De globale locatie van het energieopslagsysteem is ca. X = en Y =

Transcriptie

1 Bijlage I: Technische beoordeling Technische beoordeling van de vergunningsaanvraag van Garage Stemerdink voor het onttrekken en infiltreren van grondwater ten behoeve van een energieopslagsysteem in de bodem ter plaatse van het Garage Stemerdink aan de Galileistraat nr. 20 te Veenendaal. De globale locatie van het energieopslagsysteem is ca. X = en Y = Beschrijving energieopslagsysteem Garage Stemerdink wil de nieuwe showroom aan de Galileistraat nr. 20 te Veenendaal door middel van een energieopslagsysteem in de bodem van verwarming en koeling voorzien. De warmte en koude wordt onttrokken aan en opgeslagen in het grondwater. Door gebruik te maken van het energieopslagsysteem kan jaarlijks worden bespaard op conventioneel energieverbruik. Hierdoor worden de emissies van koolstofdioxide (CO 2 ) en stikstofoxiden (NO x ) jaarlijks gereduceerd. Het energieopslagsysteem bestaat uit één warme en één koude bron. De afstand tussen de twee bronnen is ca. 95 m. Het filtertraject van de bronnen komt op een diepte tussen ca. NAP -35 m en -85 m (ca. MV -42 m tot -92 m) in het tweede watervoerend pakket. De uiteindelijke diepte van de filters is afhankelijk van het aantal weerstandbiedende lagen dat over het filtertraject wordt aangetroffen. Na een opstartperiode werkt het systeem zodanig dat wanneer er een behoefte aan koude bestaat (voornamelijk in de zomerperiode) ter hoogte van de koude bron koud grondwater wordt onttrokken. Dit koude grondwater wordt langs een warmtewisselaar geleid, alwaar de koude aan het water wordt onttrokken en aan het gebouw wordt afgestaan. Door het afstaan van koude warmt het water op. Het opgewarmde water wordt met een gemiddelde temperatuur van 16 o C via de warme bron terug de bodem in gebracht. Wanneer er vraag naar verwarming is (voornamelijk in de winterperiode) wordt ter hoogte van de warme bron warm grondwater onttrokken. Dit warme water wordt langs de warmtewisselaar geleid, alwaar de warmte aan het water wordt onttrokken en aan het gebouw wordt afgestaan. Door het afstaan van warmte koelt het water af. Het afgekoelde water wordt met een gemiddelde temperatuur van 8 o C via de koude bron terug de bodem in gebracht. Garage Stemerdink vraagt een vergunning aan voor het onttrekken van maximaal 50 m 3 grondwater per uur en m³ per jaar. Deze hoeveelheden zullen vermoedelijk alleen worden onttrokken tijdens de opstart van het systeem en tijdens klimatologisch extreme jaren. Gemiddeld zal minder grondwater worden onttrokken. Het onttrokken grondwater wordt volledig in de bodem teruggebracht met uitzondering van maximaal 200 m 3 spuiwater per jaar dat wordt onttrokken voor preventief onderhoud van het systeem. Dit water zal niet terug in de bodem worden gebracht. 2. Geohydrologische schematisering Bodemopbouw De gemiddelde maaiveldhoogte op de locatie is NAP +7,0 m. In tabel 1 is een globale schematisering van de lokale bodemopbouw gegeven.

2 Tabel 1. Geohydrologische schematisering bodem Diepte (m t.o.v. NAP) Aard bodemmateriaal Geohydrologische betekenis Formatie +7,0 tot -5,0 ZAND, matig fijn tot matig grof Eerste watervoerend pakket 1A Twente, Eem, Kreftenheye -5,0 tot -8,0 KLEI Waterremmende tussenlaag Eem -8,0 tot -30,0 ZAND, matig grof Eerste watervoerend pakket 1B Eem, Drenthe -30,0 tot -35,0 KLEI, LEEM en ZAND, zeer fijn Eerste waterremmende laag Drenthe -35,0 tot -85,0 ZAND, matig fijn tot uiterst grindig, schelphoudend Tweede watervoerend pakket -81,0 tot -92,0 KLEI en ZAND, zeer fijn Tweede waterremmende laag > -92,0 ZAND, matig grof tot matig grindig, schelphoudend, afgewisseld met kleilagen Derde watervoerend pakket Waalre en Peize (voorheen Harderwijk, Tegelen) Peize (voorheen Tegelen), Maassluis Maassluis, Oosterhout De waterremmende tussenlaag in het tweede watervoerend pakket (Formatie van Drenthe) kan op korte afstand in dikte variëren tussen 4 en 15 m. Geohydrologie Veenendaal ligt in de Gelderse Vallei. De Gelderse Vallei is een kwelgebied, waar het water dat infiltreert op de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe opkwelt. Het opkwellende water wordt via oppervlaktewater (sloten) uit het gebied afgevoerd. Grondwaterstanden en stijghoogten De gemiddelde freatische grondwaterstand in het bovenste deel van het eerste watervoerend pakket is ca. NAP +5,5 m. De stijghoogte van het grondwater in het onderste deel van het eerste watervoerende pakket is gemiddeld NAP +5,8 m. De gemiddelde stijghoogte van het grondwater in het tweede watervoerende pakket is NAP +7,0 m. Het grondwater stroomt met een snelheid van ca. 35 à 40 meter per jaar richting het westen tot zuidwesten. Lokaal wordt de grondwaterstroming ter plaatse van Stemerdink beïnvloed door de onttrekking ten behoeve van drinkwaterpompstation Veenendaal zie Bijlage II, punt 5.). Van nature is sprake van een kwelflux van ca. 0,3 mm/d tussen het derde en tweede watervoerend pakket en ca. 0,8 mm/d tussen het tweede en eerste watervoerend pakket (1B). Grondwatertemperatuur De gemiddelde temperatuur van het grondwater ter hoogte van het filtertraject is ca. 11 C. Grondwaterkwaliteit Het grondwater in het tweede watervoerend pakket is zoet. De overgang van zoet naar brak water (chloridegehalte van 150 mg Cl - per liter) bevindt zich op een diepte van ca. NAP -200 m. In tabel 2 is een samenvatting gegeven van de grondwaterkwaliteit ter hoogte van het filter. Tabel 2. Waarden grondwaterkwaliteitsparameters (NAP -59 m). Parameter Waarde ph 7,9 IJzer tot (Fe) 0,36 mg/l Nitraat (NO 3 ) <0,221 mg/l Chloride (Cl - ) 9 mg/l

3 3. Effecten energieopslagsysteem op de stand van het grondwater De hydrologische effecten van het energieopslagsysteem op de omgeving zijn door de adviseur van de vergunningaanvrager stationair berekend met het grondwaterstromingsprogramma TRIWACO. Controleberekeningen zijn uitgevoerd met het grondwaterstromingsprogramma MicroFEM. Om de maximale hydrologische effecten te kunnen bepalen, is gerekend met het maximale onttrekkingsdebiet van 50 m 3 /u. Bij de modellering is gebruik gemaakt van de geohydrologische schematisering en geohydrologische parameters zoals gegeven in tabel 1 en 3. Deze waarden zijn gebaseerd op ervaringen in het verleden en op de bij de vergunningsaanvraag gevoegde rapportage. Tabel 3. Geohydrologische parameters Diepte Modellaag Geohydrologische parameters (m tov NAP) c (dagen) kd (m 2 /dag) +7,0 tot -5,0 Eerste watervoerend pakket 1A 200-5,0 tot -8,0 Waterremmende tussenlaag 250-8,0 tot -30,0 Eerste watervoerend pakket 1B ,0 tot -35,0 Eerste waterremmende laag ,0 tot -85,0 Tweede watervoerend pakket ,0 tot -92,0 Tweede waterremmende laag > -92,0 Derde watervoerend pakket Veranderingen in de grondwaterstand en stijghoogte Het onttrekken en infiltreren van grondwater zal leiden tot een respectievelijke daling dan wel stijging van de stijghoogte van het grondwater in het tweede watervoerend pakket. De maximaal berekende stijghoogteveranderingen zijn weergegeven in tabel 3, deze treden op ter hoogte van de filters. De verlagingen zullen op afstand van de bronnen snel afnemen. In tabel 3 is ook het hydrologisch invloedsgebied van het energieopslagsysteem aangegeven. Dit is het gebied waarbinnen stijghoogteveranderingen groter dan 5 cm optreden. Tabel 4. Maximale stijghoogteveranderingen en het hydrologisch invloedsgebied Verandering (m) Hydrologisch invloedsgebied (m) Veranderingen stijghoogte tweede watervoerend pakket 0, De Formaties van Drenthe (eerste waterremmende laag) en Pieze/Maassluis (tweede waterremmende laag) hebben in dit gebied een dermate hoge weerstand dat het effect van het energieopslagsysteem op de stijghoogte van het grondwater in het eerste en derde watervoerend pakket verwaarloosbaar klein wordt geacht. Verandering in kwelflux De stijghoogteveranderingen leiden lokaal tot een verandering in de kwelflux. Daar waar grondwater wordt geïnfiltreerd zal sprake zijn van een afname in kwelflux en daar waar grondwater wordt onttrokken een toename in kwelflux. De veranderingen in kwelflux is berekend op maximaal 0,5 mm/d direct ter hoogte van de bronnen. Op ca. 35 m afstand is de verandering maximaal 0,1 mm/d. 4. Effecten energieopslagsysteem op de temperatuur van het grondwater Het energieopslagsysteem gaat jaarlijks een hoeveelheid water verpompen die warmer en kouder is dan de natuurlijke grondwatertemperatuur. Als gevolg van afstroming, geleiding en vrije convectie (stroming onder invloed van dichtheidsverschillen en zwaartekracht) gaat deze warmte en koude in de bodem gedeeltelijk verloren. De grootte van deze thermische verliezen hangt onder andere af van de heterogeniteit van de ondergrond (dispersie), de stromingssnelheid van het grondwater en de

4 geleidbaarheid van de bodem en het grondwater. De verliezen kunnen gevolgen hebben voor de rendabiliteit van het systeem maar ook voor de omgeving. De effecten van het energieopslagsysteem op de temperatuur in de ondergrond zijn berekend met behulp van MT3D en analytische formules. Uit de berekeningen is gebleken dat het thermisch invloedsgebied waarbinnen na 20 jaar temperatuursveranderingen groter dan 0,5 C op zullen treden maximaal 150 meter bedraagt. De temperatuursveranderingen zullen maximaal zijn ter hoogte van de filters. In het tweede watervoerend pakket en in de deklaag zullen geen thermische veranderingen merkbaar zijn. 5. Invloed van het energieopslagsysteem op bij het grondwater betrokken belangen Het energieopslagsysteem kan effect hebben op bij het grondwater betrokken belangen. In het onderstaande wordt ingegaan op de belangen die als gevolg van de voorgenomen onttrekking en infiltratie in het geding kunnen komen. Invloed op de kwaliteit van het grondwater Verandering van de kwaliteit Zowel chemische als microbiologische processen die in de bodem optreden zijn temperatuursafhankelijk. Een stijging of daling van de bodemtemperatuur kan daardoor leiden tot veranderingen in de waterkwaliteit. Uit recent onderzoek mag worden aangenomen dat deze kwaliteitsveranderingen aanvaardbaar zijn als de temperatuur van het te infiltreren water niet lager dan 5 C en niet hoger dan 25 C is. Gezien de bodemopbouw en de geringe temperatuursveranderingen binnen het invloedsgebied van de opslag wordt verwacht dat de effecten op de chemische en microbiologische samenstelling van het grondwater verwaarloosbaar zullen zijn. Om een mogelijke toch optredende kwaliteitsverandering te kunnen bepalen, moet de kwalitatieve uitgangssituatie van het grondwater ter hoogte van de filters worden bepaald. Vervolgens wordt, indien nodig, een kwalitatieve herbemonstering uitgevoerd om mogelijke kwaliteitsveranderingen vast te kunnen stellen. De temperatuur van het onttrokken en geïnfiltreerde grondwater wordt continue geregistreerd in het gebouwbeheersysteem (GBS). Aan de hand van deze gegevens worden de maximale, gemiddelde en minimale temperatuur van het onttrokken en geïnfiltreerde grondwater afgeleid. De resultaten van de kwaliteits- en temperatuursmetingen moeten worden gerapporteerd. In het provinciaal beleid is vastgelegd dat bij het in de bodem brengen van water met een temperatuur anders dan de natuurlijke grondwatertemperatuur moet worden gestreefd naar een zoveel mogelijk gesloten energiebalans. Het energetisch rendement van de installatie met een vergelijking ten opzichte van de berekende waarden en een berekening van de energiebalans per seizoen inclusief de procentuele afwijking van de eindbalans dient te worden gerapporteerd. Wanneer sprake is van een relatief dunne of afwezige waterremmende laag boven het opslagpakket kan het grondwater in het opslagpakket nog wel eens zuurstof bevatten. Zuurstof kan redox-reacties doen ontstaan welke de kwaliteit van het grondwater negatief kunnen beïnvloeden doordat bijvoorbeeld ijzer met zuurstof reageert en neerslaat in de bodem. In dit gebied is het grondwater in het tweede watervoerend pakket ter hoogte van de filters niet ijzerhoudend en zuurstofarm. Hierdoor worden, zolang het systeem onder druk wordt gehouden, geen problemen als gevolg van redox-reacties verwacht. Verontreiniging van het grondwater door interactie met gebouwcircuit Kwaliteitsveranderingen kunnen ook optreden wanneer uitwisseling plaatsvindt tussen het water in het grondwatercircuit en het gebouwcircuit. De energie-uitwisseling van het grondwatercircuit met het gebouwcircuit vindt plaats door middel van een warmtewisselaar in de transportleiding. Het grondwater zal hierbij niet in contact komen met het water in het gebouwcircuit. Bovendien wordt het gebouwcircuit gevuld met leidingwater waaraan verder geen stoffen worden toegevoegd. Daardoor zal eventuele lekkage geen meetbare verslechtering van de grondwaterkwaliteit veroorzaken. Het is niet te verwachten dat de materialen (als leidingen e.d.) waarmee het water in het grondwatercircuit in contact komt een

5 significante verandering in de samenstelling van het grondwater als gevolg hebben. Het grondwatercircuit wordt tevens luchtdicht gehouden, zodat het grondwater niet met zuurstof in aanraking komt. Verplaatsing bodemverontreinigingen Het onttrekken en infiltreren van grondwater beïnvloed de stromingssnelheid en -richting van het grondwater. Hierdoor kunnen bodemverontreinigingen binnen het invloedsgebied sneller en over grotere oppervlakten worden verplaatst. Ter plaatse van garage Stemerdink bevindt zich een licht verontreinigde puinhoudende toplaag. In het ondiepe grondwater zijn verhoogde nikkelconcentraties aangetroffen. Het is onduidelijk of deze hoge waarde een verontreiniging betreft of dat dit het gevolg is van een natuurlijke hoge achtergrondwaarde. Echter, gezien de ondiepe ligging van de verontreiniging en de nagenoeg verwaarloosbare invloed van het energieopslagsysteem op het bovenste deel van het hydrologisch systeem, wordt niet verwacht dat het energieopslagsysteem nadelige effecten zal hebben op de verontreiniging. Verzilting Het verpompen van water zal leiden tot vervaging van grondwaterkwaliteitsgradiënten in zowel verticale als horizontale richting. Deze menging is vooral bezwaarlijk wanneer in de watervoerende lagen sprake is van een sterk verticale chloride gradiënt. De zoet-/brakwatergrens op de projectlocatie bevindt zich dieper dan NAP -200 m. De verticale weerstand van waterremmende lagen tussen het energieopslagsysteem en de zoet-/brakwatergrens is dermate hoog dat van beïnvloeding van de zoet-/brakwatergrens geen sprake zal zijn. Invloed op bebouwing en infrastructuur Zettingen De stijghoogte van het grondwater in het tweede watervoerend pakket wordt door het onttrekken van grondwater gedurende bepaalde perioden van het jaar verlaagd. Deze verlaging kan leiden tot een afname in de waterspanning en toename in de korrelspanning in zettingsgevoelige lagen als klei en veen waardoor zettingen op kunnen treden. Deze zettingen kunnen doorwerken tot aan het maaiveld waardoor bebouwing, leidingen en infrastructurele werken schade op kunnen lopen. Er worden geen maaiveldzettingen verwacht waardoor bebouwing, leidingen en infrastructurele werken schade op kunnen lopen. Er kan namelijk aangenomen worden dat in de omgeving van het energieopslagsysteem de glaciale klei van de Formatie van Drenthe door belasting in het verleden dermate is gezet dat als gevolg van de stijghoogteverlagingen in het tweede watervoerend pakket geen zettingen in deze laag op zullen treden. Daarnaast zijn de freatische grondwaterstandsverlagingen verwaarloosbaar klein en zullen geen zettingen optreden als gevolg van grondwaterstandsverlagingen in het eerste watervoerend pakket. Wateroverlast Theoretisch gezien kan het infiltreren van grondwater gedurende bepaalde perioden van het jaar leiden tot een hogere grondwaterstand, waardoor wateroverlast kan ontstaan. De stijging van de freatische grondwaterstand in het eerste watervoerend pakket als gevolg van het energieopslagsysteem is echter dermate klein (verwaarloosbaar) dat geen wateroverlastproblemen worden verwacht. Invloed op overige grondwateronttrekkingen Drinkwaterpompstation Veenendaal Op ca meter ten zuidwesten van de locatie ligt drinkwaterpompstation Veenendaal. Op deze locatie onttrekt Hydron Midden Nederland met behulp van 9 pompputten 3 miljoen m 3 grondwater per jaar. Vier van de pompputten bevinden zich in het tweede watervoerend pakket op een diepte van ca. NAP -37 m tot -88 m, de overige vijf pompputten onttrekken grondwater uit derde watervoerend pakket op een diepte van NAP -91 m tot -122 m. Hydron heeft aangegeven dat wegens kwalitatieve overwegingen het accent van de drinkwaterwinning steeds meer verlegd zal worden naar het diepere pakket. Momenteel wordt nog minder dan 5% gewonnen uit het ondiepe pakket. Uit berekeningen is gebleken dat het energieopslagsysteem voor beide pakketten buiten het 50 jaar intrekgebied van het

6 drinkwaterpompstation ligt. Er worden gezien deze tijdstermijn geen schadelijke gevolgen voor de drinkwaterwinning verwacht. Het drinkwaterpompstation beïnvloedt de stromingsrichting en -snelheid van het grondwater ter hoogte van energieopslagsysteem Stemerdink. Hierdoor zullen de warme en koude bel sneller worden verplaatst. Hier dient bij de dimensionering van het systeem van Stemerdink rekening meegehouden te worden. De rendabiliteit van het energieopslagsysteem is volgens de adviseur van de vergunningaanvrager gewaarborgd. Energieopslagsysteem Ekeris Energieopslagsysteem Ekeris bevindt zich ca. 300 m ten zuidwesten van energieopslagsysteem Stemerdink. Ekeris bestaat uit één koude en één warme bron welke zijn afgesteld in het tweede watervoerend pakket op een diepte tussen ca. NAP -39 m en -74 m. Energieopslagsysteem Ekeris ligt buiten het hydrologisch invloedsgebied van Stemerdink. Echter door de sterke beïnvloeding van de stromingsrichting van het grondwater in het tweede watervoerend pakket door de drinkwaterwinning zullen de warme en koude bel van Stemerdink richting Ekeris worden getrokken. De afstand is echter dermate groot dat van negatieve beïnvloeding geen sprake zal zijn. Er wordt dientengevolge niet verwacht het energieopslagsysteem van garage Stemerdink energieopslagsysteem Ekeris negatief zal beïnvloeden. Energieopslagsysteem Het Vizier Energieopslagsysteem Het Vizier bevindt zich ca. 450 m ten noordwesten van Stemerdink. Energieopslagsysteem Het Vizier bestaat uit een cluster van drie koude (oostelijk cluster) en een cluster van drie warme bronnen (westelijke cluster) welke zijn afgesteld in het tweede watervoerend pakket op een diepte tussen ca. NAP -40 m à -75 m. De bronnen van energieopslagsysteem Het Vizier liggen ver buiten het hydrologisch en thermisch invloedsgebied van energieopslagsysteem Stemerdink. Het Vizier zal geen nadelige invloed van energieopslagsysteem Stemerdink ondervinden. Energieopslagsysteem Stemerdink zal echter wel enige invloed ondervinden van energieopslagsysteem Het Vizier. Hier dient bij de dimensionering van het systeem van Stemerdink rekening gehouden te worden. Overige onttrekkingen In het centrum van Veenendaal bevinden zich meerdere industriële onttrekkingen. Deze bevinden zich allemaal op grote afstand (>1,4 km) van het energieopslagsysteem. Hier wordt dientengevolge geen schade verwacht door stijghoogte- of temperatuursveranderingen als gevolg van het in gebruik nemen van het energieopslagsysteem. Invloed op landbouw, natuur en stadsgroen De effecten van het energieopslagsysteem op landbouw, natuur en stadsgroen kunnen divers zijn. De stijging en daling van de freatische grondwaterstand kunnen leiden tot wateroverlast dan wel droogteschade. Daarnaast kan de vegetatie nadelige effecten ondervinden van temperatuursstijgingen van het grondwater of een verandering in de kwaliteit. Ook een verandering in kwelflux kan leiden tot een verandering in de vegetatie. De hydrologische effecten van het systeem op de freatische grondwaterstand zijn echter verwaarloosbaar klein en er wordt tevens niet verwacht dat als gevolg van temperatuursveranderingen kwaliteitsveranderingen van het grondwater in de deklaag op zullen treden. Er kan daarom vanuit worden gegaan dat het energieopslagsystemen geen nadelige effecten zal hebben op landbouw, natuur of stadsgroen. Invloed op archeologische waarden Verlaging van de grondwaterstand of verandering van het bodemklimaat kan nadelige effecten hebben op in de bodem aanwezige archeologisch waardevolle objecten of vormen. Gezien het verwaarloosbare effecten op de freatische grondwaterstand worden geen negatieve effecten verwacht op mogelijk aanwezige archeologische waarden. Een uitgebreid archeologisch onderzoek voor de aanleg van het energieopslagsysteem is niet nodig.

7 Bijlage II: Voorschriften 1. Algemeen 1.1. De inrichting waarmee de grondwateronttrekking wordt uitgevoerd en via welke het water terug in de bodem wordt gebracht mag uit niet meer dan één warme en één koude bron bestaan en de plaatsen van de bronnen dienen overeen te komen met de plaatsen zoals die in de bij de vergunningsaanvraag behorende bijlagen zijn aangegeven De te onttrekken hoeveelheid grondwater mag niet groter zijn dan 50 m³ per uur en niet groter dan m³ per jaar Het grondwater mag uitsluitend op een diepte tussen MV -42 meter en MV -92 meter (ca. NAP -35 meter tot -85 meter) worden onttrokken Al het onttrokken water dient op dezelfde diepte in de bodem te worden terug gebracht als waarvan het is onttrokken. Het water dat gebruikt is voor het regeneren van de bronnen tot een maximum van 200 m³ per jaar behoeft niet in de bodem te worden terug gebracht De aanvangsdatum van de aanleg van de inrichting moet tenminste twee weken vooraf schriftelijk aan ons college worden gemeld De ingebruikname van de inrichting moet tenminste twee weken vooraf schriftelijk aan ons college worden gemeld. 2. Aanleg van de inrichting 2.1. Het gebouwcircuit mag alleen gevuld worden met water uit de drinkwaterleiding waaraan geen stoffen worden toegevoegd; het systeem moet op een zodanige wijze uitgevoerd zijn dat water uit het gebouwcircuit niet in de bodem terecht kan komen en voorzien zijn van een controlesysteem waarmee lekkage geconstateerd kan worden. Van de controle op lekkage wordt een administratie bijgehouden Van de aanleg van de bronnen moet een gedetailleerde boorbeschrijving worden bijgehouden. De boorbeschrijving dient uit tenminste één beschrijving per geboorde meter te bestaan. De scheidende lagen die bij de aanleg van de bronnen worden doorboord moeten worden afgedicht met zwelklei Tenminste twee weken voorafgaand aan de ingebruikname van de inrichting of zo spoedig mogelijk daarna moeten van elke onttrekkings- / infiltratiebron de volgende gegevens aan ons worden toegezonden: a. de diepte van de boven- en onderzijde van het filter ten opzichte van NAP en ten opzichte van het maaiveld; b. de inwendige diameter van het filter; c. de lengte van het filter; d. een afschrift van de in voorschrift 2.2 bedoelde boorbeschrijving; e. een kaart waarop de coördinaten van de bronnen, de exacte plaats en de afwerking van de bronnen ten opzichte van maaiveld zijn aangegeven.

8 3. Beheer van de inrichting 3.1. De temperatuur van het water dat terug in de bodem wordt gebracht mag nooit hoger zijn dan 25 ºC en gemiddeld over het seizoen niet hoger dan 20 ºC en niet lager dan 5 ºC Gestreefd moet worden naar een zoveel mogelijk sluitende energiebalans die over een periode van 5 jaar in ieder geval niet meer dan 15% en over een periode van 10 jaar in ieder geval niet meer dan 10% afwijkt van de verplaatste hoeveelheid energie Aan het water dat terug in de bodem wordt gebracht mogen geen stoffen worden toegevoegd en de concentratie van stoffen daarin mag niet door een bewerking zijn veranderd ten opzichte van de concentraties in het opgepompte grondwater Het onderhoud van de bronnen dient mechanisch te worden uitgevoerd. Alleen als mechanische regeneratie niet afdoende is mogen bronnen chemisch geregenereerd worden. De gebruikte chemische middelen moeten volledig opgepompt en afgevoerd worden. Chemische regeneratie moet twee weken vooraf aan ons college worden gemeld. Bij die melding dienen in ieder geval de volgende zaken te worden aangegeven: a) De reden waarom chemische regeneratie wordt toegepast; b) Welke bronnen een chemische regeneratie zullen ondergaan; c) Opsomming, wijze van toepassing en afvoer van de stoffen die gebruikt worden; d) De wijze waarop het grondwater wordt onderzocht op achtergebleven verontreinigingen; 4. Registratie 4.1. De onttrokken hoeveelheid grondwater en de hoeveelheid water die terug in de bodem wordt gebracht moet worden gemeten met watermeters waarvan het type en de plaats van inbouw vooraf zijn goedgekeurd door de door ons college daartoe aangewezen ambtenaar. De watermeters moeten voldoen aan het Meet- en Registratiebesluit (AMvB, 27 augustus 1985, Stb. 531) De stand van de watermeters op de eerste werkdag van elke maand moet worden geregistreerd op een door ons college verstrekte meetstaat Gedurende een periode dat meting niet kan plaatsvinden moet de onttrokken hoeveelheid geschat worden en als zodanig op de meetstaten worden aangegeven Er moet een logboek worden bijgehouden, waarin vanaf het van kracht worden van deze vergunning ten minste de volgende zaken worden opgenomen: a) Deze vergunning; b) De bewijzen, resultaten en/of bevindingen van de in deze vergunning voorgeschreven inspecties, onderzoeken, keuringen, onderhoud en metingen, zoals in de betreffende voorschriften wordt geëist; c) Datum, tijdstip en alle van belang zijnde gegevens (zoals tijdstip, tijdsduur, aard, plaats, hoeveelheid en oorzaak) van voorgevallen incidenten die van invloed zijn op het grondwater en het functioneren van de installatie, met vermelding van de genomen maatregelen. De onder b en c bedoelde documenten moeten ten minste vijf jaar worden bewaard. Het logboek moet te allen tijde beschikbaar zijn voor inzage door een door ons college aangewezen ambtenaar.

9 5. Monitoring 5.1. Ten aanzien van de temperatuur van het onttrokken en geïnfiltreerde grondwater geldt dat deze continue geregistreerd wordt in het gebouwbeheersysteem (GBS). Maandelijks dient aan de hand van deze continue metingen de maximale, gemiddelde en minimale temperatuur van het onttrokken en geïnfiltreerde water te worden afgeleid en geregistreerd Ten aanzien van de grondwaterstanden geldt het volgende: a) Ter plaatse van iedere bron dient één peilbuis te worden geplaatst met het filter in de filteromstorting van de bron, ter hoogte van het effectieve filter van de bronnen. De peilbuizen moeten worden geplaatst overeenkomstig het bepaalde in NEN 5766 en NPR b) Ter controle van de werkelijk optredende maximale geohydrologische effecten dient vóór ingebruikname van het systeem een proefonttrekking en -retournering te worden uitgevoerd op basis van onderstaande uitgangspunten: - vóór aanvang van de proefonttrekking en -retournering worden in de onder punt 5.2a bedoelde peilbuizen minimaal twee nulmetingen van de stijghoogte in het opslagpakket verricht; - vervolgens wordt uit de koude of warme bron met een debiet van minimaal 45 m³ en maximaal 50 m³ per uur per bron grondwater onttrokken en geretourneerd in de andere twee bronnen; - gedurende de eerste 8 uur van de proefonttrekking wordt de stijghoogte in de onder 5.2a bedoelde peilbuizen minimaal ieder uur gemeten en geregistreerd; vervolgens wordt de stijghoogte minimaal eenmaal per dag gemeten en geregistreerd; - de proefonttrekking en -retournering kan worden beëindigd op het moment dat de gemeten stijghoogte minder dan 5% afwijkt van de vorige meting. c) De resultaten van de onder punt 5.2b beschreven proefonttrekking dienen direct na afloop te worden gerapporteerd aan ons college. Dit rapport dient de volgende punten te bevatten: - een weergave van de gemeten stijghoogten, zowel in tabel als grafisch; - een vergelijking van de stijghoogteveranderingen uit de proefonttrekking met de berekende waarden; - een weergave van de debietmeting tijdens de proef middels een watermeter die voldoet aan het onder punt 4.1 aangegeven voorschrift. d) Indien uit de onder punt 5.2c uitgevoerde analyse blijkt dat de gemeten stijghoogteveranderingen groter zijn dan de berekende waarden, dient met ons college overleg te worden gevoerd over eventuele aanvullende maatregelen; e) Indien ons college dit nodig acht, dient op ons verzoek de stijghoogte in de onder punt 5.2a genoemde peilbuizen éénmaal per kwartaal te worden gemeten en geregistreerd. 5.3 Ten aanzien van de grondwaterkwaliteit geldt het volgende: a) Ter vaststelling van de chemische samenstelling van het grondwater in de referentiesituatie dient voorafgaand aan de ingebruikname van de inrichting in de onder punt 5.2a bedoelde peilbuizen het grondwater van het opslagpakket te worden bemonsterd en geanalyseerd volgens de methoden en parameters zoals in Bijlage III bij deze vergunning is aangegeven. b) De resultaten van de onder punt 5.3a beschreven bemonstering dienen direct na afloop te worden gerapporteerd aan ons college. c) Het grondwater van het opslagpakket dient in de onder punt 5.2a bedoelde peilbuizen volgens de onder punt 5.3a bedoelde methoden en parameters te worden herbemonsterd en geanalyseerd als er naar ons oordeel reden is om te veronderstellen dat er veranderingen in de kwaliteit van het grondwater ten opzichte van de referentiesituatie zijn opgetreden.

10 5.4 Ten aanzien van de energiehoeveelheid geldt het volgende: a) De energiehoeveelheid die aan het grondwater is toegevoegd en onttrokken dient per kwartaal te worden berekend en geregistreerd op basis van de gegevens uit de voorschriften 4.2 en 5.1. b) De resultaten van de onder punt 5.4a beschreven berekening dient op verzoek van ons college inzichtelijk te worden gemaakt. 5.5 Indien ons college hiertoe aanleiding ziet, kan worden verzocht om een wijziging van de meetfrequentie zoals genoemd in de voorschriften 4.2, 5.1, 5.2e en 5.4a. 6 Rapportage 6.1 Jaarlijks in de maand januari volgend op het jaar waarin onttrokken is, of bij beëindiging van de onttrekking binnen een maand na beëindiging, moeten de in de voorschriften 4.2, 4.3, 5.1, 5.2e en 5.4 bepaalde gegevens aan ons college worden toegezonden. 6.2 Voor de eerste keer na drie jaar na ingebruikname van het systeem en vervolgens eens per vijf jaar moet een evaluatierapport overgelegd worden waarin in ieder geval het volgende is opgenomen: a) Energetisch rendement van de installatie met een vergelijking ten opzichte van de berekende waarden; b) Berekening van de energiebalans per seizoen in de afgelopen periode inclusief de procentuele afwijking van de eindbalans; c) Een analyse van de chemische samenstelling van het grondwater als bedoeld in voorschrift 5.3a; d) Voorgedane calamiteiten; 7 Beëindiging onttrekking 7.1 Beëindiging van de onttrekking moet tenminste een maand van tevoren aan ons college worden gemeld. 7.2 Alvorens de onttrekking te beëindigen moet de temperatuur van het grondwater binnen het invloedsgebied van het systeem zodanig hersteld worden dat het verschil ten opzichte van de natuurlijke temperatuur van het grondwater niet groter is dan 5 ºC. 7.3 Binnen een week na beëindiging van de onttrekking dienen bodemtemperatuur en de grondwaterstijghoogten te worden gemeten zoals beschreven in voorschrift 5.1 en 5.2a en moet een analyse van de chemische samenstelling als bedoeld in voorschrift 5.3a worden gemaakt van het grondwater in alle onttrekkings- en infiltratiebronnen en in alle meetputten; de resultaten van de metingen en de analyse moeten binnen één maand na beëindiging van onttrekking en infiltratie aan ons college toegestuurd worden. 7.4 Binnen drie maanden na beëindiging van de onttrekking en infiltratie moeten de weerstandsbiedende bodemlagen onder toezicht van een door ons college daartoe aangewezen ambtenaar hersteld overeenkomstig het bepaalde in de Grondwaterverordening provincie Utrecht.

11 Bijlage III: Monstername en analyse grondwatermonsters Monstername uitvoeren volgens NEN 5744 en NEN Conservering monsters: uitvoeren volgens NEN-EN-ISO De monstername en analyse: uitvoeren door een NEN-EN-ISO geaccrediteerde instantie. Parameters Eenheid Analysemethode Algemene Parameters* Elektrisch geleidingsvermogen (EC) ms/m NEN-ISO 7888 Kleurmeting mg/l/pt NEN-EN-ISO 7887 Watertemperatuur o C - Zuurstof (O 2) mg/l NEN-ISO 5813 / 5814 Zuurgraad ph NEN 6411 Anorganische Parameters Ammonium (als N) mg/l NEN 6646 Chloride (als Cl) mg/l NEN-EN-ISO Nitraat (als NO 3) mg/l NEN-EN-ISO Nitriet (NO 2 -) mg/l NEN-EN-ISO Sulfaat (als SO 4) mg/l NEN-EN-ISO Totaal fosfaat (als P) mg/l NEN-EN-ISO 6878 Ortho-fosfaat (alsp) mg/l NEN-ISO /2 Waterstofcarbonaathardheid ºD Berekend Organische parameters Dissolved organic carbon (DOC) mg/l NEN-EN 1484 Metalen NEN 6426 Arseen (As) Cadmium (Cd) Calcium (Ca) Chroom (Cr) IJzer (Fe) Kalium (K) Koper (Cu) Kwik (Hg) Lood (Pb) Magnesium (Mg) Mangaan (Mn) Natrium (Na) Nikkel (Ni) Silicium (Si) Zink (Zn) *De bepaling Algemene Parameters (m.u.v. kleurmeting) betreft een zogenaamde veldmeting. Dit betekent dat deze parameters rechtstreeks in de peilfilters moeten worden bepaald.