1. Inkomstenbelasting/premie

Transcriptie

1 Tabellen IB/PH Inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen Inkomstenbelasting Belastingplicht Inkomstenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen. Binnenlandse belastingplichtigen voor de inkomstenbelasting zijn de natuurlijke personen die in Nederland woonachtig zijn. Buitenlandse belastingplichtigen zijn de natuurlijke personen die niet in Nederland woonachtig zijn maar wel Nederlands inkomen genieten Partnerregeling Bij de heffing van inkomstenbelasting speelt de partner van de belastingplichtige een rol. Als partner wordt aangemerkt (ook wel de partnerregeling genoemd): de echtgenoot; de ongehuwde meerderjarige persoon met wie ongehuwde meerderjarige belastingplichtige een notarieel samenlevingscontract is aangegaan en die op hetzelfde woonadres in de basisregistratie personen staat ingeschreven; degene met wie de belastingplichtige op hetzelfde woonadres in de basisregistratie personen staat ingeschreven en uit wiens relatie met de belastingplichtige een kind is geboren, of die een kind van de belastingplichtige heeft erkend dan wel van wie een kind door de belastingplichtige is erkend, of die in een pensioenregeling als partner van de belastingplichtige is aangemeld, of die samen met de belastingplichtige een eigen woning in eigendom heeft, of die evenals de belastingplichtige meerderjarig is en waarbij op dat woonadres ook een minderjarig kind van ten minste 1 van beiden staat ingeschreven, echter partnerschap is niet aan de orde als de belastingplichtige een deel van de woning aan die ander verhuurt, aan te tonen via een schriftelijke huurovereenkomst, of de belastingplichtige met die ander in een opvangwoning woont (de beschikkingen waaruit blijkt dat de gemeente voor beiden afzonderlijk een maatwerkvoorziening beschermd wonen en opvang heeft getroffen moeten worden overgelegd), of die in het aan het kalenderjaar voorafgaande kalenderjaar reeds partner van de belastingplichtige was. Voldoet iemand op meerdere gronden, dan telt de als eerst genoemde grond. Degene die gedurende een deel van het kalenderjaar als partner wordt aangemerkt, wordt ook automatisch voor de andere perioden in het kalenderjaar als partner aangemerkt. De betrokkene moet in die andere perioden dan wel op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staan ingeschreven. Deze situatie doet zich bijvoorbeeld voor als iemand voorafgaand aan het huwelijk samenwoont. Het partnerschap eindigt zodra het verzoek tot echtscheiding of de scheiding van tafel en bed is ingediend én men niet langer is ingeschreven op hetzelfde woonadres. Alleen de gezamenlijke woning verlaten is dus

2 1.2 Tabellen IB/PH IB/PH 2016 niet voldoende om niet meer als partner te worden beschouwd. Officieel van tafel en bed gescheiden echtgenoten hebben de status van ongehuwden. Een persoon kan op elk moment maar één partner hebben. Voor huwelijken met meerdere echtgenoten, meerdere samenlevingscontracten of contracten die meer dan twee personen betreffen gelden specifieke bepalingen. Ook geldt een specifieke bepaling voor ongehuwden die als partners worden beschouwd en van wie een van de partners in een verzorgingshuis of verpleeghuis moet worden opgenomen. Evenals voor gehuwden geldt dan dat toch het partnerschap blijft voortduren, zolang men beiden geen nieuwe partner heeft. Ongehuwden kunnen dit partnerschap op schriftelijke kennisgeving aan de Belastingdienst desgewenst beëindigen. Niet als partners worden aangemerkt bloedverwanten in de eerste graad of, maar alleen op gezamenlijk verzoek, aanverwanten in de eerste graad, tenzij beiden bij de aanvang van het kalenderjaar 27 jaar of ouder zijn. Ook kan iemand die niet in Nederland woont en geen kwalificerende buitenlandse belastingplichtige is, geen fiscale partner zijn Systematiek Wet IB Inkomensboxen De Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) kent een gesloten boxensysteem (analytisch systeem). Het boxensysteem bestaat uit drie inkomensboxen: belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1), belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2), en belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3). Tussen de drie boxen bestaat een rangorderegeling waarbij inkomen dat wordt belast of is vrijgesteld in een box niet nogmaals kan worden belast of kan worden vrijgesteld in een andere box. Op deze rangorderegeling gelden overigens wel enige uitzonderingen. Negatieve inkomsten of verliezen kunnen alleen worden verrekend met positieve inkomsten binnen dezelfde box. Horizontale verrekening met positieve inkomsten in een andere box is niet toegestaan. Er geldt op dit laatste alleen een uitzondering voor bepaalde aanmerkelijkbelangverliezen Verzamelinkomen Het inkomen uit de drie inkomensboxen vormt tezamen het verzamelinkomen, eventueel verminderd met daarin begrepen te conserveren inkomen. SCHEMA 1. VERZAMELINKOMEN bestanddelen inkomen uit werk en woning (box 1)... inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2)... belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3)... verzamelinkomen... Het verzamelinkomen is met name van belang bij inkomensafhankelijke regelingen, zoals in de inkomstenbelasting de uitgaven voor specifieke zorgkosten en de giftenaftrek.

3 Tabellen IB/PH 1.3 Inkomstenbelasting Heffingsgrondslagen Inkomstenbelasting wordt geheven over het door de belastingplichtige in het kalenderjaar genoten inkomen (heffingsgrondslag). De heffingsgrondslagen voor de inkomstenbelasting zijn: belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1), belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2), en belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3). De in dit boek opgenomen Tabel I en Tabel II kunnen alleen worden toegepast op het belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1). Bepaling van de heffingsgrondslagen en de verschuldigde inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen vindt plaats volgens onderstaand schema. SCHEMA 1. HEFFINGSGRONDSLAGEN EN GECOMBINEERDE HEFFING heffingsgrondslagen en verschuldigde inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen belastbaar inkomen uit werk en woning (wereldinkomen)... belastbaar inkomen uit werk en woning in Nederland... belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1)... inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen progressief tarief box 1... af: te verrekenen belastingkorting verlies uit aanmerkelijk belang belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (wereldinkomen)... belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang in in Nederland... gevestigde vennootschap belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2)... inkomstenbelasting vast tarief box 2... belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (wereldinkomen)... belastbaar inkomen uit sparen en beleggen in Nederland... belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3)... inkomstenbelasting vast tarief box 3... gecombineerde inkomensheffing... af: gecombineerde heffingskorting... verschuldigde inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen...

4 1.4 Tabellen IB/PH IB/PH 2016 Gedurende de periode dat een belastingplichtige binnenlands belastingplichtige is, is hij over zijn wereldinkomen inkomstenbelasting verschuldigd. Tijdens tijdvakken van buitenlandse belastingplicht is inkomstenbelasting verschuldigd over het inkomen in Nederland. Voor een kwalificerende buitenlandse belastingplichtige gelden daarnaast enkele specifieke bepalingen om de heffingsgrondslagen in box 1, box 2 en box 3 te bepalen. De te verrekenen belastingkorting op grond van een verlies uit aanmerkelijk belang wordt pas afgetrokken van de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen op gewone aanslag ná toepassing van de regelingen ter voorkoming van dubbele belasting. De aftrek geschiedt uiterlijk in het negende jaar na het jaar waarin het verlies is geleden bij een voor bezwaar vatbare beschikking die gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag wordt gegeven. Een dergelijke belastingkorting kan niet tot een teruggaaf van inkomstenbelasting leiden Verschuldigde inkomstenbelasting De verschuldigde inkomstenbelasting in een kalenderjaar is gelijk aan het gezamenlijke bedrag van de berekende belasting over de heffingsgrondslagen in box 1, 2 en 3. Voor belastingplichtigen die gedurende het gehele kalenderjaar of een gedeelte daarvan binnenlandse belastingplichtige of kwalificerende buitenlandse belastingplichtige zijn, wordt de verschuldigde inkomstenbelasting verminderd met het bedrag van de heffingskorting voor de inkomstenbelasting. Het bedrag van de heffingskorting voor de inkomstenbelasting wordt voor belastingplichtigen die, anders dan door overlijden, niet gedurende het gehele kalenderjaar binnenlandse belastingplichtige of kwalificerende buitenlandse belastingplichtige zijn, tijdsevenredig verminderd. De tijdvakrekenregels zoals die gelden voor de verlaagde premieplicht zijn van toepassing (zie: 1.2.2). Wanneer de belastingplichtige ook premieplichtige is voor de volksverzekeringen en de berekende heffingskorting voor de volksverzekeringen niet volledig kan worden verrekend met de verschuldigde premie volksverzekeringen, kan het niet-verrekende deel worden verrekend met de verschuldigde inkomstenbelasting. De heffingskorting voor de volksverzekeringen kan ook verrekend worden met de berekende inkomstenbelasting in box 2 en Heffingspercentages Tarief belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1) Het tarief dat wordt toegepast op het belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1) is progressief opgebouwd, dat wil zeggen dat hoe hoger het belastbare inkomen is, hoe hoger ook het belastingtarief. Sinds 2011 gelden er twee tarieftabellen in box 1: één voor de belastingplichtige die geboren is op of na 1946 en één voor de belastingplichtige die voor 1 januari 1946 geboren is. Het verschil tussen beide tarieftabellen zit in de lengte van de tweede schijf. Degene die op of na 1 januari 1946 is geboren, komt door een iets kortere tweede schijf eerder in de derde schijf terecht. Voor belastingplichtigen vanaf de AOW-leeftijd is het tarief in de tweede schijf fors lager dan het tarief in de derde schijf. Op die manier betalen belastingplichtigen vanaf de AOW-leeftijd die op of na 1 januari 2011 de AOW-leeftijd hebben bereikt meer belasting dan de categorie belastingplichtigen vanaf de AOW-leeftijd die op 1 januari 2011 de AOW-leeftijd al bereikt had. Het maximale tarief waartegen de aftrekbare kosten eigen woning kunnen worden afgetrokken, wordt sinds 2014 beperkt. In 2016 bedraagt deze beperking 1,5% van die aftrekbare kosten. De aftrekbeperking is vormgegeven in een belastingverhoging die na toepassing van het schijventarief van box 1 moet worden toegepast. Het (schijven) tarief inkomstenbelasting op belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1) bedraagt voor 2016 voor de belastingplichtige die geboren is op of na 1 januari 1946:

5 Tabellen IB/PH 1.5 Inkomstenbelasting TABEL 1. TARIEFTABEL INKOMSTENBELASTING 2016 BOX 1 BELASTINGPLICHTIGE GEBOREN OP OF NA 1 JANUARI 1946 belastbaar inkomen uit werk en woning belasting belasting (a) 1e schijf ,40% e schijf ,25% e schijf ,40% e schijf meerdere boven ,00% (a) De belasting wordt verhoogd met 1,5% van het deel van de aftrekbare kosten eigen woning dat tegen het tarief van de vierde schijf in aftrek is gebracht op het belastbaar inkomen uit werk en woning (de verhoging bedraagt maximaal 1,5% van de aftrekbare kosten eigen woning). Het (schijven)tarief inkomstenbelasting op belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1) bedraagt voor 2016 voor de belastingplichtige die geboren is voor 1 januari 1946: TABEL 2. TARIEFTABEL INKOMSTENBELASTING 2016 BOX 1 BELASTINGPLICHTIGE GEBOREN VOOR 1 JANUARI 1946 belastbaar inkomen uit werk en woning belasting belasting (a) 1e schijf ,40% e schijf ,25% e schijf ,40% e schijf meerdere boven ,00% (a) De belasting wordt verhoogd met 1,5% van het deel van de aftrekbare kosten eigen woning dat tegen het tarief van de vierde schijf in aftrek is gebracht op het belastbaar inkomen uit werk en woning (de verhoging bedraagt maximaal 1,5% van de aftrekbare kosten eigen woning) Tarief belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2) Het (vaste) tarief inkomstenbelasting op belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2) bedraagt voor 2016:

6 1.6 Tabellen IB/PH IB/PH 2016 TABEL 1. TARIEFTABEL INKOMSTENBELASTING 2016 BOX 2 grondslag belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang 25% Tarief belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3) Het (vaste) tarief inkomstenbelasting op belastbaar inkomen uit sparen en belang (box 3) bedraagt voor 2016: TABEL 1. TARIEFTABEL INKOMSTENBELASTING 2016 BOX 3 grondslag belastbaar inkomen uit sparen en beleggen 30% Het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen wordt gevormd door het voordeel uit sparen en beleggen te verminderen met een eventuele persoonsgebonden aftrek. Het voordeel uit sparen en beleggen wordt forfaitair gesteld op 4% van de rendementsgrondslag per 1 januari van het kalenderjaar. Deze peildatum geldt ook indien de belastingplichtige op 1 januari nog niet binnenlands belastingplichtig is of indien de binnenlandse belastingplicht gedurende het kalenderjaar anders dan door overlijden eindigt. Het forfaitaire rendementspercentage wordt in dat geval evenredig verminderd. Voor de belastingplichtige geldt een heffingvrij vermogen van Voor de belastingplichtige met (fictief) het gehele jaar dezelfde partner geldt het heffingvrije vermogen voor ieder afzonderlijk. 1.2 Premieheffing volksverzekeringen Premieplicht Premieheffing voor de volksverzekeringen is geregeld in de Wet financiering sociale verzekeringen. Er bestaat door deze wet premieplicht voor de volgende wettelijke verzekeringen: algemene ouderdomsverzekering, geregeld in de Algemene Ouderdomswet (AOW); nabestaandenverzekering, geregeld in de Algemene nabestaandenwet (Anw); verzekering langdurige zorg, geregeld in de Wet langdurige zorg (Wlz). Verzekerde, en in beginsel ook premieplichtige, voor genoemde volksverzekeringen (AOW, Anw en Wlz) is degene die in Nederland woonachtig is en belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1) geniet. Heffing van de premie volksverzekeringen geschiedt via inhouding van loonbelasting of gecombineerde heffing van inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen bij wege van aanslag onder verrekening van reeds geheven en ingehouden premie volksverzekeringen (loonbelasting). Voor de verzekeringsplicht (en ook premieplicht) voor de Anw en de Wlz geldt geen leeftijdsgrens. De verzekeringsplicht voor de AOW eindigt bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Ook de aan de verzekeringsplicht gekoppelde premieplicht voor de AOW eindigt op dat tijdstip (vanaf de eerste dag van de maand waarin de AOW-leeftijd wordt bereikt).

7 Tabellen IB/PH 1.7 Premieheffing volksverzekeringen Maatstaf voor de heffing van premie volksverzekeringen is het premie-inkomen, dat gemaximeerd is. Dit maximum premie-inkomen is gelijk aan het bedrag van de eerste twee schijven in de tarieftabel voor de inkomstenbelasting van box 1. Sinds 2011 gelden voor het maximum premie-inkomen twee aparte bedragen. Voor personen die voor 1 januari 1946 zijn geboren (deze personen zijn op 1 januari 2016 allemaal 70 jaar of ouder) geldt een maximum premie-inkomen van op jaarbasis Degenen die op of na 1 januari 1946 zijn geboren (dat is op 1 januari 2016 iedereen die jonger is dan 70 jaar) moeten rekenen met een maximum premie-inkomen van op jaarbasis Personen die na 1 januari 2011 de AOW-leeftijd bereiken betalen daardoor iets meer belasting en premie volksverzekeringen dan de personen die op die datum de AOW-leeftijd al bereikt hebben. Voor iedere premieplichtige, of deze nu binnenlands belastingplichtig, buitenlands belastingplichtig of niet belastingplichtig is, geldt het belastbaar wereldinkomen als premie-inkomen bij de premieheffing bij wege van aanslag (inkomstenbelasting). Voor premieheffing bij wijze van inhouding (loonbelasting) is nog een aanvullende regeling getroffen voor de situatie waarin er wel premieplicht maar geen belastingplicht bestaat. Wanneer zich dit voordoet, zal het in de regel gaan om personen die naar de omstandigheden beoordeeld niet in Nederland wonen (of geacht kunnen worden te wonen). Bij het ontbreken van de belastingplicht dient voor de premieheffing een eigen maatstaf van heffing te worden gecreëerd. De werkzaamheden, de vroegere werkzaamheden of het uitkeringsrecht uit hoofde waarvan men verzekerd is zonder belastingplichtig te zijn, worden fictief dat wil zeggen voor de premieheffing aangemerkt als te zijn onderworpen aan de loonbelasting. De premie volksverzekeringen wordt dan bij wijze van inhouding geheven in alle gevallen waarin de opbrengst ten aanzien van een persoon die wel belastingplichtig is, aan de loonbelasting is onderworpen Verlaagde premieplicht Verlaagde premieplicht kan zich voordoen in de situatie waarin premieplicht en belastingplicht weliswaar samenvallen, maar waarbij het premieregime niet gedurende het gehele heffingstijdvak gelijk is geweest. Dit is met name het geval wanneer de verzekerde in de loop van het heffingstijdvak de AOW-leeftijd bereikt. De premieplichtige die in de loop van het kalenderjaar de AOW-leeftijd bereikt, is tot de eerste dag van de maand waarin de AOW-leeftijd wordt bereikt dus tot en met de maand voorafgaande aan die waarin hij verjaart (volledig) premieplichtig. Vanaf de eerste dag van de maand waarin de premieplichtige verjaart geldt de verlaagde (Anw-/Wlz-) premieplicht. De premieplichtige die in januari verjaart, is voor het gehele kalenderjaar premieplichtig naar het verlaagde (Anw-/Wlz-)premietarief. Bij deze verlaagde premieplicht kunnen zich vervolgens twee situaties voordoen: de premieplichtige is in leven op 31 december, of in het kalenderjaar waarin hij de AOW-leeftijd heeft bereikt overlijdt of emigreert de premieplichtige. In het eerste geval vallen de premieplicht en belastingplicht wel samen, maar is de premieplicht in de loop van het heffingstijdvak gemuteerd. De premieheffing vindt dan plaats naar een percentage dat is samengesteld uit tijdsevenredige delen van de verschillende premiepercentages die in de loop van het heffingstijdvak voor de premieplichtige hebben gegolden. In het tweede geval geldt naast de gemuteerde premieplicht ook nog een korter tijdvak waarover de tijdsevenredige delen berekend moeten worden. In deze gevallen dienen de volgende rekenregels te worden gehanteerd. Bij het bepalen van een tijdvak geldt dat: een kalenderjaar gesteld wordt op 360 dagen; een kalendermaand gesteld wordt op 30 dagen; de dag waarop het tijdvak aanvangt als een hele dag in aanmerking wordt genomen; de dag waarop het tijdvak eindigt niet in aanmerking wordt genomen. Bij herrekening van de premiepercentages geldt dat de uitkomsten worden afgerond op honderdsten naar beneden.