Inhoud van dit maandblad. 72e jaargang nummer 9, mei 2018

Transcriptie

1

2

3 Bestuursleden: Vereniging voor Aquarium-, Terrarium- en Vijverkunde. Rekeningnummer: NL38 INGB Opgericht: 15 augustus 1945 (Koninklijk goedgekeurd). Aangesloten bij de Nederlandse Bond Aqua-Terra. Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Zwolle. Internet: Volg ons op: 72e jaargang nummer 9, mei 2018 voorzitter: Marco Zandbergen Leeuwerikplein LP Nieuwleusen zandbergen@natuurvrienden-zwolle.nl vice-voorzitter: Jan Disco Tilligterbeek BT Zwolle disco@natuurvrienden-zwolle.nl secretaris / redacteur: Wim Steinhoff Van Keppelmarke GK Zwolle steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl penningmeesteres: Agnes Disco Tilligterbeek BT Zwolle disco@natuurvrienden-zwolle.nl commissarissen: Gerrit Pots Mackayware RX Zwolle pots@natuurvrienden-zwolle.nl Inhoud van dit maandblad Artikel pagina Van het bestuur 3 Uitnodiging 3 Agenda 5 Verslag 5 Jubilarissen per 1 mei Opzeggen lidmaatschap 10 Maandblad in pdf per 10 Veel voordelen van het lidmaatschap 11 Verenigingskeuring Zilverhaai 12 Koivijver 14 Nee, dat zijn geen vrienden 17 Geschiedenis en verzorging van het geslacht Aponogeton 19 Een kaketoe in het aquarium 22 Pterapogon kauderni 24 Slijmzwammen in het aquarium 25 Voor wat hoort wat! 27 Aanmeldingsformulier A.V. Natuurvrienden-Zwolle 28 Marcel Bennik H. Broekmanstraat DL Zwolle bennik@natuurvrienden-zwolle.nl Anne Pleiter Commissarislaan LV Zwolle pleiter@natuurvrienden-zwolle.nl technische commissie (geen bestuurslid): Theo Verheij Vinkenweg XN Wapenveld tc@natuurvrienden-zwolle.nl bibliothecaris (geen bestuurslid): Magnus Bakker Philosofenallee TC Zwolle bibliotheek@natuurvrienden-zwolle.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de juistheid van de inhoud van de artikelen. Overname van artikelen is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding. 1 2

4 Van het bestuur Deze keer hadden we in april niet een gewone ledenbijeenkomst, maar twee cursusavonden. Het was best wel even spannend, want je weet pas kort van te voren hoeveel deelnemers zich daar voor aanmelden. Ondanks het feit dat er van tevoren best veel reclame voor gemaakt is (maandblad, website, krant, FaceBook, nieuwsbrief), kwamen er maar vier externe deelnemers op af. Maar dat waren wel vier zeer enthousiaste deelnemers. Ook de eigen aanwezige leden, waren duidelijk bij de cursus betrokken. Er waren veel vragen en er ontstonden regelmatig aardige discussies. Marcel Bennik en Wim Steinhoff hadden samen met Anne Pleiter en Gerrit Pots de cursus voorbereid. De presentatie was in handen van Marcel en Wim. Dat deden ze prima. Vanaf deze plaats alle lof voor deze vier mannen, zij hebben er heel veel tijd in gestoken. Evenals andere jaren was er in april ook weer de Verenigingsraad van de NBAT. Daar zijn we natuurlijk naar toe gegaan. Het is wel een hele lange dag vergaderen, maar het is toch belangrijk om er bij te zijn. Er worden uiteindelijk niet alleen besluiten genomen die de hele NBAT aangaan, maar ook zaken die voor de verenigingen en dus ook de leden van de verenigingen belangrijk zijn. Een aantal belangrijke besluiten wil ik hier wel vast noemen. Zo wordt de afdracht die wij voor ieder lid aan de NBAT betalen niet hoger. Dit staat los van de abonnementsprijs voor Het Aquarium. Daarover wordt pas in het najaar beslist. Ook is besloten om een digitale afdeling van de NBAT op te richten. Een groepje enthousiaste aanwezigen gaat dit verder uitwerken. Daar zullen we t.z.t. wel van horen. Tevens is er een nieuwe categorie keuren in het leven geroepen, namelijk voor het aquascapen (categorie E1 en E2). Dus ook de aquascapers kunnen nu met de keuringen in een eigen categorie meedoen. Tot slot hopen we natuurlijk weer op een volle zaal op 14 mei met de presentatie van Theo van Meegen en Hans Meulblok. Zij staan garant voor een prachtige presentatie. Jan Disco. Uitnodiging tot het bijwonen van de Ledenbijeenkomst van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, te houden op maandag 14 mei 2018 in de Hilde van Driezorg Zwolle De Havezate, Gombertstraat 350, 8031 MK Zwolle. Inlopen vanaf uur. Begin uur. Programma S Opening van de Ledenbijeenkomst door de voorzitter. S Verslag van de Cursus Aquariumhouden voor Beginners, gehouden op de maandagen 9 en 16 april S Mededelingen van het bestuur. S Gelegenheid tot het stellen van vragen. S Hans Meulblok en Theo van Meegen geven hun presentatie, de Show Tropenwereld. S Pauze. S Vervolg van de Show Tropenwereld van Hans Meulblok en Theo van Meegen. S Sluiting van de Ledenbijeenkomst. Tropenwereld Een PowerPoint Show Door: Hans Meulblok en Theo van Meegen Deze nieuwe spectaculaire show brengt u op natuur- en hobby gebied op veel plaatsen in de wereld. Hij bestaat voor een zeer groot deel uit tientallen filmbeelden en foto opnamen welke we ooit eerder gebruikten. Een show, heel anders dan onze oude, goed ontvangen show Tropische avonturen. Filmopnamen van vijvers, ijsvogels, haviken, s werelds grootste aquarium, maar ook kleine vivariums, onderwater opnamen in het Malawimeer enz. Een bezoek aan de wereldzeeën in Azië met Mantaroggen en kleurrijke vissen. De grootste waterval in Brazilië, de oerwouden van Suriname en Costa Rica met veel reptielen en vissen, Australië met zijn vogels. Kortom, dit mag u niet missen! 3 4

5 Dit alles wordt ondersteund door prachtige achtergrondmuziek en spectaculaire geluidseffecten. De projectie zal geschieden door middel van een beamer. Tenslotte hopen wij op veel belangstelling en een gezellige avond. Met vriendelijke groet, Hans Meulblok en Theo van Meegen. Agenda Datum Activiteit Theo Verheij komt met zijn presentatie: 'Meedoen aan de keuringen en wat erbij komt kijken' Willem Postma komt met zijn presentatie: 'Fijn bezig zijn' Praatavond Uitslag van de Verenigingskeuring. Het programma kan door omstandigheden wijzigingen ondergaan. Verslag van de tweedaagse Cursus voor Beginners van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, gehouden op maandag 9 april en maandag 16 april 2018 in zaal Hilde van De Havezate, Gombertstraat 350 te Zwolle Opening van de Cursus voor Beginners door de voorzitter Onze voorzitter, Marco Zandbergen, heet iedereen welkom op deze eerste avond van onze Cursus voor Beginners. 2. Verslag van de Ledenbijeenkomst, gehouden op maandag 12 maart 2018 Er zijn geen opmerkingen over dit verslag. 3. Mededelingen van het bestuur * Voor de mensen die (nog) geen lid zijn: in de pauze houden we een verloting. Een setje van 6 loten kost 2,50. De helft van de opbrengst gaat in de kas van de vereniging, de andere helft is voor de gelukkige winnaar(s). * Als cursisten per 1 mei lid worden van de vereniging, wordt het cursusgeld verrekend met de contributie voor 2018 van het gekozen lidmaatschap. * Jan van der Molen heeft kikkerdril en kikkervisjes bij zich om te laten zien. * Mededeling voor onze leden: de schoonvader van Theo Verheij is overleden. We zullen namens de vereniging een kaart sturen. 4. Gelegenheid tot het stellen van vragen Er worden geen vragen gesteld. 5. Cursus, gepresenteerd door Wim Steinhoff en Marcel Bennik In deze cursus gaan we het hebben over een lage techniek aquarium, dat wil zeggen een aquarium waar geen CO 2 aan wordt toegevoegd en dat wordt gefilterd door een potfilter. Dit betekent, dat je er planten in moet zetten, die weinig CO 2 gebruiken en aan matig licht voldoende hebben. Als je met een aquarium gaat beginnen, heb je een aquarium nodig, een pomp, verlichting, verwarming, een achterwand, water, een bodem en steen/hout als decoratiemateriaal. Je moet het aquarium eerst inplanten, voor je er vissen in doet, maar de beplanting is wel afhankelijk van welke vissen je wilt hebben. Op Internet is veel informatie te vinden. Magnus Bakker, onze bibliothecaris, geeft aan dat ook in onze bibliotheek veel informatie voorhanden is. Als bodem gebruiken we middel of grof filterzand. Hiervan zijn alle korrels even groot, waardoor de bodem luchtig blijft. Planten, die hun voeding uit de bodem halen, kun je gericht voedingsstoffen geven door die bij de plant te injecteren, of kleibolletjes of capsules met voedingsstoffen in de bodem te stoppen. Stof op je planten is funest, daar krijg je alg van. Daarom is een filter heel belangrijk. Zorg voor een goede watercirculatie. Goede stroming zorgt ervoor, dat CO 2 en voedingsstoffen bij alle planten komen en het is nodig voor de filtering van je water. De capaciteit van je pomp moet minstens 5x de literinhoud van je aquarium per uur zijn. 6

6 6. Pauze In de pauze wordt de verloting gehouden. De opbrengst is 37,50. Gerrit Pots wint 18,75. De andere helft gaat in de kas van de vereniging. 7. Vervolg van de cursus Belangrijke waterwaarden in je aquarium zijn: ph (zuurgraad), KH (carbonaathardheid) en GH (totale hardheid). Deze waarden kun je meten. Als je geen CO 2 toevoegt, moet je planten gebruiken die weinig CO 2 nodig hebben. Licht, CO 2 en voedingsstoffen zijn belangrijk voor de groei van je planten. Zodra een van de groeistoffen op is, groeit de plant niet meer. Bij licht spreken we van groeilicht en kijklicht. Bij teveel licht en bij te weinig groei krijg je algen. Hiermee wordt deel 1 van de cursus afgesloten. 8. Sluiting van de eerste dag van deze cursus Marco Zandbergen bedankt Wim Steinhoff, Marcel Bennik, Gerrit Pots en Anne Pleiter voor het maken van deze cursus. Wim en Marcel extra bedankt voor de presentatie. Volgende week gaan we verder met de cursus. Dan gaat het meer over de inrichting van het aquarium. Deze tweede avond beginnen we met de mogelijkheid om over het gedeelte van vanavond vragen te stellen. Marco wenst iedereen wel thuis. Graag tot volgende week. 1. Cursus voor Beginners dag 2 Marco Zandbergen heet iedereen welkom voor dag 2 van onze cursus. Hij geeft het woord aan Marcel en Wim. Er wordt gevraagd naar de dosering van het ijzer (+ mineralen) dat de vereniging verkoopt. Het potje ijzer los je op in een liter water. Per week kun je dan een glaasje in je aquarium doen. Deze oplossing kun je ook injecteren bij planten, die voeding uit de bodem halen. Maar voor die planten kun je ook werken met kleibolletjes of capsules met voeding. Voedingsstoffen geef je niet gauw te veel. Voor de verlichting gebruiken we TL buizen kleur 83 en 84. Tegenwoordig wordt steeds meer LED verlichting gebruikt. Rood en blauw zijn de belangrijkste kleuren voor de planten. Alg ontstaat vooral bij slechte groei en bij teveel vuil. Vuil op de bodem is een teken van slechte bacteriewerking. Dit kun je tegengaan door stikstofbemesting en door goede watercirculatie. Inrichting Eerst moet je bedenken, welke vissen je wilt hebben, daarna kun je planten kiezen die daarbij passen. Denk bij voorbeeld aan schuilplaatsen, een open zwemgedeelte, mogelijkheid voor vissen om een territorium te vormen. Lage planten zet je vooraan in het aquarium, hoge planten in het midden en achteraan. Hoge planten kun je ook voorin zetten, maar dan moet je regelmatig snoeien. Voor je begint is het raadzaam een plattegrond te maken van hoe je het wilt hebben. Gouden regel: deel je 7 aquarium in drie delen, zowel in de lengte als in de breedte. De 4 snijpunten die je dan krijgt zijn sterke punten. Daar kun je een solitaire plant neerzetten of een stuk hout. Of een mooie groep die opvalt. In een grote bak kun je twee sterke punten gebruiken, altijd de diagonale punten in de kijkrichting. In een kleiner aquarium gebruik je één sterk punt. Een diagonale kijkrichting zorgt voor dieptewerking. Bij het planten moet je letten op contrast in bladvorm en bladkleur, dus geen plantengroepen naast elkaar zetten met dezelfde kleur of dezelfde bladvorm. Straatjes (van laag naar hoog en achter een plantengroep verdwijnend) en doorkijkjes naar de achterwand zorgen voor diepte. Je plantengroepen moeten ook niet allemaal even hoog zijn, zorg voor hoogteverschillen. We krijgen een overzicht te zien van soorten planten en hoe je die het beste kunt snoeien. Dit overzicht en een lijst van de planten die niet veel licht nodig hebben, komen in het maandblad van mei te staan. Verlichting Voor de verlichting kun je TL en LED gebruiken. Het is moeilijk aan te geven, hoeveel licht je precies nodig hebt. Belangrijkste advies: gebruik je ogen en kijk, wat je planten doen. Daar kun je veel uit afleiden. Er is RGB LED verlichting (rood, groen en blauw). Deze kleuren moet je apart kunnen regelen. De meningen zijn heel erg verdeeld over LED verlichting. De een is wild enthousiast, de ander vindt het helemaal niks. Vaak wordt naast LED een kleine TL buis gebruikt voor de kleur in het aquarium. Hiermee wordt de tweede dag van de cursus afgesloten. Vanuit de zaal zijn er geen vragen. Marcel wil wel graag weten, of men de cursus nuttig vond. Het antwoord is ja. Men heeft veel van deze cursus opgestoken. Marco bedankt Marcel, Wim, Gerrit en Anne nogmaals voor het maken van deze cursus en Marcel en Wim voor de presentatie ervan. Hij bedankt alle aanwezigen voor hun komst en deelname en wenst iedereen wel thuis. Agnes Disco. Lijst van 'gemakkelijke' planten Tijdens de cursus werd er een lijst van 'gemakkelijke' planten getoond die niet veel licht en weinig koolzuur nodig hebben. Hieronder volgt deze lijst, zodat de lezer het nog eens rustig kan nalezen. Anubias barteri var. nana; Bacopa caroliniana; Bacopa 'Compact'; Bucephalandra 'Golvend Green'; Ceratophyllum demersum; Cladophora aegagropila (Mosbal); Cryptocoryne usteriana; Cryptocoryne wendtii 'Mi Oya'; Echinodorus 'Reni'; Eleocharis sp.; Helanthium 'Quadricostatus'; Helanthium tenellum 'Green'; Hygrophila difformis; Limnophila sessiliflora; Lobelia cardinalis; Ludwigia palustris (waterlepeltje); Ludwigia repens 'Rubin'; Marsilea hirsuta; 8

7 Microsorum; Murdannia keisak; Penthorum sedoides; Rotala rotundifolia; Staurogyne repens; Taxiphyllum (Mos); Vallisneria spiralis 'Tiger'. Er zijn nog meer plantensoorten. Dit is gewoon een greep. De Cryptocoryne familie bevat veel gemakkelijke planten, zoals Cryptocoryne parva: voorgrond plantje, is minder gemakkelijk verkrijgbaar in de winkel, maar past goed in het rijtje. Als je hem ziet, is het een aanrader voor je bak. Het snoeien van planten Tijdens de 2e avond van de cursus is een schema getoond hoe men het beste planten kan snoeien. Hieronder vindt u het schema. Type plant Bijvoorbeeld Hoe te snoeien? Steelplant Steelplant (echte waterplant) Knolplant Rizoom (wortelstok) Rozetplant Hygrophila Alternanthera Nesaea Cabomba Egeria Aponogeton Nymphaea Anubias Microsorum Echinodorus Tijger lotus Knip de onderkant van de planten af en plaats de bovenkant terug in de grond. De onderkant kan eventueel gebruikt worden voor nieuwe aanwas door middel van uitlopers. Knip de bovenkant van de plant af en plant deze. De onderkant kan je laten staan. Of lussen: druk het onderste gedeelte van de (bladloze) steel in de bodemgrond. Grote bladeren die gaan drijven afknippen om de plant compact te houden. Verkleinen en delen door de wortelstok door te knippen. Verwijder hele, te lange bladeren om te snoeien. Scheuten kunnen losgeknipt en herplant worden. Rozetplant Cryptocoryne Verwijder hele bladeren of complete planten om te snoeien. Bodembedekkers Uitlopers Glossostigma Hemianthus Vallisneria Lilaeopsis Knip deze planten met een schaar horizontaal af, dus zoals een gazon. Verwijder vanaf de buitenkant hele bladeren. Scheuten kunnen losgeknipt en herplant worden. 9 Type plant Bijvoorbeeld Hoe te snoeien? Drijfplanten Mossen Salvinia Ceratophyllum Riccia Monosolenium Verwijder een deel van de planten van het oppervlak. Verkleinen met een schaar. Marcel, nog bedankt voor het maken van de mooie presentatie. Dat is veel werk geweest. Jubilarissen per 1 mei Jaar lid De heer D.J.C. (Dick) van den Berg, Wolvega. 10 Jaar lid De heer G.J.Th. (Gert) Mooiweer, Zwartsluis. De jubilarissen worden van harte gefeliciteerd met hun jubileum. Opzeggen lidmaatschap Als u, om welke reden dan ook, het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden- Zwolle wilt opzeggen, kunt u dat tot uiterlijk 1 oktober van dat jaar schriftelijk bij de secretaris doen, ingaande op 1 januari van het jaar daarop. Als het opzeggende lid echter een kortere opzegtermijn aanhoudt, is onze penningmeester gerechtigd om dat lid een nota te sturen voor betaling van de nog resterende contributie voor de rest van dat jaar. In het Huishoudelijk Reglement staat namelijk: 'Opzegging van het lidmaatschap ontslaat het betreffende lid niet van de verplichting tot betaling van de contributie, verschuldigd tot het tijdstip waarop het lidmaatschap eindigt'. Het bestuur. Maandblad in pdf per Alle leden die ons maandblad in pdf per willen ontvangen in plaats van per post, kunnen dit doorgeven aan de secretaris, Wim Steinhoff. 10

8 Verzending per geeft het lid 15,- per jaar korting op de contributie, ingaande het daarop volgende kalenderjaar. Opgeven per Denken de leden eraan om hun gewijzigd adres aan Wim Steinhoff door te geven? Als je het maandblad per ontvangt, krijg je hem niet meer als het juiste adres niet bij het bestuur bekend is. Het bestuur. Veel voordelen van het lidmaatschap Zoals u weet biedt het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden-Zwolle veel voordelen, zoals de 10 Ledenbijeenkomsten per jaar, een eventuele jaarlijkse aquariumkeuring en een abonnement op ons verenigingsblad. Verder hulp bij aquariumproblemen en de 3 boekjes De Beginnershoek. Maar weet u dat u bij enkele aquarium- en vijverhandelaren 10% korting op de aankoop van aquariumvissen en -planten kunt krijgen? Netto-prijzen en aanbiedingen uitgezonderd. Azaqua geeft 10% korting op het gehele assortiment, met uitzondering van ADA produkten. Men heeft alleen recht op korting, als men bij aankoop een geldige servicepas van de NBAT of een lidmaatschapsbewijs van onze vereniging kan tonen. De volgende zaken geven korting: Hilbert Jonkman, Thomas à Kempisstraat 49-51, Zwolle. Van der Capellenstraat 101, Zwolle-Zuid. Belverderelaan 241, Stadshagen, Zwolle. Zunnebeld, Van Karnebeekstraat 73, Zwolle. Bart Visscher Vijvers, Wheermaten 7F, Steenwijk. Azaqua internet: of info@azaqua.nl. Het bestuur. Verenigingskeuring 2018 Als je aan de Verenigingskeuring 2018 wilt deelnemen, kun je je aanmelden bij Wim Steinhoff, Van Keppelmarke 26, 8016 GK Zwolle of op de komende Ledenbijeenkomsten. en kan ook: steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl. Of opgeven via het aanmeldingsformulier op de website. Uiterste opgavedatum: de Ledenbijeenkomst van maandag 8 oktober De Verenigingskeuring is gepland op zaterdag 20 oktober Er kunnen maximaal 7 vivaria deelnemen. Het bestuur zal ook dit jaar de Verenigingskeuring zelf verzorgen. Er kunnen ook dit jaar weer 2 groepen leden aan de Verenigingskeuring deelnemen: de leden die alleen advies willen hebben en geen competitie met de andere deelnemers willen aangaan en leden die juist wel de competitie willen aangaan. Voor de 1 e groep is het puur een Advieskeuring en voor de 2 e groep een Huiskeuring. Niet-NBAT-leden kunnen aan beide groepen deelnemen, want er komt geen Bondskeurmeester. De deelnemers die alleen advies willen kunnen niet doorstromen naar de Districtskeuring 2019, omdat er voor hen geen rangorde in punten komt. De deelnemers aan de Huiskeuring kunnen wel meedoen aan de Districtskeuring 2019, want zij krijgen wel punten. Maar: alleen NBAT-leden kunnen aan de Districtskeuring 2019 deelnemen. Bij de opgave vermelden aan welke groep je wilt deelnemen. De uitslag is op maandagavond 12 november 2018 om uur in de Hilde. Theo Verheij en Wim Steinhoff. Zilverhaai De zilverhaai komt voor in Thailand, het zuidoosten van Borneo en Sumatra, waar hij te vinden is in kanalen en in snelstromend water. In het wild kan hij wel 35 cm lang worden. Hij valt op doordat zijn uiterlijk ons doet denken aan dat van een haai. Vandaar zijn naam. Hij heeft een schitterende zilverglans die duidelijker wordt naarmate hij wat ouder wordt. Alleen de kleinere, jongere exemplaren zijn geschikt om in een aquarium te houden. De vis is een goede zwemmer en een sterke springer. Hij zoekt voortdurend naar voedsel op de bodem, waarbij hij onder stenen kijkt en in het zand graaft. Wetenschappelijke naam: Balantiocheilus melanopterus. Nederlandse naam: zilverhaai, haaibarbeel. Familie: Ciprinidae. Herkomst: Thailand, Maleisië, Borneo, Sumatra. Lengte: tot ongeveer 35 centimeter, maar in het aquarium blijven ze vaak een stuk kleiner (15 cm). Geslachtsonderscheid: het geslacht is bij deze vissen moeilijk te zien. De volwassen vrouwtjes hebben een dikkere buikpartij. 12

9 Huisvesting Deze drukke en snelle scholenvis kan je het beste in een groter aquarium houden. Een aquarium van 1,5 meter lang is toch wel het minimum. De zilverhaai heeft veel vrije zwemruimte nodig. Het aquarium moet verder worden ingericht met planten aan de randen en kienhout. Ze houden van zuurstofrijk, snel stromend water. Ook kunnen ze goed springen, dek het aquarium dus af. Koivijver Wie droomt er niet van zo n waterpartij met van die mooie vissen in de tuin. Maar hier is toch wel een behoorlijke ruimte voor nodig. Zilverhaai. Foto: aquainfo.nl. Karakter Vreedzame scholenvis die ook met kleinere vissen samen gehouden kan worden. De zilverhaai kan het beste in een schooltje van minimaal zes exemplaren worden gehouden. Ze houden zich bij voorkeur in de middelste waterlagen op. Waterwaarden Temperatuur: o C, ph: 6,5-7, GH: 0-4. Voeding Het is een alleseter, er moet dus gezorgd worden voor voldoende variatie in het menu. Uit: Aquavo. 13 Hoewel de meeste vijverbezitters een natuurlijke vijver houden, kennen we diverse vijvertypes met afwijkende vormen en doelstellingen, die de laatste jaren sterk in opkomst zijn. We kennen hiervan onder andere de beekloop, de formule vijver en het waterornament. Het meest populaire 'andere type vijver is zonder enige twijfel de koivijver. Het houden en verzorgen van fraaie koikarpers is een liefhebberij van een gestaag groeiende groep vijverliefhebbers, die deze grote vissen vertroetelen als waren het hun dierbare familieleden. Eisen aan de vijver gesteld om koi te houden Wie gelooft dat koi s probleemloos in een natuurlijke vijver gehouden kunnen worden, moet ik over het algemeen teleurstellen. Voor het langdurig en met succes verzorgen van deze karpers zal men aan de specifieke eisen moeten voldoen die deze dieren stellen. Het begint al met de behuizing. Normaal gesproken is voor een tuinvijver een diepte van 80 tot 100 centimeter al 14

10 voldoende, omdat de aanwezige vissen op die diepte een waterlaag vinden die bijna nooit kouder wordt dan 4 o C. Voor koivijvers is deze diepte echter volstrekt onvoldoende omdat koi s gevoelig zijn voor temperatuurschommelingen in het water. In een diepe vijver daalt de temperatuur s nachts minder snel. Wie een koivijver aan wil leggen, dient minstens 1,5 meter diep te (laten) graven om dit te realiseren. Het gebeurt om begrijpelijke redenen vaak dat het bovenste gedeelte van de vijver is opgebouwd uit steen, dat bovengronds is opgestapeld en aan de binnenkant met folie is bekleed. Koi karper. Foto: fotografie54.wordpress.com. Een tweede verschil is de grootte van de vijver. Voor kleinere vissen als goudelritsen of goudvissen voldoet een vijver met een inhoud tussen de en de liter prima. Maar bij de inhoud van een koivijver moet u denken aan een vijver van minimaal liter en het liefst nog meer. Dit komt vooral doordat koi s bij een goede voedering kunnen uitgroeien tot minstens 80 centimeter. Vissen van dergelijke lengte produceren veel afvalstoffen, zodat er meer watervolume per dier nodig is, om het water op zijn minst in een redelijke conditie te houden. Je komt dan al snel op zo'n liter water per koi, maar ook hier geldt: hoe meer water per vis, hoe beter het is. Het mag niet verwonderlijk zijn dat koivijvers van tot liter beslist geen uitzondering zijn. Wie denkt aan de hoeveelheid water- en moerasplanten die nodig zijn om zo'n joekel te beplanten kan zich over het algemeen de moeite besparen. In 15 verreweg de meeste koivijvers zul je weinig tot geen planten tegenkomen. De belangrijkste reden hiervoor is het gedrag van de meeste koi s. Ze vinden het heerlijk om met de planten te spelen. Dat dit met zulke lompe en grote vissen niet zachtzinnig gebeurt kan men zich voorstellen, net als het lot van de planten. Afgerukte plantendelen kunnen hierna de waterafvoer van het filter deels of zelfs geheel verstoppen, met alle gevolgen van dien. Toch bevestigen uitzonderingen de regel. Een clubgenoot heeft al jaren een koivijver, waarin een grote bos hoornblad is aangebracht. Om deze enige bescherming te bieden is dit hoornblad in een grote korf van geplastificeerd gaas geplant. Deze methode werkt wonderwel. Het meeste hoornblad blijft intact en filtert al groeiend grote hoeveelheden nitraat uit het water. Ook heeft hij een met keien beschermde moerasrand aangebracht. Waarin onder andere de gele lis fantastisch groeit. Techniek koivijver Het mag duidelijk zijn, dat deze oplossing voor de meeste koivijvers niet opgaat. Om het water in deze vijvers toch gezond en leefbaar te houden is een groot en krachtig filter onmisbaar. Je moet hierbij denken aan bijvoorbeeld een meerkamerfilter, een zandbed, of een rietfilter. Uiteraard dient zo n groot filter gevoed te worden door een flinke pomp waarmee per uur minstens de helft van de gehele massa verpompt kan worden. Ook zijn de meeste filters voorzien van een sterke UV-lamp om zweefalgen en kleine schadelijke organismen te bestrijden. Daarnaast wordt een constante beluchting aanbevolen omdat koi's zuurstof behoeftig zijn. Deze installatie zal dagelijks moeten worden gecontroleerd om dichtslibben en dus rotting te voorkomen. Koi's kunnen best tegen een stootje, maar ze zijn zeer gevoelig voor vermindering van de waterkwaliteit. Een slecht werkend filter zorgt beslist voor zieke vissen. Om het filter te ondersteunen is een regelmatige waterverversing noodzakelijk. De hoeveelheid te verversen water kunt u laten afhangen van de resultaten van de watermeting. Als de gemeten waterwaarden in de buurt komen van de gewenste waarden, kunt u de verversing beperken van 5 tot 10%. Vallen de waterwaarden tegen, dan is een verversing van 20% van het watervolume gewenst om de vissen gezond te houden. Ook hier geldt: regelmaat is heilig. Aanleg/inrichting van een koivijver Veel koivijvers ogen Japans. Natuurlijk heeft dit zijn oorsprong in het land waar de koikarpers voor het eerst zijn gekweekt en verspreid. Maar ook in ons koude kikkerlandje is een fraai aangelegde Japanse tuin met als middelpunt een koivijver een prachtig plaatje. Maar al te vaak noodgedwongen verstoord door antireiger maatregelen als netten, struikeldraden of gaas. Je moet er niet aan denken dat je dure koi in de maag van een hongerige reiger verdwijnt of 16

11 zwaar beschadigt door diens scherpe snavel. Wie zijn of haar vissen intact wenst te houden, zal de reiger bij de vijver dienen te weren. Tegenwoordig ligt zelfs nog een groter gevaar op de loer in de gedaante van aalscholvers. Deze grote, visetende vogels blijven niet zoals reigers op de kant staan, maar plonsen zo in de vijver en jagen al zwemmend hun kostje bij elkaar. Ook in de vijver kan een koi zich zelf beschadigen. Zorg er dus voor dat de aanwezige keien of stenen vijverrand geen scherpe uitsteeksels bezitten. De vijverrand moet zo hoog zijn dat de vissen niet uit de vijver kunnen springen. Ook dient de waterafvoer voorzien te zijn van een kunststof rooster, zodat er geen vissen in de afvoer terecht kunnen komen. Met alle gevolgen van dien. het in overweging neemt omdat ze zich in het aquarium niet altijd gedragen zoals ik het graag zou hebben. Ik ben er met een paar begonnen en omdat ze zich zo lekker in het aquarium voelen, zetten ze regelmatig eieren af. Natuurlijk blijven er dan in het algemeen maar weinig jongen van over, zeker als je ook Epiplatys dageti in een volwassen formaat in de bak hebt zwemmen. Dus wat dat aangaat zit het wel goed in mijn bak. Maar ik had ook een schitterend veld met Hydrocotyle tripartita, waar ik echt trots op was. Maar met 9 volwassen Congozalmen die de blaadjes van de onderhavige plant heel erg lekker vinden, is er niet echt veel meer van over. Nu moet er een keus gemaakt worden. Het is zonder Congozalmen of zonder Tripartita. Toch wil ik ze beide houden. De oplossing is ook nog gevonden. Naast de watervlooien en het vriesvoer dat mijn vissen krijgen, krijgen ze ook nog droogvoer (vlokken). Door het droogvoer te vervangen door voer dat ook aan Cichliden wordt gegeven waar wat meer groenvoer in zit en door om de twee dagen een slablaadje erg fijn te snijden en dat aan de oppervlakte van het aquarium te verdelen, plukken ze aanzienlijk minder aan de Tripartita. Henk Sieraad. Uit: Hugo Aqua Nieuws. Nee, dat zijn geen vrienden Hydrocotyle tripartita. Congozalm. Foto: aquainfo.nl. Copyright: J. de Lange. Ik moet bekennen dat ik een mooi schooltje Congozalmen in mijn aquarium heb zwemmen. En ik wil ze ook niet graag kwijt. Toch zijn er momenten dat je 17 Door dit te doen ben ik een ervaring rijker en tevens word je er dan op attent gemaakt dat je nog lang niet alles weet. Overigens, als je ruim voldoende levend voer kan voeren, is het planten eten ook een stuk minder. Dat heeft als oorzaak dat de Daphnia voor een groot deel algjes eten en die zitten dan nog in het maag-darm kanaal als ze geconsumeerd worden door de vissen. Daardoor hebben de vissen minder behoefte om aan de in het aquarium staande fijne groene planten te zitten plukken. Misschien kunt u dit gegeven ook gebruiken. Albert Sanderse. Uit: Ciliata Nieuws. 18

12 Geschiedenis en verzorging van het geslacht Aponogeton verzorging 173 bladeren. Na 1900: zeer goede resultaten door Hugo Baum in de botanische tuin van Rostock. 1933: De botanische tuin van Dresden bezit de meeste gaasplanten en levert aan Duitse en buitenlandse botanische tuinen. De 60er jaren van de 20e eeuw: het grootste kweeksucces heeft de botanische tuin van München. De aanleiding voor deze regels is een wandeling over de weekmarkt. Bij een dierenstand werd ik geschokt. In dit stalletje, met honden-, katten- en vogelvoer, hingen ook mooie aquariumplanten van kunststof. De koningin der aquariumplanten, de gaasplant, hing als blikvanger in dit stalletje. Deze ervaring heeft me ertoe gebracht dieper in dit geslacht te duiken en dit verhaal te schrijven. Er zijn veel water- en moerasplanten te koop, de Aponogeton zijn relatief zelden te koop. Ligt het er wellicht aan, dat met de huidige manier van vermeerderen via celvermeerdering deze plant nauwelijks te vermeerderen is? Het was voor mij in ieder geval de aanleiding me met deze familie nader bezig te houden en het verslag daarvan vindt u hieronder. Veel open vragen Mij werd bij dit onderzoek één ding duidelijk: het geslacht Aponogeton laat nog enige vragen open. Het is nog steeds niet duidelijk of we het met wilde soorten te doen hebben of met kweekvormen die we in verschillende vormen in een soort zien terugkomen. Dit kennen we ook van veel aquariumvissen. In de natuur komen kruisingen slechts bij uitzondering voor. In de aquariumwereld worden, zoals bekend, veel hybriden doelbewust gekweekt. De Gaasplant Over de aquatische geschiedenis van het geslacht Aponogeton is, met uitzondering van de gaasplant, weinig bekend. Deze, voorheen als Aponogeton fenestralis bekend staande soort, die tegenwoordig als Aponogeton madagascariensis door het leven gaat, kwam al in het midden van de negentiende eeuw naar Europa. Zij kwamen terecht in de Botanische tuin van Kew in Londen. Daar ook, zouden reuzenexemplaren met meer dan 170 bladeren, gegroeid zijn. Van deze tuin kregen andere botanische tuinen levend materiaal. In Duitsland kon het tuiniersbedrijf Henkelin Darmstadt, dat op Madagaskar plantenverzamelaars in dienst had, jaarlijks honderden Aponogetonknollen daar vandaan invoeren. Plantenliefhebbers in St. Petersburg hadden veel succes met de verzorging en vermeerdering. In Duitsland was Hugo Baum in Rostock in deze tijd het meest succesvol als gaasplantkweker. Het lukte hem ook een breed- en een grootbladige vorm, dus een in het aquarium geteelde mutant, te kweken. Uit de toegankelijke archieven is de volgende tijdsindeling te reconstrueren. 1855: De eerste invoer naar Europa, Engeland. 1863: De eerste uitvoerige beschrijving. 1872: In de botanische tuin van Kew had een plant na 17 jaar 19 Aponogeton madagascariensis in het aquarium. Foto: Handboek Aquariumplanten van Christel Kasselmann. Het geslacht Aponogeton De Nederlandse waterplantenspecialist Van Bruggen bewerkte het geslacht Aponogeton en publiceerde in 1968 de eerste resultaten in het tijdschrift 'Blumca'. Hij behandelde daarin alleen de soorten die in Madagaskar, 11 in getal, voorkomen. Dit zijn: A. madagascariensis, A. bernierianus, A. ulvaceus, A. dioeus, A. decaryi, A. boivinianus, A. tenuispicatus, A. cordatus, A. longiplumulosis, A. viridis en A. capuronii. Van deze soorten zijn er maar 2, nl. A. madagascariensis en A. ulvaceus, interessant voor de aquariaan. Het geslacht Aponogeton is in Afrika en specifiek op Madagaskar, in tropisch Azië en Noord-Australië thuis. In Afrika werden exemplaren van deze familie van de noordelijke grenzen van Senegal, Gambia en Ethiopië tot in het zuiden van de provincie Kaapstad in Zuid-Afrika aangetroffen. Echte waterplanten Alle soorten die de aquarianen gebruiken zijn echte waterplanten, dus geen planten zoals de Cryptocorynen die merendeels moerasplanten zijn, maar ook uitermate geschikt zijn als waterplanten. 20

13 Twee verschillende ondersoorten van Aponogeton ulvaceus in het aquarium. Foto: Handboek Aquariumplanten van Christel Kasselmann. De Aponogetons hebben behoefte aan een goede verzorging. Hier volgen enige algemene richtlijnen die op alle soorten van toepassing zijn. Aponogeton gedijt het best in water met waarden tussen 10 en 12 DH, phwaarde 7 en een temperatuur van 22 tot 24o C. Op de lichtkwaliteit reageren ze nauwelijks. Het belangrijkste is dat ze niet te donker staan. De planten voldoen uitstekend in gezelschap van Cryptocoryne en Echinodorus. Wendt schrijft dat een bodemsamenstelling, bestaande uit leem en kiezel, het meest geschikt is. Een regelmatige waterverversing stellen ze zeer op prijs. De praktijk vertelt echter dat grotere planten het beste in grove kiezel staan, zodat wortelrot voorkomen resp. verminderd wordt. Bij verplanten wordt aanbevolen de wortels van de knollen te verwijderen. Op die manier wordt wortelrot voorkomen. De knollen vormen snel genoeg nieuwe wortels. Als gunstig is ervaren om de planten in potten te kweken. Gebleken is namelijk dat de planten een hekel aan verplanten krijgen, naarmate ze ouder worden. Bijna alle soorten kunnen alleen door middel van zaden vermeerderd worden. De planten zijn bloeiwillig en de bloemtrosjes worden boven het water uit gedrukt. Bij enige soorten blijven de trosjes onder water, maar door zelfbestuiving vindt toch bevruchting plaats en worden er ook adventief planten gevormd aan de bloemknoppen. De bloemknoppen die boven water bloeien worden met een zacht borsteltje bestoven en op die manier worden de individuele bloemen bevrucht. De ervaring leert dat bestuiving in de nachtelijke uren, of in ieder geval in het donker, de beste bevruchtingsresultaten opleveren. Na ongeveer 14 dagen is het zaad rijp en kunnen de aren afgesneden worden. Daarna worden ze in een vlakke schaal op een kiezel laag met een korrelgrootte van 1 millimeter gelegd. Als de zaden ontkiemd zijn en er zich jonge plantjes gevormd hebben, worden deze voorzichtig in de kiezel gedrukt en de waterstand verhoogd naar 25 cm. Als de eerste planten een hoogte van ongeveer 7 cm bereikt hebben, moeten ze verplant worden. Daardoor kunnen de kleinere planten zich ook ontwikkelen. De kleine planten reageren gevoelig op watervervuiling en algvorming is zeer gevaarlijk voor ze. De wetenschappelijke geslachtsnaam werd van Potamogeton afgeleid. Er werden twee Griekse woorden tot één naam samengevoegd. Potamus: rivier en geiton: buurman van rivier. Van het geslacht Aponogeton is bekend dat de meeste soorten echte waterplanten zijn. Het is echter niet uit te sluiten dat deze soorten onder extreme omstandigheden ook in de oever regionen, dus als buurman van het water, groeien. Horst Ebe. Een kaketoe in het aquarium Rustpauze inlassen Alle Aponogeton hebben heel markante rust- en activiteit perioden. Als de rustpauze aanbreekt kan het gebeuren dat de planten instorten en alleen het rhizoom in de grond in leven blijft. Na enige tijd loopt hier weer een nieuwe plant uit. Nee, we gaan het niet hebben over de vogel. We gaan het hebben over de Apistogramma cacatuoides of kaketoe cichlide. Deze vis is waarschijnlijk de sterkste van alle Apistogramma's en kan ook door beginners gehouden en zelfs gekweekt worden. Dit komt waarschijnlijk doordat hij gehouden kan worden in water met een neutrale ph van 6.8 tot 7.6. En ze zijn redelijk ongevoelig voor veranderingen in de watertemperatuur. De mannen van de Apistogramma cacatuoides zijn iets groter dan de vrouwen en de kleuren van de man zijn, zoals bij zoveel vissen, veel aansprekender, de rug- en staartvin krijgen een aantrekkelijke oranje kleur. De vrouwen hebben doorgaans een bruin/grijzige grondkleur die verandert zodra ze willen paren. De kleur verandert dan naar een aantrekkelijk geel met zwart. Intussen zijn er meerdere kweekvormen beschikbaar zoals de Double Red en Tripple Red. De Apistogramma cacatuoides wordt gevonden in Peru en Brazilië in Zuid-Amerika

14 Je kunt de Apistogramma cacatuoides houden in een aquarium van minimaal 80 centimeter lengte, maar liever nog vanaf 100 centimeter. Het aquarium kan het beste aan de achterkant en aan de zijkanten goed beplant zijn. Ook moeten er veel schuilplaatsen zijn in de vorm van een omgekeerde bloempot, een kokosnoot of rotsen. Deze vis is namelijk een holenbroeder. Het dieet van deze dwergcichlide kan bestaan uit een afwisseling van droogvoer en diepvries/levendvoer zoals artemia, mysis, cyclops, daphnia (watervlooien), zwarte muggenlarven en witte muggenlarven. Als bodembedekking hebben ze het liefst zand, hier happen ze in en filteren detritus er uit. Dit is hun natuurlijke voedsel. vrouwtje aan jaagt om te paren. Doorgaans overleeft het vrouwtje dit niet. De eieren van de Apistogramma cacatuoides worden bij voorkeur afgezet in een hol. Deze hoeft niet groot te zijn, als het vrouwtje er maar in past. Een halve kokosnoot of een stenen bloempotje op zijn kop is al voldoende. De eieren worden afgezet tegen het plafond van het hol en komen na 3 tot 4 dagen uit. Het vrouwtje zal de jongen in de week erna door de bak leiden terwijl het mannetje de andere vissen op afstand houdt. Als je jonge vissen wilt overhouden is het beter om het kweekkoppel apart te zetten zodra de jongen zijn uitgekomen, dan wel het mannetje uit te vangen. Bij gebrek aan andere vissen om weg te jagen zal hij zich op het vrouwtje en de jongen richten. Gelezen in de maandbladen van Groot Hoogvliet en Ciliata Nieuws. Pterapogon kauderni Man van Apistogramma cacatuoides. Foto: aquainfo.nl. Apistogramma cacatuoides kunnen pittige vissen zijn, vooral als ze een nestje hebben. Houd hiermee rekening met het inrichten van de bak en het kiezen van medebewoners. Combineren met andere bodemgerichte soorten kan mis gaan. Apistogramma worden vaak in een harem gehouden, bij cacatuoides is het verstandig om in een bak vanaf een meter 1 man met 3 vrouwen te houden. In grotere bakken (vanaf 1.50 m) kan je ze ook in een groep houden, dit geeft meer natuurlijk gedrag. Houd hierbij wel in de gaten minimaal 3 mannen te hebben en 2 of meer vrouwen per man. Als je er voor kiest om 1 man samen te houden met 1 vrouw, kan het gebeuren dat hij te veel achter het ene Een ding is zeker: het zeewateraquarium staat bekend om de kleurenpracht en als je dan naar dit visje kijkt zie je twee kleuren. Zwart en wit. Desondanks is het een juweeltje om te zien. De juweel kardinaal baars, zoals dit visje ook genoemd wordt, is samen met nog 200 andere soorten familie van de Apogogoniadae familie. Bij het bekijken van deze vissen valt u twee dingen op. De bek die in verhouding met de vislengte buitengewoon groot is en de verticale zwarte lijnen die over het lichaam lopen. Deze lijnen worden op latere leeftijd aangevuld met stippen. In de natuur leven ze veelal samen met zee-egels. Een echt grote bak hebben ze niet nodig; 100 liter is voor deze vissen genoeg. Dit omdat ze toch al niet zo groot worden (maximaal 10 centimeter) en omdat ze trage zwemmers zijn. Vandaar dat ze zich voor hun veiligheid graag in de buurt van een zee-egel ophouden. In verband met de hoogte van de vis, is het aan te raden om een vrij hoge bak voor deze 23 24

15 vissen uit te zoeken. De temperatuur van het water hebben ze het liefst tussen de 22 en 25 o C met een zoutgehalte tussen en Deze vis voelt zich het beste thuis in een bak met meerdere schuilplaatsen, het liefst in gezelschap van enkele zee-egels. Soms zoeken ze beschutting tussen gorgonen en andere vertakte koralen. De lagere koralen hebben hier in het geheel geen last van. Ook andere lagere dieren zoals poliepen, oren enz. zullen van dit visje geen enkele hinder ondervinden. Ze laten ze volledig met rust. De kauderni is met het eten niet kieskeurig. Cyclops en artemia gaan erin als koek. Ook tegen diepvriesvoer zegt het visje geen nee. Aan andere soorten voer zijn ze snel te wennen. Hun thuisland is vrij beperkt. Ze worden alleen gevonden rondom het Banggai-eiland en Indonesië. Doordat ze op dit kleine vindgebied voorkomen, worden ze met uitsterven bedreigd. Vandaar dat het volgende stukje (het kweken) van groot belang is. Zo helpt u niet alleen mee aan de redding van dit fraaie visje, maar het geeft u ook nog eens extra aquariumgenot. De kweek kan in het aquarium plaatsvinden. De reden hiervan is, dat de jongen de meest kwetsbare tijd veilig in de bek van de vader blijven zitten. Na zo n 23 dagen worden de jongen uitgespuugd, bij voorkeur tussen de naalden van een zee-egel. Hebt u die niet, dan kunt u die zelf maken. Hiervoor neemt u een stuk steen uit het aquarium (of een verzwaard stuk tempex, kurk of zoiets). Hierin steekt u een aantal haren van een harde bezem. En zie hier: de egel is geboren. Hierna is het belangrijk om ze uit de bak te halen en in een veilige omgeving uit te zetten. Bijvoorbeeld in het filter of in zo'n drijfbakje zoals we die kennen uit het zoetwateraquarium. De eerste dagen kunnen ze gevoerd worden met Brachionus (Raderdiertjes), vermengd met Naupliën (pas uitgekomen pekelkreeftjes). Na vier weken kunt u langzaam beginnen met droogvoer en diepvriesvoer. Samengevat: het is een fraai visje, dat de lagere dieren met rust laat, geen hoge eisen stelt, niet zo'n grote bak eist en met een beetje geluk met het kweken ook nog wat extra plezier oplevert en dat in scholen gehouden kan worden (en dat is ook al heel wat voor een zeeaquarium). Waarom hebt u dit moois nog niet in uw bak? Uit: Hugo Aqua Nieuws en Ciliata Nieuws. Slijmzwammen in het aquarium Ons bestuurslid Gerrit Pots heeft slijmzwammen in zijn aquarium. Via facebook is hij er achter gekomen wat het is. Slijmzwammen in uw aquarium, dan heeft u een bijzondere levensvorm. Dit artikel is afkomstig van de website: 25 Er zijn veel soorten slijmzwammen, echter maar een paar soorten kunnen permanent onder water leven. Deze komen uit de orde Didymium. Deze soorten kunnen ook gewoon op het land leven. Als men ze in het aquarium aantreft ziet het eruit als een soort schimmel. De meeste aquarianen zullen er dus snel vanaf willen, maar eerst gaan we vertellen wat het eigenlijk is. Ze hebben de kenmerken van paddestoelen, maar ook van dieren. Het zijn echter geen paddestoelen, ze hebben een geheel eigen evolutie ontwikkeld. Alle slijmzwammen hebben één ding gemeen, ze kunnen zich op een amoeboïde wijze voortbewegen. Dat is als een plasmodium, een grote cel met duizenden celkernen. Zo kan de hele massa langzaam door het aquarium bewegen. Misschien heeft u ze op dit moment wel in het aquarium zitten. Ze leven namelijk hoofdzakelijk in de bodem, zodat men zich vaak niet eens bewust is van hun aanwezigheid. Een enkele keer komen ze uit de grond tevoorschijn en bewegen dan als een samenhangend geheel over de grond, planten, 26

16 stenen, hout, ruiten etc. De snelheid is maar een paar centimeter per uur. Ze kunnen echter op meerdere plaatsen tegelijk opduiken. Kijkt men een tijdje niet naar het aquarium, dan heeft men kans dat in één keer alles weer verdwenen is. Ze zijn dan weer in de grond gekropen. Wat moet u nu doen als u ervan af wilt. Eigenlijk gewoon helemaal niets. U heeft echt iets bijzonders in het aquarium zitten en ze zijn totaal ongevaarlijk voor alle aquariumleven. Ze voeden zich met de micro-organismen uit afval. De voedseldiertjes worden omhuld en vervolgens nemen ze het in zich op. Heeft u toch besloten om het te verwijderen, dan zit er maar één ding op. U zal het hele aquarium moeten ontsmetten. Decoratiematerialen moeten ook worden ontsmet of worden vervangen door nieuwe decoratie. Dit alles moet omdat slijmzwammen zeer snel kunnen groeien en uit minuscule deeltjes opnieuw kunnen regenereren. Johan Scheenstra. Bron: De Tropische vissengids. Foto: onsnatuurgenot.nl. Voor wat hoort wat! Ook ontvangt ieder nieuw lid 6 waardebonnen! Wij zijn op zoek naar nieuwe leden. Helpt u mee zoeken? Uw hulp wordt beloond. Hoe doen we dat? Iedereen die een nieuw lid aanbrengt ontvangt 6 waardebonnen. Iedere bon geeft 1,- korting op granulaat voer of ijzer (plantenvoeding) van de vereniging. De bonnen kunnen ingewisseld worden op een verenigingsavond. De bonnen zijn geldig in de op de bon vermelde periode en alleen inwisselbaar indien men lid is van de vereniging. Ik meld me aan als nieuw lid. (Nieuw lid vult ook het aanmeldingsformulier op pagina 28 in.) Mijn naam is... (Dit formulier en het aanmeldingsformulier opsturen naar de secretaris.) Aanmeldingsformulier AV Natuurvrienden-Zwolle Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: adres: Geboortedatum: (Het invullen van de geboortedatum is alleen verplicht bij een jeugdlidmaatschap.) Ik wil graag lid worden met ingang van: Onderstaande tarieven gelden voor U kunt uw keuze aangeven door een vakje aan te kruisen. A lid B lid*) Begunstiger Jeugdlid Huisu bent dan als u al lid u bent dan (tot 18 jaar) genootook lid bent van geen NBAT ook lid van de NBAT een andere lid NBAT lid ook vereniging NBAT lid Inclusief Het Aquarium 9 76, ,00 en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 61, ,00 en het maandblad per Zonder Het Aquarium 9 52, , , ,00 en het maandblad per post Zonder Het Aquarium 9 37, , , ,00 en het maandblad per Zonder Het Aquarium 9 23,00 en zonder het maandblad Inclusief Het Aquarium 9 68, ,50 alleen digitaal en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 53, ,50 alleen digitaal en het maandblad per *) Als u B lid wilt worden, vul dan hier uw NBAT nummer in: 9 Ik wil graag de Nieuwsbrief van de vereniging en de Uitnodiging voor de ledenbijeenkomst per ontvangen (vul s.v.p. het adres in): Handtekening (voor jeugdleden handtekening van ouder of voogd): Formulier opsturen aan: W. Steinhoff, Van Keppelmarke 26, 8016 GK Zwolle. Of ga naar en meldt u aan via steinhoff@natuurvriendenzwolle.nl