2012/44. Een nieuw kader voor tijdskrediet anno /07/2012

Transcriptie

1 Tekst & U! tleg 2012/44 12/07/2012 PC /38 PC /34 PC /32 PC /38 andere 2012/32 Een nieuw kader voor tijdskrediet anno 2012 Het Verbond Sociale Ondernemingen vzw bestaat uit: CAW Federatie vzw Pluralistisch Platform Gehandicaptenzorg vzw Pluralistisch Platform Jeugdzorg vzw Samenwerkingsverband Sociale Tewerkstelling vzw Vlaams Overleg Bewonersbelangen vzw VSO-Gezondheid vzw Op 27 juni 2012 werd in de Nationale Arbeidsraad de nieuwe CAO nr.103 rond tijdskrediet ondertekend waardoor de regelgeving rond de voorwaarden om recht te hebben op tijdskrediet (geregeld in CAO nr.77bis) aangepast wordt aan de gewijzigde regeling rond de toekenningsvoorwaarden voor onderbrekingsuitkeringen (KB van 28 december 2011 dat het KB van 12 december 2001 wijzigt). De datum van inwerkingtreding van de CAO nr.103 ligt nog niet vast omdat er gewacht wordt op een nieuwe aanpassing van het KB van 28 december 2011 met uitzonderingen op de verhoogde leeftijd van 55 jaar voor onderbrekingsuitkeringen voor de landingsbanen. Dit wijzgingskb werd op 6 juli 2012 in de Ministerraad goedgekeurd en ligt nu voor advies bij de Raad van State. De CAO nr.103 zal samen met dit nieuwe KB in werking treden, uiterlijk op 1 september Hieronder vindt u de grote lijnen en de voornaamste elementen van de inhoud van de CAO nr.103 op een rijtje gezet. Een grondige analyse met de details en de specifieke situaties van het stelsel van het recht op tijdskrediet en het recht op onderbrekingsuitkeringen mag u tegen september 2012 verwachten in ons "tijdskredietdossier", als de CAO en het KB gepubliceerd zijn. I. Eerst even een geheugenopfrissertje Het tijdskrediet wordt enerzijds geregeld door een wet (van 10 augustus 2001) en een KB (van 12 december 2001 gewijzigd door het KB van 28 december 2011) die de toekenning van onderbrekingsuitkeringen voor werknemers in tijdskrediet regelen en anderzijds de CAO nr.77bis die de omkadering, de organisatieregels en de toegangsvoorwaarden bepaalt van het recht op verlof in het kader van tijdskrediet. Sinds 1 januari 2012 werd het recht op onderbrekingsuitkeringen conform het federaal regeerakkoord gewijzigd door KB van 28 december Het gevolg was dat daardoor deze toekenningsvoorwaarden ineens verschilden van de toegangsvoorwaarden om het recht op tijdskrediet te krijgen overeenkomstig CAO nr.77bis. Tot nu. Want met CAO nr. 103 worden de voorwaarden voor het recht op tijdskrediet afgestemd op de voorwaarden voor het recht op RVA-uitkeringen. Diksmuidelaan Berchem tel. 03/ fax 03/ post@vso.be Tekst & U!tleg is een uitgave van vzw Verbond Sociale Ondernemingen i.s.m. vzw Pluralistisch Overleg Welzijnswerk

2 II. De tijdskredietmogelijkheden in CAO nr.103 CAO nr.103 spreekt over drie verschillende vormen van tijdskrediet: het tijdskrediet ZONDER motief, het tijdskrediet MET motief en het eindeloopbaantijdskrediet (de landingsbanen). 1) Eerste vorm van tijdskrediet: Tijdskrediet ZONDER motief Duur van het recht: Elke werknemer heeft recht op 1 jaar voltijds equivalent tijdskrediet in de vorm van: ofwel 12 maanden volledige schorsing. ofwel 24 maanden halftijdse vermindering, op voorwaarde dat de werknemer 12 maanden voor de schriftelijke kennisgeving minstens 3/4 de tewerkgesteld was. ofwel 60 maanden 1/5 de vermindering, op voorwaarde dat de werknemer gewoonlijk tewerkgesteld is in een arbeidsregeling van minstens 5 dagen en 12 maanden voor de schriftelijke kennisgeving voltijds tewerkgesteld was. ofwel een combinatie van deze stelsels. Hierbij staat 1 maand volledige schorsing gelijk aan 2 maanden halftijdse vermindering of 5 maanden 1/5 de vermindering. Minimumperiode: Dit tijdskrediet moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden bij volledige schorsing of halftijdse vermindering en 6 maanden bij 1/5 de vermindering. Als er dan nog een kortere periode dan de minimum vereiste periode overblijft, mag de werknemer deze toch nog opnemen. Loopbaanvoorwaarden: De werknemer moet vóór de schriftelijke kennisgeving bij zijn werkgever 24 maanden verbonden zijn geweest met een arbeidsovereenkomst én 5 jaar loopbaan als werknemer hebben. Deze voorwaarden vervallen als de werknemer dit tijdskrediet opneemt onmiddellijk aansluitend op ouderschapsverlof, op voorwaarde dat dit voor alle rechthebbende kinderen is uitgeput. Noot: Het voltijds en halftijds tijdskrediet kunnen niet meer opgetrokken worden tot vijf jaar via een sectorale CAO of ondernemingscao zoals vroeger wel het geval was. 2) Tweede vorm van tijdskrediet: Tijdskrediet MET motief Duur van het recht: Bovenop het tijdskrediet zonder motief is er ook nog recht op tijdskrediet met motief voor een periode van: ofwel 36 maanden (niet in voltijds equivalent) voor algemene zorg of opleiding ofwel 48 maanden (niet in voltijds equivalent) voor specifieke zorg voor een zwaar ziek of gehandicapt kind. De werknemers kunnen het tijdskrediet met motief opnemen in de vorm van: ofwel volledige schorsing gedurende 36 of 48 maanden. ofwel halftijdse vermindering gedurende 36 of 48 maanden, op voorwaarde dat de werknemer 12 maanden voor de schriftelijke kennisgeving minstens 3/4 de tewerkgesteld was. ofwel 1/5 de vermindering gedurende 36 of 48 maanden, op voorwaarde dat de werknemer gewoonlijk tewerkgesteld is in een arbeidsregeling van minstens 5 dagen en 12 maanden voor de schriftelijke kennisgeving voltijds tewerkgesteld was. ofwel een combinatie van deze stelsels, onafhankelijk van de opgenomen vorm (dus niet in voltijds equivalent). Anciënniteitsvoorwaarde: De werknemer moet vóór de schriftelijke kennisgeving bij zijn werkgever 24 maanden verbonden zijn geweest met een arbeidsovereenkomst. Deze voorwaarde vervalt als de werknemer dit tijdskrediet opneemt onmiddellijk aansluitend op ouderschapsverlof, op voorwaarde dat dit voor alle rechthebbende kinderen is uitgeput. Tekst & U!tleg 2012/44 2.

3 A. Motieven zorg en opleiding op te nemen recht gedurende 36 maanden Het gaat hier om de volgende motieven en minimum op te nemen periodes: Zorg voor een kind jonger dan 8 jaar (op te nemen per minimumperiode van 3 maanden voltijds en halftijds en van 6 maanden 1/5 de -tijds) Palliatieve zorgverstrekking (op te nemen per minimumperiode van 1 maand, verlengbaar met 1 maand per zieke) Bijstand aan een zwaar ziek familie- of gezinslid (op te nemen per minimumperiode van 1 maand en maximum 3 maanden) Volgen van een opleiding (op te nemen per minimumperiodes van 3 maanden voltijds en halftijds en van 6 maanden 1/5 de -tijds). Als er dan nog een kortere periode dan de minimum vereiste periode overblijft, mag de werknemer deze toch opnemen. Opgelet: Een sectorale CAO of ondernemingscao is vereist! Om een gemotiveerd tijdskrediet te kunnen uitoefenen onder de vorm van een volledige schorsing van de prestaties of een vermindering tot een halftijdse baan zal een sectorale CAO of een CAO op ondernemingsniveau moeten voorzien in de uitbreiding van die rechten in die zin. De bestaande CAO's in de sector of de onderneming die werden gesloten in uitvoering van CAO nr.77bis tot uitbreiding van het krediet van voltijdse schorsing en/of halftijdse vermindering gelden als toepassing hiervan. Voor de opname van een 1/5 de tijdskrediet is niet zo een CAO vereist. B. Motieven gehandicapt kind en zwaar ziek kind op te nemen recht gedurende 48 maanden Het gaat hier om de volgende motieven en minimum op te nemen periodes: Zorg over een gehandicapt kind tot aan de leeftijd van 21 jaar (op te nemen per minimumperiodes van 3 maanden voltijds en halftijds en van 6 maanden 1/5 de - tijds) Bijstand aan een minderjarig zwaar ziek kind of een minderjarig zwaar ziek kind dat beschouwd wordt als deel uitmakend van het gezin (op te nemen per minimumperiode van 1 maand en maximum 3 maanden) Een sectorale CAO of ondernemingscao is hier NIET vereist! In tegenstelling tot de formule van 36 maanden, vereist deze tijdskredietformule geen sectorale CAO of ondernemingscao. 3) Derde vorm van tijdskrediet: Het eindeloopbaantijdskrediet (landingsbaan voor oudere werknemers) A. Principe: 55 jaar Werknemers met een beroepsloopbaan van 25 jaar hebben vanaf 55 jaar (op de begindatum van de landingsbaan) recht op een halftijdse of 1/5 de landingsbaan (ten belope van een dag of 2 halve dagen per week) of een combinatie van deze stelsels. Naast de loopbaanvoorwaarde van 25 jaar zijn er nog andere voorwaarden: Anciënniteitsvoorwaarde in de onderneming: De werknemer moet door een arbeidsovereenkomst met de werkgever verbonden zijn geweest gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving. Deze termijn kan in onderling akkoord tussen de werknemer en de werkgever worden ingekort. Tekst & U!tleg 2012/44 3.

4 Tewerkstellingsvoorwaarde: Om recht te hebben op een halftijdse landingsbaan moet de werknemer ten minste 3/4 de van een voltijdse betrekking tewerkgesteld zijn gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving. Om recht te hebben op een 1/5 de landingsbaan moet de werknemer tewerkgesteld zijn in een arbeidsregeling gespreid over 5 of meer dagen en moet hij ofwel voltijds ofwel 4/5 de van een voltijdse betrekking tewerkgesteld zijn in het kader van CAO nr.77bis of CAO nr.103 gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving. Minimumperiode voor de opname van het recht: Halftijdse landingsbaan: Dit tijdskrediet moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden. 1/5 de landingsbaan: Dit tijdskrediet moet worden opgenomen per minimumperiode van 6 maanden. B. Uitzonderingen op de leeftijdsvereiste: 50 jaar Er bestaan eindeloopbaantijdskredietformules die al toegankelijk zijn voor werknemers vanaf 50 jaar (de overige voorwaarden blijven hetzelfde): 1. Recht op halftijds eindeloopbaantijdskrediet De werknemer die een zwaar beroep (werken in wisselende ploegen of gewoonlijk nachtarbeid verrichten (CAO nr.46) of werken in onderbroken diensten) heeft uitgeoefend gedurende minstens 5 jaar over de laatste 10 jaar of gedurende minstens 7 jaar over de laatste 15 jaar EN dit zwaar beroep voorkomt in de lijst van knelpuntberoepen. 2. Recht op 1/5 de eindeloopbaantijdskrediet De werknemer die een zwaar beroep heeft uitgeoefend gedurende minstens 5 jaar over de laatste 10 jaar of gedurende minstens 7 jaar over de laatste 15 jaar. OF De werknemer met een lange loopbaan van 28 jaar. Dit recht moet echter ook expliciet voorzien zijn via een sectorale CAO. Elk kalenderjaar met minstens 285 dagen waarvoor loon werd uitbetaald komt in aanmerking. Moederschapsverlof, profylactisch en lactatieverlof, geboorteverlof, adoptieverlof en ouderschapsverlof worden gelijkgesteld. Voor kalenderjaren met niet het vereiste aantal dagen, worden de in aanmerking genomen dagen samengeteld en gedeeld door 285. Het resultaat geeft het bijkomend aantal in aanmerking te nemen jaren. 3. Recht op halftijds of 1/5 de eindeloopbaantijdskrediet Voor werknemers die tewerkgesteld zijn in ondernemingen die erkend zijn als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering, indien (cumulatief) de aanvangsdatum in de periode van erkenning als onderneming in moeilijkheden of herstructurering ligt de onderneming aantoont dat zijn aanvraag van erkenning kadert binnen een herstructureringsplan en toelaat ontslagen te vermijden de onderneming aantoont dat zijn aanvraag van erkenning toelaat het aantal werknemers te beperken dat anders in het statuut werkloos met bedrijfstoeslag zou terechtkomen de minister uitdrukkelijk vermeldt in zijn/haar beslissing m.b.t. de erkenning dat aan deze voorwaarden werd voldaan Tekst & U!tleg 2012/44 4.

5 III. Enkele overige bepalingen in CAO nr.103 1) Verrekening van reeds opgenomen tijdskrediet De periodes van volledige schorsingen en verminderingen die in het verleden werden opgenomen, worden in mindering gebracht op de maximumduur van 1 jaar voltijds equivalent tijdskrediet zonder motief. Met een eventueel negatief saldo wordt geen rekening gehouden. De werknemer kan dus nog altijd een tijdskrediet met motief opnemen. Maar, als de werknemer kan bewijzen dat hij tijdens die schorsingen of verminderingen een bepaald motief had, worden die opgenomen periodes in mindering gebracht op de maximumduur van 36 maanden of 48 maanden tijdskrediet met motief, afhankelijk van wat het motief was. Maar in dit geval wordt het eventuele negatieve saldo wel in mindering gebracht op de maximumduur van 1 jaar voltijds equivalent tijdskrediet zonder motief. 2) Gelijkstellingen en neutralisaties Wat de gelijkstelligen betreft, werden er een aantal gelijkstellingen toegevoegd in CAO nr.103, namelijk adoptieverlof (art. 30ter wet 3 juli 1978) pleegzorgverlof (art. 30quater wet 3 juli 1978) tijdelijke werkloosheid om economische redenen bedienden (art. 77/4 wet 3 juli 1978) Wat de neutralisaties betreft, bepaalt de CAO nr.103 nu uitdrukkleijk dat perioden van voltijds tijdskrediet, halftijdse en 1/5 de loopbaanvermindering geneutraliseerd worden voor de berekening van de tewerkstellingsvoorwaarde en dus niet meegeteld worden bij de berekening. Vroeger gold deze neutralisatieregel enkel voor het voltijds tijdskrediet. Daardoor kunnen werknemers gemakkelijk overstappen van de ene vorm naar de andere. Nieuw is ook dat er bij de overstap van de ene naar de andere vorm geen toestemming van de werkgever meer vereist is. Het is voldoende dat de werknemer voldoet aan alle voorwaarden bij de initiële aanvraag. Voor zo n overstap is wel telkens een nieuwe aanvraag vereist. En de werknemer die overgaat van een vorm van tijdskrediet of loopbaanvermindering naar een andere wordt telkens in aanmerking genomen voor de berekening van de drempel. 3) Formaliteiten Aan de overige bepalingen is nauwelijks iets gewijzigd. De modaliteiten en bestaande procedures (modaliteiten en termijnen voor het indienen van de aanvraag, voorrangsregels, toepassing van de drempel, aanvraag tot verlenging,...) die golden in CAO nr. 77bis zijn grotendeels overgenomen. Misschien nog twee noemenswaardige aanpassingen: Bij de schriftelijke kennisgeving moet de werknemer nu wel bijkomend aangeven of hij zich beroept op een bepaald motief. Ook het RVA-attest zal in die zin moeten worden aangepast. Voorrangsregels: Bij de eerste voorrang wordt de zorg voor een zwaar ziek of gehandicapt kind toegevoegd. IV. Inwerkingtreding CAO nr.103 zal in principe in werking treden op hetzelfde tijdstip als het KB dat het KB rond de onderbrekingsuitkeringen wijzigt, uiterlijk op 1 september Op het ogenblik dat de CAO nr.103 in werking treedt zal de CAO nr.77bis nog van toepassing blijven in de volgende gevallen: Tekst & U!tleg 2012/44 5.

6 Eerste aanvragen en verlengingsaanvragen die vóór de inwerkingtreding van CAO nr. 103 schriftelijk ter kennis zijn gegeven aan de werkgever; Eerste verlengingsaanvraag na de inwerkingtreding van CAO nr.103 van werknemers vanaf 50 jaar die al vóór de inwerkingtreding van CAO nr.103 in een landingsbaan waren op basis van CAO nr.77bis. Werknemers die vóór de inwerkingtreding van CAO nr.103 al in tijdskrediet waren, kunnen in een landingsbaan stappen volgens CAO nr.77bis, voor zover cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden: werkgever en werknemer hebben hierover een akkoord gesloten de werkgever werd vóór 28 november 2012 schriftelijk ter kennis gebracht de landingsbaan volgt onmiddellijk aansluitend op en onder dezelfde vorm (1/2 de of 1/5 de ) als het lopende tijdskrediet. Wanneer er een sectorale CAO of ondernemingscao bestaat in het kader van de verlenging van het voltijds en halftijds tijdskrediet tot maximum 5 jaar voor zover zij kunnen gelden als basis voor het openen van het recht op een gemotiveerd aanvullend tijdskrediet van 36 maanden (voltijds of halftijds). Wanneer er een sectorale CAO bestaat die specifieke bepalingen bevat die betrekking hebben op: de drempel, de functies die uitgesloten zijn van het recht op tijdskrediet, de organisatorische regels of voorkeurmechanismen. IV. Regelgeving De wet van 10 augustus 2001 betreffende de verzoening van werkgelegenheid en kwaliteit van het leven (BS 15/09/2001) Het KB van 12 december 2001 tot uitvoering van de wet van 10/08/2001, zoals gewijzigd door het KB van 08/06/2007, door het KB van 21/02/2010 en door het KB van 28 december 2011 (BS 30/12/2011) Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77bis van 19 december 2001 tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking. Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen Katleen Fransen stafmedewerkster sociaal recht Luc Jaminé directeur U vindt alle verschenen nummers van Tekst & U!tleg op Ledenservice T&U Tekst & U!tleg 2012/44 6.