INTEGRATED REPORTING. Ondernemingen worden als verschaffers van informatie in. Menselijk en intellectueel kapitaal
|
|
- Thijmen Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Financial accounting Menselijk en intellectueel kapitaal INTEGRATED REPORTING Grote organisaties, accountants, beleggers en regelgevers werken in de International Integrated Reporting Council al enige tijd samen aan een nieuwe vorm van rapporteren, die het traditionele financiële verslag moet gaan vervangen en daarmee de communicatiekloof tussen ondernemingen en belanghebbenden kan overbruggen. Deze meest recente trend op het gebied van verslaggeving heet integrated reporting. De auteur beschrijft hoe een organisatie door het integreren van financiële en niet-financiële verslaggeving inzicht kan krijgen in het creëren en onderhouden van waarden en alle relevante aspecten die daarbij een rol spelen, zoals de strategie, corporate governance, prestatie-indicatoren en toekomstverwachtingen. DOOR RON KIEFT Ondernemingen worden als verschaffers van informatie in toenemende mate geconfronteerd met actieve en mondige belanghebbenden. Investeerders en andere belanghebbenden willen inzicht hebben in de vraag hoe een onderneming waarde creëert, welke economische en maatschappelijke risico s daar tegenover staan en hoe de organisatie die risico s beheerst. De bestaande verantwoordingen van veel ondernemingen zijn te uitgebreid en te complex en bieden vaak onvoldoende inzicht in het proces van waardecreatie. Terwijl externe verslaggeving investeerders en andere belanghebbenden juist in staat moet stellen om zich een integraal oordeel te vormen over alle strategische waardefactoren van de onderneming. Daar komt bij dat de onderlinge relaties en afhankelijkheden tussen organisaties complexer worden, waardoor het risicoprofiel van organisaties navenant stijgt. Dit vereist niet-financiële informatie over bijvoorbeeld de strategie en de strategische doelstellingen van een organisatie, prestatiegegevens, systemen, processen, het naleven van gedragscodes en de werking van risicosystemen. Niet-financiële informatie, zoals ten aanzien van de sociaalethische en milieutechnische aspecten van de bedrijfsvoering en governance, moet daarvoor worden geïntegreerd met de financiële informatie. Daardoor ontstaat beter inzicht in de wijze waarop de onderneming waarde creëert en de impact van het bedrijfsmodel op de maatschappij. Daarnaast neemt de behoefte aan meer frequente en online beschikbare informatie toe. Ondernemingen als Unilever, DSM, Akzo Nobel en Philips hebben hun bedrijfsmodel hier al op aangepast en niet-financiële informatie ingebouwd in de governancestructuur van de organisatie en de interne planning- controlcyclus. Het is een wezenlijk onderdeel van hun sturing en beheersing van de kernactiviteiten geworden. Deze ondernemingen kunnen ook beter tegemoetkomen aan de informatiebehoeften van investeerders en andere belanghebbenden door op een leesbare manier verbanden tussen strategie, risico s, beloning, prestaties en de impact van hun bedrijfsvoering op de maatschappij te leggen. Zij Meer inzicht en zekerheid verstrekken roept zowel enthousiasme als weerstand op zien het bedienen van investeerders en andere belanghebbenden met brede en heldere informatie als een concurrentievoordeel en niet als het prijsgeven van concurrentiegevoelige informatie. Voor veel ondernemingen in het MKB is de situatie niet direct vergelijkbaar met grote, vaak beursgenoteerde ondernemingen. Toch is een tendens waar te nemen dat ook ondernemingen in het MKB doordrongen raken van de voordelen van toekomstgericht rapporteren met de nadruk op het bedrijfsmodel en 36 JUNI 2013
2 aandacht voor de strategie en de belangrijkste risico s. Maatschappelijk verantwoord ondernemen loopt daarbij voorop. Er komen steeds meer marktkansen en om de juiste beslissingen te kunnen nemen is de juiste informatie nodig. Verslaggevingsgrondslagen voor integrated reporting Grote organisaties, accountants, beleggers en regelgevers werken sinds 2010 samen in het International Integrated Reporting Council (hierna IIRC) aan het opstellen van algemeen aanvaardbare verslaggevingsgrondslagen voor deze nieuwe vorm van rapporteren. Het IIRC zet daarbij op de website, de volgende omschrijving van integrated reporting centraal: Integrated Reporting [...] is the means by which companies communicate how value is created and will be preserved over the short, medium and long term. In september 2011 heeft het IIRC zijn discussierapport Towards Integrated Reporting gepubliceerd. Daaruit blijkt dat het IIRC een concept van integrated reporting voor ogen heeft, waarbij in een compact verslag, primair gericht op investeerders, een overzicht wordt gegeven van het bedrijfsmodel en de waardecreatie op zowel financieel als niet-financieel gebied. Ten aanzien van het bedrijfsmodel worden organisaties daarbij geacht inzicht te bieden in de geïntegreerde strategie van de onderneming, de doelstellingen, risico s en kansen, de governancestructuur en het remuneratiebeleid. In het discussierapport motiveert het IIRC het belang van het Het werkelijke probleem is dat bestuurders naast de ondernemingsbelangen hun eigen reputatie bewaken rapporteren van niet-financiële informatie door erop te wijzen dat in 2009 slechts 19 procent van de marktwaarde van ondernemingen kan worden verklaard uit fysieke en financiële activa. Verreweg het grootste deel van de marktwaarde van ondernemingen bestaat uit niet-financiële activa, tegenover 83 procent in Dit illustreert dat externe verslaggeving gericht op de financiële prestaties van een onderneming een verouderd concept is en een onvolledig beeld geeft. De beurswaarde van een onderneming heeft dan ook vaak niet meer te maken met de waarden op de balans. Neem de beurswaarde van Apple. De balans en de winst- en verliesrekening van Apple geven weinig inzicht in de waardecreatie door de onderneming. De reputatie van de onderneming, de verwachte groei van de markt en de omzet en het succes van de technologie des te meer. Integrated reporting is een manier om daar meer zicht op te krijgen. Weerstand tegen transparantie In 1992 deed het Jenkins Committee vergelijkbare aanbevelingen: meer toekomstgerichte informatie, meer langetermijnfocus, meer niet-financiële maatstaven en een betere JUNI
3 afstemming tussen de interne rapportage en de externe verantwoording. De vraag is dan ook gerechtvaardigd waarom integrated reporting zo lang op zich heeft laten wachten. Meer inzicht en zekerheid verstrekken roept zowel enthousiasme als weerstand op bij zowel gebruikers als de verantwoordingsplichtige organisaties. Voorstanders zien niet-financiële informatie als een noodzakelijke aanvulling op de reeds bestaande financiële informatie, waardoor gebruikers een meer geïntegreerd beeld van de verschillende prestaties van een organisatie krijgen. Tegenstanders twijfelen aan de toetsbaarheid en de bruikbaarheid van de informatie. Volgens hen De holistische aanpak van integrated reporting vereist een andere manier van denken van het management rapporteren organisaties niet altijd over echt belangrijke prestatie-indicatoren, wordt concurrentiegevoelige informatie niet verstrekt en lezen maar weinig gebruikers de meestal omvangrijke verslagen. De verantwoordingsplichtige organisaties zelf kijken vooral op tegen de toegenomen werkzaamheden en daarmee gepaard gaande kosten. Daarnaast zouden concurrenten profiteren van de geboden informatie en zou meer openheid juridische risico s met zich meebrengen. In theorie zijn dit valide argumenten, maar in de praktijk zijn ze eenvoudig te weerleggen. De kosten vallen over het algemeen wel mee, de concurrentie heeft de informatie al of kan er niets mee en de eerste rechtszaak over te heldere communicatie moet nog worden gevoerd. Het werkelijke probleem is dat bestuurders naast de ondernemingsbelangen hun eigen reputatie bewaken. Door expliciet te zijn over bedrijfsdoelstellingen en toekomstverwachtingen, kan het bestuur van een organisatie daar nadien op worden afgerekend. Dit is niet terecht. Onderzoek in de Verenigde Staten heeft uitgewezen, dat de winstmarges van ondernemingen met een volwassen duurzaamheidsprogramma maar liefst 2 procent hoger zijn dan die van ondernemingen die hier geen aandacht aan besteden. Dat komt doordat niet alleen de prestaties op de lange termijn van ondernemingen die aandacht besteden aan duurzaamheid blijvend verbeteren, maar ook de operationele efficiëntie en effectiviteit en het beheren van risico s zal verbeteren en innovatie zal versnellen. Daarbij wordt meer en meer ervaren dat het breder rapporteren dan alleen financiële informatie de sleutel vormt tot het opbouwen van langetermijnvertrouwen in ondernemingen, financiële instellingen en overheden. Als organisaties daar niet toe bereid zijn en minder transparant zijn dan concurrenten zal dit de bedrijfsrisico s vergroten en zullen deze organisaties eerder als achterblijver worden beschouwd, zelfs als ze dat niet zijn. Daarbij zullen organisaties die onvolledig rapporteren, indien rapportage verplicht wordt gesteld en normen worden aangescherpt, geconfronteerd worden met flagrante verschillen tussen eerdere en nieuw uit te brengen verslagen. Al deze factoren hebben tot het momentum geleid in de richting van meer openheid en verder gaande rapportage ook op niet-financiële aspecten van de bedrijfsvoering. Nieuwe standaard voor integrated reporting Integrated reporting is natuurlijk niet helemaal nieuw. De doelstelling van integrated reporting is het combineren van de meest materiële informatie-elementen, die nu al gerapporteerd worden in separate verslagen als het financieel verslag, het jaarverslag en eventueel het duurzaamheidsverslag in een coherent geheel. Maar daarbij is het volgens het IIRC essentieel dat: ~ de onderlinge samenhang tussen die informatie-elementen wordt getoond; en ~ wordt uitgelegd hoe die informatie-elementen van invloed zijn op het vermogen van de organisatie om waarde te creëren en vast te houden, op korte, middellange en lange termijn. Het gaat dus niet om het vervlechten van het huidige financiële verslag met het directieverslag en het duurzaamheidsverslag. Het uitvoeren van de strategie en waardecreatie kunnen nu ook al beschreven worden in het directieverslag. Zij het meestal summier en in aantal regels beperkt. Nieuw is dat integrated reporting gaat over de integrale ondernemingsstrategie, over alle strategische waardefactoren en hun onderlinge verbanden. Daarbij is de meeste winst te behalen in het rapporteren van de behaalde resultaten in bredere termen dan alleen financiële kengetallen. Het gaat hier onder meer om verslaggeving aan de hand van heldere kpi s, zoals ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bouwstenen integrated reporting Het verslaggevingsraamwerk van het IIRC biedt een heldere structuur bestaande uit leidende beginselen (guiding principles) inhoudelijke elementen (content elements) ten aanzien van het opstellen van het geïntegreerd verslag. De onderneming vertelt aan de hand van dit raamwerk haar verhaal over hoe zij waarde creëert (het bedrijfsmodel), hoe de omgeving eruitziet, hoe dat leidt tot een strategie, hoe die geborgd is in de organisatie (governance en beloning), tot welke prestaties en impact dat leidt en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst. Dat verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de alleswetende verteller die de integraliteit in het oog houdt (connectivity of information). Hiermee wordt eigenlijk al duidelijk dat de grootste uitdaging ten aanzien van integrated reporting is integrated thinking: integraliteit binnen de onderneming. 38 JUNI 2013
4 Guiding principles Het verslaggevingsraamwerk van het IIRC biedt vijf leidende beginselen (guiding principles) ten aanzien van het opstellen van het geïntegreerd verslag: ~strategische focus; het verslag moet inzicht bieden in de strategische doelstellingen, de verhouding tussen de strategische doelstellingen en het vermogen om waarde te creëren; ~ connectiviteit van informatie; het verslag moet inzicht bieden in de onderlinge verbanden tussen het bedrijfsmodel, de omgeving, de bronnen (capitals) en de relaties waarvan de organisatie afhankelijk is; ~toekomstige oriëntatie; het verslag moet inzicht bieden in de oriëntatie op de toekomst, de verwachtingen daaromtrent van het management en de onzekerheden; ~ responsiviteit en betrokkenheid van belanghebbenden; het verslag moet aansluiten op de gerechtvaardigde informatiebehoeften van belanghebbenden; ~ beknoptheid, betrouwbaarheid en materialiteit; de geboden informatie moet kernachtig, betrouwbaar en materieel zijn voor het proces van waardecreatie. Content elements De vijf leidende beginselen moeten worden toegepast bij het bepalen van de inhoud van een geïntegreerd verslag, op basis van de belangrijkste hieronder opgenomen inhoudelijke elementen: ~ organisatie- en bedrijfsmodel; ~ operationele context, met inbegrip van risico s en kansen; ~ strategische doelstellingen en strategieën om deze doelstellingen te verwezenlijken; ~ governance en beloning en hoe die zich verhouden tot de strategische doelstellingen; Conciseness, reliability and matenality Strategic focus Future outlook Performance Operating context, including risk and opportunities Organizational overview and business model Connectivity of information Governance and remuneration Responsiveness and stakeholder inclusiveness Strategic objectives Future orientation Figuur 1 Kader voor het geïntegreerd verslag (ontleend aan IIRC, 2010) ~ performance; ~ vooruitzichten, kansen en onzekerheden en de betekenis voor de toekomstige performance. Daarbij dient voorop te staan dat het verslag de relaties tussen de elementen duidelijk maakt. De vijf leidende beginselen en inhoudelijke elementen bieden het in figuur 1 grafisch weergegeven verslaggevingsraamwerk van het IIRC. Implementeren van integrated reporting De externe voordelen die verband houden met het naar buiten brengen van relevante informatie zijn belangrijk, maar niet altijd tastbaar of zelfs maar meetbaar. Impliciete voordelen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het feit dat toezichthouders en regelgevers geen reden hebben in te grijpen, versterkt vertrouwen bij belanghebbenden, of een sterkere band en reputatie. Maar ondernemingen die de weg naar geïntegreerde verslaggeving zijn ingeslagen, geven aan dat de belangrijkste reden voor integrated reporting ligt bij het stroomlijnen van de processen vanuit de noodzaak om beter te begrijpen hoe interne systemen en processen lopen en hoe die impact hebben op het succes van de onderneming. Dat is dus in eerste instantie een interne aangelegenheid; coherente en effectieve externe verslaggeving is daarvan slechts een afgeleide. Dit verklaart waarom integrated thinking centraal staat in de notitie van het IIRC. De holistische aanpak van integrated reporting vereist een andere manier van denken van het management. Door de lat vrijwillig hoger te leggen en sociale en milieuvraagstukken mee te nemen in de besluitvorming over alle aspecten van de bedrijfsvoering ontstaat breder inzicht en dwingt het management zich te oefenen op een hoger niveau van complexiteit. Bestaande managementsystemen en -technieken zijn daarbij ook toepasbaar voor niet-financiële informatie, maar er moet ook worden gezocht naar manieren om de maatschappelijke impact inzichtelijk te maken. Dit vereist de integratie van financiële en nietfinanciële informatie zowel op strategisch als op operationeel niveau. Het is aan de controller om de uitdaging op het gebied van niet-financiële informatie op te pakken en te integreren in de governancestructuur en de nieuwe management- en besturingsinstrumenten in te richten of te integreren in de bestaande planning- controlcyclus, zodat ook de nieuw te verstrekken informatie beschikbaar komt. In dit systeem moeten voldoende waarborgen en controles zijn ingebouwd om de kwaliteit van de informatie te kunnen garanderen. Maar niet alleen de inhoud van de informatie is belangrijk om effectief te communiceren, ook de vorm kan een belangrijke bijdrage leveren aan het voldoen aan de informatiebehoeften van belanghebbenden. Effectievere communicatie bestaat hoofdzakelijk uit het naar buiten brengen van een samenhangend verhaal, waarmee een onderneming in staat is om kort JUNI
5 en bondig uit te leggen in welke context zij opereert en hoe zij daarbinnen voldoet aan vragen uit de markt. Het misverstand mag niet ontstaan dat integrated reporting aanvullende eisen stelt aan verslaggeving en dat nog meer informatie over belanghebbenden wordt uitgestort. Integrated reporting biedt juist ruimte om de vorm van verslaglegging aan te passen aan de informatiebehoeften van individuele gebruikers. Door gebruik te maken van nieuwe communicatiemiddelen en -technologieën wordt individualisering van informatie mogelijk gemaakt, waarbij iedere gebruiker naar behoefte zijn of haar eigen rapport kan samenstellen. Denk aan bijlagen over specifieke deelonderwerpen of gedeeltes van het verslag die toegankelijk zijn via de website. Daarnaast kan zo aan de behoefte aan meer frequente en online beschikbare informatie tegemoet worden gekomen. vorm van verslaggeving, waarbij ondernemingen het verband leggen tussen de strategie, governance, prestaties en vooruitzichten en de financiële implicaties combineren met de sociale, economische en milieuaspecten in de directe omgeving van de onderneming. Integrated reporting is erop gericht om met beleggers te communiceren over andere belangrijke factoren die de waarde, prestaties en continuïteit van een onderneming bepalen, zoals het menselijke kapitaal, het intellectuele kapitaal, en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Literatuur ~ IIRC (2010) Towards Integrated Reporting, Communicating Value in the 21st Century, ~ PricewaterhouseCoopers Accountants (2012) Spotlight Special: Integrated Reporting, Spotlight, Amsterdam. Conclusie In het huidige model van verslaggeving ligt de nadruk vooral op de financiële prestaties en financiële positie van een onderneming. Integrated reporting is een meer uitgebreide Drs. R.M. Kieft RA is zelfstandig gevestigd te Hoofddorp. Hij is als consultant werkzaam op het gebied van administratieve organisatie, interne controle en financieel management voor uiteenlopende organisaties. Kluwer Opleidingen Gedreven door kennis Opleiding Commerciële contracten opstellen en beoordelen Een basiscursus voor iedereen die te maken heeft met commerciële contracten. Bent u in staat de juridische risico s die voor u van belang zijn te herkennen en beperken? Weet u wanneer het u of uw onderhandelingspartner niet langer vrij staat om de onderhandeling eenzijdig af te breken? Bent u in staat om zelfstandig contractsbepalingen op te stellen en te wijzigen? Weet u om te gaan met algemene in- en verkoopvoorwaarden, en de toepasselijkheid en vernietigbaarheid daarvan? Tijdens de cursus worden de meest voorkomende contractuele standaard clausules behandeld en toegelicht. Op een praktische en interactieve wijze leert u omgaan met het opstellen en beoordelen van nationale en internationale commerciële contracten. Het cursusmateriaal bestaat uit het praktische boek Contracten in de praktijk geschreven door de docent mr.dr. Marcel Ruygvoorn. Spreker: Datum en locatie: Mr.dr. M.R. Ruygvoorn Dinsdag 18 juni 2013 Kantoor Van Benthem Keulen Utrecht Meer informatie: Alleen het boek bestellen? 40 JUNI 2013
EEN GOED BEGIN, MAAR HET KAN NOG ZEKER BETER
Financial accounting AFM onderzoek naar Integrated Reporting: EEN GOED BEGIN, MAAR HET KAN NOG ZEKER BETER De IIRC kwam eerder dit jaar met een concept-raamwerk voor het verbeteren van de kwaliteit van
Nadere informatieNederlandse Beroepsorganisatie van Accountants t.a.v. Adviescollege voor Beroepsreglementeting Postbus 7984 1008 AD AMSTERDAM
E Ernst & Young Accountants LLP Telt +31 88 407 1000 Boompjes 258 Faxt +31 88407 8970 3011 XZ Rotterdam, Netherlands ey.corn Postbus 2295 3000 CG Rotterdam, Netherlands Nederlandse Beroepsorganisatie van
Nadere informatieBeursgenoteerde ondernemingen en geïntegreerde verslaggeving. Toezicht Financiële Verslaggeving
Beursgenoteerde ondernemingen en geïntegreerde verslaggeving Toezicht Financiële Verslaggeving Oktober 2013 Inhoudsopgave 1 Managementsamenvatting 4 2 Aanleiding, doelstellingen en populatie 7 3 Belangrijkste
Nadere informatieIntegrated Reporting in het MKB: Theorie, toepassing en de rol van de accountant.
Integrated Reporting in het MKB: Theorie, toepassing en de rol van de accountant. Agenda Integrated Reporting: Theorie Integrated Reporting: Toepassing De accountant: Actualiteiten De accountant: Geschiedenis
Nadere informatieIn 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf
In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf Colofon De tekst van deze brochure is tot stand gekomen met medewerking van NEMACC, het mkb-kenniscentrum waarin de NBA
Nadere informatieNiet-financiële informatie (NFI) in Nederland
Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland Koninklijk NIVRA Michèl J.P. Admiraal RA IBR 7 december 2009 1 Inhoud van deze presentatie 1. Voorstellen spreker 2. State of the art in Nederland 3. NIVRA
Nadere informatieNBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks
NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Welke informatie is voor
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieDe accountant en het bestuursverslag Visie NBA Young Profs
De accountant en het bestuursverslag Visie NBA Young Profs Aanleiding Op 13 november 2015 publiceerde de NBA haar consultatiedocument De accountant en het bestuursverslag: Verder kijken dan de jaarrekening.
Nadere informatieIntegrated reporting; het rapportagemodel van de toekomst! Visiedocument NBA over de weg ernaar toe en de rol van het accountantsberoep
Integrated reporting; het rapportagemodel van de toekomst! Visiedocument NBA over de weg ernaar toe en de rol van het accountantsberoep Mei 2013 Inleiding Gebruikers hebben al geruime tijd behoefte aan
Nadere informatieDe reactie van de NBA Young profs op het consultatiedocument Transparant over de controle' van 17 november 2014
Visie NBA Young Profs Aanleiding Op 26 juni 2015 publiceerde de NBA haar consultatiedocument rondom de aanpassing van de controleverklaring voor álle controles. Het consultatiedocument heeft betrekking
Nadere informatieController als strategisch business partner
In deze brochure vind je alles over de cursus Controller als strategisch business partner Versterk je visie op strategie en bestuur! Cursus Benader organisatievraagstukken vanuit strategisch perspectief
Nadere informatieII. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING
II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING 2. VERSTEVIGING VAN RISICOMANAGEMENT Van belang is een goed samenspel tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de auditcommissie, evenals goede communicatie met
Nadere informatieLangetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability
Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem
Nadere informatieIntegrated Reporting Opkomst niet-financiële informatie vraagt om betere beheersing
Opkomst niet-financiële informatie vraagt om betere beheersing Drs. Wim Bartels RA en drs. Maurice op het Veld RE Niet-financiële informatie wint de afgelopen decennia aan belang. Steeds meer bestuurders
Nadere informatieAd Hoc rapportage of constante sturing. Presentatie door: Paul Brands Regional Account Executive
1 Ad Hoc rapportage of constante sturing Presentatie door: Paul Brands Regional Account Executive Agenda 2 Wie zijn wij? Duurzaam ondernemen / Informatie voorziening. Veranderende inzichten. Knelpunten
Nadere informatieMatrix Comply-or-Explain Code Banken 2017
Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017 In oktober 2014 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken de herziene Code Banken (de "Code Banken"), onderdeel van een pakket met de naam "Future Oriented Banking"
Nadere informatieISO 9001: Business in Control 2.0
ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM
Nadere informatieIn de bijlage treft u onze beantwoording van de concrete vragen aan, alsmede ons commentaar op het concept van de herziene criteria.
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie T.a.v. mevrouw M.Verreck-Stam Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV DEN HAAG Verstuurd per e-mail Betreft: Consultatiedocument criteria Transparantiebenchmark
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatie4 Internationaal mvo en ketenbeheer: een korte stand van zaken
4 Internationaal mvo en ketenbeheer: een korte stand van zaken 4.1 Inleiding Waar staat het bedrijfsleven momenteel als het gaat om rapportage over internationaal mvo en ketenbeheer in het bijzonder? Dit
Nadere informatieDit document maakt gebruik van bladwijzers. NBA-handreiking 1123 Gecombineerde verklaring bij financiële en mvoverslagen
Dit document maakt gebruik van bladwijzers NBA-handreiking 1123 Gecombineerde verklaring bij financiële en mvoverslagen 31 januari 2014 NBA-handreiking 1123 Gecombineerde verklaring bij financiële en mvo-verslagen
Nadere informatieINTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 260 COMMUNICATIE OVER CONTROLE-AANGELEGENHEDEN MET HET TOEZICHTHOUDEND ORGAAN
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 260 COMMUNICATIE OVER CONTROLE-AANGELEGENHEDEN MET HET TOEZICHTHOUDEND ORGAAN INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding... 1-4 Relevant orgaan... 5-10 Te communiceren controle-aangelegenheden
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Management Accounting & Control 5. Module Externe Verslaggeving 6
1 Inhoudsopgave Inleiding 4 Programma 5 Module Management Accounting & Control 5 Module Externe Verslaggeving 6 Module Management Control & Information Systems 7 Rooster 8 Opleidingskosten 9 Netherlands
Nadere informatieDag 1. IAB-opleiding Onafhankelijk bestuurder maart-mei 2015
IAB-opleiding Onafhankelijk bestuurder maart-mei 2015 Dag 1 Brussel 12/3/2015 Gent 19/3/2015 Module 1 - Corporate governance JOZEF LIEVENS 6u30 Deze module behandelt corporate governance in het licht van
Nadere informatie07 July 2015 GRI G4 Workshop
07 July 2015 GRI G4 Workshop Workshop Integrated Reporting Hugo Hollander 19 June 2015 Programma Wat is integrated reporting? Andere vormen van reporting waaronder Integrated Reporting Kapitaal van de
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieProf dr Philip Wallage 2 JUNI 2010 AMSTERDAM SEMINAR EUMEDION, NIVRA EN VBA
Wat is de feitelijke rol van de accountant ten aanzien van het jaarverslag en elders opgenomen niet financiële informatie? In hoeverre matcht deze rol met de verwachtingen van beleggers? Prof dr Philip
Nadere informatieIn 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf
In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf Colofon De tekst van deze brochure is tot stand gekomen met medewerking van NEMACC, het mkb-kenniscentrum waarin de NBA
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieIFRS 16 en de vastgoedwereld
IFRS 16 en de vastgoedwereld De veranderende regelgeving ten aanzien van de boekhoudkundige standaarden Onder IFRS 16 zal het onderscheid tussen operational en financial leases komen te vervallen waardoor
Nadere informatieBeleid. Verantwoord beleggen in de financiële sector
Beleid Verantwoord beleggen in de financiële sector September 2017 Inhoud 1 Introductie 3 2 ESG-beleid voor de Financiële Sector 4 INHOUD 2 1 Introductie ACTIAM is dé verantwoorde fonds- en vermogensbeheerder
Nadere informatieNo Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future!
No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future! STEDIN Netbeheer 19 april 2018 Joep Weerts Directeur Klant & Markt Ravish Mehairjan Hoofd Corporate Risk Management SAMEN
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDERSCHAP IN DE NIEUWE ECONOMIE
EFFECTIEF LEIDERSCHAP IN DE NIEUWE ECONOMIE De markt van morgen In de markt van morgen hebben we te maken met bewuste consumenten. Verzet tegen de oude economie groeit en bereikt een momentum waarbij je
Nadere informatieHet assurance-raamwerk De accountant en het verstrekken van zekerheid
Het assurance-raamwerk De accountant en het verstrekken van zekerheid Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Het begrip assurance en maatschappelijke ontwikkelingen
Nadere informatieHoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Nadere informatieDe essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
Nadere informatie2 volgens het boekje
10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden
Nadere informatieDe online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA
De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA MKB ondernemer wil duiding cijfers & strategisch advies van zijn accountant Uitkomst wetenschappelijk onderzoek onder ondernemers Klantonderzoek SRA en Universiteit
Nadere informatieStrategisch Risicomanagement
Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement
Nadere informatiewww.pwc.nl Spotlight Special: Integrated reporting Vaktechnisch bulletin van PwC Accountants Jaargang 19-2012 uitgave 2
www.pwc.nl Spotlight Special: Integrated reporting Vaktechnisch bulletin van PwC Accountants Jaargang 19-2012 uitgave 2 Bij PwC in Nederland werken ruim 4.600 mensen met elkaar samen vanuit 12 vestigingen
Nadere informatieSeminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!
Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand
Nadere informatieDIT ZIJN DE 12 INGREDIËNTEN VOOR EEN TRANSPARANT JAARVERSLAG
60 Hoe maak je een goed jaarverslag? DIT ZIJN DE 12 INGREDIËNTEN VOOR EEN TRANSPARANT JAARVERSLAG Natuurlijk, een jaarverslag kan voor het Financieele Dagblad een mooie aanleiding zijn voor een artikel.
Nadere informatieIntegrated Reporting: de toekomst voor verantwoording in. de publieke sector
www.pwc.nl Integrated Reporting: de toekomst voor verantwoording in de publieke sector Uitkomsten PwC-benchmark externe verantwoording in de publieke sector November 2012 Bij PwC in Nederland werken ruim
Nadere informatieREGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN
REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK
Nadere informatieBetrokkenheidsbeleid Aegon Nederland
Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland 1. Reikwijdte Dit betrokkenheidsbeleid is van toepassing op Aegon Nederland N.V., Aegon Schadeverzekering N.V., Aegon Levensverzekering
Nadere informatieRechtmatigheidsverantwoording Annemarie Kros RA (PWC) & Marieke Wagemakers RA (gemeente Uden)
Rechtmatigheidsverantwoording Annemarie Kros RA (PWC) & Marieke Wagemakers RA (gemeente Uden) Planning & control Samenwerken Verbinder Adviseren sportief Pro-actief Register- Accountant ruim 10 jaar ervaring
Nadere informatieProgramma uur Introductie door de dagvoorzitter
Programma 14.30-14.35 uur Introductie door de dagvoorzitter 14.35-15.10 uur Prof. Mr. Gerard van Solinge Risico-management: taak, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid 15.10-15.45 uur Drs. Geomaly
Nadere informatiePraktijkhandreiking 1119 Nadere toelichtingen in de controleverklaring 24 april 2012
Nadere toelichtingen in de controleverklaring 24 april 2012 Datum: 24 april 2012 Onderwerp: Van toepassing op: Status: Accountants die controleopdrachten uitvoeren Praktijkhandreiking Relevante regelgeving
Nadere informatieBig Data: wat is het en waarom is het belangrijk?
Big Data: wat is het en waarom is het belangrijk? 01000111101001110111001100110110011001 Hoeveelheid 10x Toename van de hoeveelheid data elke vijf jaar Big Data Snelheid 4.3 Aantal verbonden apparaten
Nadere informatieHoe groot was de appetite voor risk appetite?
Hoe groot was de appetite voor risk appetite? Hoe groot was de appetite voor risk appetite? In 2016 zijn de eerste bestuursverslagen gepubliceerd waarin ondernemingen de nieuwe RJ vereisten ten aanzien
Nadere informatieContouren van morgen. Proces van materialiteitsanalyse
Contouren van morgen Proces van materialiteitsanalyse Definitie en context Definitie Wat is echt materieel voor een goed begrip van de waardecreatie door een onderneming? Te onderzoeken aan de hand van:
Nadere informatieCorporate governance MAATSCHAPPELIJK VERANT- WOORD ONDERNEMEN ALS BUSINESS DRIVER
Corporate governance MAATSCHAPPELIJK VERANT- WOORD ONDERNEMEN ALS BUSINESS DRIVER De rol van de onderneming in de samenleving verandert. Van een focus op financiële resultaten gaan ondernemingen naar een
Nadere informatieDe effectieve directie
Studiedag - Journée d études De interne audit en het auditcomité Walgraeve M. Hoofd interne audit NVSM 17.10.2008 Verslag over: De effectieve directie - Financiële, operationele en strategische risico
Nadere informatieCobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1
CobiT Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 Control objectives for information and related Technology Lezenswaardig: 1. CobiT, Opkomst, ondergang en opleving
Nadere informatieHoofdlijnen Corporate Governance Structuur
Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur 1. Algemeen Deugdelijk ondernemingsbestuur is waar corporate governance over gaat. Binnen de bedrijfskunde wordt de term gebruikt voor het aanduiden van hoe een
Nadere informatieIn Balans deel A. Verkenning Besluit bekendmaking niet-financiële informatie en geïntegreerde verslaggeving
In Balans 2017- deel A Verkenning Besluit bekendmaking niet-financiële informatie en geïntegreerde verslaggeving Publicatiedatum: 12 december 2017 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk
Nadere informatieISO/IEC Governance of InformationTechnology. Yvette Backer ASL BiSL Foundation. 16 juni ISO Governance of Information Technoloy 1
ISO/IEC 38500 Governance of InformationTechnology Yvette Backer ASL BiSL Foundation 16 juni 2016 ISO 38500 Governance of Information Technoloy 1 Achtergrond Yvette Backer Zelfstandig consultant en trainer,
Nadere informatie4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen
4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied
Nadere informatieDe benchmark geanalyseerd
Datum 21-05-2015 1 De benchmark geanalyseerd Master studies naar de uitkomsten van de Transparantie Benchmark Allard Hibma MSc Prof. dr. Dick de Waard Datum 21-05-2015 2 Agenda Introductie Toelichting
Nadere informatieIntegraal risicomanagement
Samenvatting Integraal risicomanagement in 40 Nederlandse ziekenhuizen Inhoud Inleiding 3 Onderzoeksvragen 3 Integraal risicomanagement onvoldoende beschreven 4 Aanbevelingen 5 Over VvAA 7 2 VvAA Risicomanagement
Nadere informatieMeer duidelijkheid over samenstellingsopdrachten met komst Standaard 4410
Spotlight Meer duidelijkheid over samenstellingsopdrachten met komst Standaard 4410 Robert van der Glas - Statutaire compliance, Tax Reporting & Strategy De NBA heeft onlangs de herziene standaard uitgebracht
Nadere informatieIORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R
IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R 2 0 1 8 Introductie Werkzaam bij Kempen, onderdeel van Van Lanschot Kempen Fiduciair manager van NL pensioenfondsen Lid ESG council Kempen
Nadere informatiebedrijfsfunctie Harm Cammel
Legal als geïntegreerde bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als Business functie Observatie 1. Door veranderende klantbehoefte verandert (een deel van) de Legal functie van ad hoc en vak gedreven naar continu
Nadere informatie5 Richtlijn 400 annex Handreiking van de Raad van de Jaarverslaggeving
5 Richtlijn 400 annex Handreiking van de Raad van de Jaarverslaggeving 5.1 Beschrijving en toelichting Wat is de Raad van de Jaarverslaggeving (RJ)? De in 1981 opgerichte Stichting voor de Jaarverslaggeving
Nadere informatieAdvies inzake Risicobenadering
dvies inzake Risicobenadering Het afstemmen van modellen op uitdagingen PRIMO heeft binnen haar organisatie een divisie opgericht die zich geheel richt op het effectief gebruik van risicomanagementmodellen.
Nadere informatieDatum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code
Monitoring Commissie Corporate Governance T.a.v. Prof. dr. J.A. van Manen Postbus 20401 2500 EK Den Haag Datum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code T 020-3010301
Nadere informatieSTUDIEDAG De wereld verandert bent u er klaar voor? Bereid u voor op Continu Verbeteren
STUDIEDAG De wereld verandert bent u er klaar voor? Bereid u voor op Continu Verbeteren Bereid u voor op Continu Verbeteren VERANDERING effect op PROCESSEN Verandering...steeds sneller en dat geldt ook
Nadere informatieMaterialiteit, nu en in de toekomst
Materialiteit, nu en in de toekomst 25 mei 2018 Circl, Amsterdam Agenda 1 Introductie 2 Tijdlijn wat hebben we gezien? 3 Nu wat zien we? 4 Toekomst wat gaan we steeds meer zien? 5 Interactie 2 2 Sli.do
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieEIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018
EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in
Nadere informatieRJ-Uiting 2014-3: ontwerp-richtlijn 400 Jaarverslag
RJ-Uiting 2014-3: ontwerp-richtlijn 400 Jaarverslag Ten geleide In de jaareditie 2013 van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving is hoofdstuk 400 Jaarverslag opgenomen met geringe aanpassingen in de
Nadere informatieManagementvoorkeuren
Toelichting bij de test Business Fit-ality Lange Dreef 11G 4131 NJ Vianen Tel: +31 (0)347 355 718 E-mail: info@businessfitality.nl www.businessfitality.nl Business Fit-ality Met welk type vraagstuk bent
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieEFFECT NIEUWE ISO-NORMEN MANAGEMENTSYSTEEM OP ISO 19011
EFFECT NIEUWE ISO-NORMEN MANAGEMENTSYSTEEM OP ISO 19011 Wat brengt het ons om de ISO 19011 aan te sluiten op de HLS? Koninklijke NEN - Delft 7 juli 2016 - ing. Edwin Martherus MSc UW INLEIDER 20 jaar gewacht
Nadere informatieMaterieel belang in de jaarrekening. Nationale Verslaggevingsdag 26 juni 2012 Ton Meershoek Hoofd toezicht financiële verslaggeving
Materieel belang in de jaarrekening Nationale Verslaggevingsdag 26 juni 2012 Ton Meershoek Hoofd toezicht financiële verslaggeving Agenda Inleiding Doel van de jaarrekening Wat is materieel belang Wat
Nadere informatieWat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?
Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Persoonlijk intakegesprek master 4. Module Management Accounting & Control 5. Module Externe Verslaggeving 6
1 Inhoudsopgave Inleiding 4 Persoonlijk intakegesprek master 4 Module Management Accounting & Control 5 Module Externe Verslaggeving 6 Module Management Control & Information Systems 7 Rooster 8 Docenten
Nadere informatieStichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015
Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt
Nadere informatieRisico s managen is mensenwerk
TRANSPORT Risico s managen is mensenwerk Ondernemen is kansen zien en grijpen, maar ook risico s lopen. Risicomanagement behoort daarom tot de vaste agenda van bestuurders en commissarissen. Omdat ook
Nadere informatieISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt
ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016
Nadere informatieNationale Controllersdag 2016 9 juni 2016. Financial Control Framework Van data naar rapportage
Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016 Financial Control Framework Van data naar rapportage Inhoudsopgave Even voorstellen Doel van de workshop Positie van Finance & Control Inrichting van management
Nadere informatieMASTERCLASS STRATEGIE
MASTERCLASS STRATEGIE BEGRIJP BETER DE STRATEGISCHE CONTEXT VAN JOUW ORGANISATIE EN VERGROOT JOUW STRATEGISCHE VAARDIGHEDEN NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 EEN KENNISUPDATE OVER DE BELANGRIJKSTE STRATEGISCHE
Nadere informatieBankieren met de menselijke maat. Jaarverslag 2015
Bankieren met de menselijke maat Jaarverslag 2015 42 SNS Bank N.V. Jaarverslag 2015 > Verslag van de Directie 4.3 IN GESPREK MET STAKEHOLDERS Ons succes valt of staat met de mate waarin we kunnen voldoen
Nadere informatieDe revolutie van Integrated Reporting en de veranderende rol van de accountant Renaldo van Stein Hogeschool Rotterdam 28 juni 2016
De revolutie van Integrated Reporting en de veranderende rol van de accountant Renaldo van Stein Hogeschool Rotterdam 28 juni 2016 Onderzoek Reporting 28 juni 2016 Renaldo van Stein 1 SAMENVATTING In dit
Nadere informatieUitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen
RAPPORT Prins Willem-Alexanderlaan 651 Postbus 700 7300 HC Apeldoorn Telefoon (055) 579 39 48 www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van
Nadere informatiedecember 2014 accountant
INTEGRATED REPORTING Kip en ei Integrated reporting: het verhaal van het kip en het ei. Accountants zijn er enthousiast over, maar kapitaalverschaffers lijken er nog maar weinig om te vragen. En waarom
Nadere informatieIntegrated reporting in het grootbedrijf
Integrated reporting in het grootbedrijf July 2014 2 1 Introductie Integrated Reporting is aan een opmars bezig. Steeds meer ondernemingen zien deze nieuwe vorm van verslaggeving als een serieus alternatief
Nadere informatiePensioen: Onzekere zekerheid
Commissie Beleggingsbeleid en Risicobeheer Pensioen: Onzekere zekerheid Analyse en aanbevelingen Beleggingsbeleid en Risicobeheer van Nederlandse pensioenfondsen Vereniging van Pensioenrecht 9 maart 2010
Nadere informatieUtrecht Business School
Post HBO Financieel Management & Leadership De Post HBO opleiding Financieel Management & Leadership duurt onge veer 5 maanden en omvat 10 colleges van 3 uur. U volgt de opleiding met 10-15 studenten in
Nadere informatieBluefieldFinance. BluefieldFinance. Sense Template. Toegevoegde waarde vanuit inhoud
Sense Template BluefieldFinance Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie Opgericht 2007 Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met
Nadere informatieDe kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Nadere informatieOnze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken
Onze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken 2 Nieuwe technologie zorgt voor fundamentele veranderingen In tijden waarin technologie en de economie ons meer welvaart geven, streven
Nadere informatieStrong Controllership
Strong Controllership Als ik gemekker wil, koop ik wel een geit Hoe verandert onze functie? Welke competenties zijn er nodig op ons vakgebied gezien de veranderende context? Wat betekent dit voor de inrichting
Nadere informatie?Hoe Zo! >> Werken bij de gemeente betekent je inzetten voor burgers en bedrijven. En daarbij geldt:
Wabo effectief ?Hoe Zo! >> Het toepassen van de Wabo is meer dan alleen de IT-structuur aanpassen, de procedures herzien en/of de processen opnieuw beschrijven en herinrichten. Het zijn de medewerkers
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieIntroductie. wensen over.
Rendement uit talent 10 tips voor geïntegreerd talent management 1 Introductie Organisaties zijn voor hun effectiviteit en concurrentiekracht sterk afhankelijk van talenten van hun medewerkers. Nieuwe
Nadere informatieHet nieuwe aanbestedend inkopen Een omwenteling met l de gebruiker als basis
r Het nieuwe aanbestedend inkopen Een omwenteling met l de gebruiker als basis Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA o o o k a l e Symposium Het nieuwe werken, een schone taak Kaatsheuvel, 6 oktober
Nadere informatie