IMPLEMENTEREN PATIËNT EMPOWERMENT 2016 HZD HUISARTSENZORGGROEP DRENTHE PATIËNT EMPOWERMENT 2.0 (PE 2.0) RESULTATEN PE 1.

Transcriptie

1 IMPLEMENTEREN PATIËNT EMPOWERMENT 2016 HZD HUISARTSENZORGGROEP DRENTHE HZD Visie op Zelfzorg Het ondersteunen van eigen regie bij mensen met één of meerdere chronische ziekten. Bert van Bremen kaderhuisarts astma / COPD en Jeanet Scheper praktijkconsulent. Het PE project bestaat uit drie hoofdactiviteiten (Onderzoek, deelproject reactivatie, deelproject exacerbatie). 133 huisartsenpraktijken, waarvan 108 deelnemen aan Ketenzorg COPD. Hiervan doen 11 huisartsenprakijken mee met het Project. Dit zijn 27 huisartsen en 12 praktijkondersteuners. RESULTATEN PE 1.0 PATIËNT EMPOWERMENT 2.0 (PE 2.0) Aanbevelingen onderzoek: - Cultuuromslag nodig: van accent educatie naar gedragsverandering - Zelfmanagement op Maat - Aanpassen consultstructuur - Aansluiten bij doelen en verwachtingen van de patiënt - Meer aandacht voor rol van de patiënt - Inventariseren behoefte van de patiënt - Zelfmanagement inbedden binnen de organisatie PE 2.0 is project van 9 maanden In deze periode, projectfase genoemd, wordt tevens onderzoek gedaan. Speerpunt tijdig herkennen en behandelen van een longaanval Bij Patiënt Empowerment wordt de patiënt actief betrokken dit sluit aan bij de veranderende rol van de patiënt Het is de bedoeling dat na de projectfase van 9 maanden PE 2.0 onderdeel is van de reguliere zorg binnen de huisartspraktijk. PATIËNT EMPOWERMENT PATIËNT EMPOWERMENT Richtlijnen en zorgstandaarden: De rol van de patiënt veranderd. Veel patiënten niet van op de hoogte en weten niet hoe hier vorm aan kunnen geven. Zorgverleners Vinden het moeilijk om patiënten actief te betrekken bij hun eigen zorg. Project Richt zich op een aantal aspecten die de interactie tussen de patiënt en de zorgverlener verbetert. Moet leiden tot ondersteuning van patiënten met Astma en/of COPD bij het opbouwen van zelfvertrouwen, kennis en vaardigheden. 1

2 PATIENT EMPOWERMENT GROENE PERIODE COPD-patiënten hebben regelmatig een exacerbatie (longaanval). Tijdig herkennen en behandelen van een longaanval is van groot belang. De huisarts is het eerste aanspreekpunt voor de patiënt bij een beginnende longaanval. Scholing is daarom belangrijk Kennis van de zorgverlener alleen is niet voldoende. Patiënt wordt actief betrokken. De patiënt moet leren een longaanval te herkennen en tijdig aan de bel te trekken. GELE PERIODE ORANJE PERIODE RODE PERIODE VERDIEPING / SCHOLING Verdieping op Motiverende Gespreksvoering specifiek gericht op het begeleiden van patiënten met exacerbaties COPD. Deze cursus is gegeven als onderdeel van het project Patiënt Empowerment. Geen verplichting. 56 POH s en PVK s namen deel aan de scholing. 2

3 KANS? REACTIES: Maart scholing gegeven. April alle praktijken benaderd en alsnog de kans gegeven mee te doen met PE. Lukt het om het longaanval actie plan te implementeren na een exacerbatie? Hebben jullie voldoende informatie / begeleiding gehad? Hoe vinden jullie het om hiermee te werken? Waar hebben jullie nog behoefte aan? Eerlijk gezegd ben ik nog niet actief bezig met het longaanvalactieplan (leuk woord voor galgje) bezig geweest. Ik vind het wel een prettig idee dat ik van het bestaan weet. Verder zal ik niet aan het project deelnemen. Ik heb het wel voorgesteld binnen de huisartsengroep, maar men voelde daar niet zoveel voor. Om nu als enige "discipline POH" hiermee aan de gang te gaan voelde ik zelf niet zoveel voor. Wat mij vooral heeft geholpen was de opmerking van Rene van Heerde in de eerdere scholing: ga het gewoon maar proberen met dat longaanvalactieplan. Ga er ervaring mee opdoen. Het hoeft nog allemaal niet perfect te zijn. En dat ben ik gaan doen. Ik heb het nu aan twee cliënten gegeven ter voorkoming van een longaanval. Het is in de praktijken waar ik werk nog niet zover dat ik de cliënten op mijn spreekuur krijg na een longaanval of een opname. Dat zit er bij de huisartsen nog niet zo in gebakken. Ik meld het wel wanneer ik een actieplan heb ingezet bij een van de praktijken en daar vinden ze het ook prima om te gebruiken. Ik probeer mijn weg er zo in te vinden, ben zelf een groot voorstander van de plannen, omdat je dan ook op schrift kan zetten wat je altijd al verteld. Kleine ervaringen dus, maar dat is wel nav de eerste scholing. De MGV gebruik ik waar ik kan, heb het formulier van de + en de wel in mijn tas, maar nog niet gebruikt. Ik ga wel steeds meer van de MGV herkennen in mijn werkwijze, heb toevallig vanmorgen nog de pp-presentatie van Melanie bekeken vanuit een andere scholing en denk dat ik meer en meer op de goede weg zit. Wat ik nog nodig heb: ik werk als longverpleegkundige ingehuurd bij de twee praktijken en niet als praktijkverpleegkundige in vaste dienst. Dat maakt overleg lastig, ik ben er de meeste dagen niet, continuïteit in contact met huisarts is hiermee lastiger. Maar ik kan me voorstellen dat een stappenplan op A4 voor wie wat doet bij COPD binnen de HAP in het algemeen, en na longaanval en/of opname in het bijzonder, handig kan zijn in het overleg tussen huisarts / praktijkverpleegkundige en assistente. Maar dan meer in taken van wie doet wanneer en wat, zodat de COPD-client goed in beeld is en blijft bij ons allen en niet tussen wal en schip valt. Te druk met implementeren CVRM. ZELFMANAGEMENT & EXACERBATIE MANAGEMENT TUSSEN EVALUATIE Check uw plan regelmatig (liefst dagelijks) In welke kleur bevindt u zich Welke adviezen horen daarbij Neem het actieplan mee bij elk bezoek huisarts, longarts, verpleegkundige, fysiotherapeut Bekijk samen of aanpassing nodig is Vanuit de HZD en het Patiënt Empowerment project zijn we benieuwd hoe het gaat en of het allemaal lukt in de praktijk. Is het doel en het traject van het project jullie duidelijk? Hebben jullie voldoende informatie / begeleiding gehad? Lukt het implementeren van het Longaanval actie plan? Hoe vinden jullie het om hiermee te werken? Waar hebben jullie nog behoefte aan? Na de zomer wordt er een patiënten / coach avond georganiseerd, hebben jullie hier nog vragen over? Kortom, hoe gaat het en hebben jullie behoefte aan meer ondersteuning? EXACERBATIE MANAGEMENT IMPLEMENTEREN U moet binnen 3 dagen behandeld worden Starten of verhogen dosis luchtwegverwijder Werkt dit niet, dan kuur prednisolon Bij een infectie krijgt u antibiotica Geen verbetering, dan soms een ziekenhuisopname nodig Niet benoemen als een nieuw project, maar hulpmiddel bij het uitvoeren van het spreekuur. Hoe krijg ik mijn hele praktijk mee? Assistenten op de hoogte: uitleg welke informatie geef ik als de patiënt hoestklachten heeft en COPD. Huisartsen: Allen overtuigd van het nut Snel-actie-Plan en op de hoogte van de inzet? Bovendien na 14 dgn verwijzing naar POH. POH: Bespreken: Hoe is het begonnen? Zou u dat de volgende keer kunnen herkennen? Begint het vaker op deze manier bij u? Medicatie Bewegen Voeding, Hoe is dat bij u? Terugkoppeling naar longarts. 3

4 ADVIEZEN OP MAAT PATIËNTEN MIDDAG TERUG NAAR HET GESPREK Hoe gaat het als ik in 'groen' zit, welke klachten herken ik uit de 'gele' periode en hoe kan ik voorkomen dat ik in 'oranje' en 'rood' kom. Stop roken. In de 'gele' periode de luchtwegverwijders verdubbelen. Wanneer naar de huisarts. Oranje periode. Vrijetijdsbesteding en COPD: ondersteuning oké, maar ík zit ermee. Welke zaken zijn voor u belangrijk in uw dagelijks leven, wat zou u heel graag een keer willen doen, of wéér kunnen, wat zou u graag willen qua ondersteuning, van wie wilt u deze ondersteuning, wat kan er anders/beter? Het kan gaan over allerlei onderwerpen, het gaat om wat ú belangrijk vindt. Bewegen: Overbelasting? Afremmen, Inactief? Stimuleren. Voeding: Minder eten: Wat wel en wat niet nemen. 'A 'J WAT WILT, KU J ER ALTIED TEGEN VERZETT N ' WAAR GAAT JE HART SNELLER VAN KLOPPEN? Wat brengt mensen ècht in beweging? Het is bekend dat mensen best wel willen veranderen, maar ze willen niet veranderd worden. Waarom zou je iets veranderen als je zelf niet de noodzaak daartoe voelt? Door vragen te stellen, oprechte belangstelling te tonen en weer door te vragen, kom je erachter wat mensen verlangen. Wat zijn hun dromen, hun wensen. Maak iemand bewust: je kunt gaan veranderen in je gedrag omdat je weet dat het goed is voor je gezondheid, maar je kunt ook iets veranderen in je gedrag, omdat je naar iets verlangt,. iets weer zou willen kunnen. Of als je het verband niet ziet tussen de verandering en je klacht? Of de berg te hoog is? BOB: BEDENKEN, ONTHOUDEN, BESPREKEN ONDERZOEKEN EN VRAGENLIJSTEN Bedenken: Onthouden: Een man vertelt over zijn passie zingen. Door zijn longziekte lukt het niet meer. Dit wil ik weer oppakken: als doel met mijn POH bespreken. Vragenlijsten: PAM (Patiënt Activation Measure) De PAM is een instrument om de patiëntactivatie te meten, dat wil zeggen de mate waarin iemand over de juiste kennis en vaardigheden beschikt voor zelfmanagement in de zorg en voldoende vertrouwen heeft om deze kennis en vaardigheden toe te passen in de omgang met de ziekte. Bespreken: Is het een haalbaar doel, wat kunnen we doen in ondersteuning om dit haalbaar te maken. Onderzoek heeft uitgewezen dat de PAM-score samenhangt met verschillende uitkomstmaten zoals een gezonde leefstijl, zelfmanagement van chronisch zieken, aanwenden van preventieve zorg, gebruik van informatie over gezondheid en de zorg, gedrag in de spreekkamer, zorggebruik en gezondheidsuitkomsten. Resultaat: Door te zingen heeft hij een betere controle over zijn ademhaling. Sinds hij zingt heeft hij bijna geen exacerbaties meer. Zijn ogen stralen als hij vertelt. De vragenlijst is afkomstig uit de Verenigde Staten (Hibbard et al., 2004 en 2005) en recentelijk door het NIVEL in Nederland is geïntroduceerd. 4

5 Kansen patiënt en zorgverlener Valkuilen patiënt en zorgverlener NAAST BEKENDE CCQ EN MRC Bewustwording: eigen invloed op positieve gezondheid. Niet geschikt voor iedere patiënt: in staat zijn tot zelfreflectie. Maar ook: bepaalde verwachtingen door de vragensteller: kan ook negatief uitpakken. Kwaliteit van leven (CCQ) Kortademigheid (MRC) Kwaliteit van zorg Vertrouwen in eigen kunnen in de zorg Zelfmanagement Enkele ziekte gerelateerde vragen Activiteiten algemene vragen Voorbereiden spreekuur bezoek: wat kan ik vragen, wat wil ik vragen, wat wil en kan ik bereiken. Patiënt denkt zelf mee, daardoor eerder gedragsverandering. Voorkomen van exacerbaties: door sneller herkennen klachten, weten welke acties je zelf kunt doen en wanneer naar de huisarts. Meer gebruik maken van informatie materiaal longfonds tijden het spreekuur: informatie filmpjes. Voorbereiden zorgverlener, meer vragen van patiënt te verwachten. Soms letterlijk even laten zwemmen. (Achterover leunen). Soms voelt de patiënt zich ook bezwaard, Moet ik de dokter nu al weer lastig vallen? Bagatelliseren klachten. Tijd / geld. EN U? NOG VRAGEN? Dank voor uw aandacht 5