Ruimte voor dijken Ruimte door recht

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ruimte voor dijken Ruimte door recht"

Jozef de Jonge
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ruimte voor dijken Ruimte door recht SLOTBIJEENKOMST RUIMTELIJK INSTRUMENTARIUM DIJKEN 11 februari Inntel Hotel Rotterdam Centre Berthy van den Broek & Marleen van Rijswick

2 Inhoud Regelgeving is het probleem niet Legitimiteit als randvoorwaarde Juridische bevoegdheden en instrumenten Een feestje waar iedereen welkom is Hoe een gedeelde visie vorm te geven Prikkelende gedachten over nadeelcompensatie

Legitimiteit van de besluitvorming Ingrijpende

op een gedeelde visie en hebben draagvlak nodig

rivieren traag door oneindig laagland gaan ( ) en

3 Legitimiteit van de besluitvorming Ingrijpende maatregelen zijn niet nieuw, maar moeten berusten op een gedeelde visie en hebben draagvlak nodig in de samenleving. Zet de burger dus niet buiten spel! Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan ( ) en in alle gewesten wordt de stem van het water met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord. Marsman

dat alle belangen bij de besluitvorming worden betrokken Afstemming tegenstrijdige belangen

4 Is regelgeving het probleem? De rol van het recht Voorzien in bevoegdheden Voorzien in juridisch instrumentarium Zorgdragen dat alle belangen bij de besluitvorming worden betrokken Afstemming tegenstrijdige belangen met algemeen belang als leidraad Conflictpreventie (onder meer door nadeelcompensatie) Conflictbeslechting Met dank aan het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

5 Houd rekening met alle belangen; maar het algemeen belang van een veilige delta waar het goed leven is voor iedereen - nu en in de toekomst - is leidend Waterwet & Deltaprogramma (tzt Omgevingswet) Nederland ook op lange termijn beveiligd tegen overstromingen en voorbereid op gevolgen klimaatverandering en bodemdaling Economische ontwikkeling Rechtszekerheid voor burgers wat betreft veiligheid en bewoonbaarheid van het land (Grondwet) Per spoor (water en ruimtelijke ordening) of samen?

Er is een mozaïek van bevoegdheden: De kunst is om samen op te roeien Water Rijk Als wetgever Als regering Als minister Als toezichthouder Als beheerder Als financier Waterschappen Als beheerder Als

6 Er is een mozaïek van bevoegdheden: De kunst is om samen op te roeien Water Rijk Als wetgever Als regering Als minister Als toezichthouder Als beheerder Als financier Waterschappen Als beheerder Als wetgever Als plan- of project-vaststeller Als vergunningverlener Als financier Ruimtelijke ordening Rijk Als wetgever Als regering Als minister Als toezichthouder Als plan- of project-vaststeller Als financier Provincie: Als wetgever Als toezichthouder Als plan- of project-vaststeller Als financier Gemeente Als wetgever Als plan- of project-vaststeller Als vergunningverlener Als financier

Er is een mozaïek aan instrumenten: De kunst is er een passend plaatje van te maken Water Ruimte reserveren Keur Legger Beleidsregels Algemene regels Watervergunning

7 Er is een mozaïek aan instrumenten: De kunst is er een passend plaatje van te maken Water Ruimte reserveren Keur Legger Beleidsregels Algemene regels Watervergunning Onteigening Aankoop Ruimtelijke ordening Algemene regels Bestemmingsplan Voorbereidingsbesluit Omgevingsvergunning Onteigening Voorkeursrecht Uitsterfregeling Aankoop

8 Een passend plaatje verschilt per gewenst scenario (I) Scenario 1: geen nieuwe ontwikkelingen Waterspoor primair aan zet reserveringszones Bestemmingsplan aanvullend Vroegtijdig afstemmen

9 Een passend plaatje verschilt per gewenst scenario (II) Scenario 2: beëindigen niet benutte bouwen gebruiksmogelijkheden Waterspoor en ruimtelijk spoor beide aan zet Goede afstemming nodig Inbreuk op verworven rechten van burgers en bedrijven Geen blijvende rechten, wel een zorgvuldige en evenwichtige belangenafweging Zowel keur, algemene regels of intrekken watervergunning als het wijzigen van een bestemmingsplan, het nemen/vaststellen van een voorbereidingsbesluit of het intrekken van de omgevingsvergunning voor het bouwen

10 Een passend plaatje verschilt per gewenst scenario (III) Scenario 3: beëindigen bestaande bouwen gebruiksmogelijkheden Ruimtelijk spoor leidend, waterspoor volgend Daadwerkelijk beëindigen (verwijderen) van bestaande legale bebouwing en bestaand legaal gebruik enkel met het oog op de reservering voor een toekomstige dijkversterking is al snel onevenredig en disproportioneel Eventueel combineren met een voor de dijkversterking niet belemmerende ruimtelijke opgave of ontwikkeling die op de korte termijn wordt gerealiseerd Voorkeursrecht, uitsterfregeling in het bestemmingsplan. Keur en legger zijn volgend op het ruimtelijke spoor. Eventueel aankoop (vergelijk Moerdijkregeling)

11 Perspectief voor de overheid: Doorzettingsmacht of beleidsvrijheid? Toekomstige dijkversterkingen vereisen maatwerk: uniforme regelingen hebben niet de voorkeur Wetgeving biedt veel beleidsvrijheid voor ieder bestuursorgaan: daar houdt men van en dat geeft men niet graag op Kies dus voor maatwerk per gebied, maar maak afspraken waar men aan gehouden wil en kan worden

Bied burgers en bedrijven perspectief Maak er geen besloten overheidsfeestje van Zorg dat de burgers niet buiten spel komen te staan! Vergeet niemand.

12 Bied burgers en bedrijven perspectief Maak er geen besloten overheidsfeestje van Zorg dat de burgers niet buiten spel komen te staan! Vergeet niemand. Tegemoet komen aan belangen van burgers en bedrijven kan verschillen in tijd en de manier waarop (praktische maatregelen, geld, anderszins) Kies niet alleen voor instrumenten waar geen rechtsbescherming tegen open staat

13 Conclusie Voldoende juridische instrumenten voor het creëren en behouden van ruimte voor toekomstige dijkversterkingen Soms primair vanuit water, soms vanuit ruimtelijke ordening Essentieel om het instrumentarium doelgericht (wat wil men bereiken en waarom en wanneer) en in onderling verband in te zetten

14 Gewenste aanpak Werk aan een gezamenlijke visie met doelen en middelen (bestuursakkoord) Neem op wie, wanneer, welke bevoegdheden/instrumenten in zet Zorg voor voldoende kennis over de verschillende instrumenten!! Neem een regeling op voor de verdeling van de kosten en andere middelen Kijk wie in een concreet geval het beste de regierol kan vervullen Kom gemaakte afspraken na Voor de burger: Zorg voor goede communicatie en 1 loket

15 Stellingen Alles kan, niks moet. Dat is het probleem en men wil dat ook niet veranderen Een mozaïek maken is moeilijker dan je denkt! Je moet het willen en je moet weten wat ieder steentje toe kan voegen. Daar moet nog hard aan worden gewerkt.

16 Schade vanwege het reserveren van ruimte voor dijken Schade door rechtmatig overheidshandelen: aansprakelijkheid op grond van het égalitébeginsel Grote projecten kunnen leiden tot massale claims van omwonenden & bedrijven Schadeposten: waardevermindering & inkomensschade, met name in verband met een beperking van gebruiksmogelijkheden van gronden & opstallen maar ook aantasting van woongenot Meerdere schadeveroorzakende overheidshandelingen van verschillende bestuursorganen: discussie over causaliteit & aansprakelijkheid Meerdere schaderegelingen zijn van toepassing: welk bestuursorgaan is aansprakelijk en moet de claims behandelen?

17 Aandachtspunten Eén loket voor het indienen van aanvragen is de voorrangsregeling van art Wtw voldoende? Voorkomen en/of beperken van (schaduw)schade Omvang van de uit te keren schadevergoedingen kan worden beperkt door publicatie van concrete beleidsvoornemens (risicoaanvaarding) & Door vaste maatstaf voor de omvang van het normaal maatschappelijk risico in de vorm van een drempel- of kortingspercentage

18 Stelling Een aanpak die reeds tijdens het besluitvormingsproces is gericht op het voorkomen en beperken van schade voor burgers zal het aantal ingediende claims en de omvang van de achteraf uit te keren schadevergoedingen beperken.

Vergelijkbare documenten

Planschade & nadeelcompensatie: actuele ontwikkelingen StAB 19 september 2017

Planschade & nadeelcompensatie: actuele ontwikkelingen StAB 19 september 2017 Berthy van den Broek g.m.vandenbroek@uu.nl Onderwerpen 1. (G)één uniforme nadeelcompensatieregeling op basis van het égalitébeginsel?