Onderzoek naar ftalaten en zware metalen bij bewoners Meidoornlaan te Winschoten
|
|
- Sandra Karen de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TNO Kwaliteit van Leven Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek/netherlands Organisation for Applied Scientific Research TNO-rapport V7318 Bijlagen behorende bij Corr.nr: Bijlage: Gescand: Zaaknr: van: JA / NEE Onderzoek naar ftalaten en zware metalen bij bewoners Meidoornlaan te Winschoten Utrechtseweg 48 Postbus AJ Zeist T Datum Auteur(s) 21 februari 2008 R.J.B. Peters Opdrachtgever Gedeputeerde Staten van de Provincie Groningen T.a.v. Mw. Bekkering Afdeling Milieubeleid en Bodemsanering Postbus AP Groningen Projectnummer /01.01 Rubricering rapport Titel Samenvatting Rapporttekst Bijlagen Aantal pagina's Aantal bijlagen 32 (incl. bijlagen) Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor onderzoeksopdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan TNO
2 TNO-rapport V februari / 32 Samenvatting De locatie aan de huidige Meidoornlaan te Winschoten is in het verleden in gebruik geweest als gemeentelijke stortplaats. Omdat de milieuhygiënische toestand niet voldoende in beeld was heeft de Provincie Groningen nader onderzoek laten doen waarvan de resultaten in maart 2006 zijn gerapporteerd. Naar aanleiding van dat rapport en medische klachten van een aantal bewoners van de Meidoornlaan, heeft de bewonerscommissie Meidoornlaan contact gezocht met het Universitair Medische Centrum Groningen (UMC Groningen) en de Provincie Groningen om aan te dringen op een nader onderzoek naar eventuele blootstelling van bewoners. Tijdens een bijeenkomst in het UMC Groningen met alle belanghebbenden zijn de mogelijkheden en onmogelijkheden van een onderzoek naar de gehaltes van bepaalde stoffen in het bloed van een beperkt aantal bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten besproken. Naar aanleiding hiervan is besloten een onderzoek uit te voeren waarbij monsters bloed zijn verzameld door het UMC Groningen waarna de gehaltes van de verschillende stoffen zullen worden bepaald door het laboratorium van TNO Kwaliteit van Leven. Uit de resultaten blijkt dat de aangetroffen gehaltes metalen, arseen, barium, koper en zink, vergelijkbaar zijn of lager dan referentiewaarden voor deze metalen. In de bewonersgroep en de referentiegroep zijn de aangetroffen gehaltes nagenoeg gelijk. De resultaten van nikkel zijn voor beide groepen hoger dan de referentiewaarde maar mogelijk niet betrouwbaar door een besmetting en om die reden buiten de evaluatie gelaten. In de meeste monsters serum van zowel de bewoners- als de referentiegroep konden ftalaten worden aangetoond. Di-(2-ethylhexyl)ftalaat werd het vaakst en in de hoogste gehaltes aangetroffen. Opvallend was dat voor DEP een aantal monsters in de bewonersgroep hoger waren dan in de referentiegroep. De verschillen zijn echter beperkt en vergeleken met een onderzoek uit 2004 zijn alle gehaltes lager dan wat destijds als het mediane gehalte onder Nederlanders werd aangetroffen. De drie monsters waarin een hoger gehalte DEHP werd aangetroffen bleken allen kinderen te zijn waardoor een vergelijking met de referentiegroep (allen volwassenen) moeilijk was. In een tweede onderzoek is daarom het gehalte DEHP in het bloed van deze kinderen vergeleken met dat in bloed van kinderen uit een referentiegroep. Uit de resultaten blijkt dat de gehaltes DEHP in het bloed van kinderen uit de bewonersgroep en de referentiegroep gelijk zijn. Op grond van de resultaten van het onderzoek lijkt er geen sprake te zijn van een bijzondere belasting van de bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten met ftalaten of de metalen arseen, barium, koper en zink.
3 TNO-rapport V februari / 32 Inhoudsopgave Samenvatting 2 1 Inleiding 4 2 Monsters 5 3 Inleiding Monsterneming bloed Chemische analyses 7 4 Resultaten Resultaten voor metalen Resultaten voor ftalaten Tweede onderzoek: Resultaten voor di-(2-ethylhexyl)ftalaat bij kinderen 10 5 Conclusies 16 6 Ondertekening 17 Bijlage 1: Sheets eerste presentatie 10 september 2007 te Winschoten 18 Bijlage 2: Sheets tweede presentatie 21 januari 2008 te Winschoten 29 Bijlage 1: Sheets eerste presentatie 10 september 2007 te Winschoten Bijlage 2: Sheets tweede presentatie 21 januari 2008 te Winschoten
4 TNO-rapport V februari / 32 Inleiding De locatie aan de huidige Meidoornlaan te Winschoten is tussen 1958 en 1973 in gebruik geweest als gemeentelijke stortplaats. Vanaf 1984 is de kwaliteit van het milieu op en direct rondom de locatie onderzocht, en hoewel in die periode veelvuldig verontreinigingen zijn aangetoond, was de milieuhygiënische toestand ook na 2000 nog niet voldoende in beeld. De Provincie Groningen heeft daarop een onderzoeksbureau opdracht gegeven een nader onderzoek uit te voeren waarvan de resultaten in maart 2006 zijn gerapporteerd. Naar aanleiding van die resultaten, maar ook onzekerheid over wat er vroeger precies in de stortplaats is gestort, en de medische situatie van een aantal bewoners van de Meidoornlaan, heeft de bewonerscommissie contact gezocht met het Universitair Medische Centrum Groningen (UMC Groningen) en de Provincie Groningen om aan te dringen op een nader onderzoek naar de eventuele blootstelling van bewoners aan bepaalde stoffen die in het onderzoek in 2006 in verhoogde gehaltes zijn aangetroffen. Het gaat daarbij in het bijzonder om ftalaten en de metalen koper, nikkel, zink, arseen en barium. Tijdens een bijeenkomst in het UMC Groningen met alle belanghebbenden, UMC Groningen, Provincie Groningen, Gemeente Winschoten en de bewonerscommissie zijn de mogelijkheden en onmogelijkheden van een onderzoek naar de gehaltes van de genoemde stoffen in het bloed van een beperkt aantal bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten besproken. Naar aanleiding hiervan is besloten dit onderzoek uit te voeren waarbij monsters bloed worden verzameld door het UMC Groningen waarna de gehaltes van de verschillende stoffen zullen worden bepaald door het laboratorium van TNO Kwaliteit van Leven. Dit rapport beschrijft de uitvoering en resultaten van het gehele onderzoek en probeert waar beschikbaar een vergelijking te maken tussen de gehaltes in het bloed van de bewonersgroep, referentiewaarden voor de stoffen in bloed uit de literatuur of eerdere onderzoeken, en met de waarden die zijn aangetroffen bij mensen die op geruime afstand van de locatie Meidoornlaan wonen en voor zover bekend niet beroepsmatig worden blootgesteld aan deze stoffen, de referentiegroep.
5 TNO-rapport V februari / 32 2 Monsters De monsters zijn genomen door een medewerker van het UMC Groningen en voorzien van een code. De monsters zijn bij TNO ontvangen op l augustus De ontvangen monsters, onze codering en de codes van het UMC Groningen zijn als volgt: TNO-code Code UMC Groningen Opmerkingen Wl W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 Wil W12 W13 W14 W15 W16 W17 W18 W19 W20 W21 buis gebroken buis gebroken buis gebroken buis gebroken Na het evalueren en presenteren van de resultaten van de bovenstaande, eerste serie monsters bleek het noodzakelijk nog een tweede serie monsters te nemen en te analyseren op één van de componenten uit het eerste deel van het onderzoek. Ook deze tweede serie monsters is genomen door een medewerker van het UMC Groningen en zijn bij TNO ontvangen op 20 december De ontvangen tweede serie monsters, onze codering en de codes van het UMC Groningen zijn als volgt: TNO-code Code UMC Groningen Opmerkingen W W W W26 controle monster W27 controle monster W28 controle monster W29 controle monster W W31
6 TNO-rapport V februari / W32 W33 W34 W35 W36 W37 Opmerking: Alle monsters van de eerste en tweede serie waren bij ontvangst in bevroren toestand. Wel bleek dat bij vier monsters van de eerste serie het glas van de buis was gebroken, waarschijnlijk als gevolg van direct contact met het droog-ijs dat als koelmiddel werd gebruikt. Deze monsters zijn overgebracht in andere buizen. Gezien de resultaten van de analyses heeft deze glasbreuk niet tot afwijkende resultaten geleid. In de tweede serie is de nummering niet helemaal consistent en lijkt een monster met code W25 te ontbreken. Dit is inderdaad het geval omdat dit monster wel voorzien was maar nooit is genomen.
7 TNO-rapport V februari / 32 Inleiding 3.1 Monsterneming bloed Ten behoeve van het onderzoek zijn door medewerkers van het UMC Groningen bloedmonsters genomen van 13 bewoners van de Meidoornlaan te Groningen (de bewonersgroep), en van 8 mensen die niet in die omgeving wonen en niet beroepshalve aan deze stoffen zijn blootgesteld (de referentiegroep). Voor het onderzoek zijn twee buizen bloed afgenomen waarbij gebruik is gemaakt van een standaardtype serum buis zonder toevoegingen. Van de verzamelde monsters is het serum afgescheiden dat vervolgens naar TNO is verzonden voor een bepaling van de chemische parameters. De tweede serie monsters is op dezelfde wijze genomen. Het betreft hier 4 controle bloedmonsters, 3 bloedmonsters van kinderen van de Meidoomlaan te Groningen en 12 bloedmonsters van kinderen die niet in die omgeving wonen en (de referentiegroep). 3.2 Chemische analyses Bepalingftalaten Van de monsters serum is na homogeniseren een deelmonster genomen dat is ontsloten met een verdunde zuuroplossing en methanol. De monsters zijn vervolgens geëxtraheerd met een organisch oplosmiddel om de ftalaten daaruit te isoleren. Het extract is verder opgewerkt en gezuiverd om interferenties zoveel mogelijk te verwijderen. Na concentreren is het extract geanalyseerd met gaschromatografïe in combinatie met massaspectrometrie (GC/MS) in de selected ion monitoring mode. Hierbij wordt van een beperkt aantal componenten specifieke ionmassa's gemeten. Naast de monsters zelf is ook een serie blanco monsters geanalyseerd alsook monsters waar de ftalaten aan zijn toegevoegd om de terugvinding van de methode te kunnen bepalen. De tweede serie monsters is alleen geanalyseerd op één van de ftalaten, te weten 2- (di-ethylhexyl)ftalaat (DEHP) ' Bepaling metalen Van de monsters serum is na homogeniseren een deelmonster genomen. Voor de bepaling van arseen is het monster ontsloten met een mengsel van zwavelzuur en salpeterzuur waarna arseen in het destruaat is gemeten met atomaire adsorptie spectrometrie (AAS) met hydride technieken. Voor de bepaling van de overige metalen is het deelmonster ontsloten met salpeterzuur waarna deze elementen zijn gemeten met een inductief gekoppeld plasma in combinatie met massaspectrometrie (ICP-MS). De tweede serie monsters is niet op metalen geanalyseerd.
8 TNO-rapport V februari / 32 Resultaten De resultaten zijn vermeld in de drie secties in dit hoofdstuk. Behalve de feitelijke gemeten gegevens is waar beschikbaar ook enige informatie over de stoffen vermeld. De aangetroffen gehaltes van bewoners van de Meidoornlaan (bewonersgroep) en personen van andere locaties (referentiegroep) zijn met elkaar vergeleken en indien beschikbaar eveneens vergeleken met een referentiewaarde die beschikbaar was uit eerder onderzoek of uit de algemeen toegankelijke literatuur. 4.1 Resultaten voor metalen In het onderzoek zijn de onderstaande 5 metalen bepaald: arseen (As) barium (Ba) koper (Cu) - nikkel (Ni) - zink (Zn) De resultaten voor de metalen zijn weer gegeven in tabel l. Merk op dat de resultaten voor koper en zink zijn vermeld in ug/g terwijl de overige zijn vermeld in ng/g. Onder in de tabel is een samenvatting opgenomen en is een aantal referentiewaarden opgenomen voor zover deze bij ons bekend waren of in de literatuur te vinden waren. Arseen is in geen van de monsters aangetroffen terwijl barium, koper, nikkel en zink in nagenoeg alle monsters zijn aangetroffen. Uit de resultaten blijkt dat de waarden die voor de verschillende metalen in de groep bewoners Meidoornlaan en de referentie groep worden aangetroffen min of meer gelijk zijn met als uitzondering nikkel waar in twee gevallen een waarde werd gevonden die hoger is dan die in de referentie groep, 31 ng/g in W7 en 40 ng/g in W9. Met uitzondering van nikkel wijken de aangetroffen waarden ook niet af van de referentie waarden die in de literatuur zijn gevonden en afkomstig zijn van onderzoeken van gezonde vrijwilligers in groepen van personen. Het gehalte barium is zelfs aanmerkelijk lager dan de referentiewaarde maar daarbij moet worden bedacht dat het gehalte barium afhankelijk is van leeftijd en geslacht. Vergelijken blijft dus ook hier moeilijk. De gehaltes nikkel zijn voor alle onderzochte personen duidelijk hoger dan de referentiewaarden die in de literatuur zijn gevonden. Dit lijkt erop te duiden dat er mogelijk sprake is van een besmetting van de monsters, bijvoorbeeld door het gebruik van roestvast stalen naalden tijdens de monsterneming, vanuit het glas van de buis waarin het serum werd opgeborgen, of tijdens de analyse van de monsters. Het is daardoor niet mogelijk uitspraken over nikkel te doen. Samenvattend: De aangetroffen gehaltes van de onderzochte metalen zijn vergelijkbaar of zelfs lager dan referentiewaarden voor deze metalen. In de groep bewoners Meidoornlaan en de referentie groep zijn de aangetroffen gehaltes nagenoeg gelijk. Op grond van de resultaten lijkt er geen sprake te zijn van een speciale belasting
9 TNO-rapport V februari / 32 van de bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten met arseen, barium, koper en zink. De resultaten van nikkel zijn voor beide groepen hoger dan de referentiewaarde maar mogelijk niet betrouwbaar door een besmetting en om die reden buiten de evaluatie gelaten. 4.2 Resultaten voor ftalaten In het onderzoek zijn de onderstaande 11 ftalaten bepaald: - dimethylftalaat (DMP) diethylftalaat (DEP) - di-isobutylftalaat (DIBP) dibutylftalaat (DBP) butylbenzylftalaat (BBP) - dicyclohexylftalaat (DCHP) - di-(2-ethylhexyl)ftalaat (DEHP) - difenylftalaat (DPP) - di-octylftalaat (DOP) di-isononylftalaat (DINP) - di-isodecylftalaat (DIDP) Van deze ftalaten zijn DEHP, DEP, DBP en DIBP doorgaans de ftalaten die het meest frequent worden aangetroffen. De resultaten van het onderzoek zijn weergegeven in tabel 2 waarbij die ftalaten die niet zijn aangetroffen voor de duidelijkheid achterwege zijn gelaten. Daaruit blijkt dat in dit onderzoek de ftalaten DEHP, DBP, DEP, DIBP en BBP zijn aangetroffen. Dit beeld komt overeen met de resultaten van een onderzoek onder ca. 100 Nederlanders dat in 2004 is uitgevoerd. Ook toen waren de hiervoor genoemde ftalaten de meest voorkomende. Een samenvatting van de resultaten van dat onderzoek is eveneens in tabel 2 opgenomen en een vergelijking met de huidige resultaten leert dat de nu aangetroffen gehaltes in alle gevallen lager zijn dan het mediane gehalte in het onderzoek in Als voorbeeld kan worden genoemd dat het mediane gehalte' voor DEHP in het onderzoek in 2004, 209 ng/g bedroeg terwijl deze in dit onderzoek 46 ng/g (alle deelnemers) bedraagt. Hierbij moet wel worden aangemerkt dat de samenstelling van de bewonersgroep en referentiegroep waarschijnlijk afwijkt van die in 2004 zodat vergelijkingen maar beperkt opgaan. Worden de resultaten van de bewonersgroep (monsters W l tot en met W12) vergeleken met de referentiegroep (monsters W13 tot en met W21) dan valt op dat DEHP en DBP doorgaans in hogere gehaltes worden aangetroffen in de bewonersgroep. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de hogere waarden voor DEHP worden veroorzaakt door 4 monsters terwijl de overige vergelijkbaar zijn met de referentiegroep. Voor DEP is het beeld voor beide groepen min of meer gelijk, terwijl voor DIBP en BBP het aantal waarnemingen te gering om een zinnige vergelijking te maken. Om de vergelijking tussen bewonersgroep en referentiegroep meer aanschouwelijk te maken zijn de resultaten voor DEP, DBP en DEHP ook grafisch weergegeven in figuur ' Het mediane gehalte is de middelste waarde als alle resultaten van laag naar hoog op een rij worden gezet. In dit soort onderzoeken geeft de mediane waarde meestal een beter beeld dan de gemiddelde waarde.
10 TNO-rapport V februari / Hierin geeft de punt het gehalte weer terwijl het streepje boven en onder de punt de onzekerheid in de concentratie weergeeft. Ter illustratie, het gehalte DBP in monster W2 is 14 ng/g, maar ligt gezien de onzekerheid in het resultaat waarschijnlijk tussen 10 en 18 ng/g. Samenvattend: In de monsters serum van zowel de bewoners van de Meidoornlaan als de referentiegroep konden ftalaten worden aangetoond. DEHP werd het vaakst en in de hoogste concentraties aangetroffen. Voor enkele monsters lijken de gehaltes wat hoger te zijn dan bij de referentiegroep, maar vergeleken met een onderzoek uit 2004 zijn de gehaltes lager dan wat destijds als het mediane gehalte onder Nederlanders werd aangetroffen. Er lijkt derhalve geen sprake te zijn van een speciale belasting van de bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten met ftalaten. 4.3 Tweede onderzoek: Resultaten voor di-(2-ethylhexyl)ftalaat bij kinderen Bij de evaluatie van de resultaten van het eerste onderzoek door het UMC Groningen bleek dat voor DEHP drie monsters hoger lijken te zijn dan de overige. Juist deze drie monsters bleken afkomstig te zijn van de enige drie kinderen die aan het onderzoek deelnamen en die allen tot de bewonersgroep behoren. Vergelijkingen met de referentiegroep zijn dan moeilijk omdat deze volledig uit volwassenen bestaat. Om die reden is besloten nog een tweede serie monsters te verzamelen van kinderen van de Meidoornlaan (bewonersgroep) en kinderen uit een andere omgeving (referentiegroep). Om de overlast voor de kinderen zoveel mogelijk te beperken is besloten kleine bloedmonsters te nemen en deze alleen te analyseren op DEHP. In dit onderzoek zijn ook een 4-tal controle monsters meegenomen, W26 - W29, om eventuele besmetting van monsters door het bloedafname systeem (injectienaalden, slangetje, vacuümbuis) vast te kunnen stellen. In geen van deze monsters werd DEHP aangetroffen wat erop wijst dat er geen sprake is van besmetting van bloedmonsters door het bloedafname systeem. De resultaten van deze monsters zijn verder buiten beschouwing gelaten. De resultaten van dit tweede onderzoek zijn weergegeven in tabel 3. De in dit tweede onderzoek aangetroffen gehaltes DEHP zijn vergelijkbaar met de gehaltes in monsters W9, W10 en Wl l in het eerste onderzoek. Met uitzondering van monster W31, waarin een veel hoger gehalte DEHP (650 ng/g) werd aangetroffen, werden in de overige monsters vergelijkbare gehaltes aangetroffen. Er lijken dan ook geen verschillen aanwezig te zijn tussen kinderen uit de bewonersgroep, W22 - W24, die uit de referentiegroep W30 - W41, en zelfs die uit het eerste onderzoek W9 -Wil. Om de vergelijking tussen bewonersgroep en referentiegroep meer aanschouwelijk te maken zijn de resultaten voor DEHP ook grafisch weergegeven in figuur 2. Hierbij zijn voor de bewonersgroep zowel de resultaten uit het eerste als het tweede onderzoek opgenomen. Evenals in figuur l geeft de punt het gehalte weer, het streepje boven en onder de punt de onzekerheid in de concentratie. Samenvattend: Na analyse van de bloedmonsters van kinderen uit de bewonersgroep en de referentiegroep lijken er geen verschillen te zijn tussen de gehaltes DEHP aangetroffen in de bewonersgroep (in dit onderzoek én in het eerste onderzoek) en de referentiegroep.
11 TNO-rapport V februari /32 Tabel 1. Resultaten voor metalen (merk op dat de concentraties voor koper en zink zijn weergegeven in ug/g, de overige in ng/g) Arseen ng/g serum Barium ng/g serum Nikkel ng/g serum Koper re/g serum Zink re/g serum bewoners Meidoornlaan: Wl W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 Wil W12 W13 <10 15 <10 14 <10 12 <10 14 <10 15 <10 12 <10 10 <10 12 <10 11 <10 13 <10 10 <10 12 < referentie groep: W14 W15 W16 W17 W18 W19 W20 W21 <10 16 <10 15 <10 16 <10 16 <10 13 <10 15 <10 13 < < samenvatting: min max med % positief waarden uit literatuur: min max med waarden uit literatuur zijn referentie waarden of waarden gevonden bij grotere groepen gezonde mensen
12 TNO-rapport V februari /32 Tabel 2. Resultaten voor ftalaten (alleen de aangetroffen ftalaten zijn weergegeven). DEP ng/g serum D1BP ng/g serum DBP ng/g serum BBP ng/g serum DEHP ng/g serum bewoners Meidoornlaan: Wl W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 Wil W12 W <l 137 <1 46 <l 74 <l 57 <1 40 <l 79 < <l 174 <l 137 <l 179 <1 89 <1 29 referentie groep: W14 W15 W16 W17 W18 W19 W20 W <1 5 <l 49 <l 43 <l 36 <l 39 <l 37 <l 32 <l 35 samenvatting: min max med % positief onderzoek 2004: min max med % positief DMP, DCHP, DPP en DOP allen <1 ng/g. DINP en DIDP allen <10 ng/g Opmerking: resultaten in de tabel zijn afgerond
13 TNO-rapport V februari /32 Tabel 3. Resultaten voor di-(2-ethylhexyl)ftalaat in de tweede serie monsters waarin uitsluitend kinderen zijn onderzocht. DEHP ng/g serum bewoners Meidoornlaan: W22 W23 W24 controle monsters: W26 W27 W28 W29 referentie groep: W30 W31 W32 W33 W34 W35 W36 W37 W38 W39 W40 W41 samenvatting: min max med % positief Opmerking: resultaten in de tabel zijn afgerond <50 <50 <50 < < < <
14 TNO-rapport V februari /32 Figuur 1. Grafische weergave van de gehaltes DEP, DBP en DEHP in serum in de eerste serie monsters. De punt geeft het gehalte weer, de lijntjes de onzekerheid in het gehalte. DEP in serum I S' = 4 S i i 1 i t, ', 1, t i 1 T t 1 M 1 t 7 i 't* l i l 1 T 0 - O -» M W ^ U l O ) - ^ C O ( ü monster nummer 1 1 DBP in serum ±± i 1 h- monster nummer DEHP in serum 25O -i 2OO f ï 1OO l "l f l i f t 1 t M f f s l i i è l i monster 1 nummer t, i l 1 M t t M f
15 TNO-rapport V februari /32 Figuur 2. Grafische weergave van de gehaltes DEHP in serum in de tweede serie monsters. De punt geeft het gehalte weer, de lijntjes de onzekerheid in het gehalte. DEHP in serum 900 i 800 i i W Ui Q_ O 200 t t l M i i t t T 1 t i 1 li I 1 V i. i.t t i T t monster nummer
16 TNO-rapport V februari /32 5 Conclusies In eerste instantie zijn bij 12 bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten en bij 9 mensen die niet in hetzelfde gebied wonen of beroepsmatig zijn blootgesteld, de gehaltes van ftalaten en een aantal metalen in bloed serum gemeten. De aangetroffen gehaltes arseen, barium, koper en zink zijn vergelijkbaar of lager dan referentiewaarden voor deze metalen. In de bewonersgroep en de referentiegroep zijn de aangetroffen gehaltes nagenoeg gelijk. De resultaten van nikkel zijn voor beide groepen hoger dan de referentiewaarde, maar mogelijk niet betrouwbaar door een besmetting en om die reden buiten de evaluatie gelaten. In de meeste monsters serum van zowel de bewoners- als de referentiegroep konden ftalaten worden aangetoond. DEHP, DBF, DIBP en DEP zijn het vaakst aangetroffen, DEHP in de hoogste concentraties. Voor DEP worden in beide groepen vergelijkbare gehaltes aangetroffen terwijl voor DBP en DEHP een aantal monsters in de bewonersgroep hoger zijn dan in de referentiegroep. De verschillen zijn echter beperkt en vergeleken met een onderzoek uit 2004 zijn alle gehaltes lager dan wat destijds als het mediane gehalte onder Nederlanders werd aangetroffen. De drie monsters waarin een hoger gehalte DEHP werd aangetroffen bleken allen kinderen te zijn. In een tweede onderzoek is het gehalte DEHP in het bloed van 3 kinderen uit de bewonersgroep vergeleken met dat in bloed van 12 kinderen uit een referentiegroep. Uit de resultaten blijkt dat de gehaltes DEHP in het bloed van kinderen uit de bewonersgroep en de referentiegroep gelijk zijn. Op grond van de resultaten van het onderzoek lijkt er geen sprake te zijn van een bijzondere belasting van de bewoners van de Meidoornlaan te Winschoten met ftalaten of de metalen arseen, barium, koper en zink.
17 TNO-rapport V februari /32 6 Ondertekening Zeist, 21 februari 2008 TNO Kwaliteit van Leven Drs. J.M. de Wolf Teamleider Verpakking, Registratie en Food W.A. van Osenbruggen Projectleider
18 TIMO-rapport V februari /32 Bijlage 1: Sheets eerste presentatie 10 september 2007 te Winschoten TNO l Knowtodg» for bualiws» Aanleiding voor het onderzoek 'Locatie'-huitiig.éMerdoprnlaan.te Winschoten is tussen:195.8 en 1973 gemeentelijke stortplaats/' "/. '." '';'.,' : '' '" ',«- ' :'.'.-\':,;:" l;jader f pnderz.o.ek'in opdracht van.prpvin'ci'e.i yu-iug.cn. - resultéertm ; rapi:iortiiï 200^.;. ' ''.'" " '"'' '_.'-.- ''-.' Naar aanleiding van'de ïe;siiltaten ön'zelcêrli.eid Bij-bewoner; ' Mêidooralaanvov^r^m-pgelijk.bl'üötstellïn-g/aah.:.'. ''..' -'-',.' 'verontreinigingen.-' 7"''..'.':' -\'--> --' ' V-';'.' " ' ' Oirdérzoèk'-door ttmc"groninéeh en.tnc^'naar rno* 1-11 ^f- ' ' ' ' T, ' ' " '.'.' ". i'. f /; ': / blootstelling.^-- ' ; '. ; ',. ".-; '.-''.': " - '-' '.;.. - BtnhBIrn bhïcrera Heklocrriaon
19 TNO-rapport V februari /32 Ar s e en: ^ Voorkomen: '.., '-',-.Van natiffe iri.., ' s.daardpor.ópl:.inhet'milieu," : ën ci.is ook in_.yo'efling' 'BlootstMling:'', ''.". --. : ' ;. : ' / "'..." V oedingfvooral.yis. i;ii. * Water',;'.' V,-.'' X Grbtïd, vo.oral bij s S '. V erblijiftii ei in li chaarn' ï-'"'dag tót! tii aahd ('afiiankelij k" van de.
20 TNO-rapport V7318 [ 21 februari / _ n w Monitor nummer
21 TNO-rapport V februari /32
22 TNO-rapport V februari /32
23 TNO-rapport V februari /32 Zink: u '-Vo.orkoiaien: 'pen van mee'st'tdorkomendë.verbindingeti in'de -aai.dkdrsl'' ' r " Komt yeel voor in verf,, keramiek' eri'.corise'rvee*«i '-MpV»-. * 'Zink is een esserüeel. element voor ley'ehde w f..n^... 'Blootstelling " Werkplek,.; n V erblijftij d in lichaam' '1.^4 welce ' Ifllhahckn. 10a» trrter
24 TNO-rapport V februari /32
25 TNO-rapport V februari /32
26 TNO-rapport V februari /32
27 TNO-rapport V februari /32 Ftajlteiv: di 7 ethylhexyl ftalaat DEHTmsemrix i i 1 f t. 1 r 1 1 i illllii 1 'it f M f j 'U f f f j f ;ï S ^ ïï* ï ^ r! "'S " * *ï
28 TNO-rapport V februari /32
29 TNO-rapport V februari /32 Bijlage 2: Sheets tweede presentatie 21 januari 2008 te Winschoten j TNO l Knowledge for business Aanleiding vooiv aan viill en d onderzoek, ï> Onderzoek'door UMCX3ronmgen.en TNO naar m-ogelijke. ' blootstelling bewb'nefs.mei : d!óómlaan aan verontreinigingen - uitvp.ortn'aligë stortplaats;. :"' :.-,.'.,.. " ' '. :< './' p-uit de.resultat'êiï van liet eerste onderz.oekbleek.dat m et alen- : en' fl al at en in bloedmonsters.van'v-öl-wass-enen in. '.-, bewonersgroep.én-referentiegroep gelijk zijn.^ '.,.. '"'-,' '. a -Ecriter..: 'DEHP.-in bloedmonsters kinderen was-hoger'dan,.'-, bij -volwas 's enen. üeen referentiegroep beschikbaar v o or ' ' yer.!?e.liik. :...-..; - ',. ' - ^...:'.'.; :; BtnKHIrn bobtcn MgHo
30 TNO-rapport V februari /32 ]>D PkliïC11Bn M) i t i sa n 1 J._.,,.,...,.. " t. l!/, III ' ' ' t, t * 1,. 1 M t t M t t r 1 H K S i : S g g S S o S?. wu**.?- S 5 ws es a S ^ w g **<- S -? g f 3-,v BOD B Him bemorn Ueüaan=nlA*T5öTDfcn
31 TNO-rapport V februari /32 Resultaten aanvullend onderzoefc Net'alsin'lïèt eerste, C)n4e : ret'ek wordtin de. nfe est e. ;!^ '. : Mbe.dffi#nstef s- di^triyliiesymtal aat.(déhp)' aangetroffen'.. : - -,.!e : resultaten " -relatief ; groor''': V" ^ ;; ' ";':' -',- i : ',-.- "'v:! -- V " ' \ : ' i^' ' ':" "- -. ''.'' i-."''.öoehp;gèlialtes v ah -kin deren -ui j.de b.ewonër_sgrpe-p'' ijn : niet -".'..ver,sch-iil.ehd/in.h_et'.e'êrste en tw.éede. Qifdêrzïyek.»..-.-."... «-' :.-- : J.",'-. '.': 3 DEHP geh'al'tesa-n bkedin oristers v, an kinderen' vah ; :. l. /,:, '.'..bew.onérs'4 eritèfêfentiegrqep zijn. gelijk/; V" " ' "' '. /,./"'." Btdtefcdlrg bsorn UeMoDrlHiitrttTKlwfcri'. 'r
32 TNO-rapport V februari /32
Hoofdg roep Maatschappelijke voortoegepast ' TechnologieTNO natdurwetenschappelijk 13. APR, 1 989 onderzoek. Nederlandse organisatie. o. LI ,,.
Nederlandse organisatie Hoofdg roep Maatschappelijke voortoegepast ' TechnologieTNO natdurwetenschappelijk 13. APR, 1 989 onderzoek o. LI YT,,.,- Nederlandse organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk
Nadere informatieTNO-rapport WATERSTOFDIFFUSIE IN EEN CONSTRUCTIEDETAIL VAN STAAL VOORZIEN VAN EEN ZINKLAAG
IT 00 * * FI _ NO 4 5 ilzm 1 W. - j r* * * * * * Ri.:istaaI Pctu' 20.)(iO 3'2 LA U'çhi TNO-rapport 99M1-00809ISCAJVIS WATERSTOFDIFFUSIE IN EEN CONSTRUCTIEDETAIL VAN STAAL VOORZIEN VAN EEN ZINKLAAG TNO
Nadere informatieOnderzoek in verband met verificatie eieren op basis van carotenoïdenprofielen Offerte nr. B&T 2011-207
Analyserapport Onderzoek in verband met verificatie eieren op basis van carotenoïdenprofielen Offerte nr. B&T 2011-207 Uitgebracht aan: Stichting Wakker Dier, Amsterdam Wageningen, 30 maart 2011 RIKILT,
Nadere informatie- Beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Vinkenkade 7 te Vinkeveen (gemeente De Ronde Venen)
- Beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Vinkenkade 7 te Vinkeveen (gemeente De Ronde Venen) datum 16 juni 2005 nummer 2005WEM002516i bijlagen kadastrale kaart sector Bodemsanering referentie
Nadere informatieBeoordeling Legionellaveiligheid StatiqCooling dauwpuntskoeler
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport 2007-A-R0544/B
Nadere informatie- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Hoek van de Singel en de Provincialeweg N201 Vreeland (gemeente Loenen)
- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Hoek van de Singel en de Provincialeweg N201 Vreeland (gemeente Loenen) datum 15 juli 2005 nummer 2005WEM002995i bijlagen kadastrale kaart sector Bodemsanering
Nadere informatieGeluidabsorptie van een aantal Sonaspray constructies
Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD Delft TNO-rapport MON-RPT-033-DTS-2008-00750 Geluidabsorptie van een aantal Sonaspray constructies www.tno.nl T +31 15 269 20 00 F +31 15 269 21 11 Datum 5 maart 2008
Nadere informatieBelastingproeven PVC stellingkasten
TNO-rapport TNO-034-DTM-2010-04905 Belastingproeven PVC stellingkasten Van Mourik Broekmanweg P.O. Box 49 2600 AA Delft The Netherlands www.tno.nl T +31 88 866 30 00 F +31 88 866 30 10 wegwijzer@tno.nl
Nadere informatieⱱ* ⱱ* NOTITIE. Norm Veld 3 Veld 4 Mengselnorm. Consumentennorm. Speelgoed. Bouwstoffenbesluit RÏVM
NOTITIE Datum 6 februari 2017 Onderwerp Onderzoek SBR rubber gemeente Maasdriel Projectnummer 17NW33601 Ons kenmerk 170206 17NW33601 In opdracht van de gemeente Maasdriel heeft Newæ onderzoek laten uitvoeren
Nadere informatieMethoden voor de bepaling van elementen
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Versie maart 2013 WAC/III/B De volgende analysemethoden kunnen gebruikt worden voor het bepalen van elementen in water. Voor de conservering
Nadere informatieMethoden voor de bepaling van elementen
Compendium voor analyse van water februari 2012 Pagina 1 van 8 WAC/III/B De volgende analysemethoden kunnen gebruikt worden voor het bepalen van elementen in water. Voor de conservering en behandeling
Nadere informatieBijlagen bij: Rapportage over meting 1 tot en met 6 van de Monitor Gezond Gewicht
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research BIJLAGEN BIJ TNO-rapport Jeugd 2011.002 Bijlagen bij: Rapportage over
Nadere informatieIk wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd.
Van de Giessen Milieupartner T.a.v. de heer D.K.J. van de Giessen Slophoosweg 16 5491 XR SINT OEDENRODE Uw kenmerk : 0906-10 Graafseweg 315A te Nijmegen Ons kenmerk : Project 300195 Validatieref. : 300195_certificaat_v1
Nadere informatieSupplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg
TNO-rapport TNO 2012 R11208 Supplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 F +31
Nadere informatieSleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag?
TNO-rapport TNO/LS 2012 R10218 Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL
Nadere informatieMochten er van uw kant nog vragen zijn, dan vernemen wij dat graag. Langs deze weg willen wij u bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen.
T 0541-295599 F 0541-294549 E info@terra-agribusiness.nl www.terra-agribusiness.nl Ootmarsum, 20 maart 2015 Pardijs, J. t.a.v. Dhr. Pardijs Beckenstraat 1 7233 PC Vierakker Betreft: Aanvullend wateronderzoek
Nadere informatiehoofdgroep maatschappelijke technologie
hoofdgroep maatschappelijke technologie organisatie voor. toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek Rapport nr. Project nr. Datum R 84/41 10881 15-03-1984 ONDERZOEK NAAR DE BIODEGRADATIE VAN DE KLEURSTOF
Nadere informatieEnergetische besparing zonneboiler DSS ZB 120 TX 2,37
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Opbrengstverklaring Energetische besparing zonneboiler DSS ZB 120 TX 2,37
Nadere informatie- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Baambrugse Zuwe 73 te Vinkeveen (gemeente De Ronde Venen) 1. Inleiding
- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Baambrugse Zuwe 73 te Vinkeveen (gemeente De Ronde Venen) datum 31 oktober 2005 nummer 2005WEM004590i bijlagen kadastrale kaart sector Bodemsanering referentie
Nadere informatieRapportage relatieve effectbepaling SALTO 2
TNO-rapport TNO 2015 R10073 Rapportage relatieve effectbepaling SALTO 2 Earth, Life & Social Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 Datum 14
Nadere informatieOnderzoek Externe Veiligheid Corridor te Breukelen
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport 2006-A-R0091/B
Nadere informatieDe warmteverliescoëfficiënt van een begane grondvloer bij toepassing van Drowa chips als bodemisolatie in kruipruimtes bij een tussenwoning
TNO-rapport 060-DTM-2011-02437 De warmteverliescoëfficiënt van een begane grondvloer bij toepassing van Drowa chips als bodemisolatie in kruipruimtes bij een tussenwoning Technical Sciences Van Mourik
Nadere informatieACTUALISATIE BODEMKWALITEITSKAART
GEMEENTE NUENEN C.A. ACTUALISATIE BODEMKWALITEITSKAART GEMEENTE NUENEN C.A. In opdracht van Gemeente Nuenen c.a. Opgesteld door Auteur Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Keizer Karel V Singel 8 Postbus 8035
Nadere informatiebeschikking vaststelling ernst en spoed bodemverontreiniging Breudijk 42 Harmelen (gemeente Woerden) UT0632/ Inleiding
beschikking vaststelling ernst en spoed bodemverontreiniging Breudijk 42 Harmelen (gemeente Woerden) datum 7 februari 2006 nummer 2006WEM000563i bijlagen kadastrale kaart sector referentie locatiecode
Nadere informatieAan: VvE Diensten Nederland Eindhoven BV VvE Hoofdsplitsing Het Slot te Bunnik T.a.v. de heer T. van Gurp Verdunplein 2 5627 SZ Eindhoven
1 Afdeling Vergunningverlening Aan: VvE Diensten Nederland Eindhoven BV VvE Hoofdsplitsing Het Slot te Bunnik T.a.v. de heer T. van Gurp Verdunplein 2 5627 SZ Eindhoven Pythagoraslaan 101 Postbus 80300
Nadere informatieOnderzoek Nefit Topline CV-ketels
TNO-rapport TNO 2018 R11383 Onderzoek Nefit Topline CV-ketels Leeghwaterstraat 44 2628 CA Delft Postbus 6012 2600 JA Delft www.tno.nl T +31 88 866 22 00 Datum 19 november 2018 Auteur(s) Aantal pagina's
Nadere informatieGemeente Losser T.a.v. de heer H. Plegt Raadhuisplein 1 7581 AG Losser. Geachte heer Plegt,
Deventerstraat 10 7575 EM Oldenzaal Retouradres: Postbus 336, 7570 AH Oldenzaal Gemeente Losser T.a.v. de heer H. Plegt Raadhuisplein 1 7581 AG Losser telefoon 0541 57 07 30 telefax 0541 57 07 31 e-mail
Nadere informatieBloedalcoholen bepaling met GC-FID op een apolaire kolom
Bloedalcoholen bepaling met GC-FID op een apolaire kolom E Olijslager en R Langen Klinisch Farmaceutisch Laboratorium TweeSteden ziekenhuis Dr. Deelenlaan 5, 5042 AD Tiiburg. EOlyslager@zamb.tsz.nl Inleiding
Nadere informatie- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Locatie gelegen achter Korte Linschoten Westzijde 1 te Linschoten (Montfoort) 1.
- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Locatie gelegen achter Korte Linschoten Westzijde 1 te Linschoten (Montfoort) datum 18 mei 2005 nummer 2005WEM002033i bijlagen kadastrale kaart sector
Nadere informatieDe resultaten van de analyse op PAKs en de SBR-check zijn u eerder toegezonden.
Gemeente Oss t.a.v. de heer F. Geraedts Postbus 5 5340 BA OSS 29 november 2016 Telefoon / Phone 046-4204204 Uw kenmerk / Your reference Ons kenmerk / Our reference Betreft / Subject Testen SBR granulaat
Nadere informatieVerkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004
Verkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004 Conclusies Door middel van het uitgevoerde bodemonderzoek is inzicht verkregen in de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem ter plaatse
Nadere informatie: NEN 5740 ONV (onverdacht), NEN 5707 VED-H (Verdachte locatie met diffuse bodembelasting heterogeen verdeeld)
In het kader van de herontwikkeling van de locatie Boerderij Groot Krakhort aan de Bolderikhof 18 te Leusden is eens het volgende bodemonderzoek beoordeeld: Titel : Verkennend Bodemonderzoek en Asbest
Nadere informatieDEMOCOPHES ONDERZOEK. persoonlijke resultaten
DEMOCOPHES ONDERZOEK persoonlijke resultaten Geachte Mevrouw, Wij danken u en uw kind voor uw deelname aan de studie DEMOCOPHES 1. Hierbij bezorgen wij u uw persoonlijke resultaten. De bedoeling van het
Nadere informatiede heer S.P. Schimmel Postbus 6073 4000 HB Tiel Geachte heer Schimmel,
Aan: Dekker grondstoffen BV de heer S.P. Schimmel Postbus 6073 4000 HB Tiel Betreft: Notitie bodemkwaliteit Locatie: Waalbandijk te IJzendoorn Projectnummer: 123561.02 Ons kenmerk: JEGI\123561.02 Behandeld
Nadere informatieAllochtone kinderen geboren in ingeburgerd nestje.
TNO-rapport TNO/CH 2012 R10564 Allochtone kinderen geboren in ingeburgerd nestje. Scholingsprogramma kraamzorgvoorlichtsters Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL Leiden Postbus 2215
Nadere informatieTer plaatse van de hierboven genoemde percelen is sprake van een geval van ernstige verontreiniging als bedoeld in artikel 29 lid 1, van de Wbb.
1 Afdeling Vergunningverlening Aan: Slender You Woudenberg t.a.v. mevr. J.H. van Voskuilen Stationsweg West 54 3931 ET Woudenberg Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2583306 Fax 030-2582990
Nadere informatieIndien u gegevens wenst over de meetonzekerheden van een methode, kunnen wij u deze op verzoek verstrekken.
EIJKELKAMP AGRISEARCH EQUIPMENT B.V. POSTBUS 4 6987 ZG GIESBEEK Datum Relatienr Opdrachtnr. Blad 1 van 7 12.11.2012 35003676 337666 ANALYSERAPPORT Opdracht 337666 Bodem / Eluaat Opdrachtgever 35003676
Nadere informatieToetsing aan de Wet Bodembescherming (Wbb) 19454-BEATRIXSTRAAT 2 416751. Metalen ICP-AES. Minerale olie. Sommaties. Sommaties
Project Certificaten Toetsversie 19454BEATRIXSTRAAT 2 416751 versie 5.10 24 Toetsing aan de Wet Bodembescherming (Wbb) Toetsdatum : 02072012 Monsterreferentie Monsteromschrijving 2627285 MM8 01 (1560)
Nadere informatieOntwikkeling nieuwe minerale olie standaard RIVM-NMi-001
Ontwikkeling nieuwe minerale olie standaard RIVM-NMi-001 Michel van Son NMi Van Swinden Laboratorium B.V. Afdeling MDKV+CH Datum: 22 juni 2007 Rapportcode: S-CH.07.11 De werkzaamheden die worden beschreven
Nadere informatieRapportage voor Saffier De Residentiegroep. Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorgconcept
Rapportage voor Saffier De Residentiegroep Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorgconcept 24 februari 2015 Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorg-
Nadere informatie- beschikking. ernst en urgentie bodemverontreiniging Amersfoortseweg 9 Bunschoten
- beschikking ernst en urgentie bodemverontreiniging Amersfoortseweg 9 Bunschoten datum 7 september 2005 nummer 2005WEM003762i bijlagen kadastrale kaart sector Bodemsanering referentie B.C. Bannink locatiecode
Nadere informatieVerzamelrapport - brandwerendheid in de zin van NEN-EN :2005 van doorvoeringen met de FP Wall Outlet
P.O. Box 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk The Netherlands +31 88 3473 723 nederland@efectis.com Verzamelrapport - brandwerendheid in de zin van NEN-EN 1366-3:2005 van doorvoeringen
Nadere informatieAan: Mevrouw P.J. van Gent Laan van Beek en Royen AH Zeist. Geachte mevrouw van Gent,
Aan: Mevrouw P.J. van Gent Laan van Beek en Royen 9 3701 AH Zeist Datum 27 juni 2005 Nummer 2005WEM002589i Uw brief van Uw nummer Bijlage Lijst met bijbehorende rapporten Sector Bodemsanering / Vergunningen
Nadere informatieRisicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten
Risicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten Datum: 26-09-2018 Versie: definitief Onderwerp De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft fipronil
Nadere informatieKEURING KUNSTGRASVELDEN. Uitloging zink in het drainage water en de drainage laag.
KEURING KUNSTGRASVELDEN Uitloging zink in het drainage water en de drainage laag. eindrapport Opdrachtgever / Client RecyBEM B.V. t.a.v. de heer drs. C. van Oostenrijk Postbus 418 2260 AK LEIDSCHENDAM
Nadere informatieVERTALING MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST
VERTALING MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST N. 2003 967 [2003/200311] 16 JANUARI 2003. Besluit van de Waalse Regering houdende sectorale voorwaarden inzake watergebruik i.v.m. de vervaardiging van kleurstoffen
Nadere informatie1 Inleiding. 2 Beschikking. Gemeente Montfoort t.a.v. de heer J. Dronkert Postbus ZG MONTFOORT. Geachte heer Dronkert,
Dienst Water en Milieu Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Gemeente Montfoort t.a.v. de heer J. Dronkert Postbus 41 3417 ZG MONTFOORT Tel. 030-2589111 Fax 030-2583140 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieBepaling van di-2-ethylhexylftalaat en andere ftalaten in oppervlaktewater
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van di-2-ethylhexylftalaat en andere ftalaten in oppervlaktewater Versie november 2016 WAC/IV/A/004 INHOUD Inhoud 1 TOEPASSINGSGEBIED
Nadere informatieVerwijdering van gascondensaat uit productiewater
Utrechtseweg 48 3704 HE Zeist Postbus 360 3700 AJ Zeist TNO-rapport TNO 2017 R10312 Final report Verwijdering van gascondensaat uit productiewater www.tno.nl T +31 88 866 60 00 F +31 88 866 87 28 Datum
Nadere informatieTeam Referentie Doorkiesnummer Faxnummer adres Onderwerp
VERzm\'nr:-~1 1 2 ~OV. 2009 Afdeling Vergunningverlening Aan: Provincie Utrecht, afd. Bodem en Water T.a.v. de heer H. de Waal Postbus 80300 3508 TH UTRECHT Pythagoraslaan JO1 Postbus 80300 3508 TH Utrecht
Nadere informatie- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Oudhuijzerweg 65 Wilnis, gemeente De Ronde Venen
- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Oudhuijzerweg 65 Wilnis, gemeente De Ronde Venen datum 19 augustus 2005 nummer 2005WEM003507i bijlagen kadastrale kaart sector referentie locatiecode
Nadere informatieHandreiking 'Randvoorwaarden voor de invoering van de JGZ-richtlijn Zindelijkheid voor de JGZorganisaties'
TNO-rapport KvL/P&Z/2010.081 Handreiking 'Randvoorwaarden voor de invoering van de JGZ-richtlijn Zindelijkheid voor de JGZorganisaties' Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl
Nadere informatieAan: Polynorm Holland B.V. T.a.v. de directie Amersfoortseweg 9 3751 LJ BUNSCHOTEN
Dienst Water en Milieu Aan: Polynorm Holland B.V. T.a.v. de directie Amersfoortseweg 9 3751 LJ BUNSCHOTEN Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2589111 Fax 030-2583140 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieprovincie:: Utrecht VERZO N D EN 0 1 APR 2003 Aan: Houtkamp, s Bouwbedrijf B. V. t.a.v. de heer ing. P. KeIler Boterdijk 29 1423 NA Uithoorn
provincie:: Utrecht Dienst Water en Milieu Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Aan: Houtkamp, s Bouwbedrijf B. V. t.a.v. de heer ing. P. KeIler Boterdijk 29 1423 NA Uithoorn Tel. 030-2589111
Nadere informatieVervolg onderzoek locatie Bredeweg 69 te Randwijk; aanvulling verkennend bodemonderzoek.
Adviesbureau voo r Grond verb etering en Wate rhuishoud ing Weverstraat 116 6 862 DS Ooste rbee k Vervolg onderzoek locatie Bredeweg 69 te Randwijk; aanvulling verkennend bodemonderzoek. Oosterbeek 19
Nadere informatie- beschikking - vaststelling ernst en spoed Kanonsdijk nabij 7 Maartensdijk
- beschikking - vaststelling ernst en spoed Kanonsdijk nabij 7 Maartensdijk datum 5 april 2006 nummer 2006WEM001445i bijlagen kadastrale kaart sector referentie locatiecode Bodemsanering Monica Kwakkelstein
Nadere informatieTabel 1 van 2 14,1 19,6
Tabel 1 van 2 Monsterreferenties monster-11 = uw monsterreferentie nr. 11 monster-12 = uw monsterreferentie nr. 12 Opgegeven bemonsteringsdatum : 20/02/2015 20/02/2015 Ontvangstdatum opdracht : 20/02/2015
Nadere informatieOpdrachtverificatiecode : TXJO-VQIJ-YEPT-JGGA : 3 tabel(len) + 1 oliechromatogram(men) + 2 bijlage(n)
NIPA Milieutechniek b.v T.a.v. de heer J. van der Stroom Landweerstraat-Zuid 109 5349 AK OSS Uw kenmerk : 11945-Huissensche Waarden te Huissen Ons kenmerk : Project 348033 Validatieref. : 348033_certificaat_v1
Nadere informatieTabel 1 van 2. AP04 : Organisch onderzoek - niet aromatisch A minerale olie mg/kg ds 53 36
Tabel 1 van 2 Monsterreferenties monster-1 = uw monsterreferentie nr. 1 monster-2 = uw monsterreferentie nr. 2 Opgegeven bemonsteringsdatum : 20/02/2015 20/02/2015 Ontvangstdatum opdracht : 20/02/2015
Nadere informatieALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 17025:2005 ONDER NR
ALcontrol B.V. Correspondentieadres Steenhouwerstraat 15 3194 AG Rotterdam Tel.: +31 (0)10 231 47 00 Fax: +31 (0)10 416 30 34 www.alcontrol.nl Antonie van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA BILTHOVEN Blad 1 van
Nadere informatieWaterbodemonderzoek (1)
Waterbodemonderzoek (1) Schutssluis Sluissloot Inspectie civieltechnisch gedeelte sluis. In opdracht van de gemeente Zaanstad heeft Witteveen+Bos, Raadgevend ingenieurs b.v. te Deventer een indicatief
Nadere informatieAan: Gemeente Baarn T.a.v. de heer W. Stolp Postbus 1003 3740 BA Baarn. Geachte heer Stolp,
Dienst Water en Milieu Aan: Gemeente Baarn T.a.v. de heer W. Stolp Postbus 13 374 BA Baarn Pythagoraslaan 11 Postbus 83 358 TH Utrecht Tel. 3-2589111 Fax 3-258342 http://www.provincie-utrecht.nl Datum
Nadere informatieDeze bodemsanering is uitgevoerd op de locatie kadastraal bekend als: Kadastrale gemeente Sectie Nummer De Bilt D 7723
1 Afdeling Handhaving Aan: Gemeente De Bilt T.a.v. de heer J. Dijkkamp Postbus 300 3720 AH Bilthoven Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2583877 Fax 030-2582121 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieAanbevolen methoden voor de bepaling van elementen
Aanbevolen methoden voor de bepaling van elementen februari 2009 Pagina 1 van 6 WAC/III/B De volgende analysemethoden kunnen gebruikt worden voor het bepalen van elementen in water. Richtlijn voor de conservering
Nadere informatieHilti accu-boorhamer TE 4-A22 in combinatie met Hilti stofzuigmodule DRS-4-A
Samenvatting van onderzoek Prestatietoets Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD DELFT STOFVRIJWERKEN.TNO.NL T 088 866 34 10 Exemplaarnummer: 0100282579 Het kwaliteitssysteem van TNO is gecertificeerd overeenkomstig
Nadere informatieStoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de
Nadere informatieBepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat Euroair325 Meetbrief volgens EN 308/EN
TNO-briefrapport TNO 2012 M10896 Bepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat Euroair325 Meetbrief volgens EN 308/EN 13141-7 Technical Sciences Laan van Westenenk 501 7334 DT
Nadere informatieMETHODEN VOOR DE BEPALING VAN ELEMENTEN
ISO 11885:2007 Water quality Determination of selected by NEN 6433:1993 Water Bepaling van het gehalte aan antimoon met behulp van atomaire absorptiespectrometrie (hydridegeneratietechniek). Ontsluiting
Nadere informatieGebitsletsel door sport
TNO-rapport KvL/B&G/2009.004 Gebitsletsel door sport Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl T +31 71 518 18 18 F +31 71 518 19 10 info-zorg@tno.nl Datum 13 januari 2009
Nadere informatieVeiligheid van kinderlijmen
Veiligheid van kinderlijmen Voedsel en Waren Autoriteit Regio Noord Postbus 465 9700 AL Groningen Nederland tel +31 (0)50 588 60 00 fax +31 (0)50 588 61 00 e-mail nd@vwa.nl internet www.vwa.nl 1 december
Nadere informatieClassificatie van de brandwerendheid volgens EN :2207+A1:2009 van Attema Brandwerende Doorvoer aangebracht in een flexibele wand
Postbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com Classificatie van de brandwerendheid volgens EN 13501-2:2207+A1:2009 van Attema Brandwerende Doorvoer
Nadere informatieDit plan van aanpak is door Hopman en Peters aan de provincie voorgelegd (d.d. 2/5/05, kenmerk 04-
provincie:: Utrecht Pythagoraslaan 10 1 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Aan: Mevrouw P.J. van Gent Laan van Beek en Royen 9 3701 AH Zeist Tel. 030-2589111 Fax 030-2522564 hup:/ /www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieValidatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten Publieke samenvatting. TNO-rapport TNO 2018 R10435
TNO-rapport TNO 2018 R10435 Validatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten 2017 Leeghwaterstraat 44 2628 CA Delft Postbus 6012 2600 JA Delft www.tno.nl T +31 88 866 22 00 Publieke samenvatting Datum 19
Nadere informatie1 Inleiding. Aan: Provincie Utrecht Afdeling Bodem en Water T.a.v. de heer A.W.J. van Mensvoort. Postbus TH Utrecht
1 Afdeling Handhaving Aan: Provincie Utrecht Afdeling Bodem en Water T.a.v. de heer A.W.J. van Mensvoort Postbus 80300 3508 TH Utrecht Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2583877
Nadere informatieWerkdocument Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment[riza nr.96.180.x]
Ministerie van Verkeer en WalersUai Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling RIZA doorkiesnummer 0320 298498 Werkdocument Kd-waarden van
Nadere informatieBESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND
BESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum besluit : 12 april 2017 Onderwerp : Wet bodembescherming - zaaknummer 2017-003957 Locatie van verontreiniging
Nadere informatieStatistische parameters, toetsing aan Besluit Bodemkwaliteit * De norm voor Barium geldt alleen voor die situaties waarbij duidelijke sprake is van antropogene bodemverontreiniging. Voor overige situaties
Nadere informatieSchoorsteentechniek Brummen BV Dhr. E. Kurble Postbus AA BRUMMEN
TNO-rapport 22-CVB-R5576 Bepaling van de brandveiligheid van het STB dubbelwandig schoorsteensysteem met omkokering van Schoorsteentechniek Brummen B.V. toegepast als rookgasafvoersysteem van stooktoestellen
Nadere informatieOnderzoeksmogelijkheden voor de gevolgen van het opnemen van ouderschapsverlof
TNO-rapport Onderzoeksmogelijkheden voor de gevolgen van het opnemen van ouderschapsverlof Datum 29 juni 2009 Auteurs Dr. D.L. Ooms Dr. M.J. Huiskamp Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag
Nadere informatieA N A L Y S E - C E R T I F I C A A T
Tabel 1 van 2 Project code : ### Project omschrijving : ### Opdrachtgever : ### Referenties 1652653 = ### 1652654 = ### A N A L Y S E - C E R T I F I C A A T Opgegeven bemon.datum : 19/04/2005 19/04/2005
Nadere informatie1 Inleiding. Aan: de heer P.A.G. van den Bosch Verlengde Slotlaan CD Zeist. Geachte heer Van den Bosch,
1 Afdeling Handhaving Aan: de heer P.A.G. van den Bosch Verlengde Slotlaan 97 3707 CD Zeist Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2583877 Fax 030-2582121 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieInvloed aswolk van de vulkaanuitbarsting in IJsland op de concentraties van sulfaat, fluoride en (zware) metalen in regenwater
Invloed aswolk van de vulkaanuitbarsting in IJsland op de concentraties van sulfaat, fluoride en (zware) metalen in regenwater Eric van der Swaluw & Hans Verboom, Centrum voor Milieu Monitoring (CMM),
Nadere informatieVERZO NOEN 3 1 JUL 2002
provincie :: Utrecht VERZO NOEN 3 1 JUL 2002 - Beschikking - ernst en urgentie bodemverontreiniging Kooijdijk Maartensdijk datum nummer bijlagen sector referentie locatiecode 29 juli 2002 2002WEM002747i
Nadere informatieSamenvatting pilotstudie China: onderzoek naar naleving chemische regelgeving
Samenvatting pilotstudie China: onderzoek naar naleving chemische regelgeving Samenvatting Ten aanzien van het beheer van chemische stoffen heeft Primark een strikt beleid dat volledig voldoet aan, en
Nadere informatieGeachte heer Van Zijl,
Dienst Water en Milieu Aan: Honingraad Holding B.V. T.a.v. de heer P.N. van Zijl Burgweg 1a 3984 LK ODIJK Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2589111 Fax 030-2583140 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieTer plaatse van het hierboven genoemde perceel is sprake van een geval van ernstige verontreiniging als bedoeld in artikel 29 lid 1, van de Wbb.
1 Afdeling Vergunningverlening Aan: De Elf Provinciën BV T.a.v. de heer G. Haverkamp Bisonspoor 4005 3605 LV MAARSSEN Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2583306 Fax 030-2582990 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieAL-West B.V. ANALYSERAPPORT. TEC NV Nele Claeys INDUSTRIEPARK ROSTEYNE ZELZATE BELGIQUE. Geachte heer, mevrouw,
TEC NV Nele Claeys INDUSTRIEPARK ROSTEYNE 1 9060 ZELZATE BELGIQUE Datum Relatienr Opdrachtnr. 27.01.2017 35004683 634261 ANALYSERAPPORT Opdracht 634261 Bodem / Eluaat Opdrachtgever Uw referentie Opdrachtacceptatie
Nadere informatiePostbus CB Rijswijk Lange Kleiweg GH Rijswijk
Postbus 1090-2280 CB Rijswijk Lange Kleiweg 5-2288 GH Rijswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com Verzamelrapport - brandwerendheid in de zin van NEN 6069:2011 van doorvoeringen met RPI-J Schuimband Rapportnummer
Nadere informatieAan: Van Vliet Caravans B.V. t.a.v. de heer J. van Vliet Kromwijkerdijk HW WOERDEN. Geachte van Vliet,
Dienst Water en Milieu Aan: Van Vliet Caravans B.V. t.a.v. de heer J. van Vliet Kromwijkerdijk 8 3448 HW WOERDEN Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2589111 Fax 030-2583140 http://www.provincie-utrecht.nl
Nadere informatieMarktonderzoek migratie lood en cadmium uit tajines. marktbeeld februari 2014
Marktonderzoek migratie lood en cadmium uit tajines marktbeeld 2013 22 februari 2014 Marktonderzoek migratie lood en cadmium uit tajines 22 februari 2014 Colofon Projectnaam Marktonderzoek migratie lood
Nadere informatie- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Baanstraat te Woerden
- beschikking - niet ernstige bodemverontreiniging Baanstraat te Woerden datum 14 december 2005 nummer 2005WEM005301i bijlage kadastrale kaart sector Bodemsanering referentie Alex Schouten locatiecode
Nadere informatieWindroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2011
TNO-rapport TNO-060-UT-12-01634 Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 11 Gebouwde Omgeving Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl
Nadere informatieGeachte heer Pluijmackers,
Aan: Hydron Midden-Nederland NV T.a.v. de heer J. Pluijmackers Postbus 40205 3504 AA UTRECHT Datum 1 maart 2005 Sector MKT/MBS Nummer 2005WEM000918i Referentie Drs. A. Pasop Uw brief van - Doorkiesnummer
Nadere informatieDE KWALITEIT VAN HET WATER IN HET ZWEMBAD "DE HOUTRIB" IN LELYSTAD IN 1979 door. S. de Jong Abw 79. maart
W E R K D O C U M E N T DE KWALTET VAN HET WATER N HET ZWEMBAD "DE HOUTRB" N LELYSTAD N 1979 door S. de Jong 1980-Abw 79 maart D E N S T V O O R D E J S S E L N E E R P O L D E R S S M E D N G H U S L
Nadere informatieBriefrapport /2007 A.C.W. van de Beek. Bepaling loodgehalte in soldeer m.b.t. RoHS
Briefrapport 609021065/2007 A.C.W. van de Beek Bepaling loodgehalte in soldeer m.b.t. RoHS Briefrapport 609021065/2007 Bepaling loodgehalte in soldeer m.b.t. RoHS A.C.W. van de Beek Contact: A.C.W. van
Nadere informatieICP-MS als alternatieve methode voor de analyse van metaien in oppervlaktewater
ICP-MS als alternatieve methode voor de analyse van metaien in oppervlaktewater Rend de Brouwer Kees Miermans John Maaskant 20 januari 1999 Werkdocumentnr: 99.0 LjX 1. Inleiding: IMLA analyseert metaien
Nadere informatieGeachte heer Kuiper en mevrouw Nooren,
Dienst Water en Milieu Aan: De heer C.H.Z Kuiper en mevrouw J.E.A.M. Nooren Korte Linschoten Westzijde 2 3461 EA Linschoten Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2589111 Fax 030-2583140
Nadere informatieGezondheidseffecten van palingconsumptie
Gezondheidseffecten van palingconsumptie Informatiebrochure Deze brochure bevat informatie over een nieuw wetenschappelijk onderzoek, namelijk de Vissersstudie. De informatie is bedoeld voor palingconsumenten
Nadere informatieReferentie Doorkiesnummer Faxnummer adres Onderwerp
provincie:: Utrecht Dienst Water en Milieu Aan: G.J. Derksen Wegenbouw B.V. T.a.v. de heer G.J. Derksen Oud Aa 16 3621 LC Breukelen Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht Tel. 030-2589111 Fax
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK
OPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK In opdracht van Alpha InnoTec heeft TNO voor de functie ruimteverwarming het opwekkingsrendement
Nadere informatie