Quickscan benchmark laanboomclusters. December 2014 Wim Nieuwenhuizen, Remco Kranendonk & Erik Hugo

Transcriptie

1 Quickscan benchmark laanboomclusters December 2014 Wim Nieuwenhuizen, Remco Kranendonk & Erik Hugo 1

2 Voorwoord & inhoudsopgave Voor u ligt het resultaat van een quickscan van de vergelijking van het laanboomcluster Opheusden met een aantal laanboomclusters in Europa. Een quickscan betekent dat de resultaten zijn weergegeven als expertoordelen en niet als harde cijfers. De resultaten kunnen gebruikt worden in discussies in het cluster in Opheusden over de toekomstige ontwikkeling in relatie tot de andere clusters in Europa. Inhoud 1. Opdracht 2. Aanpak 3. Bezochte clusters 4. Resultaten 5. Conclusies 6. Vervolgmogelijkheden 2

3 2. Aanpak - Cluster als samenwerking tussen Internationale Clusters Overheid Financiers kwekers & keten Onderzoek (markt) Ontwikkelingen Onderwijs 3

4 2. Aanpak - Hoe groot is afstand tussen bedrijven & Onderzoek & innovatie Onderwijs Financiering Overheid Andere bedrijven Internationale samenwerking clusters Internationale oriëntatie 4

5 2. Aanpak - activiteiten Literatuurstudie clusters Interviews deskundigen Veldbezoeken clusters met interviews Kwalitatieve analyse Expertbeoordeling 7 gaps 5

6 3. Laanboom clusters!!! Opheusden Wetteren Pinneberg geselecteerd: Pinneberg Wetteren Pistoia Canneto!! Canneto Pistoia 6

7 3. Laanboom clusters vergeleken Cluster Bedrijven Oppervlakte Waarde 1 Opheusden mio 2 Pinneberg Wetteren Pistoia Canneto

8 4. Resultaten - Onderzoek & innovatie Opheusden Technisch innovatief Toegepast onderzoek voor innovatie via PPO Niet gericht op innovaties niveau keten/cluster Opheffen PT heeft gevolgen voor collectieve aanpak/financiering onderzoek meer door afschaffing PT 8

9 5. Conclusies Opheusden Sterke verbinding met onderwijs. Relatie met overheid wordt minder sterk Onderzoek is gemiddeld, sterke focus op technische innovatie, minder innovatief op marketing en supply chain management. Toegang tot kapitaal is moeilijker geworden, bank wel betrokken bij clusterontwikkeling Meerwaarde in samenwerking met clusters op het gebied van onderzoek, lobbyen, en of supply chain wordt niet onderkend. Samenwerking tussen ondernemers kan beter; er is geen open sales platform die actief ondersteunt op nieuwe markten; wel enige promotie Opheusden heeft een goede reputatie in kwalitatief en flexibel logistiek. Laanboompact als clusterorganisatie is uniek op dit moment is positie sterk, maar weinig ontwikkeling. 9

10 5. Conclusies Pistoia Relaties met nationaal, regionaal en lokale overheden is nog niet ontwikkeld; voornamelijk regulerend Interactie en relaties met onderzoeksinstituten is niet ontwikkeld. Onderwijs is aanwezig, maar er is een mismatch in vraag en aanbod Kapitaal is moeilijk al is dit langzaam aan het groeien. Individueel relaties tussen kwekers is moeilijk. Grotere bedrijven zijn vaak gestructureerd in sub-clusters. Vaste relaties tussen kleinere, gespecialiseerde kwekers en de grote kweker) Subclusters functioneren vrij goed Cluster tot cluster samenwerking: op het gebied van supply chain en lobbyen. Erg sterk op het gebied van marketing en promotie. ANVE als belangenbehartiger is actief om de sector in Italië te ontwikkelen. 10

11 5. Conclusies Canetto Jong gebied Is over het algemeen niet sterk ontwikkeld als een innovatief cluster Interactie met regionale en lokale overheden is beter dan in Pistoia Relaties en universiteiten is niet ontwikkeld; Onderzoekinstituten zijn afwezig Geen goed aanbod onderwijs voor sector Kapitaal is moeilijk te verkrijgen Zijn geïnteresseerd in cluster tot cluster samenwerking op het gebied van supply chain en lobby Kwekers doen samen aan marktontwikkeling en positionering: Turkse markt ANVE is actief om de sector in Italië te ontwikkelen. 11

12 5. Conclusies Pinneberg indruk dat stagnatie optreedt BDB (Bund Deutsche Baumschule) is actief bezig om Pinneberg door te ontwikkelen als cluster. Zoals het opzetten van een regionaal management team (kan een begin zijn voor een cluster organisatie) BDB is zowel erg actief op regionaal, federaal, en nationaal niveau. District /Kreis Pinneberg ondersteunt de sector weinig Pinneberg heeft al een ABC terrein: De Gartenbauzentrum Goede relatie met banken en ook relatief makkelijk toegang tot kapitaal. 12

13 5. Conclusies Wetteren Sterk op onderzoek in interactie, relatie, toegang, coördinatie, en samenwerking. Sterke samenwerking en relaties van kwekers onderling. BOWECO, BESTselect, CRV-plants zijn voorbeelden Goede relatie met banken en ook relatief makkelijk toegang tot kapitaal. Interesse in cluster tot cluster samenwerking op het gebied van onderzoek (plagen, ziektes, etc), lobbyen, en supply chain. Boerenbond, AVBS, en Boomtelers Oost-Vlaanderen zorgen voor interactie en relatie met de federale, provinciale overheden. Succesverhaal is het verlagen van de btw tarieven om te concurreren met Nederland. Relaties met gemeenten is langzaam aan het groeien. Men verwacht dat dit een begin kan zijn voor een cluster organisatie. 13

14 5. Conclusies voor alle clusters Lage prijzen: overproductie Meer rechtstreekse levering (geen tussenhandel) Bedrijfsopvolging problematisch Crisis als partner: meer samenwerking (bijv. coöperaties) Vooral productiegericht, weinig actie voor andere vraaggestuurd werken Duurzaamheid lijkt nauwelijks een thema in alle clusters Nauwelijks gericht op veranderingen in maatschappij (bijv. Green cities, klimaat, crisis) 14

15 5. Wat kunnen anderen leren van Opheusden? Sterk Vakmanschap/kennis Prijs/kwaliteit Logistiek (snelle betrouwbare levering) Lastig Prijsdumping Verbazing Opheffen PT Versnippering beurzen Samenwerking lijkt af te nemen 15

16 5. Wat kan Opheusden leren van anderen? Wetteren: Best Select, onderzoek, sterke samenwerking kwekers marktplaats/beurs Pistoia: presentatie, marketing, subclusters Pinnenberg: BDB als bindende organisatie, lokaal, regionaal en nationaal Cannetto: marktontwikkeling, bv toegang nieuwe markt (Turkije), sales platform 16

17 6. Mogelijkheden voor verdieping Verdieping resultaten, want quick scan Verkenning Oregon en Polen Samenwerking met andere clusters aangaan, op onderzoek en innovatie, profilering en presentatie, uitwisseling en leren binnen Europees netwerk verkennen van fondsen Aansluiten op trends en ontwikkelingen Versterken marketing en presentatie 17