Inhoud. Inhoud. 1.1 Een boek over sociaal werk, de studie en het beroep Trends en ontwikkelingen die een impact hebben op modern sociaal

Transcriptie

1 5 Inhoud Inhoud Deel I Wat ons bindt Verantwoording 13 Peter Wouters 1.1 Een boek over sociaal werk, de studie en het beroep Trends en ontwikkelingen die een impact hebben op modern sociaal werk Welke invalshoek mag de lezer verwachten? Ambitie van dit project Opbouw van het boek Een woord van dank Kern van het sociaal werk 23 Gunter Gehre 2.1 Sociaal werkers hebben een missie Sociale rechtvaardigheid nastreven Autonomie van mensen vergroten/versterken Bouwen aan een solidaire samenleving Sociaal werk zet in op sociale kwesties Sociaal werk is niet vrijblijvend Mensenrechten en sociale grondrechten Ethische beginselen en deontologische richtlijnen De sociaal werker heeft een mandaat De discretionaire ruimte Sociaal werkers op de naad van leefwereld en systeem Sociaal werkers ontwikkelen (nieuwe) praktijken 38

2 6 Inhoud Sociaal werkers zijn praktijkdeskundigen Op zoek naar gepaste interventies Naar een gemeenschappelijke missie Ambitie voor het sociaal werk 45 Steven Omblets 3.1 Kennisbehoefte van sociaal werkers Een complexe definitie van de situatie Bouwstenen van een theorie voor sociaal werk Kijken waar anderen niet kijken Identiteit als resultaat van symbolisch handelen en zelfdwang Leefstijl én smaak eerder dan waarden en normen Onze identiteit is sociaal: de habitus De sociale ruimte als een verkaveling van velden Succes in de kapitalistische samenleving Contouren van een praktijk voor sociaal werk Sociaal werk vanuit opleidingsperspectief 63 Gunter Gehre 4.1 Sociaal werkers, maatschappelijk assistenten, maatschappelijk werkers? Waar situeert de opleiding Sociaal Werk zich ten aanzien van een aantal andere aanverwante opleidingen? Profiel van de opleiding professionele bachelor Sociaal Werk van de UCLL, Campus Sociale School Heverlee Uitzicht van een opleiding Afstudeerrichtingen en interventies Uitdagingen voor de toekomst Boomhut als pleisterplaats Historiek van de opleiding in sociaal werk 85 Eugeen van Kerckhoven 5.1 Woelige tijden Bommen en granaten 87

3 Inhoud Uitweg uit de ellende Eerste sociale scholen Eerste scholen in België Jaren van expansie Jaren van teleurstelling Jaren van crisis Jaren van schaalvergroting en witte woede Jaren van internationalisering en flexibilisering Jaren van reorganisatie Jaren van gerommel met opleidingen en afstudeerrichtingen De jaren die komen In opleiding en beleid: sociaal werk is niet alleen 119 Peter Wouters 6.1 Vlaamse opleidingen in het sociaal(-agogisch) werk Hoger beroepsonderwijs Professionele bachelor (PBa) Master in Sociaal Werk (en Sociaal Beleid) Sociaalwerkopleidingen in Europa: een inkijk Internationale netwerken voor opleidingen in het studiegebied Beroepsvereniging of geen beroepsvereniging Beleid en impact op en door sociaal werk Besluit 135 Deel II Eenheid in verscheidenheid Inleiding 139 Gunter Gehre 2. Maatschappelijk werk 145 Birgit Goris 2.1 Inleiding De maatschappelijk werker als evenwichtskunstenaar Diversiteit in het maatschappelijk werk Eigenheid van het maatschappelijk werk 149

4 8 Inhoud 2.3 Kenmerken van het maatschappelijk werk Cliënt centraal Participatief en krachtgericht Generalistisch en multicausaal Toegankelijk Methodisch en onderzoekend Reflectief Structureel en politiserend Taken van de maatschappelijk werker Algemeen en breed aanspreekpunt Sociale hulp- en dienstverlener Vertrouwensfiguur Netwerker Bemiddelaar en belangenverdediger Preventieve werker Beleidswerker op de vierkante centimeter Naar een assertief maatschappelijk werk Conclusie Maatschappelijke advisering 165 Jan Van Passel 3.1 Inleiding Maatschappelijke advisering, beroepsprofiel en opleidingsaanbod Opleidingsprogramma Opdrachten van een maatschappelijk adviseur Actor in de sociale rechtsbedeling Begeleider van kansengroepen Van sociale beleids- en bewegingswerker tot sociaal ondernemer Uitdagingen van vandaag en morgen Loopbaanperspectieven, sectoren en doelgroepen Domein werk en sociale economie Domein sociale rechtsbedeling Domein sociaal beleid Maatschappelijke advisering vanuit een interdisciplinair perspectief Tot slot 179

5 Inhoud 9 4. Personeelswerk 181 Marnik Bodson 4.1 Inleiding Personeelswerk (HR/HRM) in het onderwijslandschap Wat zal de toekomst brengen? Balans vinden tussen hart en verstand Waardering van de opleiding door het werkveld Visie op personeelswerk (HR/HRM) Medewerkers strategisch inzetten om organisatiedoelstellingen te bereiken Plaats van het personeelsbeleid binnen de organisatie Interactie tussen medewerker en omgeving Werkterrein van de personeelswerker Rollen binnen personeelswerk Rol als operationeel expert Rol als ontwikkelaar van talenten Rol als begeleider van veranderingen & change Rol als partner van de business Mogelijk takenpakket binnen de vier rollen Operationeel expert Ontwikkelaar van talenten Begeleider van veranderingen & change Partner van de business Uitdagingen voor de toekomst Sociaal-cultureel werk 199 Frie De Greef 5.1 Sociaal-cultureel werk: eens geproefd, voor altijd verkocht Sociaal-cultureel werk: meer dan de kers op de taart! Sociaal-cultureel werkers zijn overal Veelheid van sectoren Nog meer praktijken Boeiende profielen Definitie en rol van het sociaal-cultureel werk Definitie Rollen van het SCW 207

6 10 Inhoud 5.5 Het SCW uitgekleed Vier functies van het sociaal-cultureel werk Methodiek Groep Context van het SCW, uitdagingen voor vandaag en morgen Het curriculum biedt perspectief Internationale vrienden Tot slot 218 Bibliografie 219 Over de auteurs 227