A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR"

Transcriptie

1 jaar 2013 VERSLAG

2 2 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

3 INHOUD A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR 3 1. overzicht haventrafiek 2. toelichting cijfers 5 6 B - missie & strategie 8 1. segmenteren = risico s spreiden 2. doelstellingen & doelgroepbenadering 9 10 C - ACTIVITEITENVERSLAG INVESteringen in haveninfrastructuur ACTIVITEIT PER SEGEMENT 2.1. roro 2.2. cruise 2.3. bulk / general cargo 2.4. offshore wind (+ gebouwen) 2.5. Plassendale / bedrijven NETWERKING & events 3.1. bedrijven 3.2. onderwijs & opleiding 3.3. groot publiek 42 D - ONDERNEMINGSPLAN E - structuur haven oostende INHOUD 3

4 A VERSLAG van de RAAD van bestuur 4 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

5 1. Algemeen overzicht van de haventrafiek Passagiers (aantal) Toeristische auto's (aantal) Roro-vracht (ton) Cruises General Cargo (ton) Service vessels offshore wind (aantal) Algemeen totaal Aantal schepen A. VERSLAG RAAD VAN BESTUUR 5

6 2. Toelichting cijfers offshore wind blijft speerpunt De Haven van Oostende concentreert zich op 4 verschillende segmenten en hoopt door deze diversifiëring beter bestand te zijn tegen crisissen die één van deze segmenten kan treffen. De 4 pijlers, die ook in 2013 werden behandeld in Oostende, zijn: - roro - cruises - bulk & general cargo - offshore wind industrie. roro Begin 2013 werd er een akkoord gesloten tussen de oude en nieuwe aandeelhouders van de bestaande roro-lijn tussen Oostende en Ramsgate. Tot eenieders verbazing ontstond er een dispuut tussen beiden waardoor deze lijn het faillissement aanvroeg en ermee ophield op 25 april In 2013 werd geen doorstart gerealiseerd maar dit blijft wel een heel belangrijk doel voor In totaal werden er iets meer dan units verscheept wat ton vertegenwoordigde. cruises De cruises schommelen sinds een aantal jaar tussen de 12 en 20 aanlopen per jaar. In 2013 mochten we 16 cruises verwelkomen. Nieuw hierbij is dat er sinds 2013 ook turn around cruises (= cruises waarbij het vertrek en eindpunt in Oostende ligt) werden gedaan. In 2014 worden er een aantal van deze cruises verwacht. Voor 2014 staan er in totaal 23 cruises geboekt. Recent werden er met de loodsen ook betere afspraken gemaakt zodat vlugger kan ingespeeld worden op potentiële vragen van rederijen. bulk & general cargo De bulk en general cargo klokt af op 1,4 mio ton, wat in de lijn ligt van de voorgaande jaren. In de tweede helft van dit jaar heeft deze sector een kleine transformatie ondergaan waardoor er nu 4 spelers actief zijn in die markt. Dit biedt perspectieven voor nieuwe trafieken waarvan in het najaar 2013 reeds een aantal opgestart zijn (boomstammen, gietijzer en pellets). 6 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

7 offshore wind industrie De laatste pijler is de offshore wind industrie. De aangepaste strategische oriëntatie van de Oostendse haven naar een Energy Port blijkt een goede keuze. Heel wat extra firma s en bedrijvigheid werden aangetrokken, gaande van bedrijven actief in de verschillende onderdelen van de windmolens over het transport tot het onderhoud van de windmolens op zee. De aanpak en flexibiliteit in Haven Oostende blijkt aanstekelijk te werken in deze nieuwe sector. Meest opvallend gevolg van de keuze voor de offshore industrie, specifiek de tak van het onderhoud, is de toch wel spectaculaire stijging in tewerkstelling. Een kleine 300 permanente jobs zijn bij gecreëerd sinds de start van het offshore programma met dank aan de vele nieuw gevestigde bedrijven die een ware offshore cluster vormen. De bijkomende bedrijvigheid in de offshore industrie vertaalt zich trafiekmatig vooral in het aantal scheepsbewegingen en dan hoofdzakelijk door het dagelijks op- en afvaren van crew boten en werkboten. besluit Het totaal aantal invaarten t.o.v bleef gelijk op ongeveer 4400, ondanks het verlies van de dagelijkse roro-trafiek was op maritiem vlak een moeilijk jaar voor de Haven van Oostende. Er wordt blijvend geïnvesteerd in infrastructuur en gebouwen zodat de Haven klaar staat om op elk van de 4 segmenten successen te kunnen boeken in 2014 van zodra de opportuniteit zich voordoet. De offshore activiteiten blijven daarbij het speerpunt, en dit nog voor vele jaren. A. VERSLAG RAAD VAN BESTUUR 7

8 B Missie & strategie 8 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

9 1. segmenteren = risico s spreiden 5 marktsegmenten - 5 marktbenaderingen De haven concentreert zich op 4 marksegmenten die zich onafhankelijk van elkaar ontwikkelen: - RORO waarom Haven Oostende? - snelle maritieme aanloop - roro infrastructuur aanwezig - onmiddellijke & snelle congestievrije toegang tot het hinterland - CRUISES waarom Haven Oostende? - aankomst in toeristische zone met veel onthaalfaciliteiten - aankomst aan de achterkant van het station, rechtstreekse verbindingen met verschillende toeristische Vlaamse Steden - BULK & GENERAL CARGO waarom Haven Oostende? - snelle maritieme aanloop - iedereen wordt er gelijk behandeld en is geen nummer - aanwezigheid van opslagfaciliteiten - OFFSHORE WIND waarom Haven Oostende? - ideale geografische locatie t.o.v. de offshore wind parken in de Noordzee - directe toegang tot open zee - 28 ha beschikbaar voor hernieuwbare energieactiviteiten in de voorhaven - aangepast haveninfrastructuur aanwezig: zwaarlastkades, verstevigde kaaimuren en grindbed,... - INDUSTRIEGEBIED PLASSENDALE waarom Haven Oostende? ha beschikbaar - milieubelastende industrie is toegelaten - de 4 transport modi zijn aanwezig (spoorvervoer, wegvervoer, luchtvervoer, zeevervoer) B. MISSIE & STRATEGIE 9

10 2. Doelstellingen & doelgroepbenadering Gardenia Silver Cloud JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

11 2.1. RORO doelstelling De helft van het hinterland van Oostende ligt in het Verenigd Koninkrijk. Het is dus logisch dat er een dagelijkse connectie tot stand gebracht wordt tussen beide zijden. Het is nu prioriteit om opnieuw een roro-link op te starten. benadering Er wordt ten volle ingezet om goede contacten te leggen met verschillende reders en met transportmaatschappijen. BESCHIKBARE infrastructuur - 5 roro-pontons in de voorhaven, waarvan 2 dubbeldek pontons - inscheepinfrastructuur voor passagiers - terminals - uitgebreide beveiliging 2.2. CRUISES DOELSTELLING Het bezoek van cruises is vooral interessant voor de stad als: 1. er turn around cruises zijn; de passagiers verblijven dan meestal 1 dag extra in de stad vóór of na de cruisereis. 2. de cruisereis op het einde van de trip loopt; de passagiers doen dan liever geen excursies meer, maar blijven in de stad om te wandelen en te winkelen Voor 2014 staan 23 cruises gepland, waarvan 13 turn around cruises. Een turn around cruise vraagt heel wat organisatie en logistieke ondersteuning van de haven. Zo zijn er bijvoorbeeld schepen met 500 passagiers aan boord die om u aanmeren en die om uur terug moeten uitvaren met een nieuwe groep passagiers. In 5 uur tijd moet het schip dan volledig uitgeladen, bevoorraad en terug ingeladen zijn. BENADERING Haven Oostende en Haven Zeebrugge voeren met behulp van een marktpromotor gezamelijk promotie van de Belgische Kust en het hinterland. BESCHIKBARE INFRASTRUCTUUR - ckeck-in en onthaalfaciliteiten - cruisekaai B. MISSIE & STRATEGIE 11

12 Sand Falcon Paul Anna 12 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

13 2.3. BULK & general cargo doelstelling Verder uitbouwen van verschillende trafieken die reeds in de loop van 2013 gerealiseerd werden. BENADERING Meer en andere spelers aantrekken: zowel goederenbehandelaars als agenten. BESCHIKBARE infrastructuur - Diepwaterkaai en binnenhaven - opslagplaatsen - directe, congestievrije ontsluiting met het hinterland voor wat betreft de 4 modi 2.4. OFFSHORE WIND DOELSTELING De strategische keuze om haven Oostende uit te bouwen tot Energy port wierp in 2013 zijn vruchten af voorspelt echter weinig goeds wat betreft de bouw van nieuwe parken, wegens het uitblijven van de Stevin verbinding (hoogspanningskabel Zeebrugge - Zomergem). De focus ligt daarom vooral op O&M: er komen steeds meer en nieuwe onderhoudsboten toe in onze haven. Door de nodige infrastructuur te voorzien (vb. nieuwe pontons) werken we mee aan het optimaliseren van de onderhoudsoperaties (tijdbesparing,...). BENADERING - focus op O&M van de bestaande parken - focus op nieuw te bouwen projecten voor de Belgische Kust en de projecten binnen een straal van 200 km BESCHIKBARE infrastructuur - zwaarlastkaaien - pontons en kranen - loodsen - bureaus B. MISSIE & STRATEGIE 13

14 Feronia Bram Provost Donizetti JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

15 2.5. PLASSENDALE DOELSTELLING Water- en havengebondenbedrijven aantrekken, met een mogelijke synergie met de energiebedrijven uit de voorhaven. BENADERING De focus ligt hier vooral op KMO s. BESCHIKBARE INFRASTRUCTUUR - het gebied is volledig ontsloten door de 4 transportmodi - er is overal nutsvoorziening aanwezig - kaaimuren aanwezig langs het kanaal B. MISSIE & STRATEGIE 15

16 C ACTIVITEITEN- VERSLAG 16 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

17 1. INVesteringen in haveninfrastructuur & PERSONEEL STREKDAMMEN De doorgang aan de koppen van de nieuwe havendammen is 130 m (-8.4 TAW) De nieuwe havendammen zijn reeds 4 jaar in dienst. Dit project was van cruciaal belang voor de haven van Oostende, zowel voor de scheepvaart als voor het ganse offshore gebeuren. Niet alleen grotere schepen, maar ook bredere objecten zoals geassembleerde rotorbladen aan een rotorkop kunnen de haven aandoen. Dit jaar was de kers op de taart het uitvaren van de Bold Tern met aan boord de Alstom Haliade150 6MW, het breedste schip ooit. ZWAAICIRKEL Een zwaaicirkel van 300 m laat toe dat schepen tot 200 m onze haven kunnen aandoen en er manoeuvreren. Om alles optimaal te laten verlopen dient er echter nog een talud over een breedte van 50 m, gelegen in de aanvaarroute, verwijderd te worden. Dit is nu voorzien voor 2015 er wordt uitgevoerd door de Afdeling Maritieme Toegang. C. ACTIVITEITENVERSLAG 17

18 Cruise schip Voyager (LOA m) draait zich in de draaicirkel. Geoffrey Janssen laatste blok van de nieuwe Radartoren wordt gemonteerd. Robert Pirotte 18 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

19 RADARTOREN De radartoren die in de haven op de top van de Halve Maandijk staat, zal worden afgebroken en vervangen door een nieuwe constructie op het uiteinde van de oostelijke strekdam. In 2013 werd de toren gebouwd, in 2014 zullen alle nutsleidingen gelegd worden naar het vasteland. Tot slot komt de radarsensor zodat de nieuwe radartoren kan werken. De nieuwe radartoren op de Oostdam wordt gebouwd door de afdeling Maritieme Toegang in opdracht van de afdeling Scheepvaartbegeleiding van de Vlaamse overheid. De nieuwe radartoren wordt een schakel van de Schelderadarketen. De voet van de radartoren is gebouwd op de kop van de oostelijke havendam. De betonnen toren is 58.8 m (TAW-hoogte radar) meter hoog, de antenne zelf steekt er nog eens drie meter boven uit. Wetende dat de strekdam 8 meter hoog is dan zal de radartoren op zijn hoogste punt 56 meter boven laag water uitsteken. Door de nieuwe hoogte wordt een groter radarbereik op zee verkregen, wat de veiligheid ten goede komt. Kaai-101 De studievoorbereiding voor de renovatie van kaai 101 zijn achter de rug. De aanbesteding zou eerstdaags moeten gebeuren voor afwerking eind De kaai paalt aan het hoofdgebouw van Afdeling Vloot en na renovatie zijn de kaaien 101 & 102 de aanlegplaatsen van de Vloot. De ruime terreinen erachter bieden plaats voor het stockeren van de boeien en andere technische activiteiten van Vloot, die dan de huidige plaats aan kaaien 606 & 607 verlaat ten voordele van de verdere uitbouw van de windenergiecluster. Kaai-503 De verstevigde kaaimuur van kaai 503 laat toe dat grote installatieschepen tot tegen de kaaimuur kunnen aanmeren. Dit jaar kwamen hefeilanden Neptune & Goliath afwisselend windmolenonderdelen ophalen op het Zeewezendok. In totaal vertrokken 18 gepre-assembleerde windmolens naar het C-Power windmolenpark. Op de zeebodem vlak voor de kade werd een grindbed aangelegd. Daardoor kunnen de installatieschepen zich opjacken en hun spuds in het grindbed plaatsen. De investeringen in de kaaistructuren van kaai 503 waren voor rekening van de concessionaris van de terreinen, nv Rebo. C. ACTIVITEITENVERSLAG 19

20 20 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

21 visserijdok Het visserijdok is sinds 14 december 2013 onder de bevoegdheid van AGHO gekomen. In 2014 moet er gekeken worden hoe dit dok kan geïntegreerd worden in het havenarsenaal. RORO pontons Onze haven beschikt over 5 roro-pontons: - 2 dubbeldek pontons verbonden aan dezelfde terminal - Tijdok: 1 roro ponton - Zeewezendok: 2 roro-pontons met een tussenstuk zodat schepen met een quarter stern ramp er ook kunnen aanmeren Indien noodzakelijk, worden één of meerdere pontons aangepast om nieuwe roroschepen te accommoderen. C. ACTIVITEITENVERSLAG 21

22 22 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

23 zwaarlastkades - ZEEWEZENDOK 15 ha zwaarlastkade met draagvermogen van 4T/m² > 20T/m² Alle onderdelen voor 18 windmolens werden dit jaar gestockeerd op de site. pontons voor offshore onderhoudsboten 4 pontons voor werkboten In juni werd een vierde ponton voor werkboten geïnstalleerd. In totaal komen er 7 pontons; 1 ponton voor elk offshorepark voor de Belgische kust. Verdere pontons worden gepland na de verhuis van Vloot naar de kaaien 101 & 102. nieuwe havenkapitein Kapitein Mario Calbert heeft sinds begin april de taak van havenkapitein van Oostende op zich genomen. Hij vervangt zo kapitein Ronald Kreps die in maart 2013 op 65-jarige leeftijd op pensioen is gegaan. Kapitein Mario Calbert kan bogen op een ruime ervaring als scheepskapitein. Hij was van 1979 tot 2001 actief in de lange omvaart, waarvan 14 jaar als gezagvoerder, voor de werkgevers Ahlers en Exmar. Dankzij zijn expertise opgebouwd in de tankervaart bij Exmar kon hij in 2001 aan de slag als marine officer, loading master en loods in de haven van Mesaieed, de bulk- en oliehaven van Qatar. Vervolgens zette hij de stap naar Ras Laffan, de aardgashaven van dat emiraat, waar hij senior port supervisor en loods was. Met zijn benoeming tot havenkapitein van Oostende keert hij terug naar de plek waar hij in 1975 als 19-jarige startte aan zijn opleiding aan de hogere Zeevaartschool. C. ACTIVITEITENVERSLAG 23

24 2. activiteit per segment Astor - Robert Pirotte Deutschland - Robert Pirotte 24 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

25 2.1. RORO De lijn Oostende - Ramsgate viel stil op 25/04/2013. Tot dan kwamen dagelijks 3 schepen naar Oostende, dit resulteerde in 6 afvaarten per dag. Eén van de topprioriteiten is en blijft om een nieuwe roro-lijn te kunnen opstarten CRUISE Het cruiseseizoen startte op zaterdag 6 april, met de aankomst van de Astor. Dit was meteen het langste cruiseschip dat onze haven bezocht dit jaar (LOA = 176.5). Er waren 450 passagiers aan boord en 253 bemanningsleden. Het tweede langste cruiseschip Deutschland, kwam toe op zondag 5 mei. De Haven organiseert een warm onthaal voor de passagiers en voorziet: begeleidend personeel naar de boot, een orkestje, bewaking s nachts. De Haven verwelkomde in totaal 16 cruiseschepen, waarvan 8 turn around cruises. Op woensdag 25 september sloot het cruiseseizoen af met de komst van het binnenschip Victor Hugo ETA Coming from Vessel LOA Draft Agent Berth ETD Destination zaterdag 6 april :00 Plymouth Astor 176,5 6,1 SiSa :00 Amsterdam dinsdag 30 april :00 Portsmouth Voyager 152,5 5,9 ISS :30 Kielkanaal zondag 5 mei :00 Amsterdam Deutschland 175,5 5,8 ISS :00 London zondag 19 mei :00 Honfleur Le Boreal 142 4,7 SiSa :00 Kielkanaal donderdag 23 mei 2013 OOSTENDE VR ANKER zondag 26 mei :30 Cherbourg Kristina Katarina 138 5,6 ISS :30 Amsterdam zaterdag 8 juni :00 Honfleur Europa 198,6 6,1 ICO :00 Antwerpen dinsdag 11 juni :00 Honfleur Silver Cloud 155,8 5,6 Ter Polder :00 Antwerpen dinsdag 18 juni :30 Newhaven Sea Cloud II 117 5,4 ICO :00 Amsterdam dinsdag 25 juni :00 Harwich Voyager 152,5 5,9 ISS :30 Stavanger zaterdag 6 juli :30 Hamburg Sea Cloud II 117 5,4 ICO :00 Newhaven dinsdag 23 juli :00 Stavanger Voyager 152,5 5,9 ISS :00 Bergen dinsdag 6 augustus :00 Rosyth Voyager 152,5 5,9 ISS :00 Rosyth maandag 12 augustus :00 Brest Funchal 152,7 6,3 Wilhelmsen :00 Gothenburg vrijdag 16 augustus :00 Amsterdam Kristina Katarina 138 5,6 ISS :00 Cherbourg zaterdag 17 augustus :30 Stavanger Voyager 152,5 5,9 ISS :30 Copenhagen zondag 18 augustus :00 Dunkirque Serenissima 87,4 5,0 Hoppe :00 Guernsey dinsdag 20 augustus :00 Brugge Swiss Ruby 85 1,0 Scylla AG :59 Brugge woensdag 28 augustus :00 Ijmuiden Star Flyer 112 6,0 Hoppe :00 Le Havre vrijdag 30 augustus :00 Warnemunde Voyager 152,5 5,9 ISS :30 St Nazaire donderdag 5 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge zondag 15 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge zaterdag 21 september :00 Cuxhaven Bremen 112 4,8 ICO :00 Portsmouth woensdag 25 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge 2014 ETA Coming from Vessel LOA Draft Agent Berth ETD Destination dinsdag 1 april :30 Portsmouth Azores 160 7,6 Wilhelmsen :00 Ijmuiden dinsdag 6 mei :00 Honfleur L'Austral 142,1 4,8 ICO :00 Antwerpen dinsdag 6 mei :00 Honfleur Delphin 156,3 6,2 ICO :30 Amsterdam zondag 11 mei :00 Gent Nat Geographic Explorer 112 4,7 ICO :00 London donderdag 29 mei 2014 OOSTENDE VR ANKER woensdag 28 mei :00 Le Havre Louis Aura 160,2 6,7 ISS :00 Kiel Canal zondag 8 juni :00 Le Havre Sea Cloud II 117 5,4 ICO :30 Amsterdam maandag 9 juni :00 Kiel Canal Louis Aura 160,2 6,7 ISS :00 Bergen zaterdag 21 juni :00 Alesund Louis Aura 160,2 6,7 ISS :00 Invergordon zaterdag 28 juni :00 Harwich Voyager 152,5 5,9 ISS :30 Stavanger dinsdag 1 juli :30 Portsmouth Louis Aura 160,2 6,7 ISS :00 Copenhagen zondag 13 juli :00 Floro Voyager 152,5 5,9 ISS :00 Oslo zaterdag 26 juli :00 Copenhagen Voyager 152,5 5,9 ISS :00 Portland zaterdag 26 juli :00 Amsterdam Saga Pearl II 164,4 6,2 ICO :00 Antwerpen woensdag 6 augustus :00 St Peter Port Voyager 152,5 5,9 ISS :30 Rosyth zaterdag 16 augustus :00 Seadream I 105 4,5 ABP :00 woensdag 20 augustus :30 Voyager 152,5 5,9 ISS :00 woensdag 27 augustus :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge vrijdag 29 augustus :30 Seadream I 105 4,5 ABP :59 zaterdag 30 augustus :00 Bergen Voyager 152,5 5,9 ISS :00 St Malo zondag 31 augustus :00 Star Pride 133,4 5,4 ICO :59 donderdag 4 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge dinsdag 9 september :00 Cherbourg Seabourn Legend 135 6,6 ICO :00 London zondag 14 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge maandag 22 september :00 Brugge Victor Hugo 82,5 1,0 CroisiEur :00 Brugge C. ACTIVITEITENVERSLAG 25

26 zandbergen hout pellets 26 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

27 2.3. BULK / GENERAL CARGO een stijgende diversiteit Het aantal behandelde tonnage in de Oostendse haven voor wat betreft general cargo bedraagt al sinds jaar en dag zo n 1,5 miljoen ton. Deze trafieksoort wordt hoofdzakelijk overgeslagen in en rond de binnenhaven, inclusief diepwater kaaien die zich aan de buitenzijde, voor de sluis, bevinden. Ondanks een vrij stabiel verhandeld volume over de jaren heen, zien we toch dat er zich meer een meer een diversificatie van de soorten goederen optreedt. 1. Zand en grind Er zijn hier drie spelers actief in onze haven, met name NHM, Sagrex (Interbeton) en DBM. Ze bezitten allen een terminal vóór de sluis wat een unicum is voor een Belgische haven. Dit is een gigantisch voordeel voor de zandboeren : de schepen zijn slechts een minimum van tijd in de haven alleen voor het lossen en kunnen zo profiteren van een enorme flexibiliteit. 2. Ferrosilicium Dit erts is afkomstig van Scandinavië en dan nog hoofdzakelijk uit Noorwegen. Dit product wordt veel gebruikt als additief in de bouwnijverheid. Oostende fungeert als een hub voor dit product: het product wordt hier gekalibreerd, opgezakt, gebroken en in containers gestuft om zo verzonden te worden naar de eindklanten. 3. Zout Sinds 2 jaar hebben we een loods in de binnenhaven waar uitsluitend zout wordt gestockeerd. Dit zout wordt hoofdzakelijk aangevoerd via binnenschepen, maar af en toe komt er een groter pakket toe via zeeschip. De doorlooptijd van dit product is afhankelijk van de strengheid van de winters. 4. Hout Op geregelde tijdstippen worden boomstammen aangevoerd, vooral afkomstig van de Baltische Staten. Deze worden dan verder doorgevoerd naar houtfabrieken gelegen binnen een straal van 300 km van Oostende. We proberen dit nog verder uit te breiden maar we zijn hier sterk afhankelijk van de houtsector die de nodige ups- en downs kent. 5. Pellets Sinds begin dit jaar is er ook begonnen met de aanvoer van pellets. Door de zachte winter is deze markt echter in elkaar gevallen. Toch zijn de partijen vast van plan om Oostende verder te gebruiken als aanvoerhaven. De verwachting is dan ook dat in de tweede jaarhelft de import van dit product zal toenemen. C. ACTIVITEITENVERSLAG 27

28 sepeoliet gietijzer stukgoed 28 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

29 6. Sepeoliet De aanvoer van dit product gebeurt reeds meer dan 15 jaar via de Oostendse haven. Dit wordt gebruikt voor kattenbakken. De opzakking gebeurt in de haven en wordt van hieruit gedistribueerd naar alle grootwarenhuizen in de Benelux. 7. Veevoeder Sinds meer dan 1 jaar heeft Ter Polder een loods speciaal ingericht, met de nodige certificaten, om te voldoen aan de voorwaarden voor het stockeren van veevoeder. Af en toe worden er zeeschepen ontvangen met dergelijk product. 8. Steenkool In het Verenigd Koninkrijk zijn er nog steenkoolmijnen operationeel. Eenmaal per maand wordt hier een schip gelost. De steenkool wordt hier opgezakt in zakken van 5 en 10 kg en hoofdzakelijk weggevoerd naar Noord-Frankrijk waar er zich nog veel huishoudens met steenkool verwarmen. 9. Orthoxyleen Eénmaal per maand wordt er een schip met orthoxyleen gelost voor het chemisch bedrijf Proviron. Dit product wordt gebruikt voor het aanmaken van fijn-chemicaliën, waarin Proviron gespecialiseerd is. 10. Waterglass Dit product wordt aangevoerd vanuit Finland en Polen voor het chemisch bedrijf Hüber. Hieruit worden de silicaten gedistilleerd die o.a. gebruikt worden in tandpasta en als weerstandverlagend product in autobanden. 11. Gasolie Sinds dit najaar heeft het bedrijf GFS 3 tanks van elk ton in gebruik genomen voor de strategische Belgische opslag van gasolie. Minstens jaarlijks moet de gasolie in de 3 tanks hernieuwd worden. Jammer genoeg gebeurt de aan en afvoer via de binnenvaart en niet via zeeschepen. 12. stukgoed Stukgoed heeft de laatste jaren een stijging gekend door de aanvoer van de verschillende onderdelen van de offshore windmolens. In 2014 zal dit teruglopen door de voorlopige stop in de bouw van offshore windparken. C. ACTIVITEITENVERSLAG 29

30 30 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

31 2.4. OFFSHORE WIND De offshore industrie bloeide verder in De Rebo-terminal verwelkomde verschillende spelers, die in verschillende fasen actief zijn. Alstom project Alstom, dat zich op de wereldmarkt van de offshore windmolens positioneert, ontwikkelde een eigen type turbine die een energieproductie heeft die 15% hoger ligt dan de andere 6 MW modellen. Met zijn 73,5 m lange wieken heeft de rotor een diameter van 150 m. Daarnaast zijn de onderhoudskosten op lange termijn veel lager dan de reeds bestaande modellen. De Haliade 150 is momenteel de grootste en meest performante offshore windturbine. Op 20 januari kwamen de wieken toe, op 2 februari de buispalen (met de Jumbo Vision) en op 11 februari kwam de gondel toe op een ponton. Op 20 juni werden 2 van de drie wieken op de gondel gemonteerd, tot bunny position. Op maandag 7 oktober verliet hefschip Bold Tern, onder aanwezigheid van de pers, de Reboterminal richting Belwind, op 45 km van onze kust. Deze operatie bewijst dat Haven Oostende koploper is in de dienstverlening aan de offshore wind business. De Haven en Rebo voorzien alle nodige infrastructuur zodat de offshore wind bedrijven zo goed mogelijk kunnen functioneren. c-power III In maart startte de laatste installatiefase van C-Power: 18 x 6.15 MW. Op 17 september werd het park officieel ingehuldigd in aanwezigheid van premier Elio Di Rupo. c-power repair Eind september moesten de wieken van de 1 e zes C-Power windmolens (geïnstalleerd in 2008) vervangen worden. De reden was: Er zijn hidden wrinckles of verborgen plooien vastgesteld, plooien binnenin het materiaal. De benaming hidden wordt gebruikt omdat de plooien in het materiaal zitten. Dit kán leiden tot een scheur of andere schade, misschien ook niet. REpower (nu Senvion) wil geen enkel risico nemen en heeft beslist de wieken preventief te gaan wisselen. Deze beslissing werd genomen in samenspraak met de constructeur van de wieken. C. ACTIVITEITENVERSLAG 31

32 32 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

33 kabel Northwind Jan de Nul Op 24 oktober bracht Jan De Nul de spoel met het reservestuk van de exportkabel voor het Northwind project naar onze site. Deze ligt nu opgeslagen op het terein van Multitech, de technische dienst van de Haven. bold tern & neptune Tussen oktober en november lagen de Bold Tern en de Neptune verschillende keren op hetzelfde moment in onze haven. alstom, Parkwind & Vestas Op het Zeewezendok startten op 6 augustus de werken aan de gebouwen voor Parkwind en Vestas. De officiële 1e steenlegging vond plaats op maandag 19 augustus in aanwezigheid van de COO van Vestas Offshore, Flemming Ougaard en Kristof Verlinden van Parkwind (O&M and prodcution manager). Het Vestas-gebouw is 1310 m². Van daaruit zullen de windmolens van Northwind, op de Lodewijksbank, en Belwind, op de Blighbank, onderhouden worden. Ongeveer 50 mensen zullen aan de slag gaan in de verschillende diensten (administratie, opslag, atelier). In een eerste fase worden 4 onderhoudsboten ingezet die dagelijks naar zee gaan. De uitbater van beide windmolenparken (Northwind & Belwind) is Parkwind. Parkwind vestigt zich in het Rebo-gebouw. Dat gebouw wordt gerenoveerd tot kantoor- en opslagruimte. Parkwind monitort en beheert de windmolens. Er worden een 15-tal mensen tewerk gesteld. Op het gelijksvloers van hetzelfde gebouw komt Alstom dat zal instaan voor het onderhoud van de Haliade 150 6MW. Zowel de nieuwbouw als de renovatie werden uitgetekend door architectuurbureau Debruyne en aannemersfirma Artes-Depret voert de werken uit in opdracht van Rebo. C. ACTIVITEITENVERSLAG 33

34 34 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

35 Falck gebouw Aan de overkant van de baan, op het terrein van de technische dienst Multitech, transformeerde het oude militaire OBH gebouw tot een heuse bouwwerf. Het grootste deel van het gebouw zal worden ingenomen door Falck Safety Services. Dat internationaal bedrijf, met hoofdzetel in Denemarken is gespecialiseerd in veiligheidstrainingen. Architectenbureau MOP urban Design staat in voor de uittekening van de plannen en aannemer Van Huele staat in voor de werkelijke verbouwing. In het trainingscenter worden onder andere een klimladder en een trainingsbad met stormsimulator gebouwd. fire training ground Naast het Falck gebouw bevindt zich de fire training ground. Op deze plaats van bijna 1000 m² worden brandbestrijdingsoefeningen gedaan in open en gesloten ruimte. Deze oefenplek zal niet enkel mensen opleiden voor brandbestrijding op zee, maar ook brandweermannen aan land kunnen binnenkort hier terecht voor hun opleiding. TRAININGSINSTALLATIE FALCK SAFETY SERVICES Op het Maritiem Plein startte de bouw van het oefenterrein voor Falck Safety Services. Er komen verschillende landingsplatformen en er werden fenders tegen de kaaimuur geïnstalleerd, zodat de boat landing getraind kan worden. Op het Maritiem Plein zal het praktijkgedeelte van de opleiding offshore workers & life boats plaatsvinden. Dit houdt o.a. in het te water laten van reddingsboten en het op en afstappen op windmolenladders onder reële omstandigheden. Er zijn ook douches en een leslokaal geïnstalleerd. oplevering Alle nieuwbouwprojecten zullen in het voorjaar van 2014 in gebruik genomen worden. ONDERZOEK eco-vriendelijke gebouwencluster Door onze deelname aan het Europees project Duurzame Zeehavens, konden Haven Oostende een studie laten uitvoeren die onderzoekt hoe je een duurzame gebouwencluster ontwikkelt, rekening houdend met de ecologische, economische en sociale aspecten het zeehavengebied. Doel van deze studie is: een antwoord vinden op de groeiende toestroom aan bedrijven. Er moet een duidelijke visie en een concreet plan van aanpak ontwikkeld worden zodat er een duurzame gebouwencluster kan ontstaan met bijhorende diensten. Gebruik van duurzame materialen en hernieuwbare energie staan hierbij centraal. De studie werd eind 2013 afgesloten. Op 25 maart 2014 worden de resultaten officieel voorgesteld in Greenbridge. C. ACTIVITEITENVERSLAG 35

36 Seminck Lemahieu - Lempan 36 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

37 2.5. bedrijven / plassendale SEMINCK Rechttegenover de site van Proviron, op de rechter oever van het kanaal Gent- Oostende, rezen in het voorjaar van 2013 drie tanks als kolen uit de grond. Deze drie tanks zullen gebruikt worden als strategische reserve voor de Belgische Staat voor de opslag van gasolie (diesel). De opbouw van de tanks heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar nu zit het bedrijf GFS in de laatste rechte lijn. In het voorjaar van 2014 zullen de drie tanks operationeel zijn. Het plaatsen van de dakgebintes op de tanks leverde spectaculaire beelden op. Lemahieu - Lempan De firma Lemahieu-Lempan, een gevestigde waarde in de houtsector, nam een nieuwe loods in gebruik in de haven van Oostende. De loods is zo gebouwd dat de droging van het hout op een efficiënte manier kan gebeuren. Voor de nieuwe loods werd ongeveer 1 ha extra in concessie genomen. De firma Lemahieu-Lempan is sinds 1984 in de Oostendse haven gevestigd en kende sindsdien een heuse groei. Op vrijdag 19 april werd de loods officieel in gebruik genomen. ex-loods skb De vroegere loods van SKB in Plassendale 1 werd gekocht door IDP. De loods wordt gebruikt voor onderhoudsactiviteiten aan schepen en onderdelen van de offshore wind industrie In het najaar zijn de hubs van de 5MW turbines van C-Power in deze loods binnen geweest voor een technische controle. C. ACTIVITEITENVERSLAG 37

38 38 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

39 PROVIRON De firma Oostwouder uit t Zand, gelegen nabij Alkmaar in Nederland, heeft een watertank gebouwd voor de firma Proviron in de achterhaven van Oostende in opdracht van de firma Induss. Na Antwerpen (Induss I) en Gent (Induss II en III) was tegen het einde van de zomer Oostende aan de beurt (Induss IV). Induss IV is een installatie die jaarlijks een half miljoen kubieke meter gedemineraliseerd water kan leveren. De eerste klant is het Belgische Proviron. De investering bedroeg een kleine 2,5 miljoen en werd gedragen door Induss. De installatie kwam op de terreinen van Proviron en kan ook leveren aan andere klanten in de omgeving. Proviron ontwerpt, produceert en verkoopt chemicaliën. Het bekendst is het bedrijf als producent van biodiesel, en van Alchemis, het proefproject met algen op de vroegere vuilnisbelt Hooge Maey. Door de waterhuishouding uit te besteden aan Induss is het West-Vlaamse bedrijf verlost van de kapitaalinvestering, de financiering, de bouw en het onderhoud van de zuiveringsinstallatie. De tank zelf werd getransporteerd op 20 maart op een ponton van de firma Müller, dat zo voor een tweede maal op 1 maand tijd onze haven aandeed (ze verzorgden ook het transport van de nacelle Haliade 150 van Alstom naar onze haven). De firma Aertsen zorgde voor het nodige kraanwerk om de tank op zaterdag 23 maart over te brengen rechtstreeks van het ponton op de definitieve plaats op de site van Proviron. aanmeerfaciliteiten De aanmeerfaciliteiten van het kanaal werden herbekeken, voornamelijk op gebied van veiligheid. C. ACTIVITEITENVERSLAG 39

40 40 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

41 2 e vleugel Greenbridge Met ruim 2650m² bedrijfsruimte breit Greenbridge een nieuw hoofdstuk aan haar bestaan. Naast een tweede incubatorvleugel met 22 nieuwe kantoren voor bedrijven, opende Greenbridge haar state-of-the-art demonstratieruimte, een toonbeeld van architecturaal, conceptueel en technisch vernuft. Tijdens de opening op 29 juni werd naast de toekomstvisie, ook gefocust op het op maat uitgewerkte smart energieconcept. De ontwerper van het Greenbridge gebouw is Architectuurstudio Verborgh. C. ACTIVITEITENVERSLAG 41

42 3. NETWERKING & events 42 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

43 3.1. bedrijven Verschillende instellingen werken mee aan de uitbouw van het economisch havennetwerk. B2B offshore wind suppliers FMC Op 19 maart organiseerde Flanders Maritime Cluster in Oostende de eerste editie van het B2B Belgian Offshore Wind Supplies netwerkevenement. Het evenement werd opgezet met als voornaamste doel een win-win te bewerkstelligen tussen Vlaamse bedrijven en de Vlaamse offshore Wind sector. Dit is één van de hoofddoelstellingen van Flanders Maritime Cluster: de bedrijven en haar toeleveranciers actief op zee samenbrengen en zo de duurzame groei van de sector verder stimuleren. Het event vond plaats in de Grote Post en er waren 240 deelnemers. flansea Haven Oostende Op dinsdag 23 april is de Wave Pioneer te water gelaten in de haven van Oostende. De eerste zeewaardige golfenergieboei is een kind van FlanSea, een samenwerkingsverband tussen de UGent, Haven Oostende, Deme Blue Energy, machinebouwer Cloostermans, groenestroombedrijf Electrawinds, silobouwer Spiromatic en ingenieursbureau Contec. Flansea heeft de voorbije jaren al aardig wat geld gepompt in de bouw van de Wave Pioneer. Een belangrijk deel van dat geld is afkomstig van het IWT, een overheidsinstelling die innovatiesteun ter beschikking stelt. De Wave Pioneer test hoeveel elektriciteit er uit golven kan bekomen worden. De boei vormt de laatste fase vooraleer een boei zal gemaakt worden op schaal 1:1. De boei is uitgerust met een drijflichaam dat verankerd is met een kabel aan de zeebodem die de beweging van de golf volgt. De mechanische energie die ontwikkeld wordt door de beweging van de kabel wordt dan omgezet in elektriciteit. Het gevaarte, ongeveer schaal 1:2, is nu 5 meter hoog, heeft een diameter van 4,5 meter en weegt 25 ton. Het uniek aan deze convertor is dat hij gebouwd is voor het gematigd zeeklimaat in de Noordzee, wat beperkter is dan het ruwe weer aan de westkust van Schotland en Ierland. Op 26 juni verhuisde Wave Pioneer van de Oostendse haven naar de open zee, op ongeveer 1 kilometer van de kust van Oostende. Tot eind 2013 werd de boei uitvoerig getest. De resultaten worden nu verwerkt en in de loop van 2014 voorgesteld. C. ACTIVITEITENVERSLAG 43

44 Oostende voor Anker Vendée Planet Solar Robert Pirotte 44 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

45 Oostende voor anker Haven Oostende Naar jaarlijkse traditie nodigde Haven Oostende een aantal belangrijke zakenrelaties uit tijdens het maritieme festival Oostende voor Anker. Dit jaar werden de decision makers uit de offshore wind business een halve dag verwend aan boord van zeilschip Mercedes. Het was perfect zeilweer en 47 genodigden beleefden een onvergetelijke dag. vendee Haven Oostende Op dinsdag 9 en woensdag 10 juli heeft een uitgebreide ondernemersdelegatie uit het Franse departement van de Vendée een werkbezoek gebracht aan Haven Oostende. Dinsdagmorgen werd de delegatie ontvangen door de provincie West- Vlaanderen. In de namiddag gaven de haven van Oostende en Rebo nv, samen met Alstom, SDI/DEME, Cofely-Fabricom, Greenbridge en Geldof een introductie in de wereld van de blauwe hernieuwbare energie, gevolgd door een B2B waaraan 35 Vlaamse ondernemingen deelnamen. Woensdagmorgen bracht de delegatie een bezoek aan het windmolenpark van C-Power op zee, dat net was afgewerkt. Een geslaagd event, van en voor ondernemingen. Zeetex, maritime innovations by textiles FMC Op 9 juli kon men in het VLIZ mee participeren aan de ontwikkeling en verbetering van maritieme textielproducten tijdens het eerste Zeetex seminarie Maritime innovation by textiles. Vier parallelle sessies vonden plaats met thema s als veiligheid, visserij, aquacultuur, kustbescherming, scheepsbouw en zeevaart. Na het middagonderdeel werden de resultaten samengevat tijdens een plenaire sessie. PLANET SOLAR Haven Oostende Donderdag 29 augustus meerde de MS Tûranor Planet Solar, beter gekend onder de project naam Planet Solar, aan in de haven van Oostende, ter hoogte van de Wandelaarkaai. Dit schip is het grootste zonne-energie aangedreven schip ter wereld. Het vaartuig werd ontworpen door de firma LOMOcean Design, gebouwd door Knierim Yachtbau in Kiel, Duitsland en gelanceerd op 31 maart In mei 2012, was het het eerst zonne-energie aangedreven vaartuig dat de wereld heeft rondgevaren. Dit schip maakt deel uit van een wetenschappelijk experiment dat geleid wordt door de universiteit van Genève. Het was net de Atlantische Oceaan overgestoken, komende van Boston, om begin september richting London te varen, dit alles uitsluitend op zonne-energie. C. ACTIVITEITENVERSLAG 45

46 AIV AIV persbezoek JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

47 intrade Haven Oostende Innovatie is de voorwaarde om te kunnen groeien en de concurrentiestrijd aan te gaan. In het kader van het Nieuw Industrieel Beleid heeft Haven Oostende het innovatie project Intrade opgezet. Hiermee wil de Haven het innovatieproces in de logistieke keten van havenactiviteiten een duwtje in de rug geven. Samen met de ingenieurs van Polytech Rijsel werd een energie-vriendelijk voertuig ontwikkeld dat de logistieke operaties in de haven kan ondersteunen. Deze sectoroverschrijdende samenwerking tussen logistiek en engineering heeft geleid tot de bouw van een prototype van een Intelligent Autonoom Voertuig (IAV). Op uitnodiging van Haven Oostende en Rebo werd op maandag 14 oktober het AIV voor het grote publiek getest op het Zeewezendok. De test hield in: real-time simulatie van de operaties in de haven van Oostende via een virtuele omgeving manuele besturing van het voertuig via joystick; automatische besturing van het IAV gebaseerd op GPS en sensor informatie; rit van een colonne van twee voertuigen, waar de eerste (of de leider) - die mensen transporteert - manueel bestuurd wordt en de laatste (of volger) automatisch route afhankelijk is; laden en lossen van containers door gebruik van reach stackers en/of haven kranen. persbezoek voorhaven Haven Oostende Op uitnodiging van de heer Vande Lanotte werd op 22 oktober de lokale pers ontvangen voor een aantal bedrijfsbezoeken in de voorhaven. Er werd dieper ingegaan over de dagelijkse werking van de bedrijven actief in de offshore wind business en de gevolgen daarvan voor de lokale werkgelegenheid werd toegelicht. Het was nuttig om de pers een totaal beeld te geven van de realisaties van de afgelopen jaren. Daaruit bleek ook dat de tewerkstelling in de offshore onderhoudsbedrijven voor 99% lokaal is. C. ACTIVITEITENVERSLAG 47

48 Unizo Seafox JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

49 innovation tour Unizo Het bezoek van Unizo aan Haven Oostende paste in het project Fabrieken voor de Toekomst Blue Energy. Hiermee wil Unizo lokale ondernemers betrekken in de offshorewindindustrie. De offshorewind is immers volop op zoek naar lokale toeleveranciers. In kader van dit project, organiseerde Unizo tijdens het najaar een aantal sensibiliseringsacties. Tijdens die sessies konden ondernemers kennismaken met deze nieuwe sector en bekijken of er businessopportuniteiten zijn voor hun bedrijf. De Rebo-site, als centrum voor offshorewind in de Noordzee, is de plaats aan wal waar de meeste onderhoudswerken zullen plaatsvinden. Steeds meer offshorewindbedrijven komen zich er vestigen. Op het moment van het bezoek lagen de wieken van Senvion voor onderhoud aan wal. Kristof Verlinden (Parkwind) gaf een uiteenzetting over de onderhoudstaken die komen kijken bij een windmolen. Paul Gerard gaf een rondleiding op de site. Christophe De Busscher van Senvion gaf technische uitleg bij de wieken. Dit was een zeer interessant bezoek voor de 40 ondernemers die aanwezig waren. navalu seafox Haven Oostende Op donderdag 7 en vrijdag 8 november bracht de Franse scheepsbouwer Navalu een bezoek aan de haven van Oostende. Navalu kwam zijn catamaran Seafox voorstellen. Deze onderhoudsboot voor windmolens is een catamaran met aluminium romp. Op 18 september werd de Seafox officieel te water gelaten voor de kust van de Vendée in Frankrijk. Ze was op weg naar de windmolenparken in de Duitse Noordzee en werd gebouwd in Frankrijk met goedkeuring van bureau Veritas. Ze is toegewezen aan de Britse reder (Enviroserve Ltd) opgericht in Lowestoft (Suffolk) in de Noordzee. De Seafox catamaran heeft een romp in aluminium en weegt daardoor maar 72 ton. Het gevolg hiervan is dat ze relatief weinig brandstof verbruikt in vergelijking met de bestaande onderhoudsboten die in staal gemaakt zijn. De Seafox heeft een lengte van 24 meter, breedte van 9,90 meter en een diepgang aan de as van het roer van 1,75 meter. Dankzij haar vier krachtige hoofdmotoren (4 x 600 pk) kan deze catamaran 12 technici en 12 ton vracht in hoge snelheid naar de offshore windparken transporteren. C. ACTIVITEITENVERSLAG 49

50 Voka power-link event 50 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

51 kick off academie van de toekomst - VOKA Voka Op 10 december 2013 was Voka te gast bij Haven Oostende voor de Kick off van het project Fabriek voor de Toekomst Blue Energy, een initiatief ikv het Nieuw Industrieel Beleid. Tijdens deze eerste sessie, leerden de deelnemers elkaar beter kennen en werd de jaarplanning van het traject opgemaakt. Inhoudelijk thema van deze kick off was Ken uw markt, het Offshore-landschap vandaag. Sprekers die hiervoor werden ingeschakeld zijn: - huidig en toekomstig beeld van het beleid van de Offshore sector door Christophe Dhaene (peter van het project) van het bedrijf e-bo - strategie en ontplooiing van de REBO-site, door Paul Gérard (CEO A.G. Haven Oostende) - overzicht van de concessiehouders, door Ben Colbrandt (ICT & HSE Manager C-power) - overzicht O&M-activitetien, door Christophe Debusschere (Head of Service, Senvion) POWER-LINK 02/05/ Studiedag: Energiemanagementsystemen doorgelicht Gebouwen vertegenwoordigen ongeveer 40% van het primair energieverbruik in de EU. Door het optimaliseren van het energieconcept tijdens de ontwerpfase of de renovatie van een bouwproject, kan het primair energieverbruik drastisch gereduceerd worden. Energiemanagementsystemen (EMS) prijken dan ook bovenaan de agenda van vele bedrijven en instellingen. Meten is weten! Een EMS kan de efficiëntie in uw energieverbruik verbeteren, maar ook kosten reduceren en de uitstoot van broeikasgassen terugbrengen, wat u een direct concurrentievoordeel kan opleveren. 16/05/2013 Studiedag: Energieprestatiecontracten (EPC) De komende jaren zullen zowel publieke als private actoren alsmaar meer en ingrijpender renovaties verrichten van hun gebouwenpark. Dit zal nodig zijn omdat Europa en Vlaanderen hier normen voor opleggen. Dit verstandig beleid heeft als doel toekomstige energiefacturen te temperen en het binnencomfort te verhogen. Soms kan het bestuur zelf of via een partner relatief gemakkelijk maatregelen nemen. Bij complexere lange-termijn-maatregelen van grotere gebouwen kan de keuze wenselijk zijn voor een energieprestatiecontract. Op de studiedag kwamen volgende vragen aan bod: Wat is dat en waarom zou u daarvoor kiezen? Waarover gaat zo n contract financieel, technisch en juridisch? Wat leren we uit praktijkervaringen met dit soort contracten? C. ACTIVITEITENVERSLAG 51

52 52 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

53 07/06/2013 Studiedag: Kleine en middelgrote windturbines, een zinvol alternatief Op 7 juni 2013 organiseerde Power-Link Universiteit Gent, in het kader van het project Windkracht 13, en in nauwe samenwerking met Tecnolec, de Erasmushogeschool Brussel (EhB) en ODE Vlaanderen een studiedag omtrent kleine en middelgrote windturbines (KMWT) in aanwezigheid van Vice-Eerste Minister en Minister van Economie, Consumenten en Noordzee, Johan Vande Lanotte. Het project Windkracht 13 wil de markt voor kleine en middelgrote windturbines (KMWT) openbreken door enerzijds het uitvoeren van een JERTS-studie (Juridisch, Economisch, Ruimtelijk, Technisch, Sociaal) die de bestaande barrières duidelijk in kaart brengt, zodat aan de hand hiervan aanbevelingen voor het verlagen van drempels kunnen geformuleerd worden. Anderzijds is het de bedoeling om uitgaande van realistische en pragmatische criteria nieuwe potentiële locaties in kaart te brengen en zodoende de marktintroductie van KMWT s te versterken. Deze studiedag is tevens het slotevenement van het Tetra project Gebruik van microwindturbines voor het leveren van hernieuwbare energie aan particulieren en kleine bedrijven van de Erasmushogeschool Brussel (EhB) Infosessie MIP 3.0 In het nieuwe MIP 3.0 programma wordt gekozen voor een verdere verruiming naar cleantech innovatie in functie van de transitie naar een duurzaam materialen-, energie- én waterbeheer. Het MIP 3.0 programma mikt vooral op projecten waar dwarsverbanden bestaan tussen het materialen-, energie- en waterbeheer. De West- Vlaamse Cleantech Antenne van I-Cleantech Vlaanderen (POM West-Vlaanderen) organiseerde op 11 september een pre-infosessie te Greenbridge Vlaams Vergistings FORUM De biogassector is sinds enkele jaren uitgegroeid tot een relevante hernieuwbare energiesector, die bijdraagt tot een aanzienlijk deel van de groene stroom productie in Vlaanderen. Al die tijd heeft Biogas-E vzw zich als het platform voor vergisting in Vlaanderen ingezet om de biogassector beter op te volgen en mogelijke knelpunten te situeren en aan te kaarten bij de overheid. Naar aanleiding van het succes van voorgaande edities bracht Biogas-E vzw opnieuw de stakeholders in de biogassector bij elkaar om enkele concrete opportuniteiten te belichten REHAU Productshow aan Zee Tijdens deze interactieve beurs kan a.d.h.v een productshow kon je kennis maken met Rehau, en de voordelen ervaren van hun totaaloplossingen. 23& Kick-Off INCREASE Increase gaat op zoek naar een oplossing om hernieuwbare energiebronnen optimaal te verbinden met het distributienet. Naast de ontwikkeling van regelstrategieën en het bestuderen van de netondersteunende diensten, zullen de resultaten van deze onderzoeken ook getest worden, en dat zowel in een simulatieplatform, als in laboratoria en op het terrein zelf. C. ACTIVITEITENVERSLAG 53

54 54 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2013

55 Unizo InnovationTour BLUE ENERGY Bent u een ondernemer die vooruit wil en graag op de kar springt van nieuwe business-opportuniteiten? Voor onze Belgische kust verrijzen de windmolenparken uit de zee. Aan wal zitten de vestigingen van de Original Equipment Manufacturers (OEM) die de komende 20 jaar het onderhoud van de windmolens op zich zullen nemen. Op het eerste zicht misschien een sector waarvoor u als Vlaamse KMO weinig kan betekenen, maar niets is minder waar! Momenteel zijn de OEM volop op zoek naar lokale leveranciers Europe Direct : Debat: Klimaat en duurzaam energiebeleid in Europa Op vrijdag 18 oktober vond in Greenbridge het debat Klimaat en duurzaam energiebeleid in Europa onder leiding van Kathleen Cools (VRT) plaats VIN-kendag Innovatiecentrum West-Vlaanderen Streekforum RESOC Oostende: SEA ECONOMY RESOC Oostende stelde, samen met de streekpartners, haar Streekpact op. De strategische lijnen werden voor de komende 6 jaar uitgestippeld. Op 19 december kon iedereen kennis maken met de projecten waar RESOC Oostende, samen met de streekpartners, al mee van start gaat. Het Streekforum van RESOC Oostende vond plaats bij Greenbridge. doorlopend Open Box De Greenbridge demonstrator en het cleantech wetenschapspark vormen de locatie bij uitstek om het brede publiek te laten kennismaken met alle aspecten van energie. Naast een rondleiding in de incubator, kunnen de bezoekers ook een kijkje nemen achter de schermen van de Greenbridge demonstrator waar vele technologieën naast elkaar worden gedemonstreerd, gemonitored en gepromoot. Greenbridge biedt zo een uniek kader om leerlingen mee op sleeptouw te nemen in de wereld van de duurzame en hernieuwbare energie. OPEN BOX gidst de leerlingen langs een parcours van tentoongestelde energietechnologieën die via monitoring en metering en met behulp van tablets worden toegelicht. doorlopend ecobuilding Event Mosaïc en Wavefun.be i.s.m. Greenbridge bieden de teambuildingsformule ecobuilding aan. Het eerste luik van dit dagprogramma betreft een bezoek aan Greenbridge, waarbij Power-Link een korte uitzetting geeft over het wetenschapspark. In de namiddag brengen offshore RIB boten de deelnemers naar het windmolenpark op de Thorntonbank. Veilig en wel terug aan land kan men zelf testen wat de voordelen zijn van hybride en/of elektrische voertuigen. C. ACTIVITEITENVERSLAG 55

Persbericht TEWATERLATING. FlanSea WAVE PIONEER Golfenergieconvertor

Persbericht TEWATERLATING. FlanSea WAVE PIONEER Golfenergieconvertor TEWATERLATING FlanSea WAVE PIONEER Golfenergieconvertor DINSDAG 23 APRIL 2013 VLIZ - Vlaams Intstituut voor de Zee WANDELAARKAAI 7, B-8400 OOSTENDE BELGIË Persbericht FlanSea WAVE PIONEER DE KRACHT VAN

Nadere informatie

De haven van Oostende, energie haven

De haven van Oostende, energie haven De haven van Oostende, energie haven Evy Copejans Vlaams Instituut voor de Zee De haven van Oostende is een kleine maritieme haven, gelegen in één van de grootste en belangrijkste havengebieden ter wereld,

Nadere informatie

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator - faciliteert de ontwikkeling/optimalisatie van uw technologie - helpt uw energietechnologie succesvol in de markt zetten voor (startende) bedrijven:

Nadere informatie

INHOUD 3 A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR B - ACTIVITEITENVERSLAG C - ONDERNEMINGSPLAN. E - jaarrekening 2. ACTIVITEIT PER SEGEMENT.

INHOUD 3 A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR B - ACTIVITEITENVERSLAG C - ONDERNEMINGSPLAN. E - jaarrekening 2. ACTIVITEIT PER SEGEMENT. jaar 2014 VERSLAG 2 JAARVERSLAG PORT OF OOSTENDE 2014 INHOUD A - VERSLAG RAAD VAN BESTUUR 1. overzicht haventrafiek 2. toelichting cijfers 3. 5 Marktsegmenten B - ACTIVITEITENVERSLAG 1. INVESteringen in

Nadere informatie

Uitnodiging B2B event

Uitnodiging B2B event Build the links in your supply chain Uitnodiging B2B event 4 oktober 2010 - Ipswich, Suffolk (UK) www.dryport.org B2B event: build the links in your supply chain Hoe is uw supply chain? Kostenefficiënt?

Nadere informatie

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Dr. Walter Mondt, ECOREM 26 november 2013 1 Inhoud Voorstelling Ecorem NV Context van de studie Werkingsprincipe van het energieatol Opbouw van het energieatol

Nadere informatie

Groningen Seaports heeft de

Groningen Seaports heeft de > feature Werk maken van windenergie Leven van de wind. Volgens het spreekwoord kan het niet. In Groningen denken ze daar heel anders over. Groningen Seaports ziet voor met name de Eemshaven volop kansen

Nadere informatie

PERSMEDEDELING. Start van de belangrijkste constructiewerken voor het windmolenpark van C-Power

PERSMEDEDELING. Start van de belangrijkste constructiewerken voor het windmolenpark van C-Power PERSMEDEDELING Start van de belangrijkste constructiewerken voor het windmolenpark van C-Power Oostende 16 maart 2012 2012 wordt het belangrijkste constructiejaar voor het 325 MW offshore windpark van

Nadere informatie

Renewable Energy Base Oostende

Renewable Energy Base Oostende Renewable Energy Base Oostende The ideal hub for offshore wind & heavy lift activities in the North Sea Saturday, 1st of December 2018 Emmanuël Timmermans - Business Development Manager 1 2 REBO? Founded

Nadere informatie

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult Kleine windturbines Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur Filip Arnou Green Energy Consult Windenergie De wind is een onuitputtelijke en natuurlijke bron om elektriciteit

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL 214-1-21 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 213 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht

Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht Janine van Oosten, directeur CNB en rijkshavenmeester Februari 2013 Havenclub Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam De havens van

Nadere informatie

UITDAGINGEN BINNENVAART

UITDAGINGEN BINNENVAART UITDAGINGEN BINNENVAART PROMOTIE BINNENVAART VLAANDEREN 2012 09 18 WATERWEGEN West Europa heeft het dichtste waterwegennetwerk van de EU 90 miljoen inwoners EUR 910 miljard BBP 320 miljoen ton via Rijn

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal 212-1-22 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 211 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

MIX. Van verantwoorde. herkomst

MIX. Van verantwoorde. herkomst Van verantwoorde MIX herkomst Het papier gebruikt in deze brochure is FSC gecertificeerd (Forest Stewardship Council). Dit certificaat staat voor een aantal mondiaal erkende principes en criteria op het

Nadere informatie

BEVRAGING LEDEN FMC MARIEN RUIMTELIJK PLAN

BEVRAGING LEDEN FMC MARIEN RUIMTELIJK PLAN BEVRAGING LEDEN FMC MARIEN RUIMTELIJK PLAN De federale overheid heeft een oproep gelanceerd om voorstellen in te dienen in het kader van de herziening van het Marien Ruimtelijk Plan voor de periode 2020-2026.

Nadere informatie

Duurzame energie in balans

Duurzame energie in balans Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Postacademische opleiding. Offshore windenergie Permanente vorming

Postacademische opleiding. Offshore windenergie Permanente vorming Postacademische opleiding Offshore windenergie 2016-2017 Permanente vorming Tegen 2020 wil België 13% van haar energie uit hernieuwbare energiebronnen halen. Windenergie speelt daarin een cruciale rol.

Nadere informatie

FABRIEKEN VOOR DE TOEKOMST PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Blue Energy, een natuurlijke krachtbron voor bedrijven

FABRIEKEN VOOR DE TOEKOMST PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Blue Energy, een natuurlijke krachtbron voor bedrijven FABRIEKEN VOOR DE TOEKOMST PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Blue Energy, een natuurlijke krachtbron voor bedrijven Fabriek voor de Toekomst Blue Energy Ondernemen stimuleren Fabrieken voor de Toekomst is een

Nadere informatie

Naam HAVEN ROTTERDAM import en export

Naam HAVEN ROTTERDAM import en export Naam HAVEN ROTTERDAM import en export Als er één plek is die duidelijk maakt waarom Nederland in de moderne tijd zo n belangrijk handelsland is, dan is het Rotterdam wel. De haven ligt in de delta van

Nadere informatie

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2016

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2016 217-1-23 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 216 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

Haven Amsterdam Gateway to Europa

Haven Amsterdam Gateway to Europa IJ (voor 1850) Haven Amsterdam Gateway to Europa Jan Egbertsen 26 september 2011, Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Amsterdam Noordzeekanaalgebied (rond 1875) Overzicht

Nadere informatie

Short Sea Shipping Arno Swagemakers 11 juni 2009

Short Sea Shipping Arno Swagemakers 11 juni 2009 Short Sea Shipping Arno Swagemakers 11 juni 2009 1 Historie 1966 Oprichting bedrijf 1966 1985 Conventioneel vervoer 1985 1995 Containervervoer (20ft-40ft) 1995 Verhuizing naar Axelse vlakte in Westdorpe

Nadere informatie

Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven

Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven Cijfers over de haven? Kan je spelen met de cijfers van de haven van Antwerpen? Bekijk de volgende documenten en ook het brochuurtje

Nadere informatie

Windenergie in Vlaanderen groeit verder in 2012

Windenergie in Vlaanderen groeit verder in 2012 Persbericht Brussel, 15 januari 2013 Windenergie in Vlaanderen groeit verder in 2012 In 2012 groeide windenergie op land in Vlaanderen met 37 windturbines, goed voor een bijkomend vermogen van 78 MW. Daarmee

Nadere informatie

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 De Vlaamse Overheid als verbruiker De Vlaamse Overheid verbruikt circa 300 miljoen euro energie

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL 215-1-19 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 214 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

Visie op Windenergie en solar Update 2014

Visie op Windenergie en solar Update 2014 Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren

Nadere informatie

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2015

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2015 216-1-26 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 215 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. jaarverslag

INHOUDSTAFEL. jaarverslag INHOUDSTAFEL jaarverslag 2011 INHOUDSTAFEL Verslag raad van bestuur 1. algemeen overzicht van de haventrafiek 2. toelichting van de trafiekcijfers 3 3 4 Activiteitenverslag 7 Ondernemingsplan 1. inleiding

Nadere informatie

ONDERNEMEN AAN DE KUST

ONDERNEMEN AAN DE KUST ONDERNEMEN AAN DE KUST Als je gaat grasduinen op internet vind je overal hetzelfde verhaal : kustbeheersing staat op 1, bescherming van de duinen op 2, en zorg dragen voor conceptuele logies en horeca

Nadere informatie

PERSBERICHT. Donderdag 20 september 2018, 17u45. Persbericht 20 september 2018

PERSBERICHT. Donderdag 20 september 2018, 17u45. Persbericht 20 september 2018 PERSBERICHT Donderdag 20 september 2018, 17u45 1 WDP opent tweede gebouw van 25.000 m² in Luxemburgse logistieke hub Start van gebouw 3: reeds 15.000 m² verhuurd Samen met de plechtige inhuldiging van

Nadere informatie

RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee

RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee Persbericht - Maandag 3 oktober 2016 / 1 RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee Rentel NV heeft financial close bereikt voor de realisatie van een nieuw

Nadere informatie

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 Inleiding Wat doet het Havenbedrijf Rotterdam? Hoe bouwen wij aan een duurzame haven? Wat doen wij aan waterstof? 2 Wat doet het

Nadere informatie

Bio-Energie voor bedrijven en woningen

Bio-Energie voor bedrijven en woningen Bio-Energie voor bedrijven en woningen Wie is Bee? Bee (Belgian Eco Energy) is een geïntegreerd energiebedrijf met uitgebreide ervaring in de ontwikkeling, bouw en exploitatie van hernieuwbare energieprojecten

Nadere informatie

Multimodaal platform DELTA 3, Dourges dinsdag 22 september 2009, 13u00

Multimodaal platform DELTA 3, Dourges dinsdag 22 september 2009, 13u00 Foto Piet Vandenkerkhove MBZ De logistieke troeven van West-Vlaanderen en complementariteit met Nord-Pas-de-Calais en West-Vlaanderen. Uitwisseling van B2B contacten met Franse ondernemers. Multimodaal

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Herhaalt de geschiedenis zich? Wordt de sluis weer een haven? Co-creatie traject toekomst Noordersluis. 9 april 2019

Herhaalt de geschiedenis zich? Wordt de sluis weer een haven? Co-creatie traject toekomst Noordersluis. 9 april 2019 Herhaalt de geschiedenis zich? Wordt de sluis weer een haven? Co-creatie traject toekomst Noordersluis 9 april 2019 Inhoud van de Presentatie Ontwikkeling havenmond IJmuiden Ruimtevraag, regionale ontwikkelingen

Nadere informatie

Met ondersteuning van

Met ondersteuning van Met ondersteuning van Inhoud Offshore hernieuwbare energie DEME Blue Energy (DBE): Wave and Tidal Solutions Synergie golf- en offshore windenergie Flanders Electricity from the Sea Het project Afgelegd

Nadere informatie

Welkom in de wereld van de containers.

Welkom in de wereld van de containers. Welkom in de wereld van de containers. Hoe verloopt het containervervoer over zee? Het containertransport kan je vergelijken met de route of het traject van een lijnbus. Zo n traject herhaalt zich steeds

Nadere informatie

SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE. 23 Maart 2016

SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE. 23 Maart 2016 SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE Een duurzame toekomst Ir. Thijs de Boer 23 Maart 2016 2 Introductie Beroepsvaart Visserij Recreatie (vaart) Toerisme Veerdiensten Binnenvaart Natuurlijk systeem Omgeving

Nadere informatie

TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 2017

TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 2017 218-1-8 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 217 TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 217 Brussel 8 oktober 218 - De in de Belgische havens geproduceerde

Nadere informatie

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Biopark Terneuzen Duurzame havens Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Terneuzen Diepgang 12,50 meter Oppervlakte circa 2100 ha Ports of Vlissingen and Terneuzen Vlissingen Diepgang

Nadere informatie

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Auteurs: P. M. Walison MSc, Trainee Internationaal Ondernemen Dhr. P. van Kuijen, Sectormanager Zoetermeer, 24 januari 2011 Hoewel aan de

Nadere informatie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

Oplossingen. Het probleem vraagt een cocktail van antwoorden :

Oplossingen. Het probleem vraagt een cocktail van antwoorden : Het Probleem 2 Oplossingen Het probleem vraagt een cocktail van antwoorden : - Meer weginfrastructuur - Volle kost van het transport aanrekenen (milieu belastingen) - Hogere urban density (resulterend

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Geachte aanwezigen, Noord-Nederland zet stevig in op sterke economische clusters rond agrofood,

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten De haven inhoud blz. Inleiding 3 1. De haven 4 2. Soorten havens 5 3. Soorten vracht 7 4. Lossen en laden 10 5. Werken in de haven 12 6. Filmpjes 14 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 18 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

inhoud A Verslag van de raad van bestuur 7-9 1. Algemeen overzicht van de haventrafiek 7 2. Toelichting 7-9

inhoud A Verslag van de raad van bestuur 7-9 1. Algemeen overzicht van de haventrafiek 7 2. Toelichting 7-9 JAAR 2012 inhoud A Verslag van de raad van bestuur 7-9 1. Algemeen overzicht van de haventrafiek 7 2. Toelichting 7-9 B Aktiviteiten verslag 11-62 1. Energy port Oostende 11 2. Doelstellingen Energy

Nadere informatie

31 mei, 1 & 2 juni 2016. Facts & Figures. Evenementenhal Hardenberg. Hèt platform voor innovatieve projecten en totaaloplossingen

31 mei, 1 & 2 juni 2016. Facts & Figures. Evenementenhal Hardenberg. Hèt platform voor innovatieve projecten en totaaloplossingen Facts & Figures Hèt platform voor innovatieve projecten en totaaloplossingen in de Gas, Wind en Olie industrie Nederland beschikt over veel kennis op het gebied van de Gas, Wind en Olie industrie. Samenwerkingen

Nadere informatie

Uitdagingen aangaan Verwachtingen inlossen

Uitdagingen aangaan Verwachtingen inlossen Uitdagingen aangaan Verwachtingen inlossen ir. Chris Danckaerts gedelegeerd bestuurder Multimodaal.Vlaanderen 28/3/18 Nergens zo lang in de file als in België Voorspelde groei 2030 (Federaal Planbureau

Nadere informatie

Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie

Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie Dertje Meijer, President-directeur Naam, Afdeling, Dag maand jaar, Plaats Inhoud 1. Introductie Havenbedrijf Amsterdam 2.

Nadere informatie

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar De transportsector stapt over op LNG... De brandstof van de toekomst Liquefied

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Assenede

ASPIRAVI. Windpark Assenede ASPIRAVI Windpark Assenede SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK ASSENEDE Windpark Assenede: Projectlocatie Projectkenmerken Timing / planning van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop

Nadere informatie

Grenzeloze Schelde 25 november 2013. MDK-Afdeling Kust Kustbescherming- Masterplan Kustveiligheid. ir. Peter DeWolf

Grenzeloze Schelde 25 november 2013. MDK-Afdeling Kust Kustbescherming- Masterplan Kustveiligheid. ir. Peter DeWolf Grenzeloze Schelde 25 november 2013 MDK-Afdeling Kust Kustbescherming- Masterplan Kustveiligheid ir. Peter DeWolf Een kunstmatig versterkte kustlijn 38 km zeedijken (meer dan de helft van de kustlijn)

Nadere informatie

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin

Nadere informatie

Staatssecretaris Philippe De Backer brengt werfbezoek aan Belgiës eerste Stopcontact op zee.

Staatssecretaris Philippe De Backer brengt werfbezoek aan Belgiës eerste Stopcontact op zee. 27 november 2018 Staatssecretaris Philippe De Backer brengt werfbezoek aan Belgiës eerste Stopcontact op zee. BRUSSEL - ZWIJNDRECHT (NL) - Staatssecretaris van de Noordzee Philippe De Backer heeft een

Nadere informatie

Project Stevin & project Nemo in Zeebrugge Elia investeert in een zekere en duurzame elektriciteitsbevoorrading

Project Stevin & project Nemo in Zeebrugge Elia investeert in een zekere en duurzame elektriciteitsbevoorrading Project Stevin & project Nemo in Zeebrugge Elia investeert in een zekere en duurzame elektriciteitsbevoorrading ELIA Project Stevin & project Nemo in Zeebrugge Het project Stevin tussen Zeebrugge en Zomergem

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

2.1 Global Wind Support Offshore NL1. Wind Support Offshore NL 1. BARD -Group ZEE ENERGIE. "The Offshore Wind Specialist" IN COOPERATION WITH THE

2.1 Global Wind Support Offshore NL1. Wind Support Offshore NL 1. BARD -Group ZEE ENERGIE. The Offshore Wind Specialist IN COOPERATION WITH THE .. ft Global ZEE ENERGIE Wind Support Offshore NL 1 Documentation for SOE Tender Submission 2.1 ~. IN COOPERATION WITH THE BARD -Group "The Offshore Wind Specialist" ZEE ENERGIE Oocumentation for soe Tender

Nadere informatie

17/05/2018 MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent. De logistieke cluster

17/05/2018 MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent. De logistieke cluster MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent De logistieke cluster 2 1 Flanders Recycling Hub Deelnemers: Partners: Klankbordgroep: 3 Aanleiding Gunstige

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Bedrijventerrein Woestijne

Bedrijventerrein Woestijne Bedrijventerrein Woestijne Aalter Inhoud 1. Inleiding en situering 1 2. Inrichtingsplan 4 2.1 Ontsluiting 6 2.2 Zonering 8 2.3 Woestijnegoed 10 2.4 Duurzaam bedrijventerrein 12 3. Uitgifte van terreinen

Nadere informatie

Functie Profiel. Manager Operatie

Functie Profiel. Manager Operatie Functie Profiel Manager Operatie Bedrijf De Amsterdamse haven is een van s werelds belangrijkste logistieke knooppunten. Het maakt deel uit van de grootste airport-seaport-city combinatie in Europa. Een

Nadere informatie

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland Alkmaar - Nederland Alkmaar - Nederland ENERGY INNOVATION PARK Ruimte voor innovatie en groei Uw bedrijf tussen internationale spelers in de energie branche. Kavels te koop tussen 2.000 en 27.000 vierkante

Nadere informatie

Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool. Metropolitan

Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool. Metropolitan Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool Metropolitan Voka Metropolitan bouwt aan de Brusselse metropool Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, bundelt zijn werking in de Brusselse

Nadere informatie

Scheepsbouw in de Delta Sterk in Techniek en Logistiek. Sjef van Dooremalen 12 maart 2012

Scheepsbouw in de Delta Sterk in Techniek en Logistiek. Sjef van Dooremalen 12 maart 2012 Scheepsbouw in de Delta Sterk in Techniek en Logistiek Sjef van Dooremalen 12 maart 2012 1 Inhoud 1. Sterk in de Cluster 2. Belangrijk in de Delta 3. Voorop in kennis en innovatie 4. Logistiek en Techniek

Nadere informatie

Afgelopen vrijdag werd het officieel houthandel Brems uit Halen zal voortaan opereren onder de vleugels van houtgroep Cras uit Waregem.

Afgelopen vrijdag werd het officieel houthandel Brems uit Halen zal voortaan opereren onder de vleugels van houtgroep Cras uit Waregem. Persbericht dinsdag 23 november 2010 NIEUWE OVERNAME HOUTGROEP CRAS Met de overname van houthandel Brems uit Halen vergroot Cras verder zijn marktaandeel op de Belgische houtmarkt en verstevigt het zijn

Nadere informatie

Kent, een geweldige plek om zaken te doen

Kent, een geweldige plek om zaken te doen Kent, een geweldige plek om zaken te doen Kent is de beste plek om zaken te doen in het Verenigd Koninkrijk. Gelegen in Zuidoost-Engeland is Kent de regio die het dichtst bij het vasteland van Europa ligt.

Nadere informatie

GreenBridge (1): duurzame voedingsbodem voor succesvol technologisch ondernemen

GreenBridge (1): duurzame voedingsbodem voor succesvol technologisch ondernemen GreenBridge (1): duurzame voedingsbodem voor succesvol technologisch ondernemen ondersteunen van technologiebedrijven met groeiambitie actieve kennispool in domein duurzame en hernieuwbare energie GreenBridge

Nadere informatie

Postacademische opleiding. Offshore windenergie 2015-2016. Permanente vorming

Postacademische opleiding. Offshore windenergie 2015-2016. Permanente vorming Postacademische opleiding Offshore windenergie 2015-2016 Permanente vorming Tegen 2020 wil België 13% van haar energie uit hernieuwbare energiebronnen halen. Windenergie speelt daarin een cruciale rol.

Nadere informatie

Postacademische opleiding. Offshore windenergie 2015-2016. Permanente vorming

Postacademische opleiding. Offshore windenergie 2015-2016. Permanente vorming Postacademische opleiding Offshore windenergie 2015-2016 Permanente vorming Opleiding Deze opleiding biedt de mogelijkheid om je te verdiepen in de windenergie en kennis op te doen die specifiek is voor

Nadere informatie

Introductie windenergiesector

Introductie windenergiesector Introductie windenergiesector Blok 2 Sander Lagerveld Dag 10 Windenergie 1 Duurzaam werken op Zee Toepassing van windenergie in Nederland Duurzaam werken op zee 2 Windmolens verschijnen vanaf 12e eeuw

Nadere informatie

VERBETERLIJST. Kanaal Gent - Terneuzen Editie / december 2017

VERBETERLIJST. Kanaal Gent - Terneuzen Editie / december 2017 VERBETERLIJST 105 Kaart Kanaal Gent - Terneuzen Editie 2016 Bijgewerkt t/m BaZ 26 / 2017 21 december 2017 De laatste versie van deze verbeteringen kan geraadpleegd worden op www.vlaamsehydrografie.be 2016

Nadere informatie

Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum

Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum Hoe werkt het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum in Oostende? Een zee van activiteiten Het Belgische gedeelte van de Noordzee is een gebied van 3600 vierkante kilometer, dit is vergelijkbaar met

Nadere informatie

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014 TenneT als netontwikkelaar op zee NWEA Winddag, TenneT als netontwikkelaar op zee 1. Introductie TenneT als netontwikkelaar 2. Integrale aanpak en netoptimalisatie nodig voor behalen duurzaamheidsdoelstellingen

Nadere informatie

Samenvatting Sectorstudie hernieuwbare energie

Samenvatting Sectorstudie hernieuwbare energie Samenvatting Sectorstudie hernieuwbare energie Departement WSE Afdeling Sociale Economie en Werkbaar Werk Impact van de strategische trends in industriële en maatschappelijke noden, herbruikbare energie

Nadere informatie

Race of the Classics for Young Professionals 13de editie: 9 14 oktober 2018 Informatiepack

Race of the Classics for Young Professionals 13de editie: 9 14 oktober 2018 Informatiepack Race of the Classics for Young Professionals 13de editie: 9 14 oktober 2018 Informatiepack 1 INHOUD 1. Introductie 3 2. Race of the Classics for Young Professionals 4 2.1 Wat is de Race of the Classics

Nadere informatie

NIEUW TE ONTWIKKELEN LOGISTIEK BEDRIJFSGEBOUW

NIEUW TE ONTWIKKELEN LOGISTIEK BEDRIJFSGEBOUW VRIJBLIJVENDE PROJECTINFORMATIE TE KOOP NIEUW TE ONTWIKKELEN LOGISTIEK BEDRIJFSGEBOUW TRADE PORT NOORD VENLO TE KOOP NIEUW TE REALISEREN LOGISTIEK GEBOUW TRADE PORT NOORD VENLO Bent u op zoek naar een

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Terreinfiche : Bedrijventerrein Woestijne

Terreinfiche : Bedrijventerrein Woestijne Terreinfiche : Bedrijventerrein Woestijne 1. Algemeen Ligging: Het bedrijventerrein is gelegen te Aalter, tussen de Urselweg (N499) en het kanaal Gent-Oostende en dit ten oosten van de kern Aalter-Brug.

Nadere informatie

Berichten aan Zeevarenden. OOSTENDE 31 januari 2013 Nr. 03

Berichten aan Zeevarenden. OOSTENDE 31 januari 2013 Nr. 03 Berichten aan Zeevarenden OOSTENDE 31 januari 2013 Nr. 03 + 1 FRANKRIJK >03/065 DOVERSTRAAT - NADERING NOORDOOST SANDETTIEBANK - WRAK - KAARTVERBETERING Vervangen: Wrak afgedregd met dregtuig 25,5 m door

Nadere informatie

WILFRIED VANDAELE Wenduine, 23 februari 2013. -tot laagwaterlijn: Vlaanderen -dieper in zee: België. Nu: tegen 100-jarige stormen

WILFRIED VANDAELE Wenduine, 23 februari 2013. -tot laagwaterlijn: Vlaanderen -dieper in zee: België. Nu: tegen 100-jarige stormen WILFRIED VANDAELE Wenduine, 23 februari 2013 2 -tot laagwaterlijn: Vlaanderen -dieper in zee: België Nu: tegen 100-jarige stormen 2100 Straks: tegen 1000-jarige stormen (bv. strand + dijk Wenduine) Plan

Nadere informatie

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen 7 juni 2007 inhoud energie waarom windenergie voor- en nadelen van windenergie windaanbod vergunningen en regelgeving aspecten van belang: windplan Vlaanderen

Nadere informatie

VAN MOER GROUP ALL TRANSPORT

VAN MOER GROUP ALL TRANSPORT VAN MOER GROUP ALL TRANSPORT Voor de activiteiten in het uitzonderlijk vervoer investeerde de Van Moer Groep in zware Volvo trekkers. 10 SERVICES Jo Van Moer is de stichter van de succesvolle onderneming

Nadere informatie

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen

Nadere informatie

Vlaamse Baaien Duurzame Kust als rode draad

Vlaamse Baaien Duurzame Kust als rode draad Vlaamse Baaien Duurzame Kust als rode draad ir. Luc Van Damme Projectleider Vlaamse Baaien Afdeling Maritieme Toegang Departement Mobiliteit en Openbare Werken Project Vlaamse Baaien 2100 initiatief van

Nadere informatie

Sea-Ro Toonaangevend op gebied van roro!

Sea-Ro Toonaangevend op gebied van roro! Bedrijf in de kijker West-Vlaanderen Werkt 3, 2007 Sea-Ro Toonaangevend op gebied van roro! Reportage Lieselot Denorme, WES Zeebrugge is vandaag dé toonaangevende haven voor het roll-on-roll-off 1 verkeer

Nadere informatie

Introductiecursus windturbinetechnicus

Introductiecursus windturbinetechnicus Noorderpoort versterkt de regio Introductiecursus windturbinetechnicus De cursus is mogelijk dankzij subsidie van de Provincie Groningen en medewerking van onderstaande partners MARITIME TRAINING CENTER

Nadere informatie

Klaar voor de toekomst!

Klaar voor de toekomst! Klaar voor de toekomst! Den Haag Rotterdam Dordrecht Moerdijk Zierikzee Voorwoord Breda Middelburg Vlissingen Goes Bergen op Zoom Roosendaal De politiek heeft na een uitgebreide verkenning besloten om

Nadere informatie

Diepzeehaven als Ontwerpopgave

Diepzeehaven als Ontwerpopgave Diepzeehaven als Ontwerpopgave Graafwerken gestart aan nieuw kanaal Nauwelijks nog vrachtwagens op onze wegen Verschillende ministers gaven gisteren met een symbolische spadesteek het startschot voor de

Nadere informatie

inleiding 1.1. Offshore 1.2. Scheepvaartbedrijven 1.3. Vlaamse Overheid 2. ferryhaven 4. bulk & general cargo

inleiding 1.1. Offshore 1.2. Scheepvaartbedrijven 1.3. Vlaamse Overheid 2. ferryhaven 4. bulk & general cargo VISIE MEI 2016 V - 23/05/2016 INHOUD inleiding I - HAVENACTIVITEITEN 1. service haven 1.1. Offshore 1.2. Scheepvaartbedrijven 1.3. Vlaamse Overheid 2. ferryhaven 3. passagierstraffiek en cruises 4. bulk

Nadere informatie

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018 Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk 4 oktober 2018 Agenda 13:30 14:15 uur 14:15 14:30 uur 14:30 15:30 uur 15:45 uur Presentatie innogy Busreis naar windpark Bezoek Windpark Kattenberg Reedijk

Nadere informatie

Geachte, klanten, leveranciers, sympathisanten, vrienden, collega s

Geachte, klanten, leveranciers, sympathisanten, vrienden, collega s Nieuwsbrief Juli Augustus September Oktober 2012 Geachte, klanten, leveranciers, sympathisanten, vrienden, collega s het is een tijdje geleden sinds jullie een nieuwsbrief hebben verkregen. Heel wat projecten

Nadere informatie

Belgisch bedrijf TCS doet spoedreparaties supercontainerkranen

Belgisch bedrijf TCS doet spoedreparaties supercontainerkranen PERSBERICHT Houthalen, 27 maart 2014 Belgisch bedrijf TCS doet spoedreparaties supercontainerkranen TCS uit Houthalen kreeg de opdracht voor de reparatie van een zwaar beschadigde 1.650 ton ZPMC STS containerkraan

Nadere informatie

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T Editie Noord Limburg 3 7 juni 2019 POM Limburg Missie, Visie & Activiteiten Missie De organisatie inspireert, ontwikkelt en versterkt de basisvoorwaarden voor duurzame sociaaleconomische groei in de provincie

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Brussel

Hernieuwbare energie in Brussel Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017

Nadere informatie

Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen

Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen Mission statement Transport &Logistiek West-Vlaamse gateways uitbouwen tot efficiënte draaischijven in de logistieke ketens van de verladers;

Nadere informatie