Eigen schuld, bereddingsplicht en medewerkingsplicht in het schadeverzekeringsrecht Hendrikse, M.L.

Transcriptie

1 UvA-DARE (Digital Academic Repository) Eigen schuld, bereddingsplicht en medewerkingsplicht in het schadeverzekeringsrecht Hendrikse, M.L. Link to publication Citation for published version (APA): Hendrikse, M. L. (2002). Eigen schuld, bereddingsplicht en medewerkingsplicht in het schadeverzekeringsrecht Deventer: Kluwer/W.E.J. Tjerenk Willink General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam ( Download date: 02 Dec 2018

2 INHOUDSOPGAVE E VOORWOORDD AFKORTINGENN V XIII 1.. INLEIDING: ONDERZOEKSOBJECTT EN ONDERZOEKSOPZET 1 22 DE CONTRA PROFERENTEM METHODE EN DE REIKWIJDTE VANN HET BEGRIP KERNBEDING IN HET VERZEKERINGSRECHT Uitleg van polisvoorwaarden: de contra proferentem methode Algemeen Een assuradeur tegenover een consument-verzekerde in gevall van een onduidelijke polisvoorwaarde Algemeen De geschiedenis van de contra proferentem-regel Art. 6:238 lid 2 en de kleine aanpassingen aan art. 6:231 subb a en art. 6:240 lid 1 BW nader bekeken Een assuradeur tegenover een niet-consument-verzekerde inn geval van een onduidelijke polisvoorwaarde Rechtsvergelijking De contra proferentem methode in België De contra proferentem methode in Engeland Het begrip kernbeding in het verzekeringsrecht Algemeen Het begrip kernbeding in de Parlementaire Geschiedenis Het begrip kernbeding in de jurisprudentie en in de uitsprakenn van de Raad van Toezicht Verzekeringen Het begrip kernbeding in de verzekeringsrechtelijke literatuur Het begrip kernbeding in de EG richtlijn oneerlijke bedingen inn consumentenovereenkomsten Eigen opvatting over de reikwijdte van het begrip kernbedingg in het verzekeringsrecht 52 VII I

3 Rechtvergelijking Het begrip kernbeding in België Het begrip kernbeding in Engeland EIGEN SCHULD VAN DE VERZEKERDE Algemeen Enige schuldgradaties nader bekeken: merkelijke schuld, grovee schuld en voorwaardelijke opzet Merkelijke schuld Merkelijke schuld in verhouding tot andere schuldgradaties Analogische toepassing van art. 294 WvK en de ratio daarachter Grove schuld Voorwaardelijke opzet Toerekening aan de verzekerde van eigen schuld van derden Enkele polisvoorwaarden op het gebied van de eigen schuld Inleiding De 'normale voorzichtigheid'-clausule De opzetclausule Rechtsvergelijking Het leerstuk eigen schuld in België Algemeen Toerekening aan de verzekerde van eigen schuld van derden Opzet ex art. 8 lid 1 Verz. W. nader beschouwd Grove schuld ex art. 8 lid 2 Verz. W. nader beschouwd Slotbeschouwing Het leerstuk eigen schuld in Engeland Algemeen 'Wilful misconduct' nader beschouwd 'Negligence' nader beschouwd Slotbeschouwing 160 VIII I

4 44 HETDOORDEVERZEKERDECQ.DE VERZEKERINGNEMER NIET-NAKOMENN VAN DE BEREDDINGSPLICHT Algemeen Inleiding Enkel een plicht voor de verzekerde? Grondslag en rechtskarakter van de bereddingsplicht Sancties bij niet-naleving van de bereddingsplicht De omvang van de bereddingsplicht Wat betekent 'schade te voorkomen of te verminderen' exx art. 283 lid 1 eerste gedeelte WvK? Is er samenloop mogelijk tussen art. 276/294 WvK en art lid 1 eerste gedeelte WvK? Bereddingskosten De bereddingsplicht en polisvoorwaarden Algemeen De regeling van de bereddingskosten in de polisvoorwaarden De polisregeling aangaande het bestraffen van het niet nalevenn van de bereddingsplicht Twee bijzondere situaties: de situatie van een verzekeringnemerr /niet-verzekerde en de situatie van een pluraliteit van verzekerdenn De situatie van een verzekeringnemer/niet-verzekerde De situatie van een pluraliteit van verzekerden Rechtsvergelijking België Algemeen Inleiding Enkel een plicht voor de verzekerde? Grondslag van de bereddingsplicht Rechtskarakter van de bereddingsplicht Sancties bij niet-naleving van de bereddingsplicht De omvang van de bereddingsplicht De bereddingskosten Twee bijzondere situaties: de situatie van een verzekeringnemerr /niet-verzekerde en de situatie van een pluraliteit vann verzekerden 207 IX X

5 De situatie van een verzekeringnemer/niet-verzekerde De situatie van een pluraliteit van verzekerden Slotbeschouwing Engeland Algemeen De bereddingsplicht nader beschouwd Bereddingskosten Slotbeschouwing HET DOOR DE VERZEKERDE C.Q. DE VERZEKERINGNEMER NIETT NAKOMEN VAN DE MEDEWERKING SVERPLICH- TINGENN NA HET PLAATSVINDEN VAN HET SCHADE- VOORVALL Algemeen Inleiding Alleen plichten voor de verzekerde? Ratio en rechtskarakter van de medewerkingsverplichtingen Sancties bij niet-naleving van de medewerkingsverplichtingen De omvang van de medewerkingsverplichtingen Wat betekent 'dadelijk na derzelver ontstaan' ex art lid 1 tweede gedeelte WvK? Is er samenloop mogelijk tussen de bereddingsplicht enn de medewerkingsverplichtingen? De medewerkingsverplichtingen en polisvoorwaarden Algemeen Het polisbeleid betreffende de termijn van het melden vann schade door de verzekerde aan de assuradeur De polisvoorwaarde betreffende de gevolgen voor het rechtt op uitkering van de verzekerde indien deze de schade niett tijdig meldt Algemeen De meldingvervalclausule en de jurisprudentie De meldingvervalclausule en de Wet Algemene Voorwaarden De meldingvervalclausule en Titel 7.17 NBW De fraudevervalclausule Algemeen 246 X X

6 De fraudevervalclausule en de Raad van Toezicht Verzekeringenn De fraudevervalclausule en de jurisprudentie De fraudevervalclausule en Titel 7.17 NBW Eigen visie ten aanzien van het gebruik van de fraudevervalclausulee Twee bijzondere situaties: de situatie van een verzekeringnemerr /niet-verzekerde en de situatie van een pluraliteit vann verzekerden De situatie van een verzekeringnemer/niet-verzekerde De situatie van een pluraliteit van verzekerden Rechtsvergelijking België Algemeen Inleiding Alleen plichten voor de verzekerde? Ratio en rechtskarakter van de medewerkingsverplichtingen Sancties bij niet-naleving van de medewerkingsverplichtingen De omvang van de medewerkingsverplichtingen Twee bijzondere situaties: de situatie van een verzekeringnemerr /niet-verzekerde en de situatie van een pluraliteit vann verzekerden De situatie van een verzekeringnemer/niet-verzekerde De situatie van een pluraliteit van verzekerden Slotbeschouwing Engeland Algemeen De 'notice clause' en de 'claim co-operation clause' De 'fraudulent claim clause' Slotbeschouwing 279 XI I

7 SAMENVATTINGG 281 SUMMARYY 291 LITERATUURR 300 TREFWOORDENREGISTERR 306 JURISPRUDENTIEE 308 XII I