Blok 3/dag 5 Berry van Zuidam

Transcriptie

1 Blok 3/dag 5 Berry van Zuidam 1 Berry van Zuidam 2 1

2 Agenda van de dag Introductie Berry van Zuidam Voortgang opleiding onderhoudsvoorzieningen ex-partner Theorie Oefenen Pensioen Theorie Oefenen Vooruitblik volgende lesdag Evaluatie 3 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners 4 2

3 Onderhoudsvoorzieningen Urgentie Grote behoefte aan duidelijkheid over het inkomen na scheiding Veel procedures over alimentatie 5 Toegevoegde waarde familiemediator Lawyers paradise familiemediator kan een bijdrage leveren aan het voorkomen van een juridische rechtsstrijd familiemediator kan door het inzetten van zijn vaardigheden de koek vergroten 6 3

4 Onderhoudsvoorzieningen Onderhoudsvoorzieningen Kinderen (ex) partners 7 Onderhoudsvoorzieningen Onderhoudsverplichting Tijdens het huwelijk (of GP art. 1:80b BW) Kinderen (art. 1:392 BW ev) Partners (art. 1:81 BW ev) Na het huwelijk (of GP art. 1:80e BW) Kinderalimentatie (1:392 BW ev) Partneralimentatie (1:157 BW) 8 4

5 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Wie hebben een onderhoudsplicht De voormalige echtgenoot (1:157 BW) Schakelbepaling voor GP (1:80e lid 1 en 1:80d lid 2 BW) Geen verplichting beëindiging relatie samenwoners 9 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Duur onderhoudsplicht (art. 1:157 BW) In principe 12 jaar Vanaf datum inschrijving echtscheidingsbeschikking Duur huwelijk korter dan 5 jaar en geen kinderen => duur onderhoudsverplichting gelijk aan duur huwelijk (bij hertrouwen telt duur 1 e huwelijk mee) Duur alimentatie bij echtscheiding voor 1 januari 1994, in principe onbeperkt 10 5

6 Wettelijke maatstaven voor bepaling omvang alimentatie Behoeftigheid: Onvoldoende inkomen om zelfstandig in levensonderhoud te kunnen voorzien In redelijkheid dit inkomen niet kan verwerven. Behoefte: Welstandsniveau tijdens het huwelijk 11 Vaststellen behoefte partneralimentatie Behoefte: Huwelijksgerelateerde welstand Voorziening ivm overlijden art. 1:157 lid 2 BW Gebruikelijke besparingen Werkelijke kosten Hof methode 12 6

7 Opdracht behoefte Behoefte: Maak een overzicht van mogelijke behoefte van de alimentatiegerechtigde 13 Hof Methode Gezinsinkomen tijdens huwelijk : Kosten kinderen (af) : -876 Beschikbaar voor partijen : Behoefte (60%) : Bijdrage kinderen a-gerechtigde : 271 Benodigd netto inkomen : Eigen inkomen na scheiding : Resteert aan netto behoefte : 115 Resteert aan bruto behoefte : 194 ( 115/0,592) 14 7

8 Hof Methode Indien de alimentatiegerechtigde partneralimentatie gaat ontvangen zal deze partneralimentatie worden belast met inkomensafhankelijke premie voor de zorgverzekeringswet. In de berekening wordt hier rekening mee gehouden door het eigen inkomen te verlagen met de te betalen premie ZVW. Maar wat zijn hiervan de gevolgen? Hogere behoefte en mogelijk een hogere partneralimentatie, hierdoor stijgt de premie ZVW weer, hierdoor daalt het eigen inkomen, hierdoor wordt de behoefte groter, etc etc. 15 Vaststellen draagkracht partneralimentatie Partner Kind Draagkrachtruimte Draagkracht (60% vs. 70%) Kinderalimentatie Verblijfskosten (ZK) Resteert netto 430 Resteert bruto (40,85%)

9 Confrontatie behoefte met draagkracht Behoefte bedraagt : 194 Draagkracht bedraagt : 726 Partneralimentatie bedraagt in beginsel 194 Jusvergelijking: Controle berekening om te voorkomen dat de onderhoudsgerechtigde partner in een financieel betere positie geraakt dan de onderhoudsplichtige. 17 Wettelijke maatstaven voor bepaling omvang alimentatie Behoeftig en behoefte Vaststelling alimentatie volgens art. 1:157 BW Niet behoeftig wel behoefte Mogelijk kortere duur of dalend bedrag 18 9

10 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Overige aspecten alimentatie (matiging) Misdragingen ex-partner Jurisprudentie parallel aan 1:399 BW 19 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Overige bepalingen partneralimentatie Art. 1:157 lid 5 BW Mogelijkheid verlenging alimentatie na 12 jaar. Binnen 3 maanden na het vervallen van de alimentatieplicht. Uitsluitend in uitzonderlijke gevallen: als het beëindigen van de partneralimentatie in strijd is met de maatstaven van redelijkheid en billijkheid

11 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Overige bepalingen partneralimentatie Art. 1:158 BW In onderling overleg vaststellen van partneralimentatie Afzien van alimentatie Afwijkende duur overeenkomen Art. 1:159 BW Niet wijzigingsbeding Voorzichtigheid geboden 21 Afzien van partneralimentatie Hoe kijkt je hier als familiemediator tegenaan? 22 11

12 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Einde alimentatieplicht Wettelijke regels art. 1:157 BW Onderling overeengekomen Artikel 1:158 BW Van rechtswege Art. 1:160 BW 23 Fiscale aspecten partneralimentatie Belast bij onderhoudsgerechtigde: Art lid 1b Wet IB 2001 Aftrekbaar bij onderhoudsplichtige Art. 6.3 lid 1 Wet IB 2001 Ingangsdatum: verbreken duurzame relatie of inschrijving echtscheidingsbeschikking Denk aan inkomensafhankelijke premie ZVW (art. 43 ZVW) Uitzondering alimentatie van voor 2006 (art. 5.4 Regeling ZVW) 24 12

13 Fiscale aspecten partneralimentatie Afkoop partneralimentatie Zelfde systeem andere heffingsgronden Uitsluitend in onderling overleg Fiscaal niet mogelijk bij samenwoners 25 Onderhoudsvoorziening samenwoners Belast bij onderhoudsgerechtigde: Art lid 1c Wet IB 2001 Aftrekbaar bij onderhoudsplichtige Art. 6.3 lid 1f Wet IB 2001 In rechte vorderbaar Dringende morele verplichting Besluit Staatssecretaris 24 juni 2015 (tremanorm) 26 13

14 Onderhoudsvoorzieningen ex-partners Vraag: Tom betaalt maandelijks partneralimentatie aan Annemarie. Annemarie is dolgelukkig met haar nieuwe vriend Willem die op dit moment in een scheiding is verwikkeld. Ze wonen nu een half jaar samen. Wat is het gevolg van deze samenwoning ten aanzien van de partneralimentatie? Geen werking artikel 1:160 BW. Willem is namelijk nog gehuwd. 27 Oefening beoordelen draagkrachtberekening 28 14

15 Pensioen 29 Webinar FFP v=sm3ml3wy0zm&t=59s 30 15

16 Pensioenafwikkeling Onderzoek TNS NIPO 2011 Scheiden in Nederland Kwart geeft aan achteraf dingen anders te hebben gedaan of informatie te hebben gemist tijdens de afwikkeling van de scheiding Men had dingen anders willen regelen op het gebied van pensioenen. Pensioenmonitor 2016 (Wijzer in geldzaken) Pensioenverdeling komt bij meer dan 1 op de 3 scheidingen niet aan de orde. Indien wel pensioen verdeeld, toch nog 34% ontevreden. Meer info over Pensioenmonitor 2016 op de website van De Scheidingsdeskundige bij nieuwsberichten ( ) 31 Pensioenafwikkeling Evaluatie Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (SEO onderzoek 2007) Knelpunten: Het gebrek aan kennis over de WVPS bij advocaten, notarissen en ex-echtgenoten. De methodiek van verevenen zorgt voor levenslange afhankelijkheid tussen ex-echtgenoten

17 Pensioenverweer art. 1:153 BW 33 Pensioenvoorzieningen Verdeling van pensioenrechten bij scheiding: 7 oktober 1959 tot 27 november 1981 pensioenrechten verknocht Scheidingen 27 november 1981 en 1 mei 1995 à Boon van Loon arrest Scheidingen na 1 mei 1995 Wet Verevening Pensioenen bij Scheiding (Wet VPS) 34 17

18 Boon van Loon arrest Tussen en Pensioen valt in de gemeenschap Finaal verrekenbeding Verrekening van de pensioenrechten Afrekenen met geld of ander vermogen Afrekenen met pensioenrechten zelf vergeten te verrekenen? Alsnog verrekenen! 35 Wet Verevening pensioenen bij scheiding (WVPS) Vanaf 1 mei 1995 Staat los van huwelijksgoederenregime Ziet op oudedagspensioen huwelijkse periode (art. 3 Wet VPS) 50% van opbouw huwelijkse periode Vereveningsgrens (art. 66 PW) Binnen twee jaar melding, zelfstandig vorderingsrecht op pensioenuitvoerder (art. 2 lid 2 Wet VPS) 36 18

19 Wet Verevening pensioenen bij scheiding (WVPS) Afwijkende verdeling Periode voor het huwelijk (art. 4 WVPS) Andere verdeling binnen bandbreedte 0/ /0 (let op minimum artikel 3 lid 3 WVPS) Conversie (art. 5 WVPS) Pensioenverrekening 37 Afzien van pensioen Hoe kijkt je hier tegenaan? Overwegingen? Gevolgen inzichtelijk maken (contante waarde) Informed consent: Hof Amsterdam , ECLI:NL:GHAMS:2016:

20 Afzien van pensioen Hof Amsterdam , ECLI:NL:GHAMS: 2016:191 Vrouw zag af van pensioen en kwam daar later op terug. Er waren geen stukken waaruit bleek waar de vrouw van afzag. Vrouw is in gelijk gesteld. Pensioenen alsnog verevenen! 39 Conversie Belangrijkste afwegingen: Pensioenrecht niet meer afhankelijk van partner (gekozen pensioendatum / overlijden) Geen bijzonder NP meer Aangroei pensioenrecht bij overlijden vereveningsgerechtigde vervalt 40 20

21 Oefening: Bespreken conversie Familie mediator Man, 58 Vrouw, 43 Nabestaandenpensioen op risicobasis 41 Pensioenverrekening Pensioenverrekening Vermogen Bestaande of nieuwe lijfrente Alimentatie 42 21

22 Pensioenverrekening Vermogen Aftrekbaar bij betaler en belast bij de ontvanger (art. 6.3 lid 1d en lid 3a Wet IB 2001). Denk aan 2.17 lid 7 Wet IB 2001 Het vermogen ter verrekening is bepalend voor de fiscaliteit Denk aan bijdrage ZVW 43 Pensioenverrekening Nieuwe lijfrente Aftrekbaar als onderhoudsverplichting (art. 6.3 lid 1d Wet IB 2001 jo. art. 6.6 lid 1 Wet IB 2001) Belast in uitkeringsfase bij ontvanger art lid 3a en lid 4 Wet IB 2001 Voordelen: Extra aftrekruimte Opheffen mogelijk pensioengat (afhankelijk van behoefte) Flexibelere variant dan pensioen (kortere looptijd) Eigen recht vereveningsgerechtigde partner 44 22

23 Pensioenverrekening Bestaande lijfrente Waarde niet aftrekbaar art. 6.4 lid 2 Wet IB 2001 Uitkeringen belast art lid 3a en lid 4 Wet IB Pensioenverrekening Kan een lijfrentebankspaarrekening worden ingezet om pensioenen te verrekenen? Neen, art. 6.6 lid 1 Wet IB 2001 jo. art lid 1a onder 1 Wet IB 2001 Idem voor afkoop partneralimentatie in de vorm van een lijfrente (art. 6.5 Wet IB 2001) 46 23

24 Bijzonder nabestaandenpensioen Bij scheiding wordt volledig nabestaandenpensioen (NP) omgezet in bijzonder nabestaandenpensioen (art. 57 PW) Tenzij aanspraak BNP is toegekomen aan een eerdere partner Niet van toepassing bij scheiding van tafel en bed 47 Bijzonder nabestaandenpensioen Aandachtspunten Partnerbegrip Echtgenoot/geregistreerde partner Partner in de pensioenovereenkomst Artikel 1 PW Pensioen op opbouwbasis Pensioen op risicobasis 48 24

25 Afwijkende afspraken Afwijken huwelijkse voorwaarden Afwijken in convenant Denk aan goede vastlegging 49 Stamrechtvoorziening Verdeling van een stamrecht bij scheiding: Een stamrecht wordt in het kader van een echtscheiding gezien als regulier vermogensbestanddeel. (art. 19b lid 3 en 8 Wet LB jo. art. 11a Wet LB oud). Overgangsrecht stamrechten art. 39f Wet LB Denk aan afkoop mogelijkheid (100% belast) 50 25

26 Lijfrentevoorziening Onderdeel van het totale gemeenschappelijke vermogen is een lijfrentevoorziening. De waarde van de lijfrente is precies gelijk aan de overwaarde van de woning. Man en vrouw komen overeen dat de lijfrente aan de man wordt toebedeeld. De vrouw krijgt de woning en draagplicht van de hypotheek. Hoe loopt e.e.a. fiscaal? 51 Verrekening met lijfrente Lijfrente mag niet (deels) vervreemd worden (art lid 2 Wet IB 2001) Vervreemding aan een gewezen echtgenoot in verband met verdeling van een gemeenschap vrijgesteld (art lid 2a Wet IB 2001 ) 52 26

27 Verrekening met lijfrente Belast bij de vrouw op grond van art lid 3b Wet IB 2001 Aftrekbaar bij man op grond van art. 6.3 lid 1d Wet IB 2001 Denk aan toerekenen op grond van 2.17 lid 7 Wet IB Casus over pensioen MC vragen Casus Bols - ter Stege 54 27

28 Afsluiting Vooruitblik morgen Evaluatie 55 28