NPR 5313 (nl) Computerruimten en datacenters. Nederlandse praktijkrichtlijn ICS , , Januari 2014

Transcriptie

1 NPR NPR iew Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. eld be Computerruimten en datacenters ev Pr or Vo NPR 5313 (nl) NEN Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T +31 (0) F +31 (0) info@nen.nl Nederlandse praktijkrichtlijn ICS , , Januari 2014 Normalisatie: de wereld op één lijn. NEN_omslag_NPR5313_plano297x434_def.indd :19

2

3 Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 5313 (nl) Computerruimten en datacenters Computer rooms and data centers Vervangt NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw.; NPR :2013 Ontw. ICS ; ; januari 2014

4 Normcommissie Computerruimten en datacenters THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

5 Inhoud Voorwoord... 5 Inleiding Onderwerp en toepassingsgebied Inhoud NPR Doelgroepen Conformiteitsregels Taken wel en niet ondersteund door NPR Verwijzingen Algemeen Bouwkundige voorzieningen Energievoorziening Klimaatbeheersing Datacommunicatie-kabelinfrastructuur Fysieke beveiliging Termen, definities en afkortingen Termen en definities Afkortingen Bedrijfsvoering Inleiding Agendapunten voor strategisch management Agendapunten voor tactisch management Agendapunten voor operationeel management Eisen en classificatie Inleiding Karakteristieke eigenschappen voor ontwerpen Beschikbaarheid Fysieke beveiliging Energie-efficiëntie Commissioning Inleiding Van planvorming tot oplevering Programma van eisen (PvE) Specifieke ontwerpprincipes Proces-verbaal van oplevering Ontwerpcontrolelijsten Inleiding Bouwkundige voorzieningen Energievoorziening Klimaatbeheersing Datacommunicatie-kabelinfrastructuur Fysieke beveiliging Bijlage A Actoren en hierbij behorende rollen Bijlage B Bedreigingen, incidenten en risico s Bijlage C Toelichting op wet- en regelgeving Bijlage D ANSI/BICSI Identificatie- en classificatieproces Bijlage E BIO-maatregelen voor brandveiligheid Bijlage F BIO-maatregelen voor inbraakveiligheid

6 Bijlage G Fysieke beveiliging CCV Bijlage H Toelichting op het schillenconcept Bijlage I Energie-efficiëntie Bibliografie

7 Voorwoord Praktijkrichtlijn Nederlandse praktijkrichtlijnen zijn publicaties met een informatief karakter, zoals toelichtingen op het toepassen van normen, constructieve mogelijkheden, werkmethoden en fabricagegegevens. Aan deze publicaties mag geen normatieve waarde worden toegekend. Overheden en marktpartijen kunnen echter verwijzen naar Nederlandse praktijkrichtlijnen en deze bindend verklaren, waardoor ze een publiek- dan wel privaatrechtelijk karakter krijgen en een normatieve status. Partijen mogen afwijken van de praktijkrichtlijnen mits de afwijking goed is onderbouwd en door de opdrachtgever is goedgekeurd. Normcommissie In september 2007 is de normcommissie Computerruimten en datacenters opgericht. Deze normcommissie is samengesteld uit gebruikers en exploitanten van computerruimten en datacenters, ingenieursbureaus, adviseurs en toeleveranciers. De normcommissie is verantwoordelijk voor de initiatie, de ontwikkeling, het beheer en het onderhoud van de Nederlandse praktijkrichtlijn (NPR) 5313 Computerruimten en datacenters. Hiervoor heeft zij een werkgroep NPR 5313 ingesteld, die op het moment van publicatie van dit document als volgt was samengesteld: J. Gadellaa (voorzitter) B. van Asten J. Bloem M. de Boer J. den Boer H. Hekman A.A.J. Hiddink E. Hogenbirk F. van Hijum K. Loer P. Matlung N. van der Pas E. Raben E. Taen E. Taling J. Verheij A.E. van Bergeijk (secretaris) Croon Elektrotechniek bv, Amsterdam Remtech Nederland, Almkerk TelecityGroup Netherlands bv, Amsterdam Wagner Nederland bv, Utrecht Hi-safe systems, Dordrecht Kannegieter, Amersfoort Rittal bv, Zevenaar APAC Airconditioning bv., Utrecht Lasent bv, Purmerend Zentrys, Groningen Grontmij, Amersfoort Minkels/Legrand, Veghel Rittal bv, Zevenaar ICTroom Company bv, Amsterdam Datwyler Cables GmbH, Dronten Defensie Materiaal Organisatie/OPS, Utrecht NEN, Delft 5

8 Doel NPR 5313 NPR 5313 is ontwikkeld om betrokken partijen dezelfde taal en concepten aan te reiken, en hen op weg te helpen en te ondersteunen bij projecten en bedrijfsvoering. NPR 5313 kan helpen bij het specificeren, ontwerpen, aanbieden en opleveren van een computerruimte of datacenter. Appels en peren NPR 5313 kan worden gebruikt bij zowel projecten voor het aanpassen van een bestaande computerruimte of bestaand datacenter als projecten voor een nieuw te bouwen en in te richten computerruimte of datacenter. Offertes, investeringen in en kosten en prestaties van een computerruimte of datacenter kunnen in de praktijk sterk van elkaar verschillen. Om geen appels met peren te vergelijken zijn zaken zoals eisen en classificatie, een modelprogramma van eisen (PvE), een proces-verbaal van oplevering en controlelijsten voor het ontwerpen van een computerruimte of datacenter in NPR 5313 opgenomen. Consolidatie van kennis De ontwikkeling van NPR 5313 staat niet op zichzelf, maar sluit aan en wordt afgestemd op nationaal, Europees en internationaal niveau. De Nederlandse kennis en ervaring binnen de normcommissie is geconsolideerd, gestructureerd en gedetailleerd, en wordt gedeeld met zowel Europese als internationale normalisatie-instituten, consortia en brancheorganisaties. Integraal management NPR 5313 is een handreiking voor eigenaren en managers die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de bedrijfsresultaten, bedrijfsvoering, informatiehuishouding, automatisering, faciliteiten en infrastructuren in gebouwen. NPR 5313 kan als gemeenschappelijke referentie dienen. 6

9 Inleiding Dataopslag Onbeperkte toegang tot data zoals , tekstdocumenten, afbeeldingen, audio- en videobestanden via het internet of intranet heeft geleid tot een exponentiële groei van: ICT-toepassingen; opgehaalde en opgeslagen data; datacommunicatie en internetverkeer. Computerruimten en datacenters beschikken over faciliteiten en infrastructuren voor informatie- en communicatietechnologie (ICT) en apparatuur voor dataverwerking, dataopslag en datatransport. Varianten NPR 5313 kan worden toegepast op alle mogelijke varianten van computerruimten en datacenters. Zij kunnen variëren in termen van: bedrijfsmodel (eigen beheer, gedeeltelijk of geheel uitbesteden); fysieke omvang, oppervlakte van computervloer (m 2 ); soort accommodatie (mobiel, tijdelijk, permanent). Faciliteiten Afhankelijk van bedrijfsdoelstellingen kunnen eisen worden gesteld aan karakteristieke eigenschappen van de te leveren faciliteiten en infrastructuren in computerruimten en datacenters zoals beschikbaarheid, fysieke beveiliging (brand en inbraak) en energie-efficiëntie. Faciliteiten en infrastructu ren energie warmte lucht/water lucht/water data Beschikbaarheid Beveiliging Ener data Figuur 1 Eigenschappen van faciliteiten en infrastructuren Bedrijfsdoelstellingen en eisen vormen het kader voor het ontwerpen van gebouwinstallaties voor energievoorziening, klimaatbeheersing, datacommunicatie-kabelinfrastructuur, fysieke beveiliging en bouwkundige voorzieningen. De functionele, technische en organisatorische eisen voor computerruimten en datacenters hebben directe invloed op het al dan niet functioneren van ICT-apparatuur. 7

10 Flexibiliteit, schaalbaarheid Afhankelijk van eigen beheer of uitbesteden, de bestemming van het gebouw en groeiscenario behoren computerruimten en datacenters te beschikken over modulaire, schaalbare en flexibele faciliteiten en infrastructuren om snel te kunnen voldoen aan de behoefte van de klant. Aanvullende eisen voor computerruimten en datacenters kunnen dan ook betrekking hebben op eigenschappen zoals duurzaamheid, schaalbaarheid en flexibiliteit. 8

11 Computerruimten en datacenters 1 Onderwerp en toepassingsgebied 1.1 Inhoud NPR 5313 Algemeen Overzicht van normen en andere relevante publicaties. De normen kunnen zijn: conceptuele normen; normen voor producten of diensten; normen voor de uitvoering van specifieke werkzaamheden. Overzicht van veelgebruikte termen,definities en afkortingen. Bedrijfsvoering Onderwerpen voor bedrijfsvoering voor agenda s op strategisch, tactisch en operationeel managementniveau. De onderwerpen zijn relevant voor het sturen en beheersen van zowel primaire als ondersteunende processen. Sommige onderwerpen zijn alleen relevant gedurende één specifieke levensfase, andere onderwerpen zijn relevant voor de gehele levensduur van een computerruimte of datacenter. Eisen en classificatie Commissioning Benaderingen en concepten voor classificatie van te stellen eisen aan beschikbaarheid, fysieke beveiliging (brandveiligheid en inbraakveiligheid) en energie-efficiëntie. Concept van commissioning, ontwerpproces, model-programma van eisen (PvE) en proces-verbaal van oplevering van een projectorganisatie aan personen die verantwoordelijk zijn voor bedrijfsvoering en/of operationele zaken. Ontwerpcontrolelijsten Controlelijsten met onderwerpen relevant voor het ontwerpen, afhankelijkheden en mogelijke keuzes voor elektrotechnische, werktuigkundige, bouwkundige en organisatorische voorzieningen en/of maatregelen. 9

12 1.2 Doelgroepen Eigenaren Deze doelgroep omvat eigenaren en managers van computerruimten en datacenters die verantwoordelijk zijn voor zaken zoals: bedrijfsvoering, strategie, bedrijfsmodel, beleid en plannen; faciliteiten en infrastructuur van een gebouw; bedrijfsprocessen, bedrijfsgegevens en informatiehuishouding; ICT-toepassingen, automatisering, operatie en beheer. Met behulp van eenzelfde terminologie kunnen zij eenduidig zorgen verwoorden en ambities en wensen kenbaar maken. Deze kunnen vervolgens worden vertaald in een PvE. Met behulp van de omschreven onderwerpen voor bedrijfsvoering kunnen zij op verschillende managementniveaus hun agenda s opstellen, richting geven aan gebruik, beheer en onderhoud, en primaire en ondersteunende processen beheersen. Aanbiedingen gericht op functionaliteit van een computerruimte of een datacenter kunnen zij eenduidig met elkaar vergelijken. Architecten Deze doelgroep omvat architecten, ontwerpers, adviseurs, aannemers en toeleveranciers. Met behulp van modellen en methoden voor het specificeren van eisen en classificatie kunnen zij eenduidig en uniform een bestek opstellen. Met gebruik van ontwerpcontrolelijsten kunnen aannemers en toeleveranciers technische keuzes maken voor ontwerpen en offertes voor: bouwkundige voorzieningen; elektrotechnische installaties; werktuigkundige installaties; datacommunicatie-kabelinfrastructuur; beveiligingsinstallaties. 10

13 Overheden Deze doelgroep omvat landelijke, provinciale en lokale overheden. Met behulp van eenzelfde terminologie kunnen zij binnen het kader omgevingsververgunning eenduidig communiceren over zaken als: bestemmingsplan en welstandskader; elektrische vermogens; efficiënt gebruik van energie; duurzaam gebruik van water, gebouw en installaties. Met behulp van eisen en classificatie en een proces-verbaal van oplevering kunnen zij toezicht houden op de bouw, inrichting en operatie, en kunnen zij eenduidig rapportages beoordelen over efficiënt gebruik van energie. Uitvoerders Deze doelgroep omvat uitvoerders, aannemers, projectmanagers, toeleveranciers en installateurs. Met behulp van een proces-verbaal van oplevering kunnen zij gedurende het project: toezicht houden op de bouw, aanleg en inrichting; sturen op projectresultaten; installaties testen, documenteren, opleveren en overdragen. Toezichthouders Deze doelgroep omvat toezichthouders, beheerders en operators. Met behulp van de omschreven onderwerpen voor bedrijfsvoering kunnen operators en beheerders op verschillende managementniveaus informatie verstrekken en rapporteren over bijvoorbeeld: prestatie-indicatoren; gebruikte en reservecapaciteiten; staat van onderhoud en conditie van installaties. Met behulp van een model-pve en een proces-verbaal van oplevering kunnen toezichthouders na oplevering en overdracht certificaten afgeven. Toezichthouders behoren periodiek bouwkundige voorzieningen, installaties, maatregelen en hun kritische prestatie-indicatoren te beoordelen voor het afgeven van certificaten en/of rapportages en de hieraan te relateren beschikbaarheid, brandveiligheid, inbraakveiligheid en energie-efficiëntie. 11

14 1.3 Conformiteitsregels Verwijzing Voor zowel bestaande bouw als nieuwbouw kunnen opdrachtgevers en toezichthouders gebruikmaken van NPR 5313 en verwijzen naar een of meer conformiteitsregels. Door in een opdracht voor het ontwerpen van een computerruimte of datacenter te verwijzen naar de conformiteitsregels van NPR 5313 volgt in deze paragraaf wat dan mag worden verwacht. 1 Risicoanalyse Er zijn binnen het kader van risicomanagement met betrokkenheid van bedrijfsvoering volgens NPR 5313, paragraaf 4.2.3, belangrijke risico s zichtbaar gemaakt via een risicoanalyse. De risicoanalyse is uitgevoerd vóór het specificeren van eisen en het selecteren van een passende klasse voor de twee karakteristieke functionele eisen: beschikbaarheid; fysieke beveiliging. 2 Beschikbaarheid Gebaseerd op een risicoanalyse voor de verschillende type data en/of type toepassingen is er een passende klasse beschikbaarheid geselecteerd volgens NPR 5313, paragraaf Fysieke beveiliging Gebaseerd op een risicoanalyse voor de verschillende type data en/of type toepassingen is er een passende klasse: brandveiligheid geselecteerd volgens NPR 5313, paragraaf 5.4.4; inbraakveiligheid geselecteerd volgens NPR 5313, paragraaf Energie-efficiëntie Er zijn - binnen het kader van energiezorg (energiemanagement) - met betrokkenheid van bedrijfsvoering volgens NPR 5313, paragraaf 4.2.4, doelstellingen zichtbaar gemaakt en vastgelegd in een (eerste) energieefficiëntieplan (EEP). Gebaseerd op een EEP is er een passend energie-observatieniveau (level 1 level 3) geselecteerd, de plaats waar met meters het energieverbruik behoort te worden gemeten. 5 Ontwerpprincipes De specifieke ontwerpprincipes volgens NPR 5313, hoofdstuk 6.4, zijn toegepast. 6 Selectie van locatie Het geografische gebied en de locatie zijn geselecteerd op basis van beoordeelde risico s volgens NPR 5313, paragraaf

15 7 Gebruikersinstallatie E Het ontwerp elektrische gebruikersinstallatie voor energievoorziening: is gebaseerd op een PvE volgens paragraaf 6.3 via de structuur hoe en waarmee samen te stellen installatiedelen die is gespecificeerd volgens NPR 5313, paragraaf 6.3.2; voldoet aan de gestelde eisen voor beschikbaarheid; is voorzien van meters die het energieverbruik kunnen meten op de plaats die hoort bij het passend energie-observatieniveau; wordt opgeleverd volgens proces-verbaal van oplevering volgens NPR 5313, paragraaf 6.5, aan de hand van passende testen en een passende set documentatie. 8 Gebruikersinstallatie W Het ontwerp werktuigkundige gebruikersinstallatie voor klimaatbeheersing: is gebaseerd op een PvE volgens paragraaf 6.3 via de structuur hoe en waarmee samen te stellen installatiedelen die is gespecificeerd volgens NPR 5313, paragraaf 6.3.2; voldoet aan de gestelde eisen voor beschikbaarheid; is voorzien van meters die het energieverbruik kunnen meten op de plaats die hoort bij het passend energie-observatieniveau; wordt opgeleverd volgens proces-verbaal van oplevering volgens NPR 5313, paragraaf 6.5, aan de hand van passende testen en een passende set documentatie. 9 Gebruikersinstallatie D Het ontwerp datacommunicatie-kabelinfrastructuur gebruikersinstallatie voor het maken van digitale verbindingen: is gebaseerd op een PvE volgens paragraaf 6.3 via de structuur hoe en waarmee samen te stellen installatiedelen die is gespecificeerd volgens NPR 5313, paragraaf 6.3.2; voldoet aan de gestelde eisen voor beschikbaarheid; wordt opgeleverd volgens proces-verbaal van oplevering volgens NPR 5313, paragraaf 6.5, aan de hand van passende testen en een passende set documentatie. 10 Gebruikersinstallatie B Het ontwerp gebruikersinstallatie voor brandveiligheid en inbraakveiligheid: is gebaseerd op een PvE volgens paragraaf 6.3 via de structuur hoe en waarmee samen te stellen installatiedelen die is gespecificeerd volgens NPR 5313, paragraaf 6.3.2; voldoet aan de gestelde eisen voor beschikbaarheid; wordt opgeleverd volgens proces-verbaal van oplevering volgens NPR 5313, paragraaf 6.5, aan de hand van passende testen en een passende set documentatie. 13

16 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NPR 5313:2014 nl Computerruimten en datacenters T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview