Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen. 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen. 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink"

Transcriptie

1 Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink

2 Programma Wat is laaggeletterdheid? In gesprek met een Taalambassadeur Herkennen van laaggeletterdheid Bespreekbaar maken Doorverwijzen

3 Wat is laaggeletterdheid?

4 Filmpje Leven van Lisa 30 mei

5 In gesprek met Taalambassadeur Johan Stets

6 Quizvraag 1 Hoeveel mensen van 16 jaar en ouder zijn er in Nederland die moeite hebben met lezen/schrijven en/of rekenen? A. 0,8 miljoen B. 1,3 miljoen C. 2,5 miljoen

7 Quizvraag 1 Hoeveel mensen van 16 jaar en ouder zijn er in Nederland die moeite hebben met lezen en schrijven en/of rekenen? A. 0,8 miljoen B. 1,3 miljoen C. 2,5 miljoen

8 Quizvraag 2 Welk percentage van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

9 Quizvraag 2 Welk percentage van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

10 Quizvraag 3 Hoeveel procent van de laaggeletterden heeft een betaalde baan? A. 10% B. 57% C. 65%

11 Quizvraag 3 Hoeveel procent van de laaggeletterden heeft een betaalde baan? A. 10% B. 57% C. 65%

12 Quizvraag 4 Hoeveel procent van de laaggeletterden omschrijft de gezondheidstoestand als matig tot slecht? A. 20% B. 40% C. 50%

13 Quizvraag 4 Hoeveel procent van de laaggeletterden omschrijft de gezondheidstoestand als matig tot slecht? A. 20% B. 40% (i.t.t. 10% van de geletterden) C. 50%

14 Quizvraag 5 Hoeveel procent van de laaggeletterden is langdurig arm (langer dan 3 jaar)? A. 2,5% B. 4,6% C. 6,3%

15 Quizvraag 5 Hoeveel procent van de laaggeletterden is langdurig arm (langer dan 3 jaar)? A. 2,5% B. 4,6% C. 6,3% (i.t.t. 2,5% van de geletterden)

16 Zelf ervaren: wat denk jij? Hoeveel procent van de woorden van een tekst moet je kunnen lezen om die tekst te kunnen begrijpen? A. 60% B. 75% C. 90%

17 60% Het -- is de -- die aan en geeft over een gezonde, veilige en meer Het gezonde en meer -- voeding bij -- en -- het -- tot een meer

18 75% Het -- is de -- die aan consumenten wetenschappelijk -- en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer Het gezonde en meer -- voeding bij consumenten en -- het -- tot een meer

19 90% Het Voedingscentrum is de -- die aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer -- voedselkeuze. Het Voedingscentrum -- gezonde en meer -- voeding bij consumenten en -- het bedrijfsleven tot een meer verantwoord voedselaanbod.

20 100% Het Voedingscentrum is de autoriteit die aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze. Het Voedingscentrum bevordert gezonde en meer duurzame voeding bij consumenten en stimuleert het bedrijfsleven tot een meer verantwoord voedselaanbod.

21 Aanpak laaggeletterdheid Herkennen van signalen Bespreken van lees- en schrijfproblemen Wijzen op mogelijkheden voor taalscholing

22 Herkennen Hoe kun je laaggeletterdheid herkennen in je dagelijks werk?

23 Herkennen Opdracht: Welke verbale en non-verbale gedragingen zou je kunnen tegenkomen bij laaggeletterden?

24 Uitspraken van laaggeletterden: Ik ben mijn bril vergeten Oh, dat formulier vul ik thuis wel even in Ik schrijf zo onleesbaar, doet u dat maar even voor me Oh, ik dacht dat de afspraak morgen was "

25 Spreken & begrijpen Iemand: geeft antwoorden die niet aansluiten op uw vragen heeft moeite met vragen formuleren maakt geen begin en eind in verhaal komt maar niet to the point heeft moeite met prioriteiten stellen

26 Lezen Iemand: stelt vragen stellen over eerdere schriftelijke informatie of instructies heeft geen papieren documenten bij zich verzoekt herhaaldelijk om instructies beweegt zijn ogen niet over de tekst vermijdt leessituaties

27 Schrijven Iemand: heeft geen pen bij zich, is onhandig met pen en papier noteert afspraken niet (en vergeet deze) gebruikt geen punten en komma s vraagt u om afspraak op te schrijven / formulier in te vullen heeft kinderlijke schrijfwijze, tekent letters

28 Gevaar: stereotypering! 30 mei

29 Taalmeter - Online screeningsinstrument - Geeft indicatie laaggeletterheid minuten - Voor Nederlands sprekenden keer afgenomen 40% laaggeletterd, 65% autochtoon - Objectieve screening - inlog: demo, ww: demo 30 mei

30 Taalverkenner - Screeningsinstrument op papier - Geeft indicatie laaggeletterheid minuten - Voor Nederlands sprekenden - Objectieve screening 30 mei

31 Bespreekbaar maken

32 Bespreken Wat is volgens jullie belangrijk bij het bespreekbaar maken van laaggeletterdheid?

33 Bespreken Zorg voor veilige omgeving Normaliseer de situatie Probeer achter de motivatie van de laaggeletterde te komen (indien laaggeletterdheid is vastgesteld) Breng de laaggeletterde op de hoogte van de scholingsmogelijkhed Kom er later op terug 33

34 Tips om bespreekbaar te maken Moeite met lezen en schrijven is niet erg! Aansluiten op client: - Lastige vragen he? - Ik zie dat je dat formulier ingewikkeld vindt? Nooit te oud om te leren Je bent niet de enige Je hoeft niet terug naar school

35 Het Taalhuis en doorverwijzen

36 Het Taalhuis Utrecht ( en ons nummer 30 mei

37 Contact Mariet Hatttink Tel: Mail: www:

Wat is laaggeletterdheid? Stichting Lezen & Schrijven

Wat is laaggeletterdheid? Stichting Lezen & Schrijven Programma 1. 2. 3. 4. 5. 6. Laaggeletterdheid aanpakken in de zorg Introductie Feiten & cijfers laaggeletterdheid Relatie geletterdheid & gezondheid Aanpak laaggeletterdheid Vragen? Slot (20 min) (20 min)

Nadere informatie

Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma Tel Mee Met Taal

Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma Tel Mee Met Taal Khadija Bentaher 8 december 2016 Programma Wie zijn wij? Laaggeletterdheid - Definitie - Feiten en cijfers Geletterdheid en gezondheid Geletterdheid en armoede Geletterdheid en vrouwen Dialoog 2 Wie zijn

Nadere informatie

Workshop Taal Werkt! 11 september 2014

Workshop Taal Werkt! 11 september 2014 Workshop Taal Werkt! 11 september 2014 Programma Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid binnen het bedrijfsleven Taalvrijwilligers binnen bedrijven Brainstorm Wat is laaggeletterdheid? 5 Feiten &

Nadere informatie

Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid

Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering van een sluitende

Nadere informatie

Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen

Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen Doelen Wat is laaggeletterdheid? Maak kennis met Johan Wat is de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede? Wat kan

Nadere informatie

Gezondheid en laaggeletterdheid

Gezondheid en laaggeletterdheid Gezondheid en laaggeletterdheid Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Gezonde Wijken - Tympaan - Dinsdag 11 november 2015 Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter:

Nadere informatie

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Aanpak van laaggeletterdheid Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering

Nadere informatie

Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend

Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend KICK-dag Vilans 14-6-2019 Programma Feiten en cijfers laaggeletterdheid In Gesprek met Johan Stets Opdracht Bespreking opdracht 14 juni 2019!2

Nadere informatie

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 Dit weet u na deze presentatie Taal: ons een zorg? 1. Laaggeletterdheid in de zorg

Nadere informatie

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen

Nadere informatie

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Coryke van Vulpen c.vulpen@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding

Nadere informatie

Laaggeletterdheid in de zorg. José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden

Laaggeletterdheid in de zorg. José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden Laaggeletterdheid in de zorg José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden Programma Feiten en cijfers Taalambassadeur aan het woord Herkennen laaggeletterdheid Eenvoudig communiceren

Nadere informatie

Lerende Netwerken 2018

Lerende Netwerken 2018 Lerende Netwerken 2018 Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Kaveh Bouteh k.bouteh@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding Inkomen Werk = Lage opleiding / laag inkomen / werkloosheid = ongeveer

Nadere informatie

Humanitas Noord-Kennemerland

Humanitas Noord-Kennemerland Humanitas Noord-Kennemerland Maria Sabel - Stichting Lezen & Schrijven Mariëlle Harte - Taalhuis Alkmaar Ton Grooteman Stichting ABC (13 maart) Wibo Martina - Stichting ABC (22 maart) Het verhaal van Jos

Nadere informatie

Henk Bakker, coördinator Taalakkoord

Henk Bakker, coördinator Taalakkoord Henk Bakker, coördinator Taalakkoord Cijfers 1 op de 9 mensen in Nederland (15 tot 64 jaar) heeft moeite met lezen en schrijven. Dat zijn 1,3 miljoen mensen in totaal (ecxl 65+). Hiervan: Vrouwen 53%

Nadere informatie

Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid

Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid Anna van den Boogaard 2 november 2017 Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid.

Nadere informatie

Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek. Inhoud. Gezondheidsvaardigheden. Laaggeletterdheid Wat is het Herkenning Communicatie

Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek. Inhoud. Gezondheidsvaardigheden. Laaggeletterdheid Wat is het Herkenning Communicatie Inhoud Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek Platformdag 2016: Cliëntgericht communiceren dr. Gudule Boland programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Gezondheidsvaardigheden

Nadere informatie

Laagtaalvaardige ouders

Laagtaalvaardige ouders Laagtaalvaardige ouders signaleren aanpak preventie verwijzen de Bibliotheek Z-O-U-T i.s.m. St. Lezen & Schrijven Liesbeth Versteeg 2 Het leven van Lisa www.in60seconds.nl/werk/stichting-lezen-en-schrijven-het-verhaal-van-lisa/

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven

Stichting Lezen & Schrijven Laaggeletterden herkennen en dan? Clarine van Ommeren Apeldoorn 18 september 2014 Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange

Nadere informatie

Uitdagingen in de multiculturele praktijk

Uitdagingen in de multiculturele praktijk 12 uit de praktijk Kernproblemen Uitdagingen in de multiculturele praktijk Vraag een fysiotherapeut die werkzaam is in een achterstandswijk naar zijn ervaringen met allochtone patiënten en de kans is groot

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief

Nadere informatie

Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden. Farmacotherapeutisch overleg. Inhoud

Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden. Farmacotherapeutisch overleg. Inhoud Inhoud Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden Farmacotherapeutisch overleg Hoeveel laaggeletterde patiënten in uw praktijk? Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden Wat is het

Nadere informatie

Landelijke dag basisvaardigheden Bijeenkomst Schulden en laaggeletterdheid', 8 november 2018 Sita Goedendorp, Joelle van Kommer, Mariet Hattink

Landelijke dag basisvaardigheden Bijeenkomst Schulden en laaggeletterdheid', 8 november 2018 Sita Goedendorp, Joelle van Kommer, Mariet Hattink Landelijke dag basisvaardigheden Bijeenkomst Schulden en laaggeletterdheid', 8 november 2018 Sita Goedendorp, Joelle van Kommer, Mariet Hattink Programma Wat is laaggeletterdheid? Wat is de relatie tussen

Nadere informatie

Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april Hester van Bommel en Marjan Mensinga

Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april Hester van Bommel en Marjan Mensinga Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april 2017 Hester van Bommel en Marjan Mensinga Scoor jezelf Hoe scoor je op dit moment je eigen kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend

Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend Ik dacht dat we een goed gesprek hadden, hij knikte en glimlachte vriendelijk. Maar op het tweede consult bleek dat hij mijn instructies en adviezen niet had

Nadere informatie

LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK

LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK 2018 INHOUD 1. Laaggeletterdheid: definitie en cijfers 2. Gevolgen voor gezondheid en medicatiegebruik 3. Laaggeletterdheid herkennen 4. Communiceren met laaggeletterden

Nadere informatie

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Lydia de Jong, Jorijn Tragter 28 mei 2016 Wie zijn wij? Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma

Nadere informatie

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang 22-04-2014 Kennismaken - Leidinggevende - Beleidsmedewerker

Nadere informatie

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES www.huisarts-migrant.nl Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten,

Nadere informatie

Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden

Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden Marjan Mensinga Trainer/adviseur/Medisch antropoloog/spv/poh GGZ 15 november 2018 Disclosure belangen spreker Wat gaan

Nadere informatie

Effectief communiceren met laaggeletterden

Effectief communiceren met laaggeletterden Effectief communiceren met laaggeletterden Naïma Abouri Projectleider programma jeugd en gezondheid Pharos Programma Achtergrond informatie Communiceren Beeldmateriaal Afsluiting Gezondheid en kwaliteit

Nadere informatie

GEEF LAAGGELETTERDHEID HOGE PRIORITEIT. een brochure voor alle mensen die met mensen werken. Noord-Veluwe

GEEF LAAGGELETTERDHEID HOGE PRIORITEIT. een brochure voor alle mensen die met mensen werken. Noord-Veluwe GEEF LAAGGELETTERDHEID HOGE PRIORITEIT een brochure voor alle mensen die met mensen werken 1 Noord-Veluwe Geef laaggeletterdheid hoge prioriteit! Een brochure voor alle mensen die met mensen werken Deze

Nadere informatie

Aanpak laaggeletterdheid in de zorg

Aanpak laaggeletterdheid in de zorg Aanpak laaggeletterdheid in de zorg Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Visie: Door beter te leren lezen en schrijven vergroot je je kans

Nadere informatie

Hoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S)

Hoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S) Hoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S) Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma

Nadere informatie

15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW

15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW 15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW Agenda 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid 3. Therapietrouw 4. Pilots 5. Vragen? Overal had ik er last van. Bij de bibliotheek, het stadhuis,

Nadere informatie

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019 Laaggeletterdheid en werk SAM bijeenkomst 26 maart 2019 NETWERKBIJEENKOMST 26 MAART 2019 Film https://www.youtube.com/watch?v=60 bkghlcprc Theorie Wat is het precies, laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid:

Nadere informatie

Het Begint met Taal. & Taal doet meer. Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau

Het Begint met Taal. & Taal doet meer. Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau Het Begint met Taal & Taal doet meer Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau Welkom en kennismaking Wat betekent gezondheid voor jullie? https://www.youtube.com/watch?v=wzkw2hq2fks

Nadere informatie

Hoe bereik je de niet-digitaal vaardigen? Lennard Horstink Jasper Muskiet

Hoe bereik je de niet-digitaal vaardigen? Lennard Horstink Jasper Muskiet Hoe bereik je de niet-digitaal vaardigen? Lennard Horstink Jasper Muskiet Echte mensen Echte uitdagingen Voor echte uitdagingen Kun je ontwerpen Iedere persona wordt voorgesteld in een eigen

Nadere informatie

Lage gezondheidsvaardigheden & Therapietrouw

Lage gezondheidsvaardigheden & Therapietrouw Lage gezondheidsvaardigheden & Therapietrouw Nationale Diabetes Dag Drs P.Adhien, apotheker/epidemioloog Drs B.A.D. van Soest-Segers, apotheker, KNMP 28 maart 2014 Therapietrouw Brigit van Soest, apotheker,

Nadere informatie

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Marjan Mensinga trainer en adviseur bij Pharos en med. antropoloog/spv/poh GGZ Jennifer van den Broeke senior projectleider en adviseur bij Pharos

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? om de directeur te overtuigen. Wat voor tekst schrijf je? een overtuigende tekst. Voorbereiden van je overtuigende tekst

Waarom ga je schrijven? om de directeur te overtuigen. Wat voor tekst schrijf je? een overtuigende tekst. Voorbereiden van je overtuigende tekst niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Waarom ga je schrijven? om de directeur te overtuigen Voor welk feest zou je in ieder geval een vrije dag willen hebben? Wat voor tekst schrijf je?

Nadere informatie

Aanleiding:Problematiek

Aanleiding:Problematiek 1. Voorstellen 2. Geluidscheck 3. Tussendoor polls 4. Stel je vragen in de chatbox! 5. Presentatie duurt 20 minuten, vragen stellen 10 min. 6. Na afloop staat de opname online Welkom Uitslag poll 1 Welkom

Nadere informatie

Soundbite verslag Samen voor een rookvrije start

Soundbite verslag Samen voor een rookvrije start Soundbite verslag Samen voor een rookvrije start Soundbite verslag Ambassadeursconferentie Rookvrije start 1 Terugblik Woensdag 4 oktober 2017 was de ambassadeursconferentie Rookvrije Start. Ruim 150

Nadere informatie

Licht verstandelijk beperking? Hoe herken je mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kom je samen verder?

Licht verstandelijk beperking? Hoe herken je mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kom je samen verder? Licht verstandelijk Hoe herken je mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kom je samen verder? Wat gaan we doen: Signalen van een licht verstandelijke beperking Wat is een licht verstandelijke

Nadere informatie

Stappenplan. Taal Werkt. Leidraad voor verbetering taalvaardigheid in 5 stappen

Stappenplan. Taal Werkt. Leidraad voor verbetering taalvaardigheid in 5 stappen Stappenplan Taal Werkt Leidraad voor verbetering taalvaardigheid in 5 stappen Stappenplan Taal Werkt Zet laaggeletterheid op de agenda Beter lezen en schrijven is pure winst 1 op de 10 mensen in Nederland

Nadere informatie

Als patiënten niet mee kunnen doen

Als patiënten niet mee kunnen doen Als patiënten niet mee kunnen doen Gevolgen van laaggeletterdheid in de zorg Dr. Mirjam Fransen Afdeling Sociale Geneeskunde AMC, Universiteit van Amsterdam Symposium Zorgkoepel West-Friesland 30-6-2016

Nadere informatie

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid: een probleem Laaggeletterdheid Lesmodule met 4 delen: Wat is laaggeletterdheid? Hoe herken je laaggeletterdheid? Waar kan je naar verwijzen als je iemand

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt moet worden.

Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt moet worden. week 11 10 maart 2014 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden? Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt moet

Nadere informatie

Stappenplan laaggeletterdheid op de werkvloer

Stappenplan laaggeletterdheid op de werkvloer 1 Stappenplan laaggeletterdheid op de werkvloer 2 3 4 5 Den Haag, 3 september 2012 Geachte heer/mevrouw, Voor u ligt een boekje met tips en informatie over de aanpak van laaggeletterdheid op de werkvloer.

Nadere informatie

Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden?

Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden? week 9 24 februari 2014 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden? Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca

Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca Spring Instituut Heelsumseweg 50 6721 GT Bennekom Telefoon: 0318-493133 Fax: 0318-493139 www.springinstituut.nl Helpdesk online module:

Nadere informatie

Hoeveel water verbruik ik?

Hoeveel water verbruik ik? Eventuele vervolgles: Zuinig met water! Doelen Kerndoel 39: De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Materialen Varieert naar aanleiding van de vragen van de kinderen. In ieder geval: Waterdagboeken

Nadere informatie

Drenthe Telt mee met Taal Bondgenootschap en taalakkoord betekent ketensamenwerking Een workshop over het provinciale Bondgenootschap voor een

Drenthe Telt mee met Taal Bondgenootschap en taalakkoord betekent ketensamenwerking Een workshop over het provinciale Bondgenootschap voor een Drenthe Telt mee met Taal Bondgenootschap en taalakkoord betekent ketensamenwerking Een workshop over het provinciale Bondgenootschap voor een Geletterd Drenthe en het lokale bondgenootschap Hoogeveen

Nadere informatie

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Helpdesk online module: Spring Instituut Tel: 0318-493133 Mail: info@springinstituut.nl 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene informatie... 3

Nadere informatie

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht.

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht. Maatschappelijke Ingekomen stuk D1 (PA 12 maart 2014) Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail

Nadere informatie

Stappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten

Stappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten Stappenplan Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten Werken aan taal is werken aan gezondheid Leidraad in 5 stappen De vijf stappen in dit boekje bieden u een leidraad om binnen uw organisatie of praktijk

Nadere informatie

Rapport Scan (op) Basisvaardigheden

Rapport Scan (op) Basisvaardigheden Inhoudsopgave 4 Focus op basisvaardigheden betrekt ook lastigste doelgroep bij CV 3 4 Doel van het onderzoek 4 4 Conclusies 8 4 Werken aan basisvaardigheden: wat levert het op? 9 Onderzoek wijst uit: meer

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Deze afspraken zijn concreet uitgewerkt in het uitvoeringsplan aanpak laaggeletterdheid

Deze afspraken zijn concreet uitgewerkt in het uitvoeringsplan aanpak laaggeletterdheid Tussenrapportage cofinanciering Projecten Taalhuizen 2017-2019 Inleiding Begin 2017 heeft het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland cofinanciering toegekend aan de vijf taalhuizen in de regio. In bijlage

Nadere informatie

Laaggeletterdheid i.r.t. gezondheid

Laaggeletterdheid i.r.t. gezondheid Themabijeenkomst Ambtelijk Overleg Laaggeletterdheid i.r.t. gezondheid hoe geef je het een plek binnen het lokaal (gezondheids)beleid? 12 maart 2018 Welkom! Programma Opening en welkom Korte oefening:

Nadere informatie

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken?

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Maastricht University Vakgroep Huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview

Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview IPPA Basis-interview De interviewer neemt zeven IPPA Basis-interview formulieren, een IPPA Checklist, een pen of

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Een oorzaak-gevolg-schema maken met je schrijfmaatje

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Een oorzaak-gevolg-schema maken met je schrijfmaatje Les 1: Een verklarende tekst schrijven Wat ga je schrijven: een verklarende tekst 1. Bekijk het filmpje van Nieuwsbegrip. Praat erover met je schrijfmaatje of met de klas. - Wat is plastic soep? - Wat

Nadere informatie

Welkom bij het VCA Examen

Welkom bij het VCA Examen Welkom bij het VCA Examen Je hebt 2 minuten per vraag stilte tijdens het Examen vereist Vraag 1 Wat is van invloed op het letsel als gevolg van stroomdoorgang door het menselijk lichaam? A. De weg die

Nadere informatie

Gezondheidsvaardig in de Peel. 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden

Gezondheidsvaardig in de Peel. 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden Gezondheidsvaardig in de Peel 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden John Cleese legt uit: Brain https://www.youtube.com/watch?v=dxqavrj8liq

Nadere informatie

Social Media, de basis

Social Media, de basis Social Media, de basis Social media Er is een speciale training rondom Social Media ontwikkeld die je kunt downloaden op www.digitaal-vaardig.nl. In dit werkblad maak je kennis met de basisprincipes van

Nadere informatie

Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden

Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden Welkom! Communicatie-onderwijs 2.0: hoe virtuele trainingsacteurs gespreksvaardigheden van (toekomstig) zorgprofessionals vooruit helpen (door Renske

Nadere informatie

Taal voor het leven jaar ervaring in de regio's

Taal voor het leven jaar ervaring in de regio's Legenda 0800 nummer Inzet taalambassadeurs (regionale) campagne Website Herkennen bij balie, door arts etc Gezinsaanpak via school Laaggeletterdheid in de opvang Taal voor Thuis: methodiek taalstimulering

Nadere informatie

LESMATERIALEN TAAL EN GEZONDHEID

LESMATERIALEN TAAL EN GEZONDHEID LESMATERIALEN TAAL EN GEZONDHEID GEZONDE TAAL! SUCCES! EN SPREEKTAAL 4 OKTOBER 2016 PROGRAMMA > Signalen van cursisten m.b.t. gezondheidsthema s. > Hoe dichten we de kloof? > Succes! en Spreektaal > Gezonde

Nadere informatie

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Taal en Werk Hetty Wiersema Adviseur werk Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Maria Sabel Taal voor het Leven Check in Wie ben je Wat kom je halen? Wat kom je brengen? Laaggeletterd zijn, wat is dat? Laaggeletterdheid

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

(ZAKELIJKE) TAALVERZORGING 1 NEDERLANDS

(ZAKELIJKE) TAALVERZORGING 1 NEDERLANDS (ZAKELIJKE) TAALVERZORGING 1 NEDERLANDS 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgd schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen (d, t of dt). Tijdens deze uitleg kun je oefenen

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn kommagetallen

Reken zeker: leerlijn kommagetallen Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN Gespreksvoering is een kwestie van je gezond verstand gebruiken. INLEIDING Een professioneel gesprek is geen alledaags gesprek. Bij een professioneel gesprek heb

Nadere informatie

Vriendschap. Basisonderwijs

Vriendschap. Basisonderwijs Basisonderwijs Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar vriendschappen? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Wat voor tekst schrijf je en voor wie?

Wat voor tekst schrijf je en voor wie? Les 1: Het winnende lied Lees wat je gaat doen: Wat voor tekst schrijf je en voor wie? In 1975 heeft Nederland het songfestival voor het laatst gewonnen. Dat is lang geleden. Het zou toch leuk zijn als

Nadere informatie

LES 2 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Herkennen van laaggeletterdheid en doorverwijzen

LES 2 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Herkennen van laaggeletterdheid en doorverwijzen LES 2 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Herkennen van laaggeletterdheid en doorverwijzen Laaggeletterdheid Terugblik les 1 wat is laaggeletterdheid en wat betekent laaggeletterdheid bij ouders voor de kinderen?

Nadere informatie

Digivaardig personeel19. Optimaal gebruik maken van internet

Digivaardig personeel19. Optimaal gebruik maken van internet Digivaardig personeel19 Optimaal gebruik maken van internet LEESWIJZER Ben je zelfstandig ondernemer en overweeg je zakelijk actiever te worden op internet? Dan is deze informatie voor jou. Verdeeld over

Nadere informatie

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min Wat is herdenken? In deze module leren leerlingen het verband tussen de Tweede Wereldoorlog en herdenken. Leerlingen koppelen het begrip herdenken aan elementen uit hun eigen omgeving. Volledige lesmodule:

Nadere informatie

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Inleiding Dat goede voeding een bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, is algemeen bekend. Toch eet slechts een klein percentage van

Nadere informatie

* Dit is belangrijk.?? Dit snap ik niet. / Dit is een moeilijk woord.

* Dit is belangrijk.?? Dit snap ik niet. / Dit is een moeilijk woord. Tekst lezen en een tekstschema maken 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en de plaatjes. 2. Lees de tekst actief. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de

Nadere informatie

Eh bril vergeten. Als je niet kunt lezen en schrijven

Eh bril vergeten. Als je niet kunt lezen en schrijven Eh bril vergeten Als je niet kunt lezen en schrijven Plannen van de gemeente Borger-Odoorn voor 2012 Als je niet kunt lezen en schrijven Als je niet kunt lezen en schrijven zijn er veel dingen die je

Nadere informatie

- succesvolle loopbaan. - doorgroeien. - een baan vinden. - een baan vinden die beter bij je past

- succesvolle loopbaan. - doorgroeien. - een baan vinden. - een baan vinden die beter bij je past Carrière maken in tijden van tegenwind Carrière maken 28 februari 2013 Jullie doelen? - succesvolle loopbaan - doorgroeien - een baan vinden - een baan vinden die beter bij je past - Saskia Slotboom 2013

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 maatschappijkunde CSE GL en TL Bronnenboekje GT-1127-a-19-1-b tekst 1 Mensen met lees- en schrijfproblemen nauwelijks herkend Twee van de drie Nederlanders zeggen niemand

Nadere informatie

Goed Begrepen. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg. Majorie de Been 6 november 2017

Goed Begrepen. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg. Majorie de Been 6 november 2017 Goed Begrepen Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg Majorie de Been 6 november 2017 John Cleese legt uit: Brain https://www.youtube.com/watch?v=dxqavrj8liq de professional: Ik

Nadere informatie

Projectplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patienten en/of medewerkers. [Naam organisatie] [auteur] [datum] Werken aan taal heeft veel voordelen

Projectplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patienten en/of medewerkers. [Naam organisatie] [auteur] [datum] Werken aan taal heeft veel voordelen Projectplan Aanpak laaggeletterdheid bij patienten en/of medewerkers [Naam organisatie] [auteur] [datum] Werken aan taal heeft veel voordelen [Naam organisatie] vindt het belangrijk om alert te zijn op

Nadere informatie

Social media, de basis

Social media, de basis Social media, de basis Social media Er is een speciale training rondom social media ontwikkeld die je kunt downloaden op www.digivaardigindezorg.nl. In dit werkblad maak je kennis met de basisprincipes

Nadere informatie

Datum: Adviserend. Datum: Informerend

Datum: Adviserend. Datum: Informerend Oplegvel 1. Onderwerp Voortzetting bondgenootschap Geletterdheid 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Basistaak Efficiencytaak Platformtaak volgens Dagelijks Bestuur Platformtaak volgens gemeente 3. Regionaal

Nadere informatie

Schulden oplossen met mensen in de Maatschappelijke Opvang / Schulden en kwetsbaarheid

Schulden oplossen met mensen in de Maatschappelijke Opvang / Schulden en kwetsbaarheid Schulden oplossen met mensen in de Maatschappelijke Opvang / Schulden en kwetsbaarheid Even voorstellen Marleen Smit Divosa Karen van Brunschot Federatie Opvang En wie bent u? Omvang schuldenproblematiek

Nadere informatie

Bondgenootschap voor Geletterdheid Kennemerwaard. Convenant

Bondgenootschap voor Geletterdheid Kennemerwaard. Convenant Bondgenootschap voor Geletterdheid Kennemerwaard Convenant CONVENANT Bondgenootschap voor Geletterdheid Kennemerwaard 2015 2017 In aanmerking nemende dat: I. lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden

Nadere informatie

Vul de ontbrekende woorden in

Vul de ontbrekende woorden in persoonlijke Vul de ontbrekende woorden in Door openhartig met je neuroloog of MSverpleegkundige te praten, kun je ervoor zorgen dat jouw MS behandeld wordt op de manier die het beste is voor jou. Alleen

Nadere informatie

Terugvraagmethode. Monique Heijmans, Nivel Geesje Tomassen, Zelfstandig adviseur Hester van Bommel, Pharos

Terugvraagmethode. Monique Heijmans, Nivel Geesje Tomassen, Zelfstandig adviseur Hester van Bommel, Pharos Terugvraagmethode Monique Heijmans, Nivel Geesje Tomassen, Zelfstandig adviseur Hester van Bommel, Pharos Tweet mee: #3xG 6 december 2018 Geletterd > Gezondheidsvaardig > Gezond (3xG) Aanleiding: Beter

Nadere informatie

4. Wat zijn de minder positieve dingen ( leerpunten dus )

4. Wat zijn de minder positieve dingen ( leerpunten dus ) In gesprek tijdens je stage Wanneer je het gesprek hebt gehad moet er een evaluatie worden gemaakt van het gesprek. Het verslag hoeft niet mee te zijn dan een half A 4tje. Er zijn een aantal punten belangrijk.

Nadere informatie

Handleiding Voor de Personeelscyclus!

Handleiding Voor de Personeelscyclus! Handleiding Voor de Personeelscyclus! Om goede professionele kinderopvang te blijven bieden moeten we ons blijven ontwikkelen. In deze handleiding lees je hoe we dat doen. We doorlopen elke twee jaar een

Nadere informatie

Bondgenootschap voor. Geletterdheid Drenthe. Convenant 2019

Bondgenootschap voor. Geletterdheid Drenthe. Convenant 2019 Bondgenootschap voor Geletterdheid Drenthe Convenant 2019 Inleiding Laaggeletterdheid Er zijn nog te veel mensen die onvoldoende kunnen lezen en schrijven. Landelijk gezien gaat het om 11% van de bevolking.

Nadere informatie

tijd voor geletterdheid

tijd voor geletterdheid tijd voor geletterdheid weekvandegeletterdheid.be HANDLEIDING TIJD VOOR GELETTERDHEID Een toolkit om het geletterdheidbeleid van je school vorm te geven INLEIDING Een gezond vieruurtje meegeven, dat doe

Nadere informatie

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 13 september 2016 Volgnummer Registratienummer Bij16-439 Onderwerp laaggeletterdheid

Nadere informatie