UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE

Transcriptie

1 UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE VOORWOORD...vii DANKWOORD... xiii VERKORTE INHOUDSOPGAVE... xv LIJST VAN AFKORTINGEN VAN TIJDSCHRIFTEN... xxxix LIJST VAN VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR...xli INLEIDING Keuze van het onderwerp Opzet en centrale onderzoeksvraag Onderzoeksmethode Afbakening van het onderwerp Plan...11 DEEL I. VERTEGENWOORDIGING: EEN STAND VAN ZAKEN INLEIDING...15 HOOFDSTUK I. BEGRIPSBEPALING...17 xvii

2 HOOFDSTUK II. SITUERING IN HET VERBINTENISSENRECHT...21 Afdeling 1. Verhouding tot artikel 1165 B.W Afdeling 2. Verhouding tot artikel 1119 B.W HOOFDSTUK III. HISTORISCHE ACHTERGROND...25 Afdeling 1. Het Romeinse recht Uitgangspunt: geen algemene erkenning van de vertegenwoordigingsfiguur Omwegen Aanwezigheid van de figuur van middellijke vertegenwoordiging?...28 Afdeling 2. Vanaf de Middeleeuwen tot aan de Code Civil Erkenning van de vertegenwoordigingsfiguur Codificatie...29 A. Napoleontische codificatie...29 B. Nederlandse codificatie...31 C. Duitse codificatie...32 D. Besluit...33 HOOFDSTUK IV. GRONDSLAG...35 Afdeling 1. De fictieleer...35 Afdeling 2. Wilsautonomie...36 Afdeling 3. Objectief recht...37 Afdeling 4. Recente theorieën...38 HOOFDSTUK V. VOORWAARDEN...41 Afdeling 1. Voorwaarden voor de rechtstreekse toerekening Vertegenwoordigingsbevoegdheid Contemplatio domini of kenbaarheidsvereiste...44 Afdeling 2. Geldigheidsvereisten van de verrichte rechtshandeling Toestemming...46 xviii

3 2. Bekwaamheid Voorwerp...48 A. Rechtshandelingen Klassieke opvatting: louter rechtshandelingen In vraag stellen van de klassieke opvatting: ook materiële handelingen...49 a. Vraagstelling...49 b. Argumentatie pro uitbreiding tot materiële handelingen...50 c. Eigen standpunt...52 i. Eerste vraag: kwalificatie van de onderliggende overeenkomst...52 ii. Tweede vraag: toerekening van materiële handelingen...54 B. Vertegenwoordiging in rechte De draagwijdte van het adagium nul ne plaide par procureur Voorwaarden Gevolgen HOOFDSTUK VI. SOORTEN...65 Afdeling 1. Onmiddellijke vertegenwoordiging...65 Afdeling 2. Middellijke vertegenwoordiging...65 HOOFDSTUK VII. GEVOLGEN...69 Afdeling 1. Bevoegde vertegenwoordiging Gevolgen tussen de vertegenwoordigde en de vertegenwoordiger...69 A. Rechten en plichten van de vertegenwoordigde en de vertegenwoordiger...69 B. Wederpartijstelling...71 C. Plaatsvervanging Begripsomschrijving Gevolgen van plaatsvervanging tussen de partijen Gevolgen van plaatsvervanging tegenover de plaatsvervanger Gevolgen in de verhouding tussen de vertegenwoordigde/vertegenwoordiger en de derde-partij...77 A. Onmiddellijke vertegenwoordiging Regel xix

4 2. Uitzonderingen a. Artikel 1997, in fine B.W b. De andere uitzonderingen...82 B. Middellijke vertegenwoordiging...83 Afdeling 2. Onbevoegde vertegenwoordiging Regel Uitzonderingen...85 A. Bekrachtiging...85 B. Schijnvertegenwoordiging...87 C. Zaakwaarneming en verrijking zonder oorzaak...91 HOOFDSTUK VIII. EINDE...93 Afdeling 1. Dood, onbekwaamverklaring of kennelijk onvermogen...93 Afdeling 2. Herroeping door de vertegenwoordigde Regel Uitzonderingen...97 A. Algemeen...97 B. De vertegenwoordiging van gemeenschappelijk belang Begrip Gevolgen Afdeling 3. Opzegging door de vertegenwoordiger Afdeling 4. Gevolgen van de beëindiging Gevolgen tussen de vertegenwoordigde en de vertegenwoordiger Gevolgen tegenover derden HOOFDSTUK IX. VERTEGENWOORDIGING IN INITIATIEVEN TOT EENMAKING VAN HET PRIVAATRECHT Afdeling 1. Het Unidroit vertegenwoordigingsverdrag Begripsbepaling Gevolgen Grondslag Afdeling 2. De Principles of European Contract Law Begripsbepaling Gevolgen A. Onmiddellijke vertegenwoordiging xx

5 B. Middellijke vertegenwoordiging Grondslag TUSSENTIJDS BESLUIT DEEL II. MIDDELLIJKE VERTEGENWOORDIGING: KLASSIEKE BENADERING INLEIDING HOOFDSTUK I. DE OVEREENKOMST VAN NAAMLENING Inleiding Afdeling 1. Begripsbepaling Afdeling 2. Historische inbedding Afdeling 3. Naamlening als toepassing van veinzing Afdeling 4. Voorwaarden Toestemming Bekwaamheid Voorwerp en oorzaak Afdeling 5. Nut van de rechtsfiguur en doelstelling van het optreden in eigen naam Afdeling 6. Gevolgen tussen de partijen bij de overeenkomst van naamlening Uitgangspunt Bijzonderheden betreffende de plichten van de naamlener Bijzonderheden betreffende de plichten van de opdrachtgever Grondslag Afdeling 7. Gevolgen tegenover de derde-partij Uitgangspunt De verhouding tussen de naamlener en de derde-partij De verhouding tussen de opdrachtgever en de derde-partij Grondslag A. Het recht van de derde-partij om de verborgen lastgeving te negeren B. Het recht van de derde-partij om de naamlener als partij bij de gesloten overeenkomst te beschouwen C. Het recht van de derde-partij om toch de verborgen opdrachtgever als partij bij de overeenkomst te beschouwen xxi

6 5. Uitzonderingen op de afwezigheid van aanspraken tussen de opdrachtgever en de derde-partij Inleiding A. Mogelijkheden voor de opdrachtgever om de derde-partij aan te spreken Zijdelingse vordering Overdracht van schuldvordering Omzetting van naamlening in een gewone lastgeving B. Mogelijkheden voor de derde-partij om de opdrachtgever aan te spreken Echte uitzonderingen a. Vordering tot geveinsdverklaring b. Buitencontractuele vordering? c. Verrijking zonder oorzaak? Onechte uitzonderingen a. Zijdelingse vordering b. Overdracht van schuldvordering c. Omzetting van naamlening in een gewone lastgeving C. Pleidooi voor een rechtstreekse contractuele band tussen de opdrachtgever en de derde-partij Pothier, Demante en Colmet de Santerre Lerebours-Pigeonnière a. Lot van de schuldvorderingen b. Lot van de schulden c. Verhouding tussen de naamlener en de opdrachtgever Afdeling 8. Zakenrechtelijke gevolgen Tussen de partijen bij de overeenkomst van naamlening Tegenover derden Afdeling 9. Kritiek op de inpassing van naamlening in de veinzingsleer Argumenten tegen de toepassing van de veinzingsleer A. Onverzoenbaarheid met het begrip veinzing B. Onverzoenbaarheid met de toepasselijke regeling Voorgestelde regeling voor de figuur van naamlening met quasigehele uitsluiting van de veinzingsleer A. Ontkrachting van het klassieke criterium van onderscheid B. Mechanisme van commissie en naamlening C. Toepasselijke regeling Verhouding tussen de tussenpersoon en de derde-partij Verhouding tussen de opdrachtgever en de derde-partij Verhouding tussen de tussenpersoon en de opdrachtgever D. Beperkte rol van veinzing xxii

7 3. Voorstel van regeling voor de figuur van naamlening zonder uitsluiting van de veinzingsleer Afdeling 10. Einde van naamlening Dood van de opdrachtgever Herroeping door de opdrachtgever Afdeling 11. Optreden in rechte door een naamlener Principiële geldigheid van naamlening in rechte Optreden in rechte door een naamlener na het verrichten van een rechtshandeling in eigen naam en voor rekening van de opdrachtgever Optreden in rechte door een naamlener in het kader van een specifieke opdracht Tussentijds besluit HOOFDSTUK II. DE COMMISSIEOVEREENKOMST Inleiding Afdeling 1. Begripsbepaling Definitie en kenmerken Het optreden in eigen naam van de commissionair A. Het essentiële karakter van het optreden in eigen naam Vóór de Wet van 5 mei Na de Wet van 5 mei De evolutie in het Franse recht Toepassing van lastgeving of overeenkomst sui generis? Eigen standpunt B. Betekenis van het optreden in eigen naam Afdeling 2. Historische inbedding Griekse oudheid Romeinse oudheid Middeleeuwen Vanaf de 16 de eeuw A. Motieven voor het optreden in eigen naam B. Gevolgen Algemeen Verhouding tussen de committent en de derde-partij Het Wetboek van Koophandel Besluit Afdeling 3. Voorwaarden Bekwaamheid xxiii

8 2. Voorwerp en oorzaak Afdeling 4. Nut van de verschillende soorten commissie en doelstelling van het optreden in eigen naam De aan- of verkoopcommissionair A. Begripsbepaling B. Nut en doelstelling van het optreden in eigen naam De commissionair inzake beursverrichtingen A. Begripsbepaling B. Nut en doelstelling van het optreden in eigen naam De commissionair-verzender A. Begripsbepaling B. Onderscheid met een commissionair-vervoerder C. Het Franse recht: de commission de transport D. Nut en doelstelling van het optreden in eigen naam Besluit Afdeling 5. Gevolgen tussen de partijen bij de commissieovereenkomst Uitgangspunt Grondslag Bijzonderheden betreffende de rechten en plichten van de commissionair A. Plicht tot uitvoering van de overeenkomst B. Plicht tot het opvolgen van de instructies van de committent C. Plicht tot het verlenen van rekenschap D. Recht op geheimhouding E. Plicht tot geheimhouding F. Aansprakelijkheid van de commissionair tegenover de committent voor fouten van derden Derde-partij a. Uitgangspunt b. Uitzondering: delcredere c. Juridische aard van het delcrederebeding Plaatsvervanger Uitvoeringsagent? Bijzonderheden betreffende de plichten van de committent Afdeling 6. Gevolgen tegenover de derde-partij Uitgangspunt De verhouding tussen de commissionair en de derde-partij De verhouding tussen de committent en de derde-partij Grondslag Uitzonderingen op de afwezigheid van aanspraken tussen de committent en de derde-partij xxiv

9 Inleiding A. Mogelijkheden voor de committent om de derde-partij aan te spreken Onechte uitzonderingen a. Zijdelingse vordering b. Overdracht van schuldvordering c. Omzetting van een commissie in een gewone lastgeving Echte uitzonderingen a. Uitzonderlijke rechtstreekse aanspraak b. Rechtstreekse aanspraken in het Belgische en Franse vervoersrecht i. Het Belgische vervoersrecht ii. Het Franse vervoersrecht c. Vordering op grond van een verrijking zonder oorzaak? d. Rechtstreekse aanspraak op grond van artikel 1994, tweede lid B.W.? e. Rechtstreekse aanspraak op buitencontractuele grondslag? B. Mogelijkheden voor de derde-partij om de committent aan te spreken Onechte uitzonderingen a. Zijdelingse vordering b. Overdracht van schuldvordering c. Omzetting van commissie in een gewone lastgeving Echte uitzonderingen? a. Vordering tot geveinsdverklaring? b. Buitencontractuele vordering? c. Vordering op grond van een verrijking zonder oorzaak? Afdeling 7. Pleidooi voor een rechtstreekse contractuele band tussen de committent en de derde-partij Inleiding Müller-Erzbach Starck en Hamel A. Kritiek op het geldende recht B. Voorgestelde algemene theorie van onvolmaakte vertegenwoordiging Inleiding Definitie Voorwaarden Gevolgen a. Pluraliteit van rechtsbanden b. Eenheid van voorwerp xxv

10 C. Veralgemening door Hamel D. Beoordeling door van Gerven E. Kritiek door Dumont Simont A. Kritiek op het geldende recht B. Voorgestelde oplossing voor commissie Van Gerven Van Ryn en Heenen Dirix en Storme Afdeling 8. Zakenrechtelijke gevolgen Meerderheidsopvatting: rechtstreekse zakenrechtelijke band Minderheidsopvatting: dubbele eigendomsoverdracht Relativering van de rechtstreekse zakenrechtelijke band Afdeling 9. Bescherming bij faillissement Faillissement van de commissionair A. Bescherming van de committent Artikel 103, eerste lid Faill.W.: revindicatie van goederen a. Beschrijving en toepassingsgebied van het revindicatierecht b. Grondslag c. Voorwaarden Artikel 103, tweede lid Faill.W.: revindicatie van de schuldvordering tot betaling van de koopprijs a. Beschrijving b. Grondslag c. Toepassingsgebied d. Voorwaarden B. Bescherming van de derde-partij C. Bescherming van andere derden Faillissement van de committent A. Bescherming van de commissionair Voorrecht Retentierecht Revindicatievordering? B. Bescherming van de derde-partij Faillissement van de derde-partij Afdeling 10. Einde van commissie Algemeen Herroeping door de committent Opzegging door de commissionair Gevolgen van de beëindiging Afdeling 11. Optreden in rechte door een commissionair xxvi

11 A. Wie mag en/of moet in rechte optreden? Belgische cassatierechtspraak Franse cassatierechtspraak Initiatief tot het instellen en voortzetten van een vordering in rechte B. Grondslag en verzoenbaarheid met het adagium nul ne plaide par procureur C. Afwezigheid van een persoonlijk geleden schade of problematiek van de Drittschaden D. Instellen van een buitencontractuele vordering Afdeling 12. Onderscheid met verwante rechtsfiguren Beding ten behoeve van een derde Delegatie Tussentijds besluit HOOFDSTUK III. DE LASTHEBBER DIE OPTREEDT IN EIGEN NAAM Inleiding Afdeling 1. Begripsbepaling Afdeling 2. Invulling van het kenbaarheidsvereiste Afdeling 3. Gevolgen tussen de partijen bij de overeenkomst van lastgeving Uitgangspunt Bijzonderheden betreffende de plichten van de lasthebber Bijzonderheden betreffende de plichten van de lastgever Afdeling 4. Gevolgen tegenover de derde-partij De verhouding tussen de lasthebber en de derde-partij De verhouding tussen de lastgever en de derde-partij Grondslag A. Artikel 1165 B.W. en het principe van de relativiteit van de overeenkomst? B. Artikel 1997 B.W. en de regeling inzake onbevoegde vertegenwoordiging? C. Vertrouwensleer Uitzonderingen op de afwezigheid van rechtstreekse aanspraken tussen de lastgever en de derde-partij Inleiding A. Mogelijkheden voor de lastgever om de derde-partij aan te spreken Zijdelingse vordering xxvii

12 2. Overdracht van schuldvordering B. Mogelijkheden voor de derde-partij om de lastgever aan te spreken Zijdelingse vordering Overdracht van schuldvordering Overname van schulden door de lastgever Verrijking zonder oorzaak C. De rol van een bekrachtiging door de lastgever D. Pleidooi voor een rechtstreekse contractuele band tussen de lastgever en de derde-partij Beltjens Petel Julliot de la Morandière Afdeling 5. Zakenrechtelijke gevolgen Tussentijds besluit HOOFDSTUK IV. HET BEDING VAN COMMANDVERKLARING Inleiding Afdeling 1. Begripsbepaling Afdeling 2. Historische inbedding Afdeling 3. Nut van de rechtsfiguur en doelstelling Afdeling 4. Geldigheidsvereisten Akkoord van de verkoper / uitdrukkelijk beding in de koopovereenkomst Termijn Zuiver en eenvoudige commandverklaring en aanvaarding Aanvaarding door de command Vormvereisten voor de eigenlijke commandverklaring Afdeling 5. Gevolgen Gevolgen voorafgaand aan de eigenlijke commandverklaring Gevolgen na een tijdige commandverklaring A. Verhouding tussen de command en de verkoper B. Verhouding tussen de gecommandeerde en de verkoper C. Verhouding tussen de gecommandeerde en de command Gevolgen na een laattijdige commandverklaring Afdeling 6. Juridische kwalificatie Lastgeving Naamlening xxviii

13 3. Commissie Zaakwaarneming Modaliteit van de koop Beding ten behoeve van een derde Eigen standpunt Tussentijds besluit HOOFDSTUK V. HET BEDING VAN STERKMAKING Inleiding Afdeling 1. Begripsbepaling Afdeling 2. Verschijningsvormen Afdeling 3. Nut en toepassingen Afdeling 4. Geldigheidsvereisten Toestemming A. Toestemming tot de verbintenis van sterkmaking B. Toestemming tot de beloofde verbintenis Bekwaamheid Voorwerp en oorzaak A. Inhoud van de belofte Belofte tot het aangaan van een verbintenis Belofte tot uitvoering van een bestaande verbintenis? a. Voorstel tot uitbreiding van het toepassingsgebied b. Kritiek op het voorstel tot uitbreiding B. Gemeenrechtelijke vereisten Voorwaarden met betrekking tot de persoon van de derde Geen vereiste van termijn Afdeling 5. Gevolgen Onderscheid tussen de eigenlijke verbintenis van sterkmaking en de beloofde verbintenis Gevolgen van de verbintenis van sterkmaking A. Gevolgen tussen de partijen bij de overeenkomst van sterkmaking Tweepartijenverhouding Nakoming van de verbintenis van sterkmaking Niet-nakoming van de verbintenis van sterkmaking a. Wanprestatie van de sterkmaker b. Sanctie bij wanprestatie i. Schadevergoeding ii. Nakoming van de beloofde verbintenis xxix

14 B. Gevolgen voor de derde Gevolgen van de beloofde verbintenis A. Bij een optreden als zuivere sterkmaker B. Bij een optreden als sterkmaker en onbevoegde vertegenwoordiger Voorafgaand aan de bekrachtiging door de derde Na bekrachtiging door de derde Bij weigering van bekrachtiging door de derde a. Regel: verval van de overeenkomst b. Uitzondering: gebondenheid van de derde Afdeling 6. Juridische kwalificatie Probleemstelling Lastgeving en naamlening Zaakwaarneming Borgtocht Beding van commandverklaring Tussentijds besluit HOOFDSTUK VI. DE KWALITEITSREKENING Inleiding Afdeling 1. De mogelijke rol van middellijke vertegenwoordiging bij fiduciaire operaties Fiduciaire operaties Voor- en nadelen van fiduciaire verhoudingen Voor- en nadelen van middellijke vertegenwoordiging Situering van de kwaliteitsrekening Afdeling 2. Begripsbepaling Afdeling 3. De kwaliteitsrekening als toepassing van middellijke vertegenwoordiging Afdeling 4. Gevolgen tussen de begunstigde (als vertegenwoordigde) en de rekeninghouder (als vertegenwoordiger) Afdeling 5. Gevolgen tussen de begunstigde/rekeninghouder en de bank (als derde-partij) Gevolgen tussen de rekeninghouder (als vertegenwoordiger) en de bank (als derde-partij) Gevolgen tussen de begunstigde (als vertegenwoordigde) en de bank (als derde-partij) Afdeling 6. Zakenrechtelijke gevolgen xxx

15 Afdeling 7. Einde Tussentijds besluit DEEL III. ALGEMENE THEORIE VAN MIDDELLIJKE VERTEGENWOORDIGING INLEIDING HOOFDSTUK I. BEGRIPSBEPALING VAN DE VERTEGENWOORDIGINGSFIGUUR Afdeling 1. Definitie en toelichting Afdeling 2. Soorten vertegenwoordiging Afdeling 3. Toepassingen van vertegenwoordiging HOOFDSTUK II. DE INTERNE WERKING VAN VERTEGENWOORDIGING Inleiding Afdeling 1. Voorwaarden Afdeling 2. Grondslag Afdeling 3. Soorten vertegenwoordiging volgens de interne werking Bevoegde en onbevoegde vertegenwoordiging Volmaakte en onvolmaakte vertegenwoordiging Afdeling 4. Volmaakte vertegenwoordiging Kenmerken A. Afwezigheid van een persoonlijke verbintenis van de vertegenwoordiger B. Beperkte opdracht en vertegenwoordigingsbevoegdheid C. Gevolgen voor de vereiste bekwaamheden Gevolgen (Zekerheids)rechten van de volmaakte vertegenwoordiger A. Retentierecht B. Pandrecht C. Wettelijke subrogatie in de rechten van de derde-partij (Zekerheids)rechten van de volmaakt vertegenwoordigde A. Delcrederebeding B. Revindicatierecht xxxi

16 5. Toepassingen A. Lastgeving (in de regel) B. Commissie (bij uitzondering) Principe Steun in de wet en de rechtsleer? Afdeling 5. Onvolmaakte vertegenwoordiging Kenmerken A. Aanwezigheid van een persoonlijke verbintenis van de vertegenwoordiger B. Uitgebreide opdracht en vertegenwoordigingsbevoegdheid C. Gevolgen voor de vereiste bekwaamheden Gevolgen A. Gevolgen van het optreden als vertegenwoordiger Zakelijke rechten a. Steunpunten in de rechtspraak en de rechtsleer b. Steunpunten in de wet c. Het gevaar van vermenging Persoonlijke rechten a. Steunpunten in de rechtspraak en de rechtsleer b. Steunpunten in de wet i. Artikel 103, tweede lid Faill.W ii. Het Franse artikel L C.Com iii. De Duitse 392 (2) en 457 HGB c. Tegenwerpelijkheid van verweermiddelen Plichten en verbintenissen a. Steunpunt in de rechtspraak en de rechtsleer b. Steunpunt in de wet B. Gevolgen van het optreden als hoofdschuldenaar Geen uitsluitende toerekening aan de vertegenwoordigde Steunpunt in de wet Steun in de rechtspraak Rechtsvergelijkend argument Verhaalsrecht van de vertegenwoordiger Tegenwerpelijkheid van verweermiddelen C. Gevolgen van de uitgebreidere opdracht en vertegenwoordigingsbevoegdheid Uitoefening van de vermogensrechten van de vertegenwoordigde door de vertegenwoordiger Steunpunten in de rechtspraak en de rechtsleer D. Mogelijkheid voor de onvolmaakt vertegenwoordigde om de derde-partij rechtstreeks aan te spreken xxxii

17 1. Probleemstelling Stellingname: onvolmaakte vertegenwoordiging is per definitie een vertegenwoordiging van gemeenschappelijk belang Beëindigingsgronden a. Dood, onbekwaamverklaring of kennelijk onvermogen b. Herroeping door de vertegenwoordigde i. Bespreking van de uitzonderingen ii. Bespreking van de wettige redenen iii. Bespreking van het faillissement van de vertegenwoordiger als wettige reden iiii. Toepassing: verzoek tot stopzetten van een ingestelde vordering in rechte Praktische hindernis: geheimhoudingsrecht van de vertegenwoordiger Gevolgen van de beëindiging a. Gevolgen tussen de vertegenwoordigde en de vertegenwoordiger b. Gevolgen tegenover de derde-partij Vergelijking van het bereikte resultaat met de in de rechtsleer bepleite uitzonderlijke rechtstreekse aanspraak E. Mogelijkheid voor de derde-partij om de onvolmaakt vertegenwoordigde rechtstreeks aan te spreken Probleemstelling Psychologische hindernis Praktische hindernis: onbepaaldheid van de vertegenwoordigde Behoud van de aanspraak tegen de vertegenwoordiger (Zekerheids)rechten van de onvolmaakte vertegenwoordiger A. Retentierecht B. Pandrecht Situatie van de commissionair: wettelijk erkend pandrecht Situatie van de andere onvolmaakte vertegenwoordigers: geen wettelijk erkend pandrecht C. Wettelijke subrogatie in de rechten van de derde-partij (Zekerheids)rechten van de onvolmaakt vertegenwoordigde A. Delcrederebeding B. Revindicatierecht Toepassingen A. Commissie (in de regel) B. Lastgeving (bij uitzondering) / naamlening in oneigenlijke zin Principe xxxiii

18 2. Steun in de wet en in de rechtsleer? Rechtsvergelijkend argument Afdeling 6. De regeling inzake middellijke vertegenwoordiging in het Nederlandse recht en in de Principles Middellijke vertegenwoordiging = onvolmaakte vertegenwoordiging Vergelijking van de regelingen Vergelijking van de grondslag HOOFDSTUK III. DE DERDENWERKING VAN VERTEGENWOORDIGING Inleiding Afdeling 1. Voorwaarde Afdeling 2. Grondslag Schuldeiserschap van de vertegenwoordigde: probleem van tegenwerpelijkheid A. Uitgangspunt: vervangbaarheid van de schuldeiser B. Inpassing in de leer inzake de tegenwerpelijkheid van het bestaan van de rechtshandeling C. Toepassing op vertegenwoordiging Schuldenaarschap van de vertegenwoordigde: probleem van geldige totstandkoming A. Uitgangspunt: onvervangbaarheid van de schuldenaar B. Toepassing op vertegenwoordiging Afdeling 3. Soorten vertegenwoordiging volgens de derdenwerking Afdeling 4. Open vertegenwoordiging Voorwaarde A. Invulling van het kenbaarheidsvereiste B. Voorwerp van de vereiste kennis C. Middelen tot vervulling van het kenbaarheidsvereiste Kennisgeving a. Uitdrukkelijke kennisgeving b. Stilzwijgende kennisgeving i. Stilzwijgende kennisgeving van het bestaan van de vertegenwoordigde ii. Stilzwijgende kennisgeving van de aard van de verleende vertegenwoordigingsbevoegdheid c. Rechtsvergelijkend argument Erkenning Afstand a priori van het kenbaarheidsvereiste xxxiv

19 a. Afstand van de kennis van het bestaan van de vertegenwoordigde i. Principe ii. Rechtsvergelijkend argument b. Afstand van de kennis van de identiteit van de vertegenwoordigde: onbepaalde vertegenwoordiging i. Principe ii. Inzet van de afstand iii. Voorwaarden Toestemming van de derde-partij Termijn Andere voorwaarden? Gevolgen A. Gevolgen voor de rechtsgevolgen van vertegenwoordiging B. Gevolgen voor de verrichte rechtshandeling Optreden voor een bepaalde of een onbepaalde onvolmaakte vertegenwoordigde Optreden voor een onbepaalde volmaakte vertegenwoordigde Rechtsvergelijkend argument Toepassingen A. Lastgeving (in de regel) / naamlening in oneigenlijke zin B. Commissie (in de regel) Afdeling 5. Verborgen vertegenwoordiging Voorwaarde Gevolgen A. Gevolgen tegenover de derde-partij Gevolgen voor de vertegenwoordiging a. Regel: afwezigheid van derdenwerking b. Uitzondering: afstand a posteriori van het kenbaarheidsvereiste Gevolgen voor de verrichte rechtshandeling a. In de verhouding tussen de vertegenwoordigde en de derde-partij b. In de verhouding tussen de vertegenwoordiger en de derde-partij i. Toevallig verborgen vertegenwoordiging: toepassing van de vertrouwensleer als uitzondering ii. Bedongen verborgen vertegenwoordiging: toepassing van de vertrouwensleer als regel Mogelijkheid voor de verborgen vertegenwoordigde om de derde-partij rechtstreeks aan te spreken xxxv

20 a. Probleemstelling b. Stellingname: de overgang van rechten en plichten is inherent aan de interne werking van vertegenwoordiging c. Aanduidingen van de overgang in het geldende recht d. Overdracht van rechten i. Geldigheid van de overdracht ii. Uitzonderingen op de geldigheid Principe Rechtsvergelijkend argument iii. Tegenwerpelijkheid van de overdracht aan de derde-partij iv. Tegenwerpelijkheid van de overdracht aan andere derden v. Overdracht van een toekomstige of eventuele schuldvordering Principe Rechtsvergelijkend argument e. Overname van schulden f. Besluit: onrechtstreekse toerekening Mogelijkheid voor de derde-partij om de verborgen vertegenwoordigde aan te spreken Besluit B. Gevolgen tussen de vertegenwoordigde en de vertegenwoordiger C. Plaats van de veinzingsfiguur? Toepassingen A. De lasthebber die in eigen naam optreedt B. Naamlening in eigenlijke zin (in de regel) Principe Rechtsvergelijkend argument C. Commissie (bij uitzondering) Afdeling 6. De Angelsaksische leer van undisclosed agency Stellingname: undisclosed agency = verborgen vertegenwoordiging Vergelijking van de regelingen Vergelijking van de grondslag HOOFDSTUK IV. VERTEGENWOORDIGING IN RECHTE Inleiding Afdeling 1. Ontvankelijkheid en gegrondheid van de vordering in rechte na vertegenwoordiging xxxvi

21 1. De regeling inzake de ontvankelijkheid en de gegrondheid in het algemeen Toepassing van de regeling na vertegenwoordiging A. Open vertegenwoordiging Volmaakte vertegenwoordiging Onvolmaakte vertegenwoordiging B. Verborgen vertegenwoordiging Afdeling 2. Vertegenwoordiging in rechte De interne werking van vertegenwoordiging in rechte Derdenwerking van vertegenwoordiging in rechte A. Voorwaarde B. Soorten C. Open vertegenwoordiging in rechte D. Verborgen vertegenwoordiging in rechte BESLUIT SAMENVATTING BIBLIOGRAFIE I. Traités, handboeken en monografieën per land A. België B. Frankrijk C. Nederland D. Duitsland E. Common law F. Andere II. Artikels, noten en conclusies in tijdschriften, bijdragen in boeken A. België B. Frankrijk C. Nederland D. Duitsland E. Andere III. Overzichten van rechtspraak IV. Bijdragen in verzamelwerken TREFWOORDENREGISTER xxxvii