Schokland Werkboek burgerschap voor niveau 3-4

Transcriptie

1 Schokland Werkboek burgerschap voor niveau 3-4 ANNE-MARIE BRUNEN MALOU LEMAIRE SANDER HEEBELS MARJAN DORRESTEIJN MENNO BEEKHUIZEN HANNEKE SCHOTTERT ANKE TAUBE

2 Inhoudsopgave Woord aan de leerling 6 Kern van burgerschap Introductiethema 8 Hoofdstuk 1 Vrijheid 8 Hoofdstuk 2 Rechten 13 Hoofdstuk 3 Regels en wetten 18 Zelftest 22 Portfolio-opdrachten 25 Sociaal-maatschappelijke dimensie Thema 1 Cultuur en identiteit 28 Hoofdstuk 1 Cultuur 28 Hoofdstuk 2 Identiteit 33 Hoofdstuk 3 Gedrag 37 Zelftest 42 Thema 2 Multiculturele samenleving 45 Hoofdstuk 1 Immigratie 45 Hoofdstuk 2 Integratie 52 Hoofdstuk 3 Discriminatie en emancipatie 57 Zelftest 63 Thema 3 Veiligheid 66 Hoofdstuk 1 Veiligheid 66 Hoofdstuk 2 Criminaliteit 72 Hoofdstuk 3 Straffen 77 Zelftest 83 Thema 4 Media 86 Hoofdstuk 1 Communicatie en media 86 Hoofdstuk 2 Invloed van media 92 Hoofdstuk 3 Omgaan met media 96 Zelftest 102 Portfolio-opdrachten 105 3

3 Politiek-juridische dimensie Thema 1 Democratie 110 Hoofdstuk 1 Politiek 110 Hoofdstuk 2 Democratie in Nederland 115 Hoofdstuk 3 Invloed op de politiek 121 Zelftest 126 Thema 2 Verkiezingen 129 Hoofdstuk 1 Politieke partijen 129 Hoofdstuk 2 Stemmen 135 Hoofdstuk 3 Na de verkiezingen 140 Zelftest 145 Thema 3 Bestuur van Nederland 148 Hoofdstuk 1 Regering 148 Hoofdstuk 2 Parlement 153 Hoofdstuk 3 Gemeente en provincie 160 Zelftest 165 Thema 4 Rechtsstaat en rechtspraak 168 Hoofdstuk 1 Rechtsstaat 168 Hoofdstuk 2 Rechtspraak 173 Hoofdstuk 3 Rechtszaken 178 Zelftest 183 Portfolio-opdrachten 186 Economische dimensie Thema 1 Werk 192 Hoofdstuk 1 Werken 192 Hoofdstuk 2 Werk vinden 197 Hoofdstuk 3 Aan het werk 202 Zelftest 208 Thema 2 Werk en de samenleving 211 Hoofdstuk 1 Arbeidsmarkt 211 Hoofdstuk 2 Rechten van werknemers 216 Hoofdstuk 3 Verzorgingsstaat 223 Zelftest 228 Thema 3 Kritisch consumeren 231 Hoofdstuk 1 Omgaan met geld 231 Hoofdstuk 2 Consumeren 236 Hoofdstuk 3 Duurzaamheid 241 Zelftest 247 Portfolio-opdrachten 250 4

4 Vitaal burgerschap Thema 1 Leefstijl 254 Hoofdstuk 1 Gezonde leefstijl 254 Hoofdstuk 2 Genotmiddelen 259 Hoofdstuk 3 Gezondheid 264 Zelftest 270 Thema 2 Relaties en seksualiteit 273 Hoofdstuk 1 Relaties 273 Hoofdstuk 2 Seks 279 Hoofdstuk 3 Samenleven 285 Zelftest 290 Portfolio-opdrachten 292 Wereldburgerschap Thema 1 Nederland en de wereld 296 Hoofdstuk 1 Globalisering 296 Hoofdstuk 2 Mondiale problemen 301 Hoofdstuk 3 Europese Unie 306 Zelftest 311 Thema 2 Verschillen in de wereld 314 Hoofdstuk 1 Arm en rijk 314 Hoofdstuk 2 Mensenrechten 320 Hoofdstuk 3 Wereldreligies 326 Zelftest 330 Portfolio-opdrachten 333 Bronvermelding afbeeldingen 335 5

5 Economische dimensie 191

6 Thema 1 Thema 1 Werk Werk Hoofdstuk 1 Werken Theorievragen 1. a. Wat is het verschil tussen het werken in loondienst en ondernemen? b. Schrijf twee voordelen op van werken in loondienst. c. Schrijf twee voordelen op van werken als ondernemer. 2. Lees het verdiepingskader Formele en informele arbeid op bladzijde 156 van het handboek. a. Wat is het verschil tussen formele en informele arbeid? b. Waarom is zwartwerken verboden? 3. Lees de krantenkop. 'Meeste mbo-stagiairs krijgen geen vergoeding voor stage' Bron: NU.nl, 2 december

7 Hoofdstuk 1 Werken a. Waarom is het toch nuttig om tijdens je opleiding stage te lopen? Schrijf twee redenen op. b. Waarom is het voor een bedrijf handig om stagiairs in dienst te nemen? Schrijf twee redenen op. 4. Lees de situatie. Aydin is bakker. Vijf dagen in de week staat hij om 4 uur s ochtends op om brood en zoetigheden te bakken. De rest van de dag verkoopt hij zijn producten in de winkel en regelt hij de bestellingen. In Aydins bakkerij komen mensen van allerlei leeftijden en afkomsten. Aydin maakt graag een praatje met zijn klanten. De vrouw van Aydin regelt de administratie van de bakkerij en doet belastingaangifte. Ze merkt dat de inkomsten teruglopen. Daarom wil Aydin binnenkort een lunchroom bij de bakkerij openen. Hij hoopt hiermee een nieuw publiek aan te trekken en meer winst te maken. a. Welke redenen om te werken komen in de situatie naar voren? Schrijf drie redenen op. 3: b. Welke belang heeft de samenleving bij het werk van Aydin? Schrijf drie belangen op. 3: 193

8 Thema 1 Werk 5. Lees de tekst. Nieuws Sport Uitzendingen Vluchtelingen kunnen sneller vrijwilligerswerk doen Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil het asielzoekers makkelijker maken om vrijwilligerswerk te doen. Organisaties en stichtingen die een asielzoeker willen inzetten als vrijwilliger, moeten nu een procedure starten die tot vijf weken kan duren. Die procedure wordt verkort naar een à twee weken. Asscher komt met de verandering, omdat er te veel asielzoekers in opvangcentra zitten die wel aan het werk willen, maar dat niet kunnen. "Als die vrijwilligersverklaringen sneller worden afgegeven, kunnen veel meer mensen zich nuttig maken, een bijdrage leveren. Dat wordt heel erg gewaardeerd, maar is ook goed voor die mensen zelf." In een zorgcentrum in Utrecht wordt al vrijwilligerswerk gedaan door mensen uit Eritrea, Afghanistan en Syrië. Dat bevalt goed, zegt Palwasha uit Afghanistan. "Ik word er blij van, van werken met oude mensen. Dat is heel goed werk." Ali uit Syrië vindt het fijn om met Nederlanders te praten. "Ik leer zo de Nederlandse taal." De Syrische Rawnaq hoopt dat ze via het vrijwilligerswerk uiteindelijk een betaalde baan vindt. "Wat dan ook." a. Wat is vrijwilligerswerk? Bron (bewerkt): NOS.nl, 1 februari b. Hoe blijkt uit de tekst dat werken een rol kan spelen bij de integratie? c. Welke reden om te werken benoemt minister Asscher? 194

9 Hoofdstuk 1 Werken d. Kan werken als vrijwilliger mensen helpen bij het vinden van een betaalde baan, denk je? Licht je antwoord toe. Verwerkingsopdrachten 1. a. Kruis aan wat voor jou de twee belangrijkste redenen zijn om te werken. Je mag ook zelf redenen opschrijven. geld sociaal contact structuur zelfontplooiing waardering b. Schrijf bij ieder soort werk een beroep op dat je wel zou willen uitoefenen. Stage: Vrijwilligerswerk: Loondienst: Ondernemen: c. Welke van de beroepen die je hebt opgeschreven zou jij het liefste uitoefenen? d. Denk je dat de redenen om te werken die jij bij a hebt aangekruist aansluiten bij dit beroep? Licht je antwoord toe. e. Lees de uitspraak. Als ik geen geld nodig zou hebben, zou ik niet werken. Leg uit of jij het met deze uitspraak eens bent. 195

10 Thema 1 Werk 2. Bekijk de cartoon. a. Wat wil de maker van de cartoon duidelijk maken? b. Geef een reden waarom het belangrijk is dat er ook onbetaald werk wordt verricht. c. Verricht jij onbetaald werk of zou jij onbetaald werk willen verrichten? Licht je antwoord toe. d. Lees de uitspraak. Iedereen in Nederland die kan werken, zou verplicht twee uur per week vrijwilligerswerk moeten doen. Ben jij het met deze uitspraak eens? Licht je antwoord toe. 196