NEE VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS. Van: E. van Andel Tel nr: Nummer: 15A.00964

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: E. van Andel Tel nr: Nummer: 15A Datum: 6 oktober 2015 Team: OWZ Tekenstukken: Nee Bijlagen: 5 Afschrift aan: Y. Koster, R. de Jongh, E. Haak, I. van Schaijk N.a.v. (evt. briefnrs.): nvt Onderwerp: Oprichting Taalhuis in regio Groene Hart van Utrecht Advies: - in te stemmen met de oprichting van een Taalhuis ten behoeve van het versterken van het taal- en rekenniveau van laaggeletterden in de regio, de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort in kader van Wet Educatie en Beroepsonderwijs. - de regiobibliotheek als trekker en initiatiefnemer van het Platform Aanpak Laaggeletterdheid te informeren over het collegebesluit, met inachtneming van de gestelde voorwaarden. Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: Portefeuillehouder: wethouder Koster

2 Inleiding: - Achtergrond Op 1 januari 2015 werd de nieuwe Wet Educatie en Beroepsonderwijs (Web) van kracht. Uw college heeft naar aanleiding hiervan het beleidskader volwasseneducatie (2009) gewijzigd en besloten deel te nemen aan het regionale Programma Educatie Tevens is ingestemd met het convenant Educatie Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden waarin de hoofdpunten voor de samenwerking in de regio zijn vastgelegd (zie bijlage 1). De nieuwe wet schrijft voor dat de gemeenten die samenwerken in een arbeidsregio een gezamenlijk plan van aanpak opstellen voor educatie betreffende de bestrijding van laaggeletterdheid. Een goede beheersing van de Nederlandse taal wordt gezien als een van de basisvoorwaarden om mee te kunnen doen in de samenleving; wie Nederlands kan spreken en schrijven kan zich beter redden in werk, in de opvoeding en in sociale contacten. In het programma is aangegeven welke activiteiten in de regio zullen worden bekostigd uit de beschikbare rijksbijdrage. De arbeidsregio is onderverdeeld in verschillende subregio s. Woerden, Oudewater en Montfoort vormen gezamenlijk de subregio Groene Hart van Utrecht. Woerden is de contactgemeente richting de arbeidsmarktregio en vertegenwoordigt ook de gemeenten Oudewater, Montfoort. Iedere subregio ontvangt een bijdrage uit de zogenaamde Web-middelen en heeft (beleids)ruimte de aanpak van laaggeletterdheid in de regio op eigen wijze in te richten. Het programma is nadrukkelijk niet bedoeld voor mensen die verplicht moeten inburgeren. Hun opleiding mag niet worden bekostigd uit de Web-middelen. Een belangrijke verandering in de wet betreft het stapsgewijs afbouwen van de gedwongen winkelnering bij het ROC, die het formeel aanbod tot 2015 verzorgde. Van 2015 tot en met 2017 wordt het budget voor ROC afgebouwd met 25% per jaar en komt er geleidelijk meer beleidsruimte voor gemeenten voor de aanpak van laaggeletterdheid. Een andere belangrijk wijziging in de wet is, dat gemeenten sinds dit jaar de mogelijkheid hebben om naast het zogenoemde formeel aanbod (cursussen die opleiden voor een officieel diploma of certificaat, zoals het ROC) ook non-formele activiteiten te bekostigen vanuit de rijksbijdrage. Gedacht kan worden aan het begeleiden van vrijwilligers die taalles geven of aan de begeleiding door een taalmaatje van iemand die laaggeletterd om zijn/haar taalvaardigheid verbeteren. In het collegebesluit in januari van dit jaar is besloten om een deel van het educatiebudget te besteden aan cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een licht verstandelijke beperking, wat in 2015 wordt uitgevoerd door Prago (Praktisch Gericht Onderwijs). Daarnaast is besloten een deel van het educatiebudget te besteden aan de specifieke aanpak van laaggeletterdheid. De bibliotheek Het Groene Hart geeft invulling aan deze specifieke aanpak en richt een openleercentrum voor volwasseneducatie op met de nadruk op laaggeletterdheid, een Taalhuis. - Taalhuis In de afgelopen maanden heeft de bibliotheek Het Groene Hart samen met lokale partners de oprichting van een Taalhuis voorbereid en een plan van aanpak (zie bijlage 2) opgesteld. Hierbij is ondersteuning verleend door de Stichting Lezen en Schrijven, die het concept Taalhuis heeft ontwikkeld vanuit de overheidscampagne Taal voor het Leven ( De Campagne Taal voor het Leven wordt uitgevoerd door Stichting L&S en gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De aanpak Taal voor het leven heeft een goede impact op sociale inclusie, gezondheidsvaardigheden, arbeidsmarktpositie en lees- en schrijfvaardigheden van de deelnemers aan georganiseerde taaltrajecten. De resultaten van het programma zijn te vinden in de notitie: Slim samenwerken loont. Uitbreiden en versnellen (zie bijlage 3). Het doel van een Taalhuis is vraag en aanbod op taal- en rekengebied bij elkaar te brengen en te fungeren als een duidelijke plek voor laaggeletterden, taalaanbieders, taalactiviteiten en collectie. De stichting L&S omschrijft een Taalhuis als: - een samenwerkingsverband tussen lokale partners en wordt ondersteund door Stichting L&S. Welke partners dit zijn, verschilt per gemeente of regio. - een herkenbare, fysieke plek die als huiskamer van de wijk, het dorp of de stad fungeert en waar informatie rondom basisvaardigheden is verzameld; via aanbod van non-formele activiteiten wordt een bijdrage geleverd aan de bestrijding van laaggeletterdheid; - een plek waar iedereen terecht kan die aan de slag wil met basisvaardigheden waaronder lezen, schrijven, spreken, rekenen en digitale vaardigheden. Ook iedereen die als vrijwilliger aan de slag wil kan er terecht. - Samenwerkingspartners

3 De bibliotheek Het Groene Hart is initiatiefnemer van het Taalhuis en heeft samen met lokale partijen het platform Aanpak Laaggeletterdheid opgericht. De partners in dit platform zijn Ferm Werk, Prago, Stichting Welzijn Oudewater, Stichting Welzijn Woerden, Stichting Welzijn Ondersteuning Montfoort en de Stichting L&S. De Stichting L&S ondersteunt met haar expertise de ontwikkeling van het Taalhuis. Inmiddels heeft de stichting vanuit de overheidscampagne Taal voor het Leven ondersteuning verleend bij al ongeveer 80 taalhuizen in Nederland. Iedere partner levert vanuit de eigen expertise een investering in het Taalhuis door signalering en doorleiden van laaggeletterden naar de voor hen meest geschikte wijze van ondersteuning. De Stichting L&S ondersteunt door het geven van trainingen en workshops Herkennen en doorverwijzen. Er is contact met de organisaties Vluchtelingenwerk Woerden en Vluchtelingenwerk Montfoort/Linschoten, die hebben aangegeven nauw betrokken te willen zijn bij dit proces. Indien laaggeletterden doorverwezen worden naar formeel aanbod, wordt dit verzorgd door de aanbieder van het formeel aanbod in onze regio. Op dit moment is dit nog het ROC, die haar cursussen aanbiedt in een ruimte bij Ferm Werk. Dit betekent dat het Taalhuis nauw contact moet onderhouden met de aanbieder van het formeel taalaanbod. - Locatie van het Taalhuis In de bibliotheek in Woerden zal een herkenbaar, fysiek loket worden ingericht, waar laaggeletterden met een taalvraag terecht kunnen. Dit kan direct door een bezoek aan de bibliotheek, maar veeleer is het de insteek dat de partners laaggeletterdheid signaleren en, of doorverwijzen naar het Taalhuis, of het Taalhuis inschakelen om de juiste aanbieder van taal te verbinden aan de betreffende vraag naar taal. De samenwerkingspartners spelen hierbij een belangrijke rol. Bij voorkeur is het taalaanbod dicht bij huis: dit wil zeggen dat laaggeletterden in Oudewater ondersteuning krijgen in Oudewater en hetzelfde geldt voor Montfoort en Woerden. Voor de duidelijkheid; dit betreft het non-formeel aanbod. - Doel en opbrengsten Taalhuis Het doel van het Taalhuis is een passend taalaanbod te bieden voor laaggeletterde inwoners die hun taalvaardigheid willen verbeteren. Het platform willen dit realiseren door: - Regionale samenwerking tussen lokale organisaties, die taallessen aanbieden; - Regionale samenwerking met organisaties die laaggeletterde volwassenen bereiken; - De werkwijze Taal voor het Leven van Stichting L&S te implementeren. De doelstelling van het Taalhuis is in deelnemers te bereiken en te scholen in verschillende trajecten, met als doel het taalniveau en vervolgen de participatiemogelijkheden van deze laaggeletterden te verbeteren. In 2016 wil men 30 geschoolde vrijwilligers of medewerkers van samenwerkingspartners kunnen inzetten; in ieder geval 15 mensen worden reeds in 2015 opgeleid. De te volgen cursussen of trajecten betreffen overigens niet alleen taal, maar ook rekenen en digitale vaardigheden. - Vliegwielbijdrage Stichting Lezen en Schrijven Het Taalhuis heeft aangegeven om (een deel van) de vrijwilligers reeds in het vierde kwartaal van 2015 te laten scholen. Een belangrijke reden hiervoor is dat de Stichting L&S tot eind 2015 kosteloos trainingen en workshops Herkennen en doorverwijzen verzorgt. De stichting stelt hierbij als voorwaarde dat het Taalhuis in 2015 wordt opgericht en ook in 2016 (en daarna) een vervolg krijgt. Men heeft hiervoor commitment gevraagd van de samenwerkingspartners en de betrokken gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort. Hierop hebben alle samenwerkingspartners en de gemeente Montfoort aangegeven in te stemmen met het plan van aanpak. De gemeenten Oudewater en Woerden hebben voor 1 oktober 2015 (de gegeven deadline door de stichting) aangegeven positief te zijn over de oprichting van een Taalhuis, waarbij is aangegeven dat medio oktober een formele bestuurlijke reactie kan worden gegeven. Dit is op deze wijze gecommuniceerd naar de stichting L&S. Voor de start van de oprichting van het Taalhuis stelt stichting L&S een eenmalige vliegwielbijdrage van beschikbaar (zie bijlage 4). - Verantwoording Met oog op de verantwoording van het programma Educatie 2015 wordt aan het Taalhuis een aantal voorwaarden meegegeven, te weten: In 2015 zorgt het Taalhuis voor: - Een aanbod van cursussen en trajecten gericht op het versterken van de basisvaardigheden geletterdheid van inwoners van de regio, de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort. - Een totaaloverzicht op van het taalaanbod in de regio en zoekt waar mogelijk naar combinaties in het aanbod. - Verbinding met het formeel taalaanbod in de regio en met overige aanbieders van taal en rekenen aan

4 laaggeletterden. - Verbinding met Woerden Wijzer, Ferm Werk, Vluchtelingenwerk en welzijnsorganisaties in de drie gemeenten. - Scholing van ten minste 15 vrijwilligers en/of medewerkers van de partners in In 2016 worden ten minste nog eens 15 mensen geschoold. - Een start met cursussen, trajecten en activiteiten die gericht zijn op het verhogen van het taal- en/of rekenniveau. In 2016 wordt dit verder uitgebreid en nemen minimaal 100 deelnemers deel aan trajecten, cursussen en/ of activiteiten. - Een overeenkomst met deelnemers die willen deelnemen aan cursussen en trajecten om aan te geven dat deelname niet vrijblijvend is (het is niet de bedoeling dat mensen zomaar afhaken, de focus moet liggen op het werkelijk verhogen van de geletterdheid van deelnemers). - Een deelnemersregistratie waarin bij de intake wordt vastgesteld dat er geen sprake is van een verplichte inburgeraar De doelgroep betreft geen verplicht inburgeraars, de gelden vanuit de Web-middelen zijn niet voor deze groep bedoeld. In 2016 zorgt het Taalhuis voor: - Een voortzetting van de activiteiten die gestart zijn in Een verantwoording van de bestede gelden in 2015, een evaluatie in mei 2016 en een tussenrapportage in september 2016 met daarin de stand van zaken in de uitvoering, de tot dan gemaakte kosten en de verwachting van de realisatie in de rest van Voorstel Voorgesteld wordt: - in te stemmen met de oprichting van een Taalhuis ten behoeve van het versterken van het taal- en rekenniveau van laaggeletterden in de regio, de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort in kader van Wet Educatie en Beroepsonderwijs. Hiermee wordt invulling gegeven aan het programma Educatie 2015 en de hieraan gekoppelde financiële middelen voor De ontwikkeling van het Taalhuis zal worden opgenomen in het programma Educatie 2016, dat op dit moment wordt opgesteld en eind dit jaar aan uw college zal worden voorgelegd. - de regiobibliotheek als trekker en initiatiefnemer van het Taalhuis te informeren over het collegebesluit, met inachtneming van de in dit voorstel gestelde voorwaarden. De bevoegdheid van het college komt voort uit de volgende wet - en/of regelgeving: Wet Educatie en Beroepsonderwijs Beoogd effect: Het versterken van de basisvaardigheden geletterdheid (taal en rekenen) en digitale vaardigheden voor mensen die laaggeletterd zijn, ten einde sociale inclusie, arbeidsmarktparticipatie en lees- en schrijfvaardigheden van deelnemers aan georganiseerde taaltrajecten via het Taalhuis te bevorderen. Argumenten: 1. Wet Educatie en Beroepsonderwijs De nieuwe Wet Educatie en Beroepsonderwijs biedt gemeenten beleidsruimte om taalactiviteiten ter verbetering van het taalniveau van laaggeletterden te bieden aan volwassenen. Zoals in het collegebesluit in januari is vastgelegd wordt met de oprichting van een Taalhuis invulling gegeven aan het non-formeel taalaanbod in de regio (de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort), zoals vastgelegd in het Programma Educatie Financiering van het Taalhuis geschiedt vanuit de Webmiddelen, er is geen extra budget nodig. 2. Meer beleidsruimte, meer maatwerk Met de oprichting van een Taalhuis kan meer maatwerk worden geboden aan mensen die laaggeletterd zijn en hun taal- of rekenniveau of hun digitale vaardigheden willen verbeteren. De drempel naar een formele taalcursus is vaak hoog en niet altijd nodig om het eigen taalniveau te verbeteren. Door meer beleidsruimte, en een groter aandeel non-formeel aanbod naast het formele aanbod van taaltrajecten, kan beter worden ingespeeld op de wensen en behoeften van laaggeletterden in onze regio. Een taaltraject kan een taalcursus zijn, maar ook de begeleiding door een taalmaatje. Centraal staat dat de

5 geletterdheid van de deelnemer wordt verhoogd. Door deze aanpak is meer maatwerk mogelijk. 3. Samenwerking lokale partijen Het Taalhuis ontleent zijn bestaansrecht aan de samenwerking van lokale partijen. Belangrijke partners die toegankelijk zijn voor laaggeletterden spelen een belangrijke rol in het signaleren en doorleiden van laaggeletterden naar het juiste taalaanbod. De huidige samenwerking geeft aan dat er draagvlak bestaat voor een Taalhuis. 4. Landelijk programma Taal voor het Leven Het Taalhuis staat niet op zich; het Taalhuis is een concept dat landelijk is ontwikkeld en goede resultaten kent. Het biedt verschillende instrumenten die landelijk zijn ontwikkeld en lokaal kunnen worden ingezet. Het Taalhuis is dus ingebed in een groter en breder programma Taal voor het Leven. De uitvoering is in handen van de Stichting Lezen en Schrijven, die de regionale ontwikkeling van taalhuizen begeleidt en ondersteunt. Kanttekening: 1. Wet Educatie en Beroepsonderwijs De wet schrijft voor dat regio s samenwerken in de bestrijding van laaggeletterdheid en dat jaarlijks een programma Educatie wordt opgesteld. De oprichting van een Taalhuis geeft invulling aan een specifieke aanpak van laaggeletterdheid, zoals verwoord in het collegebesluit begin Het programma Educatie voor 2016 wordt op dit moment ontwikkeld en zal naar verwachting begin 2016 aan het college worden aangeboden. Vooruitlopend op dit programma wordt nu reeds een start gemaakt met de (non-formele) aanpak laaggeletterdheid in Meer beleidsruimte, meer maatwerk Gemeenten blijven verantwoordelijk voor een kwalitatief goed taalaanbod in hun regio. Het is voor hen van belang een goede afweging te maken in het formeel en het non-formeel aanbod. Van belang is zorg te dragen voor kwaliteitsbewaking en monitoring. Ook met oog op de verantwoording van de besteding van de Web-gelden voor non-formeel aanbod moet de focus liggen op het aantal laaggeletterden dat wordt bereikt en opgeleid, welk taaltraject volgen zij en welke vooruitgang boeken zij. Hiervoor is een goede registratie essentieel. Het Taalhuis moet dit verzorgen. 3. Samenwerking lokale partijen Indien partners afzien van samenwerking verliest het Taalhuis draagvlak en betekenis. Het is daarom van belang dat de bibliotheek als trekker zorgt voor instandhouden van de samenwerking en een spil blijft in het verbinden van partijen om gezamenlijk invulling te geven aan de bestrijding van laaggeletterdheid. 4. Landelijk Programma Taal voor het Leven De stichting L&S verzorgt in 2015 nog kosteloos workshops en trainingen Herkennen en verwijzen en biedt daarnaast verschillende, kwalitatieve instrumenten die hun werking hebben bewezen. Vanaf 2016 worden de workshops en trainingen alleen nog tegen betaling verzorgd. Het is van belang dat het Taalhuis reeds in 2015 een aantal cursussen laat verzorgen (nog kosteloos) en dat zij binnen de middelen die er zijn in de toekomst ruimte creëren om nieuwe vrijwilligers/medewerkers van samenwerkingspartners deze cursussen te kunnen laten blijven volgen. Financiën: Naast de inspanning die de partners zelf leveren om laaggeletterdheid te bestrijden, wordt het Taalhuis gefinancierd vanuit het rijksbudget dat beschikbaar is gesteld vanuit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs, via de zogenoemde Web-middelen. Er is geen aanvullend gemeentelijk budget nodig. In 2015 is een bedrag van opgenomen als te verantwoorden kosten in het kader van deze wet, zie onder Samenhang met eerdere besluitvorming. De verantwoording mag volgens de Web geschieden op basis van het aantal aangeboden taaltrajecten. Het Taalhuis moet daarom een aantal taaltrajecten in 2015 aanbieden en daarnaast taalactiviteiten voor laaggeletterden organiseren. Op basis van deze trajecten en activiteiten kan voldoende worden verantwoord richting het rijk. Het bedrag van betreft het bedrag voor de hele subregio, dus ook voor Oudewater en Montfoort. Omgerekend betreft het te verantwoorden, en

6 terug te verdienen bedrag van de bibliotheeksubsidie voor Woerden slechts 65%, dus In 2016 streeft het Taalhuis naar het bereiken, begeleiden en opleiden van 100 laaggeletterden naar een hoger taalniveau. De activiteiten die nodig zijn om deze doelstelling te bereiken worden geschat op bijna (zie het plan van aanpak). Dit betekent dat een taaltraject binnen het non-formeel aanbod via het Taalhuis 250 euro per laaggeletterde bedraagt. Ter vergelijking: gemiddeld bedroeg een taaltraject dat in 2015 in onze regio door het ROC werd aangeboden per traject. In 2017 streeft het Taalhuis naar 120 taaltrajecten voor laaggeletterden. Dit aantal wordt naar aanleiding van de evaluatie in 2016 nader gespecificeerd. Uitvoering: Na besluitvorming zal het collegebesluit naar de regiobibliotheek als trekker van het Taalhuis en naar de stichting L&S worden gecommuniceerd. Communicatie / Website: Na besluitvorming wordt met de samenwerkingspartners van het Taalhuis een openingsmoment vastgesteld, waarvoor op dat moment in overleg met de communicatie-adviseur een persbericht wordt opgesteld. Ondernemingsraad: nvt Samenhang met eerdere besluitvorming: Collegevoorstel 15A.00088: Wijziging beleidskader en convenant en regionaal programma volwasseneducatie Besluit college: Het beleidskader volwasseneducatie naar aanleiding van de nieuwe Wet Educatie Beroepsonderwijs te wijzigen in: - maximaal 75% van het educatiebudget wordt besteed aan alfabetiseringscursussen Nederlandse taal (voor inwoners van Nederland en een niet-nederlandse afkomst); - maximaal 20% van het educatiebudget wordt besteed aan cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking, en - maximaal 5% van het educatiebudget wordt besteed aan de specifieke aanpak van laaggeletterdheid, en Deel te nemen aan het convenant en programma educatie 2015 regio Utrecht. Daarnaast is onder Financiën opgenomen: Woerden heeft - via de arbeidsmarktregio Utrecht in 2015 beschikking over Een van de producten waar de Regiobibliotheek in 2015 voor wordt gesubsidieerd is het open leercentrum voor volwasseneducatie. Als de gemeente Woerden dit product kan verantwoorden in het kader van de Wet Educatie en Beroep, kan een gedeelte van de bibliotheeksubsidie worden terugverdiend: Geen eigen middelen. Niet gebruikte rijksvergoeding vervalt aan de minister. Bij het ontwikkelen van nieuwe activiteiten moeten deze de toets van verantwoording bij het ministerie kunnen doorstaan. De gemeente moet niet het risico lopen uitgaven die al gedaan zijn te moeten terugbetalen. Het bedrag van betreft het bedrag voor de hele subregio, dus ook voor Oudewater en Montfoort. Omgerekend betreft het te verantwoorden, en terug te verdienen bedrag van de bibliotheeksubsidie voor Woerden 65%, dus (zie verder onder Financiën). Bijlagen: 1. Collegebesluit Wijziging beleidskader en convenant en regionaal programma volwasseneducatie 2015: 15A Plan van aanpak laaggeletterdheid regio Het Groene Hart: Notitie Slim samenwerken loont. Uitbreiden en versnellen, een uitwerking van de overheidscampagne

7 Taal voor het Leven: Vliegwielbijdrage Taalhuis Montfoort, Oudewater, Woerden: Conceptbrief:

8 Plan van Aanpak Laaggeletterdheid Regio Het Groene Hart In samenwerking met lokale kernpartners Platform Aanpak Laaggeletterdheid (PAL)

9 Inleiding Investeren in basisvaardigheden loont In Nederland is 1 op de 9 volwassenen laaggeletterd. In de regio Het Groene Hart; de gemeenten Montfoort ( inwoners), Oudewater ( inwoners) en Woerden ( inwoners) zijn er naar schatting ruim laaggeletterden. Zij hebben vaak moeite met het lezen van nieuwsbrieven en het invullen van formulieren, waardoor organisaties hen minder goed kunnen bereiken. Uit onderzoek blijkt dat investeren in de basisvaardigheden taal en rekenen en digitale vaardigheden een positieve invloed heeft op het welzijn, de arbeidsmarktpositie en de gezondheidssituatie van volwassenen alsook op de opvoeding en de taalontwikkeling van kinderen. Mensen zijn minder eenzaam en participeren beter in de maatschappij. Stichting Lezen en Schrijven Landelijk begeleidt Stichting Lezen en Schrijven regio s kosteloos bij het opzetten van een Taalhuis. Zij hebben de aanpak Taal voor het Leven opgezet wat de volgende uitgangspunten heeft. Meer cursisten bereiken Versterken lokaal netwerk taalorganisaties Combinaties van publieke en private taalaanbieders Professionalisering taalvrijwilligers Goede (en nog nieuw te ontwikkelen) opleidingsmaterialen kosteloos beschikbaar Meten van resultaten (leereffecten en sociale inclusie) Tools van Taal voor het Leven: Basistraining vrijwilligers Lesmateriaal cursisten Taalmeter Training Herkennen en Doorverwijzen Taalzoeker Meten van resultaten (leereffecten en participatie) Taal voor Thuis Platform Aanpak Laaggeletterdheid Het Platform Aanpak Laaggeletterdheid (PAL) Het Groene Hart is het initiatief van de Bibliotheek Het Groene Hart en een samenwerking met de volgende kernpartners: - De Bibliotheek Het Groene Hart - Ferm Werk - Prago - Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater - Stichting Welzijn Ondersteuning Montfoort (de SWOM) - Welzijn Woerden - Stichting Lezen en Schrijven PAL Het Groene Hart heeft de handen ineengeslagen om samen met inwoners van Het Groene Hart mensen die moeite hebben met lezen en schrijven toe te leiden naar een geschikt cursusaanbod, zodat zij een betere toekomst hebben, meer kans hebben op (behoud van) een baan en beter kunnen participeren in de samenleving. Het Platform richt samen een Taalhuis op. Organisaties zoals Vluchtelingenwerk HGH en Vluchtelingenwerk Montfoort en Linschoten zijn nauw betrokken bij het proces. 2

10 Aanbod Taalaanbieders Taalhuis Vluchtelingenwerk Linschoten/Montfoort & SWOM - 19 taalmaatjes, zij bieden allemaal persoonlijke taalondersteuning aan cliënten. - Elke donderdagochtend komen 10 tot 15 buitenlandse vrouwen samen in Linschoten bij de Interculturele Contactgroep, die begeleid wordt door 3 vrijwilligers. - 2x per jaar een themabijeenkomst voor alle taalvrijwilligers Prago: doelgroep: (jong)volwassenen met een leerbeperking en/of leerachterstand - 2 docenten - 4 taalvrijwilligers met 19 cursisten (vrijwel allemaal NT1) - 1 vrijwilliger ICT + 1 taalmaatje voor ondersteuning t.b.v. 1 cursist buiten de les om - 2 lesgroepen, 1 avond per week in het Futuracollege lezen, schrijven, rekenen - Scholing vrijwilligers door Stichting Lezen en Schrijven Ferm Werk - 8 taalvrijwilligers met 75 WerkWetBijstand-ers en ongeveer 15 SW medewerkers - ROC Midden Nederland en het ID college geven bij Ferm Werk Nederlandse lessen in het kader van de WEB gelden. Voor de inwoners van Woerden zijn het 3 groepen per week - 1 keer per week les aan laaggeletterde medewerkers. Mensen leren lezen en schrijven - 2 keer per week Nederlandse lessen aan niet-nederlanders die werken in het kader van een traject - Inzet taalmaatjes ter ondersteuning - Persoonlijke e-learning routes. Omgaan met de computer en taalprogramma s Doel: In de regio Het Groene Hart richt PAL een Taalhuis op met als doel een passend taalaanbod voor iedere inwoner te bieden. Dit kunnen we realiseren door: - Regionale samenwerking tussen organisaties, die taallessen aanbieden - Regionale samenwerking met organisaties die laaggeletterde volwassenen bereiken - De werkwijze Taal voor het Leven van Stichting Lezen en Schrijven te implementeren Te bereiken aantal nieuwe deelnemers: : 100 (waarvan 50 NT1 en 50 NT2) : 120 Te scholen aantal nieuwe vrijwilligers: : : 30 Effectiviteit van een Taalhuis De aanpak Taal voor het Leven heeft een goede impact op sociale inclusie, gezondheid, arbeidsmarktpositie en lees- en schrijfvaardigheden van de deelnemers aan georganiseerde taaltrajecten. Dit blijkt ook uit een benchmark met vergelijkbare trajecten in binnen- en buitenland. De belangrijkste conclusies op een rij: 50 tot 65 % heeft een betere plek in de samenleving gekregen. 70 % kan zijn of haar taalvaardigheden in de praktijk beter toepassen. 53 % heeft betere leesvaardigheden gekregen. 58 % heeft betere schrijfvaardigheden gekregen. 53 % ervaart een betere psychische gezondheid en 39 procent een betere fysieke gezondheid. 20 tot 35 % heeft een betere arbeidsmarktpositie gekregen of is actiever op de arbeidsmarkt. 3

11 Werkwijze: Om bovenstaande doelen te bereiken, wordt er systematisch de volgende werkwijze gehanteerd: - Er is draagvlak bij de gemeenten - Er is draagvlak bij uitvoeringspartners op de gebieden: onderwijs, welzijn en bibliotheek - Vanuit hun kerntaak krijgen deze partners een passende rol in de taalsamenwerking. Deze verdeling van rollen is basis voor een sluitende uitvoering van het aanbod. - Taalsamenwerking komt fysiek tot uiting in een Taalhuis. Dit is een centrale plek, waar op vaste tijden mensen kunnen komen voor aanmelding en/of advies met betrekking tot taalvragen. - Het Taalhuis wordt op een geschikt moment officieel geopend. Veel aandacht voor PR. - Alliantiepartners worden benaderd en betrokken bij het bereiken van deelnemers en vrijwilligers. Alliantiepartners zijn organisaties die in aanraking komen met de doelgroep. - Contacten met de alliantiepartners worden onderhouden door de Taalhuiscoördinator. - Elk jaar wordt er uitgebreid geëvalueerd. Beschrijving van rollen en taken Bibliotheek Het Groene Hart: Vanaf december 2014 heeft de Bibliotheek het initiatief genomen het Platform Aanpak Laaggeletterdheid op te richten volgens de aanpak Taal voor het Leven. De Bibliotheek is een open leercentrum toegankelijk voor mensen die bijvoorbeeld behoefte hebben aan ondersteuning bij taalontwikkeling. Het Taalhuis krijgt een loket in de Bibliotheek, daar komen vraag en antwoord samen. Ook biedt de Bibliotheek een uitgebreide collectie met boeken speciaal voor Laaggeletterden en wordt de toegang tot digitale ondersteuningsprogramma s breed ondersteund. - Wekelijks spreekuur voor laaggeletterden - Wekelijks Taalcafé - Wisselende activiteiten zoals Taallunch voor Taalmaatjes (7 september) Taalhuiscoördinator De Taalhuiscoördinator is de trekker en aanjager van het Platform. Afspraken vastleggen en naleven, ondersteuning bieden bij de samenwerking en het afstemmen van vraag en aanbod, bemiddelen tussen de partijen. Deze taak is essentieel om de regionale samenwerking en het Taalhuis te laten slagen. Ze benadert verschillende organisaties om het netwerk zo breed mogelijk te maken. Denk aan Vluchtelingenwerk Woerden en Vluchtelingenwerk Montfoort en Linschoten, WoerdenWijzer, Volksuniversiteit HGH, BudgetKring Woerden en de Voedselbank. Ze onderhoudt contacten met de alliantiepartners. Verder bewaakt de Taalhuiscoördinator de kwaliteit door oa de taalkaart te beheren en partijen te stimuleren de taalzoeker in te vullen, legt verbindingen tussen het non-formeel en het formeel aanbod. Ze agendeert en organiseert activiteiten rondom het Taalhuis. De Taalhuiscoördinator rapporteert aan de Gemeenten en Stichting Lezen en Schrijven hoeveel vrijwilligers, deelnemers en alliantiepartners zijn bereikt en getraind. Vrijwilligers Werving vrijwilligers Bij het Taalhuis Stichtse Vecht is gebleken dat het werven van taalvrijwilligers niet heel lastig is. Er zijn veel mensen bereid en kundig genoeg deze taak op zich te nemen. De Bibliotheek Het Groene 4

12 Hart krijgt regelmatig mensen die zich aanmelden als taalvrijwilliger. Mocht blijken dat er te weinig taalvrijwilligers zijn kunnen er structurele PR activiteiten ingezet worden. Via de Bibliotheek en de vacaturebank kunnen vrijwilligers geworven worden. Ook gemeentes zouden een wervingsactie kunnen houden (bijvoorbeeld alle 55+-ers aanschrijven) en onder haar eigen medewerkers werven. Aanmelding en matching vrijwilligers Vrijwilligers komen op verschillende manieren binnen. Dat kan via de landelijke telefoonlijn, de website van Taal voor het Leven of rechtstreeks bij de organisaties. De taalaanbieders zijn zelf verantwoordelijk voor de aanmelding en matching met een deelnemer. De Bibliotheek zal de aangemelde vrijwilligers die via het Taalhuis binnenkomen inventariseren en doorverwijzen naar organisaties die ze kunnen gebruiken. Scholing en begeleiding vrijwilligers De taalaanbieders bieden elk de eigen vrijwilligers de nodige scholing en begeleiding. Nieuw aangetrokken vrijwilligers zullen o.a. bij het Maatjescontact van Welzijn Woerden kunnen aansluiten. Zij hebben veel ervaring met het begeleiden van vrijwilligers en kunnen ondersteuning bieden. Elke taalvrijwilliger krijgt de basistraining van Stichting Lezen en Schrijven, dit is een training van 4x2,5 uur. Er kunnen per training 15 vrijwilligers deelnemen dus er zullen twee trainingen per jaar worden afgenomen. Werving en aanmelding deelnemers Toeleiding deelnemers Om taalvragers te vinden is het belangrijk dat de samenwerkende organisaties zoveel mogelijk medewerkers hebben getraind in het signaleren en doorverwijzen van Laaggeletterden. Vanuit elke organisatie zullen er medewerkers en vrijwilligers de training van Stichting Lezen en Schrijven hiervoor bijwonen om dit de toeleiding van deelnemers zo hoog mogelijk te kunnen laten zijn. Welzijn Woerden begeleidt 75 huishoudens bij thuisadministratie. Daarnaast spreken welzijnsconsulenten veel mensen die de weg in zorg en welzijn niet goed kunnen vinden. Een belangrijke plek dus om te signaleren, toeleiden naar het Taalhuis en doorverwijzen naar de taalaanbieders. Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater heeft wekelijks een spreekuur waar mensen zich kunnen melden die problematiek ervaren op het gebied van de WMO. Zij zullen in dit spreekuur ook beschikbaar zijn voor vragen op het gebied van laaggeletterdheid. Ook via de huisarts of familie komen er aanmeldingen binnen. Als zij mensen ontmoeten kunnen zij, als hier aanleiding toe is, de Taalmeter toepassen om te toetsen of mensen laaggeletterd zijn. Ook is het Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater een belangrijke toeleider voor het Taalhuis. De Taalmeter De Taalmeter is een online screeningsinstrument waarmee organisaties op een snelle en eenvoudige wijze mensen op het spoor kunnen komen die mogelijk moeite hebben met lezen. Deelnemers van de Taalmeter hebben maximaal minuten om de vragen te beantwoorden. FermWerk zet de Taalmeter in bij iedereen die in een traject geplaatst wordt. Dit zijn allemaal mensen met een bijstandsuitkering. Dit gaat om 50 a 60 mensen per jaar die FermWerk de Taalmeter laat doen. Voor mensen die onvoldoende laag scoren wordt er besproken of er behoefte is aan een cursus Nederlands. Als deze behoefte er is, dan maken ze een aangepaste leerroute en start men met lessen. Dat geldt voor WSW-ers. Bij de WWB-ers moeten mensen een leerroute Nederlands volgen omdat de uitstroom kansen op werk dan behoorlijk toenemen. 5

13 Alliantiepartners en overige vindplaatsen Alliantiepartners zijn van wezenlijk belang bij het bereiken van de laaggeletterden. Voorbeelden van alliantiepartners zijn: sociale wijkteams, huisartsen, jeugdzorg, thuiszorg, bankinstellingen, woningcorporaties, etc. Uitvoerenden van deze organisaties komen in aanraking met laaggeletterden. Stichting Lezen & Schrijven verzorgt vanuit Taal voor het Leven voor deze organisaties workshops herkennen en doorverwijzen. Ook denken uitvoerenden in deze organisaties mee wat nog meer bijdraagt aan het bereiken van de doelgroep (bv. PR in organisatiemagazines, filmpjes in wachtkamers, etc.) De ambitie is om in 2016: 10 alliantiepartners en in 2017: 5 alliantiepartners toe te voegen aan het netwerk van het Taalhuis. Coördinatie intake/leerroutes deelnemers Intake en vaststellen leerroute Elke potentiële deelnemer kan zich melden bij een vrijwillige taalprofessional. Zij zal een intake doen en een passende taalaanbieder kiezen. Facilitering Taalhuis Inrichting Taalhuis De Bibliotheek Woerden zorgt voor een geschikte plek met tafel, stoelen, computer. Deze plek moet herkenbaar zijn door bv. banner of poster, waarin de doelgroep (NT1/NT2, leeftijd, sekse) zich kan herkennen. De standaardbanner wordt aangeleverd door Stichting Lezen & Schrijven, logo en naam kunnen aangepast worden. De Bibliotheek Woerden is laagdrempelig: goed zichtbaar en bereikbaar. De collectie voor laaggeletterden is zo compleet mogelijk. Kennis van Taalhuis bij de medewerkers van de Bibliotheek Frontoffice medewerkers en vrijwilligers van de Bibliotheek Het Groene Hart krijgen een training in het herkennen van laaggeletterdheid en zij zijn op de hoogte van het Taalhuis. Zij weten hoe te handelen en te verwijzen naar het Taalhuis. Midden en eind oktober 2015 worden deze trainingen gegeven door Stichting Lezen & Schrijven. De training kan door middel van een train-de-trainer overgedragen worden. Beheer Taalzoeker De taalzoeker is een online instrument, waar taalaanbod ingevoerd kan worden. Via kan ieder, die op zoek is naar een taaltraject, het aanbod in een bepaalde regio vinden. Gegevens voor de inhoud van het programma kunnen aangeleverd worden bij de beheerder. Wie de beheerder in een bepaalde regio is, zal in overleg plaatsvinden. De beheerder ontvangt dan een code en kan daarmee aanbod aanvullen of wijzigen. Contactbeheer alliantiepartners Alliantiepartners zijn bondgenoten in de strijd tegen de laaggeletterdheid. Het zijn organisaties, bedrijven of instellingen die regelmatig in aanraking komen met laaggeletterden. Alliantiepartners zijn onmisbaar in het bereik van een brede doelgroep. Voorbeelden van mogelijke alliantiepartners zijn: huisartsen, wijkteams, woningcorporaties, zorginstellingen, banken, scholen, etc. Stichting Lezen & Schrijven verzorgt voor deze organisaties workshops herkennen en doorverwijzen. Ook denken uitvoerenden in deze organisaties mee wat nog meer bijdraagt aan het bereiken van de doelgroep (bv. PR in organisatiemagazines, filmpjes in wachtkamers etc.) Iedere alliantiepartner legt schriftelijk vast wat hun bijdrage zal zijn. Hiervoor is een document ontwikkeld waarop dit vastgelegd kan worden: alliantiedocument. De Taalhuiscoördinator onderhoudt de contacten met de alliantiepartners. 6

14 Financiën Het is van belang dat de financiën rond zijn voor de start met de oprichting van het Taalhuis. De kernpartners doen zoveel mogelijk taken binnen het huidige takenpakket. In omringende regio s is gebleken dat er minimaal een Taalhuiscoördinator nodig is wil dit Platform Aanpak Laaggeletterdheid succesvol zijn. Deze trekkersrol is de verbindende factor tussen alle partijen en maakt de regionale samenwerking in de vorm van een Taalhuis mogelijk. In de bijlage Verantwoording financiën Taalhuis staat beschreven wat de landelijke kosten zijn van Laaggeletterdheid. Ook staat er toegespitst wat de kernpartners bereid zijn te investeren aan uren in het Taalhuis en welke aanvullende middelen nodig zijn vanuit de Gemeente. Als de Gemeente akkoord geeft voor deze financiering voor 2016/2017/2018 zal de Stichting Lezen en Schrijven een Vliegwielbijdrage financieren voor de opstart van het Taalhuis. Tot 1 oktober 2015 kan deze Vliegwielbijdrage worden aangevraagd. Harmelen, september 2015 Bibliotheek Het Groene Hart FermWerk Prago Welzijn Woerden Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater SWOM 7

15 Verantwoording financiën Taalhuis 8

16 Onderzoek kosten laaggeletterdheid In 2013 is door Stichting Lezen en Schrijven in samenwerking met o.a. Maastricht University School of Business and Economics Educational Research & Development en met medewerking van Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO), Price Waterhouse Coopers (PWC) en SEO Economisch Onderzoek (SEO) een publicatie uitgebracht: Feiten & cijfers geletterdheid Overzicht van de gevolgen van laaggeletterdheid en opbrengsten van investeringen voor samenleving en individu In 2013 is door PWC een schatting gemaakt van de kosten van laaggeletterdheid. De totale jaarlijkse kosten van laaggeletterdheid in Nederland zijn erg hoog - ca. 560 miljoen. Per laaggeletterde komt dit neer op gemiddeld 550 per jaar. Een groot deel van deze kosten (ca. 63%) wordt veroorzaakt door een verminderde productiviteit en verminderde belastinginkomsten. Een lagere productiviteit betekent op de middellange termijn een lager inkomen voor de laaggeletterde. Voor de (lokale) overheid betekent dit een verlies van ca. 140 per laaggeletterde, oftewel rond 140 miljoen aan belasting die niet kan worden geïnd. Hier komen de uitkeringskosten voor werkloze laaggeletterden nog bij. Deze kosten worden geschat op ca. 75 miljoen per jaar (of ca. 75 per laaggeletterde persoon/ ,- per uitkeringsontvanger). De totale kosten door laaggeletterdheid, inclusief de relatief hoge kosten voor de overheid, geven aan dat er mogelijk veel winst te boeken is door het aanpakken van laaggeletterdheid. De trend naar een technologisch intensieve werkgelegenheid en minder afhankelijkheid van handarbeid versterkt de noodzaak voor verbetering van geletterdheid. Dus de bestrijding van laaggeletterdheid verlaagt in potentie enorm veel maatschappelijke kosten (PWC, 2013). 9

17 Taalhuis Het Groene Hart Investering van de eigen organisatie in Het Taalhuis Bibliotheek Het Groene Hart Bijwonen overleg PAL uur per maand a 25,- Wekelijks Spreekuur Taalhuis uur per week a 25,- Wekelijks Taalcafé uur per week a 25,- Wervende activiteiten uur per maand a 25,- Scholing medewerkers uur per jaar a 25,- Collectie Totaal Prago Bijwonen overleg PAL uur per maand a 25,- Inzet specialistische taalkennis uur per maand a 25,- Totaal SWOM Bijwonen overleg PAL uur per maand a 25,- Scholing medewerkers uur per maand a 25,- Werving, intake, specialistische inzet uur per maand a 25,- Totaal Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater* Bijwonen overleg PAL uur per maand a 72,- Scholing medewerkers uur per jaar a 72,- Informeel netwerk uur per maand a 72,- Spreekuur vacaturebank uur per maand a 72,- Totaal *Onder voorbehoud van de productieafspraken dien aangaande die gemaakt zijn met de Gemeenten 2016/

18 FermWerk Bijwonen overleg PAL uur per maand a 25,- Implementatie Taalmeter x 15 min per jaar Scholing medewerkers uur per maand a 25,- Coördinatie taalmaatjes uur per maand a 25,- Inzet specialistische taalkennis uur per maand a 25,- Totaal Welzijn Woerden* Bijwonen overleg PAL uur per maand a 72,- Scholing medewerkers uur per maand a 72,- Informeel netwerk uur per maand a 72,- Totaal *Onder voorbehoud van de productieafspraken dien aangaande die gemaakt zijn met de Gemeenten 2016/2017 Totale eigen investering partners: Benodigde investering van de Gemeente Deze uren zijn bedoeld om de volgende ambities van het Taalhuis te behalen: - Te bereiken aantal nieuwe deelnemers: 2016: 100 (waarvan 50 NT1 en 50 NT2), in 2017: Te scholen aantal nieuwe vrijwilligers: 2016: 30, 2017: 30 - Te bereiken aantal nieuwe alliantiepartners: 2016: 10, 2017: 5 Taalhuiscoördinator uur per week a 30, Taken: De Taalhuiscoördinator is de trekker en aanjager van het Platform. - Afspraken vastleggen en naleven - Ondersteuning bieden bij de samenwerking en het afstemmen van vraag en aanbod - Bemiddelen tussen de partijen. - Regionale samenwerking mogelijk maken, stimuleren en uitbreiden. - Doelstellingen Taalhuis nastreven. 11

19 - Alliantiepartners benaderen om het netwerk zo breed mogelijk te maken. Samenwerking zoeken met Volksuniversiteit HGH, Vluchtelingenwerk Woerden, BudgetKring Woerden, huisartsen, wijkteams, de Voedselbank, commerciële taalaanbieders, etc. - Kwaliteit bewaken door de taalkaart te beheren en de taalzoeker te stimuleren. - Agenderen en organiseren van activiteiten rondom het Taalhuis. 12

20 Vliegwielbijdrage Taalhuis Montfoort, Oudewater, Woerden Visie Taalhuis Er is behoefte aan een overzicht van het taalaanbod, waar advies wordt gegeven over een passende cursus en waar wellicht ook taalles wordt gegeven. Het Taalhuis is een fysieke en digitale plek waar taalvraag en taalaanbod op het gebied van de Nederlandse taal bij elkaar komen. Het doel is zoveel mogelijk laaggeletterden in de drie gemeenten te bereiken en hun taalvaardigheid aantoonbaar te verbeteren. We trekken als gelijkwaardige partners hier samen in op. Ieder brengt zijn of haar eigen expertise in. Dankzij deze bundeling van krachten versterken we elkaar en zorgen we voor een kwalitatief goed en gevarieerd aanbod dat goed aansluit bij de verschillende hulpvragen. De kernpartners werken nauw samen met alle mogelijke andere samenwerkingspartners. Alliantiepartners Taalhuis Kernpartners van het Taalhuis Montfoort/Oudewater/Woerden zijn: de Bibliotheek HGH, Fermwerk, Prago, Stichting Vluchtelingenwerk Montfoort/Linschoten, de SWOM, Welzijn Woerden, Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater en Stichting Lezen en Schrijven. De kernpartners en taalaanbieders vormen samen een alliantie en tekenen allen een verklaring. In 2016 worden er 10 extra alliantiepartners geworven waarmee inhoudelijke afspraken worden gemaakt. En in 2017 komen daar 5 partners bij. Vliegwielbijdrage Met deze financiering bekostigt Stichting Lezen & Schrijven de opstart van het Taalhuis en wordt er een Taalhuiscoördinator aangesteld van 1 oktober t/m 31 december 2015 = 6.240,- (13 weken x 16 uur x 30,-) inclusief BTW Stichting Lezen & Schrijven maakt het geld over naar de Bibliotheek Het Groene Hart, zij stellen een Taalhuiscoördinator beschikbaar. Continuïteit Wanneer het Taalhuis de resultaten boekt, zoals afgesproken in het plan van aanpak, wordt de financiering van het Taalhuis door de gemeente gecontinueerd voor 2016 en 2017 vanuit de WEB middelen en wordt er een meerjarenplan opgesteld. Te bereiken cursisten en vrijwilligers In 2016 gaan de partners samen: cursisten bereiken en toeleiden naar een taalcursus vrijwilligers werven en opleiden via de basistraining van Taal voor het Leven In 2017 gaan de partners samen: cursisten bereiken en toeleiden naar een taalcursus vrijwilligers werven en opleiden via de basistraining van Taal voor het Leven Concrete acties werving De taalaanbieders werven zelf hun vrijwilligers en cursisten. Daarbij worden ook taalvrijwilligers geworven door de vrijwilligerscentrale. De taalhuiscoördinator zet samen met taalvrijwilligers actief PR acties uit en maakt concrete afspraken met nieuw te werven partners waardoor de toestroom van cursisten naar het Taalhuis toeneemt. Commitment Taal voor het Leven De partners maken gebruik van de basistraining en het lesmateriaal van Taal voor het Leven dat Stichting Lezen & Schrijven beschikbaar stelt. De taalaanbieders zetten hun taalaanbod in de Taalzoeker en maken gebruik van de monitoring (lees-, schrijf-, reken-, digitale toetsen, sociale

21 inclusie) die Stichting Lezen & Schrijven aanbiedt. Vanuit Taal voor het Leven bieden we intervisiebijeenkomsten aan voor Taalhuiscoördinatoren en taalconsulenten zodat de deskundigheid wordt bevordert en de kennis landelijk gedeeld kan worden. De aantallen geworven en opgeleide cursisten en vrijwilligers worden bij het Taalhuis geregistreerd in het registratiesysteem dat Stichting Lezen & Schrijven beschikbaar stelt. Vliegwielbijdrage Kernpartners verklaren te voldoen aan de rollen zoals opgenomen in het plan van aanpak Laaggeletterdheid Montfoort, Oudewater, Woerden. Ondertekening: uiterlijk 1 oktober 2015 Organisatie: Gemeente Woerden (mede namens Oudewater en Montfoort) Naam: Handtekening: Organisatie: Bibliotheek Het Groene Hart Naam: Handtekening: Organisatie: SWOM Naam: Handtekening: Organisatie: Prago Naam: Handtekening: Organisatie: Fermwerk Naam: Handtekening: Organisatie: Stichting Vluchtelingenwerk Montfoort/Linschoten Naam: Handtekening: Organisatie: Welzijn Woerden Naam: Handtekening:

22 Organisatie: Sociaal Stadsteam Welzijn Oudewater Naam: Handtekening: Organisatie: Stichting Lezen & Schrijven Naam: Handtekening:

23 Slim samenwerken loont Uitbreiden en versnellen Resultaten Taal voor het Leven na twee jaar in de regio 2013 en 2014

24 Samenwerkingspartners Taal voor het Leven Regio stad amsterdam ABC-Alliantie ABC/Taal op Scherp AKROS Amsta BlijfGroep CABO Cybersoek De Talentenschool Dynamo Espria WZN Eva & Adam Gemeente Amsterdam GGD Amsterdam Gilde Amsterdam Hogeschool van Amsterdam BOOT Hogeschool van Amsterdam Urban Management Impuls/Daadkracht IVIO Kansrijk Zuidoost Kraamvogel Leef en Leer! Lions Zuidas MUG Magazine Nederlands Centrum Buitenlanders NL Training OLVG Open Leer Centrum Openbare Bibliotheek Amsterdam OSA P oema Pantar Amsterdam Pluspunt-Eigenwijks Puur Zuid ROC van Amsterdam Rotary Amsterdam SAB catering SEZO Sint Lucas Andreas Ziekenhuis SIPI Stichting Doras Amsterdam Noord Stichting Andische Stichting Turks Onderwijs Centrum Stichting Witte Tulp Taal en COAST op Maat Taal in het Bedrijf Taal op Scherp TopTaal Venzo Vereniging Adrar Volksbond Volksuniversiteit Amsterdam VONK VoorUit Project Vrijwilligers Centrale Amsterdam Vrijwilligersacademie Vrijwilligerscentrale Amstelland Vrouw en Vaart VUmc Ymere Regio Flevoland Basisz Caritas Urk De Alliantie Flevoland De Schoor De Nieuwe Bibliotheek Espria/Icare FlevoMeer Bibliotheek Flevoziekenhuis Gemeente Almere Gemeente Lelystad Gemeente Noordoostpolder Gemeente Urk Gemeente Zeewolde GoedeStede Homestart Humanitas Dronten Humanitas Almere IVIO-Integratie Kinderopvang Dronten Kinderopvang Zeewolde Kwintes Dronten Maatjes Project Dronten ROC Friese Poort ROC Landstede ROC van Flevoland SITRO Stichting Individueel Taal- en Rekenonderwijs Stichting Carrefour Stichting VluchtelingenWerk Zeewolde Stichting Welzijn De Meerpaal UWV Flevoland Vereniging Bedrijfskring Almere Vitree Flevoland Vluchtelingen- Werk Dronten VMCA Welzijn Zeewolde Ymere Zorggroep Almere Regio Haaglanden ADO Den Haag Bibliotheek aan de Vliet Bibliotheek Den Haag Bibliotheek Maassluis, Midden Delfland Bibliotheek Oostland Bibliotheek Westland Bibliotheek Zoetermeer Brijder Verslavingszorg CBS de Horizon Cooperatief Eigenwijzer De Haagse Hogeschool Dienst Sociale Werkvoorziening Rijswijk Doe Weer Mee DOK Delft First Security Events FloraHolland Fox AOB Gemeente Delft Gemeente Den Haag Gemeente Leidschendam-Voorburg Gemeente Midden-Delfland Gemeente Pijnacker-Nootdorp Gemeente Rijswijk Gemeente Westland Gemeente Zoetermeer Gilde SamenSpraak Huisartsen Kring Haaglanden Humanitas HWWZorg Instituut het Centrum Jong Florence Kessler Stichting Kinderboekenmuseum Leger des Heils Lions International Lions Randstad Participe Patijnenburg PEP PI Zoetermeer ProBiblio ROC ID College ROC Mondriaan Sagenn Schuldhulpmaatje Den Haag Stichting Anton Constandse Stichting Jeugdformaat Stichting Jeugdwerk s-gravenhage-oost Stichting Ouder en School Plus Stichting Piëzo Stichting Stunt Stichting Welzijn en Ondersteuning Pijnacker Stichting Welzijn Midden-Delfland Stichting Xtra Taal aan Zee Taal in de buurt Taal op eigen Kracht UWV Haaglanden VBM Businessclub Den Haag VIP Zoetermeer Vitis Welzijn VluchtelingenWerk Rijswijk VluchtelingenWerk Zuidvleugel VoorleesExpress Welzijn Rijswijk Welzijn Scheveningen Woej Regio IJssel-Vechtstreek Bibliotheek Dalfsen Bibliotheek Deventer Bibliotheek Hardenberg Bibliotheek Kampen Bibliotheek Meppel Bibliotheek Noord Veluwe Bibliotheek Olst/Wijhe Bibliotheek Ommen Bibliotheek Raalte Bibliotheek Staphorst Bibliotheek Steenwijkerland Bibliotheek Zwartewaterland Bibliotheek Zwolle Brede School Steenwijk West Budget Wijzer Businessclub Capabel Taal Zwolle De Kern EHBO Steenwijk Espria (Icare VenV, WNZ, Icare JGZ, de Trans) Gemeente Dalfsen Gemeente Deventer Gemeente Hardenberg Gemeente Hattem Gemeente Heerde Gemeente Kampen Gemeente Oldebroek Gemeente Olst-Wijhe Gemeente Ommen Gemeente Raalte Gemeente Staphorst Gemeente Steenwijkerland Gemeente Zwartewaterland Gemeente Zwolle Gilde Samenspraak Hofstra Trainingen BV Ichtus College afdeling praktijkonderwijs IGSD Steenwijkerland/Westerveld Impact WSW Kampen In Balans IVIO-integratie Kadera Kinderboerderij Cantecleer Kulterhus Olst-Wijhe Leger des Heils MEE IJsseloevers Praktijkonderwijs de Hoeksteen Provincie Overijssel Rabobank Randstad Uitzendbureau ROC Aventus ROC Deltion ROC Landstede Rode Kruis Kop van Overijssel ROZIJ werk RSG Tromp Meesters Scania Productions SMON Welzijn Speciaal basisonderwijs SO/VSO Kampen Steunpunt vrijwilligers Ouderen Staphorst Stichting de Stuw Stichting Kringloop Steenwijk Stichting Stipt Stichting Welzijn Ouderen Olst-Wijhe Stichting Welzijn voor Ouderen Timpaan Welzijn Travers Welzijn UWV Werkbedrijf VluchtelingenWerk Oldebroek VluchtelingenWerk Oost Nederland Hardenberg VluchtelingenWerk Overijssel VOC Vrijwilligerscentrale Zwolle Doet Vrijwilligerspunt Dalfsen Vrijwilligerssteunpunt Ommen VUSO (Vrije Universiteit Studenten Organisatie) Welzijn Kampen WEZO groep WSW Impact WSW Voorziening NoordWestGroep Regio Midden-Utrecht Acceptus AxionContinu Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen Bibliotheek Lek & IJssel Bibliotheek Utrecht Bibliotheek Z-O-U-T BonTalen & Partners BV DOENJA Dienstverlening Douwe Egberts Ferm Werk N.V. Gemeente Bunnik Gemeente De Bilt Gemeente IJsselstein Gemeente Nieuwegein Gemeente Stichtse Vecht Gemeente Utrecht Gemeente Utrechtse Heuvelrug Gemeente Wijk bij Duurstede Gemeente Woerden Gemeente Zeist GGD Nederland Gilde Utrecht Gilde Zeist Hema Hogeschool van Utrecht Humanitas Utrechtstad, Lek en Weide International Christian Fellowship JTI (Japan Tabacco International) Leger des Heils LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) Me kaar MeanderOmnium Slim samenwerken loont Uitbreiden en versnellen