provincie groningen 1 2 D EC /50/A.14 K1536 P. Nijland/A. Buikhuizen / Aan Provinciale Staten

Transcriptie

1 & provincie groningen Aan Provinciale Staten Datum Documentnr. dossiernummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 1 2 D EC /50/A.14 K1536 P. Nijland/A. Buikhuizen / Project Groningen Spoorzone Geachte dames en heren, 1. Samenvatting Op 11 maart 2015 heeft u het realisatiebesluit genomen voor het project Groningen Spoorzone. Daarmee heeft u tevens ingestemd met de feitelijke toevoeging van de maatregelen OV-chipkaart, de bustunnel, de fietstunnel, de fietsenstalling en de zuidentree aan de scope van het project Knoop Groningen, inclusief financiële dekking. Gezamenlijk betreft dit het project Groningen Spoorzone. Daarbij heeft u, overeenkomstig de provinciale MITmethodiek, een krediet beschikbaar gesteld van 276,5 min. ten behoeve het project Groningen Spoorzone. Aanvullend heeft u, met de najaarsnota 2016, ingestemd met een aantal scopetoevoegingen, zijnde een fietsenstalling aan de oostflank, een Kiss & Ride inclusief fietsenstallingen op de westflank, de realisatie commerciële voorzieningen op het stationsplein en bij de zuidentree. Tevens is besloten tot de aankoop van het PostNL-gebouw in combinatie met een verkorte bustunnel, waardoor een busstation aan de zuidzijde makkelijker mogelijk wordt gemaakt. Om de genoemde scopetoevoegingen mogelijk te maken hebben de gemeente Groningen, lenw en NS aanvullend een bedrag van 4,2 min. beschikbaar gesteld. Daarmee is het krediet bij de najaarsnota 2016 verhoogd van 276,5 min. naar 280,7 min. De afgelopen tijd is er gewerkt aan de uitwerking van de ontwerpen. In de Stuurgroep Groningen Spoorzone van 7 juli 2017 zijn in dat kader door de verschillende samenwerkingspartners nog een aantal toevoegingen aan de scope gedaan. Als gevolg van het bijgestelde prijspeil en de scopetoevoegingen is het krediet verhoogd naar ca. 290,4 miljoen (prijspeil 2016). Recent zijn alle financiële middelen van het project doorgelicht. Daaruit bleek dat de provinciale bijdrage, die ten laste van het RSP wordt gebracht, niet meer volledig is gedekt. Het dekkingstekort van de risicoreservering van het project bedraagt 6,3 min. Dit bedrag moet worden aangevuld vanuit vrijval die binnen het programma RSP de komende jaren gaat optreden. Omdat die aanvulling niet onmiddellijk nodig is gaan wij deze aanvulling realiseren in een periode van 4 jaar.

2 2. Doel en wettelijke grondslag Het project Spoorzone is de ruggengraat van het Programma Noord Nederland Spoor en de HOV-visie. Het project Spoorzone vormt het hart van zowel de trein- als busknoop. Zonder de aanpassingen binnen het project Groningen Spoorzone is de combinatie van alle andere spoorse en busverbeteringen niet mogeiijk. In het kader van de actieve informatieplicht informeren wij u over de huidige stand van zaken van het project Groningen Spoorzone. 3. Procesbeschrijving en planning Zoals aangegeven heeft u op 11 maart 2015 het Realisatiebesluit voor het Project Groningen Spoorzone genomen. Een deei van de werkzaamheden, zoais de grondwerkzaamheden voor het opstelterrein in De Vork (te Haren) zijn reeds in uitvoering. Daarnaast is de aanbesteding van het Spoorcontract net gestart en is de planning er op gericht om ook het Stationscontract in de 1 helft van 2018 op de markt te brengen. Gepland is dat de werkzaamheden, die nodig zijn voor de spoorse dienstregeling van Programma Noord Nederland, voor december 2022 klaar zullen zijn, zodat vanaf dat moment de regionale treindiensten bij het Groninger Hoofdstation doorgekoppeld kunnen worden. In 2023 vinden dan nog de afrondende werkzaamheden aan de bustunnel en het nieuwe busstation aan de zuidzijde plaats. 4. Begroting Dit onderwerp valt onder deelprogramma Openbaar Vervoer van het programma Bereikbaarheid van de begroting Op 11 maart 2015 heeft u het realisatiebesluit genomen voor het project Groningen Spoorzone. Hiermee is er een investeringsbedrag van 276,5 min. beschikbaar gesteld. Aanvullend tenslotte heeft u, met het vaststellen van de Najaarsnota 2016, ingestemd met een aantal scopetoevoegingen, waarmee het krediet is verhoogd van 276,5 min. naar 280,7 min.. Zoais aangegeven in de samenvatting is het krediet van het project als gevolg van het bijgestelde prijspeil en de scopetoevoegingen verhoogd van 280,7 min. naar ca. 290,4 min. (zie voor uitleg: "6. Toelichting") 5. Inspraak/participatie De afgelopen jaren zijn er meerdere mogelijkheden geweest voor omwonenden en belangengroepering om hun inbreng te leveren aan de plannen. Naast individuele gesprekken en gesprekken met belangengroepen, zijn er op verschillende momenten in het proces meerdere inloopavonden geweest in onder andere de Puddingfabriek, vlakbij het Hoofdstation, maar bijvoorbeeld ook in Haren voor wat betreft het nieuwe opstelterrein. De inbreng vanuit deze bijeenkomsten en gesprekken is meegenomen bij eerdere besluitvorming. 6. Nadere toelichting Op 11 maart 2015 heeft u het realisatiebesluit genomen voor het project Groningen Spoorzone. Daarmee heeft u tevens ingestemd met de toevoeging van de maatregelen OV-chipkaart, de bustunnel, de fietstunnel, de fietsenstalling en de zuidentree aan de scope van het project Knoop Groningen, inclusief financiële dekking. Gezamenlijk betreft dit het project Groningen Spoorzone. Daarbij heeft u, overeenkomstig de provinciale MITmethodiek, een krediet beschikbaar gesteld van 276,5 min. ten behoeve het project Groningen Spoorzone. Aanvullend heeft u, met de najaarsnota 2016, ingestemd met een aantal scopetoevoegingen, zijnde een fietsenstalling aan de oostflank, een Kiss & Ride inclusief fietsenstallingen op de westflank, de realisatie commerciële voorzieningen op het stationsplein en bij de zuidentree. Tevens is besloten tot de aankoop van het PostNL-gebouw in combinatie met een verkorte bustunnel, waardoor een busstation aan de zuidzijde makkelijker mogelijk wordt gemaakt. Om de genoemde scopetoevoegingen mogelijk te maken hebben de gemeente Groningen, het ministerie van lenw en NS aanvullend een bedrag van 4,2 min. beschikbaar gesteld. Daarmee is het krediet bij de najaarsnota 2016 verhoogd van 276,5 min. naar 280,7 min. De afgelopen tijd is er gewerkt aan de uitwerking van de ontwerpen. In de Stuurgroep Groningen Spoorzone van 7 juli 2017 zijn in dat kader door de verschillende samenwerkingspartners nog een aantal toevoegingen aan de scope gedaan, met een totale waarde van 4,7 min. (prijspeil 2016). Zo heeft ProRail cameratoezicht toegezegd en de gemeente Groningen een aantal aanpassingen aan de fietsenstallingen op de westflank van het perron en een spoorkruizende warmteleiding. Wij hebben een bijdrage toegezegd voor de verlenging van de treinperrons op Europapark en het Hoofdstation. Deze verlenging van de treinperrons is nodig om onze toekomstige ambities, bijvoorbeeld ten aanzien van de Wunderline, maar ook ten aanzien van het inzetten van langere treinen, waar te kunnen maken. Daarnaast hebben wij met de gemeente de afspraak gemaakt om garant te staan voor een aantal zaken voor het busstation, zoals een overkapping boven de trappen naar het nieuwe busstation, een chauffeursruimte, de aanpassingen aan de verbindingsweg naar de HOV-as West en de outillage op het busstation (bankjes e.d.). Als gevolg van het bijgestelde prijspeil en de scopetoevoegingen is

3 het krediet verhoogd naar ca. 290,4 min. (prijspeil 2016). De provinciale bijdrage van deze scope toevoegingen bedraagt 1,7 min. en dekken wij uit het krediet duw Reserve Spoor. Het project Groningen Spoorzone is opgedeeld in meerdere uitvoeringscontracten. Het eerste contract bestaat uit de voorbereidende werkzaamheden voor het nieuwe opstelterrein te Haren. Deze zijn al in volle gang (een filmpje van de werkzaamheden kunt u zien via de volgende link: Het tweede deel bestaat uit de aanbesteding van al het spoorwerk vanaf het nieuwe opstelterrein tot en met het Groninger Hoofdstation. ProRail besteedt op dit moment dit werk aan. Een derde contract bestaande uit alle civiele werken op het stations (o.a. de reizigerstunnel, de fietstunnel, de bustunnel, de ondergrondse fietsenstalling en het busstation worden voor de zomer van 2018 op de markt gebracht. Volgens planning zouden de werkzaamheden die nodig zijn voor de spoorse dienstregeling van Programma Noord Nederland dan voor december 2022 klaar moeten zijn, zodat vanaf dat moment de regionale treindiensten over het Groninger Hoofdstation doorgetrokken kunnen worden. In 2023 vinden dan nog de afrondende werkzaamheden plaats aan bijvoorbeeld de busonderdoorgang en het nieuwe busstation aan de zuidzijde. De zaken die in de laatste stuurgroep zijn toegevoegd aan de projectscope, hebben voor het grootste deel betrekking op het laatste contract, het Stationscontract. Deze laatste scopetoevoegingen worden nu verwerkt in de aanbestedingsdocumenten van dit contract. Na deze laatste scope toevoegingen, is een herijkte raming gemaakt van het totale project. Deze komt zoals hierboven reeds vermeld uit op 290,4 min. Onder het kopje Financiën geven wij een nadere toelichting op de financiën van het project. Financiën Op 11 maart 2015 heeft u het realisatiebesluit genomen voor het project Groningen Spoorzone. Hiermee is een investeringsbedrag van 276,5 min. beschikbaar gesteld. Tenslotte heeft u aanvullend, met het vaststellen van de Najaarsnota 2016, ingestemd met een aantal scopetoevoegingen, waarmee het krediet is verhoogd van 276,5 min. naar 280,7 min. Zoals aangegeven in de samenvatting is het krediet van het project, als gevolg van bijstellen naar prijspeil 2016 en de toevoegingen aan de scope, verhoogd van 280,7 min. naar ca. 290,4 min. (prijspeil 2016). De provinciale bijdrage van deze laatste scopetoevoegingen bedraagt 1,7 min. en dekken wij uit het krediet duw Reserve Spoor. Dekking De totale kosten van het project worden zoals eerder aangegeven geraamd op 290,4 min. De kosten worden gedekt door de betrokken projectpartners. pünancier Bedrag Provincie Groningen 173,9 Overige partijen (Gem. Groningen, RGA, OV-Bureau, ProRail, NS & min. I&W) 116,5 llotaal 290,4 Tabel: financiering project Groningen Spoorzone (x miljoen, prijspeil 2016) Provinciale bijdrage In voordracht 4/2015 en aanvullend daarop in de najaarsnota 2016 is het totale investeringsbudget voor het project vastgesteld op 280,7 min.. De reeds beschikbare bijdrage van de provincie Groningen wordt gedekt uit eerder door uw Staten beschikbaar gestelde RSP-middelen (ca. 178,6 min. (prijspeil 2014)). Hiervan heeft 7,7 min. betrekking op de kosten voor de planstudiefase die via lenw zijn beschikt. Deze kosten zijn in voorgaande tabel opgenomen in de bijdrage van het Ministerie van lenw, zodat, na indexatie naar het prijspeil 2016, 172,2 min. resteert. Aanvullend is er nog een financiering nodig van 1,7 min. (uit duw Reserve Spoor) a.g.v. de in de Stuurgroep Groningen-Spoorzone van 7 juli 2017 overeengekomen scope-uitbreiding. Hiermee komt de toegezegde bijdrage van de provincie Groningen uit op 173,9 min.(prijspeil 2016).

4 Recent zijn alle financiële middelen van het project doorgelicht. Daaruit bleek dat de provinciale bijdrage, die ten laste van het RSP wordt gebracht, niet meer volledig is gedekt. idekkingsbron provinciale bijdrage Bedrag RSP onderdeel concrete projecten (excl. planstudie) 32,4 RSP onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds 98,4 RSP Motie Koopmans 33,1 duw - reservering Spoor Irofaa/ ,6 Tabel: Beschikbare dekkingsbronnen provincie Groningen (x miijoen, prijspeil 2016) Verklaring iaaere dekking De verklaring voor het lagere dekkingsbedrag is onder meer dat uit een recente opgave van ProRail/MIRT is gebleken dat een deel van het budget, dat als dekking was opgenomen bij het door u genomen realisatiebesluit (voordracht 4/2015) is ingezet bij het project Groningen Europapark, zoals besloten in het bestuurlijk overleg Spoor. Het gaat om een bedrag van 4,1 min. uit de Motie Koopmans gelden. Daarnaast is door het Rijk en ProRail binnen de Motie Koopmans nog een bijdrage aan de programmakosten ad 1,5 min. afgeboekt. In hoeverre deze onttrekking terecht is, is nog onderwerp van gesprek tussen ons, het Rijk en ProRail. Voorzichtigheidshalve hebben we dit bedrag van 1,5 min. nu als een tekort meegenomen. Tenslotte vindt bij de uitkering van de middelen Motie Koopmans een afroming plaats ten behoeve van afdracht aan het BTW-compensatiefonds voor de planstudiefase die via lenw zijn beschikt. Hiervan is 1 min. zeker, als gevolg van de planstudiefase die via lenw is beschikt. Echter voorzichtigheidshalve houden wij hiervoor al rekening met het totale bedrag van 2,7 min. Wij onderzoeken nog de mogelijkheden om (een deel van) de resterende 1,7 min. van deze afroming te voorkomen. Oplossingsrichting Uitgaande van realisering van de met de partners overeengekomen scope, is eerst gekeken of deze tegenvaller kan worden opgelost binnen het project. Op dit moment is dat ten dele mogelijk. Wij zien, als gevolg van een betere fasering mogelijkheden om de kosten voor het laten rijden van bussen tijdens de treinvrije periodes te beperken. Wij schatten deze besparing in op ca. 2 min. Hiermee kan het tekort worden teruggebracht van 8,3 min. tot 6,3 min.. Verdere bezuinigingen zijn op dit moment niet mogelijk, zonder vertraging van het project, wat ook tot extra kosten zal leiden die bij ons terecht komen. Uiteraard zullen wij gedurende de realisatiefase blijven onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor besparingen binnen het project, om zo het dekkingstekort te verkleinen. Daar kan op dit moment echter nog niet op worden gepreludeerd. Conform eerdere besluitvorming zijn wij risicodragend voor het project. Ondanks deze tegenvaller behouden wij niettemin een risicoreservering van 33 min. Aangezien de middelen uit de risicoreservering mogelijk pas aan het eind van het project behoeven te worden aangesproken, is onmiddellijke aanvulling van de risicoreservering niet nodig. Het mogelijke probleem doet zich dan ook pas voor op de langere termijn, in de laatst jaren van het project. Eén en ander laat onverlet dat de risicoreservering wel moet worden aangevuld, maar dat het kan worden uitgesmeerd over meerdere jaren. In verband met de afspraak dat mee- en tegenvallers binnen RSPprojecten worden opgevangen, is de consequentie dat het tekort in de risicoreservering opgevangen moeten worden in het Groninger deel van het RSP-programma. Dit tevens vanwege het feit dat de provincie beheerder is van het Groninger deel van het Regiospecifiek Pakket en daarmee risicodragende partij is. Het dekkingstekort van de risicoreservering van het project bedraagt op basis van het voorgaande 6,3 min. Dit bedrag moet dus worden aangevuld vanuit vrijval die binnen het programma RSP de komende jaren gaat optreden. Omdat die aanvulling niet onmiddellijk nodig is gaan wij deze aanvulling realiseren in een periode van 4 jaar. Vanaf 2017 wordt jaarlijks bij de voorjaarsnota gerapporteerd over de stand van zaken en over de mogelijke ruimte in het programma RSP. Zo is bij de VJN 2017 een vrijval van 12,4 min. geconstateerd in het RSP, welke uiteindelijk heeft geleid tot vrijval in het MIJ. Met deze middelen hebben wij onze 3 speerpunten uit het collegeprogramma incidenteel van middelen voorzien, te weten Fietsstrategie, Bushaltes en Hubs en Slim en Groen Vervoer. Het is onze inzet om t.a.v. vrijval in het RSP jaarlijks het net te blijven ophalen om uitvoering

5 van het beleid van deze 3 speerpunten te kunnen continueren. Daarbij zullen we ook de gefaseerde aanvulling van de risicoreservering en overige meevallers en/of tegenvallers binnen het RSP-programma betrekken. 7. Geheimhouding Niet van toepassing. 8. Afsluiting Indien u het op prijs stelt, zijn wij gaarne bereid een nadere toelichting/presentatie/rondleiding te geven over het project Groningen Spoorzone. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, /Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris.