Kwartierstaat Anna Maria Borkes

Transcriptie

1 Kwartierstaat Anna Maria Borkes Van 1467 tot 2010 Harry Scholten Ede, Anna Maria Borkes is geboren op 17 december 1914 op de Marmelhorst als oudste dochter van Frederik Borkes en Maria Dorothea Bolwerk. Zij bracht haar jeugd samen met haar zusters Marie en Mina door op de Marmelhorst. Als oudste dochter werd ze geacht bij te dragen aan het gezinsinkomen. Ze had graag wat willen leren, maar meer dan een jaar huishoudschool in Gendringen zat er niet in. Voor het werk als meid op een boerderij heeft ze nog moeten leren melken. Ze heeft jaren gewerkt als dienstmeid bij Klein-Holkenborg, een boerderij in Voorst aan de Stakenborgseweg, dicht bij de sluis over de Aa Strang. De tocht door het Hauwslag bij weer en wind van de Marmelhorst naar Holkenborg was niet altijd een pretje. De werkdagen waren lang, de verdiensten schraal. Mogelijk heeft ze bij Holkenborg ook haar latere echtgenoot, Jan Scholten, leren kennen. Holkenborg en boerderijen er omheen hoorden tot de klantenkring van zijn aannemersbedrijf. Zij kregen 4 kinderen, waaronder schrijver dezes. Ze is 17 maart 2010 te Gendringen overleden op de leeftijd van 95 jaar. 2 Johannes Fredericus Borkes, geboren op de Marmelhorst, gedoopt te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek, trouwt op te Breedenbroek met 3 Maria Theodora Bolwerk, geboren op Brunsink te De Heurne, gedoopt te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek. Hun kinderen: 1. Anna Maria (1) geboren op Doopgetuigen: Arnoldus Bolwerk en Anna Maria Borkes. Getrouwd met Johannes Gerardus Scholten 2. Maria Theodora, geboren Doopgetuigen: Wilhelmus Antonius Borkes en Theodora Venderbosch. 3. Wilhelmina Johanna. Geboren Doopgetuigen: Joh. Hendr. Bolwerk en Aleida Joh. Betting-Borkes. Levenloos geboren kinderen: (vrouwelijk)

2 4 Gradus Johannes Borkes, arbeider, geboren te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek, trouwt op te Breedenbroek met 5 Johanna Sluiter, zonder beroep, geboren , gedoopt te Ulft en overleden te Breedenbroek. Hun kinderen: 1. Johannes Fredericus Borkes (2) geboren , gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Theodorus Robben en Anna Kemperman. Getrouwd op met Maria Dorothea Bolwerk (3). 2. Bernardus Borkes, geboren te Breedenbroek, gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Gerardus Borkes en Wilhelmina Sluiter. Overleden te Bocholt. 3. Anna Maria Borkes, gedoopt te Breedenbroek Getuigen: Joannes Sluiter en Joanna Borkes. Overleden te Silvolde. Getrouwd met Bernardus Johannes te Kaat, klompenmaker, geboren 1867 te Wisch, zoon van Albert te Kaat en Johanna Ebbers. 4. Aleida Johanna Borkes, gedoopt te Breedenbroek Getuigen: Bernardus Sluiter en Aleida Borkes (Roermond). Getrouwd met Bernardus Betting, kleermaker, geboren 1869 te Wisch en overleden te Wisch, zoon van Steven Betting en Johanna Westerhof. 5. Maria Elisabeth Borkes, gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Antonius Henricus Roes en Geertruida Rademaker. Getrouwd met Bernardus Ticheloven, melkweger, geboren 1872 te Gendringen, zoon van Anthonij Ticheloven en Geertruid Keurentjes. 6. Wilhelm Antonius Borkes, landbouwer, gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Henricus Borkes (Dinxperlo) en Joanna Antonia Aalders (Silvolde). Overleden Getrouwd met Johanna Aleida Geven, geboren 1888 te Suderwick, dochter van Johann Berbhard Geven en Gertrud Maria Penno. Overleden Wilhelm en Joanna wonen vanaf 1917 op Freelishuus, Prinsentraat 4 te Breedenbroek, bij de ouders Geven-Penno. 7. Theodorus Stephanus Borkes, broodbakker, gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Antonius Aalders en Geertruida Teunissen. Getrouwd met Johanna Gerharda Cornelissen, naaister, geboren 1883 te Gendringen, dochter van Bernardus Cornelissen en Johanna Peters. 8. Gerhardus Johannes Borkes, gedoopt te Breedenbroek. Getuigen: Johannes Bernardus Overmaat (Doetinchem) en Aleida Meyers (Bocholt). Gradus behoorde tot lichting 1859 van de nationale militie, maar hoefde niet op te komen voor zijn nummer. Gert Borkes trouwde met weduwe Duking. Haar eerste man was voerman geweest bij jeneverstokerijen te Heidevelde (D). Het betrof jeneverstokerijen in Holtwijk en Spork: Leusing en Guiting. Gert nam het werk over. Memorie van Successie. Register IV nr 2/9320, kantoor Terborg (afschrift foto Gelders Archief ) 2

3 Memorie van aangifte van het recht van Successie der nalatenschap van Gradus Johannes Borkes, gewoond hebbende en is overleden te Groot Bredenbroek, gemeente Gendringen den 28 Maart De ondergetekenden I Johanna Sluiter, weduwe des erflaters, landbouwster onder Gendringen, als voogdes over 1 Aleida Johanna, 2 Maria Elisabeth, 3 Wilhelmus Antonius, 4 Theodorus Stephanus en 5 Gradus Johannes Borkes, II Johannes Frederikus Borkes, landbouwer aldaar en III Anna Maria Borkes, landbouwster aldaar, ter zake dezer aangifte domicilie kiezende ten kantore van Notaris Vonk de Both te Sillevolde. Verklaren dat op den 28 Maart 1898 a.i. is overleden Gradus Johannes Borkes, tot erfgenamen nalatende zijn kinderen: de minderj. : sub I en de sub II en III genoemden, uit zijn huwelijk met gemelde Johanna Sluiter, dat door dit overlijden geen vruchtgebruik, fidei commis of periodieke uitkeering is overgegaan of vervallen, dat de nalatenschap der erflater bestaat uit: ½ in: Actief a lich. roerend god ten dage des overlijdens geschat op f 1400 b kad. Gendringen: huis en erf, bouwland, weiland, boomgaard, Bosch, uitweg, water en schuur, A. 858, 859, 860, 861, 862, 866, 867, 868, 869, 865, 1534, 1535, 808, 809, 810, 811, 812, 1540, en 1536 Groot hect. Als voren geschat op f 9163 c vordering op de Commissie Tolweg van Dinxperlo naar Gendringen voor tolgeld zonder renten f 45,51 d dito op Hoorman te IJsselborg voor geleverd kalf zonder renten f 27,42 e contanten aanwezig bij overlijden f 45,44 Samen f 10681,37 Is voor de ½ f 5340,68 (Johanna zet een kruis als handtekening in aanwezigheid van de notaris) Lijst V: Aangifte successie: Primitieve aangifte geregistreerd : Boedelscheiding : Scheiding: Arnoldus Bolwerk, landbouwer, geboren te Dinxperlo op Brunsink (Gelkinkweg 1, De Heurne) en overleden te De Heurne, trouwt op met 7 Theodora Venderbosch, geboren in Wisch in en overleden te De Heurne. Hun kinderen: 1. Johannes Hendrikus Bolwerk, landbouwer, geboren ca.1871 te Dinxperlo en overleden te Dinxperlo. Getrouwd op te Dinxperlo met Berendina Maria Stapelbroek, geboren ca te Gendringen, dochter van Willem Stapelbroek en Johanna Testroet. 3

4 2. Theodorus Bernardus Bolwerk, geboren ca te Dinxperlo en overleden te Dinxperlo, de Heurne, op de leeftijd van 6 jaar. 3. Wilhelmina Engelina Bolwerk, geboren 1875 te Dinxperlo en overleden te Winterswijk, getrouwd met Petrus Antonius Everhardus Bernardus Balink, kapper, geboren 1877 te Winterswijk, zoon van Everhardus Balink en Christina Dechering. 4. Anna Theodora Bolwerk, geboren te Dinxperlo en overleden te Arnhem, getrouwd met Johannes Ebbers, landbouwer, geboren 1869 te Dinxperlo, zoon van Theodorus Ebbers en Johanna Bosman. 5. Arnoldus Franciscus Bolwerk, landbouwer wonende te Hilden, Kreis Dusseldorf, Duitsland. 6. Maria Theodora Bolwerk (3) geboren , getrouwd met Johannes Fredericus Borkes (2). 7. Theodorus Bernardus Bolwerk, landbouwer, geboren ca. 1883, getrouwd te Dinxperlo met Hendrica Wilhelmina Reusen, geboren ca te Dinxperlo, dochter van Hermanus Johannes Reusen en Johanna Geertruida Oostendorp. 8. Maria Johanna, onderwijzeres, geboren te Dinxperlo. Overleden te Tilburg. Ze trad in de Congregatie van de Zusters van Liefde op Josephus Bolwerk, geboren 1893, overleden te De Heurne op de leeftijd van 4 weken. 10. Wilhelmus Bernardus Bolwerk, landbouwer te Dinxperlo 11. Theodorus Bolwerk, landbouwer te Varsseveld Gemeente Wisch Arnoldus Bolwerk behoorde tot lichting 1857 van de Nationale Militie. Hij werd ingelijfd en ontslagen uit dienst Johannes Hendrikus wordt opvolger als boer op Brunsink. Memorie van Successie Arnoldus Bolwerk Register IV nr 6/2893 kantoor Groenlo (afschrift foto Gelders Archief ) Memorie van successie der nalatenschap van A. Bolwerk, overleden te Dinxperlo op 20 November Ondergeteekenden 1. Theodora Venderbosch, zonder beroep wonende te Dinxperlo, weduwe van na te noemen overledene, 2. Johannes Hendrikus Bolwerk, landbouwer, wonende te Dinxperlo. 3. Petrus Antonius Everhardus Bernardus Balink, kapper, wonende te Winterswyk, als in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met Wilhelmina Engelina Bolwerk. 4. Johannes Ebbers, landbouwer, wonende te Breedenbroek Gemeente Gendringen, als in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met Anna Theodora Bolwerk. 5. Arnoldus Franciscus Bolwerk, landbouwer, wonende te Hilden Kreis Dusseldorf (Duitschland) 6. Johannes Fredricus Borkes, landbouwer, wonende te Breedenbroek Gemeente Gendringen, als in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met Maria Theodora Bolwerk. 7. Theodorus Bernardus Bolwerk, landbouwer, wonende te Breedenbroek Gemeente Gendringen. 8. Maria Johanna Bolwerk, onderwyzeres, wondende te Cuyk aan de Maas. 9. Wilhelmus Bernardus Bolwerk, landbouwer te Dinxperlo. 10. Theodorus Bolwerk, landbouwer, wonende te Varsseveld Gemeente Wisch. Alle Bolwerk s voornoemd kinderen en erfgenamen by versterf (aan wie een legitieme portie toekomt) van na te noemen overledene, welke kinderen verwekt zyn in huwelyk met onder 1. genoemde Theodora Venderbosch, doen hierby aangifte der nalatenschap van Arnoldus Bolwerk, ook genoemd Arend Bolwerk, in leven zonder beroep wonende te Dinxperlo en overleden aldaar op den 20 sten November De overledene was in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd 4

5 met onder 1. genoemde Theodora Venderbosch. De boedel waarin hy dien ten gevolge voor de helft gerechtigd was bestaat uit: ACTIEF Een vordering op zyn zoon J.H. Bolwerk voornoemd wegens verkoop van onroerend goed volgens onderhandsche akte van verkoop dd. 29 April 1911 Gereg. te Groenlo 29 Juli 1911 deel 54 folio 15 verso vak 1 groot Fl Kleeren 100 Contanten niet nagelaten Samen 8100 Passief nihil Saldo van den boedel Fl 8100 Krachtens de algeheele gemeenschap van goederen van erflater hierin gerechtigd voor de helft of voor Fl By testament van den 29 Augustus 1869 verleden voor J.B.W. Maitland, toen ter tyd notaris te Dinxperlo werd door de erflater zyne echtgoote onder 1. voornoemd tot eenige en algeheele erfgename benoemd, waarby echter deze bepaling kwam: als van zelf wordt die erfstelling verminderd, zoo legitimarissen zulks vorderen en tot zoodanig deel, als de wet dan voorschryft. De legitimarissen voornoemd vorderen hun wettig erfdeel, zoodat de onder 1. genoemde erft ¼ of FL 1012,50 en elk der kinderen onder 2 en met 10 genoemde erven elk 3/36 of FL. 337,50 of samen 9 x FL = FL 3037,50 Totaal FL 4050,00 Erflater bezat geene goederen in vruchtgebruik of als bezwaarde erfgenaam, terwyl door het overlyden geen periodieke uitkeeeringen by opvolging zyn overgegaan of vervallen. Hy bezat ook geen onroerende goederen. Aangevers verklaren dat zy en voor zoover hen bekend is hunne echtgenooten, behalve de door hen vroeger of thans by deze memorie aangegeven schenkingen (er is van schenkingen geen sprake), in geenerlei vorm van den erflater eenige aan recht onderworpen schenking in den zin der Wet ontvangen te hebben. Het is aan aangevers niet bekend en ook niet aan hunnen echtgenooten, dat, ten gevolge van het overlyden krachtens eene overeenkomst van levensverzekering, uitkeering in kapitaal of rente moet plaatsvinden. Aangevers kiezen ter dezer domicilie ten kantore van Mr. H.J. Verbeek, Advocaat en Procureur te Dinxperlo. Dinxperlo Augustus 1921 T Venderbosch J H Bolwerk WB Bolwerk J Ebbers Th.B. Bolwerk J.F. Borkes Th Bolwerk v. P.A.E.B. Balink W.E. Balink-Bolwerk MJ Bolwerk Reg IV nr 6/2893 Suppletoire memorie van Successie der nalatenschap van A. Bolwerk overleden te Dinxperlo op 20 November De ondergeteekenden, 1. JOHANNES HENDRIKUS BOLWERK, landbouwer, wonende te DINXPERLO, 5

6 2. WILHELMINA ENGELINA BOLWERK, als curatrice van PETRUS ANTONIUS EVERHARDUS BERNARDUS BALINK, kapper wonende te WINTERSWYK, met wien zy in algeheele gemeenschap van goederen is gehuwd, wonende te WINTERSWYK, 3. JOHANNES EBBERS, landbouwer, wonende te Bredenbroek Gemeente gendringen, als in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met ANNA THEODORA BOLWERK, 4. ARNOLDUS FRANCISCUS BOLWERK, landbouwer, wonende te HILDEN, Kreis Dusseldorf (Duitschland), 5. JOHANNES FREDRICUS BORKES, landbouwer, wonende te Breedenbroek gemeente GENDRINGEN, als in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met MARIA THEODORA BOLWERK, 6. THEODORUS BERNARDUS BOLWERK, landbouwer wonende de DINXPERLO, 7. MARIA JOHANNA BOLWERK, onderwyzeres wonende te CUYK a.d. Maas, 8. WILHELMUS BERNARDUS BOLWERK, landbouwer wonende te DINXPERLO, 9. THEODORUS BOLWERK, landbouwer wonende te VARSSEVELD (WISCH), Voor zich zelf en als erfgenaam by versterf van THEODORA VENDERBOSCH, hunne moeder, overleden te Dinxperlo op 20 September 1922, kinderen en erfgenamen by versterf met hunne moeder voornoemd (erfgenaam volgens testament) van Arnoldus Bolwerk, ook genoemd Arend Bolwerk, in leven landbouwer wonende te Dinxperlo en overleden aldaar op den 20 sten November 1920, doen hierby nadere opgave van de nalatenschap van A. Bolwerk voornoemd. A. Bolwerk was in algeheele gemeenschap van goederen gehuwd met Theodora Venderbosch voornoemd. De boedel waarin hy dien tengevolge gerechtigd was werd opgegeven, doch abusief werd daarby onder het ACTIEF niet opgenomen een vordering groot een duizend gulden op Maria Johanna Bolwerk voornoemd, voor renteloos verstrekt geld dat by de nalatenschap verrekend zou worden. De nalatenschap was opgegeven voor FL 4050,00 Waarby komt ½ van voornoemde FL ,00 Samen FL 4550,00 Theodora Venderbosch erfde volgens testament Daarvan ¼ of FL 1137,50 en elk der 9 kinderen 3/36 of FL 379, 165 of samen 3412,50 Totaal FL 4550,00 Aangever kiezen te dezer zake domicilie ten kantore van Mr. H.J. Verbeek te Dinxperlo. Dinxperlo Januari 1923 JH Bolwerk WE Balink-Bolwerk J Ebbers JF Borkes F Bolwerk Th Bolwerk Th.B. Bolwerk W.B. Bolwerk MJ Bolwerk 8 Theodorus Borkes, dagloner, geboren te Breedenbroek (huis C132 Groot- Breedenbroek) en overleden te Breedenbroek, trouwt met 9 Johanna Overmaat, dienstmeid, geboren te Suderwick en overleden te Breedenbroek. Hun kinderen: 1. Johanna Geertruida Borkes, geboren te Breedenbroek, overleden te Breedenbroek. 2. Aleida Theodora Borkes, geboren Vertrokken uit Breedenbroek Aleida Borkes, geboren Vertrokken uit het ouderlijk huis. 6

7 Getrouwd te Roermond tmet Michael Opbroek, geboren , weduwenaar van Cornelia Eli Hub en Maria Hubertina Klinckum. Aleida overleed te Roermond op , 76 jaar oud. (Nader te onderzoeken: geboren te Utrecht Johannes Joseph Antonius Borkes, zoon van NN en Aleida Borkes). 4. Gradus Johannes Borkes (4), geboren Getrouwd met Johanna Sluiter (5). 5. Berendina Borkes, geboren , overleden te Breedenbroek, 3 dagen oud. 6. Johanna Borkes, overleden te Breedenbroek, 3 jaar oud. 7. Johannes Borkes, geboren , overleden te Breedenbroek, 10 maanden oud. 8. Mina Borkes, overleden te Breedenbroek, 9 jaar oud. 9. Johanna Borkes, geboren te Breedenbroek (huis 408) en overleden Op de Pol (Ulft). Getrouwd met Theodorus Robben, arbeider, geboren 1828 te Gendringen en overleden te Voorst, zoon van Jan Robben en Sijbille Elzenpas. Wettiging van 1 kind. 10. Johan Borkes, geboren te Breedenbroek, huis no 408. De oude herberg/boerderij de Marmelhorst die in 1973 is afgebroken stamde uit Op verschillende plaatsen is geschreven dat de herberg is gevestigd in 1868, omdat toen immers de nieuwe herberg werd gebouwd. Uit onderstaande inschrijving uit 1843 in het Geboortenregister van Gendringen blijkt dat Theodorus Borkes (37 jaar oud en dus geboren in 1805 of 1806 en dus zeer waarschijnlijk onze Theodorus) al in 1843 herbergier van beroep was. Geboortenregister gemeente Gendringen, No 8. / Heden den dertigsten der maand Janúarij achttien honderd drie en veertig is voor ons Jan Richard Boeveldt eerste Assessor der [Gemeente Gendringen by afwezigheid van den Burgemeester de functien waarnemende als / renvooi goedgekeurd] Burgemeester en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Gendringen, Provincie Gelderland, verschenen Barend Hendrik te Beest van beroep Klompenmaker oud een en dertig jaren, woonachtig in deze Gemeente, dewelke verklaarde, dat Hendrika Elisabeth Kranen Zyne húisvroúw op Zatúrdag den achten twintigsten der maand January achttien honderd drie en veertig, des avonds ten elf uren, ten huize van hem Comparant in Bredenbroek No. 409, binnen deze Gemeente, is bevallen van een Kind van het vrouwelyk geslacht, waaraan de voornaam is gegeven van Hendrika. / Waarvan wij deze acte hebben opgemaakt in tegenwoordigheid van de getuigen Johannes Sesink van beroep boeren werk doende oud acht en dertig jaren, en Theodorús Borkes van beroep Herbergier oud Zeven en dertig jaren, beide woonachtig in deze Gemeente, zijnde dezelve, na in de daartoe bestemde Registers ingeschreven te zijn, na duidelijke voorlezing, door ons onderteekend met den Comparant en de Getuigen. Volgens het bevolkingsregister van Gendringen woonde een nichtje Wilhelmina Overmaat geboren te Hengelo vanaf een tijdlang bij het gezin. Een Hendrik Borkes, van beroep dagloner, kwam mei 1847 vanuit Pruissen op de Marmelhorst wonen. December 1848 vertrok hij weer terug naar Pruissen. Memorie van Successie Regiser IV nr 7290, kantoor Terborg (afschrift foto Gelders Archief ) Memorie van Aangifte der nalatenschap van wijlen Theodorus Borkes, op den 14 december 1867 te Bredenbroek gemeente Gendringen overleden. 7

8 De ondergetekenden: 1: - Aleida Theodora Borkes, zonder beroep wonende in de gemeente Aalten 2: - Aleida Borkes, dienstmaagd te Venlo 3: - Gradus Johannes Borkes, akkerman in de gemeente Gendringen 4: - Gerrit Jan Borkes, akkerman in de gemeente ambt Doetinchem, als voogt over Johanna en Johannes Borkes, minderjarige kinderen van wijlen Theodorus Borkes voornoemd en van diens voorlevende vrouw Johanna Overmaat, Te Zamen woonplaats kiezende ten sterfhuize van natemelden overlevende. Verklaren: dat hun vader Theodorus Borkes in leven akkerman, gewoond hebbende en op de veertiende december achttienhonderd zevenenzestig te Bredenbroek, gemeente Gendringen, zonder getesteerd of Zijne nalatenschap beschikt te hebben is overleden dat de overlevende tot zijne eenige erfgenamen bij versterf regt heeft nagelaten Zijne vijf kinderen als voornoemd dat tot zijn nalatenschap behoort de onverdeelde helft van een huis op grond van den Vorst van Hohenzollern Sigmaringen in de kadastrale gemeente Gendringen Sectie A nummer 699. Voorts dat de overlevende geene goederen als bezwaarde erfgenaam of in vruchtgebruik bezit en dat Zijne overlijden geene periodieke uitkering bij opvolging is overgegaan of vervallen. Getekend te Gendringen den 21 april 1868 AT Borkes GJ Borkes GJ Borkes SL Borkes Lijst V: Primitieve aangifte van successie: Benoeming voogden minderjarigen: Boedelbeschrijving: Over de Commissieweg Dinxperlo-Bontebrug. Dinxperlo heeft altijd een moeizame verbinding met Silvolde en verder gehad. Men kon via de Heelweg en Bruggenhütte over de Aa-Strang richting Regniet. De Heelweg, een oude holle weg, liep iets noordelijker dan de huidige weg. Bij de Regniet ging het via Voorst en de Bontebrug richting Silvolde. Een andere route was richting Breedenbroek dat als dorp eigenlijk nog niet bestond, tot Wesselhuis (Café Hebinck) via Den Dam richting Sinderen of via de Luimesweg en de Marmelhorst richting Kroezenhoek. Bij Sinderen (de Roenhorst) of bij de Schutte bij de Kroezenhoek moest men over de Siegenbeek via een voorde. Dat ging wel eens mis waardoor reizigers nat werden. De bewoners van Dinxperlo zaten daarom te springen om een nieuwe verbinding. De urgentie werd nog groter toen rond 1830 besloten werd om een klinkerweg aan te leggen tussen Doesburg en Gendringen. Dat betekende dat de weg door Voorst een zandweg bleef. Opnieuw werd een pleidooi gehouden bij de buurgemeenten Gendringen en Wisch. Deze hadden niet veel behoefte aan een nieuwe weg en zeker niet aan de kosten. Uiteindelijk is men het wel eens geworden. Een fors deel van de kosten werden door de gemeente Dinxperlo gefinancierd uit de verkoop van gemeenschappelijke heidegrond (de mark) in De Heurne. Voor het beheer zou een Commissie met vertegenwoordigers van de drie gemeenten worden aangesteld. 8

9 Bij Koninklijk Besluit van 6 mei 1853 werd de Commissie concessie verleend tot het aanleggen van de kunstweg tot een lengte van 8308 meter. De weg werd 4 meter breed met aan beide zijden een berm van 2 meter plus twee sloten. In oktober 1854 is de weg klaar. Het Koninklijk Besluit behelst ook de plaatsing van twee tolbomen: één op de Bijvank in de buurtschap Beggelder en de ander aan de Schutte, onder Silvolde. De Gemeente Wisch wilde echter geen tolboom op hun grondgebied toestaan. Vandaar dat deze tol werd verplaatst naar de Marmelhorst. Bij de Marmelhorst moet men de volle tol betalen, bij de Bijvank het halve tarief. Theodorus Borkes is de tolbaas bij de Marmelhorst. De Commissie vergadert regelmatig. Op 15 maart 1884 wordt besloten om de weg vanaf de Bontebrug tot de Marmelhorst te begrinden. Ook worden de nodige herstelwerkzaamheden aan de brug bij de Marmelhorst uitgevoerd. In dezelfde vergadering komt ook een probleem van tolbaas G.J. Borkes aan de orde. G.J. Borkes had enige jaren voordien een nieuw tolhuisje laten bouwen. Het betreft het tolhuisje dat in 1926 werd afgebroken en weer werd opgebouwd achter de boerderij. De familie Borkes was gedwongen tot de bouw omdat de herberg geen tolhuis kon zijn. De Commissie wilde de tol bij de Marmelhorst handhaven en de familie Borkes wilde tol en herberg behouden. Besloten werd dat de Commissie gedurende 8 jaar f 25 per jaar in de kosten zou bijdragen. Borkes zei dat hij reeds f 50 van de oude Commissie had ontvangen en verzocht de Commissie de resterende f 150 in één keer uit te betalen. Het verzoek werd aangehouden. De kwestie van combinatie herberg en tol komt terug in de vergadering van 15 mei De Inspecteur der Rijkspolitie had bezwaar geuit over de wijze waarop tol en vergunning werden gecombineerd en werden bediend. Borkes wilde de vergunning er niet aan wagen en vroeg de Commissie wat te doen, eventueel verplaatsing van de tol. De Commissarissen hadden eenstemmig het gevoel dat het niet met de drankwet in strijd is te achten wanneer de tolgaarder, die feitelijk in het tolhuisje woont, in het tegenoverliggende gebouw der vergunning bij zijne ouders in de kost is en daarom van hieruit soms de tolgelden in ontvangst neemt. In de vergadering van 28 mei 1894 wordt gemeld dat bij de marechaussee te Ulft van de zaak niets bekend is en de brigadier, wetende dat de tolgaarder s nachts in het tolhuisje slaapt geene aanleiding had gevonden en vindt om op de verhouding tusschen tol en vergunning eenige aanmerking te maken. In de vergadering van 1 juli 1886 blijkt G.J. Borkes nog tolgaarder te zijn. In een overzicht van de gedane ontvangsten en uitgaven over het jaar 1892 blijkt dat J.F. Borkes tolgaarder is. Hij krijgt een tractement van f 85 per jaar en 5% van het geïnde tolgeld. Tesamen f 108,44. Hiervoor moet hij 365 dagen per 24 uur per dag klaar staan. J.F. krijgt ook nog een vergoeding voor arbeidsloon aan de weg en voor het poten van peppelen. In de vergadering van 29 mei 1916 wordt genotuleerd dat de tolbaas W.A. Borkes wegens verhuizing de tol niet meer zal kunnen bedienen. Willem Borkes trouwt te Bocholt met Johanna Aleida Geven. Als plaatsvervangster onder dezelfde condities wordt voorgesteld: Theodora Maria Bolwerk, vrouw van J.F. Borkes, hetgeen met algemene stemmen gebeurt. 9

10 Op 1 januari 1920 verdwijnen de tollen. Op een publieke veiling zijn ze voor f 5,- overgegaan aan de respectievelijke tolbazen. Borkes in Amerika: Johan Borkes, geboren 1849, wordt na zijn geboorte in geen enkel overzicht in Nederland of aangrenzende Duitse plaatsen teruggevonden. Zeer waarschijnlijk is deze Johan naar Amerika geëmigreerd. De reden om daar te zoeken waren contacten die Anna Borkes had in de jaren vijftig van de vorige eeuw met familie in Cleveland, Ohio. De United States Census 1880 (een soort volkstelling) vermeldt een John Borkes, wonende in Olmsted, Ohio, geboren 1849 en oud 31 jaar, van beroep boer en getrouwd. Holland is de geboorteplaats van vader en moeder. John is via Baltimore de USA binnen gekomen. Deze John was op getrouwd met Mary Borkes, geboren 1841 in Mecklenburg, Vorpommeren in Duitsland. Volgens de census was Corline Arndt uit Mecklenburg de moeder van Mary. De kinderen van John en Mary zijn: Charles, geboren 1875, Hanah, geboren 1876, Henry, geboren 1878, Franciscus, geboren 1879 en overleden 1965, William, geboren 1885 en overleden Een Frank Borkes (geboren 1880 en overleden 1965 was getrouwd met Bertha, geboren 1877 en overleden 1960). De contactpersoon van Anna Borkes met de Amerikaanse familie was Sister Mary Bertha, wonende in Cleveland, Ohio. Zij schrijft dat oom Henry Borkes, moeders broer, is getroffen door een schot uit zijn jachtgeweer. Tante Emma Borkes verloor haar man. Edna Borkes is getrouwd met Harvey Blessing. Oom Williams dochter Betty Borkes is getrouwd met Paul Upson. Oom Frank en Oom William vragen naar hun nicht uit Nederland. Tante Bertha, de vrouw van oom Frank is niet katholiek. Het ziet er naar uit dat Sister Mary Bertha een dochter is van Hanah. Ze heeft nog twee zusters in het klooster: Sister Johanna en Sister Lucina. Haar broer Charles is nooit getrouwd. Tante Emma Borkes en Edna Borkes zijn nog niet te plaatsen. 10 Fredericus (Fredrik) Sluiter, voerman, geboren te Ulft en overleden te Oer, trouwt met 11 Anna Kemperman, geboren te Oer en gedoopt (RK) te Ulft. Overleden te Oer. Hun kinderen: 1. Hendrik Slutter, voerman, geboren te Oer en overleden te Gendringen 2. Johannes Sluiter, vrachtrijder, geboren te Oer en overleden te Oer, getrouwd met Antoinetta Berendina Gerritsen, geboren 1855 te Gendringen, dochter van Johan Gerritsen en Maria Marneth. 3. Johanna Sluiter (5) geboren te Oer (huis nr. 500), getrouwd met Gradus Johannes Borkes (4). 4. Johanna Sluiter, geboren te Oer en overleden te Groot- Breedenbroek, getrouwd met Antonius Hendrikus Roes, landbouwer, 10

11 geboren 1832 en overleden te Breedenbroek, weduwenaar van Johanna Welmans, zoon van Johannes Roes en Maria Johanna Fransisca Arnolda Borkens. 5. Aleida Sluiter, geboren te Oer en overleden te Ulft, 10 jaar oud. 6. Bernardus Sluiter, voerman, geboren te Gendringen en overleden te Gendringen De naam Sluiter wordt in oudere documenten ook wel aangegeven als Slutter, Schlutter of Sluijter. De oudste zoon Hendrik staat geregistreerd als Slutter. Fredericus Sluiter was voerman. Het verhaal gaat dat hij eens op de weg van Dinxperlo naar de Bontebrug met zijn gespan in een sloot is beland. Fredrik diende vijf jaar bij de National Militie bij de 7 e afdeling Infanterie. 12 Johannes Bolwerk, geboren te De Heurne, Welsker, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Wessel Bolwerk en Mechteld Westeveld. Overleden te Dinxperlo. Getrouwd met (1) Aleida Brunsink, gedoopt en overleden te Dinxperlo, dochter van Arend Brunsink en Hermina (Hermientje) Oosterdarp. Tweede huwelijk op te Dinxperlo met (2) 13 Engelina te Stroete, geboren 1807 te Suderwick (Zuiderwijk) en overleden te De Heurne. Hun kinderen: Eerste huwelijk: 1. Johanna Bolwerk, geboren te Dinxperlo. 2. Hendrikus Wilhelmus Bolwerk, geboren te Dinxperlo. 3. Maria Elisabeth Bolwerk, geboren te Dinxperlo, overleden te Dinxperlo. Tweede huwelijk: 1. Aleida Bolwerk, geboren te Dinxperlo. Gedoopt te Suderwick. 2. Arnoldus Bolwark, geboren , gedoopt te Suderwick en overleden te De Heurne, twee jaar oud. 3. Arnoldus Bolwerk (6), geboren , gedoopt te Suderwick. Overleden te Dinxperlo. Getrouwd met Theodora Venderbosch (7). 4. Theodora Bolwerk, geboren Gedoopt te Suderwick. 5. Bernardus Bolwerk, geboren Gedoopt te Suderwick. Door het eerste huwelijk van Jannes met Aleida Brunsink ( ), dochter van Arend Brunsink en Harmina Oostendorp op Brunsink zijn de Bolwerks op Brunsink gekomen en sindsdien de bewoners. Memorie van Successie Johannes Bolwerk Register IV nr 3/684, kantoor Groenlo (afschrift foto Gelders Archief ) Successie memorie betreffende de nalatenschap van Johannes Bolwerk ook genoemd Bolwark den 23 Junij 1877 te Dinxperlo waar hij laatste woonplaats had. Opgemaakt door 11

12 1. Arnoldus Bolwark, landbouwer te Dinxperlo wonende 2. Bernardus of Bernard Bolwark landbouwer te Liedern in Pruissen woonachtig 3. Bernard Hunink, landbouwer te Sporkt in Pruissen, voor zich zelf en uitoefende de regten zijner vrouw Theodora Bolwark 4. Johannes Lensink landbouwer te Sporkt voormeld, in privé en uitoefende de regten zijner vrouw Aleida Bolwark 5. Hendrikus Wilhelmus Bolwark landbouwer ook te Sporkt gemeld wonende 6. Johanna Bolwark weduwe Gerhard Messink landbouwer te Schuttensteen onder Bochold. Verklaren de aangevers met keuze van woonplaats ten sterfhuize 1. dat de overledene nalaat ½ der kadastrale percelen Dinxperlo artikel 873 Sectie C Nummers 307, 311 tot en met 316, 365, 630, 633, 634, 306, 308 en 1140 met Sectie D nummer 454 groot geheel 9 hectare, 49 are en 10 centiare. 2. Dat de overledene bij testament verleden 8 November 1868 voor den te Dinxperlo residerende notaris Maitland, van hetwelk de registratie te Groenlo plaats vond op 23 Juli 1877 ten behoeve zijns genoemde zoons Arnoldus Bolwark beschikte over dat onroerend goed en wel voor het geheel welke beschikking echter wordt ingekort tot op ½ dier goederen, omdat de erflater slechts eigenaar dier goederen voor ½ is de resterende helft van dat onroerende behoort aan die zelfden Arnoldus Bolwerk, door dood zijner moeder Engelina te Stroet, die op 5 Mei 1873 te Dinxperlo stierf en tevens ten gevolge van de op 9 April 1873 ter Griffier der arrondissements regtbank te Zutphen gedane verwerping door hare erfgenamen min dien Arnoldus Bolwark die door accres (ten gevolge van die verwerping) eigenaar werd, der door haar nagelaten helft dier zaken onder bekrachtiging en goedkeuring der verschreven beschikking door de aangevers, verzoeken zijlieden, overboeking der voorschreven kadastrale perceelen te name van den Arnoldus Bolwark landbouwer op Brunsink te Dinxperlo. 3. Dat de overledene gene goederen als bezwaarden erfgenaam of in vruchtgebruik bezat en door zijnen dood geene periodieke uitkeeringen zijn overgegaan of vervallen. 4. Dat de overledene nalaat tot erfgenamen elk nrs 1/6 zijne meerderjarige kinderen voornoemde sub 1 tot en met 6 gemelde personen: Arnoldus Bernard Theodora Aleida Hendrikus Wlhelmus en Johanna. te Dinxperlo geteekend de 23 September 1877 A Bolwerk J Bolwerk B Hunink J Lensink B Bolwerk H W Bolwerk 14 Derk Jan (Didericus Joannes) Venderbosch, landbouwer, geboren te Wisch, gedoopt (RK) te Suderwick en overleden te Sinderen, trouwt met 15 Theodora Borkes, geboren te Klein-Breedenbroek (Wesselshuis-Ondervorster) , gedoopt (RK) te Suderwick en overleden te Sinderen. In acten staat Derk Jan ook genoemd als Didericus Joannes of Dedericus Johannes. In het doopboek van Varsseveld staat: Zijnde van Roomsche Religie. Hun kinderen: 1. Anna Everdina, geboren te Wisch en overleden te Sinderen, getrouwd te Wisch met Willem Westerveld, landbouwer, geboren 1840 te Wisch en overleden te Sinderen, zoon van Gerhardus Westerveld en Hendrina Delsink. 2. Theodora Venderbosch (7), geboren en overleden te Dinxperlo. Getrouwd te Dinxperlo met Arnoldus Bolwerk (6). 12

13 16 Gerardus (Gradus) Borkus, geboren te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek, trouwt te Ulft met 17 Gertrudis (Geertruid) Bolwerk (Kerkboek: Gertrud Bolwark), geboren 1777 en overleden te Breedenbroek, dochter van Gradus Bolwerk en Willemina Spikkers. Hun kinderen: 1. Theodorus Borkes (8), geboren Getuigen: Jan Hendrik Gevink en Elisabeth Hebing. Overleden , getrouwd met Johanna Overmaat (9). 2. Henricus Borkes, geboren Getuigen: Jan Derk Bolwerk en Hendrina Borkes. 3. Gerardus Johannes (Gerrit Jan) Borkes, boerenknecht, geboren te Breedenbroek en overleden te De Heurne, getrouwd met Rainera Bernardina Koops, geboren 1807 te Varsseveld. Op de overlijdensacte van Gerrit Jan wordt zij vermeld als Dina Coops. Gerrit Jan staat vermeld met de achternaam Borkens en zijn ouders Gradus Borkens en Gerritjen Bolwerk. 4. Hendrica Borkes, geboren Getuigen: Aarnt Goossen en Maria Bolwerk. Overleden te Breedenbroek. 5. Wessel Borkus, arbeider, geboren ca te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek, getrouwd met Jenneken te Pas, geboren 1806 te Doetinchem Stad en overleden te Doetinchem Stad (acte geeft als naam Fenneken), dochter van Hermanus te Pas en Frederica Kemperman. 6. Jan Hendrik Borkus, dagloner, geboren ca te Gendringen en overleden te Aalten, getrouwd te Dinxperlo met Geertruid Rademaker, geboren 1825 te Dinxperlo en overleden te Sinderen. Dochter van Jannes Rademaker en Engelina Somsen. Het echtpaar woont in 1863 op Kranen, De Heurne, in 1867 verhuizen ze naar Aalten. 7. NN mannelijk, levenloos geboren te Breedenbroek. Als Geertruid (17) is overleden 14 dagen nadat haar zoon leveloos ter wereld kwam hertrouwt Gradus Borkus (16) op te Gendringen met Aleida Overmaate ( ), dochter van Wessel Overmaat en Theodora Heuman, geboren 1774 te Bocholt, weduwe van Frederik Willem Grosse. In dezelfde tijd dat Gerardus en Gertrudis trouwden was er een huwelijk met dezelfde achternamen: Peter Borkes en Anna Geertruid Bolwerk. Peter is een zoon van Willem Borkes en Dersken ten Bensel. Hij overlijdt te Warm. Uit Register IV van de Memories van Successie (kantoor Terborg, foto Gelders Archief ) blijkt dat Geertruid Bolwerk overleden op op de leeftijd van 42 jaar niets heeft nagelaten. Dit betekent dat haar nalatenschap minder waard was dan f 300,-. Boven dit bedrag werden de erfgenamen belast met successierecht. Memorie van Successie Register IV, deel 10 folio nr 58, kantoor Terborg (afschrift foto Gelders Archief ) Memorie van Aangifte betreffende de nalatenschap van wijlen Gradus Borkes De ondergetekenden : 1:Theodorus Borkes, arbeider wonende in het Bredenbroek, de gemeente Gendringen, 2: Gerrit Jan Borkes, dagloner onder Sinderen in de gemeente Wisch, 3: Hendrika Borkes, zonder beroep in het Bredenbroek de gemeente Gendringen, 4: Wessel Borkes, kannonnier in garnizoen te Nijmegen thans met verlof in de gemeente Gendringen, 5: Jan hendrik Borkes, dienstknecht onder Silvolde in de gemeente Wisch, 13

14 kiezende gezamenlijke woonplaats ten huize van de eerstgenoemde Theodorus Borkes in de buurtschap Groot Bredenbroek gemeente Gendringen sub nummer 408 Verklaren: dat hun vader Gradus Borkes, in leven dagloner gewoond hebbende en op den drieentwintigsten Mei achttienhonderdnegenendertig zonder getesteerd of over zijne nalatenschap beschikt te hebben is overleden, dat zijne nalatenschap geen driehonderd gulden waarde heeft, en dat tot dezelve geene onroerende goederen behoren, dat den overlevende tot zijn eenige erfgenamen heeft nagelaten de voormelde aangevers zijn kinderen. Voorts dat door dit overlijden geen fidei commis is gedevalveerd noch vruchtgebruik vervallen is. Gedaan en getekend te Gendringen den achtentwintigsten Juni 1800 negenendertig T. Borkes G.J. Borkes W. Borkes Jhendrik Borkes (Hendrina Borkes zet een merk en verklaart niet te kunnen schrijven) Volgens het Kadaster (opmetingen tussen 1812 en 1822) was de Marmelhorst met omringende landerijen een pachtboerderij van Bergh. Gerhardus Borkes had recht van opstal. Dit betekent dat het huis eigendom was van Gerhardus, maar de grond waar het op stond van de Graaf van Bergh, Karel Vorst van Hohenzollern. Uit het Bevolkingsregister Gemeente Gendringen Bevolkingsregister gem. Gendringen, inv.nr (jrg. 1826), volgnr. 536: Woonplaats: Groot Bredenbroek Huisnummer: 408 Aantal bewoners: 9 (dit is nr. 1) Naam: Gradús Borkes Geboortedatum: den 24 April 1766 Godsdienst: R.C. Beroep: dagloner Vestiging in de gemeente: Vertrokken of overleden: 4 Wessel Borkes mei vertrokken naar Kl. Bredenbroek / 7 W Overmaat vert naar Sub No 218. / 8. H. Knúvers vert mei : Overlijdensregister gemeente Gendringen, No. 60. / Heden den vier en twintigsten der maand Mei een duizend acht honderd negen en dertig, zijn voor ons Daniel Lodewyk van Woelderen Ambtenaar van den Burgerlijken Staat der gemeente Gendringen, Provincie Gelderland, verschenen / Gerrit Wensink van beroep landboúwer oud Zes en veertig jaren, en Johannes Geúrink van beroep Landboúwer oud Zeven en twintig jaren, beide te Bredenbroek in deze Gemeente woonachtig, / dewelke ons hebben verklaard, dat op den drie en twintigsten der maand Mei des jaars achtien honderd negen en dertig des morgens ten tien uren, in het huis No. 408 te Bredenbroek binnen deze Gemeente, in den ouderdom van drie en Zeventig jaren is overleden Gradús Borkes, arbeider, geboren en woonachtig geweest in deze Gemeente, wedúwenaar van Aleida Overmaat, en Zoon van wylen de ehelieden Derk Borkes en Geeske Lammers / Van welke verklaring, wij deze acte 14

15 hebben opgemaakt en in de beide daartoe bestemde Registers ingeschreven, waarna dezelve, na duidelijke voorlezing, door ons zijn geteekend. / met de Comparanten. / G Wensink / J Geurink / v.woelderen 18 Johannes Overmaat, geboren te Suderwick en overleden 54 jaar oud op Hij trouwt te Suderwick met 19 Theodora Taken, geboren te Suderwick en overleden Hun kinderen: 1. Johanna Theodora (Derske) Overmaat, gedoopt te Suderwick. 2. Joannes (Jan) Overmaat, klompenmaker, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Leonard van Gorkum en Aleida Asmis. Getrouwd (1) te Zelhem met Hendrika Booltink, (2) te Hengelo (Gld) met Reinera Pelgrom en (3) te Hengelo (Gld) met Berendina Hendriks. 3. Joannes Bernardus (Jan Berend) Overmaat, gedoopt te Suderwick, overleden te Toldijk. Getrouwd te Steenderen met Joanna Pelgrim. 4. Wilhelmina Overmaat, geboren , gedoopt te Suderwick. 5. Johanna (Janna) Overmaat (9), gedoopt te Suderwick en overleden te Gendringen. Getrouwd met Theodorus Borkes (8). 20 Henricus (Hendrik) Slutter, geboren te Ulft en overleden te Ulft, trouwt op te Ulft met 21 Johanna Venneman, geboren te Terborg en overleden te Ulft. Hun kinderen: 1. Wilhelmina Slutter, gedoopt te Ulft. Getuigen: Jacobus Bauers en Angelina Beijerink. Getrouwd met Theodorus Overling, touwslager, geboren 1795 te Doetinchem Stad, zoon van Josephus Overling en Wendelina Teunissen. Op hertrouwt Wilhelmina met dispensatie met Arnoldus Antonius Overling, touwslager, geboren 1814 te Doetinchem Stad. 2. Fredericus Sluiter (10), gedoopt te Ulft. Getuigen: Joannes Slutter en Dorothea Lieberand. Getrouwd met Anna Kemperman (11). 3. Johannes Sluiter, gedoopt , overleden te Sillevold. 4. Henricus Sluiter, gedoopt te Ulft. 5. Engelbertus Sluiter, gedoopt te Ulft. 6. Theodora Sluiter, gedoopt te Ulft. Johanna Venneman hertrouwt 1809 met Albert Janssen ( ) 22 Lambertus (Lammert) Kemperman, landbouwer, geboren te Silvolde, gedoopt te Terborg en overleden te De Pol, Gendringen, trouwt op te Ulft met 23 Wesselinae Aalbers (Albers), gedoopt (RK) te Ulft en overleden te Ulft. Weduwe van Bernardus Schoenmaker. Hun kinderen: 1. Bernardus Kemperman, timmermansknecht, gedoopt te Ulft. Getuigen: Willem Kemperman en Gosina Albers. Overleden te Ulft. Getrouwd te Arnhem met Jacoba ter Haer, wasvrouw, gedoopt (NG) te Voorst en overleden te Gendringen, weduwe van Gerrit Gebbing, dochter van Berend ter Haer en Anneken Hoornemans. 15

16 2. Wilhelmus Kemperman, landbouwer, gedoopt (RK) te Ulft. Getuigen: Bernardus Albers en Anna Otters. Overleden te Ulft. 3. Berendina Kemperman, gedoopt (RK) te Ulft. Getuigen: Johannes Aalders en Joanna Kemperman. Overleden te IJsselhunten. Getrouwd met Wilhelm Janssen, timmerman, gedoopt (RK) te Bienen (Duitsland) en overleden te IJsselhunten, weduwnaar van Elisabeth Giesen, zoon van Arnold Janssen en Gerharda Rehmann. 4. Anna Kemperman (11), gedoopt (RK) te Ulft. Getuigen: Jan Hafkenscheidt en Mintje Kemperman. Wonende in buurtschap Oer. Getrouwd met Fredericus Sluiter (10). 5. Theodora Kemperman, dienstmeid, geboren te Gendringen en overleden te Wisch. Getrouwd met Johannes Fugten, smid, geboren en overleden te Silvolde, zoon van Antoon Fugten en Jacomina Kemperman. Theodora laat bij testament van alle lijfstoebehoren en lijfsieraden van goud en zilver behalve de trouwring en het kabinet na aan haar zusters Berendina en Antoinnetta (Anna). De zussen krijgen de verplichting om elk zielmissen te laten lezen tot een bedrg van 10 gulden. Lambertus komt uit een welvarend gezin. Het tweede familieboek over enkele eeuwen Kemperman beschrijft het magescheid tussen zijn ouders Wilhelmus Kemperman en Enneke Otters enerzijds en hun zoon Gerrit anderzijs. Gerrit wordt eigenaar van boerderij Hebink, maar moet zijn broers en zusters een bedrag van 6000 gulden betalen na overlijden van de langstlevende ouder. De akte is opgemaakt en ondertekend op 20 januari Enneke overlijdt op 4 oktober Er wordt 1000 gulden betaald aan vijf broers en zussen van Gerrit waaronder Lammert. 24 Hendrik Willem (Henricus Wilhelmus) Bolwerk (Bollwark), geboren op Welsker te De Heurne, overleden , trouwt te Dinxperlo met 25 Berendina (Bernardina) Geurink, geboren op Raterink te De Heurne, gedoopt te Dinxperlo en overleden te De Heurne, dochter van Teunis Geurink en Arentje Mijna Catharina (Jacomijna) Bolwerk. Hun kinderen: 1. Jacobus Bolwerk, landbouwer, geboren te De Heurne en gedoopt te Dinxperlo. Getuigen: Teunis Geurink, Derk Jan Bolwerk, Mijken Welscher en Stine te Lindert. Overleden te De Heurne, getrouwd 1828 met Maria Catharina Geurink, geboren , gedoopt te Dinxperlo. Getuigen: Bernardus Mumkes en Janna Dekkers. Overleden te De Heurne. Dochter van Jan Willem Geurink en Willemina Mumkes. Rond 1840 vertrekken ze van De Barke in De Heurne naar Heidemanshutte ; in 1850 naar t Rexwinkel. 2. Hendrik Jan Bolwerk, landbouwer, geboren te De Heurne, Welsker, en gedoopt te Dinxperlo. Overleden te Dinxperlo, weduwnaar van Johanna Margaretha Beenen. Getrouwd te Dinxperlo met Hendrina Doing (Duenk), geboren 1794 te Haldern (Duitsland) en overleden te Dinxperlo, dochter van Theodor Doing en Aleida Küper. Tweede huwelijk ca met Johanna Margaretha Beenen, geboren ca te Schuttensteen (D) en overleden te De Heurne, dochter van Hendrik Beenen en Christina Fisscher. 3. Wessel Bolwerk, geboren te De Heurne, Welsker, gedoopt te Dinxperlo. Getuigen: Jannes Geurink en Anna Catharina Bolwerk. Overleden te Dinxperlo, getrouwd ca met Aleida Hulshof, geboren 1782 te Dinxperlo en overleden te Lichtenvoorde, dochter van Jan Berend Hulshof en Anna ter Baak. 16

17 4. Dore Bolwerk, geboren te De Heurne, Welsker, gedoopt te Dinxperlo. Getuigen: Gerrit Geurink en Aleida Bolwerk. 5. Jan Willem Bolwerk, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Wessel Geurink en Hendrina Bolwerk. 6. Maria Catharina Bolwerk, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Steven Geurink en Catharina Velderhorst. 7. Johannes Bolwerk (12), gedoopt te Suderwick. Getuigen: Wessel Bolwerk en Mechteld Westeveld, overleden te Dinxperlo. Getrouwd met Engelina te Stroete (13). Johannes was eerder op getrouwd met Aleida Brunsink, gedoopt en overleden te Dinxperlo, dochter van Arend Brunsink en Hermina (Hermientje) Oosterdarp. 8. Johannes Wilhelmus Bolwark, bakker, gedoopt te Zuiderwijk (Suderwick). Getuigen: Johann Berend Beenen en Bernardina Eeltink. Getrouwd op met Aleida Ubbink, herbergierster, geboren ca te Borne en overleden te Zenderen (Borne), woonachtig te Winterswijk, dochter van Werner Ubbink en Wilhelmina Wessink. Johannes hertrouwt met Janna Maria Wessels, dienstmeid, geboren 1797 en overleden te Winterswijk, dochter van Albert Wessels en Johanna Schmedink. 9. Gerrit Bolwerk, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Jan Willem te Bensel en Aleida Beekman. 10. Gerhardus Bolwark, landbouwer, geboren 1797 te Dinxperlo, getrouwd op met Willemina Brunsink, geboren 1803 te Dinxperlo, dochter van Arend Brunsink en Hermina Oostendarp. 11. Johannes (Jannes) Bolwerk, landbouwer, geboren ca te Dinxperlo, overleden te Dinxperlo. Ongehuwd. 26 Didericus Henricus te Stroete, getrouwd (RK) te Suderwick met 27 Aleida Ernsten (Ernzen) alias Welscherschlag. Hun kinderen: 1. Engelina te Stroete (13), geboren te Suderwick. Getuigen: Antonius Geurink en Aleida Oostendorp. Overleden te De Heurne. Getrouwd met Johannes Bolwerk (12). 2. Joanna Henerica Testroet, geboren 1821 te Suderwick en overleden te Klein Breedenbroek, getrouwd met Laurens Borkus, boswachter, geboren 1818 en overleden , zoon van Derk Borkus (herbergier)(30) en Enneken Rietstap (31). 28 Gerhard Johan Venderbosch, geboren te Sinderen, trouwt (RK) te Suderwick met 29 Everdina Groteman alias Venderbosch, geboren te Lichtenvoorde (Lintelo), gedoopt te Suderwick. Hun kinderen: 1. Bernardina Venderbusch, gedoopt te Suderwick. 2. Arnoldus Venderbusch, gedoopt te Suderwick. 3. Joannes Wilhelmus Venderbus, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Arent Venderbosch en Dersken Venderbosch. 4. Joannes Venderbus, gedoopt te Suderwick. 17

18 5. Johanna Venderbus, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Lodewijk Beking en Janna Geertruit Venderbosch. Getrouwd te Suderwick met Henricus Wilhelmus Ilting. 6. Lambertus (Lammert) Venderbusch, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Hendrica ten Bensel en Hendrica Venderbosch. 7. Derk Jan (Didericus Johannes) Venderbosch (14), gedoopt te Suderwick. Getuigen: Hermanus Venderbosch en Geule muij Johanna Venderbosch. Getrouwd met Theodora Borkus (15). Everdina is RK gedoopt. Zij neemt haar geloof mee in de grotendeels gereformeerde familie Venderbosch rond Sinderen en Varsseveld waardoor er een katholieke tak ontstaat. Gerhard is eveneens RK via zijn moeder Geertrui Schaars. 30 Derk (Didericus) Borkus, geboren te Klein-Breedenbroek Schutschot, gedoopt te Dinxperlo en overleden te Klein Breedenbroek, trouwt op te Suderwick met 31 Enneken (Anna) te Rietstap, geboren te Dinxperlo, de Heurne Stege en overleden te Breedenbroek, dochter van Wessel te Rietsstap en Jenneken Oostendorp. Hun kinderen: 1. Jan Borkus, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Wessel te Rietstap en Theodora Borkes. Bijgeschreven in het doopboek: in Pe Domi bab. 2. Theodora Borkus, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Jan Niehaus en Janna Oostendorp gnt te Rietstap. 3. Theodora Borkus (15). Gedoopt te Suderwick. Getuigen: Hendrik te Rietstap en Henrine Bosman gnt Borkes. Getrouwd te Wisch met Derk Jan Venderbosch (14). Gedoopt te Suderwick. Zoon van Gerhard Johann Venderbosch en Everdina Venderbosch. 4. Wilhelmina Borkus, gedoopt te Suderwick. Getuigen: Gerrit Nijenhuis en Janna Geertruid te Rietstap. 5. Elisabeth Borkus, geboren ca te Breedenbroek en overleden te Breedenbroek. Ongehuwd. 6. Laurens (Laurentius) Borkus, landbouwer/boswachter/winkelier, geboren ca te Klein Breedenbroek en overleden te Klein Breedenbroek, Wesselshuus- Onder Vorster, getrouwd te Suderwick met Johanna Henerica te Stroet (Testroet), geboren ca te Suderwick en overleden ca te Klein Breedenbroek, dochter van Derk Heneric Testroet (26) en Aleida Ernsten (27). 7. Johanna Borkes, geboren ca te Gendringen en overleden te Gendringen. Derk Borkus, ook wel Theodor genoemd, is boswachter voor Anholt en landbouwer. Ze wonen in de periode op het Wesselshuis-Onder Vorster te Breedenbroek, nu Terborgseweg 28, later bekend onder de naam café Hebink. Laurens Borkus wordt in 1847 hoofdbewoner van Wesselshuis-Ondervorster. Dochter Johanna Borkes van Laurens Borkus trouwt te Gendringen met Bernhard Hebinck, houtvesterknecht/landbouwer,geboren te Anholt. Ze zijn ook al gehuwd in Anholt op Bernhard trouwt in en is naamgever van het café. 18

19 32 Theodorus Borkens (Borckes), geboren te Voorst, gedoopt RK op te Ulft en overleden ca Breedenbroek, trouwt (1) op te Etten met Anna (Anneke) Metman (Metten), dochter van Jan Metman (getuigen: Garrit van Rossum en Hendrina Borckhorst), (2) ca te Ulft met Reijters Margaritha Beulder, geboren ca te Ulft en overleden ca. 1765, en (3) op te Ulft (Getuigen Franciscus Haefkensceidt en Judith te Boekhorst) met 33 Gesina (Geeske) Lamers, geboren te Harrevelde en overleden te Breedenbroek. Hun kinderen: Eerste huwelijk: 1. Theodorus Borckes, gedoopt RK te Etten. Getuigen: Derk Winters en Gisberta Plankman. 2. Joannes Borkes, gedoopt RK te Etten. Getuigen: Wessel Bongers en Aleida Borkes. 3. Theodora (Dorothea) Borckes, gedoopt RK te Bredenbroek /Ulft. Getuigen: Henricus Borckes en Beel Buijtingh. Getrouwd ca met Joannes Dionysius Scholten. 4. Bernardus Borkes, gedoopt RK te Bredenbroek /Ulft. Getuigen: Gerardus Joannes Asmus, Gerardus Buijtingh en Swenneke Sesingh. 5. Hermina Borckus, gedoopt RK te Bredenbroek /Ulft. Getuigen: Gerardus Borckes, Joanna Borckes en Anna van Brinck. 6. Bernardus Borckes, gedoopt RK te Bredenbroek /Ulft. Getuigen: Joannes Salmink, Christina Borckes en Henrik van Unna. Tweede huwelijk: 1. Anna Borkes, gedoopt RK te Ulft. Getuigen: Elias Wenzing en Arentjen Borckes. Gehuwd op te Ulft met Hermannus Bussink. 2. Joanna (Anna, Enneken) Borkes. Geboren ? Getuigen: Wesselus Borkes en Janna Nonna. 3. Arnolda Borkes, gedoopt RK te Ulft. Getuigen: Theodorus Salemink en Ernesta Bongers. Derde huwelijk: 1. Gerardus Borkes (16), gedoopt RK te Ulft. Getuigen: Susanna Seesing en Henricus Lamers. Getrouwd met Gertrudis Bolwerk (17). 2. Hendrina Borkes, gedoopt te Ulft. Getuigen: Theodorus Borkes en Bernardina Lamers-Brinkmans. Getrouwd ca met Arnoldus (Arent) Goossen, landbouwer. Theodorus en Anna Metman zijn tussen 1742 en 1745 verhuisd van Etten naar Breedenbroek te oordelen naar de doopplaats van hun kinderen. Doopgetuige Susanne Sesing bij twee kinderen is mogelijk de echtgenote van Henricus Borkes (getrouwd ). Susanne, ook wel Swenne, Swenneke of Swaantje genoemd is gedoopt te Terborg op , dochter van Johannes Sesing (op Seesink, Binnen Heurne) en Wilhelmina Boelen. Overleden te Varsseveld op Hendrik Borkes was boer op Borkesstede en 19

20 onderscholtes en houtvorster voor Bergh sinds Zie ook bij 64. Het feit dat Susanne doopgetuige is wijst op nauwe familiebanden tussen deze tak van de Borkes familie (Theodorus en Geeske) en de tak van Hendrik en Susanne. Gesina Lamers hertrouwt met Joan Hendrik Grievink. In het trouwboek van Varsseveld: Jan Hendrik Geven, zoon van Anthony Geven van onder Boekholt trouwt met Geesken Lammers, weduwe van Derk Borkens van onder t Groote Bredenbroek. In het RK Trouwboek van Ulft: trouwen Joan Hendrik Grievink en Gesina Lamers. Uit het bevolkingsregister van Gendringen: Johannes Wilhelmus (Jan Willem) Borkens: : Overlijdensregister gemeente Gendringen, No 13. / Heden den Achttienden der maand February een duizend acht honderd drie en dertig, des Voormiddags om Elf uren zijn voor ons Daniël Lodewyk van Woelderen Burgemeester en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Gendringen, Provincie Gelderland, verschenen Jan Willem Borkens, landboúwer oud twee en veertig jaren, en Gerrit Wensink, landboúwer oud negen en dertig jaren, beide in deze Gemeente woonachtig, dewelke aan ons verklaarden, dat op Zondag den Zeventienden der maand February een duizend acht honderd drie en dertig, des nachts ten half twaalf uren, in het huis No. 408 in Bredenbroek binnen deze Gemeente, in den ouderdom van Tachtig Jaren is overleden Jan Hendrik Geven, dagloner geboren te Boekholt in het Koningryk Prúissen, en woonachtig geweest in deze gemeente, weduwenaar van wylen Gesina Lammers, en Zoon van wylen de Ehelieden Anton Geven en Elisabeth te Hutte. / Ons van deze verklaring verzekerd hebbende, zoo hebben wij daarvan deze acte opgemaakt en in de beide daartoe bestemde Registers overgeschreven, waarna dezelve, na duidelijke voorlezing, door ons is onderteekend. Bovenstaande inschrijving in het bevolkingsregister betekent dat Gesina en haar tweede echtgenoot Jan Geven gewoond hebben op adres huis no. 408 te Breedenbroek. Zie ook bij no. 16. De vraag is nog of ze bij hun zoon Gerardus zijn gaan inwonen of dat het echtpaar Theodorus en Gesina al woonden op nummer 408, Marmelhorst. Het trouwboek van Varsseveld zegt in 1783 dat Gesina weduwe is van Derk Borkens van onder t Groote Bredenbroek. Marmelhorst (no 408) ligt in Groot Breedenbroek. De vraag is waar Ermken Cruits, de moeder van Derk, is gaan wonen met haar kinderen na overlijden van hem in De oudste zoon, Theodorus (Derk) is geboren in 1718 en was toen dus pas 12 jaar oud. Zie bij 64 en 65. Na overlijden van haar echtgenaat in 1730 zal Ermken wegens haar jonge kinderen waarschijnlijk hertrouwd zijn. Mogelijk is ze naar de Marmelhorst vertrokken. Het zou de moeite waard kunnen zijn om te onderzoeken of Ermken hertrouwd is. Het was in die jaren ongebruikelijke dan een weduwe met jonge kinderen alleen bleef. Helaas ontbreken delen van de trouwregisters van Ulft uit de jaren 1730 en kort daarna. Volgens het boek Breedenbroek, bewoning in verleden en heden door Wieskamp et al, 2010 (2 e druk) is in 1538 Wijllen van Boircken pachter. In 1703 is een Gerrit Langenhorst pachter van An den Marmenhorst. In 1755 is Derk Borkes pachter. Voor 1799 is een Derk Borkens pachter. Hendrik Grevink staat in de boeken van Bergh als pachter in In 1791 is het Hendrik Jan Grevink. De pachter Hendrik Grevink zal de tweede echtgenoot van Geeske Lamers zijn waar ze mee trouwde. Pachter Gerrit Langenhorst is nog onbekend. Heel verleidelijk is het om in de naam Boircken van de oudst bekende huurder in 1538 de andere oude naam Borcken (zie elders op de website, Borkes in Breedenbroek) te herkennen. 34 Gradus Bolwerk, trouwt met 35 Willemina Spikkers. Hun dochter: 1. Gertrudis Bolwerk (17), geboren 1777, getrouwd met Gerardus Borkes (16). 20