkelen door Studio Nieuwe Weide. 27 maart 2014 zijn Kees Huttenga en Esther Siemerink geïnterviewd over de palliatieve zorg. Uitzending van radio DeltaFM (Twenterand). Twee keer een radio interview bij Ziekenomroep Overijssel over Ons motto: palliatieve zorg en interviews voor radio Almelo over de thema s van Café Doodgewoon. Eén keer een interview met het programma Uit de Weg n.a.v. de Lustrumviering. 9. Continuiteitsbezoeken A5 folder.indd :24 Diverse acties zijn gerealiseerd in 2014 zoals: Continuiteitsbezoeken A5 folder.indd :24 Verspreiding diverse folders. Nieuwe huisstijl. Verspreiden vierde versie van PAL voor U (inclusief regionale katernen). Diverse Stands bemand (o.a. Stand Open Dag Zorg, zowel in ZGT Almelo als Hengelo en stand ZorgAccent), een vijftal nieuwsbrieven, gericht op professionals, is uitgegeven met daarin aandacht voor diverse ontwikkelingen en activiteiten zowel regionaal als landelijk. De beide netwerken benutten de sociale media zoals Twitter, Facebook en hebben contact met andere netwerkcoördinatoren via diverse groepen op Linkedin. Het actualiseren van de netwerksite. Maandelijkse mailingen, schriftelijk en/of digitaal, richting kerkbladen, wijk- en weekbladen, regionale pers, zorgloketten, huisartsen, apotheken, bibliotheken en intranet/websites van de zorgorganisaties aangesloten bij de netwerken, in het kader van de inloopavonden in Borne, Hengelo en Almelo. Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ) 2014 / Lustrumviering De IDPZ stond geheel in het teken van de lustrumviering van de netwerken met als thema Van Betekenis tot het Einde Samen met professionals en vrijwilligers blikten wij deze avond terug en vooruit. Anita Witzier ging met de tafelgasten in gesprek naar aanleiding van zelfgekozen filmfragmenten. Het werd een bijzondere avond met onder andere commissaris van de Koning mevrouw Ank Bijleveld, lid Raad van Bestuur ZGT de heer Ton Ruikes, huisarts Faraj Vatankhah, kwartiermaakster van de coalitie Van Betekenis tot het Einde Marijke Wulp en (ex)mantelzorgers André Schaap en Gerard Nordkamp. De verhalen en de filmfragmenten maakten veel indruk. Deze avond werd financieel mede mogelijk gemaakt door Adnovim en Monuta. Jaarrapportage

13 Jaarrapportage

14 Verbeteren van de netwerkeffectiviteit 10. Palliatieve zorg en klantparticipatie Een werkgroep is bezig te kijken op welke wijze we de cliëntenparticipatie binnen de netwerken meer kunnen vormgeven. Medio 2015 wordt een advies verwacht. Jaarrapportage