WAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? MARY BARTELS EN YOLANDA EVELEENS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? MARY BARTELS EN YOLANDA EVELEENS"

Transcriptie

1 WAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? MARY BARTELS EN YOLANDA EVELEENS

2 Dit is een exclusieve uitgave van Milieu Service Nederland, voor onze jongste generatie. Structurele aandacht voor afval in de opvoeding is het begin van een circulaire economie door recycling. Want jong geleerd is oud gedaan! Tekst Mary Bartels Illustraties Yolanda Eveleens Milieu Service Nederland, Amsterdam

3 WAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? 3

4 4 Floor staat op, weer een fijne dag. Eerst naar school en vanmiddag naar de speeltuin.

5 Floor is al vroeg op school. Juf Sanne heeft nog een bekertje koffie. Als het bekertje op straat gegooid wordt, duurt het wel 5 tot 10 jaar voordat het verbrokkeld is. Dan zit Floor al in groep 8. Plastic verbrokkelt in kleine stukjes, maar vergaat nooit. 5

6 6 Na de les topografie is het tijd voor pauze, zodat iedereen zijn eten en drinken kan opmaken. Het is lekker weer, dus ze gaan buiten pauze houden.

7 Thijmen is tijdens het fietsen zijn broodtrommeltje verloren. Floor deelt daarom haar mandarijn met hem. Als de broodtrommel blijft liggen duurt het heel lang voordat deze verbrokkeld is. Thijmen rijdt dan al lang op een brommer. De schillen van de mandarijn zijn na 1 jaar vergaan. Floor zit dan in groep 4 en heeft al een zusje. 7

8 8 Na de rekenles mogen de kinderen naar huis. Gauw een broodje eten en dan naar de speeltuin.

9 Voordat ze gaan spelen mogen ze wat lekkers kopen in het winkeltje. Mayla kiest kauwgomballen. Als de kauwgom op straat wordt gegooid duurt het 25 jaar voordat het weg is. De vrienden zijn dan al lang van school en werken misschien al. Of ze zijn zelf al vader of moeder. 9

10 Thijmen heeft een blikje sinas gekocht. Komt het blikje op straat terecht, dan gaat het zwerven. Dit heet zwerfafval. Het blikje vergaat pas na 60 jaar, dan is Thijmen al opa. De deksel van het blikje vergaat zelfs nooit! 10

11 Floor wil graag een flesje appelsap. Ook het glazen flesje van Floor vergaat nooit. Maar als je het in de glasbak gooit kunnen er nieuwe flesjes, vazen of glazen van gemaakt worden. Dit heet recyclen. 11

12 Jop deelt zijn zakje drop met de anderen. Voordat zo n plastic zakje verbrokkeld is, mag Jop al autorijden. 12

13 Het is tijd om naar huis te gaan. Als ze naar huis lopen zien ze plotseling de broodtrommel van Thijmen in het gras liggen! Thijmen is erg blij, nu wordt het geen zwerfafval. Zwerfafval wordt bijvoorbeeld door egels, vogels, vissen en insecten per ongeluk voor eten aangezien en opgegeten. 13

14 14 Wist je dat als er toch al afval op straat ligt, anderen er gauw ook iets bij gooien.

15 Dus, gooi je afval weg in een afvalbak! Kun je het niet meteen weggooien? Stop het in je tas, dan kun je het thuis in de afvalbak doen. 15

16 In de meeste rijke landen gebruiken mensen veel afval. Afval dat niet hergebruikt kan worden, wordt verbrand in grote fabrieken. Dankzij deze verbranding ontstaat nieuwe energie. Deze energie kunnen we gelukkig wel voor veel dingen gebruiken, bijvoorbeeld om jouw lampje te laten branden. 16

17 Door te zorgen dat we minder afval gebruiken, zoals zakjes, doosjes, papiertjes, pakjes en blikjes, zorgen we voor een beter milieu. Ook moeten we afval scheiden, onder andere papier, glas, plastic, batterijen en groen afval. Dan kan er van dit afval weer iets nieuws gemaakt worden, recyclen dus. 17

18 Niet in alle landen kunnen de mensen hun afval netjes weggooien, het stapelt zich op tot een grote vuilnisbelt. Zoals bij Noemi in Manilla. Noemi gaat niet naar school, maar zij werkt op zo n grote vuilnisbelt. Ze zoekt naar afval dat gerecycled kan worden zoals blikjes, stukjes glas, plastic en hout. Door dit te verkopen verdient ze ongeveer 3 euro per dag. 18

19 Young Focus is een organisatie die kinderen zoals Noemi naar school helpt. Milieu Service Nederland gaf een klas van 30 kinderen in Manilla een rugtas met schoolspullen voor het nieuwe schooljaar. Wil je meer leren over de kinderen in Manilla? Young Focus heeft een lespakket over deze kinderen op de vuilnisbelt in Manilla. Je kunt het voor jouw klas aanvragen via 19

20 Gooi jij afval in de afvalbak of gooi je het op straat? Weet jij hoe lang het duurt voordat een mandarijnenschil vergaan is, als het zwerfafval wordt? En een plastic beker, of een glazen flesje?

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Kinderen die een spreekbeurt willen geven Wat een goed idee! Je wilt je spreekbeurt houden over afval, afvalscheiding of recycling. Een super interessant onderwerp

Nadere informatie

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Kinderen die een spreekbeurt willen geven Waar op de wereld wordt het afval nog verwerkt op de manier van vroeger? Wat een goed idee! Je wilt je spreekbeurt

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Handleiding Afvalspel groep 3 en 4

Handleiding Afvalspel groep 3 en 4 Handleiding Afvalspel groep 3 en 4 voor de leerkracht groep 3 en 4 Hoe speel je het spel Verdeel de klas in groepjes van 3 leerlingen. Het spel bestaat uit 5 opdrachten. Elk groepje kan dus, afhankelijk

Nadere informatie

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826 Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Wij zijn een Mooi Schoon school

Wij zijn een Mooi Schoon school Wij zijn een Mooi Schoon school Lesbrief groepen 4, 5 en 6 WIJ ZIJN SUPPORTER VAN MOOI SCHOON Lesbrief groepen 4, 5 en 6 Onderwerp: Zwerfvuil. Doelgroep: Groepen 4, 5 en 6. Lesdoel: Inhoud: Tijdsduur:

Nadere informatie

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK?

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? Hoi, ik ben Maarten Milieu. Ik werk voor Cyclus en haal bij jou thuis het afval op. De ene dag leeg ik groene minicontainers met een zijlader. De andere dag zie je me zakken

Nadere informatie

Beestenbende SLODDERVOSSEN

Beestenbende SLODDERVOSSEN Naam: Beestenbende SLODDERVOSSEN Bekijk het clipje: Sloddervossen Groep: LES 7 - WERKBLAD 1 a) Wat heb je in je schooltas om te eten of te drinken? Haal het uit je tas en zet het op je tafeltje. b) Wat

Nadere informatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel

Nadere informatie

Waar blijft m'n blikje

Waar blijft m'n blikje ? Waar blijft m'n blikje JE DOET 'T GOED, ALS JE BLIK BIJ HET HUISVUIL DOET. Hier je b DUS, GEWOON IN DE VUILNISBAK! De blikjes worden gesmolten en er worden weer nieuwe producten van gemaakt. Het blikje

Nadere informatie

Want wat betekent die grote hoeveelheid zwerfafval voor de natuur, de dieren en de mensen?

Want wat betekent die grote hoeveelheid zwerfafval voor de natuur, de dieren en de mensen? Wereldschool lesdeal Zwerfafval groep 4 t/m 6 De familie Kooijman is in augustus vertrokken met de camper om de wereld bewust te maken van het grote zwerfafval probleem. Tijdens hun rondreis ruimen ze

Nadere informatie

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje AFVAL Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg

Nadere informatie

Opdracht Afvalspel. afval. Afval, wat is dat eigenlijk? Je ziet hier het woord afval staan met daar omheen een aantal vakjes.

Opdracht Afvalspel. afval. Afval, wat is dat eigenlijk? Je ziet hier het woord afval staan met daar omheen een aantal vakjes. Opdracht Afvalspel voor de leerling groep 3 en 4 Afval, wat is dat eigenlijk? Je ziet hier het woord afval staan met daar omheen een aantal vakjes. Schrijf in elk vakje woorden die met afval te maken hebben.

Nadere informatie

lesprogramma Duurzaamheid les 1: maken Cradle to Cradle uitgelegd voor kinderen

lesprogramma Duurzaamheid les 1: maken Cradle to Cradle uitgelegd voor kinderen lesprogramma les 1: maken lesprogramma 4 lessen over duurzaamheid: Les 1: Maken Les 2: Gebruiken Les 3: Hergebruiken Les 4: Eindopdracht lesprogramma lesprogramma Les 1: Maken Hoe word ik een flesje water?

Nadere informatie

Milieuopdrachten Sarahs Wereld

Milieuopdrachten Sarahs Wereld Milieuopdrachten Sarahs Wereld Om de wereld milieuvriendelijker te maken, heeft Sarah zeven milieutips. 1. De ruil je rijk! tip 2. De koop tweedehands! tip 3. De kijk uit wat je koopt! tip 4. De haal het

Nadere informatie

editie 01 Winter clubblad voor mikmakkers brief van bas verhalenwedstrijd nieuwjaarsvegen gave kleurplaat

editie 01 Winter clubblad voor mikmakkers brief van bas verhalenwedstrijd nieuwjaarsvegen gave kleurplaat editie 01 Winter 2017-2018 clubblad voor mikmakkers brief van bas verhalenwedstrijd nieuwjaarsvegen gave kleurplaat WORD NU LID clubbladvoor mikmakkers VAN MIKMAK! Kinderen tussen 5 en 12 jaar kunnen gratis

Nadere informatie

DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop

DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop Ook u kunt nog veel kilo s scheiden Veel Amsterdammers scheiden hun afval al. De een wat meer, de ander wat minder. Toch komt er nog steeds veel herbruikbaar

Nadere informatie

Werkblad 1 De puinscheppers op school

Werkblad 1 De puinscheppers op school Werkblad 1 De puinscheppers op school Naam: Wij zijn de puinscheppers. Wie wij zijn? Maak de opdrachten. Zet de puzzel in elkaar. Dan kun je naar de website. Op de website staat onze film! Opdracht 1 Het

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

Werken in de tuin Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Leerjaar 1-3-5

Werken in de tuin Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Leerjaar 1-3-5 1 van 8 Werken in de tuin Werken in de tuin Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Leerjaar 1-3-5 Leerjaar 2-4-6 Bladeren vegen Harken Plantjes zaaien Schoolplein schoonmaken met een grijper Glas naar

Nadere informatie

ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP

ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Informatie voor de leerkracht Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 16 DIA 1 DIA 2 DIA 4 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De afvalberg 2. Soorten afval 3. Vier belangrijke stappen 4. Voorkomen 5. Opnieuw gebruiken 6. Afval als bran dstof

inhoud blz. Inleiding 1. De afvalberg 2. Soorten afval 3. Vier belangrijke stappen 4. Voorkomen 5. Opnieuw gebruiken 6. Afval als bran dstof Afval inhoud blz. Inleiding 3 1. De afvalberg 4 2. Soorten afval 5 3. Vier belangrijke stappen 7 4. Voorkomen 8 5. Opnieuw gebruiken 9 6. Afval als bran dstof 11 7. Naar de stortplaats 12 8. Filmpjes 14

Nadere informatie

Werkstuk Economie afval

Werkstuk Economie afval Werkstuk Economie afval Werkstuk door een scholier 2639 woorden 12 juni 2007 5,8 74 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdvraag: neemt het scheiden door de burgers en het scheiden verwerken van dat afval toe

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 4-6 jaar

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 4-6 jaar AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen. Alle

Nadere informatie

Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan

Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 6-8 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Kun je het verschil zien tussen plaatje 1 en plaatje 2? Bekijk hem nog beter! Zet met

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: afval en schoonmaken

Auditieve oefeningen bij het thema: afval en schoonmaken Auditieve oefeningen bij het thema: afval en schoonmaken Boek van de week: 1; Lotta ruimt op; Diane Put 2;De vuilnisman; Liesbet Slegers 3;Anna ruimt op 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Het meten van effectiviteit van lessen over zwerfafval

Het meten van effectiviteit van lessen over zwerfafval Het meten van effectiviteit van lessen over zwerfafval ~ ~ ~ ~ ~ Ontwikkeld door Ernest Dandi, Fuad Fathurrahman, Jacqueline Langer, Bianca Oomkens en Niels de Vos In opdracht van Wetenschapswinkel Wageningen

Nadere informatie

Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Het MILIEU 5 6 GROEP

Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Het MILIEU 5 6 GROEP Het MILIEU Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Hé

Nadere informatie

Gewoon in de afvalbak IT S ALL ABOUT CONTENT. Bas Goyarts Allan Sonnenberg Martijn van der Voort Patrick van Wattum

Gewoon in de afvalbak IT S ALL ABOUT CONTENT. Bas Goyarts Allan Sonnenberg Martijn van der Voort Patrick van Wattum Gewoon in de afvalbak IT S ALL ABOUT CONTENT Bas Goyarts Allan Sonnenberg Martijn van der Voort Patrick van Wattum Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1. Opdrachtomschrijving... 3 1.2. Teamsamenstelling...

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 INLEIDING Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval in de klas extra tot

Nadere informatie

ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP

ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Kom in actie met de klas Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 1 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke problemen hierdoor ontstaan.

Nadere informatie

Op weg naar een circulaire economie

Op weg naar een circulaire economie Op weg naar een circulaire economie Agenda Afvalstromen Cijfers De Haarlemse aanpak Naar een circulaire economie Afval = Grondstof Afvalstromen GFT Kunststof Papier Glas Textiel Restafval GFT-stroom Inzameling

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2-3 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,

Nadere informatie

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief:

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief: Tim eet op Texel 3 en 4 6 Afval Klassengesprek - knutselen Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: beseffen dat er veel voedsel weggegooid wordt. beseffen dat verpakkingsmateriaal van voedsel veel

Nadere informatie

Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN

Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 4 / LEEFTIJD 10-12 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN WOORD BETEKENIS Produceren Welke nieuwe woorden heb je in hoofdstuk 4 geleerd? Schrijf de betekenis

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Inhoudsopgave Voorwoord bladzijde 2 De Noordoostpolder bladzijde 4 Belangrijke punten bladzijde 6 Een eerlijke gemeente bladzijde 7 Goede zorg bladzijde 9 Rust op

Nadere informatie

Artiesten interview. Artiest1

Artiesten interview. Artiest1 Artiesten interview Artiest1 Ben jij vaak creatief bezig met oude spullen door hier op wat voor manier dan ook (kunst meubilair e.d.) weer nieuwe dingen uit te creeren? En waarom hergebruik je hiervoor

Nadere informatie

Maak je eigen. afvalwijzer. 20 jaar. 14 dagen. 5 jaar. 6 maanden. 1 jaar 2 jaar. 50 jaar

Maak je eigen. afvalwijzer. 20 jaar. 14 dagen. 5 jaar. 6 maanden. 1 jaar 2 jaar. 50 jaar Maak je eigen 1 afvalwijzer Mensen zorgen voor hele hoge bergen afval. Kunnen we de afvalbergen kleiner maken? En hoe lang duurt het voordat afval vergaat? De gemakkelijkste manier om kleinere afvalbergen

Nadere informatie

Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN

Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 4 / LEEFTIJD 6-8 Mijn eigen Positieve Plastic Voetafdruk - UPCYCLEN Welke nieuwe woorden heb je in hoofdstuk 4 geleerd? Teken een lijn van de juiste woorden (a, b, c)

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 7-8 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden, in

Nadere informatie

waterweetje waterweetje Hallo! Shagotom*!

waterweetje waterweetje Hallo! Shagotom*! plastic soep Hallo! Shagotom*! Zoals je ziet, bestaat de aarde vooral uit water. Daarom noemen we ze ook de blauwe planeet. Fijn dat je op bezoek kwam in het verre Bangladesh, mijn land. Op de wereldkaart

Nadere informatie

Leesboekje eten en drinken

Leesboekje eten en drinken Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.

Nadere informatie

waterweetje Hallo! Shagotom*!

waterweetje Hallo! Shagotom*! plastic soep Hallo! Shagotom*! Fijn dat je op bezoek kwam in het verre Bangladesh, mijn land. Op de wereldkaart zie je nog eens waar jij woont en waar ik met mijn gezin woon. Ver hé?! We wonen heel ver

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

Grammatica Woordbenoemen 2. Werkboek Geschikt voor de groepen 5 en 6

Grammatica Woordbenoemen 2. Werkboek Geschikt voor de groepen 5 en 6 Grammatica 2 Werkboek Geschikt voor de groepen 5 en 6 Inhoudsopgave Voegwoord 4 Telwoorden: hoofdtelwoorden 7 Telwoorden: rangtelwoorden 10 Telwoorden: hoofd- en rangtelwoorden 13 Persoonlijk voornaamwoord

Nadere informatie

Zeg ook JA tegen afval scheiden.

Zeg ook JA tegen afval scheiden. Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen

Nadere informatie

Lesbrief voor onderbouw

Lesbrief voor onderbouw Lesbrief voor onderbouw SWEEPDREAMS Acrobatisch veegspektakel In deze nieuwste voorstelling van duo Gi-Jo vegen twee wereldvegers de wereld schoon. Terwijl zij hun werk doen, verliezen ze zich in hun fantasie.

Nadere informatie

Aanpak participatie zwerfafval Gemeente Geldermalsen Omgevingsdienst Rivierenland

Aanpak participatie zwerfafval Gemeente Geldermalsen Omgevingsdienst Rivierenland Aanpak participatie zwerfafval Gemeente Geldermalsen Omgevingsdienst Rivierenland datum 28 augustus 2013 aan Jack Meering Omgevingsdienst Rivierenland / Gemeente Geldermalsen van Brenda Boerema Ingenieursbureau

Nadere informatie

Opening project Afval. Workshop muziekinstrumenten maken. Interview met wethouder Corien van Starkenburg

Opening project Afval. Workshop muziekinstrumenten maken. Interview met wethouder Corien van Starkenburg Opening project Afval Op maandag 18 maart 2019 startte de projectweek over afval. Kikker en Panda openden de week. Juf Joska telde van 3 naar 1. Op 1 moesten alle kinderen tegelijkertijd Afval!!! roepen,

Nadere informatie

Melkweg. Wat een troep! Lezen van Alfa B naar Alfa C. Wonen: milieu. Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann

Melkweg. Wat een troep! Lezen van Alfa B naar Alfa C. Wonen: milieu. Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Melkweg Lezen van Alfa B naar Alfa C Wat een troep! Wonen: milieu Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Colofon Melkweg: Wat een troep!, 2016. Dit boekje is een uitgave van Stichting Melkweg

Nadere informatie

9 maart Onderzoek: Huisvuil en plastic

9 maart Onderzoek: Huisvuil en plastic 9 maart 2018 Onderzoek: Huisvuil en plastic Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

welkomstboekje school Basisschool KOM.MIJN

welkomstboekje school Basisschool KOM.MIJN welkomstboekje school Basisschool KOM.MIJN Jij wordt bijna 4 jaar. Hoera! Je mag dan naar school. Je komt bij ons in de klas. Gezellig! Kijk maar gauw verder. Eerst kom je binnen in onze hal, bij lokaal

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Eigen Kracht-conferentie. Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst!

Eigen Kracht-conferentie. Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst! Eigen Kracht-conferentie Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst! 13 Heb je een probleem? Is er iets aan de hand, wat jij niet leuk vindt? Wil je erover praten? Lukt het niet thuis,

Nadere informatie

GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN!

GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! Hoe en waarom? DIA 1 Doelen van deze les: Je leert welke soorten afval er zijn en waar je deze moet weggooien. Je leert waarom afvalscheiding belangrijk is. Je leert wat grondstoffen

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

DOCENTEN HANDLEIDING. Groepen 7 & 8 van het basisonderwijs

DOCENTEN HANDLEIDING. Groepen 7 & 8 van het basisonderwijs DOCENTEN HANDLEIDING Groepen 7 & 8 van het basisonderwijs INHOUDSOPGAVE Inleiding... p. 3 Opzet lesprogramma... p. 4 Leerdoelen... p. 5 Les 1 Wat is afval?... p. 6 Les 2 Afvalscheiding en recycling...

Nadere informatie

Handleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep

Handleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep Handleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep Werkvorm: na de klassikale introductie waarin voorkennis wordt geactiveerd, verdiepen de leerlingen zich aan de hand van opdrachten op

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.

Nadere informatie

SCHOON GENOEG van ZWERFAFVAL? Een lespakket voor groep 5 & 6

SCHOON GENOEG van ZWERFAFVAL? Een lespakket voor groep 5 & 6 SCHOON GENOEG van ZWERFAFVAL? Een lespakket voor groep 5 & 6 LES 1 Opdracht 1 - Mindmap (5 minuten) Maak een mindmap over zwerfafval Potlood & papier zwerfafval LES 1 Rommel in Rotjeknor 2 Les 1 Opdracht

Nadere informatie

LEEFTIJD. 6-8 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race. Lespakket

LEEFTIJD. 6-8 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race. Lespakket LEEFTIJD 6-8 Hoofdstuk 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Volvo Ocean Race Lespakket Volvo Ocean Race Lespakket HOOFDSTUK 2 Wat is plasticvervuiling in de oceaan? Plastic doodt onze oceanen en we

Nadere informatie

Lees je mee? Blaffende agent en andere bijzondere verhalen. werkbladen om methodisch en thematisch te werken aan leesbeleving

Lees je mee? Blaffende agent en andere bijzondere verhalen. werkbladen om methodisch en thematisch te werken aan leesbeleving Lees je mee? Blaffende agent en andere bijzondere verhalen werkbladen om methodisch en thematisch te werken aan leesbeleving 2013 De Stiep Educatief Werkbladen bij de boeken voor het project Taal voor

Nadere informatie

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer Voor jou Verhalen van mantelzorgers Anne-Rose Hermer 6 Inleiding In dit boek maak je kennis met Martine, Koos en Sara. Ze zijn alledrie in een andere fase van hun leven. Maar één ding is hetzelfde voor

Nadere informatie

Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders

Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders NVRD Rapport mei/juni 2018 Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders In zes jaar tijd is de bereidheid van de Nederlanders om afval gescheiden aan te bieden sterk toegenomen. Inhoudsopgave Inleiding 3

Nadere informatie

Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4

Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4

Nadere informatie

Als Jasmijn weer eens verliefd is, komt ze meteen naar Lonnie toe.

Als Jasmijn weer eens verliefd is, komt ze meteen naar Lonnie toe. Nieuwe buren Er zijn nieuwe buren bij ons in de straat komen wonen. Jasmijn hijgt van het harde fietsen. Ze wil het nieuwtje zo gauw mogelijk aan haar vriendin vertellen. En?, vraagt Lonnie lachend. Leuke

Nadere informatie

ANTWOORDMODEL LESBRIEF IKCIRCULEER. titel: Plastic soep. Dat eet je niet! Antwoordmodel opdracht A (T1)

ANTWOORDMODEL LESBRIEF IKCIRCULEER. titel: Plastic soep. Dat eet je niet! Antwoordmodel opdracht A (T1) ANTWOORDMODEL LESBRIEF IKCIRCULEER titel: Plastic soep. Dat eet je niet! Antwoordmodel opdracht A (T1) 1. Waarom vindt Peter plastic soep zo n goede naam voor het plastic afval in de oceanen? Noteer 2

Nadere informatie

Het allerleukste meisje

Het allerleukste meisje > > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist

Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist Inhoudsopgave Inhoud van de leskist... Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht... 2. Introductie Brief van de jutter... 3. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten...

Nadere informatie

Weg met zwerfafval! Handleiding voor een introductieles voor leerlingen van groep 5-6- 7 En daarna: aan de slag

Weg met zwerfafval! Handleiding voor een introductieles voor leerlingen van groep 5-6- 7 En daarna: aan de slag Weg met zwerfafval! Handleiding voor een introductieles voor leerlingen van groep 5-6- 7 En daarna: aan de slag Inhoud Blad Inleiding: tips, voorbereiding en afsluiting van de actie 3 t/m 4 Achtergrondinformatie

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

LESBRIEF NR 3 OPDRACHT 1 REPORTERS- CLUB + APP VOOR GROEP 5 + 6 +

LESBRIEF NR 3 OPDRACHT 1 REPORTERS- CLUB + APP VOOR GROEP 5 + 6 + LESBRIEF NR 3 VOOR GROEP 5 + 6 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te

Nadere informatie

Inhoud 1. Natalia 2. Het plan van juf Efrossinia en Olga 3. Mag ik mee? 4. Nog twee maanden 5. Een Rus in huis? 6. Gastgezin 7. Koekenbakkers 8. Afscheid van Belarus 9. Spanning in Holland 10. De ontmoeting

Nadere informatie

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN Een duurzame auto Dit is een eerste versie van de nieuwe activiteitsuggesties, passend bij de leerlijnen die ontwikkeld zijn bij de leer. Ze zijn nog in ontwikkeling en zullen in de komende tijd verder

Nadere informatie

PROEF RESTAFVAL INZAMELING

PROEF RESTAFVAL INZAMELING PROEF RESTAFVAL INZAMELING Dragonder-noord start 23 september 2013 In uw wijk start eind september 2013 een proef om meer grondstoffen in te zamelen en minder restafval. In deze brochure leest u meer.

Nadere informatie

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen!

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! 1. Voorko op de afval-ladder Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! Wat moeten we aanvangen met ons afval? Het

Nadere informatie

Verslag klankbordgroep Noordwest afvalproef

Verslag klankbordgroep Noordwest afvalproef Verslag klankbordgroep Noordwest afvalproef Datum 11 februari 2014 Onderwerp Het Nieuwe Inzamelen in Noordwest 1. Kennismaking 2. Toelichting gemeente Zie meegestuurde presentatie 3. Vragen aan u Houdt

Nadere informatie

Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan

Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 10-12 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Weet jij nog hoe belangrijk de oceaan is in de waterkringloop? Kun jij alle elementen

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2018

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2018 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies November 2018 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten makkelijk

Nadere informatie

Zoek de. 10 verschillen

Zoek de. 10 verschillen oek de 10 verschillen 4 Wecycle-woordzoeker Kun jij alle woorden vinden in deze Wecycle-woordzoeker? De woorden staan van links naar rechts, van boven naar benden, schuin en van achter naar voren. Streep

Nadere informatie

welkomstboekje Hallo!! thorbeckelaan bm maarssen telefoon: fax:

welkomstboekje Hallo!! thorbeckelaan bm maarssen telefoon: fax: welkomstboekje Hallo!! thorbeckelaan 2 3601 bm maarssen telefoon: 0346-562120 fax: 0346-554851 e-mail: directie@kbspionier.nl www.kbspionier.nl 4Hallo Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons

Nadere informatie

Trash Hunten met de klas

Trash Hunten met de klas Trash Hunten met de klas Plastic hoort absoluut niet thuis in zee en heeft grote gevolgen voor mens en dier. De Plastic Soup Foundation wil voorkomen dat er plastic in het water terecht komt. Aanpakken

Nadere informatie

Antwoordkaart Denkopdrachten.

Antwoordkaart Denkopdrachten. Antwoordkaart Denkopdrachten. voor de leerling groep 5 8 Letter: Opdracht 1. Omcirkel het stukje afval en trek een lijn naar de tijd die het duurt vóór het afval is vergaan. Opdracht 2. Opdracht A. Omcirkel

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Versie december 2014

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Versie december 2014 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies Versie december 2014 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers Elobase Detailhandel Verkoper Kerntaak 1 Theorie- en infoboek

Noordhoff Uitgevers Elobase Detailhandel Verkoper Kerntaak 1 Theorie- en infoboek Theorieboek KT1 HOOFDSTUKKEN - Inleiding Goederen ontvangen en controleren Goederen verplaatsen Ompakken en prijzen Goederen opslaan Voorraadbeheer Werken met artikelpresentaties Presentatie en winkelinterieur

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist

Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist Inhoudsopgave Inhoud van de leskist... Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht... 2. Introductie Brief van de jutter... 3. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten...

Nadere informatie

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar! Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks

Nadere informatie

Geachte Burgemeester en Wethouders en/of Gemeenteraad van Langedijk

Geachte Burgemeester en Wethouders en/of Gemeenteraad van Langedijk From: Ben Vink ; Statiegeld Sent: Thursday, February 8, 2018 11:50:46 AM To: Mailbox Info Cc: Subject: Statiegeldalliantie ; Doet uw gemeente ook mee? Attachments: Statiegeldalliantie

Nadere informatie

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Verpakkingen Een inwoner van Europa opent gemiddeld 7 verpakkingen per dag. Dit is gemiddeld 157 kilo verpakkingsafval per persoon per jaar. Wat bijna 40% van het

Nadere informatie

Kopen en milieu vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73704

Kopen en milieu vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73704 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73704 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Binnen de minuut. Binnen de minuut. SPEL 1: Gaan vissen. SPEL 2: Blazen maar. Probeer enkel met een rietje jouw beker als eerste

Binnen de minuut. Binnen de minuut. SPEL 1: Gaan vissen. SPEL 2: Blazen maar. Probeer enkel met een rietje jouw beker als eerste SPEL 1: Gaan vissen SPEL 2: Blazen maar Maak beide eerst een vis uit papieren zakdoekjes. Leg je papieren visjes op de startlijn. Probeer enkel met een rietje jouw beker als eerste van de andere kant van

Nadere informatie

ANTWOORDEN TAALCOMPLEET A1 THEMA 4 WONEN

ANTWOORDEN TAALCOMPLEET A1 THEMA 4 WONEN ANTWOORDEN TAALCOMPLEET A1 THEMA 4 WONEN Opdracht 1 het gas de buren de woning de keuken Opdracht 11 1. De man werkt in de tuin. 2. De man leest in de woonkamer. 3. De man staat in de keuken. 4. De vrouw

Nadere informatie

Drinken. Wat kun je je kind geven?

Drinken. Wat kun je je kind geven? Drinken Wat kun je je kind geven? Geef water met een smaakje. Doe eens takjes munt of basilicum in een karaf water. Of wat plakjes of repen komkommer. Als ouder wil je het beste voor je kind. Je wilt dat

Nadere informatie