Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal oktober 2015 t/m 31 december 2015

Transcriptie

1 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal oktober 2015 t/m 31 december 2015 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo december is gestegen ten opzichte van eind september; De beleidsdekkingsgraad is gedaald van 112,8% naar 111,1%; Het beleggingsrendement is 1,6% in het vierde kwartaal. Aandelen en vastgoed stegen in waarde; Het beleggingsresultaat over geheel 2015 is 0,7%; Het vermogen is gestegen van 7,26 miljard tot 7,39 miljard; De pensioenverplichtingen zijn gedaald van 6,79 miljard tot 6,77 miljard; Alle benoemde cijfers hebben betrekking op de basispensioenregeling, met uitzondering van de paragraaf over de netto pensioenregeling. Woord van de vicevoorzitters In vergelijking met 2014 eindigt 2015 met een aanzienlijk lager rendement. Het totaalrendement over 2015 bedraagt 0,7%. Dit is het gevolg van de aanhoudende lage rente in combinatie met een druk op de aandelenmarkten in het vierde kwartaal (mede door zorgen over China). Het effect van de lage rente is ook van invloed op de dekkingsgraad. De beleidsdekkingsgraad ultimo 2015 is 111,1%. Het fonds sloot het jaar af met een vermogen van 7,39 miljard. De verplichtingen zijn ten opzichte van het vorige kwartaal gedaald tot 6,77 miljard. In de laatste bestuursvergadering van het jaar heeft het bestuur het indexatiebesluit vastgesteld. De pensioenen van actieve deelnemers worden niet geïndexeerd, aangezien er ook geen loonronde bij KLM is geweest. Door de nieuwe regels voor toekomstbestendige indexatie vanuit het nieuw Financieel Toetsingskader is (gedeeltelijke) indexatie van de pensioenen van pensioengerechtigden en gewezen deelnemers per 1 januari 2016 ook niet mogelijk. Dit gegeven de stand van de beleidsdekkingsgraad per eind november. Meer informatie over het indexatiebeleid vindt u op onze website. In het laatste kwartaal van 2015 zijn de bevindingen uit het beleggingsonderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) verder behandeld. Belangrijke onderdelen zijn integraal riskmanagement, de vorming van een beleggingscommissie specifiek voor het Algemeen Pensioenfonds en de versterking van de countervailing power die het bestuur heeft ten aanzien van de fiduciair beheerder (Blue Sky Group). Daarnaast zijn belangrijke stappen gezet met betrekking tot de vaststelling een integrale visie, missie en strategie van het pensioenfonds, mede in verband met een sectorbreed onderzoek van DNB. Voor 1 februari 2016 verwacht DNB dat is vastgelegd welke visie het pensioenfonds heeft ten aanzien van de toekomst van het pensioenfonds. Bij de vorming van deze visie betrekt het bestuur de verschillende stakeholders. 1

2 In het vierde kwartaal van 2015 is de implementatie van de netto pensioenregeling afgerond. De eerste premies zijn geïnd en de eerste beleggingen zijn gerealiseerd. In het eerste kwartaal van 2016 kan de deelnemer via de pensioenplanner zijn inleg- en kapitaalontwikkeling volgen. Half november heeft een ronde tafel sessie plaatsgevonden met jonge deelnemers van het pensioenfonds. Daarbij is gebrainstormd over hoe het pensioenfonds beter kan aansluiten op de behoeften van jongeren tot 35 jaar. In het eerste kwartaal van 2016 wordt het beste idee gepresenteerd aan het voltallige bestuur. Uiteraard volgt meer informatie hierover in een later stadium. Eind 2015 moet geconcludeerd worden dat er nog geen nieuwe toekomstbestendige pensioenregeling is vastgesteld door de arbeidsvoorwaardelijke partijen. Dit betekent dat de huidige pensioenregeling in 2016 wordt voortgezet. Gevolg is wel dat de tijdelijke deelnemersbijdragecompensatie-regeling komt te vervallen. Het is op dit moment nog niet duidelijk of en hoe de compensatieregeling in een nieuwe pensioenregeling wordt vervolgd. Dit zal blijken uit nog te maken afspraken tussen KLM en de vakbonden. In de decembervergadering is de nieuwe bestuurssamenstelling vastgesteld, waarbij het aantal bestuursleden van twaalf naar tien is teruggebracht. Er waren geen verkiezingen nodig voor de zetel van pensioengerechtigden. De heer Essenberg is daarmee benoemd voor een nieuwe bestuurstermijn per 1 januari Als gevolg van de verkleining van het bestuur zijn de heren Schelvis en de Bruijn per 1 januari 2016 afgetreden als bestuurslid. Het bestuur bedankt hen beiden voor hun werkzaamheden voor het pensioenfonds. Arend de Jong Gerard Lagendaal 2

3 Ontwikkelingen financiële markten In het vierde kwartaal is de volatiliteit op de financiële markten toegenomen. Ondanks de bewegelijkheid is de wereldwijde aandelenindex (MSCI World) over het kwartaal 5,5% gestegen. De winst werd behaald na koersdalingen aan het eind van het voorgaande kwartaal. Langlopende Europese obligaties zijn in waarde gedaald door een licht gestegen rente. Onzekerheid over het beleid van de centrale banken en de prijsdaling van olie waren aanleiding voor de toegenomen volatiliteit. In december verhoogde de Amerikaanse centrale bank de rente met een kwart procentpunt. In diezelfde maand kondigde de Europese centrale bank extra maatregelen aan om de economie te stimuleren en inflatie aan te wakkeren. De omvang van de geboden stimulans was echter kleiner dan waar de markt op had gerekend. Onder druk van een afzwakkende economie liet de Chinese centrale bank van zich spreken door de rente te verlagen. De verdere prijsdaling van olie was volop in het nieuws. Olieproducerende landen hebben aangegeven hun productie niet te verlagen om de prijsdaling een halt toe te roepen. Energiegerelateerde financiële waarden daalden hierdoor in waarde. Ontwikkelingen in Syrië, de aanslagen in Parijs en het neerhalen van een Russisch vliegtuig door Turkije zorgden voor een toename van geopolitieke spanning. Zowel aandelen uit ontwikkelde als opkomende landen ondervonden hiervan hinder tegen het einde van het kwartaal. De financiële markten begonnen 2016 in mineur. De zorgen over de Chinese economie namen toe wat een negatief sentiment op aandelenbeurzen had. Het opheffen van de handelssancties tegen Iran had een negatief effect op de prijs van olie. Financiële positie Algemeen Pensioenfonds KLM De beleidsdekkingsgraad is vanaf 1 januari 2015 door DNB gedefinieerd als parameter waarop pensioenfondsen hun beleid baseren. De beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de maandelijkse nominale dekkingsgraden van de laatste twaalf maandeinden. De beleidsdekkingsgraad bedraagt 111,1% per eind december De waarde van het vermogen is gestegen tot 7,39 miljard. De maandelijkse nominale dekkingsgraad per eind december 2015 is 109,2%. De stijging van deze dekkingsgraad wordt verklaard door de twee factoren: een positief beleggingsrendement en een hogere rente wat leidt tot een lagere waarde van de verplichtingen Eind vierde kwartaal Eind derde kwartaal Eind tweede kwartaal Beleidsdekkingsgraad 111,1% 112,8% 115,2% Maandelijkse 109,2% 106,9% 117,2% dekkingsgraad Vermogen 7,39 miljard 7,26 miljard 7,51 miljard Verplichtingen 6,77 miljard 6,79 miljard 6,42 miljard Nominale rente 1,69% 1,64% 1,90% Dekkingsgraad en herstelplan Volgens wettelijke richtlijnen moeten pensioenfondsen bepaalde extra reserves aanhouden die als buffer kunnen dienen in slechte tijden. Het nieuw Financieel Toetsingskader leidt ertoe dat 3

4 dec-13 mrt-14 jun-14 sep-14 dec-14 mrt-15 jun-15 sep-15 dec-15 pensioenfondsen hogere buffers moeten aanhouden dan voorheen. De wettelijk vereiste buffer voor ons fonds bedraagt nu 24,2%. De wettelijk vereiste dekkingsgraad komt hierdoor op 124,2%. De huidige beleidsdekkingsgraad ligt onder de vereiste strategische dekkingsgraad, hiermee verkeert ons fonds in een reservetekort. De Nederlandsche Bank (DNB) is hierover geïnformeerd. Het nieuwe herstelplan is vóór 1 juli 2015 ingediend bij DNB. DNB heeft het herstelplan goedgekeurd. Dezelfde wettelijke richtlijnen geven ook aan welk vermogen een pensioenfonds minimaal moet hebben. Deze minimaal vereiste dekkingsgraad is momenteel 104,3%. De volgende grafiek geeft aan: Verloop van de beleidsdekkingsgraad vanaf 2015 en vóór 2015, de maandelijkse nominale dekkingsgraad en de (minimaal) vereiste dekkingsgraad volgens het Financieel Toetsingskader (FTK). 130% Ontwikkeling dekkingsgraden 125% 120% 115% 110% 105% 100% nominale dekkingsgraad vereiste dekkingsgraad (feitelijk) minimaal vereiste dekkingsgraad beleidsdekkingsgraad vanaf 2015 beleidsdekkingsgraad tot 2015 De beleidsdekkingsgraad op basis van de door DNB gehanteerde rente is eind december ,1%. 4

5 31-dec mrt jun sep dec mrt jun sep dec mrt jun sep dec mrt jun sep dec mrt jun sep dec-15 Waarde beleggingen en waarde pensioenverplichtingen In de grafiek is het verloop van de waarde van de beleggingen, de waarde van de pensioenverplichtingen en de door DNB gehanteerde rentetermijnstructuur weergegeven. Mrd % 4.5% 4.0% 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% Waarde beleggingen in miljarden (linker as) DNB-Rente (rechter as) Waarde pensioenverplichtingen in miljarden (linker as) Balans In de balans is aangegeven wat de waarde is van zowel de bezittingen als de verplichtingen van ons fonds. Aan de activa-zijde staan de bezittingen. Aan de passiva-zijde zijn de verplichtingen weergegeven. Activa Verkorte balans Passiva Aandelen 2,663.6 Marktwaarde nominale verplichtingen 6,765.8 Obligaties 3,823.6 Reserves Vastgoed Valutaderivaten/Liquide middelen 61.6 Renteswaps 54.0 Saldo overige activa/passiva 22.3 totaal 7,388.5 totaal 7,

6 Beleggingsresultaten gewicht % okt-dec jan-dec Obligaties 51.7% -0.7% -0.9% Aandelen 36.0% 5.4% 3.0% Vastgoed 10.3% 2.3% 8.6% Rente afdekking 0.7% -0.1% -1.0% Aandelen afdekking 0.1% 0.0% -0.1% Valuta afdekking 0.3% 0.0% 0.1% Liquide middelen 0.5% Saldo overige activa/passiva 0.3% In het vierde kwartaal herstelden aandelen zich van koersdalingen in het derde kwartaal. Als gevolg van de positieve rendementen die in het vierde kwartaal behaald werden is geheel 2015 met een positief rendement afgesloten. De beleggingsportefeuille is in een jaar tijd met 0,7% in waarde gestegen. Netto pensioenregeling Het pensioenfonds biedt een netto pensioenregeling aan. Voor het netto pensioen wordt belegd volgens een passend risicoprofiel. Belegging van de netto premies vindt plaats in een zogenoemd mixfonds. Het mixfonds is een selectie van beleggingspools waarin het pensioenfonds momenteel al voor de basispensioenregeling belegt. Daarnaast wordt belegd in twee fondsen met langlopende staatsobligaties, zogenaamde matchfondsen. De verdeling tussen de beleggingsfondsen is gebaseerd op de leeftijd van individuele deelnemers. Subfonds Totaal 100.0% 1.6% 0.7% Marktwaarde Marktwaarde eind Q4 Storting Portefeuille rendement periode Benchmark periode Rendement year-to-date Benchmark year-to-date Matchingfonds 1-30,198 30, % -2.5% -2.5% -2.5% Matchingfonds 2-34,617 35, % -1.6% -1.3% -1.6% Mix - 518, , % -3.9% -3.8% -3.9% Totaal - 582, , % -3.7% -3.6% -3.7% In december is de gehele jaarpremie 2015 belegd. Als gevolg van de geopolitieke spanningen in december werd hier een negatief beleggingsrendement op behaald. Het risico van de netto pensioenregeling is vergelijkbaar met het basispensioen maar doordat alleen in december werd belegd is het effect van de gestegen rente en zorgen over de Chinese economie bovendien duidelijk zichtbaar. Bij de matchingfondsen heeft de rentestijging invloed gehad op de waarde van de Europese obligaties. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat hoe langer de looptijd van de obligatie is, des te groter de rendementimpact. In december daalden ook Noord-Amerikaanse aandelen in waarde. Aandelen uit de VS en Canada werden geraakt door minder sterke groei van winst- en omzetcijfers. Vooral de energiesector had te kampen met een lagere olieprijs. 6

7 Lange termijn cumulatief beleggingsrendement Onderstaande grafiek geeft het nominale en reële cumulatieve rendement van ons pensioenfonds weer sinds Het rendement vanaf 1998 tot en met het afgelopen kwartaal bedroeg 5,8% op jaarbasis. Cumulatief rendement YTD ,8% p. jaar 3,7% p. jaar Nominaal rendement Reëel rendement Het nominale rendement is het rendement dat is behaald op de beleggingsportefeuille, uitgedrukt in de toename van euro s. Als gevolg van inflatie zal de koopkracht van de beleggingsportefeuille inclusief het aangegroeide kapitaal (nominale rendement) minder groot zijn. Het reële rendement is het nominale rendement na aftrek van de invloed van inflatie. Ontwikkeling Voorziening pensioenverplichtingen In het vierde kwartaal daalde de waarde van de nominale pensioenverplichtingen met 24,6 miljoen euro (-0,4%) tot een bedrag van 6,77 miljard euro. De mutatie is onder te verdelen in de volgende oorzaken (bedragen in miljoenen euro): Pensioenopbouw actieve deelnemers 42,4 (0,6%) Onttrekkingen voor pensioenuitkeringen -37,4 (-0,6%) Indexeren van pensioenaanspraken 0,0 (0,0%) Het wijzigen van de rentetermijnstructuur -31,5 (-0,4%) Rentetoevoeging 3,0 (0,0%) Overige -1,1 (0,0%) Totaal -24,6 -(0,4%) Noot: de cijfers van 2015 uit dit kwartaalbericht zijn voorlopige cijfers 7

8 Bijlage Aantallen deelnemers, pensioengerechtigden en premievrije polishouders Eind 2015 Eind 2014 Eind 2013 Eind 2012 Deelnemers Pensioengerechtigden Premievrije polishouders Totaal Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid van het fonds is gericht op het veiligstellen van de pensioenafspraken binnen aanvaardbare risicogrenzen. Het bestuur heeft de beleggingen verspreid over verschillende beleggingscategorieën (aandelen, obligaties en vastgoed). Binnen de verschillende beleggingscategorieën wordt gespreid naar regio s en subcategorieën. Het bestuur houdt met dit beleid rekening met het valutarisico, renterisico en het neerwaartse risico van aandelen en vastgoed. Begrippenlijst Maandelijkse nominale dekkingsgraad: de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen (de toekomstige pensioenuitkeringen) van het pensioenfonds. Beleidsdekkingsgraad: het gemiddelde van de nominale dekkingsgraden in de twaalf maanden voorafgaand aan het moment van vaststelling. Vereiste nominale dekkingsgraad: afgeleide van het vereist vermogen van het pensioenfonds, voorgeschreven door de Pensioenwet (Financieel Toetsingskader). Komt de dekkingsgraad van het fonds onder de vereiste grens, dan is er sprake van een reservetekort. Minimaal vereiste dekkingsgraad: 104,3 %. Is de dekkingsgraad van het fonds lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad, dan is er sprake van een dekkingstekort. Vragen of opmerkingen over dit kwartaalbericht? Mail naar communicatie@blueskygroup.nl 8