IJshoeve Mostaert Westpoeselstraat Lo-Reninge 051/

Transcriptie

1 Bezoekboerderijen IJshoeve Mostaert Westpoeselstraat Lo-Reninge 051/ De bedrijfsleider Uw bedrijf is gekend als bezoekboerderij. Regelmatig gasten over de werkvloer krijgen betekent een extra inspanning voor een ondernemer die reeds flink de handen vol heeft. Kan u even kort uw motivatie hiervoor toelichten? Idealisme: we werken veel en hard en zijn fier op ons bedrijf! En de bezoeker? Wanneer de ALT op fotoreportage trok was er een bezoek van leerlingen van het eerste jaar secundair van het H. Hart Instituut te Poperinge. Dit bezoek kadert in de lessen aardrijkskunde. Hierin komt ook de landbouw aan bod. Het is overigens best moeilijk om een landbouwbedrijf te vinden dat de deuren wil open zetten. Op de IJshoeve Mostaert lukt het wel, en hoe.. smakelijk!! Na de rondleiding neemt een stralende bedrijfsleidster op vraag van de fotograaf plaats tussen de studenten die inmiddels allemaal van een ijsje genieten. Spontaan komt de vraag van de studenten of zij hier nog terug naartoe kunnen komen een mooie waardering voor een gesmaakt bezoek! Elke eerste en derde zondag van de maand, telkens van 14 tot 16 uur, kan je van een rondleiding (en een ijsje) genieten op de ijshoeve. 35

2 36 Idealisme: we werken veel en hard en zijn fier op ons bedrijf!

3 Dit bezoek kadert in de lessen aardrijkskunde. Hierin komt ook de landbouw aan bod. Het is overigens best moeilijk om een landbouwbedrijf te vinden dat de deuren wil open zetten. 37

4 38 Na de rondleiding neemt een stralende bedrijfsleidster op vraag van de fotograaf plaats tussen de studenten die inmiddels allemaal van een ijsje genieten. Spontaan komt de vraag van de studenten of zij hier nog terug naartoe kunnen komen een mooie waardering voor een gesmaakt bezoek!

5 9. PLATTELANDSONTWIKKELING 5b EN COMMUNAUTAIRE INITIATIEVEN Voor de periode werden bij EG- Beschikking van 26 januari 1994 zgn. plattelands- (5b)-gebieden vastgesteld. Voor Vlaanderen betrof dit het Meetjesland en de Westhoek- Middenkust-Zeevisserijgebied. In het kader van het 5b-programma werden twee doelstellingen vooropgesteld: het behoud en het versterken van de tewerkstelling in de regio, het verhogen van de leefbaarheid van de plattelandskernen. Hiertoe werden de 3 EU- structuurfondsen samen ingezet: het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw, afdeling Oriëntatie (EOGFL- Oriëntatie), het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Europees Sociaal Fonds (ESF). Er kon evenwel slechts Europese steun worden toegekend voor zover er ook uit Vlaanderen een cofinanciering bekomen werd. Samengaand met de 5b-programma s werd ook ondersteunende actie gevoerd door middel van de communautaire initiatieven Leader-II en Pesca. Het communautaire initiatief voor plattelandsontwikkeling Leader-II was er op gericht impulsen te geven aan innovatieve, demonstratieve acties (multisectorieel en geïntegreerd) en de verspreiding ervan. Binnen Vlaanderen werd Leader-II uitgevoerd in de Westhoek en het Meetjesland, met EU- steun vanuit EOGFL en EFRO. In het kader van het communautaire initiatief voor de visserij Pesca dat binnen Vlaanderen werd uitgevoerd in het kustgebied, met EU- steun vanuit het FIOV, werd eveneens het verzekeren van werkgelegenheid tot doel gesteld, onder meer door een gerichte voorlichting, informatie en samenwerking in de visserijsector. Gelet op de door de EU opgelegde termijnen was 1999 het laatste jaar van de budgettaire periode (actieve periode) voor de selectie en betoelaging van de projecten. In (passieve periode) dienen de projecten afgewerkt en de budgettaire middelen verder aan de projecten uitbetaald aan de hand van de zesmaandelijks in te dienen betalingsdossiers. Eind 2001 dienden de betalingen beëindigd te zijn. Overzicht projecten en uitbetalingen EU- steun via de ALT in 2001 voor de verschillende programma s (exclusief goedgekeurde projecten die uiteindelijk niet werden uitgevoerd): Euro Aantal Voorziene Uitgevoerde Toegekende Totaal Uitbetaalde projecten totale en aanvaarde EOGFL/FIOV EOGFL/FIOV EOGFL/ FIOV kosten totale kosten steun steun steun in b Meetjesland b Westhoek- Middenkust- Zeevisserij-gebied C.I. Pesca Leader-II Westhoek Leader-II Meetjesland Totaal

6 Voor de nieuwe periode wordt, voor wat betreft EOGFL en FIOV niet meer gebiedsgericht gewerkt, maar horizontaal over het ganse grondgebied. Zo kunnen projecten uit de visserijsector overal in Vlaanderen in aanmerking komen voor het horizontaal programma Visserij buiten doelstelling 1. Ook met betrekking tot de plattelandsontwikkeling kunnen een aantal doelstellingen worden bereikt in het horizontaal programma Plattelandsontwikkeling (POP). Leader-II vindt zijn vervolg in het programma Leader+ (Zie pagina 74). 10. LANDBOUWVORMING Organisatie van de Landbouwvorming in Vlaanderen De afdeling Land- en Tuinbouwvorming is voor de Vlaamse Gemeenschap bevoegd voor de permanente vorming van de land- en tuinbouwers en hun medewerkers. Deze afdeling van de ALT subsidieert de vormingsactiviteiten die ingericht worden door erkende vormingscentra. Het vormingsaanbod bestaat uit een reeks van mogelijke vormingstypes, ingericht door de erkende vormingscentra. De afdeling Land- en Tuinbouwvorming staat in voor de erkenning van de organisatoren, de registratie van de lesgevers, de subsidiëring van de vormingsactiviteiten, de inspecties ter plaatse, de visering van de getuigschriften en de betaling van de vergoeding voor sociale promotie voor de deelnemers. Een deel van de kosten wordt bij de Europese Unie teruggevorderd. Juridische basis Besluit van de Vlaamse regering van 21/12/92 betreffende de permanente vorming van de personen die in de landbouw werkzaam zijn (B.S. van 14/5/1993), gewijzigd door het besluit van de Vlaamse regering van 13/12/95 (B.S. van 2/3/1996). Dit besluit is een uitvoering van verordening (EG) nr. 950/97 van de raad van 20 mei 1997, betreffende de verbetering van de doeltreffendheid van de landbouwstructuur; Ministerieel besluit van 23/5/1996 (B.S. van 4/2/97); Ministerieel besluit van 18/12/96 (B.S. van 13/5/97); Richtsnoer nr. 1: verhouding theorie/ demonstratie/ praktijk naargelang het thema van de cursussen, vereisten voor de gebruikte lokalen, maximale duur van de cursustests, model getuigschriften; Richtsnoer nr. 2: niet aanvaardbare thema s, te gebruiken themacodes; Omzendbrief van EME 98/1 van 1998 betreffende de organisatie van de installatieattestproeven; Wet van 1 juli 1963 houdende toekenning van een vergoeding voor sociale promotie; KB van 27 mei 1975, dat aan de zelfstandigen en helpers uit de landbouwsector die met goed gevolg bepaalde leergangen hebben beëindigd waardoor zij hun beroepskwalificatie kunnen verhogen, een vergoeding toekent. 40

7 Doelgroep De vormingsactiviteiten zijn bestemd voor bedrijfshoofden van een land- of tuinbouwbedrijf en hun medewerkende inwonende gezinsleden en werknemers. De landbouwwerknemers dienen te vallen onder het paritair comité voor land- en tuinbouw (nummers ). De doelgroep is uitgebreid naar het leidinggevend personeel en de beheerders van producentengroeperingen, de werknemers in erkende organisaties voor bedrijfsverzorging in land- en tuinbouw, de imkers, de erkende gebruikers van fytoproducten, de loonwerkers, de floristen en de tuinaannemers. Vormingsactiviteiten Een onderscheid wordt gemaakt tussen cursussen, korte vormingsactiviteiten en voordrachten. Cursussen De B- cursussen bezorgen een gerichte opleiding aan personen die zich als landbouwer wensen te vestigen of een landbouwbedrijf over te nemen; zij zijn afgestemd op welbepaalde bedrijfstypen en toegespitst op de moderne organisatie- en exploitatiemethodes. Er zijn drie types complementaire opleidingen, die afgesloten worden door een specifiek examen: 1) De vestigingscursussen (B1) zijn cursussen van minimum 75 lesuren die een specifieke vorming verstrekken aan personen die zich voorbereiden op een bedrijfsovername of een eerste installatie. 2) De stages (B2) zijn praktische opleidingen van minimum 2 weken op een vreemd bedrijf dat voldoet aan bepaalde voorwaarden, met het doel het bedrijfsbeheer ter plaatse te observeren of speciale kennis te verwerven. 3) De specialisatiecursussen (B3) zijn aanvullende cursussen van minimum 40 uren die dieper ingaan op de materie van de vestigingscursussen voor een bepaalde bedrijfsspecialisatie. 4) De installatieproeven (B4) zijn proeven die de afdeling Land- en Tuinbouwvorming inricht voor het bekomen van een installatieattest. Het installatieattest geeft toegang tot de subsidies van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) aan personen die geen landbouwopleiding gevolgd hebben (Vlaams Landbouwinvesteringsfonds: zie eerder in dit verslag). De vormingscursussen (C- cursussen) zijn gewijd aan een of meerdere bedrijfstakken, specialisaties, technische of bedrijfseconomische problemen die verband houden met de landbouw. Dit kunnen theoretische cursussen of praktijkcursussen zijn. De C- cursussen nemen veruit het grootste aantal uren van de landbouwvorming voor zich. Korte vormingsactiviteiten De studievergaderingen, panelgesprekken en geleide bezoeken zijn korte vormingsactiviteiten van maximum 3 uur rond een sociaal, juridisch, technisch of economisch thema. Zij zijn bestemd voor de landbouwers. 41

8 De contactvergaderingen zijn de jaarlijkse bijeenkomsten van maximum 3 uur van landbouwersverantwoordelijken voor de planning van de permanente vorming op plaatselijk vlak. De vervolmakingdagen zijn opleidingen voor de bijscholing van de lesgevers van de landbouwvorming. Voordrachten De voordrachten zijn informatievergaderingen voor de personen die de landbouw als liefhebberij uitoefenen. Organisatoren De afdeling Land- en Tuinbouwvorming heeft de mogelijkheid zelf activiteiten in te richten. In de praktijk richt zij buiten de installatieproeven zelf geen vormingsactiviteiten in. Het initiatief van het inrichten van vormingsactiviteiten ligt bij de vormingscentra, die op dit terrein heel wat ervaring hebben opgebouwd. De erkende centra zijn vzw s die de vorming in de landbouwsector in hun statuten hebben ingeschreven. Een zelfde vzw kan slechts één erkenning krijgen. De algemene centra Deze centra zijn verbonden aan een landbouworganisatie en zijn in ten minste 4 provincies actief. Zij moeten over een secretariaat en een centrale dienst beschikken, bestaande uit ten minste drie voltijdse personeelsleden met een voldoende technisch-economische beroepskwalificatie, waarvan ten minste één houder is van een universitair of een daarmee gelijkgesteld diploma. Als compensatie voor deze personeelseis ontvangen zij voor de ingerichte activiteiten een hogere vergoeding. De algemene centra kunnen alle vormingstypen behalve de voordrachten inrichten. De gewestelijke centra Deze centra zijn meestal gespecialiseerd in een specifieke sector, of regionaal (vb. provinciaal) georiënteerd. De gewestelijke centra kunnen B3-cursussen, C-cursussen en alle korte vormingsactiviteiten behalve de voordrachten inrichten. De liefhebbersverenigingen De liefhebbersverenigingen hebben in hun statuten de vorming van liefhebbers in de landbouwsector ingeschreven. Zij kunnen enkel voordrachten inrichten, bestemd voor de liefhebbers. 42

9 De erkende centra in 2001 In 2001 waren erkend: 4 algemene centra; 51 gewestelijke centra; 11 liefhebbersverenigingen. In 2001 werd de Vlaams Vaste Planten Vereniging te Langdorp erkend als liefhebbersvereniging. Commissie voor Permanente Vorming in de Landbouw De Commissie voor permanente vorming in de landbouwsector doet dienst als adviesorgaan. Zij bestaat uit vertegenwoordigers van de afdeling Land- en Tuinbouwvorming (2), AMINAL (1), de algemene centra (10), de gewestelijke centra (5) en de liefhebbersverenigingen (2). De samenstelling van de commissie steunde in 2001 op het ministerieel besluit van 31/7/1997 (B.S. van 2/9/1997). De commissie vergaderde op 10 oktober De landbouwvorming in cijfers Begrotingsjaar versus jaar van betaling Dit jaarverslag steunt op de gegevens over de landbouwvorming, die aanvang 2002 beschikbaar zijn. Er gaat nog ruime aandacht naar de activiteiten van Daarom volgende toelichting. De begroting van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap werkt op basis van het kalenderjaar, terwijl de meeste activiteiten in de land- en tuinbouwvorming plaatsvinden in de winter, en daardoor dikwijls over twee kalenderjaren lopen. De activiteiten worden toegewezen aan het begrotingsjaar waarin zij starten. Een aantal cursussen lopen door in het volgende kalenderjaar. Na afloop van de cursussen hebben de centra wettelijk drie maanden om hun afrekening in te dienen. In de veronderstelling dat alles volgens timing verloopt, is het volgende jaar al goed gevorderd voordat alle afrekeningen binnen zijn. De verwerking van de dossiers neemt tussen het tijdstip van indiening en van de afrekening en uitbetaling nog een zekere tijd in beslag. Uiteindelijk kunnen de betalingen van een bepaald begrotingsjaar pas definitief afgesloten worden tegen het einde van het volgende begrotingsjaar. De laatste betalingen vinden plaats in het begin van het daaropvolgende jaar. Dit verklaart waarom pas begin 2002 definitieve cijfers beschikbaar zijn over Wij kunnen op basis van de ingediende aanvragen van vormingsactiviteiten uit 2001 voor dat jaar enkel voorlopige conclusies trekken. Wij aanvaarden dan enkele beperkingen: een aantal van de in het verslag opgenomen activiteiten werd afgelast (vb. omwille van te weinig inschrijvingen), of om een of andere reden niet gesubsidieerd (vb. onvoldoende geldige deelnemers). De gegevens die wij moeten halen uit de afrekeningen, namelijk het effectief aantal gepresteerde uren, het aantal deelnemers, het aantal afgeleverde getuigschriften en de uiteindelijke subsidiebedragen, zijn voor 2001 nog niet alle beschikbaar. 43

10 Bestemming van de middelen De subsidie is forfaitair en wordt aan de inrichters (de erkende centra) uitbetaald. Hij wordt berekend per ingericht lesuur. De vergoedingen zijn gekoppeld aan de gezondheidsindex. De subsidie bestaat uit een vergoeding voor de lesgever, een werkingstoelage en een bijkomende toelage voor de demonstratie- en praktijklessen. Een buitenlandse lesgever ontvangt voor zijn prestaties tijdens vervolmakingdagen per dag een bijkomende vergoeding. De algemene centra krijgen een vergoeding die verband houdt met de gestelde eisen inzake personeelsbezetting. Voor de stages is een vergoeding voorzien op basis van maximum 3 uur per week stage en een vergoeding per dag voor het stagebedrijf. De subsidie voor de voordrachten voor liefhebbers is dezelfde als die voor de andere vormingsactiviteiten, maar van elke voordracht wordt maximaal 1 uur vergoed, ongeacht de duur. De door de afdeling georganiseerde activiteiten worden op basis van de reële kosten vergoed. Tabel: basistoelagen en geïndexeerde toelagen (euro) Basis Lesgeververgoeding - universitair niveau - niveau H.O.K.T. - niveau H.S.O. of ervaring - toelage buitenlandse lesgevers Administratie/ werkingstoelage Demonstratietoelage Praktijktoelage Toelage voor het stagebedrijf Toelage algemeen centrum 34,71 29,75 24,79 74,37 30,99 12,39 24,79 24,79 18,59 38,20 32,74 27,28 81,84 34,10 13,63 27,28 27,28 20,46 39,16 33,57 27,97 83,91 34,96 13,98 27,97 27,97 20,97 Het budget van de landbouwvorming bedroeg in ,163 miljoen euro. Dit bedrag stond ingeschreven in basisallocatie van programma 54.1 van de begroting 2001 van de Vlaamse Gemeenschap. Voor de sociale promotie van de deelnemers was op de basisallocatie 54.1 van datzelfde programma euro voorzien. De landbouwvorming is opgenomen in het Programma voor Plattelandsontwikkeling in Vlaanderen, dat op 6/10/2000 door de Europese Commissie werd goedgekeurd en de uitvoering regelt van verordening (EG) nr. 1257/99. Hierdoor wordt 25 % van de uitgaven van de landbouwvorming door de Europese Unie terugbetaald. Deze middelen worden door de EU teruggestort op de begroting van de Vlaamse Gemeenschap en zijn beschikbaar voor de subsidiëring van de vormingsactiviteiten en voor andere initiatieven in het kader van de landbouwvorming, zoals demonstraties van duurzame landbouwmethoden, voorbeeldbedrijven en opleidingen in de biologische landbouw. 44

11 Tabel: betaalde subsidies, begrotingsjaar 2000 (euro) Cursussen Korte Voor- Stages Totaal % vorming drachten Algemene centra , , , ,58 81,0 Gewestelijke centra , , ,75 12,9 Liefhebbersverenigingen , ,86 6,1 Totaal , , , , , % 56,6 29,0 6,1 8,3 100 Tabel: type vergoedingen, begrotingsjaar 2000 (euro) Bedrag % Lesgeververgoedingen Administratie/ werking Demonstratietoelage Praktijktoelage Toelage voor het stagebedrijf Toelage algemeen centrum Totaal Premies sociale promotie (deelnemers) , , , , , , , ,58 37,0 36,3 0,6 7,0 2,8 16,3 100 Tabel : evolutie van de uitgaven per begrotingsjaar (euro) Type activiteit Cursussen Korte vorming Voordrachten Stages , , , , , , , , , , , , , , , ,72 Totaal , , , ,190 45

12 Subsidies per type centrum (2000) 6,1% liefhebbersverenigingen 12,9% gewestelijke centra 81,0% algemene centra Subsidies per type vormingsactiviteit (2000) 8,3% stages 6,1% voordrachten 29,0% korte vorming 56,6% cursussen Bestemming van de subsidies (2000) 36,4% lesgevers 2,7% stage bedrijven 59,1% erkende centra 1,7% deelnemers 46

13 Jaarprogramma De centra dienen jaarlijks voor 1 november bij de afdeling een jaarprogramma in. De minister keurt het programma goed in functie van de beschikbare middelen. De ervaring leert dat de meeste centra meer uren aanvragen dan zij achteraf realiseren. Toch moet de afdeling aan de minister een voorstel voorleggen dat binnen het beschikbare budget past. Elk centrum krijgt een aantal uren toegewezen, dat in dat jaar met zekerheid kan uitbetaald worden. Het aantal toegewezen uren wordt beperkt op basis van een in 1996 ingevoerde prioriteitenlijst en de gepresteerde uren van de voorgaande jaren. Een centrum dat meer dan het aantal toegewezen uren inricht, kan voor de bijkomende activiteiten maar uitbetaald worden in zoverre de budgettaire middelen van dat begrotingsjaar het toelaten. Meestal komen er daartoe voldoende middelen vrij uit de door de andere centra niet gerealiseerde uren. Tabel: realisatiegraad van de aangevraagde jaarprogramma s Aangevraagd Toegekend Gerealiseerd Aangevraagd Toegekend Gerealiseerd* Cursussen Korte vorming Voordrachten Stages (3u/week) Totaal % ,4 69, ,3 70,3 * aanvragen per 31/12/2001 De lesgevers De vormingsactiviteiten worden gegeven door de vaste medewerkers van de centra en door losse medewerkers uit het onderwijs, het wetenschappelijk onderzoek, de landbouwvoorlichting en de bedrijfswereld. De lesgevers zijn bij de afdeling Land- en Tuinbouwvorming geregistreerd. In 2001 werden 310 nieuwe lesgevers geregistreerd. Vormingsactiviteiten Er werden in 2000, met inbegrip van de stages, vormingsuren gesubsidieerd, waarvan 74,8 % door de algemene centra, 16,2 % door de gewestelijke centra en 8,9 % door de liefhebbersverenigingen werden ingericht. Voor de aanvragen 2001 bedragen deze cijfers vormingsuren, waarvan 76,5 % door de algemene centra, 14,9 % door de gewestelijke centra en 8,6 % door de liefhebbersverenigingen. 47

14 Tabel: overzicht van de gesubsidieerde vormingsactiviteiten, begrotingsjaar 2000 (aantal uren) Aantal uren Cursussen Korte Voor- Stages Totaal % vorming drachten (3u/week) Algemene centra ,8 Gewestelijke centra ,2 Liefhebbersverenigingen ,9 Totaal % 53,6 31,7 8,9 5,8 100 Tabel: overzicht van de aangevraagde vormingsactiviteiten, begrotingsjaar 2001 (aantal uren) Aantal uren Cursussen Korte Voor- Stages Totaal % vorming drachten (3u/week) Algemene centra ,5 Gewestelijke centra ,9 Liefhebbersver ,6 Totaal % 53,9 30,0 8,6 7,5 100 Het aantal gesubsidieerde uren steeg in 2000, zowel voor de cursussen als voor de korte vorming en de voordrachten. Het aanbod was het hoogst sinds Alleen de stages zijn in 2000 iets teruggelopen. De stijging ligt uitsluitend bij de algemene centra: de activiteiten van de gewestelijke centra zijn teruggelopen. De vormingsaanvragen van 2001 wijzen erop dat deze trend zich in dit jaar verder zet, behalve voor de stages, die in 2001 een onverwachte heropleving kenden. Tabel: evolutie van het aantal betoelaagde vormingsactiviteiten per begrotingsjaar en per type (aantal uren) Cursussen Korte vorming Voordrachten Totaal (excl. stages) Stages (weken) * aanvragen per 31/12/

15 Tabel : evolutie van het aantal betoelaagde vormingsactiviteiten per type centrum in aantal uren (stages aan 3u/week), per begrotingsjaar Algemene centra Gewestelijke centra Liefhebbersver Afdeling LTV Totaal * aanvragen per 31/12/01 Het aantal betoelaagde uren cursus vertoont tijdens de periode een licht dalende trend. Sinds 1997 is er een aanhoudende stijging van het aantal uren, die te verklaren is door de nog steeds groeiende belangstelling voor bijscholing in informatica. Uit de bespreking van de thema s van de cursussen (zie verder) blijkt dat de interesse van de doelgroep voor de informaticaopleidingen ten koste gaat van de technische en meer algemene opleidingen. Nu zijn juist de gewestelijke centra vooral sterk in technische thema s, terwijl de informaticaopleidingen vooral ingericht worden door de algemene centra. Dit verklaart voor een deel de achteruitgang van het aantal uren van de gewestelijke centra en de vooruitgang van de algemene centra. Het aantal uren betoelaagde korte vormingsactiviteiten is sedert 1996 vrij stabiel, en vertoont een stijging in 2000, zowel bij de algemene als bij de gewestelijke centra. Bij de gewestelijke centra zijn enkele recent erkende centra zeer actief, wat een weerslag heeft op de trend. Het aanbod van de liefhebbersverenigingen blijft sedert drie jaar zeer constant. De belangstelling voor de stages vanaf 1997 is te verklaren door de invoering van het installatieattest in 1996, dat het volgen van twee stages van twee weken voor een aantal deelnemers verplicht stelde. De daling van het aantal stages vanaf 1999 blijkt zich niet voort te zetten. Thema s van de vormingsactiviteiten Het initiatief van het inrichten van vormingsactiviteiten ligt bij de centra, en is afhankelijk van de detectie van vormingsbehoeften bij de potentiële deelnemers. Een cursus die onvoldoende belangstellenden aantrekt is niet subsidieerbaar en wordt afgelast. Een korte vormingsactiviteit die geen volk aantrekt zal niet herhaald worden. De thema s van de gesubsidieerde vormingsactiviteiten leren ons dus veel over wat leeft bij de landbouwers, en welke hun bekommernissen op professioneel vlak zijn. Richtsnoer 2 voorziet een themacode die moet ingevuld worden op de aanvraagformulieren van de vormingsactiviteiten. Deze code zou de afdeling moeten toelaten statistieken te genereren over de thema s die aan bod komen. De centra maakten in 2000 en 2001 nog onvoldoende gebruik van de informaticatoepassing van de landbouwvorming om representatieve overzichten te kunnen trekken van de thema s van de korte vorming. Voor de cursussen worden de themacodes nog manueel verwerkt. 49

16 Tabel: onderwerp van de cursussen volgens de themacode van richtsnoer 2, periode , aantal uren Thema * Meest voorkomende thema s 1. Rundveehouderij algemeen economie bedrijfsleiding informatica 1.3. ziektepreventie en bestrijding klauwverzorging 1.4. voeding selectie kunstmatige inseminatie 1.7. mechanisatie varia zuivelbereiding 2. Varkenshouderij algemeen bedrijfsleiding informatica 2.3. ziektepreventie en bestrijding voeding selectie kunstmatige inseminatie 2.6. huisvesting Pluimveehouderij algemeen Andere diersoorten paarden schapen geiten konijnen bijen en hommels imkercursussen 4.7. andere Akkerbouw economie bedrijfsleiding bestrijding 168 afstellen spuittoestellen 5.4. teelttechniek huisvesting 5.7. mechanisatie onderhoud van tractoren 6. Groenteteelt algemeen economie bedrijfsleiding bestrijding teelttechniek huisvesting

17 Thema * Meest voorkomende thema s 7. Fruitteelt algemeen economie bedrijfsleiding bestrijding teelttechniek snoeien 7.6. huisvesting mechanisatie juridische en sociale onderwerpen Sierteelt algemeen bedrijfsleiding bestrijding teelttechniek huisvesting bloemschikken tuinaanleg Algemene thema's algemeen economie bedrijfsleiding algemene pc- cursussen 9.3. veiligheid huisvesting milieuproblematiek praktische onderwerpen (o.a. metselen, lassen, mechaniek, hydrauliek.) 9.7. wetgeving biologisch telen varia fytocursussen (i.s.m. Min. v. Landb.) cursussen voor erkenning als verkoper/ gebruiker fytoproducten B1 cursussen vestigingscursus B3 cursussen specialisatiecursus Totaal Milieuproject milieuthema s * jaar 2001 op basis van de ingediende aanvragen, voorlopige cijfers 51

18 Evolutie van de thema's van de cursussen aantal uren algemeen technisch bedrijfsleiding starters De technische cursussen blijven in praktisch alle sectoren in aantal uren dalen, terwijl de algemene cursussen bedrijfsleiding (bijna uitsluitend informatica) in aantal uren spectaculair blijven stijgen, ook in Naast computercursussen zitten onder themacode 9.2. ook cursussen bedrijfsmanagement (omgaan met personeel, bedrijfsleiding), die met de gebruikte codering niet tot hun recht komen. De milieuthema s komen aan bod in het cursusaanbod van de landbouwvorming en in de cursussen ingericht in het kader van het milieuproject 2078 (onderaan in de tabel). Deze thema s maken zelden het voorwerp uit van een gehele cursus, maar komen ook in andere cursussen, zoals de starteropleidingen, aan bod. De biologische landbouw in de landbouwvorming In sectoren in ontwikkeling is de behoefte aan opleiding voor de betrokkenen logischerwijze groot, terwijl het voor de centra moeilijk is om voldoende geldige deelnemers bij elkaar te brengen om een subsidieerbare cursus in te richten. De sector van de biologische landbouw is met dit probleem geconfronteerd. Om hieraan te verhelpen bleef in 2001 zoals in 2000 voor deze opleidingen het aanvaardingscriterium voor subsidiëring versoepeld naar alle deelnemers, ouder dan 18 jaar. Deze opleidingen werden met een aparte begrotingspost van de landbouwvorming gesubsidieerd, ongeacht de geldigheid van de deelnemers. Het effect van deze beslissing is in de resultaten van 2000 en 2001 duidelijk zichtbaar. De biologische landbouw neemt een sterk groeiende plaats in bij de korte vorming en komt ook geregeld aan bod in de stages en de voordrachten voor liefhebbers. Kwantitatieve gegevens hieromtrent zijn voorlopig nog niet beschikbaar. 52

19 De deelnemers De afdeling maakt een onderscheid tussen de geldige deelnemers, die behoren tot de doelgroep van artikel 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 21/12/92, en de andere deelnemers. In de volgende tabel worden alle deelnemers weergegeven. Tabel: totaal aantal deelnemers per type vormingsactiviteit Type vormingsactiviteit Cursussen Korte vorming Stages Het succes van de informaticaopleidingen blijkt ook uit de deelnemersaantallen: deze opleidingen worden meestal in kleinere groepen van zes tot tien deelnemers gevolgd. Ondanks de kleinere groepen stijgt het totaal aantal deelnemers. De deelnemersaantallen van de korte vormingsactiviteiten (inclusief de voordrachten voor liefhebbers) mogen niet verkeerd geïnterpreteerd worden. Het gaat hier om het aantal geregistreerde aanwezigheden. Dezelfde personen kunnen aan meerdere activiteiten deelnemen en worden dus meermaals meegerekend. De tabel zegt helaas niets over het aandeel van de doelgroep dat door de landbouwvorming wordt bereikt. Wel is duidelijk dat minstens een deel van de doelgroep jaarlijks geregeld aan korte vormingsactiviteiten deelneemt. Dit bewijst op zijn minst dat de korte vorming beantwoordt aan een reële behoefte. De installatieproeven in 2001 Het installatieattest geeft toegang tot de subsidies van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) aan personen die geen landbouwopleiding gevolgd hebben. Het wordt behaald na het slagen voor een installatieproef (B4). De cursisten kunnen aan de proeven deelnemen na het volgen van een cursuspakket bestaande uit een vestigingscursus (B1), een stage (B2) van tweemaal twee weken en een specialisatiecursus (B3). In bepaalde gevallen is er vrijstelling van het volgen van een bepaald onderdeel van de opleiding. De proeven worden tweemaal per jaar in elke provincie ingericht in samenwerking met de provinciale landbouwdiensten. De jury bestaat uit twee vertegenwoordigers van de afdeling Land- en Tuinbouwvorming, een ambtenaar van de betrokken provinciale dienst en een vertegenwoordiger van elk algemeen centrum waarvan deelnemers aan de proef deelnemen. Elke proef bestaat uit een schriftelijk open boek gedeelte en een mondeling gedeelte waarbij de deelnemer een socio-economische voorstelling geeft van een bedrijf (meestal het stagebedrijf of het over te nemen bedrijf). 53

20 Tabel: resultaten van de installatieproeven in 2001 Voorjaar Najaar Totaal Provincie Geslaagd Niet Geslaagd Niet Geslaagd Niet geslaagd geslaagd West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Totaal Tabel: evolutie van de deelname aan de installatieproeven Jaar Aantal geslaagde deelnemers In 2001 stellen wij een nieuwe stijging vast in de belangstelling van de jonge starters. Toch halen wij niet meer de aantallen van voor de invoegetreding van MAP II en de nutriëntenhalte. Daardoor stijgt het aandeel van meer alternatieve en kleinere sectoren zoals de biologische landbouw en de paardenhouderij. Kwaliteitsbewaking en inspecties De afdeling inspecteert steekproefsgewijs een aantal vormingsactiviteiten ter plaatse. De inspecties hebben een dubbele functie. Enerzijds is er de controle op het naleven van de regelgeving. Anderzijds wenst de afdeling via de inspecties de kwaliteit van de opleidingen te stimuleren. De afdeling Land- en Tuinbouwvorming heeft in inspecties van vormingsactiviteiten uitgevoerd. Tabel: aantal inspecties in 2001 Provincie Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Totaal Aantal inspecties

21 Sociale promotie De landbouwers en hun helpers die een cursuscyclus van ten minste 75 uren binnen een tijdsbestek van 5 jaar met goed gevolg beëindigd hebben kunnen via de afdeling Land- en Tuinbouwvorming een vergoeding voor sociale promotie ontvangen van 1,49 euro per uur. In 2001 werd op deze basis een totaal bedrag van euro uitbetaald aan 194 aanvragers. Het aantal aanvragen kent een stijging die te maken heeft met het succes van de cursussen en het aantal gevolgde stages. Tabel: uitbetaalde premies voor sociale promotie (euro) Begrotingsjaar Uitbetaald bedrag Informatisering van de vormingsaanvragen In 2001 werd de tweede fase van de informatisering van de landbouwvorming operationeel. Het programma laat toe dat de centra hun aanvragen van vormingsactiviteiten indienen via internet. De erkenning van nieuwe lesgevers en de opmaak van de schuldvorderingen kan eveneens online gebeuren. Dit programma was de eerste operationele intranettoepassing van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, en is een voorbeeld van e-government. De centra kunnen sedert half 2001 via internet gegevens uitwisselen rechtstreeks tussen hun informaticatoepassingen en het bestand van de Afdeling Land- en Tuinbouwvorming. Hierdoor kunnen de centra die dit wensen hun subsidieaanvragen volledig automatiseren. Tevens is voorzien dat de vormingsactiviteiten die via internet aangevraagd worden automatisch gepubliceerd worden op de website van EDUFORA ( Hierdoor wordt het vormingsaanbod voor iedereen toegankelijk via internet. De koppeling met EDUFORA liep om technische redenen vertraging op. Intern kan de afdeling de dossierafhandeling via dit zelfde programma uitvoeren. In de loop van 2002 wordt de dossierbehandeling nog verder verfijnd en verder uitgewerkt zodat ook de betalingen onder digitale vorm aan het Vlaams Betaalorgaan zullen doorgegeven worden. De afdeling hoopt hiermee de doorlooptijden van de dossiers te kunnen verkorten en de dienstverlening aan de centra en de cursisten te verbeteren. 55

22 11. DUURZAME LANDBOUW Strategisch project duurzame landbouw In het kader van het strategisch project duurzame landbouw werd door de professoren D. Reheul en E. Mathijs en ir. J. Relaes eind augustus een tekst uitgewerkt met als titel Elementen voor een toekomstvisie met betrekking tot een duurzame land- en tuinbouw in Vlaanderen. Bedoeling van de tekst was een aantal elementen aan te reiken om een debat omtrent duurzame landbouw in Vlaanderen op gang te brengen. Ter illustratie ziet u hier enkele elementen uit de discussietekst. Deze tekst werd op 16 oktober 2002 voorgesteld in de Commissie Landbouw van het Vlaams Parlement die in dezelfde vergadering een eerste bespreking wijdde aan de tekst. Volgens de Vlaamse minister van Leefmilieu en Landbouw Vera Dua betekende dit de officiële start van het debat rond duurzame land- en tuinbouw in Vlaanderen. Op 23 oktober werd de Mina- raad, de VLTR en de SERV om advies gevraagd omtrent deze toekomstvisietekst en dit tegen 31 januari

23 Om het debat ook ruimer te kunnen voeren dan met de officiële adviesorganen werd de tekst voor reactie op de website van ALT geplaatst, ondersteund door een artikel met de auteurs in Buitenkansen. Landbouwscholen werd actief uitgenodigd een reactie in te sturen. De auteurs hebben zelf een 20 tal lezingen gehouden her en der in Vlaanderen om de tekst toe te lichten en in debat te treden met een geïnteresseerd publiek. 57

24 Actieplan biologische landbouw Situering Demonstratieproject graan - luzerne De graanteelt wordt op het biologisch melkveebedrijf steeds belangrijker als vervanger van de energieleverancier maïs. De grote voordelen zijn dat de structuur van de bodem minder belast wordt en dat onkruidbestrijding heel wat minder arbeidsintensief is. De teelt van luzerne is dan weer interessant omwille van het stikstofbindend vermogen, de structuurverbeterende potenties en de hoge productiecapaciteit. Dit demonstratieproject wilde melkveehouders daarom inzicht geven over de mogelijkheden van luzerne en granen om te komen tot een rendabele melkproductie. Er werden 4 biologische bedrijven gekozen waar graan of luzerne als ruwvoederteelt binnen de vruchtwisseling voorkwamen. De gedemonstreerde teelttechnieken zijn niet enkel op het biologisch bedrijf toepasbaar, maar bieden ook een grote meerwaarde binnen de gangbare bedrijfsvoering. Niet alle geplande thematische bedrijfsbezoeken konden doorgaan door de MKZ- crisis. Er werd besloten om foto's te maken van de teelten in de groeiperiode en deze in een brochure voor telers te verwerken. Toen er einde juni versoepeling kwam inzake de MKZ- maatregelen, konden toch nog twee veldbezoeken georganiseerd worden. De samenwerking tussen boer en voorlichter leverde een boeiend verhaal. Als afsluiting van het project organiseerde BLIVO op de bedrijven twee dagen over de plaats van de geoogste producten in het rantsoen. Op de ervaring van de boer werd uitvoerig ingegaan. Van verschillende voedermiddelen: GPS, graan, luzernekuil, rumulus en korrelluzerne kon een monster getoond worden. Verder werd de evolutie van de teelt gedurende het jaar besproken. Bij die gelegenheid werd een brochure beschikbaar gesteld waarin enerzijds de plaats van luzerne en granen in het rantsoen toegelicht wordt en anderzijds een overzicht wordt gegeven met kleurenfoto's van de teelten. De Vlaamse overheid levert ernstige inspanningen om een concrete inhoud te geven aan de duurzaamheidgedachte uit verschillende beleidsverklaringen. Het Actieplan Biologische landbouw is daar een treffend voorbeeld van. Het plan dat sinds juni 2000 operationeel is, kwam midden 2001 op kruissnelheid met de werving van vier personeelsleden. Bij de afdeling Land- en Tuinbouwvorming van ALT werd de Cel Biologische landbouw opgericht. In het Actieplan Biologische landbouw zijn een groot aantal strategieën opgenomen die binnen de bevoegdheden van de Vlaamse regering vallen. Lopende en geplande initiatieven van de landbouwadministratie voor deze sector werden gebundeld waardoor coördinatie en controle eenvoudiger zijn geworden. De meeste van de geplande acties kwamen in 2001 volgens plan van de grond. Gangbare boeren worden gesteund bij omschakeling Om de drempel naar omschakeling te verlagen helpt de overheid biologische landbouwers financieel en op kennisvlak. 58

25 Investeringen in de biologische landbouw vallen binnen de hoogste categorie van investeringssteun (40%) die bij het VLIF kan verkregen worden. Het bouwen, verbouwen en uitrusten van bedrijfsgebouwen die bedoeld zijn voor het houden van biologische varkens of biologische leghennen en de aanleg van hoogstamboomgaarden in de bioteelt werden expliciet vermeld in de VLIF- reglementering maar ook andere investeringen die noodzakelijk zijn bij omschakeling naar biologische productiemethoden kunnen in aanmerking komen voor de hoogste investeringsschijf. De afdeling Land- en Tuinbouwvorming geeft ook subsidies voor het laten opmaken van een omschakelingsplan en voor bedrijfsbegeleiding op maat van het individuele landbouwbedrijf. Drie organisaties werden door de overheid erkend om advies te verlenen en ervaring door te geven. Door een omschakelingsplan krijgt de geïnteresseerde bedrijfsleider een antwoord op vragen als: hoe lang duurt het voor ik biologische producten op de markt kan brengen? Welke investeringen zijn daarvoor nodig op mijn bedrijf? Welke kennis mis ik? Welk bedrijfsresultaat kan ik verwachten? Deze subsidie kan aangevraagd worden door gangbare landbouwers, pas omgeschakelde landbouwers of kandidaat-landbouwers. Landbouwers die daadwerkelijk omschakelen kunnen vijf jaar lang subsidie voor bedrijfsbegeleiding krijgen. In 2001 deden zo'n 20 landbouwers beroep op deze subsidiemogelijkheden. Door het financieren van voorbeeldbedrijven en demonstratieprojecten wordt aan de landbouwers de mogelijkheid geboden om te kijken hoe omschakeling in de praktijk verloopt. Op een voorbeeldbedrijf kan de landbouwer van gedachten wisselen met een collega die al enkele jaren ervaring heeft opgedaan. In 2001 werd een gevarieerde selectie voorbeeldbedrijven biologische landbouw gemaakt. Varkenshouderij, melk- en vleesveehouderij, groenteproductie en fruitteelt komen aan bod. De demonstratieprojecten hebben veeleer de bedoeling nieuwe technieken en wetenschappelijke bevindingen beter bekend te maken. Kennisoverdracht door vorming en onderwijs Naast het stimuleren van contacten tussen landbouwers, gaat aandacht naar vorming en onderwijs. Binnen het gamma gesubsidieerde cursussen van de naschoolse landbouwvorming heeft de biologische landbouw al een eigen plaats verworven. Ook binnen het lessenpakket van het landbouwonderwijs krijgt biologische landbouw steeds meer aandacht waardoor de nood aan goed ingelichte lesgevers ontstond. Daarom subsidieerde ALT een lerarenopleiding Introductie in de biologische landbouw. Marktontwikkeling door voorlichting en communicatie De afzetmarkt voor biologische producten bestendigen, vergroten en beter structureren is even belangrijk als de biologische omschakeling stimuleren. De afzetmarkt moet immers permanent in evenwicht zijn met de groeiende productie om de dynamiek in de biologische landbouw te houden. Daarom heeft ALT in samenwerking met VLAM een bioketenanimator aan het werk gezet die knelpunten in de afzetmarkt opspoort en projectmatig oplossingen uitwerkt. 59

26 Om ook het brede publiek kennis te laten maken met bio werd steun verleend aan verschillende externe projecten. Zo kreeg het Vlaams Platform voor de biologische landbouw subsidie voor de campagneweek in juni en werd de bio-blos campagne van VLAM gedeeltelijk gefinancierd. Bovendien kreeg Bioforum Vlaanderen de opdracht om de Biotheek, een kennis- en informatiecentrum voor biologische productie op te richten. Bij dit infoloket kunnen zowel biologische land- en tuinbouwers, handelaars en verwerkers als consumenten terecht. Om consumenten met degelijke argumenten te kunnen overtuigen laat ALT aansluitend bij deze initiatieven onderzoek uitvoeren naar de prijsvorming van een biologisch product en naar traceerbaarheid in de biologische keten. Opvolging van het actieplan Achter de schermen gebeurde nog heel wat meer. Met andere ambtenaren overlegde de cel biologische landbouw over wetgeving, onderzoek, onderwijs, Er waren veelvuldige contacten met alle geledingen van de sector: landbouworganisaties, koepelorganisaties voor handel- en verwerking en consumentenorganisaties. De uitvoering van het actieplan wordt met deze betrokkenen regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd. Stimulering van een duurzame landbouw in Vlaanderen Subsidies voor milieuvriendelijke landbouwproductiemethodes en de instandhouding van de genetische diversiteit In het kader van de Europese landbouw- milieuverordening 2078/92 waren een aantal subsidiemaatregelen uitgewerkt voor het toepassen van bepaalde milieuvriendelijke maatregelen. De landbouw- milieuverordening werd overgenomen in de ruimere plattelandsverordening die een hele reeks van steunmaatregelen aan de landbouw bundelt. Dit betekent evenwel dat er geen overeenkomsten meer kunnen worden afgesloten in toepassing van de landbouw- milieuverordening. In toepassing van de plattelandsverordening kunnen land- en tuinbouwers subsidies ontvangen voor het toepassen van de volgende milieuvriendelijke landbouwproductiemethodes op hun percelen die gelegen zijn in het Vlaams Gewest. Het gaat hierbij om: subsidie voor groenbedekking; subsidie voor mechanische onkruidbestrijding; subsidie voor de vermindering van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen; subsidie voor de instandhouding van de genetische diversiteit van bedreigde lokale rassen en variëteiten. Om voor deze subsidie in aanmerking te komen sluiten de landbouwers een overeenkomst van 5 jaar af met de afdeling Land- en Tuinbouwvorming. 60

27 Regelgeving De reglementering voor deze milieuvriendelijke landbouwproductiemethoden worden beschreven in de volgende wetgeving: Regelgeving in toepassing van de verordening (EG) nr.2078/92 Besluit van de Vlaamse regering van 4 juni 1999 betreffende de toekenning van subsidies om landbouwproductiemethoden toe te passen en het sluiten van beheersovereenkomsten ter uitvoering van de verordening (EEG) nr. 2078/92 van de Raad van 30 juni 1992 betreffende landbouwproductiemethoden die verenigbaar zijn met de eisen inzake milieubescherming, en betreffende natuurbeheer; Ministerieel besluit van 4 juni 1999 betreffende het toepassen van milieuvriendelijke landbouwproductiemethoden ter uitvoering van de verordening (EEG) nr. 2078/92 van de raad van 30 juni Regelgeving in toepassing van de verordening (EG) nr.1257/99 Besluit van de Vlaamse regering van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor het toepassen van milieuvriendelijke landbouwproductiemethoden en het in stand houden van de genetische diversiteit; Ministerieel besluit van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor het inzaaien van een groenbedekker met toepassing van het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling; Ministerieel besluit van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor mechanische onkruidbestrijding met toepassing van het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling; Ministerieel besluit van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor mechanische onkruidbestrijding met toepassing van het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling erratum gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 12 maart 2002; Ministerieel besluit van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor de vermindering van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen in de sierteelt met toepassing van het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling; Ministerieel besluit van 18 juni 2001 betreffende de toekenning van subsidies voor de bescherming van de genetische diversiteit met toepassing van het Vlaamse Programma voor Plattelandsontwikkeling. Bekendmaking De ingenieurs van de buitendiensten van de afdeling hebben bij diverse gelegenheden de maatregelen voorgesteld aan de landbouwers: tijdens studievergaderingen georganiseerd door de afdeling of door de landbouwers; tijdens cursussen en stages van de naschoolse vorming; op fora zoals Agribex en op lokale tentoonstellingen. Deze informatie is eveneens beschikbaar op de internetsite van ALT: 61

28 Bodemerosiebeperkende maatregelen in West- en Oost-Vlaanderen In het kader van de ALT- demonstratieprojecten Duurzame landbouw 2001 heeft het Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu (PROCLAM) vzw het project Demonstratie van teelttechnische maatregelen en bodemverbetering ter beperking van bodemerosie en nutriëntenverlies in West- en Oost-Vlaanderen uitgewerkt. Doel van dit project was via demonstratievelden, individuele en groepsvoorlichting het bewustwordingsproces bij de land- en tuinbouwers te bespoedigen om op die manier, door het toepassen van enkele teelttechnische maatregelen, het bodemverlies door erosie zo veel mogelijk te beperken. Er werden binnen het project in het totaal 10 demonstratievelden aangelegd en 15 demonstratieactiviteiten georganiseerd. Op de velden werden verschillende teelttechnische maatregelen ter bestrijding van bodemerosie en uitspoeling van nutriënten gedemonstreerd zoals bijvoorbeeld bufferstroken, groenbedekking, tussenzaai van gras in maïs, minimale nietkerende grondbewerkingen en directzaai. Op de demonstratieactiviteiten werden in het totaal ongeveer 500 personen bereikt waaronder heel wat land- en tuinbouwers, onderzoekers en beleidsmensen. Een groenbedekking vermindert de bodemerosie van landbouwgronden, verbetert de structuur van de bodem en fungeert als vanggewas voor de stikstof die na de oogst in de grond achterblijft en in de winterperiode afspoelt. In de zomer van 2001 werden proefvelden aangelegd in Beselare en Zottegem, waarbij in totaal 18 gewassen gedemonstreerd werden. Tevens werden proeven aangelegd met de inzaai van gras als groenbedekker tijdens de groei van de maïs. Naast de aanleg van de demonstratievelden met de daaraan gekoppelde bezoeken, werden 37 land- en tuinbouwers individueel aangesproken om hen te adviseren inzake het toepassen van erosiebeperkende maatregelen op hun bedrijf. De activiteiten die doorgingen resulteerden eveneens in een drietal publicaties in de gespecialiseerde vakpers en in een zestal brochures. Groenbedekking Landbouwers die een groenbedekker inzaaien na de hoofdteelt kunnen een jaarlijkse subsidie van 50 euro (in 2001 is dit 2000 BEF) per ha bekomen. Landbouwers die op een bepaald perceel willen genieten van de 25% verhoogde bemesting in het kader van het mestdecreet, kunnen hiervoor evenwel geen subsidie ontvangen. Resultaten 2001 Door het verruimen van de maatregel is deze maatregel sterk in volume toegenomen. De maatregel is nu immers voor heel Vlaanderen van toepassing waarbij de groenbedekker kan ingezaaid worden na alle teelten met een ruimer assortiment van groenbedekkers. De extra beperkende voorwaarde in verband met verhoogde bemesting heeft een negatieve invloed op de interesse voor de maatregel. Tabel: groenbedekking: lopende contracten in 2001 Provincie Lopende Oppervlakte Jaarlijkse contracten in 2001 (in ha) subsidie(*) (afgeronde cijfers) (afgeronde cijfers) West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg , Vlaams-Brabant Totaal (*) Voor deze subsidie komt de Europese overheid tussen met 50 % cofinanciering. 62