NieuwsbriefPensioen. Financiële update

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NieuwsbriefPensioen. Financiële update"

Transcriptie

1 NR 26 Juni 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Financiële update Hoe kijken onze deelnemers aan tegen hun pensioen? Uitgebreide enquete naar de risicobereidheid: terugkoppeling onderzoeksresultaten Jaarverslag 2013 digitaal beschikbaar Pensioenoverzichten, inzicht via de pensioenplanner en inschrijven voor individueel pensioenspreekuur Aanpassing statuten per 1 juli 2014 Hoe staat het met de wijzigingen voor 2015? Financiële update Het eerste kwartaal van 2014 is voor de financiële positie van DEPF per saldo redelijk vlak verlopen. De gestegen voorzieningen als gevolg van een lagere rente konden worden opgevangen door het beleggingsresultaat. Per saldo steeg de dekkingsgraad in dit kwartaal van 111,6% naar 113,0%. De indicatieve cijfers over het eerste kwartaal van 2014 (in miljoen) zijn als volgt: Technische voorzieningen (zie kader) Toename van 22 Totale bezittingen Toename van 42 Algemene reserve Toename van % 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85% Dekkingsgraad Minimum grens toeslag Kritisch herstelpad (rechten korting) Vereist vermogen (solvabiliteit) Dekkingsgraad Jan 13 Feb 13 Mrt 13 Apr 13 Mei 13 Jun 13 Jul 13 Aug 13 Sep 13 Okt 13 Nov 13 Dec 13 Jan 14 Feb 14 Mrt 14 Apr 14 Mei 14 Minimum vereist vermogen Minimum grens volledige toeslag Herstelplan Inmiddels is de dekkingsgraad verder licht verbeterd; per eind mei bedroeg de dekkingsgraad 114,5%, met een bijgehorende Algemene reserve van 186 miljoen. De Toeslagreserve Actieven (TRA) is in de eerste vijf maanden van 2014 met ongeveer 2,9 miljoen gestegen naar 52,3 miljoen. In de grafiek is het verloop van de dekkingsgraad tot en met mei 2014 weergegeven. De technische voorzieningen worden berekend op basis van verwachte uitgaande kasstromen, rekening houdend met levensverachten, rente en kosten. Deze kasstromen vloeien voort uit de opgebouwde nominale pensioenen van alle deelnemers van het pensioenfonds. De cijfers in de bovenstaande tabel geven een korte weergave van het eerste kwartaal van De grafiek met de dekkingsgraad loopt twee maanden langer door tot eind mei

2 Hoe kijken onze deelnemers aan tegen hun pensioen? Voor ons als pensioenfonds is het belangrijk om te weten hoe onze deelnemers eigenlijk tegen hun pensioen aankijken. Dat proberen we te achterhalen door zo nu en dan rond een bepaald onderwerp een poll op de fondswebsite te plaatsen. Of door een grote enquête te organiseren zoals we onlangs hebben gedaan rond het thema risicobereidheid. De resultaten daarvan lees je overigens elders in deze nieuwsbrief terug. Maar je kunt het natuurlijk ook gewoon aan de mensen zelf vragen. Dat hebben we gedaan. We hebben vier verschillende deelnemers, van verschillende leeftijden, een aantal vragen over hun pensioen gesteld. Hoe heet je? Inge Ruijgers-Groen. Wat is je leeftijd? Ik ben 31 jaar. Sinds wanneer ben je in dienst bij KDE? Sinds 15 februari Waar werk je precies? Ik werk op de afdeling SAP autorisatie in Utrecht. Hoe lang ben je al deelnemer in de C&T-regeling? Net zolang als ik in dienst ben, dus sinds 15 februari Inge Ruijgers-Groen Op welke leeftijd verwacht je dat je met pensioen zal gaan? Met 67 jaar of later (en dat moest ik even googlen). Pensioen is de laatste jaren (sinds de uitbraak van de crisis in 2008) steeds vaker in het nieuws. Volg je de ontwikkelingen op pensioengebied en zo ja wat is jouw verwachting? Ja, maar volgens mij moeten we naar een individueel pensioenspaarsysteem. Heb je een idee als je te zijner tijd met pensioen gaat welke inkomsten en uitgaven je kan verwachten? Jawel, maar het is nog te ver weg om me hier zorgen over te maken. Raymond Bus Hoe heet je? Raymond Bus. Wat is je leeftijd? Ik ben 44 jaar. Sinds wanneer ben je in dienst bij KDE? Sinds 30 november Waar werk je precies? Ik werk als management assistent in Amsterdam. Hoe lang ben je al deelnemer in de C&T-regeling? Nog maar kort, per 1 januari Hoe vaak ben je de afgelopen 12 maanden bewust met je pensioen of planning van het einde van je loopbaan bezig geweest? Een of twee keer. Op welke leeftijd verwacht je dat je met pensioen zal gaan? Hopelijk kan het nog op 67-jarige leeftijd (en schuift het niet verder op...). Pensioen is de laatste jaren (sinds de uitbraak van de crisis in 2008) steeds vaker in het nieuws. Volg je de ontwikkelingen op pensioengebied en zo ja wat is jouw verwachting? Nee, dat volg ik niet. Hoe vaak ben je de afgelopen 12 maanden bewust met je pensioen of planning van het einde van je loopbaan bezig geweest? Niet. Wat was de voornaamste reden om dit te doen? De post vanuit het Pensioenfonds leg ik in de kast op de stapel bewaren voor later. Veel verder gaat het niet. Wil je nog iets kwijt? De antwoorden klinken misschien wat naïef en dat is niet de bedoeling. Maar het is nog ver weg, ik ben nog niet op de helft van mijn werkende leven en ik geloof dat een groot bedrijf als DEMB goed zorgt voor onze pensioenen. Daarnaast heeft mijn man een eigen bedrijf dus besef ik me dat een pensioen ontvangen een luxe is en dat er daarnaast ook gewoon gespaard moet worden voor onze oude dag. Heb je een idee als je te zijner tijd met pensioen gaat welke inkomsten en uitgaven je kan verwachten? Jawel, maar het is nog te ver weg om me hier zorgen over te maken. Wil je nog iets kwijt? Ik vrees dat je niet veel aan mij hebt omdat ik zelden over mijn pensioen nadenk. Maar ik heb eerlijke antwoorden gegeven in plaats van sociaal wenselijke. (waarvoor dank, red.) - 2 -

3 Ingeborgh Mook Hoe heet je? Ingeborgh Mook. Wat is je leeftijd? Ik ben 51. Sinds wanneer ben je in dienst bij KDE? Sinds 1 december Waar werk je precies? Ik ben secretaresse te Utrecht. Hoe lang ben je al deelnemer in de C&T-regeling? Dat is al een hele tijd, sinds 1 december Hoe vaak ben je de afgelopen 12 maanden bewust met je pensioen of planning van het einde van je loopbaan bezig geweest? Een keer of twee. Wat was de voornaamste reden om dit te doen? Mijn partner is er soms mee bezig gezien zijn leeftijd. Hierdoor ga je er toch zelf ook meer over nadenken. Pensioen is de laatste jaren (sinds de uitbraak van de crisis in 2008) steeds vaker in het nieuws. Volg je de ontwikkelingen op pensioengebied en zo ja wat is jouw verwachting? Het verandert regelmatig en ik ben voorlopig (gelukkig) nog niet aan mijn pensioen toe. Maar te zijner tijd ga ik me er absoluut meer in verdiepen. Heb je een idee als je te zijner tijd met pensioen gaat welke inkomsten en uitgaven je kan verwachten? Ja, de inkomsten uit pensioen en AOW weet ik wel ongeveer, maar de uitgaven zijn helemaal nog niet duidelijk. Wil je nog iets kwijt? Dat ik altijd heel tevreden ben over het Douwe Egberts Pensioenfonds en dat ik kan begrijpen dat aanpassingen van de pensioenregelingen in deze tijd helaas onvermijdelijk zijn. Rob Korevaar Hoe heet je? Rob Korevaar Wat is je leeftijd? Ik ben 64 jaar. Sinds wanneer ben je in dienst bij KDE? Sinds 1 maart Waar werk je precies? Ik ben momenteel gepensioneerd. Ik ontvang nu nog vroegpensioen, maar op 1 oktober van dit jaar gaat mijn ouderdomspensioen in. Hoe lang ben je al deelnemer in de C&T-regeling? Net zolang als ik hier werk: dus sinds 1 maart Hoe vaak ben je de afgelopen 12 maanden bewust met je pensioen of planning van het einde van je loopbaan bezig geweest? Drie keer of meer. Wat was de voornaamste reden om dit te doen? Ik was nieuwsgierig wat ik zou overhouden en wilde me ook graag verdiepen in de mogelijkheden die ik had. Eerst is het heel lang een ver-van-mijn-bed show, maar dit jaar word ik toch 65. Pensioen is de laatste jaren (sinds de uitbraak van de crisis in 2008) steeds vaker in het nieuws. Volg je de ontwikkelingen op pensioengebied en zo ja wat is jouw verwachting? Ja, ik volg het en ik zie wel iets in een individueel pensioenspaarsysteem. Je ziet steeds meer cafetaria-achtige systemen ontstaan. De huidige consument wil keuzes kunnen maken. Tevens verwacht ik dat de enorme bureaucratie die de politiek optuigt, zal leiden tot sterke vermindering van het aantal huidige pensioenfondsen. Er zal dus wel iets anders komen. Heb je een idee als je te zijner tijd met pensioen gaat welke inkomsten en uitgaven je kan verwachten? Ja, ik weet globaal hoe mijn inkomsten en uitgaven er uit zullen zien en verwacht dat ik op hetzelfde niveau kan blijven leven. Wil je nog iets kwijt? Nee hoor

4 Uitgebreide enquête naar de risicobereidheid: terugkoppeling onderzoeksresultaten Maar liefst 24% van onze actieven en pensioengerechtigden, ruim betrokkenen, hebben de enquête ingevuld. We zijn erg blij met de hoge respons op ons risicobereidheidsonderzoek. Ook de verdeling van de respons over de leeftijden van de respondenten ten opzichte van ons bestand is evenwichtig (zie onderstaande grafiek). Er zijn enkele interessante conclusies uit het onderzoek gekomen. De uitkomsten zullen worden besproken met het Verantwoordingsorgaan, de Onderneming, de Ondernemingsraad, de VGDE en de CAO partijen. Zo kan het bestuur zich goed oriënteren op de nieuwe komende wetgeving en het beleid daarbij beter afstemmen op de doelgroep. De conclusies zijn gebaseerd op de uitkomsten van een onderzoek onder actieven en gepensioneerden. De respons bedroeg dus 24% van de aangeschreven personen. Dit is voldoende voor statistische representativiteit van de groep als geheel. De uitkomsten van onze respondenten zijn vergeleken met een door Towers Watson uitgevoerd onderzoek onder een representatief panel van de Nederlandse beroepsbevolking. Dit brede onderzoek noemen we de benchmark. Bij de vaststelling van de risicobereidheid wordt onderscheid gemaakt tussen twee hoofdelementen: Risicohouding: hoe denken deelnemers zelf over risico? Risicodraagvlak: hoeveel risico kan een deelnemer lopen op basis van zijn objectieve karakteristieken? De combinatie van deze twee levert de risicobereidheid op. Beoordeling risicohouding Actieven kiezen voor een gemiddeld risiconiveau. Bij de afweging in termen van lager pensioen of langer doorwerken neigen actieven naar het nemen van iets meer risico bij langer doorwerken. De risicohouding geeft aan dat actieven het gemiddeld acceptabel vinden om circa twee jaar langer te moeten werken in geval van tegenvallend pensioen. De gepensioneerden kiezen voor een bovengemiddeld risiconiveau; blijkbaar ervaart men voldoende marge om meer risico te willen nemen. Beoordeling risicodraagvlak Het DEPF pensioen maakt doorgaans het belangrijkste deel uit van de totale pensioeninkomsten. Dit geeft op zichzelf een geringer risicodraagvlak. Gelet op het niveau van (verwachte) pensioeninkomens, is er wel redelijke ruimte om tegenvallers op te kunnen vangen. Een redelijk groot deel zegt een lager pensioen te accepteren. Een grote groep actieven zegt bij te kunnen sparen, langer door te kunnen werken of aan te kunnen vullen uit eigen beschikbare middelen. Een grote groep geeft aan de mogelijke maatregelen te combineren. Hiermee wordt het risicodraagvlak enigszins vergroot. Al met al is er draagvlak voor één tot twee jaar aan te compenseren pensioenjaren. Dit is ongeveer gelijk aan een daling van ca. 10% van het totale pensioen dat niet uit AOW bestaat. De actieven kennen al met al een gematigd tot gemiddeld risicodraagvlak. Dit wordt vooral veroorzaakt door de lagere score ten opzichte van de benchmark met betrekking tot de bereidheid om extra bij te sparen of langer door te werken. In onze enquête is een extra antwoordmogelijkheid toegevoegd, te weten aanvullen uit beschikbare eigen middelen. Aangezien deze niet in de benchmarkdata was opgenomen, kan de invloed hiervan niet worden aangegeven. Onder gepensioneerden is er een redelijk risicodraagvlak. 40% 30% 20% 10% 0% < 25 Leeftijdsverdeling respondenten versus pensioenfonds Survey Pensioenfonds Hoofdconclusies van de enquête Het vertrouwen van de respondenten dat DEPF voor haar belangen opkomt, is erg hoog. De benchmark heeft een score van 68%, maar bij DEPF ligt dit op 90%. Zowel het risicodraagvlak als de risicohouding van respondenten wijst in de richting van een gematigd tot gemiddeld risiconiveau. Bij gepensioneerden ligt de risicobereidheid op hetzelfde niveau als bij de actieven

5 Er is een voorkeur voor collectieve vaststelling van het risicoprofiel; en men heeft een bovengemiddeld vertrouwen in het pensioenfonds om de goede beslissing te nemen. Actieven stellen het daarbij op prijs gehoord te worden, maar er is ook een groep van 25% die de voorkeur heeft voor individueel vaststellen van het risicoprofiel. Er is een grote voorkeur voor het evenredig delen van tekorten en overschotten. Het feitelijke risicoprofiel van DEPF lijkt op het risicoprofiel van het gemiddelde Nederlandse pensioenfonds. Het risicobereidheidsniveau van respondenten bij DEPF ligt echter gemiddeld iets onder het niveau van de benchmark. Voordat hier conclusies aan verbonden worden, zal deze uitkomst verder besproken en onderzocht worden. Aanbevelingen van TowersWatson Een nadere nauwkeuriger toetsing voor de aansluiting van het feitelijke risicoprofiel op de gemiddelde individuele risicobereidheid is nuttig. Mocht blijken dat er onvoldoende aansluiting is, dan zijn er twee mogelijke oplossingsrichtingen: - Een intensieve communicatie met als doel het inzicht van de deelnemers in hun eigen risicodraagvlak en in de consequenties van het strategisch risicoprofiel op hun pensioen te verbeteren. - Aanpassing van het feitelijke risicoprofiel van het fonds. Vervolg De rapportage is bedoeld om het bestuur van DEPF te ondersteunen bij de gedachtevorming over het beleggingsbeleid en de financiële opzet van het pensioenfonds. Ook voor toekomstige communicatie geeft het ons informatie om alle deelnemers beter te informeren over de risicoaspecten van het pensioen. De uitkomsten zullen worden besproken met het Verantwoordingsorgaan, de Onderneming, de Ondernemingsraad, de VGDE en de CAO partijen. Indien nodig zal nader onderzoek worden gedaan. We houden je op de hoogte hoe wij hier, ook in het kader van de nieuwe wetgeving, verder mee om zullen gaan. Jaarverslag 2013 en highlights 2013 digitaal beschikbaar Onlangs heeft het bestuur het jaarverslag 2013 vastgesteld. Hiervan is ook een verkorte versie met highlights afgeleid. In dit verkorte jaarverslag zijn bij ieder onderwerp verwijzingen naar pagina s in het volledige jaarverslag opgenomen, wanneer je van een bepaald onderwerp meer wilt weten. Wil je de verkorte versie digitaal lezen of downloaden? Ga dan naar (klik op de teaser op de homepage) Of wil je direct het volledige jaarverslag digitaal lezen of downloaden? Ga ook dan naar (klik op het betreffende nieuwsbericht) Om het milieu te sparen sturen we geen verslagen meer per post. Als je toch graag een exemplaar via de post wilt ontvangen, is dat nog wel mogelijk. Je kunt dan contact opnemen met het bestuursbureau ( of pensioenfonds@demb.com) - 5 -

6 Uw pensioen Pensioenoverzichten, inzicht via de pensioenplanner en inschrijven voor individueel pensioenspreekuur Zoals bekend is onze pensioenregeling per 1 januari 2014 op een aantal punten gewijzigd. De pensioenrichtleeftijd is voor de reguliere actieve deelnemers verhoogd naar 67 jaar en het opbouwpercentage is verlaagd van 2,25% naar 2,15%. De onder de oude reglementen opgebouwde pensioenrechten zijn per 1 januari 2014 omgezet (geconverteerd) naar 67 jaar. Meer informatie is te vinden in het nieuwsbericht van 25 november 2013 op de homepage van onze website. De regelingswijziging en conversie zijn inmiddels verwerkt in onze pensioenadministratie. De deelnemers van wie de pensioenrechten zijn omgezet naar de 67-regeling hebben in april een conversieoverzicht ontvangen. Medio juni worden de jaarlijkse pensioenoverzichten (UPO s) verzonden. Deze zijn gebaseerd op de geconverteerde pensioenrechten en de 67-regeling zoals die voor 2014 van toepassing is. Ook is de Pensioenplanner aangepast aan deze regeling (zie kader). Om je meer inzicht te verschaffen in jouw persoonlijke pensioensituatie en de gevolgen bij het eventueel gebruik maken van flexibele keuzemogelijkheden, bieden we regelmatig de gelegenheid tot het voeren van een individueel pensioengesprek. Tot nu toe was het gebruikelijk dat tijdens het gesprek een (vooraf uitgevoerde) doorrekening van met name het pakket werd besproken. Dit is in de nieuwe regeling niet meer aan de orde. Vanuit de pensioenrechten op leeftijd 67 jaar en de flexibiliseringsmogelijkheden wordt nu gekeken wat de mogelijkheden zijn en welke gevolgen dit heeft. Op de website van DEPF is daarom een nieuwe Pensioenplanner opgenomen, waarmee je zelf op eenvoudige wijze de gewenste doorrekening kan laten maken en met de keuzemogelijkheden kunt spelen. Het is dan ook niet meer nodig voorafgaande aan het gesprek een berekening vast te stellen; we zullen tijdens het gesprek gebruik maken van de nieuwe Pensioenplanner. In de loop van het gesprek zullen we je door de keuzemogelijkheden leiden en de doorrekening van de gevolgen van die keuzes laten zien. Een groot voordeel van deze nieuwe methode is dat je na het gesprek in het vervolg ook zelfstandig gebruik kunt maken van de Pensioenplanner. Op ieder gewenst moment kun je zelf een andere flexibiliseringsmogelijkheid laten doorrekenen en daar even rustig over nadenken. Belangrijke informatie voor het gebruik van de pensioenplanner De Pensioenplanner kan je vinden op Klik op het navigatieblok werknemers en er verschijnt rechtsboven een inlogveld. Inloggen kan alleen met een persoonlijke inlogcode en een wachtwoord. Deze gegevens zijn aan deelnemers die voor 1 januari 2013 bij DEPF deelnemer waren, verstrekt bij het eerste UPO dat je hebt ontvangen. Als je op of na 1 januari 2013 deelnemer bent geworden, dan ontvang je voor het eerst een UPO van DEPF en krijg je de inloggegevens binnenkort toegestuurd. Als je op pensioengesprek wilt komen, willen we je vragen ruim van te voren te controleren of de inloggegevens werken. Mocht dat niet het geval zijn en heb je in het verleden wel gebruik gemaakt van de inloggegevens, dan kan je meestal via de website inloggegevens opvragen. Is dat niet het geval dan kan je nieuwe inloggevens opvragen via depensioenfonds@tkppensioen.nl of door te bellen naar Je ontvangt je inloggegevens binnen 5 werkdagen per post thuis, dus wacht daar niet mee tot vlak voor het pensioengesprek. Omdat het maken van een pensioenberekening op maat met de pensioenplanner alleen mogelijk is als je zelf kunt inloggen op het persoonlijke deel van de website, is het noodzakelijk dat je je inloggegevens naar het pensioenspreekuur meeneemt

7 In juni, juli, september en oktober bieden we vanuit het bestuursbureau gedurende 7 dagen de gelegenheid tot het voeren van een pensioengesprek. Hieronder een schema met de zeven geplande dagen op de diverse locaties: Dag Datum Plaats Maandag 30 juni Utrecht Dinsdag 1 juli Utrecht Donderdag 3 juli Joure Vrijdag 4 juli Joure Maandag 29 september Utrecht Dinsdag 30 september Joure Donderdag 2 oktober Amsterdam Op elk van deze dagen zijn negen afspraken van ongeveer 30 a 40 minuten in te plannen, met als aanvangstijdstippen: 9.00 uur, 9.45 uur, uur, uur, uur, uur, uur, uur en uur. Mocht er meer belangstelling zijn, dan zullen we in oktober en november extra capaciteit beschikbaar stellen. Als je interesse hebt, geef je dan op via de digitale intekenlijst, die je kan vinden via het mededelingenbord op het HR Plein. Mocht dat niet lukken, stuur dan een naar pensioenfonds@demb.com of bel naar het algemene nummer van het bestuursbureau De recent toegetreden groepen Diensten en ex-laurentis ontvangen eveneens een UPO 2014 en toegang tot de Pensioenplanner. De gegevens per 31 december 2013, die op de exitbrief van de verzekeraar staan, kunnen in de planner worden ingevoerd zodat een totaalplaatje beschikbaar is. Aanpassing statuten per 1 juli 2014 De statuten van DEPF worden per 1 juli aanstaande aangepast. Directe aanleiding hiervoor is de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen (WVBP). Zie ook de Nieuwsbrief Pensioen nummer 24 (oktober 2013). De meest in het oog springende aanpassingen zijn: Bestuursleden die zitting hebben namens de deelnemers of de gepensioneerden hoeven niet meer zelf deel uit te maken van de doelgroep; het is toegestaan externe bestuursleden op te nemen (bij de werkgever was dit overigens al mogelijk). Het bestuur streeft er bij voorkeur naar dat bestuursleden intern worden geworven. Het bestuur benoemt (na het doorlopen van een uitgebreid proces) een nieuw bestuurslid. Dit geldt in alle gevallen. Werkgever en Ondernemingsraad dragen kandidaten voor, pensioengerechtigden kiezen hun kandidaten. Het is bij nieuwe leden van het Verantwoordingsorgaan niet meer toegestaan om de vertegenwoordigers van de deelnemers direct te laten benoemen door de ondernemingsraad. Hiervoor moet een verkiezingsproces worden doorlopen. Tegen de tijd dat dit speelt, zullen we uitleggen hoe dit in z n werk gaat. De vertegenwoordigers van de werkgever resp. pensioen- gerechtigden mogen wel worden benoemd door de onderneming resp. de VGDE. De gewijzigde statuten van DEPF zijn vanaf begin juli op de website te vinden onder Douwe Egberts Pensioenfonds/ Bestuur&Controle

8 Hoe staat het met de wijzigingen in de pensioenregeling voor 2015? De politiek heeft duidelijkheid gegeven over de verdere aanscherping van de fiscale regels voor pensioenopbouw vanaf 1 januari Het wetsvoorstel is eind mei door de Eerste Kamer geloodst en dus definitief. In de situatie van Douwe Egberts gelden bij de 67-regeling de volgende aandachtspunten: Het huidige opbouwpercentage van 2,15% is niet langer toegestaan en zal vanaf 2015 niet hoger dan 1,875% mogen zijn; Het pensioengevend salaris moet worden afgetopt op Dit heeft uiteraard vooral impact op de BPR, omdat de middelloonregeling een maximum salaris van kent. Dit betekent dat de opgave van de te bereiken pensioenrechten in het UPO die uiteraard gebaseerd worden op de pensioenregeling van niet gehaald zullen wordt en er vanaf 2015 ook impact op het verzekerd partnerpensioen zal optreden. Vermoedelijk zullen ook in de 65-regeling aanpassingen moeten worden doorgevoerd. De aanpassing van de pensioenregelingen en de pensioenpremie per 2015 wordt via het CAO-overleg voorbereid. Daarnaast loopt nog steeds een andere politieke discussie, waarbij het gaat om de spelregels voor pensioenfondsen (Financieel Toetsingskader, FTK). De kans is inmidddels groot dat dit politieke traject niet tijdig afgerond zal worden. Volledige invoering per 2015 is niet waarschijnlijk, maar wellicht zullen dan wel enkele kleinere aanpassingen worden doorgevoerd. Als dit duidelijk is, zal ook deze wetgeving in het overleg tussen CAOpartijen en pensioenfonds worden afgestemd. Het heeft er inmiddels alle schijn van dat - na wettelijke aanpassingen per 2014 en ook per 2016 verdere aanpassingen via wetgeving zullen moeten worden doorgevoerd. Nadat de CAO-partijen en het pensioenfonds de aanpassingen voor 2015 hebben afgestemd, zullen we zoals gebruikelijk een Informatiebulletin uitbrengen en indien nodig presentaties organiseren. We streven ernaar dat deze informatie in de periode oktober/november beschikbaar zal komen. colofon Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds Postbus CA UTRECHT De Nieuwsbrief Pensioen is een kwartaaluitgave van Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds. Auteurs: Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Michiel Kok (TKP). Redactie: Emmeke Spoorenberg, Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Annemieke Nijland. Oplage: Reageren? Graag per naar pensioenfonds@demb.com of Vragen van administratieve aard? Graag per naar depensioenfonds@tkppensioen.nl of

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 19 november 2013 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Financiën: Financiële situatie Beleggingsbeleid Risico s en rendement

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5%

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% NR 25 Februari 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% Voorlopige financiële cijfers 2013 Enquete over pensioen en risico: doe mee! Mededelingen over bestuursleden

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Eerste kwartaal 2015 in vogelvlucht en een update van de financiële positie

NieuwsbriefPensioen. Eerste kwartaal 2015 in vogelvlucht en een update van de financiële positie NR 29 juni 2015 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Eerste kwartaal 2015 in vogelvlucht en een update van de financiële positie Herstelplan 2015 Toelichting aanpassingen 2015 pensioenregeling Het

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 NR 32 juli 2016 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 Jaarverslag & Verkort jaarverslag 2015 Kijk naar je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) op

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Aankondiging: UPO 2013 Aanpassingen 2014: nog even geduld Zorgplicht Beschikbare premieregeling Over op IBAN

NieuwsbriefPensioen. Aankondiging: UPO 2013 Aanpassingen 2014: nog even geduld Zorgplicht Beschikbare premieregeling Over op IBAN 23 NR Juni 2013 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: 100 jaar: gefeliciteerd! Bestuurswisseling Wat vindt u ervan? Aankondiging: UPO 2013 Aanpassingen 2014: nog even geduld Zorgplicht Beschikbare

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2013

NieuwsbriefPensioen. Financiële ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2013 24 NR Oktober 2013 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Financiële ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2013 Interview: Pensioen is toch een bijzonder onderwerp Hoe staat het met de wijzigingen

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017 NR 36 December 2017 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) Financiële ontwikkeling van het gesloten pensioenfonds over de eerste 10 maanden van 2017 Toeslagverlening

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële positie per 31 december 2014 en de beleggingsresultaten van 2014

NieuwsbriefPensioen. Financiële positie per 31 december 2014 en de beleggingsresultaten van 2014 NR 28 februari 2015 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Impact van nieuwe financiële spelregels op de dekkingsgraad per 1 januari 2015 Voorlopige financiële cijfers 2014 Jubileum Toeslagbesluit 1

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018 NR 37 Maart 2018 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF draagt alle rechten en verplichtingen per 1 april 2018 over aan Stap Transitie Hoe gaan we om met aanvragen, lopende processen, informatie

Nadere informatie

Onderzoek risicobereidheid

Onderzoek risicobereidheid Onderzoek risicobereidheid Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 29 Oktober 2013 Gaston Siegelaer Louana van Dijk Erwin Blom 2013 Towers Watson. All rights reserved. Disclaimer Deze rapportage is

Nadere informatie

Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014

Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014 Aanpassingen Basis-pensioenregeling C&T per 1 januari 2014 Presentatie, aanvullend op het gezamenlijke Informatiebulletin van KDE en DEPF November 2013 L.G. van den Hoek 1 Pensioen aanpassen: wie doet

Nadere informatie

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw

Nadere informatie

Onderzoek risicobereidheid

Onderzoek risicobereidheid Onderzoek risicobereidheid Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen 15 oktober 2013 Gaston Siegelaer Louana van Dijk 2013 Towers Watson. All rights reserved. Disclaimer Deze rapportage is uitsluitend

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Overzicht Nederlands pensioenstelsel

Overzicht Nederlands pensioenstelsel 1 Inhoud Overzicht NL pensioenstelsel: 3 pijlers Samenhang 1e - en 2e pijler Hoe werkt het middelloonsysteem De 67-regeling van DEPF Rekenvoorbeeld DEPF pensioenregeling Digitaal pensioenfonds: MijnPensioen

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers POPULAIR JAARVERSLAG 2014 Financiële situatie Beleggingen De organisatie Veranderingen Communicatie 2014 in cijfers 2 Pensioenfonds UWV heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds,

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE 18 juli 2013 1/10/2014 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen Resultaten - per vraag

Nadere informatie

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Uw pensioen bij SPOA Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Agenda De pensioenregeling van SPOA Dekkingsgraad: Korten of niet? Premie voldoende voor pensioendoel? Uw pensioenoverzicht: wat staat er nu op?

Nadere informatie

Veranderingen. in de pensioenregeling

Veranderingen. in de pensioenregeling Veranderingen in de pensioenregeling De pensioenregeling van StiPP is op een aantal punten aangepast. We leggen alle veranderingen één voor één uit. Ook geven we u inzicht in wat de veranderingen betekenen

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Algemene Vergadering 22 juni Stichting Pensioenfonds Protector

Algemene Vergadering 22 juni Stichting Pensioenfonds Protector Algemene Vergadering 22 juni 2015 Stichting Pensioenfonds Protector Agenda Opening Ton van der Linden Notulencommissie instellen Gerda Shultz Jaarverslag Protector Gerda Shultz Status update website /

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Heb ik straks genoeg geld? INHOUDSOPGAVE 1 Heb ik straks genoeg geld? 2 De pensioenplanner 6 Altijd het juiste antwoord

Nieuwsbrief. Heb ik straks genoeg geld? INHOUDSOPGAVE 1 Heb ik straks genoeg geld? 2 De pensioenplanner 6 Altijd het juiste antwoord Nieuwsbrief MEI 2014 INHOUDSOPGAVE 1 Heb ik straks genoeg geld? 2 De pensioenplanner 6 Altijd het juiste antwoord Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel mensen hebben geen idee.

Nadere informatie

PENSIOENNIEUWS. Pensioenfonds Avebe

PENSIOENNIEUWS. Pensioenfonds Avebe PENSIOENNIEUWS Pensioenfonds Avebe Kort & Bondig Het opbouwpercentage voor 2018 is bekend. Per jaar bouw je 1,738% aan pensioen op. Dit is fiscaal gezien het maximale dat je mag opbouwen. Binnenkort ontvang

Nadere informatie

Beknopt jaarverslag 2016

Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Inleiding Dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties voor het eerst een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een

Nadere informatie

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE Martijn Leppink Versie 2. 10 september 2013 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen

Nadere informatie

stichting jan huysman wz.fonds

stichting jan huysman wz.fonds Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Juni 2015

NIEUWSBRIEF Juni 2015 NIEUWSBRIEF Juni 2015 De financiële positie van het fonds De dekkingsgraad van een pensioenfonds geeft de verhouding weer tussen de bezittingen van het pensioenfonds (het vermogen) en de verplichtingen

Nadere informatie

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld?

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld? Bulletin BANDEN juli 2014 13 Voor werkgevers en werknemers aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag Een fonds in goede conditie In deze nieuwsbrief blikken we terug op 2016. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen? Op alle beleidsterreinen is er hard gewerkt in 2016. We hebben het

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

Stichting Alcatel Lucent Pensioenfonds (in liquidatie) Stichting Alcatel-Lucent Pensioenfonds (in liquidatie) Vergadering van Deelnemers

Stichting Alcatel Lucent Pensioenfonds (in liquidatie) Stichting Alcatel-Lucent Pensioenfonds (in liquidatie) Vergadering van Deelnemers Stichting Alcatel-Lucent Pensioenfonds (in liquidatie) Deelnemers en Pensioengerechtigden 29 september 2015 Agenda 1. Opening en introductie J. Koenhein 2. Korte toelichting Jaarverslag 2014 en huidige

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Hoofdlijnen van het financiële plaatje

NieuwsbriefPensioen. Hoofdlijnen van het financiële plaatje NR 27 oktober 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Hoofdlijnen van het financiële plaatje DEPF neemt Hypotheekfonds op in de beleggingsmix Aflossing van de wacht Hoe staat het met de wijzigingen

Nadere informatie

Bijlagen: Uniform Pensioenoverzicht pensioengerechtigden 2017 Post over uw pensioen zoveel mogelijk digitaal Antwoordkaart

Bijlagen: Uniform Pensioenoverzicht pensioengerechtigden 2017 Post over uw pensioen zoveel mogelijk digitaal Antwoordkaart Postbus 97630, 2509 GA Den Haag Telefoon: 088-007 98 00 Mail: servicedesk@metalektropensioen.nl www.metalektropensioen.nl KvK 41150484 uw kenmerk uw brief van ons kenmerk datum januari 2017 Uw pensioen

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht In deze toelichting krijgt u uitleg over uw Uniform Pensioenoverzicht en de hierin gebruikte termen en bedragen. In het Uniform Pensioenoverzicht leest u welk pensioen

Nadere informatie

SAMEN STAAN WE STERKER

SAMEN STAAN WE STERKER SAMEN STAAN WE STERKER Werkgeversbijeenkomst 13 oktober 2016 PROGRAMMA Opening Wat heeft u van ons nodig? De werkgeversdesk stelt zich voor Hoe staat het fonds er financieel voor? Pauze Welke keuzes hebben

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014 De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds mei, 2014 1 Beste DNB er Hartelijk dank voor jouw deelname aan en/of interesse in dit deelnemersonderzoek onder (ex)werknemers van DNB. Van

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

Inhoud. Bijna met pensioen 3

Inhoud. Bijna met pensioen 3 Bijna met pensioen Inhoud 2 Bijna met pensioen 3 Keuzemogelijkheden rondom uw pensioen 3 1. Eerder of later met pensioen 3 2. Deeltijdpensioen 3 3. Uitruilen ouderdomspensioen en partnerpensioen 4 4. Conversie

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten. Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds. april 2011. 2010 Towers Watson. All rights reserved.

Onderzoeksresultaten. Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds. april 2011. 2010 Towers Watson. All rights reserved. Onderzoeksresultaten Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds april 2011 2010 Towers Watson. All rights reserved. Inhoud Context onderzoek Samenvatting Resultaten Communicatiemiddelen Uniform

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik

Nadere informatie

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 INLEIDING Ook dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een oogopslag de

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Resultaten deelnemersonderzoek 2012 Oktober 2012

Stichting Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Resultaten deelnemersonderzoek 2012 Oktober 2012 Stichting Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Resultaten deelnemersonderzoek Oktober Inhoud Profiel respondenten Pagina 4 & 5 Pensioenbewustzijn & kennis Pagina 6 t/m 19 Vertrouwen in het pensioenfonds Pagina

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Een nieuwe naam, nieuwe website en aanpassing van adressen. Het volgende wijzigt wel! - Wij hebben een nieuw logo:

NieuwsbriefPensioen. Een nieuwe naam, nieuwe website en aanpassing van  adressen. Het volgende wijzigt wel! - Wij hebben een nieuw logo: 20 NR September 2012 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Wisseling van de wacht in het bestuur Resultaten pensioenfonds in de eerste 6 maanden van 2012 Informatievoorziening aan deelnemers geboren

Nadere informatie

Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek Oktober 2013

Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek Oktober 2013 Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek Oktober 2013 Respondenten 2.000 werknemers aangeschreven Vereiste response: 323 Behaalde response: 163 Response rate = 8,15% Sommige vragen zijn niet

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek mei 2016

Stichting Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek mei 2016 Stichting Pensioenfonds SABIC Resultaten deelnemersonderzoek mei 2016 Respondenten 3.030 werknemers aangeschreven Vereiste response: 342 Behaalde response: 509 Response rate = 16,8% Sommige vragen zijn

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Brochure Communicatie

Brochure Communicatie Brochure Communicatie Communicatie Pensionfonds DSM Nederland vindt een goed contact met zijn deelnemers heel belangrijk. Als je vragen hebt of informatie over de pensioenen van PDN zoekt, kun je op de

Nadere informatie

Communicatie. Versie 25-02-2016

Communicatie. Versie 25-02-2016 Communicatie Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Communicatie SPF vindt een goed contact met zijn deelnemers heel belangrijk. Heb je vragen? Wij zijn iedere werkdag van 09.00 tot 17.00 uur bereikbaar op

Nadere informatie

Pensioen. Laatste kans! Je kunt nog tot 1 juli kiezen voor een pensioen voor je partner. In deze nieuwsbrief:

Pensioen. Laatste kans! Je kunt nog tot 1 juli kiezen voor een pensioen voor je partner. In deze nieuwsbrief: is de nieuwsbrief van Pensioenfonds Recreatie Mei 2017 Pensioen In deze nieuwsbrief: Laatste kans! Je kunt nog tot 1 juli kiezen voor een pensioen voor je partner Wat kost het Anw-pensioen? Geen verlaging

Nadere informatie

Pensioenregeling in het kort

Pensioenregeling in het kort Pensioenregeling in het kort Voor medewerkers Diensten en ex-laurentis - Informatie voor medewerkers Diensten en ex-laurentis - die op 31 december 2013 in dienst waren en per 1 januari 2014 aansluiten

Nadere informatie

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Bestuur pensioenfonds Scildon Document: Communicatiebeleid Versie: Definitief Datum: 31.05.2017 Auteur: Antoinette Ankone Versie Status Datum Omschrijving 0.1 Concept 01-08-2016

Nadere informatie

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise: pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999

Nadere informatie

Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds

Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds Pensioenregeling in het kort Regeling per 1 april 2011 De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig.

Nadere informatie

Pensioen in zicht Informatiesessie 57+ Stichting Pensioenfonds AVEBE

Pensioen in zicht Informatiesessie 57+ Stichting Pensioenfonds AVEBE Pensioen in zicht Informatiesessie 57+ Stichting Pensioenfonds AVEBE Agenda 1. Opening 2. Pensioenontwikkelingen 3. Plan uw pensioen - welke keuzes kan ik maken voor mijn pensionering? 4. Hoe gebruik ik

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

Nadenken over pensioen

Nadenken over pensioen Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative PLastics Nadenken over pensioen December 2011 INHOUD Inleiding Levensloop Geflex Gesave Pensioenregelingen Stroomdiagram UPO Scheiding Keuzemogelijkheden: hoog-laag,

Nadere informatie

Deelnemersvergadering

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Xerox Deelnemersvergadering Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Algemene pensioenontwikkelingen Pauze 4. Ontwikkelingen Stichting Pensioenfonds Xerox 5. Vragen 6. Sluiting 2 Agenda

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2016 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2015 in hoofdijnen... 5 2. Financiële positie 2016... 8 3.Haalbaarheidstoets 2016... 9

Nadere informatie

Nieuw bestuurslid Ronald van Hees over ontwikkelingen bij SBZ

Nieuw bestuurslid Ronald van Hees over ontwikkelingen bij SBZ Nieuwsbrief van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars april 2014 Nieuw bestuurslid Ronald van Hees over ontwikkelingen bij SBZ Het bestuur van SBZ telt een nieuw gezicht. Ronald van Hees,

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC (SPF) Resultaten deelnemersonderzoek 2012 Oktober 2012

Stichting Pensioenfonds SABIC (SPF) Resultaten deelnemersonderzoek 2012 Oktober 2012 Stichting Pensioenfonds SABIC (SPF) Resultaten deelnemersonderzoek Oktober Inhoud Profiel respondenten Pagina 5 & 6 Pensioenbewustzijn & kennis Pagina 7 t/m 25 Vertrouwen in het pensioenfonds Pagina 26

Nadere informatie

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015 Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015 Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Memorandum. Technical Sciences Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft. Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO. www.tno.

Memorandum. Technical Sciences Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft. Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO. www.tno. Memorandum Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO Van Dr. F. Phillipson Onderwerp Risicobereidheidsonderzoek Pensioenfonds TNO Inleiding In de periode juni-augustus 2014 is er een risicobereidheidsonderzoek

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Ontwikkeling van de financiële positie tot en met januari 2016

NieuwsbriefPensioen. Ontwikkeling van de financiële positie tot en met januari 2016 NR 31 maart 2016 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Ontwikkeling van de financiële positie Veelgestelde vragen en antwoorden Nieuw in het Verantwoordingsorgaan: Sonja Hörters Beoogd bestuurslid:

Nadere informatie

PENSIOENNIEUWS. Pensioenfonds Avebe

PENSIOENNIEUWS. Pensioenfonds Avebe PENSIOENNIEUWS Pensioenfonds Avebe Kort & Bondig Onlangs is het opbouwpercentage voor 2019 vastgesteld. Voor 2019 is het opbouwpercentage 1,738%. Dit is gelijk aan het fiscale maximale opbouwpercentage.

Nadere informatie

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds DSM Nederland Resultaten deelnemersonderzoek 2014 December 2014

Stichting Pensioenfonds DSM Nederland Resultaten deelnemersonderzoek 2014 December 2014 Stichting Pensioenfonds DSM Nederland Resultaten deelnemersonderzoek 2014 December 2014 Inhoud Profiel respondenten Pagina 5 en 6 Pensioenbewustzijn & kennis Pagina 7 t/m 27 Vertrouwen in pensioenfonds

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2014

Verkort Jaarverslag 2014 Verkort Jaarverslag 2014 Het bestuur: de pensioenwereld blijft in beweging Ook in 2014 stond de pensioenwereld niet stil. Het bestuur volgde alle actuele politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #13 augustus 15 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen 3/4

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

Uw kenmerk uw brief van Ons kenmerk Datum Bestuursbureau december 2015 Bpf Koopvaardij

Uw kenmerk uw brief van Ons kenmerk Datum Bestuursbureau december 2015 Bpf Koopvaardij Behandeld door Bestuursbureau Bpf Koopvaardij Aan de aangesloten werkgevers bij Bpf Koopvaardij Doorkiesnummer 088 007 9891 Bij beantwoording ons kenmerk vermelden Uw kenmerk uw brief van Ons kenmerk Datum

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie