Jaarverslag

Transcriptie

1 1 INLEIDING Dit jaarverslag rapporteert over het 39e werkjaar van onze vereniging. Daarmee verschijnt dit Jaarverslag in het jaar van het 8 ste lustrum van de NVMO: in het najaar van 2012 vieren we het 40-jarig bestaan met een jubileumcongres, dat voor de gelegenheid met een feestelijk tintje wordt georganiseerd in Maastricht. Ook in is het ledental van de Nederlandse Vereniging van Medisch Onderwijs weer verder toegenomen: eind augustus 2011 bedroeg het ledental 1225 en dat is ten opzichte van de start van ons aflopende beleidsplan , een groei van meer dan 50%. Jaarverslag Het in het vorige jaarverslag al aangekondigde record aantal bezoekers van het NVMO congres is uiteindelijk ook daadwerkelijk gerealiseerd: in november 2011 werden 793 deelnemers geregistreerd aan het NVMO congres, dat voor het eerst in de geschiedenis van de NVMO georganiseerd werd door de faculteit Diergeneeskunde, Utrecht, in de persoon van hoofdorganisator Debbie Jaarsma. In het congresprogramma kwamen dan ook meerdere diersoorten aan bod dan alleen de mens. Het afgelopen jaar is het bestuur begonnen met het opstellen van een nieuw beleidsplan. Het oude beleidsplan beslaat de periode In de inleiding van dat beleidsplan staan vier speerpunten voor de afgelopen vijf jaar beschreven: 1. stimuleren van onderzoek als kernactiviteit van de vereniging 2. het geven van een duidelijke status aan de werkgroepen van de vereniging 3. een sterkere internationale oriëntatie 4. bevorderen van bijzondere activiteiten door het instellen van prijzen en erkenningen Als we deze vier punten bezien kunnen we (tevreden?) vaststellen dat op al deze punten de afgelopen vijf jaar, en zeker ook het afgelopen jaar, voortgang is geboekt. Wat betreft punt 1. het stimuleren van onderzoek kunnen we vaststellen dat het aantal promovendi op het gebied van onderwijskundig onderzoek 2

2 toeneemt (september 2012 stond de teller op 91 promovendi). In april 2012 werd voor de 7 e keer met succes de jaarlijkse Promovendidag georganiseerd, intussen traditiegetrouw op locatie bij de faculteit Diergeneeskunde. Ook de succesvolle start van de werkgroep Onderzoek van Onderwijs kan genoemd worden bij de resultaten van het eerste speerpunt: de door deze werkgroep georganiseerde bijeenkomsten waren telkens binnen een mum van tijd uitverkocht. Brengt ons bij de werkgroepen: speerpunt 2 het geven van een duidelijke status aan de werkgroepen. De afgelopen vijf jaar zijn drie nieuwe werkgroepen van start gegaan. Naast de werkgroep Onderzoek van Onderwijs, betreft dit de werkgroep Kwaliteitszorg en meest recent de werkgroep Toetsing. Een nieuwe werkgroep Selectie staat in de steigers. Dit brengt het totaal aantal werkgroepen op 15. Wel moet worden vastgesteld dat sommige werkgroepen worstelen met hun focus en dat er tussen werkgroepen soms enige overlap in onderwerp bestaat. Dit hoeft geen enkel probleem te zijn indien er onderling tot een goede uitwisseling van informatie en een goede samenwerking wordt gekomen. In juni werd de jaarlijkse werkgroependag georganiseerd. Dit jaar werd een nieuwe formule uitgeprobeerd, waarbij er meer ruimte in het programma was voor interactie en discussie. De werkgroepen zijn en blijven de ruggengraat van de vereniging en door de activiteiten van de laatste jaren is deze versterkt. Naast de inhoudelijke werkgroepen kan de vereniging niet zonder de commissies die meer op een product zijn gericht: de redactie van TMO (dat dit jaar werd omgedoopt in Perspectives in Medical Education (PME)) en de congrescommissie. Het afgelopen jaar heeft ook de Ethical Review Board (ERB) de werkzaamheden voortgezet en uitgebreid. De activiteiten van de ERB kunnen ook al beschouwd worden als een bijdrage aan het versterken van de internationale oriëntatie. Het NVMO bestuur onderzoekt nog de mogelijkheden om tot externe financiering van de ERB te komen. Wat betreft de sterkere internationale oriëntatie is de lancering van het Engelstalige PME natuurlijk het hoogtepunt van het afgelopen jaar. In maart 2012 verscheen het eerste nummer van Perspectives on Medical Education, waarin op uitnodiging artikelen van gerenommeerde gastauteurs waren opgenomen. Het NVMO nieuws dat nu niet meer via PME kan worden verspreid, wordt nu via een elektronische nieuwsbrief gebracht. De eerste aflevering verscheen in juni Het afgelopen jaar zijn er in de reeks NVMO-Special Interest Groups weer een tweetal artikelen van de werkgroe- 3 pen in Medical Teacher verschenen, en wel van de werkgroep Diversiteit en van Communicatie. Ook op het laatste speerpunt bevorderen van bijzondere activiteiten door het instellen van prijzen en erkenningen is voortgang geboekt. Nadat op het congres 2010 voor het eerst de prijs voor het beste Proefschrift werd uitgereikt, volgde op het congres 2011 voor het eerst de uitreiking van de prijs voor de beste Onderwijsinnovatie. De voorzitter van de jury, prof. Rein Zwierstra, overhandigde deze eerste Onderwijsinnovatie prijs aan drs. Hanke Dekker en prof.dr. Thys van der Molen van het UMC Groningen, voor het project De onderwijslijn professionele ontwikkeling Masteropleiding Groningen. Tijdens het jubileumcongres 2012 zal voor de tweede keer de prijs voor het beste Proefschrift worden uitgereikt. Tevens zal op het jubileumcongres voor de vierde keer in de geschiedenis van de NVMO de Han Moll penning worden uitgereikt aan een lid van de vereniging, wegens grote verdienste voor het medisch onderwijs. De NVMO bloeit in het jaar op weg naar haar 40-jarig bestaan als nooit tevoren. Vele nieuwe disciplines zijn de afgelopen jaren actief geworden binnen de vereniging. Een mooie uitdaging zou voor de komende jaren zijn om het aantal docenten dat zich aansluit bij de NVMO en daar ook actief wordt, te laten toenemen. Op naar de volgende 40 jaar. 4

3 2 BESTUURSZAKEN 2.1 Samenstelling van het bestuur De samenstelling van het Dagelijks Bestuur van de NVMO in het verslagjaar was als volgt: prof.dr. Th.J. ten Cate, UMC Utrecht, voorzitter prof.dr. P. van Beukelen, Universiteit Utrecht (Diergeneeskunde), secretaris dr. C.T. Postma, UMC St Radboud Nijmegen, penningmeester prof.dr. J. Cohen-Schotanus, UMC Groningen, beoogd voorzitter Het Bestuur was samengesteld uit de onder het dagelijks bestuur genoemde personen en de volgende leden en adviseurs: prof.dr. J.C.C. Borleffs, UMC Groningen, adviseur als hoofdredacteur TMO / PME Anne Koning, student UMC Groningen, afgevaardigde vanuit het LMSO prof.dr. J.B.M. Kuks, UMC Groningen dr. C.E. van der Post, AMC/UvA Amsterdam, vanuit Huisartsopleiding Nederland prof.dr. R. Remmen, Universiteit Antwerpen prof.dr. R.J. Stolker, Erasmus MC, vanuit CMS. dr. M. Verheggen, Universiteit Maastricht, adviseur als hoofdorganisator van het NVMO Congres 2012 Roel Wouters, student UMC Utrecht, afgevaardigde vanuit het LMSO 2.2 Bestuursondersteuning Het bestuur werd ondersteund door mw. L. Molman en mw. M. Sterman- Vleeschdraager. 2.3 Bestuursactiviteiten Bestuursvergaderingen. Het bestuur vergaderde in de loop van driemaal en het Dagelijks Bestuur vijfmaal. Algemene Ledenvergadering. Op de Algemene Ledenvergadering van 18 november heeft het bestuur verantwoording afgelegd over het afgelopen jaar en werden de jaarverslagen goedgekeurd. De begroting van het verenigingsjaar werd eveneens goedgekeurd. Zie voor de verdere punten het verslag van de vergadering. 3. LEDENBESTAND Per 31 augustus 2011 telde de NVMO in totaal 1219 leden. Het ledenbestand heeft zich in de afgelopen jaren als volgt ontwikkeld: : : : : : : : : : : : : 1219, verdeeld over de volgende categorieën: Individuele leden 639 Individuele student-leden 15 Ereleden 6 Seniorleden 21 Collectieve leden 515 Bibliotheken 23 De mogelijkheid om bij aanmelding voor het NVMO Congres 2011 lid te worden leverde 52 nieuwe leden op. Vanaf bestond de mogelijkheid een gecombineerd lidmaatschap af te sluiten voor NVMO en DSSH (Dutch Society for Simulation in Healthcare). In totaal zijn er nu 87 leden voor dit gecombineerde lidmaatschap gekozen, 67 individuele en 20 collectieve. 5 6

4 4 TIJDSCHRIFT VOOR MEDISCH ONDERWIJS/PERSPECTIVES ON MEDICAL EDUCATION In 2011/2012 vond de transitie van het Nederlandstalige Tijdschrift voor Medisch Onderwijs (TMO) naar het Engelstalige Perspectives on Medical Education (PME) plaats. Hiermee vergroot PME de mogelijkheden voor internationalisering van het tijdschrift, niet alleen onder de auteurs maar ook onder de lezers. De redactie bestond uit: Jan Borleffs (hoofdredacteur), Peter Boendermaker, Benno Bonke, Jan van Dalen, Debbie Jaarsma, Griet Peeraer, Fedde Scheele, Paul Stuyt (tot 1 januari 2012), Onno Terpstra en Geertje Karsten-van der Giessen (redactiesecretariaat, tot 1 januari 2012). De International Advisory Board van PME bestaat uit: Zubair Amin (Singapore), Janke Cohen-Schotanus (the Netherlands), Tim Dornan (UK), Eckhart Hahn (Germany), Ronald Harden (UK), David Irby (USA), Kirsti Lonka (Finland), Karen Mann (Canada), John Norcini (USA), Geoff Norman (Canada), Charlotte Ringsted (Denmark), Henk Schmidt (the Netherlands), Lambert Schuwirth (Australia), Yvonne Steinert (Canada), Cees van der Vleuten (the Netherlands). In augustus 2012 vond tijdens het AMEE congres de eerste vergadering met de IAB plaats. Na het vertrek van Geertje Karsten is het redactiesecretariaat samen met het Editorial Management System ondergebracht bij de uitgever, BSL. Binnen BSL vervult mw. Lydia Verhoeff de rol van redactiesecretaris. Sinds de start van PME is het aantal ingediende manuscripten fors gestegen. Waren er in de TMO jaren gemiddeld 20 inzendingen per jaar, in de eerste acht maanden van PME staat de teller op ruim 30, waarvan ongeveer de helft is ingediend door auteurs buiten Nederland en Vlaanderen. In 2011/2012 verschenen 3 nummers van TMO (234 pagina s) en 3 nummers van PME (160 pagina s). Tevens werd er nog één In Vivo Richtlijn gepubliceerd ( Richtlijn voortgangsgesprek in de medische vervolgopleiding ). De redactie heeft in 2011/2012 vier maal vergaderd: drie maal telefonisch en één keer lijfelijk. Belangrijke onderwerpen waren de transitie van TMO naar PME en de verdere professionalisering van de redactie. De bedoeling is om in de nabije toekomst de samenstelling van de redactie zo veel mogelijk af te stemmen op de ambities die we met PME hebben. Als onderdeel van de transitie zal PME worden opgenomen in de PubMed database. 5 NVMO CONGRES 2011 Op 17 en 18 november 2011 vond in Egmond aan Zee weer het jaarlijkse congres plaats. Voor de eerste keer lag de hoofdorganisatie in handen van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht in de persoon van dierenarts dr. Debbie Jaarsma. Kort vóór het congres werd zij benoemd als hoogleraar evidence based medical education aan de Universiteit van Amsterdam. Het congres is elk jaar weer een platform voor ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en opleiding in de gezondheidszorg in Nederland en Vlaanderen. Het centrale thema van dit congres was: Interprofessionele educatie. Voorafgaande aan het eigenlijke congres waren er onderwerpen voor 21 preconferences ingestuurd. Er gingen er 7 door als preconference, waarvan 2 in samenwerking met het Landelijk Medisch Studenten Overleg, een aantal van de overige als workshop tijdens het reguliere programma van het congres. Door tijdig indienen van de abstracts van deze workshops konden deze al worden gepubliceerd in de congresbrochure waardoor het aantal aanmeldingen hiervoor zeer tot tevredenheid stemde. De hoofdlezingen werden verzorgd door prof.dr. Ludo Hellebreker van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht met het onderwerp One health, many chances, prof.dr. Karen Mann van de afdeling Medical Education van de Dalhousie University in Canada met als onderwerp Interprofessional education : how can we understand it to improve our educational practice?, prof.dr. Della Freeth van het Centre for Medical Education van de Barts and The London School of Medicine and Dentistry, Queen Mary University, met als onderwerp Simulation-based Interprofessional Education to support Patient Safety en tenslotte dr. Metta de Noo, verpleeghuisarts, met het onderwerp De rechtzaak Lucia de B.; een schoolvoorbeeld van gemis aan kritische interprofessionele samenwerking. Het aantal deelnemers aan het congres bedroeg bijna 800 waarvan ruim 85 % ook lid is van de NVMO. Tijdens het congres werden de volgende activiteiten georganiseerd: 7 8

5 Presentatie van 84 wetenschappelijke papers/papers 35 posters Daarnaast waren er 32 workshops 14 rondetafels 8 symposia Ook werden er 12 promovendi die onderzoek hebben gedaan op het gebied van medisch onderwijs uitgenodigd om hun onderzoek te presenteren. In de Algemene Ledenvergadering van 2009 is besloten, op voorstel van het bestuur van de NVMO, een prijs in te stellen die het ene jaar voor het beste proefschrift is, het andere jaar voor de beste onderwijsinnovatie. Tijdens het congres 2011 werd de prijs voor de beste onderwijsinnovatie voor de eerste maal uitgereikt. Prijswinnaars waren drs. Hanke Dekker en prof.dr. Thys van der Molen van het UMC Groningen met het project De onderwijslijn professionele ontwikkeling Masteropleiding Groningen.. De laudatio werd gedaan door prof.dr. Rein Zwierstra. Aan het einde van het congres werden paper-en posterprijzen uitgereikt door een speciaal daarvoor ingestelde commissie. De hoofdorganisatie werd overgedragen aan dr. Mascha Verheggen van de Universiteit Maastricht. Er werd afscheid genomen van prof.dr. Griet Peeraer (Universiteit Antwerpen) als lid van de congrescommissie. Haar plaats werd ingenomen door dr. Marjolein Heijne-Penninga van het UMC Groningen. Zij zal hoofdorganisator zijn in Het NVMO Congres is al enkele jaren geaccrediteerd voor medisch specialisten, huisartsen, verpleeghuisartsen en sociaalgeneeskundigen. 6 WERKGROEPEN Op 15 juni 2012 vond de jaarlijkse bijeenkomst van vertegenwoordigers van de werkgroepen met het bestuur plaats. Inmiddels is door de oprichting van de Werkgroepen Selectie en Toetsing het aantal werkgroepen gegroeid tot 15. Dit jaar werd voor een andere vorm gekozen, op basis van een voorstel van een aantal werkgroepen. Er werd minder verslag gedaan van de activiteiten. In plaats daarvan werd een aantal thema s aan de orde gesteld, die uitdaagden tot een discussie. 6.1 Communicatie Onderwijs Aan alle gezondheidszorgfaculteiten in Nederland en Vlaanderen wordt onderwijs in communicatie tussen patiënt en hulpverlener gegeven. Voor Nederland zijn de eisen t.a.v. communicatie voor de opleiding geneeskunde vastgelegd in het Raamplan. Om aan deze eisen te kunnen voldoen zijn verschillende werk- en toetsvormen ontwikkeld die alle beogen de kwaliteit van arts-patiënt communicatie te optimaliseren, meten en verbeteren. Vergroting van de expertise op dit gebied door een brede uitwisseling van inhoud en vorm van communicatieonderwijs. Met dit doel voor ogen: het bieden van een breed platform voor uitwisseling van ontwikkelingen op het gebied van communicatie (onderwijs) en van onderzoek over arts-patiënt communicatie en onderwijs. Het zoeken naar oplossingen voor praktische problemen en uitwisselen van ideeën over inhoud en organisatie van het communicatieonderwijs in het basiscurriculum geneeskunde aan de hand van het Raamplan (kernleden). Samenstelling en Contactpersoon Kernleden: E van Weel-Baumgarten (voorzitter en contactpersoon ) en Esther Meijer-van den Bergh, UMC St Radboud, Nijmegen, Benno Bonke en Anne de la Croix, Erasmus MC Rotterdam, Jose van de Kreeke, Amsterdam VUmc, Marcel Fabriek, AMC, Amsterdam, Femke Jongen-Hermus en 9 10

6 Frans Grosfeld, UMC Utrecht, Arlette de Voogd, LUMC, Leiden, Jan van Dalen en Valerie van den Eertwegh, Skillslab, Universiteit Maastricht, Frank van Es en Harry Stuger, UMC Groningen. Werkwijze Kernleden komen bijeen voor werkbezoeken en om inhoud en organisatie van het communicatieonderwijs in het basiscurriculum geneeskunde te bespreken met het Raamplan als onderlegger. Open bijeenkomsten: na een eerste needs assessment in 2011 onder geïnteresseerde NVMO leden wordt nu steeds een thema uitgewerkt door de inbrenger ervan, samen met een of meer kernleden. Veel werkvormen en invullingen mogelijk. Activiteiten afgelopen verenigingsjaar Drie bijeenkomsten met kernleden (september, januari en juni) en 1 open bijeenkomst NVMO congres: ronde tafel Kan communicatieonderwijs doelmatiger worden ingericht door studenten meer dan nu onderwijs-op-maat te bieden? Behoefte aan bijeenkomst in het voorjaar na peiling klein. Besloten is deze bijeenkomst naar het najaar door te verplaatsen. Thema s uit het afgelopen jaar: afstemming basis en vervolgopleidingen/ HA opleiding; Nieuw boek consultvoeringsvaardigheden in combinatie met fysische diagnostiek (met Bohn Stafleu); onderwijs bijdrage voor het recent vertaalde boek How doctors think van Groopman; e-learning modules LUMC; uitwisseling onderzoek arts-patiënt communicatie onderwijs met J Bensing (Nivel) over placebo/noceboeffecten; werkbezoek VUmc (inmiddels werkbezoeken gehouden in het AMC, Maastricht, Nijmegen en VUmc). Publicaties en congresbijdragen: E. van Weel-Baumgarten, M. Brouwers, F. Grosfeld, F. Jongen Hermus, J. van Dalen, B. Bonke. Teaching and training in breaking bad news at the Dutch medical schools: a comparison. Medical teacher 2012; 34: Naast vertegenwoordiging en bijeenkomsten tijdens het NVMO congres tevens vertegenwoordigd op AMEE en Each meetings en congressen met individuele, maar wel aan de werkgroepen gebonden, bijdragen. 6.2 Diversiteit De werkgroep Diversiteit heeft als doelstelling tot een uitwisseling te komen van gedachten, ideeën en ervaringen op het gebied van multiculturaliteit en diversiteit in de geneeskunde(opleiding). Hiermee willen we bereiken dat er binnen geneeskunde(opleidingen) optimaal aandacht wordt besteed aan de toenemende diversiteit in onze samenleving. Samenstelling/contactpersoon/werkwijze* Voorzitters: Conny Seeleman (AMC/UvA) en Maaike Kok (UMC Utrecht) Kernleden: Benno Bonke (Erasmus MC), Veronica Selleger (VUmc), Evelyn van Weel-Baumgarten (UMC St Radboud), Katja Lanting, Hans Harmsen (Erasmus MC), Jan Joosten (MUMC), Jennie van Huizen (UMCG), Stephanie de Maesschalck (Universiteit van Gent), Kristin Hendrickx (Universiteit Antwerpen). Activiteiten afgelopen verenigingsjaar Drie vergaderingen met uiteenlopende onderwerpen: Presentatie Kenniscentrum Sekse Diversiteit en Medisch Onderwijs Uitwisseling van onderwijsvormen m.b.t. diversiteit Presentatie van kenniscentrum Pharos met betrekking tot meisjes- en vrouwenbesnijdenis Ten tips artikel Artikel geschreven vanuit de werkgroep voor het tijdschrift PME: Teaching communication with ethnic minority patients: Ten recom mendations. Artikel gericht op de uitvoering van onderwijs m.b.t. diversiteit en de do s en dont s daarin. (Conny Seeleman, Veronica Selleger, Marie-Louise Essink-Bot & Benno Bonke) Congresbijdrage in de vorm van een paperpresentatie en een marktkraam. Tijdens het congres heeft Veronica Selleger een paperpresentatie gegeven over het artikel dat verschenen is vanuit de werkgroep diversiteit. Verder hebben we een kraam ingericht met allerlei kleur

7 rijk onderwijsmateriaal over diversiteit voor het NVMO-congres. Deze kraam hebben we met de werkgroep gedurende de twee congresdagen bemand. Publicaties en congresbijdragen Artikel PMO (zie activiteiten afgelopen verenigingsjaar). 6.3 Docentprofessionalisering De werkgroep stelt zich ten doel expertise en ervaring te bundelen, zodat de (verdere) onderwijskundige professionalisering van docenten in het medisch opleidingscontinuüm in onderlinge samenhang geoptimaliseerd wordt. Hiertoe wil de werkgroep zich graag ontwikkelen tot een expertisegroep, die adviseert en tevens een rol speelt in onderzoek op dit gebied. Daarbij investeert de werkgroep in de belangen van docenten door het ontwikkelen van een visie op een carrière voor professionele docenten, en door aandacht te genereren voor de waardering van docenten in medisch onderwijs via een reëel carrièreperspectief. Samenstelling van de werkgroep In het verslagjaar was de werkgroep als volgt samengesteld Drs. A.H. (Anneke) Bakker, Onderwijsinstituut, VU-mc, Amsterdam Drs. A.B.G.(Akkelien) Bergsma (voorzitter), Afd. Opleiding & Studentenzaken AMC, Amsterdam Prof. Dr. P. (Peter) van Beukelen, Onderwijsbestuur / Leerstoel Kwaliteitsbevordering Diergeneeskundig Onderwijs, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht Dr. T.B.B. (Tobias) Boerboom, Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, Utrecht Drs. J.M.E. (Lisette) van Bruggen, Expertisecentrum voor Onderwijs en Opleiding doo, UMC Utrecht Drs. H. (Hanke) Dekker, Centrum Docentprofessionalisering, Onderwijsinstituut FMW, UMC Groningen Prof. Dr. A. (Anselme) Derese, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Universiteit Gent Drs. R. (Rik) Engbers, afdeling Evaluatie en Kwaliteit van Onderwijs (EKO), Instituut voor Wetenschappelijk Onderwijs en Opleidingen (IWOO), UMC St Radboud, Nijmegen Th.E. (Tom) Fick, Expertisecentrum voor Onderwijs en Opleiding doo, UMC Utrecht Dr. W. (Willem) de Grave, Capaciteitsgroep O&O, Faculteit Geneeskunde, Universiteit Maastricht Drs. J.C.G. (Anita) Jacobs, Onderwijsinstituut, VU-mc, Amsterdam Dr. D.D.(Désirée) Mansvelder-Longayroux, Directoraat Onderwijs en Opleidingen, LUMC Prof. Dr. W.M. (Ineke) Molenaar, Centrum Docentprofessionalisering, Onderwijsinstituut FMW, UMC Groningen Drs. M. (Martha) Witkowska-Stabel, Erasmus MC Desiderius School, Rotterdam Dr. A. (Anneke) Zanting (voorzitter), Erasmus MC Desiderius School, Rotterdam Contactpersoon: j.m.e.vanbruggen-4@umcutrecht.nl Mutaties in samenstelling in het verslagjaar: Akkelien Bergsma, Tobias Boerboom, Tom Fick, Anita Jacobs, Ineke Molenaar en Anneke Zanting namen afscheid. Anneke Zanting en Akkelien Bergsma traden daarmee ook af als voorzitters. Zij zijn opgevolgd door Lisette van Bruggen en Désirée Mansvelder-Longayroux. Anneke Bakker, Hanke Dekker en Martha Witkowska traden nieuw toe. Activiteiten afgelopen verenigingsjaar De werkgroep kwam bijeen op 29 september 2011, 28 februari en 14 mei De bijeenkomst van 29 september stond in het teken van voorbereiding van het symposium voor het NVMO congres 2011 en gedachtevorming over de toekomst van de werkgroep. Op 28 februari werden vooral veel lopende zaken besproken; wisselingen van werkgroepleden en voorzitterschap, etc. Ook werd verder ingezoomd op de toekomstige focus van de werkgroep aan de hand van een conceptprojectplan. Op 14 mei waren drie leden van de werkgroep Kwaliteitszorg aanwezig. Deze bijeenkomst stond vooral in het teken van het inventariseren van instrumenten voor de beoordeling van de individuele docent

8 Symposium NVMO-congres 2011 met als onderwerp Docentprofessionalisering in het medische onderwijs: waarom zòu je? Er waren circa 80 deelnemers, waarvan ongeveer 25% actief als docent. Voor verslag: werkgroep docentprofessionalisering. Opstellen projectplan voor toekomstige projecten voor de werkgroep. Als belangrijkste aandachtpunten ziet de werkgroep het werken aan afstemming en erkenning van Senior Onderwijskwalificaties (zoals ook bij Basis Onderwijskwalificaties gebeurd is) en het inventariseren (en mogelijk valideren) van methoden en instrumenten om de kwaliteit van individuele docenten te meten onder andere voor het behalen van onderwijskwalificaties. Enkele werkgroepleden zijn gevraagd mee te schrijven aan een hoofdstuk over Faculty Development in het gelijknamige boek van Yvonne Steinert. De oud-voorzitter van de werkgroep, Ineke Molenaar, werkt aan een artikel over de uitgevoerde inventarisatie van de BKO in het medisch onderwijs. Drs. C. (Carla) Steenbeeke (Universiteit Twente) secretaris S. (Sylvia) Eggermont (LUMC), penningmeester De werkgroep bestaat uit 45 leden (juni 2012), waaronder vertegenwoordigers van alle Nederlandse UMC's, de Universiteit van Gent, de opleiding Technische Geneeskunde (Universiteit Twente) en het NHG. Alle leden van de werkgroep zijn NVMO-lid. In 2012 bestaat de werkgroep 20 jaar. Publicaties en congresbijdragen In het jaar 2011/2012 is geen publicatie vanuit de werkgroep verschenen. Op het NVMO-congres 2011 heeft de werkgroep een symposium georganiseerd met als titel: Docentprofessionalisering in het medisch onderwijs: waarom zòu je? 6.4 E-learning De werkgroep E-learning richt zich op het educatief gebruik van informatieen communicatietechnologie (ICT) in het medisch onderwijs, dit in de meest brede zin van het woord. De werkgroep bestaat sinds 1992 en heeft als doel de uitwisseling van kennis, ervaringen en e-learning producten. Tevens is de werkgroep beschikbaar als adviesorgaan voor NVMO-leden. De leden van de werkgroep komen regelmatig bij elkaar voor het discussiëren over nieuwe ontwikkelingen en het gezamenlijk bekijken van nieuwe toepassingen. Vanuit de werkgroep worden initiatieven genomen voor gezamenlijke projecten, publicaties en presentaties op het gebied van medische toepassingen van e-learning. Samenstelling/contactpersoon/werkwijze Drs. M.E.W. (Mary) Dankbaar (Erasmus MC), voorzitter Activiteiten afgelopen verenigingsjaar Bijeenkomsten: E-portfolio ( ) Docentprofessionalisering ( ) Video in het onderwijs ( ) Mobile Learning ( ) Digitale leeromgeving ( ) De middagprogramma s worden opengesteld voor overige NVMO leden en trekken gemiddeld zo n 10 belangstellenden. Studiereis Duitsland: Iedere 2 a 3 jaar organiseert de werkgroep voor haar leden een studiereis waarbij buitenlandse instanties worden bezocht voor het uitwisselen van kennis en ervaringen. Dit jaar heeft de werkgroep een studiereis naar Duitsland georganiseerd, van 26 maart tot 1 april 2012 waarbij 9 leden heb

9 ben deelgenomen. De volgende plaatsen en instanties zijn bezocht; München, Universiteit van München, medische opleiding Freiburg, Universiteit van Freiburg, online medische opleidingen Heidelberg, Universiteit van Heidelberg, medische opleiding Het portal medischonderwijs.nl Via het portal worden sinds 2004 e-learning toepassingen beschikbaar gesteld ten behoeve van het medisch onderwijs. Alle Nederlandse opleidingen geneeskunde, Technische Geneeskunde en de geneeskundeopleiding van de Universiteit Gent participeren in dit portal. Het gebruik ervan wordt geregistreerd. Het gebruik kan sterk verschillen van het aanbod. In grafiek 1 is een overzicht te vinden van de sessies die hebben plaatsgevonden over de afgelopen 8 jaar. Een sessie houdt in dat een student een module opstart. Van elke opstart houdt medischonderwijs.nl bij welke UMC de student hoort (en van welke UMC de module is, zie verder). Uit deze grafiek valt te lezen dat het gebruik sinds de start met ca sessies per jaar is gegroeid naar ca sessies in het (kalender)jaar In 2011 zijn de meeste sessie genoteerd bij resp. het LUMC, het AMC, het Erasmus MC en het VUmc. Grafiek 1: Aantal e-learning sessies per kalenderjaar per organisatie Tabel 1: aantal e-learning modules ontwikkeld per instelling periode juni juni 2012 Instituut AMC Erasmus MC LUMC VUMC Uit tabel 1 valt af te lezen dat in de periode van juni 2011 tot juni 2012 in totaal 141 nieuwe E-learningmodules door de verschillende instellingen zijn ontwikkeld. Het afgelopen jaar is de werkgroep ook bezig geweest met de verdere borging van het technisch- en inhoudelijk beheer van de portal, in overleg met het NVMO bestuur en de OCGDMW (Commissie Opleidingsdirecteuren Geneeskunde). Publicaties en congresbijdragen Congresbijdragen 2011/2012 Aantal De werkgroepleden zijn actief in het presenteren van nieuwe toepassingen, ervaringen en onderzoeksresultaten op congressen in binnen- en buitenland. Van september 2011 tot september 2012 gebeurde dat op de volgende congressen (onder bijdrage wordt presentatie, demo, workshop etc. verstaan): AMEE congressen 2011 en 2012, NVMO congres, SURF open educational resources, Ottawa congress, WIV bijeenkomst, IAMSE congres, IADIS congres. 6.5 Kwaliteitszorg De werkgroep biedt een platform voor de uitwisseling van kennis en ervaringen op het gebied van kwaliteitszorg van opleidingen in de gezondheidszorg in Nederland en Vlaanderen

10 Samenstelling Medewerkers kwaliteitszorg van het AMC, Albert Schweitzer ziekenhuis, Diergeneeskunde Utrecht, Erasmus MC, KU Leuven, LUMC, Universiteit Twente, UMC Groningen, UMC Maastricht, UMC Utrecht, VUMC. Contactpersoon Anita van Meeuwen, Werkwijze Deelnemers aan de werkgroep komen 4x per jaar bijeen. In November op het congres, in Januari op locatie en in April en September in Utrecht. Op elke bijeenkomst staat een thema centraal dat wordt voorbereid door interne en/of externe sprekers. Eén van de bijeenkomsten in Utrecht staat open voor alle NVMO-leden. Activiteiten afgelopen verenigingsjaar September Thema bijeenkomst Kwaliteitszorg en docentprofessionalisering - een overzicht van de activiteiten per faculteit November 2011 NVMO Congres Symposium Op weg naar een kwaliteitscultuur! Februari 2012 (Geannuleerd) - Thema bijeenkomst op locatie: Groningen De methode Schotanus - evaluatiemethodiek in relatie tot respons Mei Gezamenlijke bijeenkomst met de NVMO werkgroep Docentprofessionalisering Juni Thema bijeenkomst Succesfactorenmatrix / beleidsfactoren matrix en PhDaccreditatie Overig: Uitwisseling expertise, gezamenlijke congresvoorbereiding, discussies op Linked-In, ontwikkeling logo. 6.6 Medische vervolgopleidingen 19 De NVMO werkgroep Medische Vervolg Opleidingen wil een bijdrage leveren aan de kwaliteit van alle medisch specialistische opleidingen: inhoudelijk, onderwijskundig en organisatorisch. Daarbij ambieert de werkgroep niet om pasklare antwoorden te geven maar wil zij thema s aan de orde stellen waarover betrokkenen met elkaar in gesprek gaan om ideeën op te doen en te worden uitgedaagd tot kritische reflectie. De werkgroep wil met een toekomstgerichte blik het opleiden naar vorm en inhoud kritisch onder de loep te nemen. We leiden immers op voor 2020 In tegenstelling tot andere NVMO-werkgroepen heeft deze werkgroep een breed, integraal profiel, en beperkt zich dus niet tot een thema of aspect. Wel hebben bepaalde vraagstukken de speciale belangstelling van de leden van de werkgroep, waaronder het belang van de 6 zachte competenties en de vraag hoe je die handen en voeten geeft; de paradox van de zelfsturende AIOS die wordt opgeleid in een strak en over-georganiseerd schools plan; de spanning tussen de passie van de opleider voor opleiden en de frustrerende effecten van de regelgeving. Samenstelling/contactpersoon/werkwijze In het verslagjaar waren de volgende personen actief in de werkgroep: Drs. J.A. (Coby) Baane (onderwijskundige, AMC) Dr. G.A. (Geke) Blok (onderwijskundige, Reinier de Graaf Groep) Drs. G.J.M. (Liesbeth) Dirksen-de Tombe (onderwijskundige, Erasmus MC) Drs. CRMG (Lia) Fluit (hoofd afdeling Evaluatie, Kwaliteit en Ontwikkeling EKO, UMC St Radboud) Prof.dr. E. (Erik) Heineman (chirurg en afdelingshoofd, UMCG) Drs. B.J.A. (Beatrijs) de Leede (onderwijskundige, LUMC) Dr. S.J. (Scheltus) van Luijk (onderwijskundige, VUmc) Drs. A. (Abe) Meininger (onderwijskundige, UMCG) Dr. H. (Hanneke) Mulder (onderwijskundige, voorzitter/contactpersoon, UMC Utrecht) R.J. (Rob) Oostenbroek (chirurg en leerhuismanager Albert Schweitzer ziekenhuis Dordrecht) Drs. E. (Erica) Overeem (coördinator medisch onderwijs Gelre Ziekenhuizen) Prof.dr. F. (Fedde) Scheele, opleider, SLAZ) Dr. H.E. (Henk) Sluiter (internist/opleidingscoördinator Teaching Hospital Deventer Ziekenhuis) 20

11 Drs. M.I. (Margit) Vermeulen (Manager Ontwikkeling en Onderzoek, Huisartsopleiding UMC Utrecht). De werkgroep komt ongeveer 5 x per jaar bijeen om thema s die relevant zijn voor de medische vervolgopleidingen te bespreken, zo mogelijk met een gast die een inleiding verzorgt. Deze discussies leiden in sommige gevallen tot het vormgeven bijeenkomsten voor andere geïnteresseerden, met als doel de medische vervolg opleidingen op een zowel inhoudelijk als qua vormgeving/werkvormen originele manier op de agenda te zetten. De werkgroep ambieert ook te publiceren over de thema s die zij bespreekt. De bijeenkomsten van de werkgroep hebben dus enerzijds een inhoudelijk, verkennend en onderzoekend karakter (bespreking van thema s) en anderzijds een meer praktisch karakter (vertalen van deze thema s in bijeenkomsten en publicaties). Activiteiten afgelopen verenigingsjaar De werkgroep is sinds september x bijeen geweest (in 2011: 6/10; in 2012: 2/2, 26/4; 14/6). Voor 2012 staan nog 2 bijeenkomsten gepland. Bij drie bijeenkomsten was een gast aanwezig (Judith Semeijn op 6 oktober, Yolande Witman op 2 februari en prof. Harry van de Wiel op 14 juni); op één bijeenkomst moest een gast te elfder ure verstek laten gaan wegens privé omstandigheden. Met Yolande Witman samen gaat de werkgroep naar aanleiding van de bijeenkomst - een workshop geven op het NVMO-congres in november De ervaringen met de werkvorm kennis café zijn neergelegd in een artikel (Baane JA, Luijk SJ van, Mulder H, Scheele F.: Kenniscafé brengt competenties tot leven) dat is aangeboden aan Medisch Contact, maar (nog?) niet geplaatst. Dit zal mogelijk nog in een andere vorm / tijdschrift worden gepubliceerd. Publicaties en congresbijdragen September 2011: AMEE-congres in in Glasgow (preconference workshop): Implementing innovations in postgraduate medical education: how to start tomorrow? November 2011: NVMO-congres (workshops): (1) Plezier hebben en houden in opleiden: de spanning tussen passie en regelgeving in de gemoderniseerde medische vervolgopleiding. (2) Het competentiedomein MAATSCHAPPE- 21 LIJK HANDELEN in de vervolgopleidingen. (3) Het competentiedomein SA- MENWERKEN in de vervolgopleidingen. November 2012: NVMO-congres (workshop): Wat dragen we over in de overdracht? Het verborgen curriculum in de patiëntenbespreking... Workshop door de NVMO werkgroep Medische Vervolg opleidingen i.s.m. Yolande Witman. 6.7 Onderzoek van Onderwijs Uitwisselen van kennis en ervaringen over onderzoek van onderwijs. Deze werkgroep is géén expertisegroep; het gaat niet zozeer om het samenbrengen en ontwikkelen van expertise, maar om het uitwisselen van expertise. Bijeenkomsten De werkgroep komt drie tot vier keer per jaar een middag (15-18u) bijeen bij de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht of in het AMC. Tijdens de bijeenkomsten wordt actieve interactie met het onderwerp nagestreefd. Meestal wordt het onderwerp met een presentatie ingeleid gevolgd door uitdieping d.m.v. discussie, debat, workshop, oefening, opdracht, e.d. Bijeenkomsten worden aangekondigd in mailings aan NVMOleden en in de congresagenda op de NVMO-website. Gebruikte presentaties en relevante documenten zijn te bekijken op deze website. Participatie De bijeenkomsten zijn bedoeld voor medewerkers en studenten die betrokken (willen) zijn bij onderwijskundig onderzoek in de gezondheidszorg. Onderwerpen Een ieder die werkzaam is in het medisch onderwijs kan onderwerpen voor bijeenkomsten aandragen. Stuur daarvoor een mail naar Debbie Jaarsma (d.jaarsma@amc.nl) of Albert Scherpbier (A.Scherpbier@maastrichtuniversity.nl). Uitgangspunt is de behoefte om kennis en ervaringen te delen en uit te wisselen om zodoende van elkaar te leren. Onderwerpen waaraan wordt gedacht zijn: kwalitatief onderzoek, kwantitatief onderzoek, onderzoeksmethoden vanuit andere vakgebieden zoals (sociale) psychologie/ culturele antropologie, onderzoeksvragen exploreren 22

12 waar nog weinig onderzoek naar gedaan is, waarde van 'me-to' onderzoek, toegepast/fundamenteel onderzoek, aanvragen van onderzoekssubsidies. Coördinatie en informatie De coördinatie van de activiteiten van de werkgroep is in handen van Prof. dr. Debbie Jaarsma (AMC-UvA) en Prof. dr. Albert Scherpbier (Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht University). Activiteiten afgelopen verenigingsjaar In het afgelopen academie jaar zijn er 3 bijeenkomsten geweest: 15 september: Schrijven om te publiceren Onderwijskundig onderzoek met als thema schrijven om te publiceren. Dit onderwerp werd begeleid door Marlien Aalbers (promovenda Universiteit Maastricht) en Jan van Dalen (redacteur Advances in Health Sciences Education, Education for Health, Tijdschrift voor Medisch Onderwijs; Universiteit Maastricht) 25 deelnemers hebben de bijeenkomst bijgewoond. 16 februari: Beoordelen en construeren van vragenlijsten. Onderwijskundig onderzoek met als thema Vragenlijsten in het onderzoek naar (medisch) onderwijs. Dit onderwerp werd ingeleid door Tim Mainhard, Universitair Docent Onderwijskunde, Universiteit Utrecht en door Nicole Mastenbroek en Annemarie Spruijt (beiden promovenda Universiteit Utrecht in medisch onderwijskundige domein). Vooraf werd deelnemers gevraagd hun specifieke leervragen voor de workshop te mailen. Veel deelnemers melden zich aan voor deze workshop (ca. 50). We hebben de inschrijving gelimiteerd op 35 deelnemers die de bijeenkomst hebben kunnen bijwonen. Gedacht wordt aan het herhalen van deze workshop in 2013 gezien de grote interesse voor het onderwerp. 8 mei: Onderzoek naar leren op de werkplek. Onderwijskundig onderzoek met als thema Onderzoek naar leren op de werkplek. Dit onderwerp werd ingeleid door de medisch antropoloog en filosoof Annemarie Mol, hoogleraar Antropologie aan de Universiteit van Amsterdam en mede begeleid door Pim Teunissen (VUmc/UM) en Anneke 23 Kramer (UMCN). De bijeenkomst werd bijgewoond door 35 deelnemers. 6.8 Portfolio van de werkgroep is het uitwisselen van ervaringen, inzichten en materialen, het opbouwen van een gemeenschappelijk begrippenkader rondom portfolio en het afstemmen van onderzoeksactiviteiten rond portfolio. De werkgroep is bedoeld voor personen die ook daadwerkelijk praktisch bezig zijn met het ontwikkelen van portfolio s binnen medisch onderwijs. Met medisch onderwijs wordt naast de basisopleiding nadrukkelijk ook de vervolgopleidingen bedoeld. Verder kunnen ook studenten deel uitmaken van de werkgroep. Samenstelling/contactpersoon/werkwijze* Contactpersoon: Ann Deketelaere (Ann.deketelaere@med.kuleuven.be). Activiteiten afgelopen verenigingsjaar Er is 1 bijeenkomst geweest op 22 september te Nijmegen met 5 deelnemers. Thema: evalueren van portfolio. De werkgroep heeft besloten de activiteiten te stoppen. Er was te weinig belangstelling voor de georganiseerde activiteiten. 6.9 Praktijk van het Medisch Onderwijs (PMO) De NVMO-werkgroep Praktijk van het Medisch Onderwijs (PMO) stelt zich primair ten doel om de uitwisseling van kennis en ervaring tussen medewerkers in het praktisch medisch onderwijs aan de verschillende medische opleidingen te bevorderen. Afgeleid hiervan wordt beoogd om de discussie over ontwikkelingen en plannen met betrekking tot het praktisch medisch 24

13 onderwijs aan de medische faculteiten te bevorderen en zo nodig adviezen te formuleren. Deze werkgroep is géén expertisegroep; het gaat niet zozeer om het samenbrengen en ontwikkelen van expertise, maar om het uitwisselen van expertise. Werkwijze Jaarlijks worden vijf bijeenkomsten georganiseerd, waarvan één tijdens het NVMO-congres. De vier overige bijeenkomsten vinden plaats in het Vergadercentrum AZU van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) van uur. De bijeenkomsten worden aangekondigd in mailings aan NVMO-leden, op de NVMO-website en indien mogelijk in het Tijdschrift voor Medisch Onderwijs (TMO). Tijdens een bijeenkomst wordt een onderwerp ingeleid door een of meerdere collega s uit het medisch onderwijsveld. Zij beschrijven een thema aan de hand van een vraagstelling. De locale aanpak, ervaringen of ontwikkeling van dit thema worden besproken. Vervolgens volgt een uitwisseling van ervaringen en visies van andere deelnemers, bijvoorbeeld aan de hand van stellingen of vragen. Deelnemers ontvangen na afloop een mailing met een link naar de NVMO-website. De presentaties en ander relevant materiaal zoals achtergrondartikelen worden daar opgeslagen. Dit materiaal is voor iedereen toegankelijk. Een ieder die betrokken is bij ontwikkeling en uitvoering van het praktisch medisch onderwijs kan onderwerpen voor bijeenkomsten aandragen. Participatie De bijeenkomsten zijn bedoeld voor alle NVMO-leden, in het bijzonder de betrokkenen en geïnteresseerden in een bepaald onderwerp. Dit kunnen artsen, opleiders, coördinatoren, psychologen, onderwijskundigen uit zowel de academische en perifere ziekenhuizen zijn. Zij kunnen zich tot één week vóór de bijeenkomst opgeven voor deelname. Daarna volgt bevestiging per met eventuele aanvullende vragen of instructies ten aanzien van het onderwerp. Ook niet NVMO-leden worden toegelaten. Hen wordt gewezen op het lidmaatschap van het NVMO. Coördinatie De coördinatie van de activiteiten van de werkgroep ligt in handen van Monica van de Ridder, Albert Schweitzer ziekenhuis (ASz) Dordrecht en Maar- ten Verwijnen, Universiteit Maastricht (UM). Activiteiten september 2011: Forensische Geneeskunde Spreker: Reinier Haneveld (Arts M&G, MPH. Associate Professor afdeling Public Health Julius Centrum UMCU en Senior Consultant bij ComplX Consultants b.v) Wat krijgen studenten geneeskunde over de Forensische Geneeskunde in het curriculum? Wat moeten ze in elk geval weten aan het eind van de opleiding? Aan de hand van authentiek beeldmateriaal -dat als schokkend kan worden ervaren- zullen bovenstaande vragen worden behandeld. Gecanceled: te weinig aanmeldingen 16 november 2011, pre-conference NVMO Congres: Diversiteit, doe maar gewoon,... dat is divers genoeg! Spreker: dr. Alice Drenthe (Docent Skilllab FHML-UM), dr. Els Geelen (Ethicus, docent Medische Ethiek FHML-UM). Alledaagse verschillen tussen patiënten doen er toe in het dagelijks medisch handelen. Sekse, leeftijd, leefsituatie, opleidingsniveau, cultuur en karakter, het telt! Het ligt zo voor de hand dat het in het medisch onderwijs vaak onderbelicht wordt. Hoe kan dat anders? Dat is de vraag die in deze workshop centraal staat. Gecanceled: te weinig aanmeldingen 19 januari 2012: Het beoordelen van coassistenten Sprekers: dr. Marjan Govaerts (Arts-onderwijskundige vakgroep Onderwijsontwikkeling en research FHML-UM) en dr. Nikki Swarte-Houbolt (Coassistenten opleider Gynaecologie, ASz Dordrecht) Wat is belangrijk bij het beoordelen van coassistenten? Hoe wordt omgegaan met het geven van onvoldoendes voor coschappen, en wat heeft dat voor consequenties? Welke tips zijn er voor het geven van een eindoordeel in de dagelijkse praktijk? Evaluatiecijfer: 7.2 Aanwezigen: maart 2012: Opleiden in de klinische praktijk Sprekers: Prof. dr. Paul Brand (Kinderarts Amalia kinderafdeling Isala Klinieken Zwolle en hoogleraar klinisch onderwijs UMCG) 25 26

14 Hoe geef ik het opleiden in de dagelijkse praktijk vorm? Hoe voorkom ik dat ik verward raak in de bureaucratische regelgeving? Hoe bewaak ik de balans tussen modern opleiden en productie draaien, zowel voor de aios als voor mezelf? Evaluatiecijfer: 7.6 Aanwezigen: mei 2012: Hoe krijg ik als opleider feedback? Spreker: Prof. dr. M.J. Heineman (Hoogleraar Verloskunde en Gynaecologie, AMC) Hoe verzamel ik als opleider feedback? Hoe maak ik de drempel voor assistenten zo laag mogelijk om mij feedback te geven? Hoe kunnen instrumenten zoals D-RECT en SETQ daarbij een rol spelen? Evaluatiecijfer: 8.2 Aanwezigen: Professioneel gedrag Informatie uitwisseling Deskundigheidsbevordering ondermeer door refereren van recente evidence in literatuur en bespreken van leerzame casuïstiek dan wel bespreken van eigen ervaringen mbt onderwijs en toetsing van professioneel gedrag en professionaliteit Ontwikkelen en bespreken van concepten op gebied van onderwijs en toetsing van professioneel gedrag en professionaliteit Bespreken casuïstiek Samenstelling Op dit moment nemen de volgende personen deel aan de werkgroep: S van Luijk (voorzitter), MUMC B. Bonke (vicevoorzitter), Erasmus MC M. Mak, VUmc P. van Gurp, UMCN E van Weel Baumgarten, UMCN J. Prins, UMCN P.Banhoorn, Huisartsgeneeskunde P.E.J. van der Jagt, Huisartsgeneeskunde M. Traudes, LUMC W van Mook, MUMC Maastricht Wouter van Dijk (student lid), LOCA E. Feenstra, THK UMCG M Heijne-Penninga, UMCG K. Reuchlin, UMC-Utrecht M. Wolters, UMC Utrecht N. Mastenbroek, UU Diergeneeskunde R. Gorter, THK- ACTA Amsterdam T Ong, THK - ACTA Amsterdam M. van Zwieten, AMC P. van Katwijk, UT-Twente Vacature 2e studentlid 27 28

15 Werkwijze Regelmatige bijeenkomsten met sprekers. Afgelopen jaar zijn er twee reguliere bijeenkomsten geweest. De opkomst was 8-10 personen per keer. Bij de laatste vergadering is de wens geuit tenminste 3x jaarlijks bijeen te komen om ruimte te creëren om (PG) casuïstiek te bespreken als vast onderdeel van de agenda. Gerealiseerde activiteiten afgelopen verenigingsjaar begeleidingsmodellen voor disfunctionerende studenten remediëren van disfunctioneren vanuit verschillende perspec tieven het gebruik van sociale media en PG NVMO symposium: PG in het gebruik van sociale media Reflecteren en PG Congresbijdragen NVMO symposium: begeleidingsmodellen van disfunctionerende aios Knelpunten Het blijkt lastig om werkgroepleden te vinden onder clinici / opleiders en onder AIOS. Daarmee is de basis onder deze werkgroep voor de vervolgopleiding te smal. Er zijn onvoldoende mogelijkheden bij de leden van de werkgroep voor meer tijdrovende activiteiten zoals eventuele organisatie/ uitvoering werkconferentie of uitwerken van inhoudelijke thema s leidend tot een soort richtlijn. Iedereen is van goede wil en wil bijdragen maar dat is vaak niet genoeg om meer te doen dan het organiseren / bijwonen en voorbereiden van werkgroepbijeenkomsten. Dat stelt grenzen aan de ambities die je als werkgroep kunt waarmaken. Andere opmerkingen De huidige voorzitter heeft in de afgelopen vergadering kenbaar gemaakt zijn voorzitterschap te willen beëindigen. Er wordt een nieuwe kandidaat voorgedragen die formeel door de werkgroep wordt benoemd in de bijeenkomst van september Simulatie- en gestandaardiseerde patiënten De werkgroep Simulatie- en Gestandaardiseerde Patiënten richt zich op: professionele groei en ontwikkeling op het gebied van simulatie- en gestandaardiseerde patiënten (SPs) het vaststellen van richtlijnen standaarden/ op gebied van SPactiviteiten vooruitgang in SP-scholing en SP-onderzoek Samenstelling/contactpersoon/werkwijze Alle deelnemers zijn NVMO-leden, die betrokken zijn bij de coördinatie, werving, selectie en/of training, en onderzoek van simulatie- of gestandaardiseerde patiënten van Nederlandstalige Medische Opleidingen. Het aantal deelnemende medische opleidingen is afgelopen jaar met 2 gestegen tot 13: ook Universiteit Leuven en Leids Universitair Medisch Centrum hebben nu interesse getoond in deelname. Hiermee zijn alle Nederlandstalige medisch opleidingen vertegenwoordigd. Aantal leden op mailinglijst schommelt rond de 26. Het aantal echte werkgroep deelnemers schommelt tussen de 12 en 16. De werkgroep komt minimaal 3x per jaar bij elkaar (februari, mei/juni, November). Tijdens deze bijeenkomsten is er een agenda met daarop minimaal een thema-bespreking waarin enkele deelnemers een thema presenteren waarna er al of niet een project volgt. Daarbuiten zijn er een-tweetjes via onderlinge bezoeken en is er onderling contact aan de hand van projecten. Er ontstaat onderhand een levendige uitwisseling met onderlinge vragen en worden ook onderlinge bezoeken afgelegd. Zo zijn afgelopen jaar de werkgroep deelnemers van de Universiteit Twente en Maastricht University heen en weer bij elkaar op bezoek geweest en zal dit een halfjaarlijks overleg blijven waarbij vooral gebruik van een gezamenlijk digitaal SPc-opname systeem (CAE METI Learning Space) op de agenda staat. Activiteiten afgelopen verenigingsjaar De volgende projecten lopen: Het tot stand brengen van een uitwisseling van alle bestaande SProllen via een bestand dat via de NVMO-website toegankelijk is, alleen voor leden van de werkgroep (A. Elgersma-UMG Groningen, JJ 29 30

16 Rethans, FHML Maastricht. Dit project is nu in de fase gekomen dat de D-Base gevuld kan gaan worden. De werkgroep is momenteel (juni 2012) bezig met het antwoorden op de feedback die binnen is gekomen n.a.v. de eerste versie van ons artikel in de NVMO-reeks binnen Medical Teacher. Het artikel biedt een overzicht van werkvormen van/met SPs in bestaande curricula. Er is een update gemaakt van een lijst van onderwerpen opgesteld waarmee de komende bijeenkomsten gevuld worden. De werkgroep heeft zich in juni 2012 gepresenteerd op het jaarlijks congres van ASPE (Association of Simulated and Standardized Patient Educators) via het organiseren van een 90 min durende sessie over (inter)nationale samenwerking tussen SP-Educators. Publicaties en congresbijdragen Grosfeld F. et al (Werkgroep SPs NVMO): Waarborging kwaliteit Simulatiepatienten. Ronde tafel bijdrage aan NVMO Congres Lovink A, Rethans JJ. International Collaboration between SP- Educators in the Netherlands and Belgium: the way we work together!. Session at ASPE Congres June 2012 in San Diego. Er is een verheugende toename van individuele publicaties over simulatie/gestandaardiseerde patiënten door werkgroepleden Skills- en simulatietechnieken Deze werkgroep bestaat in feite uit het bestuur van de Dutch Society for Simulation in Healthcare, waar de NVMO een samenwerkingsverband mee heeft. Leden van beide verenigingen kunnen een gecombineerd lidmaatschap aangaan, hetgeen een korting op de contributie oplevert. Bestuur Voorzitter: dr. M.P. (Marlies) Schijven Vice voorzitter: dr. R. (Ralf) Krage Penningmeester: dr. H.W.R. (Henk) Schreuder Secretaris: C. (Carla) de Jong Commissie Onderwijs/Contactpersoon: mr.drs. L.E. (Ludmilla) Garmers Commissies Accreditatie en Standaardisatie Serious Gaming Onderwijs Wetenschap Leden De DSSH kent 120 leden en daarnaast ca. 85 leden die vanuit de NVMO een gecombineerd lidmaatschap met de DSSH hebben. Activiteiten DSSH congres Jaarlijks congres, dit jaar op 28 maart 2012, gehouden tijdens de vakbeurs Zorg en ICT in de Jaarbeurs te Utrecht. Het accent lag op interactieve workshops en Simulatie. Keynote speaker: Annemarie van Gaal. Daarnaast 10 interactieve workshops. Bezocht door ca. 100 deelnemers, waaronder veel DSSH-NVMO combileden. Wetenschappelijk partner van het Games for Health Europe congres ( 5 en 6 november 2012), waarin het accent met name op Serious Gaming ligt. Samenwerkingsverbanden Society in Europe for Simulation Applied to Medicine (SESAM) Society for Simulation in Healthcare (SSH) 6.13 Wetenschappelijke vorming De NVMO werkgroep Wetenschappelijke Vorming (WV) stelt zich tot doel de uitwisseling te bevorderen van kennis en ervaring op het gebied van onderwijs, gericht op de wetenschappelijke vorming in het medische opleidingscontinuüm. Hieronder vallen ook additionele trajecten, Honours programma s, etc

17 Samenstelling werkgroep Alle acht Nederlandse medische faculteiten/umc s en sinds kort enkele Vlaamse medische faculteiten participeren in de werkgroep, elk in principe met twee leden die nauw betrokken zijn bij het onderwijs en toonaangevende posities binnen hun UMC innemen. De deelname van de werkgroepleden wordt gesteund door de decanen van hun faculteit. Daarnaast is sinds kort ook een vertegenwoordiger van de Hanzehogeschool (Groningen) actief lid van de werkgroep. Tenslotte zijn tegenwoordig ook twee medische studenten lid van de werkgroep. De leden in verslagjaar waren: Dr. N. (Nynke) van Dijk, AMC Drs. E. (Emely) Spierenburg en dr. P. (Peter) Moorman, Erasmus MC Prof. dr. F.W. (Friedo) Dekker en drs. M. (Mayke) Vereijken, LUMC Prof.dr. A. (Ton) de Goeij en dr. M. (Marjan) van den Akker, MUMC Dr. E.A. (Ally) van Hell en dr. J.M. (Joke) van der Mark, UMCG Drs. J. (Jan) Bulte en Prof.dr. A. (André) Verbeek, UMCN Dr. H.E. (Tineke) Westerveld en dr. M.R. (Marijke) van Dijk, UMC Utrecht Dr. I.J. (Inge) van Wijk en Prof. dr. E. (Eddy) Houwaart, VUMC Prof. dr. B. (Benedicte) de Winter en Prof. dr. J. (Joost) Weyler, Universiteit van Antwerpen Prof.dr. C. (Chris) Schravendijk en Dr. A. (Axel) Bossuyt, VU Brussel Prof.dr. F. (Frans) Schuit en Prof.dr. B. (Bert) Aertgeerts, KU Leuven Dr. M. (Martijn) de Groot, Hanzehogeschool Groningen J. (Jelle) Lut, student LUMC A. (Annemarie) Koop, student UMCG De coördinatie van de werkgroep is in handen van Friedo Dekker (f.w.dekker@lumc.nl) als voorzitter en Marjan van den Akker (marjan.vandenakker@maastrichtuniversity.nl) als secretaris. vrij om hierbij geïnteresseerde collega s mee te nemen. Daarnaast worden op het NVMO Congres een of meerdere sessies georganiseerd. Activiteiten september september 2012 In periode september 2011 september 2012 is de werkgroep vier keer bijeen geweest. Viermaal is een inhoudelijk thema besproken: het beoordelen van wetenschappelijke stages waarbij met name de overeenstemming tussen beoordelaars aan de orde kwam, de curriculumherziening in Vlaanderen waarbij de opleiding van zeven naar zes jaar wordt teruggebracht, een onderzoek uit Nijmegen over statisticofobie, en het definieren en organiseren van onderwijs in evidence based medicine (EBM). Op het NVMOcongres in 2011 werden twee sessies georganiseerd: 1. Symposium t ĞƚĞŶƐĐŚĂƉŝŶĂĐŚĞůŽƌ Ğƌǀ ĂƌŝŶŐĞŶĞŶďĞƐƚƉƌĂĐƟĐĞƐ Dit symposium werd georganiseerd door de werkgroepleden Marjan van den Akker, Nynke van Dijk en Emely Spierenburg. 2. Rondetafelsessie Academische vorming in de opleiding Geneeskunde. Deze discussiesessie werd georganiseerd door de werkgroepleden Ton de Goeij en Eddy Houwaart. Als vervolg op een publicatie vanuit de werkgroep in Medical Teacher in 2010 zijn opnieuw data verzameld met betrekking tot wetenschappelijke publicaties van studenten tijdens hun opleiding. Alle acht UMC s in Nederland deden hieraan mee. Analyse van deze gegevens vindt momenteel plaats, in samenwerking met het Centrum voor Wetenschap en Technologie Studies (CWTS) in Leiden. Vanuit de werkgroep is afgelopen jaar contact gelegd met het door Europa gefinancierde MEDINE-2 project waarin Europese afstemming van wetenschappelijke vorming een van de zeven workpackages is. Tevens is in Leuven geadviseerd over het opzetten van een wetenschapsstage in het curriculum. Werkwijze werkgroep De werkgroep komt jaarlijks enkele malen in Utrecht bijeen voor een vergadering en een inhoudelijke bespreking van een thema. Het staat leden 33 34

18 7 PROMOVENDINETWERK Elk jaar organiseert het promovendinetwerk van het NVMO een promovendidag. Dit jaar vond deze plaats op 20 april op de inmiddels vertrouwde faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Het doel van de promovendidag is iedereen die betrokken is bij promotieonderzoek in medisch onderwijs samen te brengen. Op deze dag bieden we hen de mogelijkheid ideeën, uitkomsten en breinbrekers met betrekking tot hun onderzoek uit te wisselen. We doen dit door promovendi de kans te geven hun lopende onderzoek te presenteren en door intervisie van gedachten te wisselen over struikelblokken in hun promotietraject. Voor promovendi die bijna klaar zijn, is er ook elk jaar de mogelijkheid om deel te nemen aan de promotiesimulatie. Daarnaast proberen we elk jaar een inspirerende spreker te vinden om ons wetenschappelijke blikveld te verbreden. Dit jaar sloten we af met een experimentele speeddate. Plenaire lezing Dit jaar werd de plenaire lezing verzorgd door Professor Jacqueline Broerse. Zij is werkzaam op het Athena Instituut te Amsterdam dat zich heeft toegelegd op transdisciplinair onderzoek. In de lezing gaf zij uitleg over wat transdisciplinair onderzoek inhoudt, hoe je dat kan uitvoeren en waar je op moet letten. Aan de hand van een aantal voorbeelden legde zij uit wat de meerwaarde van transdisciplinair onderzoek kan zijn. In één voorbeeld werd aan dokters en patiënten gevraagd waar toekomstige brandwondenonderzoeken op gericht moesten zijn. Het patiëntenperspectief bood hierbij een zeer waardevolle aanvulling op het perspectief van de dokter door onderzoek aan te dragen naar de praktische problemen die brandwondpatiënten in hun dagelijkse leven ervaren. Na afloop merkten een aantal promovendi op dat de lezing zeer inspirerend was voor hun onderzoek en hen nieuwe mogelijkheden heeft laten zien. Presentaties van eigen onderzoek Aansluitend op de plenaire lezing volgden verschillende parallelle sessies voor en door promovendi. Een tweetal van de sessies werd ingevuld met het presenteren van eigen onderzoek. Aan elke presentatie was vooraf een referent toegewezen die de discussie opende; daarna kregen de overige toehoorders de gelegenheid zich in de discussie te mengen. Onderwerpen die hierbij aan bod kwamen waren onder meer: training en assessment van klinische vaardigheden, seminar learning, continue professionele ontwikkeling, de behoefte aan training in leiderschap en de invloed van leiderschap op arbeidssatisfactie en consultvaardigheden in de coschappen. Intervisie Dit jaar was de intervisie gestructureerd via de quick scan -methode. Dit is een methode waarmee binnen minuten een probleem goed uitgediept kan worden en aan iedereen een actieve bijdrage wordt gevraagd. Twee promovendi brachten een probleem in, die voor hen voldoende uitgediept werden om verder te kunnen. De andere deelnemers vonden het ook een leerzame bijeenkomst en gaven aan de methode erg prettig te vinden. Promotiesimulatie Zoals vanouds konden promovendi die verwachten komend jaar hun proefschrift te verdedigen, zich tijdens de promotiesimulatie aan de hand van één van hun artikelen voorbereiden op dit moment. De ceremonie werd met verve voorgezeten door simulatie-decaan prof.dr. Dirk Ruiter. Enkele collega-promovendi die zich hadden voorbereid op het opponeren stelden ruim ingeklede en pittige vragen, die promovendi Esther de Groot en Jeantine de Feijter snedig beantwoordden. De zaal toonde zich betrokken door, op het daarvoor aangewezen moment, aanvullende vragen te stellen. Speeddaten Nieuw dit jaar was het wetenschappelijk speeddaten aan het einde van dag voorafgaand aan de borrel. Het speeddaten had als doel om vooral voor de nieuwe promovendi het netwerken met andere promovendi te vergemakkelijken, maar ook voor de andere promovendi was dit een mogelijkheid om hun netwerk uit te breiden. Net als bij het echte speeddaten werden er duo s gevormd die 7 minuten met elkaar konden kennismaken alvorens naar de volgende speeddate te gaan. Om de kennismaking te sturen werd door de speeddate begeleiders steeds een gespreksonderwerp voorgedra

19 gen in de vorm van een openingszin. Voor velen was de 7 minuten gesprektijd te kort en er werd dan ook gretig van de mogelijkheid gebruik gemaakt om tijdens de aansluitende borrel verder kennis te maken en te discussiëren over onderzoek. Of er ook wetenschappelijke matches zijn ontstaan, zal komend jaar moeten blijken in de publicaties. 8 Ethical Review Board De NVMO heeft in 2010 een Ethische Toetsingscommissie ingesteld. De NVMO-ERB is een commissie van het NVMO bestuur doch in haar oordeel onafhankelijk en legt daarover ook geen verantwoording af. Wel benoemt het NVMO Bestuur op voordracht van de commissie de leden van de NVMO-ERB. Door de NVMO-ERB is een reglement gemaakt, hetgeen aan het NVMO Bestuur is voorgelegd en door het bestuur is goedgekeurd. Samenstelling commissie Prof.dr. J.J.M. van Delden (UMC Utrecht), voorzitter Drs. J.I. Dankerlui-Eikelboom (UMC Utrecht), secretaris Prof.dr. Th.J Ten Cate (UMC Utrecht) tot 1 juli 2011 Prof. Dr. L. Schuwirth (UMC Utrecht) tot 1 april 2011 Prof.dr. A.D.C. Jaarsma (AMC) Drs. A.N. Raat (UMCG) Dr. J. Schönrock-Adema (UMCG) per 1 april 2011 Dr. R.L. Hulsman (AMC) per 1 april 2011 Dr. W. de Grave (UMC Maastricht) per 1 april 2011 Mr. S.K. Kwee, jurist Anne Schoutens (student lid, UMC Utrecht). Samenstelling secretariaat Secretaris: Jonneke Dankerlui-Eikelboom, Juliuscentrum afd. Med Ethiek UMC Utrecht. Management assistente: Linda Molman, Expertisecentrum onderwijs en opleiding UMC Utrecht. Werkwijze commissie Alle onderzoekers van medisch onderwijs kunnen een aanvraag voor ethische toetsing indienen. Een verzoek tot beoordeling van een onderwijs onderzoek dient vergezeld te gaan van een volledig onderzoeksdossier. Het indienen van het onderzoek geschiedt via een webapplicatie die te bereiken is via de site van de NVMO. Onderzoeken kunnen in verschillende categorieën binnenkomen. Dit is afhankelijk van een aantal aspecten. Valt het onderzoek binnen het do

20 mein van de NVMO-ERB, is er alleen sprake van gebruik van gegevens die in het kader van kwaliteitsbevordering verzameld zijn? En daarnaast de vraag of risico, misleiding of non-disclosure een rol speelt binnen het onderzoek. N.a.v. antwoorden op de vragen worden de dossiers ingedeeld in een categorie. Onderzoeken in categorie A of B worden automatisch afgehandeld. De onderzoeken in categorie C worden beoordeeld door de secretaris van de NVMO-ERB. Indien mogelijk handelt zij dit af met de onderzoekers. Indien nodig kan de secretaris dossiers uit categorie C ook in de vergadering laten bespreken. Alle nieuw binnengekomen onderzoeksdossiers uit categorie D worden in de eerstvolgende vergadering van de NVMO-ERB besproken. Naar aanleiding van beoordeling van de dossiers volgen vaak vragen en of opmerkingen van de secretaris dan wel de gehele commissie. De antwoorden hierop worden in principe opnieuw aan de commissie voorgelegd. De oordeelsvorming over de dossiers vindt namelijk plaats na overleg in de commissie. Gedurende deze periode waren er telkens voldoende leden aanwezig om dit in goede orde te kunnen volbrengen. In principe komen dossiers terug in de volgende vergadering voor verdere beoordeling na antwoorden van de onderzoeker. In een enkel geval is tussentijds overleg geweest tussen de secretaris en de voorzitter om zaken wat te kunnen bespoedigen. Categorie A: 2 dossiers beoordeeld Categorie B: 9 dossiers beoordeeld Categorie C: goedgekeurd 30 dossiers, 3 dossiers niet afgekeurd Categorie D: goedgekeurd 9 dossiers, 2 dossiers afgekeurd. De niet ontvankelijk verklaarde dossiers in C bestaan uitsluitend uit dossiers waarbij de onderzoekers al met het onderzoek begonnen zijn voordat de ethische toetsing had plaatsgevonden. De commissie kan dan geen uitspraken doen daar de eventuele adviezen niet opgevolgd kunnen worden. Financiën De kosten van de NVMO-ERB worden deels gedekt door de inkomsten uit het onderzoek. De onderzoekers moeten betalen voor de toetsingsprocedure. De kosten van categorie C en D zijn inmiddels gelijk getrokken hetgeen door het bestuur is goedgekeurd. De secretaris beoordeelt ook eventueel binnengekomen wijzigingen (amendementen) van onderzoeksdossiers. Bij een ingrijpende wijziging kan de secretaris besluiten de wijziging ter beoordeling aan de hele commissie voor te leggen. Vergaderingen vinden ongeveer eens in de zes weken plaats. In 2010 hebben er 4 vergaderingen plaatsgevonden, in 2011 waren er 8 vergaderingen en in 2012 tot nu toe 8. In de periode juni 2010 tot juni 2011 zijn de onderzoeken verdeeld over de volgende categorieën behandeld: 39 40