1ste bach PSW. Filosofie. uickprinter Koningstraat Antwerpen B EUR
|
|
- Mirthe Devos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1ste bach PSW Filosofie Q uickprinter Koningstraat Antwerpen B EUR
2
3 Samenvatting Filosofie Zin en inzicht: een filosofisch uitzicht voor iedereen Wat is filosofie? Zoeken naar antwoord omtrent 3 grote topics 1. Juiste rationele benadering = INZICHT 2. Juiste manier van handelen = UITZICHT 3. Juist zicht op een zinvolle manier van leven = ZINZICHT De filosofische vragen Filosofen = vrienden van de Sofia of wijsheid waren mensen die in bloeiende handelssteden en havens van zowat het huidige Turkije, en later in de grote Griekse metropolen een antwoord zochten op een reeks vragen die tot dan toe door mythologie en godsdienst behandeld waren of die om praktische redenen opzijgeschoven werden - Waar komt de wereld vandaan en waaruit bestaat het heelal? - Bestaat er een absolute waarheid en hoe kunnen we die kennen? - Wat zijn de regels van het denken? - Wat noemen we goed en kwaad en waarom? - Hoe bereiken we de beste vorm van menselijk samenleven? - Wat is de zin van het leven? Filosofie = 1. Wijsbegeerte: leer en wetenschap van de begrippen in hun hoogste algemeenheid opgevat, wil zowel alomvattende wetenschap als levensleer zijn 2. Een filosofie is geen filosofie als het niet voorschrijft wat de mensen moeten doen FILMFRAGMENT: Terzake Zizek (filosoof) Ideologie leeft meer dan ooit Prioriteiten veranderen wel geld voor onderzoek maar geen geld voor hulp weg kapitalisme Occupy- beweging= opening van ruimte om anders te leven Kapitalisme moet heruitgevonden worden Alleen een vernieuwde visie kan Europa redden Problemen veranderen inzicht Nieuwe handelingspatronen zullen nodig zijn ethiek juist of verkeerd Zoeken naar zin in het leven Als we inzicht krijgen gaat de samenleving ook zin krijgen om wat zin heeft oplossingen Filosofie en mythologie Filosofische vragen inleiden nieuwe takken wetenschap 1
4 Pas mogelijk en zinvol nadat de mensen op een zekere niveau van materiële beschaving waren geraakt en dus niet hun hele actieve leven aan het produceren van voedsel en de bescherming tegen de natuur moesten besteden Mythe = een als correct aanvaard doch niet-gefundeerde voorstelling van zaken of een verhalende overlevering over universele thema s als het begin van de tijd/ leven na de dood of een mythe zijn praatjes zonder grond/ ongefundeerde voorstellingen van zaken Er komt een punt in het sociale en historische groeiproces waarop deze mooie verhalen niet meer volstaan en de nieuwsgierigheid is gewekt Nieuwsgierigheid= verwondering= Thau- masia Nieuwsgierigheid gekoppeld aan groeiende ervaring (experimenten, reizen, contacten met andere culturen), die de drijfveer blijft van alle wetenschappelijke en filosofisch denken Voorbeeld verwondering: een positief testresultaat FILMFRAGMENT: Epicuros (3 e eeuw voor Christus) Op welke manier wordt hier de zinvraag behandeld en wat zijn 3 manieren om deze zinvraag te bekijken? Epicurist = genotzoeker Geheim van geluk in filosofie zoeken We zoeken geluk op de verkeerde plekken, iedereen kan geluk vinden volgens Epicuros Hij kan ons tonen hoe we gelukkig moeten zijn Mensen denken vaak dat geld alles oplost maar dit is niet zo Geluk is iets veranderlijks gelukzalig leven is belangrijk Genoegen is het belangrijkste, maar hij leefde niet luxueus levensdoel We weten niet wat ons gelukkig maakt wat we willen is niet altijd wat we nodig hebben men is aangetrokken tot materiële goederen Winkelen = een drang men winkelt te veel, want we verstaan niet wat we willen of nodig hebben Ingrediënten van geluk zijn goedkoop - Vrienden hij kocht een huis waar hij met al zijn vrienden kon wonen aparte opvatting van geluk: vrienden moeten er altijd zijn, maakt niet uit WAT je eet maar met WIE je eet ZINZICHT - Vrijheid stad verlaten. We moeten ons bevrijden uit nijverheid en politiek in materiële zin hoeft men niks te bewijzen. Zelfredzaamheid op financieel vlak! UITZICHT - Angsten verminderen door reflectie op het leven veel geld maakt niet gelukkig INZICHT Epicuros gaf adverteren de schuld van het niet gelukkig zijn Filosofie en godsdienst Vragen naar inzicht worden door zowel godsdienst als filosofie behandeld Alleen methode is anders 2
5 Filosofie: geen plaats voor een boven- of buitenmenselijke openbaring, waarin bepaalde waarheden aan de gelovige worden meegedeeld en door hen worden aanvaard De filosofie verwerpt deze geopenbaarde waarheden niet noodzakelijk, maar beperkt zich tot een kritisch -rationele benadering van dezelfde problemen Bepaalde periodes gaat men wel tegen godsdienst in Maar ; filosofie en godsdienst zijn geen vijanden alleen voor godsdienstige fundamentalisten en filosofische dogmatische Godsdienst spreekt zich soms uit over punten waar filosofie geen antwoord op kan geven of de vraag openhoudt FILMFRAGMENT: Kloosterzuster uit Brecht Annemie Struyf, In Godsnaam (slotklooster)) Wat valt op? Zuster antwoord op de vraag: Wat zijn de gelukkigste momenten? als je God echt in je voelt Iedereen kan dit voelen uiterst zelden Het is de moeite waard Wat geeft dus zin? God ontmoet hebben Waar wil men naartoe? er wordt een antwoord gegeven op de vraag of er een eeuwigheid of openbaring daar vindt men de antwoorden Nieuwsgierigheid Geest Deductief Rationeel Rationalisme Ervaring Materie Inductief Empirisch empirisme Spanning filosofie en godsdienst Als men allebei gaat beweren het alleenrecht te hebben op de antwoorden op de levensvragen fundamentalisme Men duld dan geen andere mening meer Filosofie en ideologie Ideologie = een samenhangend mensbeeld dat steun en zekerheid geeft filo; niet altijd, al dan niet bewust werd opgedrongen filo: niet; geeft steun en zekerheid filo: niet altijd; en antwoorden geeft maar geen vragen laat stellen filo: nieuwe vragen leiden tot nieuwe kennis Gewoonlijk: verstard mensbeeld dat gecontroleerd wordt door autoritaire en absolute gezagsinstanties die geen uitspraak dulden en de anderen als ketters of dissidenten vervolgen Helpt traditionele zuilen in stand houden elk contact met andersdenkenden wordt verhinderd Groot verschil met filosofie FILMFRAGMENT: Ter Zake: Rik Torfs over CD&V 3
6 Welke kenmerken en hoe? Te weinig openlijk naar Christelijke wortels verwezen Cd&v lost alles op samenhangend mensbeeld Wat is de rechtvaardiging of solidariteit? Waarden in de samenleving geeft steun en zekerheid Cd&v is een grote partij, men moet die partij liefhebben al dan niet bewust opgedrongen Christendemocraten heeft geen betekenis meer? Men wil er niet over debatteren antwoorden geven maar geen vragen stellen Verschillende benaderingsvormen Belang van filosofische tradities voor iedereen - Weltanschauung:uitgaan van het mens en maatschappijbeeld waarin we opgegroeid zijn en dat we als vanzelfsprekend hebben beschouwd Christelijke, niet-kerkelijke, joodse of islamitische mensbeeld Geeft bijna een volledig en bevredigende verklaring van ons menselijk bestaan Om vanuit dit mensbeeld tot filosofie te komen 3 fasen 1. Het geleefde of geëxisteerde (existentie of bestaan) : mensbeelden krijgen we van onze ouders en omgeving mee. Dit geleefde mensbeeld is vrij onbewust en tegelijkertijd bepaald het heel ons denken en handelen van vroeg tot laat 2. Het gesproken: er komt een moment waarop dit geleefde mensbeeld uitgesproken wordt, waarin we overgang vieren van kindertijd naar jonge volwassenheid. Het wordt openlijk door het vormsel te vieren. Heel veel mensen groeien nooit boven deze tweede fase uit, ze blijven binnen het overgeërfde mensbeeld en ook politiek binnen hun traditionele zuil 3. Besproken: er is sprake van filosofische benadering bijvoorbeeld door lessen filosofie. Andere maar ook het eigen mensbeeld wordt kritisch bekeken en het kan gebeuren dat men het vroegere mensbeeld verwerpt of er deze keer bewust en overtuigd opnieuw voor kiest. Vereist dus een dieper inzicht in onszelf en onze omgeving. Ingaan tegen oppervlakkigheid Kinein = kritische houding FILMFRAGMENT: Mr. Verhofstadt Balans opmaken van alle dingen die je goed of slecht deed Is niet gelovig zin geven aan zijn eigen bestaan Geloof kan mensen helpen Vragen hoe verklaar je het leven? Hopen dat we nooit alles vinden saai zonder raadsels Filosofie: descriptief of normatief Verantwoordelijkheid opnemen, maar in welke mate? Descriptieve of beschrijvende = beschrijft het bestaande 4
7 Ontologie of zijnsleer: onder meer het onderscheid tussen het zijn van een steen, een plant, een dier of een mens en het onderscheid tussen zijn en worden Metafysica: de vraag naar de oorsprong van de zijn- den en naar een oerprincipe of God Wijsgerige antropologie: wat is de mens? Cultuurfilosofie: de wisselwerking tussen mens, tijd en omgeving Sociale filosofie: de relatie tussen mens en samenleving Normatieve = bepalen van het juist denken en handelen Logica: de theorie van het juiste redeneren Kennisleer of epistemologie: wat is de waarde van ons kennen? Moraalfilosofie of ethiek: hoe moeten we juist handelen? Hoe kunnen we de juiste zin van het leven vinden? Immanuel Kant Wat kan ik kennen? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Basis om te overleven geluk lijkt verloren te gaan Persoonlijk - Econ: profit/ INZICHT - Sociaal: people/ UITZICHT - Ecologisch: planet/ ZINZICHT Wat kan je met filosofie doen? Je vraagt je af waarom dingen zo zijn zoals ze zijn in plaats van ze gewoon als zodanig/ kritiekloos te aanvaarden alles kritisch rationeel bekijken Filosoferen is op persoonlijk praktisch niveau op het eerste zicht vrij nutteloos je moet ervoor open staan Filosoferen is een onvermijdelijke noodzakelijke bezigheid voor mensen die van nature nieuwsgierig zijn en willen weten hoe alles in elkaar zit Zonder filosofisch denken is de ontwikkeling van menselijke vrijheid onmogelijk Noodzakelijk om op een rationele manier antwoord te krijgen op de vragen 5
8 Van Thales tot Thomas De filosofie voor Socrates; op zoek naar de oerstof en het ordenende principe Hoe abstracter, hoe filosofischer Om de werkelijkheid te kunnen gebruiken, moesten ze die eerst leren kennen, of het nu ging om de omgeving, de seizoenen, de invloed van de maan en de sterren of de verhoudingen tussen mensen Kennisleer of logica, aardrijkskunde of landbouwkunde, kosmologie, ethiek of antropologie Thales van Milete Wetenschapper die zich met voorgaande problemen bezighield Interesseerde zich al gauw voor de wiskunde en voor raadsels zoals de magnetische kracht Hypothese dat alles uiteindelijk uit water bestaat Vraag naar de oerstof dialoog tussen twee of meer denkers Reactie op stelling van een vorige filosoof Anaximenes Verwierp hypothese van water als oerstof Beschouwde lucht als een veel aannemelijkere oerstof Vuur is verfijnde lucht, water is ontstaan uit de lucht Hypothesen omtrent oerstof hebben grote gevolgen gehad voor het denken van nu Heraclitus Woonde in Ephesus in Klein-Azië Zette denken van de school van Milete verder Vuur, dat alle substanties verandert, geeft de sleutel tot het geheim van het heelal Het was niet meer zo belangrijk om te weten wat de oerstof was, maar wil in te zien dat het ging om het principe van de voortdurende VERANDERING van alles: de materiële wereld, de mensen, de instellingen. In plaats van het ZIJN staat WORDEN voorop Ordenende principe = logos of het woord eeuwige verstand dat zich doorheen alle tegenstellingen ontwikkelde Alles is voortdurend in verandering, maar het staat in verhouding tot iets anders Vb: geen liefde zonder haat Vooruitgang is alleen mogelijk door een conflict van tegengestelden Begin dialectisch denken Wijsheid van logos die voor een verborgen harmonie zorgde Inzicht leidt tot zinzicht! 6
9 Parmenides Van Elea Zocht eerder naar het blijvende, eeuwigdurende principe van alles, en dat voerde tot de absolute ontkenning van elke verandering Conservatief versus progressief Verandering is slechts schijn en bedrog Alleen inzicht in het eeuwig blijvende zijnde is waarheid, de rest is slechts een opinie Zeno Van Elea Trachtte de schijnbare verandering te ontmaskeren Bijvoorbeeld; Achilles en de schildpad Theoretisch kan een tijdspanne of afstand oneindig verdeeld worden Geen argument tegen eindigheid Toonde aan hoe logisch denken tot conclusies kan komen die tegen de alledaagse observaties ingaan en slechts met moeite kan worden weerlegd. Strijd tussen 2 grote stromingen Protagoras - Eeuwige verandering eeuwige stilstand - Empirisch rationalistisch Filosofie kon mensen in totaal andere richtingen doen denken Allebei de stromingen waren ervan overtuigd de absolute waarheid te beschikken Sofisten = oorspronkelijk een leraar, een rondreizende professor die de jeugd een privé opleiding gaf, voornamelijk de rijke mannen Protagoras = filosoof die voor zijn overtuigingen vervolgd werd en op de vlucht uit Athene gestorven is. over de goden weet ik evenmin dat ze bestaan of niet bestaan Men moest de concrete mens en zijn handelingen centraal stellen in het denken Een stap in de richting van het ethisch uitzicht (Socrates) de mens is de maatstaf van alle dingen, van de zijnden, dat ze er zijn, en van de nietzijnden, dat ze er niet zijn Beide voeten op de grond Illusie = relativisme = absolute, overal geldende waarheid Observatie kan verschillen van mens tot mens, en van moment tot moment Als mens maatstaf is waar is dan de absolute waarheid? Kan leiden tot immoreel cynisme 7
10 Slechte naam sofisten Handige redenaars die er alleen op uit waren een discussie te winnen en dus een techniek beheersten die nuttig was voor advocaten en politici Grootste filosoof voor de oudheid Hij Socrates en Plato: ethiek en utopie Socrates Weinig zekerheid over zijn leven en kennen zijn theorieën niet uit eigen geschriften Voor al teksten van Xenofoon en Plato Verplaatste de filosofische discussie van de natuurfilosofie naar de ETHIEK Wat is het goede leven? Verzette zich tegen de scepsis van de sofisten gingen te ver in hun relativisme! Filosoferen = een kritisch onderzoek van het menselijke denken en handelen en de vorming van de jeugd Speciale techniek Gesprekken met specifieke mensen in de agora of marktplaats Aantonen dat mensen niet zo logisch of consequent dachten en zeker niet handelden De Staat typeert Sacrates denken Kern = AFDALEN Daalt af van het centrum van Athene tot het commerciële hart van de havenstad Piraeus Alleen via wederzijdse interesse kom je tot inzicht Vertrouwen dat de mens in de mogelijkheid is zelf tot ware kennis te komen wanneer hij ingaat op kritische vragen eigen standpunten relativeren Socratische ironie Met de socratische methode haalde hij zich al gauw de haat van de autoriteiten op de hals, die hij publiek in hun hemd zette door zijn scherpe en onbarmhartige vragen Hij toonde aan dat veel mensen belangrijke functies vervulden waarvoor ze ni competent waren Leidde tot proces beschuldigd van goddeloosheid corruptie van de jeugd Hijzelf noemde zijn methode een geestelijke bevallingstechniek of MAIEUTEK Is erop gericht de waarheid, die ergens in elk van ons verborgen zit, geboren te laten worden Vroedvrouw als metafoor voor filosoof Het moreel juiste of het zedelijke, kon worden gekend en aangeleerd ( tegen de sofisten) en da het juiste inzicht in het morele altijd leidde tot een juist uitzicht wat het morele handelen betreft. 8
11 Ware inzicht goede uitzicht schone zinzicht In het goede handelen volgens het ware denken wordt de mens een schone mens Schone = harmonie tussen het ware en het goede Verkeerd handelen was gevolg van verkeerd inzicht Wat is inzicht? Brengt het ware nut en geluk van de mensen tot stand Je moet jezelf kennen Zodra je weet wie je bent, weet je ook meteen wat je moet doen om juist en moreel te leven In elk van ons leeft een goddelijk beginsel = DAIMONION of DAIMON Soort van geweten dat we opnieuw moeten leren beluisteren en dat we door het vervullen van behoeften doen verstommen Bijvoorbeeld: rijkdom, macht en aanzien Merkwaardige parallel met de oosterse filosofie, zenmeditatie, behoeften als hebben, kunnen en gelden een halt toeroepen. Valse behoeften ontmaskeren en verwerpen Wie het minst nodig heeft staat het dichtst bij de goddelijke waarheid in zichzelf Alleen zij die eerlijk zijn met zichzelf en hun valse behoefte hebben leren beheersen, hebben het recht invloed op andere uit te oefenen Bijvoorbeeld: politici, denkers en leraars De staat of POLIS Moet geregeerd worden door filosofisch gevormde mensen Niet door onderontwikkelde machthebbers Socrates Voor de ene een grote moralist Voor de andere een gevaarlijke agitator en subversief Heeft grote nadruk gelegd op de waarheid van elk individu = DAIMONON; eerlijkheid en op het samengaan van moraal en politiek Problemen bevallingstechniek Waarheid kan zich ook via onderzoeken ontwikkelen Waarheid zit niet zomaar in elk van ons Zolang de nadruk ligt op het morele, geldt de methode van Socrates zeker nog 9
12 Plato Bijvoorbeeld: platonische liefde Eerste idealist Ideeënleer Niets in de materiële werkelijkheid is zo volmaakt als de idee die we ervan hebben Bijvoorbeeld: op zoek naar ideale levenspartner Wetend dat we het ideale nooit zullen vinden Echte werkelijkheid is het ideaal, en wat we realiteit noemen is slechts een zwakke afschaduwing van dat ideaal Allegorie van de grot Feit dat we via begrippen tot de wereld van de ideeën kunnen opstijgen, bewijst de onsterfelijkheid van de ziel Phaedrus Ziel is het intellectuele inzicht en morele uitzicht zelf Ziel als een driespan - Rede logos of de wagenmenner, zorgt voor evenwicht tussen 2 aspecten van ons handelen - Wil thumos of het nobele paard - Lust epithumia of het weerspannige paard Ziel zit gevangen in het lichaam behoort tot de materiële onvolmaakte wereld Zin van het leven vinden we wanneer we er in ons streven op gericht zijn de ontwikkeling van onze geestelijke vermogens te stimuleren en ons door het lichaam zo weinig mogelijk te laten binden Dualistische scheiding tussen ziel en lichaam, goede en slechte Gevolgen: verschil sociale status bediende en arbeiders, minderwaardige positie van de vrouw Plato s kennisleer berust op deze ideeënleer Kunnen alleen maar kennen omdat we ons de wereld van ideeën uit onze ziel kunnen herinneren Kennis is herinnering Hoogste idee = de idee van het schoon-goede = kalosogathos = verwezenlijkt in God, het absolute schone en goede Vergt veel discipline of thumos om verleidingen epithumos te weerstaan Plato s deugendenleer (Politea) Deugd bestaat erin orde en harmonie van de ziel te bereiken voor de mensen die in de stof gevangen zitten Door wijsheid, dapperheid, matigheid en vooral rechtvaardigheid 10
13 Deugd = positieve eigenschap waarover iemand beschikt, als uitzicht op wat het juiste handelen inhoud 3 deugden voorop in het Christelijke denken geloof, hoop en liefde Richtsnoer voor het politieke handelen verwezenlijken UTOPISCHE staat Plicht van de staat om mensen tot de deugd op te voeden Door de natuurlijke ongelijkheden zijn er verschillende deugden voor verschillende standen - Boeren en arbeiders: bescheidenheid, gehoorzaamheid en matigheid - Soldaten en ambtenaren: dapperheid en moed - Heersers: praktische wijsheid Staat moet door filosofen worden geleid Zijn poging op Sicilië is mislukt Utopieën = zijn modellen van de ideale maatschappij, die vandaag onder meer in bepaalde politieke manifesten voortgezet worden Samenvattend: Minderwaardigheid van de materiële werkelijkheid Tegenover de wereld van de geest, cultuur en vrije tijd Een ideale maatschappij is heel hiërarchisch en totalitair, ondemocratisch Bestaande machtsverhoudingen verdedigen Absolutisme Aristoteles Studeerde onder Plato Opvoeder Alexander De Grote Stichtte Peripatetische school Privéleraar nuchtere, ongelooflijk onderlegde pedagoog Grondslag voor filosofie als wetenschap Opvoeder van Europa De logica van Aristoteles Studie van de logica of het juiste denken Wat is een oordeel, een conclusie, definitie, een bewijs? Stond dichter bij natuurwetenschappelijke experimentele methode van de presocratici Syllogisme = een logische redenering bestaande uit 2 permissen, de zogenaamde majorterm of hoofdterm en de hierin ondergeschikte minorterm, waaruit een conclusie afgeleid wordt De leer van de categorieën Categorieën = verschillende opzichten waarin men het kan hebben over iets bestaande (tijd,ruimte, kwaliteit en kwantiteit en substantie) Overgang naar metafysica Wat er na de fysica komt, vragen na de studie van de natuur Onderscheid stof of materie en de vorm of de geest! Waaruit de werkelijkheid bestaat 11
14 Basis voor onderscheid materialisme en idealisme Hierarchie Bovenaan staat God Rest is mengvorm van stof en vorm Bijvoorbeeld: mens Zelfs in de zuivere stof zit de potentie of mogelijkheid om iets te worden Bijvoorbeeld: grondstoffen Volgens Aristoteles Indeling van de filosofie Theoretische vakken: metafysica, mathematica, fysica, psychologie Praktische vakken: ethica, politiek, economie Poëtische vakken: techniek, esthetica, poëtica Mensvisie Mens is een gemeenschapsdier (politiek beest) Door lichaam (voeding, voortplanting) Met de planten- en dierenwereld verbonden Door VERSTAND pas echt menselijk Zo vinden we de belangrijkste deugden en de bron van zin en geluk Economie en ethiek Handelsactiviteiten en economie in dienst staan van het goede leven Inbeddingrelatie ethiek en economie Goed leven bestaat erin op de juiste manieren ontwikkelen van iemands natuurlijke talenten Rechtvaardigheid en matigheid garanderen juiste gebruik van materiële goederen Voorkomen dat men zich eindeloos wil verrijken Economie dreigt altijd CHREMATISTIEK te worden opdringen van ethische verruiming Bijvoorbeeld: koning Midas die alles in goud wil veranderen In ethiek leer van gulden middenweg uitwerken Extremen vermijden en in alles realistisch zijn Bijvoorbeeld: geen ideale staat nastreven maar met bestaande middelen zo goed mogelijk proberen te regeren Verkoos monarchie boven tirannie, aristocratie boven oligarchie en democratie boven de heerschappij van het gepeupel Hij neemt geen stelling; alleen zijn vrees voor extremisme van links of rechts In elk van de staatsvormen jeugd lichamelijk en geestelijk streng aanpakken om hen zo op te leiden tot waardige en gematigde staatsburgers 12
15 Het realisme van Aristoteles Hij was ook beperkt tot de wetenschap van zijn tijd en kon zich nooit helemaal loslaten van de ideeënleer van Plato of het politiek en sociaal milieu waarin hij leefde Leidde tot de in vraagstelling van de religieuze almacht van de Roomse Kerk Nadruk werd meer gelegd op rationele dan op irrationele denken Gevaarlijke kant realisme Bemoeilijkt het ongewone en creatieve Soms zijn extreme vormen van denken en handelen nodig om een stagnatie te doorbreken Met Aristoteles zijn gezonde verstand zou westerse beschaving saaie boel worden Hellenisme en Rome: stoïcijnen en neoplatonici Griekse cultuur van klassieke periodes vrije stadstaten of POLIS Vrij slaat vooral op autonomie + democratie (15% van de bevolking vrouwen die niets te zeggen hadden = 7,5%) Situatie verandert door Alexander De Grote Culturele gevolgen: Griekse cultuur kwam in aanraking met Babylonische wereld = Perzische leer van Zoroaster + boeddhisme van Indië Vergelijken met uitdaging van onze huidige multiculturele samenleving Ondanks gevoel van superioriteit konden Grieken niet beletten dat bepaalde ideeën, godsdiensten en stijlvormen binnendrongen RESULTAAT= hellenisme = verrijkte multiculturele Griekse beschaving in Europa, Azië en Afrika sedert Alexander De Grote (houdt 6 tot 7 eeuwen stand) Christendom wordt verspreid eerst als een sekte 313: Christendom werd officiële staatsgodsdienst door waarden als gelijkheid en naastenliefde 2 grote filosofische stromingen tijdens het hellenisme - Stoïcisme (teruggaan op Socrates) - Neoplatonisme Bijvoorbeeld: een stoïcijnse gelatenheid Zeno Stoïcisme Stoa poikilè = een zuilengang in Athene waar Zeno van Citium zijn studenten verzamelde Ontdekt door geschriften van latere filosofen als Seneca uit Rome Beïnvloed door Socrates Waarheid en deugde waren belangrijker dan welstand, gezondheid of zelfs het leven 13
Politieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen
Politieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen Geschiedenis en politieke filosofie Geschiedenis Beschrijving feitelijke gebeurtenissen. Verklaring in termen van oorzaak en gevolg of van bedoelingen. Politieke
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatie2de bach TEW /... Filosofie. Smvt boek : Zin in Filosofie. uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be 5.00 EUR
2de bach TEW /... Filosofie Smvt boek : Zin in Filosofie Q uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be 149 5.00 EUR Nieuw!!! Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Inleiding
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieTer inleiding (tot een inleiding)
Inhoud Voorwoord 3 Aanvullende lectuur 4 Ter inleiding (tot een inleiding) 1. Wijsbegeerte, haar begin(sel) en doelstelling 5 2. Waarom filosofie altijd een inleiding blijft 7 3. Waarom een historische
Nadere informatie1ste bach PSW. Filosofie. Boek + actualiteit en video's. uickprinter Koningstraat Antwerpen. B11 5,00
1ste bach PSW Filosofie Boek + actualiteit en video's Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen B11 5,00 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be ZIN IN FILOSOFIE
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieFilosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat
Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Het begin van de natuurfilosofie Filosofen beginnen zich dingen af te vragen, waar je gewoonlijk niet zo over na zou
Nadere informatie1. Wat is filosofie? 1.1. De filosofische vragen
1. Wat is filosofie? 1.1. De filosofische vragen 1.2. Filosofie en mythologie 1.3. Filosofie en godsdienst 1.4. Filosofie en ideologie 1.5. Het belang van de filosofische traditie voor iedereen 1.6. Filosofie:
Nadere informatieWoordenlijst Het oog in de storm
Woordenlijst Het oog in de storm Inleiding agora marktplaats in het centrum van de Griekse stadstaten (poleis). Hier werd gedebatteerd en werden ervaringen uitgewisseld. animal rationale Latijnse vertaling
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieGeloven en redeneren. Religie en filosofie
Geloven en redeneren Religie en filosofie Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Het begin
Nadere informatieGeschiedenis Tijdvak CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/101047
Geschiedenis Tijdvak 02 01 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 10 mei 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/101047 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatie2de bach TEW. Filosofie. Samenvatting boek aangevuld met lesnotities. uickprinter Koningstraat Antwerpen.
2de bach TEW Filosofie Samenvatting boek aangevuld met lesnotities Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 149 3,50 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Inhoudstafel
Nadere informatieInleiding tot de filosofie
H1: Zin, in- en uitzicht 1.1 De filosofische vragen Drie categorieën: 1. Uitzicht, criteria van het handelen 2. Kennis / Inzicht 3. Zicht krijgen op wat ons leven zin geeft Inleiding tot de filosofie Actualiteit
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Mensbeelden
Samenvatting Filosofie Mensbeelden Samenvatting door Sophie 819 woorden 27 oktober 2015 8,9 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Plato (427 347 v.chr.) Als we ons op individuele katten richten, komen we nooit
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis. De Stoa
Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april 2005 6,9 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Stoa De Stoa is een filosofische stroming die ontstaan is rond 300 v. Chr. in Athene. De grondlegger
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Mens en Maatschappij
Samenvatting Levensbeschouwing Mens en Ma Samenvatting door Sophie 1047 woorden 6 februari 2017 8,8 3 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Mens & Ma Mensbeeld hoe je jezelf ziet, de
Nadere informatieZin in filosofie. Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck. Acco Leuven / Den Haag
Zin in filosofie Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck Acco Leuven / Den Haag Inleiding Deze inleiding in de filosofie heeft iets van wat uiteindelijk elk filosofisch werk typeert. Het is het resultaat van
Nadere informatiereeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus
reeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus Toelichting Door deze ontmoeting met Heraclitus gaan we terug naar het begin van de westerse filosofie. Zo rond 600 voor Christus komen we in het KleinAziatische
Nadere informatieAANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Nadere informatieWist Socrates iets..?
Wist Socrates iets..? Inleiding door Karel van Haaften Filosofisch café Hoogeveen 25.09.2018 Wist Socrates iets? KvH sept 2018 1 Wat vooraf ging Inhoud Socrates Gespreksmethode Socrates - hoe en waarom
Nadere informatieZin in filosofie. Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck. Acco Leuven / Den Haag
Zin in filosofie Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck Acco Leuven / Den Haag Inhoud Inleiding 11 1 Zin, in- en uitzicht 13 1.1 De filosofische vragen 15 1.2 Filosofie en mythologie 16 1.3 Filosofie en godsdienst
Nadere informatieFilosofie Samenvatting boek
Filosofie Samenvatting boek Kernvragen filosofie: oorsprong wereld en mens, onderscheid tussen goed en kwaad en de zin van het bestaan. Hoe zit de wereld en de mens juist in elkaar. H1. Zin, in- en uitzicht
Nadere informatie1 ste bach PSW. Filosofie. inclusief lesnotities. uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen. www.quickprinter.be B11 3,50
1 ste bach PSW Filosofie inclusief lesnotities Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen B11 3,50 Nieuw!!! Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Les 1 en 2: Wat
Nadere informatieWist Socrates iets wat wij niet weten? Inleiding door Karel van Haaften van Socratisch café Zwolle
Wist Socrates iets wat wij niet weten? Inleiding door Karel van Haaften van Socratisch café Zwolle Filosofisch café Zwolle 21.09.2015 Wist Socrates iets? KvH sept 2015 1 Wat vooraf ging Inhoud Socrates
Nadere informatieInleiding tot de filosofie: Zin in filosofie
Inleiding tot de filosofie: Zin in filosofie 1 Zin, in- en uitzicht 1.1 De filosofische vragen Filo-sofen filos = vriend, sofia = wijsheid filosofen = vrienden van de wijsheid = mensen die in de bloeiende
Nadere informatieInleiding tot de filosofie. Hoofdstuk 1: zin, in- en uitzicht Actualiteit: krantenkoppen zijn een mogelijk antwoord op een bepaalde vraag
Inleiding tot de filosofie Opmerking: filosofen kunnen situeren in de juiste eeuw, zelfstudie hoofdstuk 6 Typevraag zelfstudie hoofdstuk 6: Habermas 6.4.2: de theorie van het communicatieve handelen. Vat
Nadere informatieInhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13
Voorwoord XIII Deel 1 Oudheid Historische situering 1 I. De natuurfilosofen of presocratici Inleiding 3 Het veranderlijke en het blijvende 5 II. De sofisten en Socrates Inleiding 9 A. De sofisten 10 1.
Nadere informatieDe Verlichting. De Verlichting
De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2010 - II
Opgave 2 Religie in een wetenschappelijk universum 6 maximumscore 4 twee redenen om gevoel niet te volgen met betrekking tot ethiek voor Kant: a) rationaliteit van de categorische imperatief en b) afzien
Nadere informatieCounseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Het bestaan van God en het voortbestaan van religie 1 maximumscore 3 een uitleg hoe het volgens Anselmus mogelijk is dat Pauw en Witteman het bestaan van God ontkennen: het zijn
Nadere informatieUNIVERSELE VERKLARING VAN DE WARE NATUUR VAN DE MENS
UNIVERSELE VERKLARING VAN DE WARE NATUUR VAN DE MENS PREAMBULE Overwegende dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948 in feite een verklaring is van Verlichting, van het hoogste dat
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 2 Spiritueel scepticisme 6 maximumscore 4 een uitleg dat McKenna in tekst 6 vanuit epistemologisch perspectief over solipsisme spreekt: hij stelt dat de kennisclaim over het bestaan van andere mensen
Nadere informatieOosterse filosofie. Over de denktradities in India en China
Oosterse filosofie Over de denktradities in India en China Inhoudsopgave Geschiedenis - Ontstaan van de filosofie India en het hindoeisme De leer van de Boeddha Mahayana, de leer van de leegte China en
Nadere informatieWat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu
Wat is filosofie? Hoofdstuk 1 1 filosoferen: doordenken! 5 e vragen 6 2 gewone vragen en filosof isch 9 3 aanleidingen om te filosoferen 12? eren 4 waarom filosof 5 samen filosoferen 14 17 6 filosof ie
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant
Samenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant Samenvatting door een scholier 1736 woorden 8 juni 2003 6,5 67 keer beoordeeld Vak Filosofie George Berkeley (Ier, bisschop) Dacht dat de toenmalige filosofie
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieINLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13
INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan
Nadere informatieMediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg
Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg 1 2 wat ga ik behandelen? wat is mediasociologie bij CMDA/IAM? wat gaan we doen en hoe doen we dat? wat is sociologie eigenlijk en hoe zien wij
Nadere informatieEindexamen filosofie havo I
Beoordelingsmodel Opgave 1 De graaf van Monte-Cristo 1 maximumscore 3 een uitleg van welke primaire hartstocht haat kan worden afgeleid: de droefheid 1 de opvatting van Spinoza over haat: de wil tot verwijderen
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Emoties
Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei 2013 3,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieMIRARI Van kritiek naar dialoog.
MIRARI Van kritiek naar dialoog. Door Tomas Serrien Verwondering is het begin van alle wijsheid. (Aristoteles) Mirari - 1 HET WAT en HET WAAROM: Het grondidee van Mirari. Het is tijd voor een filosofisch
Nadere informatieRene Descartes. René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain
Rene Descartes René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain Cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Een uitspraak van René Descartes. Een belangrijk wiskundige en filosoof in de geschiedenis. Volgens
Nadere informatieFilosofisch Café Socrates 2014. Dienstencentrum de Roos Beekstraat 29 Weert. Trefcentrum Stramproy Fr. Strouxstraat 53 Stramproy.
Filosofisch Café Socrates 2014 Dienstencentrum de Roos Beekstraat 29 Weert Trefcentrum Stramproy Fr. Strouxstraat 53 Stramproy Informatie Het was in mei 2011 de eerste keer in Weert dat het Filosofisch
Nadere informatieVan Bethlehem tot Golgotha
Van Bethlehem tot Golgotha Het Mysterie van Inwijding Esoterische Begrippen Elly Lichtenberg De Bijbel, een mystiek verhaal of..? Deel I De Bijbel: een mystiek verhaal of..? Is het evangelieverhaal juist?
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Bijbelstudie 1 Korintiërs Diversiteit in de kerk is van alle tijden. En nu onze cultuur en de kerk minder goed op elkaar aansluiten dan wel eens gedacht, worden we vaker bepaald bij de verschillen tussen
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo II
Opgave 2 Over wetenschap en religie: zij die uit de hemel kwamen 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom wetenschappelijke kennis niet als probleemloze bron van vooruitgang kan worden beschouwd: wetenschap
Nadere informatieStoïcijnse levenskunst
Stoïcijnse levenskunst Evenveel geluk als wijsheid Miriam van Reijen ISVW UITGEVERS INHOUD Voorwoord Hoofdstuk 1 Praktische filosofie 11 Geloven, filosoferen en weten 11 Praktische filosofie 13 Filosofen
Nadere informatieWat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)
Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5
Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting door een scholier 1742 woorden 4 juli 2010 4,3 21 keer beoordeeld Vak Filosofie Hoofdstuk 4 Denken over de mens Filosofische vragen
Nadere informatieKeuze Atheneum +/ Gymnasium
Keuze Atheneum +/ Gymnasium 19.30 19.45 Welkom 19.45 20.00 Gymnasium & Klassieke Talen 20.00 20.15 Lifestyle Informatics, Grote Denkers, Logica & Argumentatieleer, Drama & Rede. 20.15 21 Vragen voor vakdocenten
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek
Samenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek Samenvatting door een scholier 1751 woorden 21 mei 2003 7,2 53 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie: Wijsgerige ethiek Paragraaf 1: Het morele
Nadere informatieBedenk de dingen die boven zijn.. niet die op de aarde zijn. Johannes 3: 3-6
Johannes 3: 3-6 3 Jezus zei: Waarachtig, ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien. 4 Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is? vroeg Nikodemus. Hij kan toch
Nadere informatieHeeft God het Kwaad geschapen?
Heeft God het Kwaad geschapen? Zondagavond 22 september 2013 (Genade & Waarheid Preek) Inleiding A. Genade & Waarheid Preken (Soms) Ingewikkelde of wettisch toegepaste onderwerpen bekeken vanuit Genade
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieFilippenzen 1. Begin van de brief
Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de
Nadere informatie2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden
2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden Opmerking:dit procesdoel zal normaal gezien bij elke les terugkomen. Het belang ervan is dat leerlingen beseffen dat heel veel keuzes in het leven waardegeladen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Oude Grieken. Politiek 4,4. Werkstuk door een scholier 2360 woorden 26 oktober keer beoordeeld.
Werkstuk Geschiedenis Oude Grieken Werkstuk door een scholier 2360 woorden 26 oktober 2017 4,4 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Politiek De eerste bestuursvorm in Athene was de monarchie. Dat betekent
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Tweede bijeenkomst
Filosofie en actualiteit Tweede bijeenkomst Journalistieke vragen Over wat voor soort gebeurtenis hebben we het? Wat is de oorzaak? Wat gebeurt er verder? Hoe moeten we deze gebeurtenis beoordelen? Filosofische
Nadere informatieInhoud. Hoofdstuk 1. Recht en existentie in filosofie en literatuur: redactionele inleiding 13. Claudia Bouteligier & Timo Slootweg
Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1. Recht en existentie in filosofie en literatuur: redactionele inleiding 13 & 1.1 Inleiding 13 1.2 Rechtsfilosofie als pleitrede 16 1.3 Strijd tussen filosofie en kunst 18
Nadere informatieAntwoorden Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 Paragraaf 1 t/m 5
Antwoorden Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 Paragraaf 1 t/m 5 Antwoorden door een scholier 3380 woorden 18 november 2010 5,2 35 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 1 samenvatting: 1.1 De vraag
Nadere informatieOpgave 2 Doen wat je denkt
Opgave 2 Doen wat je denkt 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom Swaab het bestaan van vrije wil verwerpt op grond van de experimenten van Libet: bewustzijn komt pas na de beslissingen van de hersenen
Nadere informatieHij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT
Hij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT De wortel van zelfhaat De eerste zonde; verlangen als God te zijn; de ontkenning van wie je bent Eerste gevolg van de zonde: Schaamte voor je lichaam
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 3. Hoe verhoudt de mens zich tot de Natuur?
Spinoza s Visie Dag 3 Hoe verhoudt de mens zich tot de Natuur? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen
Ten geleide Kants derde Kritiek: hoe kan de vrijheid worden verwerkelijkt? 15 Geraadpleegde literatuur 46 Verantwoording bij de vertaling 49 Immanuel Kant aan Johann Friedrich Reichardt 51 Immanuel Kant
Nadere informatieOpgave 2 Politiek en emoties
Opgave 2 Politiek en emoties 6 maximumscore 2 een weergave van Spinoza s opvatting over blijdschap aan de hand van wat Spinoza onder een hartstocht verstaat: een overgang naar een grotere volmaaktheid
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 5 DEEL I KENNIS... 6 DEEL II WETENSCHAP... 76
INHOUDSOPGAVE 5 DEEL I KENNIS... 6 DEEL II WETENSCHAP... 76 Vergeten... 7 Filosofie... 9 Een goed begin... 11 Hoofdbreker... 13 Zintuigen... 15 De hersenen... 17 Zien... 19 Geloof... 21 Empirie... 23 Ervaring...
Nadere informatieOefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek
Oefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek Wat heb je nodig om ethisch te handelen? De geschiedenis van de Westerse filosofie kent op deze vraag vele antwoorden: morele principes, voorbeeldige
Nadere informatieLevenskunst. Oosters denken
1 Oosters denken Misverstand op de vensterbank opende een recent artikel in NRC Handelsblad. De Boeddha maakt al jaren een opmars in Nederlandse huiskamers en voortuinen, maar veel mensen weten niet precies
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van de zuivere rede 53
Ten geleide Kant en de grenzen van de rede 15 Geraadpleegde literatuur 39 Verantwoording bij de vertaling 41 Immanuel Kant aan Marcus Herz (21 februari 1772) Het 'geboorteuur' van de Kritiek van de zuivere
Nadere informatieDe leraar stelt de volgende vragen: wat weten jullie al over Plato? Kennen jullie de naam ergens van? Gezien bij Grieks bijvoorbeeld?
Inleiding tot Plato Auteur: Emma Moormann Doelgroep: 3 de graad secundair onderwijs Duur: 50 min. LESDOELSTELLINGEN De leerlingen zien in dat Plato s filosofie weliswaar kadert in een antieke context,
Nadere informatieOntmoetingskerk Laren NH 1 mei Johannes 14
Ontmoetingskerk Laren NH 1 mei 2016 Johannes 14 Als iemand in deze tijd zou zeggen: Ik ben de weg, de waarheid en het leven, zouden we hem al snel fundamentalistisch noemen. We leven in een multiculturele
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieDe geboden onderhouden, is trouw zijn aan God, maar het is evenzeer trouw zijn aan onszelf, aan onze ware natuur, en aan onze diepe aspiraties.
Maria, leer ons bidden! Het gebed is er niet in de eerste plaats om ons te voldoen. Ze is onteigening van onszelf om ons in de gesteltenissen te plaatsen van de Heer, Hem in ons te laten bidden. In een
Nadere informatieInhoud. Wat blijft 11 Groet aan de lezer GOD - GROND, HOUVAST EN DOEL
Inhoud Wat blijft 11 Groet aan de lezer 17 1. GOD - GROND, HOUVAST EN DOEL God bestaat 21 Nee of ja tegen God onmogelijk 21 God - een zaak van vertrouwen 22 Het geloof in God als uiteindelijk gefundeerd
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatieLiefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt. Lieve mensen 22 juli 2012
Liefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt Lieve mensen 22 juli 2012 Er ligt een verband tussen het houden van jezelf en het houden van de ander.
Nadere informatieEen hoop genavelstaar. Rijmcanon van de Oosterse wijsbegeerte
Een hoop genavelstaar Rijmcanon van de Oosterse wijsbegeerte Schrijver: Jaap van den Born Coverontwerp: Jaap van den Born ISBN: 9789461933676 Uitgegeven via: mijnbestseller.nl Print: Printforce, Alphen
Nadere informatieWijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
Wijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.09.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens
Nadere informatieEindexamen vwo filosofie II
Opgave 2 Leven vanuit vrije wil 7 maximumscore 3 een weergave van een overeenkomst tussen de Avatar-training en Sartre wat betreft de opvatting over vrijheid als zelfverwerkelijking: beiden lijken uit
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatieVerder stuur ik u een meditatie mee die ik op basis van een mail van iemand uit de zaal heb terug gestuurd.
Essential Living Lieve mensen Wat fijn dat u bij de avond over de engelen aanwezig was. Het was mij echt een genoegen om samen met u in de aanwezigheid van de engelen bij elkaar te zijn. Op de avond zelf
Nadere informatie