cu 08348/2018 onderwerp

Transcriptie

1 Herengracht 23 Postbus BC Den Haag telefoon (070) fax (070) de heer drs. A. Slob minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Postbus BJ 's-gravenhage,,1111ii,, Il Il 11,11,,1,,11,1,1,, 11,1,111 Il Interprovinciaal Overleg uw brief van uw kenmerk ons kenmerk cu 08348/2018 onderwerp IPO-reactie consultatie spoedswetvoorstel ter maximering aantal regionale publieke media-instellingen in de Mediawet datum 25 januari 2018 Geachte heer Slob, Het bestuur van de Vereniging Interprovinciaal Overleg (IPO) heeft in zijn vergadering van heden ingestemd met de bij uw ministerie reeds bekende IPO-reactie consultatie spoedswetvoorstel ter maximering aantal regionale publieke media-instellingen in de Mediawet. De tekst treft u hieronder integraal aan. Bijgevoegd is de Memorie van Toelichting bij het spoedwetsvoorstel, met daarin een kleine correctie met betrekking tot een verwijzing naar een wetsartikel. Aanleiding en beoogde inwerkingtreding Op 15 december 2017 is de ministerraad akkoord gegaan met het spoedwetsvoorstel wijziging van de Mediawet 2008 in verband met maximering van het aantal regionale publieke media instellingen. De spoed komt voort uit een serieuze 'dreiging' van een 14e aanvraag voor een regionale omroep. De wetswijziging is aangekondigd via een persbericht na de ministerraad van 15 december 2017, met het doel de wet aan te kunnen passen met terugwerkende kracht tot 16 december jl. Consultatie Consultatie van het IPO over dit spoedwetsvoorstel is nodig, omdat in artikel I van het wetsvoorstel (het voorgestelde artikel 2. 62, eerste lid, van de Mediawet 2008) een taak wordt belegd bij Gedeputeerde Staten van de provincies. Er vindt verder geen (openbare internet- of interdepartementale) consultatie plaats; het wetsvoorstel ligt simultaan ter advisering voor aan de Raad van State. Wel is de inhoud van het wetsvoorstel besproken met de Stichting Regionale Publieke Omroep (RPO). De RPO heeft aangegeven zich te kunnen vinden in de voorgestelde werkwijze. Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen : mevrouw E. Alkema : : één

2 - 2 - Gelet op de gewenste spoed was het niet mogelijk om het!po nog te consulteren vóór de behandeling van het spoedwetsvoorstel door de ministerraad op 15 december Daarom heeft de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, de heer drs. A. Slob, hierover direct na de ministerraadsvergadering gebeld met waarnemend!po-bestuursvoorzitter de heer Remkes. Met de heer Remkes is afgesproken dat OCW het spoedwetsvoorstel ter consultatie naar het!po stuurt onder verwijzing naar het besluit van de ministerraad en voornoemd telefoongesprek. De heer Remkes zal dan bevorderen dat het!po snel met een reactie op dit spoedwetsvoorstel komt. Inhoud wetsvoorstel Met als doel versnippering van rijksmiddelen voor de regionale publiek omroep te voorkomen, beoogt het wetsvoorstel, naar analogie van de regeling voor aanwijzing van lokale publieke mediainstellingen: 1. het aantal regionale publieke media-instellingen tot het huidige aantal per provincie te maximeren, te weten één per provincie met uitzondering van de twee regionale publieke media-instellingen in de provincie Zuid-Holland; 2. als meer dan één regionale instelling in een provincie aan de eisen gesteld aan een regionale publieke media-instelling (Mediawet artikel 2.61, tweede lid) voldoet, bevorderen Gedeputeerde Staten, voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is, het samengaan van die instellingen. Standpunt IPO Provincies verwachten van de Rijksoverheid dat zij de voorwaarden schept voor zelfstandige omroepfuncties in de regio met een kwalitatief, onafhankelijk en onderscheidend regionaal journalistiek aanbod. Het belang van adequate journalistiek op regionaal schaalniveau neemt toe onder invloed van decentralisatie van overheidstaken en de behoefte van de samenleving om uiting te geven aan een gemeenschappelijke regionale culturele identiteit. In het besef dat wij op grond van de Mediawet geen wettelijke verantwoordelijkheid hebben voor instandhouding van regionale omroepen, en constaterende dat de betrokkenheid van provincies varieert van geen tot subsidiërend, geven wij deze reactie op uw wetsvoorstel af. Daarbij hanteren de provincies de waarborgen die zijn afgesproken bij recentralisatie per 2014: 1. een zelfstandige omroepfunctie met eigen en voldoende budget;. 2. inhoudelijke autonomie van de omroepen is daarbij essentieel, met onafhankelijke redacties; 3. verankering van regionale binding; 4. totstandkoming van programma's in dialoog met de regio, zodat kijkers en luisteraars zich hierin herkennen en deze waarderen. 1. Het maximeren van het aantal regionale publieke media-instellingen Het IPO onthoudt zich van een oordeel over het maximeren van het aantal regionale publieke media-instellingen. Het is aan de voor instandhouding van regionale omroepen verantwoordelijk minister en het Commissariaat voor de Media (CvdM) om een oordeel te vellen over het maximaal aantal publieke media-instellingen en zorg te dragen voor een effectieve inzet van middelen. Het waarborgen van de kwaliteit en de vier waarborgen die het!po heeft geformuleerd zijn hierbij uiteraard van belang.

3 GS bevorderen het samengaan van regionale publieke media-instellingen, wanneer er in een provincie meerdere ziin die voldoen aan de daaraan gestelde wetteliike eisen (conform huidig artikel ). Het IPO adviseert de voorgestelde wettelijke opdracht aan Gedeputeerde Staten voor het bevorderen van het samengaan van regionale publieke media-instellingen te schrappen uit het wetsvoorstel. Provincies vinden dat ze hier geen rol hebben, omdat ze geen wettelijke verantwoordelijkheid meer hebben voor instandhouding van regionale omroepen. De verantwoordelijkheid en het budget voor de regionale omroepen zijn overgegaan naar het landelijk niveau. Het naar analogie met de lokale publieke media-instellingen (Memorie van Toelichting bij wetsvoorstel) gelijkschakelen van de opdracht aan gedeputeerde staten gaat voor provincies en regionale publieke media-instellingen ook niet op: gemeenten hebben immers wel de bekostigingsrelatie met de lokale omroepen. Het!PO vindt dat het CvdM zijn wettelijke rol voor een onafhankelijke toetsing van aanwijzingsaanvragen van regionale publieke media-instellingen moet pakken en dat daarbij kan worden volstaan met de adviesrol van Provinciale Staten conform artikel Het CvdM heeft de kennis en het inzicht in inhoud en financiën van de omroepinstellingen om die toetsing te doen. Mocht het CvdM over een mogelijke 2e of Je aanvraag vanuit één provincie een advies willen hebben vanuit Provinciale Staten over welke partij volgens Provinciale Staten het beste in staat is de functie van regionale media-instelling te vervullen, dan staat het hem vrij om de betreffende provincie een dergelijk advies te vragen. Provinciale Staten zijn echter niet gehouden om hieraan tegemoet te komen en een voorkeur voor een bepaalde partij uit te spreken. Gelet op artikel 2. 61, derde lid van de Mediawet 2008 beperkt de wettelijke rol van Provinciale Staten zich tot de toetsing of de betreffende media-instelling voldoet aan de eisen genoemd in het tweede lid van artikel 2.61 van de Mediawet Zoals bekend heeft Omrop Fryslên (OF) vanwege het gebruik van de Friese taal een bijzondere positie binnen de regionale omroepen. Omwille van deze positie, samen met de aanvullende subsidie van de provincie voor Friestalige programma's, dient er een dwingende adviserende rol te zijn voor de provincie Frvslên. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, INTERPROVINCIAAL OVERLEG wnd. voorzitter

4 WIJW LLEMALEXANDER, BIJ DE GRATIE GODS, KONING DER NEDERLANDEN, PRINS VAN ORANJE-NASSAU, ENZ. ENZ. ENZ. Voorstel van wet tot wijziging van de Mediawet 2008 in verband met maximering van het aantal regionale publieke media-instellingen Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is om op korte termijn het aantal regionale publieke media-instellingen in Nederland te maximeren op het huidige aantal per provincie en dat daarvoor wijziging van de Mediawet 2008 nodig is; Zo is het, dat Wij, de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze: Artikel I Artikel 2.62 van de Mediawet 2008 komt te luiden: Artikel Als meer dan één regionale instelling in een provincie aan de eisen, bedoeld in artikel 2.61, tweede lid, voldoet, bevorderen gedeputeerde staten voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is het samengaan van die instellingen. 2. Er kan per provincie één regionale publieke media-instelling worden aangewezen, waarbij het Commissariaat acht slaat op alle factoren die voor het functioneren van de instelling van belang kunnen zijn. 3. In afwijking van het tweede lid kunnen in de provincie Zuid-Holland twee regionale publieke media-instellingen worden aangewezen. Artikel II. Inwerkingtreding Deze wet treedt, onder toepassing van artikel 12, eerste lid, van de Wet raadgevend referendum, in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van het Staatsblad waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 16 december Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren die zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden. W8997.K-1 concept MR

5 Gegeven De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, W8997.K-1 concept MR

6 Memorie van toelichting Algemeen dee l Inleiding Dit voorstel tot wijziging van de Mediawet 2008 strekt ertoe dat op korte termijn de regels voor de aanwijzing van regionale publieke media-instellingen (rpmi's) zodanig worden gewijzigd dat het aantal rpmi's in Nederland wordt gemaximeerd op het huidige aantal per provincie. Deze maatregel en de snelle invoering daarvan zijn noodzakelijk. Voorop staat het belang van een stevige regionale publieke mediadienst, met een kwalitatief hoogwaardig media-aanbod, waarvan onafhankelijke journalistiek een essentieel onderdeel uitmaakt. Met dit belang is onverenigbaar dat het beperkt beschikbare budget wordt verdeeld over meer rpmi's dan op dit moment zijn aangewezen. Veeleer is wenselijk dat wordt ingezet op bundeling van initiatieven en samenwerking, ten behoeve van een efficiënte en effectieve regionale publieke omroep. De regionale publieke omroep in Nederland heeft een geschiedenis van meer dan 70 jaar. In Limburg startten in 1945 de eerste regionale radio-uitzendingen. Geleidelijk werden ook in andere provincies regionale instellingen opgericht. De laatste toevoeging was in Zeeland, waar in 1990 met regionale uitzendingen werd gestart. Op die manier is in elke provincie één instelling tot stand gebracht. Alleen in Zuid-Holland zijn twee rpmi's actief, een in die provincie historisch gegroeide situatie. Er bestaat dus al jarenlang een status quo van dertien rpmi's. Met ingang van 1 januari 2014 is de bekostiging van deze instellingen overgeheveld van de provincies naar het Rijk. 1 Rpmi's hebben volgens artikel Mediawet 2008 aanspraak op bekostiging die een kwalitatief hoogwaardig media-aanbod mogelijk maakt en waardoor continuïteit van de financiering is gewaarborgd. De realiteit is dat het beschikbare budget beperkt is. Sinds de centralisering van de bekostiging wordt de rijksbijdrage verdeeld over de dertien aangewezen instellingen volgens een procentuele verdeelsleutel die is opgenomen in het Mediabesluit De Mediawet 2008 bevat echter nog steeds een bepaling die aanwijzing van meer dan één rpmi per provincie toelaat. Huidige regels aanwijzing Het Commissariaat voor de Media (Commissariaat) kan op grond van artikel 2.61, eerste lid, Mediawet 2008 rprni's aanwijzen. Het tweede lid van artikel 2.61 bepaalt aan welke vereisten een instelling moet voldoen om te kunnen worden aangewezen. Voor aanwijzing komen in aanmerking instellingen die: (1) rechtspersoon naar Nederlands recht met volledige rechtsbevoegdheid zijn, (2) - kort gezegd - statutair als doel hebben het uitvoeren van de publieke media-opdracht op regionaal niveau, en (3) een representatief orgaan hebben dat het beleid voor het media-aanbod bepaalt. Volgens artikel 2.61, derde lid, geschiedt aanwijzing nadat provinciale staten van de desbetreffende provincie hebben geadviseerd over de vraag of de instelling voldoet aan de eisen van artikel 2.61, tweede lid. Budgettaire overwegingen spelen daarbij geen rol. Daarnaast bepaalt het huidige artikel 2.62 Mediawet 2008 dat per provincie ten minste één rpmi wordt aangewezen voor zover door één of meer instellingen uit de desbetreffende provincie een aanvraag voor een aanwijzing is ingediend. Daarmee is de toekenning van een aanvraag tot aanwijzing als rpmi naast de bestaande rpmi's een reële mogelijkheid. Voorstel 1 Wet van 18 december 2013 tot wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met onder meer aanpassing van de rljksmediabljdrage en overheveling van het budget voor de bekostiging van de regionale omroepen van het provinciefonds naar de mediabegroting (Stb. 2013, 570) W8997.K-1 concept MR

7 Voorgesteld wordt om voor de aanwijzing van rpmi's een regeling te treffen die analoog is aan de regeling die de Mediawet 2008 al kent voor de aanwijzing van lokale publieke media-instellingen (artikel 2.63). Dit betekent dat voortaan per provincie maximaal één rpmi kan worden aangewezen. De historisch gegroeide afwijkende situatie in Zuid Holland wordt geëerbiedigd. Daar wordt aanwijzing van twee rpmi's het maximum. Ook naar analogie met de lokale publieke media-instellingen krijgen gedeputeerde staten de opdracht om, indien zich meer dan één instelling meldt die aan de wettelijke eisen voldoet, voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is te bevorderen dat die instellingen samengaan. Aldus wordt in een situatie van méér gegadigden steeds gezocht naar mogelijkheden tot bundeling of samenwerking. Een aanwijzing als rpmi geldt voor vijf jaar (artikel 2.65, eerste lid). De Mediawet 2008 bevat geen voorschriften over het moment waarop een aanwijzing ingaat, en een aanvraag voor aanwijzing als rpmi kan door een nieuwe gegadigde op elk moment worden ingediend. Dit maakt dat voor dit wetsvoorstel niet alleen wordt gestreefd naar spoedige inwerkingtreding, maar ook dat het noodzakelijk wordt geacht aan de wetswijziging, wanneer zij in werking is getreden, terugwerkende kracht te verlenen. Zie hierover verder de artikelsgewijze toelichting bij artikel Il. Het Commissariaat is over de voorgenomen wijziging en de aanpak daarvan geconsulteerd. Het Commissariaat heeft laten weten te verwachten dat het voorstel goed uitvoerbaar is. De bepalingen over de aanwijzing van lokale publieke mediainstellingen, die als voorbeeld voor de nieuwe aanwijzingsbepalingen voor de rpmi's hebben gediend, zijn voor het Commissariaat in de praktijk goed werkbaar. Artikelsgewijs deel Artikel I (artikel 2.62) Aangesloten wordt bij de regeling voor de lokale publieke media-instellingen. Volgens het eerste lid bevorderen gedeputeerde staten voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is het samengaan van de instellingen, wanneer meer dan één instelling voldoet aan de eisen van artikel 2.62, tweede lid, Mediawet Het tweede lid maakt duidelijk dat er per provincie maar één rpmi kan worden aangewezen. Het derde lid bevat de bepaling die de situatie in Zuid-Holland eerbiedigt: in die provincie kunnen maximaal twee rpmi's worden aangewezen. Ook bij een aanwijzing in Zuid-Holland geldt uiteraard het voorschrift van het tweede lid dat het Commissariaat acht slaat op alle factoren die voor het functioneren van de aan te wijzen instelling van belang kunnen zijn. l Met opmerkingen [-1]: Greetje: dit Is onjuiste [ verwijzing. Er moet verwezen worden naar artikel 2.61, tweede lid, Mediawet 2008 Artikel II (inwerkingtredingsbepaling) De urgentie van de invoering van de voorgestelde wijziging is groot. Voorop staat het belang van een kwalitatief hoogwaardig media-aanbod door de regionale publieke mediadienst. Het beperkt voorhanden budget is een gegeven, zodat uitbreiding van het aantal aangewezen rpmi's onwenselijk is. Veeleer moet worden ingezet op bundeling van initiatieven en samenwerking, ten behoeve van een efficiënte en effectieve regionale publieke omroep. Toevoeging van rpmi's zou versnippering van het budget betekenen. Daarbij is indiening van een aanvraag tot aanwijzing als rpmi op elk moment mogelijk. De urgentie leidt ertoe dat is gekozen voor inwerkingtreding met voorbijgaan aan het beleid over de vaste verandermomenten, en dat een beroep wordt gedaan op de uitzonderingsbepaling van de Wet raadgevend referendum. Verder wordt het noodzakelijk geacht aan de voorgenomen wijziging, wanneer zij in werking treedt, terugwerkende kracht te verlenen. Daarvoor is aansluiting gezocht bij de beleidslijn over terugwerkende kracht in fiscale regelgeving (Kamerstukken II, 1996/97, , nr. 1). Volgens deze beleidslijn zijn bij het toekennen van terugwerkende kracht aan belastende fiscale maatregelen twee aspecten van belang: de rechtvaardiging van de terugwerkende kracht enerzijds en de periode van terugwerkende kracht anderzijds. De rechtvaardiging van de terugwerkende kracht is voor dit wetsvoorstel gebaseerd op de W8997.K-l concept MR

8 urgentie zoals hierboven omschreven. Wat betreft de periode van de terugwerkende kracht: deze wordt beperkt tot het moment waarop van de betrokkenen redelijkerwijs kan worden gevergd dat zij met de verandering in de regelgeving rekening konden houden. Uitgangspunt daarbij is dat de wetswijziging niet verder terugwerkt dan tot het moment waarop van regeringswege het voornemen tot de wijziging publiek is gemaakt, in dit geval door middel van een persbericht, uitgebracht op 15 december Het voorstel is dan ook de voorgenomen wijziging na inwerkingtreding terugwerkende kracht te verlenen tot en met 16 december De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, Arie Slob W8997.K-1 concept MR