Mary Main en Erik Hesse: van gedrag naar representatie en AAI. Peter Fonagy en Mary Target. Reflexieve functie en verbinding met moderne psychoanalyse

Transcriptie

1

2 John Bowlby Brits psychoanalyticus. Attachment, Separation en Loss Mary Ainsworth ( ) Strange Situation Mary Main en Erik Hesse: van gedrag naar representatie en AAI Peter Fonagy en Mary Target. Reflexieve functie en verbinding met moderne psychoanalyse Karlen Lyons-Ruth, Judith Solomon: Desorganisatie Bartholomew

3 Dient de voorziening van emotionele veiligheid en bescherming tegen stress, Is een biologisch systeem Blijft gedurende het hele leven actief in de vorm van representaties of te wel impliciete en procedurele herinneringsporen hoe te zijn met de ander (innerlijke wekmodellen)

4 Focus op beloning Opwinding, vitaliteit, willen spelen, ontdekken Focus op Affiliatie: Tevreden, veilig verbonden, getroost Angst, walging Schaamte Focus op bedreiging Bescherming, veiligheid zoeken Activatie &remming

5 Het doel van hechting is het tot stand brengen van emotionele veiligheid en bescherming tegen stress.

6

7 Sensitieve ouders Ouders die de signalen van hun kinderen adequaat, maar niet perfect oppakken Gissen, missen en repareren Mind mindedness

8 STRANGE SITUATION

9 A. vermijdend-gereserveerd: kinderen reageren niet op vertrek en terugkomst van de moeder. 20% B. veilig gehecht: zoeken naar M, huilen, laten zich troosten als ze er weer is. 70% C. afwerend-ambivalent gehecht: ontroostbaar bij vertrek,klampen zich vast, maar blijven ontroostbaar bij terugkeer M. 10% D. gedesorganiseerd/gedesoriënteerd: verward, kruipen wel op M af, maar wenden zich weer af, staren, bevriezen, schommelen:gevangen tussen toenadering en vermijding. 20% in normale populatie.

10 De gehechtheidstijl van de ouders wordt die van de kinderen: 80% concordantie) Verschil heeft o.a te maken met mate van onverwerkt verlies van ouders, ziekte scheiding.

11 Op basis van de ervaringen met de ouders bouwt een kind een innerlijk werkmodel op (Bowlby). Dit wordt een mentale representatie, in het impliciete geheugen. Deze mentale representatie is te ontlokken door het Gehechtheidsbiografisch interview (GBI) : (Adult Attachment Interview (AAI). Mary Main en Erik Hesse

12 15 of 18 vragen naar vroege ervaringen. Naar ervaringen met scheiding afwijzing,verlies, mishandeling en misbruik en huidige reflectie op die ervaringen Verbatim uitgeschreven Vervolgens gecodeerd, volgens model van Main, gebaseerd op de taalfilosoof Grice

13 Maja vertelt over haar moeder Ze was zorgzaam, ja, eh, ze was lief, eh eh, ze zorgde altijd voor het eten. Ja, we kwamen niets te kort. Verder weet ik het niet. Gevraagd naar onderbouwing van het eerste predikaat zorgzaam, door de vraag: heb je een voorbeeld? zegt ze: nou ja eh, eh, ze zorgde goed voor ons. Welke wet van Grice overtreedt Maja hier?

14 Anna (depressief) gevraagd naar haar relatie met haar moeder als kind: Ze was een echte borderliner, na ja. Altijd alleen maar met zichzelf bezig. Laatst ook weer, komt ze met haar hond. Ze weet dat Johnny (kind) niet tegen honden kan. Mens, begrijp je nou nog niet wat ik steeds tegen je zeg!!. Het kan je zeker niets schelen dat ik steeds met een benauwd kind zit.

15 Op basis van coherentie, de samenhang in het verhaal: de onderbouwing bv van predicaten Op basis van de overtredingen van de wetten van Grice: onduidelijk, passief, teveel, te weinig, tegenspraak, stoplappen, verlies van de context, kindertaal Op basis van vermogen tot metacognitie ( denken over het denken)=reflectieve functie=vermogen te mentaliseren Op basis van tekenen van verstoringen in het spreken over traumatische ervaringen en verlies, die aangeven of iets al of niet verwerkt of geïntegreerd is. Wat gecodeerd wordt is de huidige mentale staat omtrent eigen herinneringen en gehechtheidervaringen Dus niet op de inhoud!!!

16 AAI/GBI: duur en ingewikkeld, maar wel meest betrouwbaar Experiences in Close Relationships-Revised Questioniaire(ECR-R) (Hazan &Shaver; Fraley & Shaver) Relationship Questionaire RQ (Batholomew) Attachment Prototype Questionaire APQ(Westen, D., Nakash, O., Thomas, C. & Bradley, R. (2006). Clinical assessment of attachment patterns and personality disorder in adolescents and adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, ) Ned Vert. Klaassens en Kooiman )

17

18 Veilig: Free of F: vrij in spreken over hechtingservaringen, coherente autobiografie, gebalanceerd over perspectief ander en zelf, kan vrijuit spreken ook als er moeilijkheden waren, in staat tot missen., vergeeft ouders Gereserveerd: Dismissive of Ds. Deactivatie hechtingservaringen, stiff upperlip, geen herinneringen; perspectief ander verkleind of verkleinend. Of gevoelens rond hechtingservaringen bagatelliserend, vermijdend, ontkennend. Gepreoccupeerd: Entangled of E Hyperactivatie herinneringen,zich verliezend in details, (bozig of passief), overwegen perspectief ander. Daarnaast: Onverwerkt voor trauma en verlies (Unresolved of U)

19 Karim is opgegroeid in een migrantengezin, waar de nadruk lag op hard werken. Veel tijd was er niet voor de kinderen. Al jong zorgde hij voor de winkel en zijn broers en zusje. Hij ging alleen op scholing af. Ouders waren er niet bij uitvoeringen en examens. Gevraagd naar de effecten van het gedrag van de ouders,op zijn ontwikkeling zegt hij: Geen enkele invloed. Ze speelden geen rol in mijn leven. Ik heb altijd mezelf moeten redden.

20 E1: Passief, verward, kinderlijk taalgebruik: en toen liepte ze, of M zei blah, blah, blah en zoiets, maakt zinnen niet af E2: Verward, boos en in conflict, lange verhalen over vermeend onrecht door ouders aangedaan, zich verliezend in citaten. Veel jargon en Mindreading E3: Angstig, gepreoccupeerd met traumatische herinneringen

21 Plotseling ander taalgebruik met sensorische elementen. Onverwacht plechtstatig of formeel taalgebruik Desoriëntatie in tijd (data die niet kloppen) Verwarring tussen zelf en de overledene (of dader) Lange stiltes Denken dat de dode er nog is, door gebruik tegenwoordige tijd Denken dat dader nog in je zit Denken schuldig te zijn aan dood of trauma

22 Ouders met een score op onverwerkt verlies en trauma plus een onveilige gehechtheid krijgen kinderen met een gedesorganiseerde gehechtheidstijl Kinderen met angstige en hulpeloze ouders KOPP-Kinderen Mishandelde kinderen ( 80%)

23

24 Hechten is een proces dat het hele leven doorgaat Speelt een belangrijke rol in partnerrelaties (onafhankelijk van seksualiteit) en in vriendschappen. Verlies leidt tot separatieangst, protest en wanhoop

25 Onveilige gehechtheidstijl levert meer risico op voor pathologie. Er is een duidelijk verband tussen persoonlijkheidstoornissen, depressie, en de ambivalent gepreoccupeerde en de gedesorganiseerde gehechtheidstijl ( Haga et al, 2002;Reis & Grenyer, 2004;Cyranowski,et al, 2002

26 APS gecorreleerd met Ds 2 Gedragstoornissen met Ds BPS gecorreleerd met U/E3 (Fonagy e.a., 1996) Depressie met E en gedesorganiseerd (angstigvermijdend Recidiverende depressies met Unresolved tav trauma of verlies Angststoornissen met Ds en E Eetstoornissen: A.N met Ds; B.N met E. Dissociatieve stoornissen met gedesorganiseerde hechting Narcisme met Ds.

27 Psychopathologie ontstaat door de frustratie van gehechtheidsbehoeften, of maladaptieve uitingsvormen van die behoeften, in omstandigheden waarin het gehechtheidsysteem geactiveerd is ( na een verlies, afwijzing, trauma)

28 Afkoelers Gericht op ontkennen behoeftes en gevoelens. Perfectionistisch Onderliggende strategie: ik ben pas geliefd als ik niets laat merken Hyperactiveerders Overstelpt door emoties Gericht op regulatie door de ander Verstoken van zelftroost Onderliggende strategie: ik ben pas geliefd, als ik altijd bij je ben

29 Er zijn aanwijzingen dat veel therapie de gehechtheidstijl niet verandert Veranderingen van gehechtheidstijl beschermen tegen terugval ( geldt bv voor MBT) Focus op onderliggende emotieregulatie heeft meer effect dan focus op symptomen

30 Er is verband tussen positieve behandeleffecten en werkrelatie: deze is afhankelijk van hechtingstijl van patiënt én behandelaar. Veiligheid Transparantie Erkennen en valideren gehechtheidsbehoeften

31 Gereserveerd-vermijdende patiënten krijgen vaak te weinig therapie om de onderliggende onveiligheid aan te pakken Gepreoccupeerd-gehechte patiënten hebben baat bij een duidelijk behandelplan, een duidelijk doel en een duidelijke structuur. Veilig-gehechte patiënten krijgen vaak te lange behandeling. Onveilig-gehechte behandelaars verergeren ongewild vaak de klachten van hun patiënten,met name de onveilig gehechte.

32

33 De hechtingstheorie is een empirisch onderbouwde theorie over de regulatie van emoties, het vermogen coherent te denken, en het geheugen De theorie verbindt psychologie met neurobiologie:emotie- en stressregulatie De theorie geeft handvatten voor de behandeling van patiënten.

34