kwaliteit begint bij jezelf

Transcriptie

1 kwaliteit begint bij jezelf Jaarverslag 2012

2 Inhoudsopgave voorwoord organisatie Wat is de Ambelt Organisatiestructuur Medezeggenschap Governance Beleid Kwaliteitszorg Uit de praktijk: Dat is puur Passend Onderwijs Veiligheid Communicatie Primair Proces Leerlingenzorg Uit de praktijk: Postief bezig op school Leerlingaantal Leerlinguitstroom Het verhaal van: Thom heeft PDD-NOS én een talenknobbel Uit de praktijk: Ambelt Diagnostiek wil de leerling verder helpen Uit de praktijk: Ketenpartners werken nauw samen Mensen Werkgelegeheidsbeleid De Ambelt Academie Uit de praktijk: Met paarden de teamspirit versterken Personeelscijfers Toekomst Toppers in ons strategisch beleid Kernwaarden Financiën Staat van baten en lasten over 2012 Balans per december 2012 Colofon en Adressen 2

3 Voorwoord Kwaliteit begint altijd bij jezelf, dat is ons motto. De motivatie en de inzet van die ene leerkracht of die ene ambulante begeleider voor deze leerling, dáár begint het mee. Dat is niet alleen iets voor de bestuurstafel, ook dagelijks op de werkvloer werken we er hard aan om kwaliteit te verbeteren en onderwijs te verbinden. In dit jaarverslag staan hierover een paar mooie verhalen. Jennine Borgmeier vertelt over de ontwikkeling van haar zoon Thom, leerling in groep 4 van de SO op de locatie Herfte in Zwolle. Thom is hoogbegaafd en heeft PDD-NOS. Marloes Agten, één van onze GZ-psychologen, onderzoekt Thom en adviseert zijn ouders en leerkrachten. Jetske Bijker is enthousiast over de invoering van PBS (positive behavior support), een omvattende visie en benadering over de organisatie van de school. Jan Roelof de Boer zoekt naar een win-win-situatie in de samenwerking tussen de ambulante begeleiders van de Mackayschool (cluster 3) en de Ambelt (cluster 4). Hans Scheltinga vertelt over teamscholing en Edwin Pit en Erik Groen werken hard om de goede samenwerking tussen het VSO van de Ambelt en het AOC de Groene Welle verder uit te bouwen. Het realiseren van Passend onderwijs - voor elk kind een plek in het gewone onderwijs, liefst zo dicht mogelijk bij huis - is een belangrijke opdracht voor alle scholen. Het huidige stelsel van speciaal onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, verandert. De Ambelt staat daarmee voor een grote uitdaging. Hoe kunnen we de expertise en kwaliteit van het speciaal onderwijs verbinden aan en inbrengen in het reguliere onderwijs? We zijn daarom actief in maar liefst veertien samenwerkingsverbanden, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs. Wij zijn een lerende organisatie en steeds gericht op verbeteren. Zo bieden we iedere jongere een uitdagend toekomstperspectief. Jolida Spekreijse en Maarten Faas College van Bestuur de Ambelt 3

4 Organisatie De Ambelt is een onderwijsinstelling met ervaren en betrokken medewerkers die nauw samenwerken om resultaatgericht, met hart en ziel, onderwijs en ondersteuning van hoog niveau te bieden aan jongeren met gedragsproblemen. 4

5 Wat is de Ambelt? Onze missie De Ambelt is (onderwijs)specialist in differentiatie op gedrag en biedt onderwijs en ondersteuning aan jongeren met gedragsproblemen, zodat iedere jongere een uitdagend toekomstperspectief heeft. De stijl van ons huis, onze corporate identiteit De Ambelt is een onderwijsinstelling met ervaren en betrokken medewerkers die nauw samenwerken om resultaatgericht, met hart en ziel, onderwijs en ondersteuning van hoog niveau te bieden aan jongeren met gedragsproblemen. Wij laten de talenten van elke jongere tot bloei komen en geven de ondersteuning die nodig is. Wij zijn een lerende organisatie en zijn continu gericht op verbeteren. Hierdoor kunnen we iedere jongere met gedragsproblemen een uitdagend toekomstperspectief bieden. Het verhaal van de Ambelt, onze corporate story De Ambelt biedt (voortgezet) speciaal onderwijs, ambulante ondersteuning en diagnostisch onderzoek aan leerlingen die specialistische hulp nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld gaan om hulp of ondersteuning bij gedragsstoornissen, psychische problemen of ontwikkelingsstoornissen, zoals bijvoorbeeld ADHD, vormen van autisme, angsten en borderline. De oorzaak, maar ook de aard van de problematiek en de uitingsvorm is voor ieder kind anders. Na onderzoek en een diagnose volgt een specialistische aanpak afgestemd op de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling. Bij ons krijgt iedere leerling een passend plan. We gaan daarbij uit van zijn of haar kracht, talent en behoefte, zodat we het talent van iedere leerling kunnen laten groeien. Onze professionals werken nauw samen met de ouders, onderwijs- en (zorg) partners. Samen bepalen we wat de best passende plek is voor een jongere in het onderwijs. Samen zorgen we ervoor dat iedere leerling zo evenwichtig, zelfstandig, maar vooral zo gelukkig mogelijk kan functioneren in de maatschappij. De Ambelt heeft diverse scholen in Deventer, Apeldoorn, Zwolle, Nunspeet, Kampen, Steenwijk, Meppel en Hardenberg. Wij bieden basisonderwijs en daarnaast kunnen ook vmbo-, havo- en mbo-leerlingen bij ons terecht. In deze regio s bieden wij ook ambulante ondersteuning in het regulier onderwijs. Elke schooldag zetten meer dan 850 ervaren en betrokken professionals zich met hart en ziel in om de ruim leerlingen op de Ambelt en de bijna leerlingen uit het regulier onderwijs hét onderwijs en dé ondersteuning te bieden die zij nodig hebben. Talenten laten groeien. Echt Ambelt. 5

6 Organisatiestructuur Medezeggenschap Governance Met ingang van het schooljaar verzorgt de Ambelt onderwijs en (ambulante) ondersteuning binnen drie regio s: de Ambelt-Noord, de Ambelt-Zwolle en de Ambelt-Zuid. Passend onderwijs wordt vormgegeven op samenwerkingsverbandniveau. De Ambelt voert daarom sinds augustus 2012 alle activiteiten die behoren bij het primaire proces integraal uit binnen de drie regio s. Door de regionalisering, een strategische keuze in het kader van Passend onderwijs, is de organisatiestructuur van de Ambelt in 2012 gewijzigd (zie organogram). De Ambulante Dienstverlening en de dienst Onderwijsontwikkeling en Ondersteuning zijn integraal ondergebracht binnen de regio onder de verantwoordelijkheid van de directeuren. We spreken nu over Onderwijs en Ambulante Ondersteuning. Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur gebeurt door het College van Bestuur. Dit bestaat uit: Maarten Faas, voorzitter Jolida Spekreijse-Voetelink, lid De Ambelt heeft een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) voor alle locaties en diensten. Via deze raad zijn ouders, verzorgers en medewerkers vertegenwoordigd. Zij treden in overleg met het College van Bestuur. De GMR adviseert en denkt mee over het beleid van de Ambelt. Bij belangrijke beslissingen vraagt het bestuur instemming of advies van de GMR. Denk daarbij aan nieuwbouw, organisatiewijziging of het vaststellen van een ander schoolsysteem. De GMR bestond in 2012 uit de volgende leden: Personeelsgeleding Johan Decrock, voorzitter Dick van Peer Lesley Jeffrey Harry Nijboer Wilco Westrik Jacomine Clements Oudergeleding Remco Greven, secretaris Anselma Jacobs Gerrit de Vries Jolanda Voors Erik Weegenaar Inge Kwant De Raad van Toezicht voert zijn taak uit overeenkomstig de Code Goed Bestuur Primair Onderwijs vanuit het beginsel `pas toe of leg uit`. Naast de statutaire taken die de Raad van Toezicht heeft en taken die voortvloeien uit de Code, is de Raad klankbord voor het College van Bestuur. In 2012 heeft de Raad van Toezicht afscheid genomen van de voorzitter, de heer Geert Ensing. De heer Ensing heeft het voorzitterschap jarenlang op inspirerende en charismatische wijze vervuld. Met ingang van 1 januari 2013 is voorzitter: Hein Dijkstra Overige leden van de Raad van Toezicht zijn: Tjalling Zandberg Roland van Ark Willem Kleine Deters Ernst Klunder 6

7 De Ambelt in beeld Raad van Toezicht College van Bestuur Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad P & O Directie Noord Directie Zwolle Directie Zuid Directeur Klantmanagement & Facilitaire Zaken Financiën ARBO PR Communicatie Onderwijs Onderwijs Onderwijs Indicatiestelling & Planning ICT/I&A Ambulante Ondersteuning Ambulante Ondersteuning Ambulante Ondersteuning Administratie Technische Dienst Staf Kwaliteit Secretariaat Ambelt Academie Ambelt Diagnostiek Organogram de Ambelt (per 2012) 7

8 Beleid Door kwaliteit te leveren en een veilige omgeving te bieden, kunnen we het onderwijs en de ondersteuning bieden die onze leerlingen nodig hebben. 8

9 Kwaliteitszorg Het begrip kwaliteitszorg kent diverse omschrijvingen. Kern van deze beschrijvingen is het planmatig realiseren van (organisatie)doelen. Plannen worden gemaakt om geformuleerde doelstellingen te realiseren. De voortgang wordt kritisch gevolgd en bij achterblijvende resultaten wordt op basis van een gedegen analyse bijgestuurd. Dit geldt voor zowel de ontwikkeling van de Ambelt als geheel als voor onze leerlingen. Op organisatieniveau hebben we het dan over strategische plannen, jaarplannen en verantwoordingsdocumenten. Voor onze leerlingen gaat het om het ontwikkelingsperspectief en het handelingsplan. Strategisch Beleidsplan In 2012 startten de voorbereidingen voor het Strategisch Beleidsplan In dit plan zijn het ontwikkelingsperspectief van de Ambelt en de veranderthema s beschreven die er voor moeten zorgen dat de Ambelt op een kwalitatieve wijze invulling geeft aan Passend onderwijs. Kerndoelen Op 1 augustus 2013 wordt de wet Kwaliteit Speciaal Onderwijs ingevoerd. Met deze wet worden, naast het ontwikkelingsperspectief voor onze leerlingen, de kerndoelen voor het VSO ingevoerd. De wet maakt onderscheid in leergebiedspecifieke en leergebied-overstijgende kerndoelen voor de uitstroomprofielen Vervolgonderwijs, Arbeid en Dagbesteding. Voor het SO zijn die al eerder ingevoerd. In 2012 zijn we begonnen met de voorbereidingen. We hebben de leerlijnen doorgelicht en bij- of vastgesteld. Nieuwe methodes zijn of worden nog aangeschaft. Deze activiteiten lopen door in 2013, zodat we op tijd klaar zijn voor de nieuwe wetgeving. De inspectie heeft haar toezicht aangepast aan de nieuwe wetgeving. Uitgangspunt was en blijft dat we voor al onze locaties minimaal het basisarrangement behouden. Daar hebben we alle vertrouwen in. Kwaliteitsnorm Kwaliteit is voor de Ambelt heel belangrijk. De Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs, waaraan de Ambelt een substantiële bijdrage heeft geleverd, geeft belangrijke kaders en handvatten om vorm te geven aan de kwaliteitszorg. In dit kader voeren wij kwaliteitsmetingen en interne onderzoeken (audits) uit, die inzicht geven in de geleverde kwaliteit op locatie, per regio en op centraal niveau. ISO-certificaat De inspanningen op kwaliteitsgebied verwachten we in 2013 beloond te zien met het verkrijgen van het ISO-certificaat. Op dat moment: hebben we concrete doelstellingen; weten we wat we moeten doen op welk moment; doen we wat we hebben afgesproken; krijgt iedere leerling onderwijs en begeleiding volgens een toegesneden plan; werken mensen met de juiste kwalificaties bij ons; hebben we partners gekozen die bij onze ambities passen; evalueren we en stellen we zo nodig bij en hebben we een aantoonbaar geregeld en werkend kwaliteitsmanagementsysteem. 9

10 uit de praktijk uit de praktijk Examen onder de vlag van de Groene Welle Dat is puur Passend onderwijs Leerlingen die bij de Ambelt een vmbo-opleiding basis of kader volgen, kunnen examen doen onder de vlag van de Groene Welle. Edwin Pit, adjunct-directeur van groen en techniek (VSO Zwolle) en Erik Groen, vakdocent groen, plant en dier, vertellen over de samenwerking met de Groene Welle. Dat is puur Passend onderwijs. Vmbo De Zwolse locatie Herfte werkte al heel lang met de Groene Welle samen, zegt Erik Groen. In het vmbo hebben wij opleidingen in groen, plant en dier. De richting dier is geen knuffelafdeling, maar een middel om een diploma te halen. Dat diploma kunnen leerlingen in alle drie de richtingen halen bij de Groene Welle. Edwin Pit: Omgekeerd vindt de Groene Welle onze faciliteiten, ons terrein en onze kas, zo interessant dat ze met hun leerlingen bij ons komen om hier examens af te nemen. We hebben een partnerschap dat steeds gelijkwaardiger wordt doordat we elkaar steeds beter leren kennen. Onze expertise en werkwijze vallen in de smaak bij de Groene Welle. Mbo Daarnaast heeft de Groene Welle een mbo-opleiding, bestaande uit zeven richtingen. Groen: Enkele van die richtingen faciliteren we hier: de hoveniersopleiding, loonwerk en detailhandel. Dat zijn beroepsrichtingen. Niveau 1 kunnen leerlingen intern op de locatie Herfte doen. Wij verzorgen de opleiding en de Groene Welle neemt hier een proeve van bekwaamheid af. Bij niveau 2 zitten leerlingen één dag per week bij de Groene Welle, ze hebben één terugkomdag bij ons waarbij we hen begeleiden in hun leerproces en ze doen drie dagen praktijk. Dat kan intern, omdat we ook stagebedrijf zijn, maar ook extern. Dat is ons doel: leerlingen uitplaatsen bij bedrijven. Waarbij we er alles aan doen om leerlingen daar later aan het werk te helpen, met of zonder Wajong-indicatie. Passend onderwijs Pit: Van de wetgever mogen wij niveau 2 in de toekomst niet meer aanbieden. We zijn daarom in gesprek met de Groene Welle om te kijken wat we voor leerlingen nog wel kunnen betekenen. Zoals begeleiding op afstand. Dat is puur Passend 10

11 Op weg naar Passend onderwijs onderwijs: wat kunnen wij als de Ambelt houden. Groen: Dat is typisch speciaal vanuit onze expertise bijdragen aan de onderwijs: kleinere klassen en een ander opleiding van leerlingen? Om dat gesprek pedagogisch klimaat dat soms belangrijker is dan het didactische klimaat. De te kunnen voeren, is het van belang goed zicht te hebben op elkaars expertise en op glimlach van de leerling is onze beloning. wat we over en weer kunnen brengen. In de nabije toekomst trekken we de banden Leerlingen op schoolniveau verder aan. De banden Pit: De samenwerking tussen de Ambelt en de Groene Welle betekent voor op leerkrachtniveau zijn al intensief en dat is ook nodig. leerlingen dat het halen van een diploma tot de mogelijkheden behoort. Zodat Groen: Wij kunnen veel doen om leerlingen met problemen erbij te houden. handbereik komt. We vermoeden sterk het regulier onderwijs of werk binnen Desnoods gaan we ernaast zitten bij het dat leerlingen dat zonder onze inbreng examen. Het regulier onderwijs doet en niet zouden kunnen. Groen: Wij zijn al kan dat niet. Als wij niet inspringen, krijg Passend onderwijs, als je kijkt naar de intensieve samenwerking die van twee kan- je dus afhakers. Dat kost de maatschappij op den duur veel geld. ten komt. Pit: Het is een samenwerking Pit: Uit de cijfers blijkt dat Ambeltleerlingen het examengemiddelde van de leerkrachten en die is gericht op de die ontwikkeld en uitgevoerd wordt door de Groene Welle omhoog krikken. Ons toekomst, op het belang van leerlingen. slagingspercentage van vmbo-kaderleerlingen is bijna 100%, die stromen uit en een steuntje in de rug geven. Wij zijn Waarbij we hen scherp in het oog houden naar mbo niveau 3 en 4 en kunnen zich trots op wat we kunnen. Onze taak is wel in de maatschappij uitstekend staande dat we dat aan anderen duidelijk maken. De glimlach van de leerling is onze beloning Erik Wijtsma, directeur regio Zwolle, schetst de belangrijkste ontwikkelingen rondom Passend onderwijs: In 2012 zag het er voor het speciaal onderwijs somber uit. Hoewel de voorgestelde bezuiniging van 300 miljoen van tafel ging, bleef de verevening over waarbij iedere regio evenveel mag uitgeven aan speciaal onderwijs. De ene regio kan dus groeien en in andere regio s moet er bezuinigd worden. Voor de Ambelt betekent dit een flinke bezuiniging voor met name Zwolle, Apeldoorn en Deventer. De Ambelt is hard bezig om Passend onderwijs, samen met partners, mogelijk te maken. Bezuinigen betekent dat je elkaar nodig hebt en dus creatief moet zijn. Als organisatie zijn wij hierdoor veel meer naar buiten gericht. Wij willen er zorg voor dragen dat steeds meer leerlingen gaan slagen in het regulier onderwijs. Zo ontwikkelen wij een portfolio van onderwijs-/ondersteuningsarrangementen die aansluit bij de vraag van de samenwerkingsverbanden. Wij streven ernaar binnen de samenwerkingsverbanden een sluitend aanbod te hebben voor iedere leerling. Wij denken in kansen en mogelijkheden en stellen unaniem de leerling centraal. 11

12 Veiligheid Communicatie Een school is een open organisatie waar mensen werken, leren en op bezoek komen. Een schoolomgeving moet veilig en vertrouwd voelen en leerlingen moeten er tot leren kunnen komen. Naast allerlei fysieke maatregelen rondom gebouwen en hun inrichting en arbotechnische veiligheidsaspecten, is daarom vooral sociale veiligheid van groot belang binnen een school. Daar lag binnen de Ambelt in 2012 de focus, zonder de andere onderdelen te veronachtzamen. Arbo De arbocommissie maakt keuzes in prioriteitstelling en adviseert het CvB over het arbobeleid. Een van die adviezen betrof het aanstellen van een arbocoördinator, met als doel het veiligheidsbeleid van de Ambelt te optimaliseren door dit beter te stroomlijnen volgens de PDCA-cyclus. Sinds augustus 2012 is er een arbocoördinator aangesteld. Een van de taken was om het arbobeleid te evalueren en bij te stellen. Het arbobeleidsplan is in concept gemaakt en ligt ter goedkeuring bij het CvB. Inzicht in incidenten Op diverse scholen in Nederland hebben zich de laatste tijd ernstige incidenten voorgedaan. Dit wil de Ambelt voorkomen door het nemen van adequate maatregelen. Het digitaal incidentenregistratiesysteem dat is ingevoerd is een hulpmiddel om een veilig schoolklimaat te creëren. Het systeem biedt inzicht in de incidenten die op school gebeuren: het registreert de oorzaak, het type incident, de daders en slachtoffers en de genomen maatregelen. Het verkregen inzicht helpt bij het ontwikkelen en verbeteren van het veiligheidsbeleid van de Ambelt. Sinds begin 2013 is het Incidenten Meldpunt operationeel. Plannen en protocollen Tevens werden van alle locaties de ontruimingsplannen gecontroleerd. Hierop zijn verschillende verbeteracties uitgezet, die in 2013 nog doorlopen. Naast deze acties zijn er diverse beleidsplannen en protocollen onder de loep genomen. De bevindingen vanuit deze controles resulteerden in het schrijven van een concept Schoolveiligheidsplan en een pestprotocol. Ook werden er voor diverse locaties AED s aangeschaft. De komst van Passend onderwijs is de belangrijkste ontwikkeling waarmee de Ambelt ook in 2012 te maken had. Het wordt hierdoor voor de Ambelt steeds belangrijker om zichzelf goed te positioneren: waar staan we voor en welke expertise kunnen we bieden? De Ambelt als merk In 2012 zijn een nieuwe missie en nieuwe kernwaarden geformuleerd. Daarnaast dwingt de regionalisering ons goed te kijken hoe we de interne en externe communicatie kunnen optimaliseren, zodat er een eenduidig beeld naar buiten ontstaat: de Ambelt als één merk. Wij bieden iedere jongere een uitdagend toekomstperspectief! De missie van de Ambelt is kort en krachtig en geeft precies weer wat de ambitie van de Ambelt is. Uiteraard staat de leerling centraal. Daarnaast benadrukt de missie de expertise van de Ambelt goed. Dit komt tevens tot uitdrukking in de nieuwe kernwaarden. 12

13 Een sterke en solide basis In 2012 is veel geïnvesteerd in het opzetten van een goede interne basis van het communicatiebeleid. Er is een Klankbordgroep PR & Communicatie opgericht. De leden van de Klankbordgroep komen uit verschillende lagen van de organisatie. Deze groep werkt top-down en bottumup. Toetsing van strategische keuzes en voorstellen van de afdeling Communicatie vindt hier plaats. Daarnaast worden kansen en bedreigingen op de werkvloer gesignaleerd en besproken. Ook het Ambulletin, de nieuwsbrief voor medewerkers, is vernieuwd. De nieuwsbrief heeft een professionelere uitstraling gekregen. Het Ambulletin wordt elke twee weken uitgegeven en is een belangrijk medium voor de interne communicatie. Het Ambulletin is belangrijk voor de interne communicatie 13

14 Primair proces De behoefte van de leerling staat altijd centraal. Goede evaluaties en analyses van de behaalde resultaten en een optimale samenwerking met de ouders en/of verzorgers zijn hierbij cruciaal. 14

15 Leerlingenzorg De afgelopen jaren heeft de Ambelt veel geïnvesteerd in de leerlingenzorg. Iedere leerling heeft een handelingsplan waardoor planmatig aan de ontwikkeling van de leerling wordt gewerkt. De Commissie van Begeleiding geeft sturing aan het proces van leerlingenzorg. Het resultaat van deze investering is dat alle locaties een basisarrangement hebben van de Inspectie van het Onderwijs. Een resultaat om trots op te zijn. Ontwikkelingsperspectief De Ambelt heeft vroegtijdig ingespeeld op de veranderende wetgeving. Wij werken al met een ontwikkelingsperspectief voor onze leerlingen. Dit ontwikkelingsperspectief is de basis voor het handelingsplan en ons handelen. Op basis van het geformuleerde einddoel, de bevorderende en belemmerde factoren en de behaalde resultaten, bepalen we de onderwijsbehoefte van de leerling. Dat doen we in samenwerking met ouders/verzorgers en zoveel mogelijk met de leerling. Goede evaluaties en analyses van de behaalde resultaten zijn hierbij cruciaal. Daarbij kijken we niet alleen naar een cijfer of ontwikkeling, maar bepalen we ook of de gekozen aanpak het gewenste effect heeft gehad. Groepsplannen Door het wegvallen van de verplichting om voor iedere leerling jaarlijks een handelingsplan op te stellen, onderzoeken we de mogelijkheden om het planmatig werken vorm te geven met behulp van groepsplannen. Enkele pilots hebben uitgewezen dat dit kan. Bovendien kunnen we door deze werkwijze op termijn de administratieve werkzaamheden van onze docenten verminderen. Daarbij willen we niet inleveren op de geleverde kwaliteit waar iedere leerling recht op heeft. 15

16 uit de praktijk uit de praktijk PBS in de praktijk op SO-locatie Oosterenk Positief bezig op school Jetske Bijker werkt als intern begeleider bij de Ambelt locatie Oosterenk (SO). Zij houdt zich bezig met PBS, positive behavior support. Oftewel: positief bezig op school. PBS staat voor mij voor positief bezig op school. PBS is een gedachtengoed, een manier waarop je leerlingen kunt benaderen. Het is dus geen methode. PBS is gebaseerd op vijf pijlers. Het is een school-brede aanpak. Niet alleen leerkrachten maar ook o.a. ondersteuners, de conciërge en de fysiotherapeut zijn erbij betrokken. Ten tweede is het erop gericht bepaald gedrag te voorkómen. Een positieve benadering is de derde pijler. Het is gericht op concreet gedrag, dat is het vierde onderdeel. PBS is gebaseerd op data, op de objectieve waarneming van gedrag. Het is niet voldoende als men denkt dat bepaald gedrag voorkomt, feiten moeten het staven. Bij de laatste pijler staat de samenwerking met ouders en hulpverlening centraal. In 2012 begonnen we met de voorbereiding van PBS. We zijn met het hele team geschoold door Windesheim. Zo ontstond er veel kennis over en draagvlak voor de aanpak. We hebben drie waarden vastgesteld: respect, veiligheid en verantwoordelijkheid. Alles wat we doen, gebeurt vanuit die waarden. In 2013 zijn we daadwerkelijk met PBS gestart. Als eerste zijn we op onze locatie gaan turven hoe vaak bepaald gedrag voorkomt in de gangen, want leerlingen gaven zelf aan dat ze behoefte hadden aan toezicht. Op basis van die data hebben we een interventieplan gemaakt met de stuurgroep PBS, waar verschillende docenten bij betrokken zijn. Nog geen ouders, dat komt later. We hebben regels opgesteld voor gedrag in de gang en een beloningssysteem. Leerlingen kunnen muntjes verdienen die ze om kunnen zetten in een groepsbeloning. De volgende stap is dat we data gaan verzamelen op het plein. Een mooi effect is dat op basis van de data ook het leerkrachtgedrag onder de loep wordt genomen. Leerlingen wijzen ons erop als bepaald gedrag bij ons aan het afzwakken is. PBS is passend voor elke locatie. Ambeltbreed kan dit gedachtengoed toegevoegde waarde hebben voor alle afdelingen. 16

17 Leerlingaantal Het leerlingaantal van de Ambelt is in het schooljaar licht gestegen met 2,7%. Ook in de Ambulante Ondersteuning is het leerlingaantal gestegen. In verband met de invoering van Passend onderwijs in 2014 was de ambitie om het leerlingaantal in schooljaar te stabiliseren op het niveau van de teldatum 1 oktober Ondanks de inspanningen van zowel de Ambelt als de schoolbesturen van het regulier onderwijs is dit niet op alle locaties en in alle samenwerkingsverbanden gelukt. Kinderen van ouders die een beschikking hebben gekregen van de C IV (een cluster 4-beschikking) hebben recht op toegang tot (voortgezet) speciaal onderwijs. Verevening De ambitie het leerlingvolume te stabiliseren is ingegeven door de landelijke verevening die in het vestigingsgebied van de Ambelt flinke rode cijfers laat zien. In de veertien samenwerkingsverbanden waar de Ambelt aan deelneemt, is overwegend sprake van een flinke negatieve verevening. Dit betekent dat in die samenwerkingsverbanden meer leerlingen worden verwezen naar het (voortgezet) speciaal onderwijs of ambulante ondersteuning dan het landelijk gemiddelde. Het is de uitdaging voor de Ambelt om de komende jaren samen met het regulier onderwijs arrangementen te ontwikkelen die er toe leiden dat meer leerlingen het onderwijs op reguliere scholen kunnen blijven volgen. Leerlingaantallen In schooljaar toch weer lichte groei van het leerlingaantal Leerlingaantallen Onderwijs (per ) Percentage groei/krimp ten opzichte van SO % VSO % Totaal % Regio Noord Hardenberg 73 1% 73 1% Kampen 81-19% 81 19% Meppel 76 33% 78 33% Steenwijk 121 8% 78-1% 199 4% Regio Zwolle Zwolle 245-6% 822 4% % Regio Zuid Apeldoorn % 464 5% 605 1% Deventer 113 3% % % Nunspeet 162-4% 162-4% Totaal 701-5% % ,7% Leerlingaantallen Ambulante Ondersteuning (per ) Percentage groei/krimp ten opzichte van BO % VO % Totaal % Totaal % % %

18 Leerlinguitstroom Jaarlijks verzamelt de Ambelt de uitstroomgegevens van het schooljaar daarvoor per onderwijskundige eenheid (OKE). Een OKE bestaat uit één of meer onderwijslocaties. In 2012 hebben 899 leerlingen de OKE s verlaten. Dit betreft leerlingen die het (V)SO hebben afgerond of tussentijds doorstromen naar een andere OKE van de Ambelt, naar regulier onderwijs of door bijvoorbeeld verhuizing naar een andere cluster 4-school. Het aantal OKE-verlaters was in schooljaar hoger dan in het schooljaar ervoor, o.a. doordat er intern een verhuizing heeft plaatsgevonden van locaties. Hierdoor wisselden leerlingen administratief gezien van OKE. SO Uitstroom naar regulier en (voortgezet) speciaal onderwijs % % 13% 7% 5% 0 SBO PO/VO (V)SO figuur N N Doelstelling van de Ambelt is om leerlingen waar mogelijk te laten doorstromen naar het regulier onderwijs. Het aantal leerlingen dat doorstroomt naar het regulier onderwijs is procentueel weergegeven in de figuren 1 en 2. Uit de vergelijking met schooljaar blijkt dat de verhouding van de uitstroom naar regulier versus (voortgezet) speciaal onderwijs nagenoeg hetzelfde is gebleven: ongeveer 20% van onze leerlingen stroomde door naar het regulier onderwijs. VSO Uitstroom naar regulier en voortgezet speciaal onderwijs % 77% Van de 184 SO-leerlingen die naar (V)SO zijn uitgestroomd, gingen twee leerlingen naar cluster 2 en zes leerlingen naar cluster 3. Van de 219 VSO-leerlingen die doorstroomden naar het VSO, gingen vijf leerlingen naar cluster 3. Bij de overige leerlingen ging het veelal om wisselingen van OKE binnen de Ambelt figuur 2 23% 23% VO VSO N N

19 Onderwijsniveau In de figuren 3 en 4 is weergegeven naar welk onderwijsniveau leerlingen zijn uitgestroomd, vergeleken met schooljaar De Ambelt heeft zichzelf ten doel gesteld de leerlingen op hetzelfde niveau te laten uitstromen als het schooljaar daarvoor (uitgaande van een vergelijkbare leerlingenpopulatie). Vanuit het SO gingen er minder leerlingen naar vmbo-g&tl en meer leerlingen naar vmbo-b&k. Er zijn procentueel gezien meer leerlingen naar havo/vwo gegaan in schooljaar De door- en uitstroom vanuit het VSO bleef nagenoeg op hetzelfde niveau. SO Uitstroom naar regulier en (voortgezet) speciaal onderwijs % 4% 4% 5% PO 26% 25% 7% 6% 28% 40% SBO SO PRO VMBO B&K 19% 9% VMBO G&TL 6% 10% HAVO VWO 2% 1% overig* figuur N N VSO Uitstroom naar uitstroombestemming % 31% * de 9% (SO en VSO ) waarvan de uitstroom overig is, is onder andere samengesteld uit leerlingen: die behandeling zonder onderwijs kregen; die naar het buitenland zijn vertrokken; die niet meer leerplichtig waren en die thuiszitters waren (zonder leerplichtontheffing) en van wie geen uitstroombestemming bekend is % 10% VO VSO 22% 22% MBO 1&2 10% 14% MBO 3&4 6% 2% 0% 1% MBO onbekend HBO/ VWO figuur N N % 11% arbeid 2% 1% 6% 7% dagbestedeing overig* 19

20 het verhaal van het verhaal van Ondersteuning voor ouders, school en leerling Thom heeft PDD-NOS en een talenknobbel Thom Borgmeier is een vrolijk, open en eerlijk jongetje. Hij zit graag op de bank met een boekje. Hij begon te lezen toen hij drie jaar was en speelde weinig met andere kinderen. Daar maakten zijn ouders zich aanvankelijk geen zorgen over. Maar toen hij naar de basisschool ging, stond na twee weken de juf al op de stoep. Thom draaide niet mee in de groep, vertelt moeder Jennine Borgmeier. Op aanraden van school, de Schatgraver, is hij daarom getest door Dimence. Daar kwam uit dat Thom PDD-NOS heeft, een autistische stoornis. Daarnaast heeft hij een hoog IQ. De school raadde ons aan een rugzakje aan te vragen voor extra begeleiding in de klas. Dat hebben we gedaan en zo kwam de Ambelt in beeld. Motoriek De Ambelt zorgt voor begeleiding van Thom, elke week krijgt hij hulp, bijvoorbeeld bij het herkennen van en omgaan met emoties. Ook begeleidt de Ambelt Thoms school en zijn ouders. We hebben regelmatig gesprekken met ambulant begeleider Afke Jukema, de intern begeleider van school en de leerkracht, zegt Jennine. De samenwerking tussen alle partijen is heel goed. Samen kijken we hoe we Thom het beste kunnen begeleiden, uitdagen en ondersteunen. En dat is nog best lastig, geeft zij aan. Als Thom ergens goed in is, gaat het leren vanzelf. Maar als hij iets niet kan, begint hij er ook niet aan. Zijn motoriek is daardoor niet zo goed ontwikkeld. Ik ben blij dat hij nu zelf kan fietsen, en ook leren zwemmen gaat heel goed via privézwemles, maar schrijven is bijvoorbeeld moeilijk. Behoefte aan structuur Hoewel Thom een sociale jongen is, kan hij geen contacten onderhouden door zijn autisme. Voor hem is het moeilijk om in een groep te functioneren en bij leeftijdsgenoten aan te sluiten; hij heeft veel behoefte aan structuur, is sterk gericht op volwassenen en leeft vaak in zijn eigen fantasiewereld. Iedereen vindt hem aardig, maar ook raar. Het steekt me wel hoe anderen kunnen reageren op hem. Thom merkt daar zelf niets van, maar mijn man Coen en ik moeten soms wel slikken. 20

21 uit de praktijk uit de praktijk Ambelt Diagnostiek wil de leerling verder helpen Voordeel Dat de Ambelt ervaring heeft met het begeleiden van kinderen zoals Thom, vindt zijn moeder een groot voordeel. De Ambelt kan voorzien in onze behoefte aan ondersteuning. Ze denken in alles positief mee, hebben een heel persoonlijke aanpak en zoeken samen met school en met ons naar de oplossing waar Thom blij van wordt. Het is geweldig dat de Ambelt er is. Taalvaardig Thom zit nu in groep 4. Hij is erg taalvaardig en kan overweg met Engels, Spaans en Duits. Hij heeft een talenknobbel. Rekenen en met computers omgaan kan hij ook goed, zegt Jennine. Hij is heel intelligent, maar hoogbegaafd is hij niet. Dat is gebleken uit observaties en tests die Marloes Agten, gedragswetenschapper van de Ambelt Diagnostiek, heeft gedaan. Met Thom gaat het goed, zegt zijn moeder. Hij heeft een nieuwe juf, die biedt nóg meer structuur. Hij doet met de klas mee, maar mag zelf een verdiepingsles doen als hij klaar is. Of hij dat leuk vindt, is moeilijk te peilen. Maar hij is goed handelbaar en hij wil wel naar school. Goede ervaringen Dankzij het rugzakje krijgt Thom de hulp die hij nodig heeft. Van de Ambelt, maar ook in de vorm van een weerbaarheidstraining bij Trias en vanaf 2013 BSO in het Autismehuis. Ik hoop dat het rugzakje blijft bestaan, zegt Jennine. Het gaat goed met Thom en dat willen we graag zo houden. Ik hoop dat de Ambelt in beeld blijft. Voor ons, maar ook voor anderen. Onze goede ervaringen gun ik anderen ook. Marloes Agten is gedragswetenschapper en nét afgestudeerd als GZ-psychologe. Zij werkt ruim zes jaar bij de Ambelt, waarvan anderhalf jaar bij Ambelt Diagnostiek. Daar doet zij onderzoek naar aanleiding van een specifieke hulpvraag bij leerlingen van de Ambelt of bij leerlingen met een rugzakje. Ook externe partijen kloppen wel eens bij Ambelt Diagnostiek aan met het verzoek om mee te denken. Het leuke van Ambelt Diagnostiek, vind ik, is dat je betrokken bent bij leerlingen met verschillende hulpvragen en van verschillende scholen, zegt Marloes. Elke school is weer anders, ik vind het leuk om in gesprek te zijn met leerkrachten, ambulante begeleiders en ouders. Om mee te denken vanuit mijn eigen kennis en een diagnostiektraject in te kunnen gaan, zodat de leerling en zijn omgeving daarna weer verder kunnen. Observatie De ouders en school van Thom Borgmeier dienden ook een aanvraag voor onderzoek in bij de Ambelt Diagnostiek. 21

22 Afke Jukema, de ambulante begeleider van Thom, heeft ons ingeschakeld, vertelt Marloes. Hij ging naar groep 3 en wilde graag nieuwe dingen leren. Maar hij haalde weinig voldoening uit school, want wat hij leerde, wist hij al. Dat had z n weerslag op zijn werkhouding. School vroeg zich af wat ze hiermee aan moesten en klopte bij ons aan. Hulpvraag Marloes begon met een intakegesprek met alle betrokkenen, om duidelijk te krijgen wat de vraag was van de ouders en de school. Wij werken vanuit handelingsgerichte diagnostiek, zegt Marloes. Dat is een werkwijze waarbij we kijken wat een leerling op dit moment nodig heeft bij deze leerkracht en in deze klas. We kijken echt naar het hier en nu. En vooral ook naar de positieve factoren: wat kan Thom goed, waar ligt zijn kracht en waar bestaan zorgen over? Op die manier kom je tot een hulpvraag. Bij Thom was de vraag: is er sprake van hoogbegaafdheid en hoe kunnen wij als school het beste aansluiten bij zijn onderwijsbehoefte, zowel op didactisch als op sociaal-emotioneel gebied. In overleg werd besloten dat Marloes een intelligentieonderzoek zou doen en observatie in de klas. Aandachtspunten Uit deze aanpak kwamen aandachtspunten naar voren waar de ouders en de school mee verder konden, zegt Marloes. Hoogbegaafdheid speelde niet bij Thom, stelt zij. Van meet af aan was duidelijk dat de ouders en de school een goed beeld wilden hebben van zijn intelligentie, of hij nu hoogbegaafd was of niet. Alleen dan kunnen zij hem goed begeleiden, omdat ook sprake is van PDD-NOS. Bij hem kun je daardoor bijvoorbeeld niet zomaar volstaan met het aanbieden van verdiepingsstof. In een eindgesprek besprak Marloes haar conclusies met school en de ouders van Thom. De uitslag was heel herkenbaar voor iedereen en het uitgangspunt voor verdere begeleiding van Thom. Tips voor thuis en school Marloes heeft niet alleen conclusies getrokken, maar ook tips aangereikt voor Thoms begeleiding. Thom vindt het lastig om fouten te maken, zegt zij. Dat blokkeert hem, want als je geen fouten mag maken, kun je jezelf niet ontwikkelen. Daarom hebben we met de ouders en de leerkracht besproken om dit zowel thuis als op school te oefenen. Door zelf met opzet iets verkeerd te doen, ziet Thom dat iedereen foutjes maakt. Zoals je verspreken, het laten aanbranden van de aardappels of spullen in de koelkast stoppen die daar niet in thuishoren. Op school is er meer aandacht voor het samen spelen door andere leerlingen bij Thom te betrekken. Ook maakt school nu gebruik van visualisering: van picto s en instructie op papier om zijn zelfstandigheid te stimuleren. Thom is daarnaast gebaat bij afgebakende opdrachten en een goede voorbespreking zodat hij er vertrouwen in krijgt dat hij het ook kan. Leuk en leerzaam Het onderzoek rondom Thom vond Marloes interessant om te doen. Ik heb me kunnen verdiepen in de verschillende modellen van hoogbegaafdheid en het onderzoek daarvan. Dat was leerzaam. Daarnaast was het erg leuk om te doen. Thom heeft heel prettige ouders om mee samen te werken, school stond overal voor open en Thom zelf is een heerlijk jochie. Toen ik in de klas kwam om hem te observeren, vertelde de juf dat Thom vandaag met juf Marloes mee mocht. Een ander jongetje in de klas wilde dat ook wel. Toen zei Thom: Dat wil je alleen maar omdat ze zo mooi is. Daar zat ik met een rood hoofd! Wij kijken wat de leerling in het hier en nu nodig heeft 22

23 uit de praktijk uit de praktijk AB ers van cluster 3 en cluster 4 trekken samen op Ketenpartners werken samen De Ambulante Ondersteuning van de Ambelt en de Mackayschool in Meppel hebben elkaar gevonden. Zij werken sinds 2012 vergaand samen in de ambulante ondersteuning van leerlingen. Dat is een win-win situatie voor beide organisaties, de cliënten én de scholen. De Mackayschool in Meppel, onderdeel van Promes, is een ZML-school die tot een aantal jaar geleden hele leuke dingen deed met kinderen. Dat zegt Jan Toonstra, directeur van de school. Nu gaat dat anders. We doen nog steeds leuke dingen, maar dat is opbrengst- en ontwikkelingsgericht. We willen dat leerlingen, ondanks hun beperkingen, zoveel mogelijk meepikken om op die manier een zo zelfstandig mogelijke plaats binnen de maatschappij te krijgen. De Mackayschool is een goed uitgeruste (V)SO-school waar cluster 3-leerlingen opgeleid worden voor certificaten in groen, keuken of techniek. Daarmee kunnen ze laten zien dat ze echt wat kunnen. Oorsprong van de samenwerking Jan Roelof de Boer is regiohoofd van de Ambulante Ondersteuning (AO) van de Ambelt. Hij geeft leiding aan de ambulant begeleiders (AB ers) en aan de gedragswetenschappers. De samenwerking tussen de AB ers van de Ambelt en de Mackayschool heeft zijn oorsprong in Steenwijk, vertelt De Boer. Daar werkt Promes, het schoolbestuur van de Mackayschool, al samen met de Ambelt AO in het grijze gebied tussen beide scholen. Waar een overlap van leerlingen is, dus waar het gaat om wat minder begaafde leerlingen die ook een gedragsstoornis hebben, trekken ze daar samen op. Toen wij in Meppel met de ambulante begeleiding bij elkaar in het pand kwamen zitten, en het bleek te klikken, hebben we besloten onze diensten geïntegreerd aan te bieden. Tussen de Mackayschool, die zo n 45 leerlingen met een rugzakje begeleidt en de Ambelt die in het noorden zorgt voor de begeleiding van ongeveer duizend leerlingen, bestaat wel een schaalverschil. Maar het is geen muis en olifant -verhaal. De efficiëntie van de ambulante begeleiding is daadwerkelijk voor beide organisaties toegenomen, vinden de directeuren. Toonstra: Zowel praktisch als inhoudelijk sluiten we goed bij elkaar aan. Ouders en docenten hebben graag één antwoord op hun vraag. Bij problemen krijgen ze te maken met één AB er. Win-win Aan de achterkant vergt dat enige afstemming tussen beide organisaties. De waarneming verloopt zonder problemen, zegt De Boer. En bij heel specifieke vragen maken we gebruik van elkaars expertise. Toonstra: Voor onze AB ers levert onze samenwerking een win-win situatie op; zij zaten een groot deel van de dag in de auto en dat is nu niet meer zo. De Boer: De AB ers vinden deze samenwerking heel prettig, ze worden over en weer geschoold in elkaars expertise. Toekomst De samenwerking die in 2012 als experiment is gestart en in 2013 wordt uitgebouwd, bevalt zo goed dat zowel de Ambelt als de Mackayschool open staan voor verdere samenwerking, ook met andere partners. De toekomst van het speciaal onderwijs en de ambulante begeleiding verandert, daar anticiperen wij op, zegt Toonstra. De samenwerkingsverbanden hebben behoefte aan grote lijnen. Met dit ene loket zetten wij onszelf en onze expertise helder neer. Dat wordt als positief ervaren. De Boer: De termen cluster 3 en 4 gaan ook verdwijnen. Met onze samenwerking zijn we klaar voor de toekomst. Wij willen ertoe doen en laten onze meerwaarde zien. 23

24 mensen Onze professionals maken het verschil! Zij zetten zich met hart & ziel in om iedere leerling een uitdagend toekomstperspectief te bieden. 24

25 Werkgelegenheidsbeleid De gevolgen van de invoering van Passend onderwijs en de bezuinigingen werden in 2012 op het personele vlak steeds duidelijker. In april 2012 kwam door de val van het kabinet een andere wending in de invoering van Passend onderwijs. Praktisch betekende dit dat de mobiliteit en de voortgang van het vaststellen van instrumenten voor het werkgelegenheidsbeleid per direct tot stilstand kwamen. In september 2012 werden de definitieve contouren voor de invoering van Passend onderwijs bekend en ging de Ambelt hiermee aan de slag. Brede inzetbaarheid en kwaliteit De Ambelt kiest ervoor om een werkgelegenheidsbeleid te voeren waarbij wordt gestuurd op zo lang mogelijk werk voor iedereen. Dit beleid richt zich op een brede inzetbaarheid en kwaliteit van medewerkers. Alle acties, handelingen en instrumenten zijn gebaseerd op dit beleid: medewerkers geschikt laten zijn of maken voor veranderende functies binnen de Ambelt, dan wel medewerkers geschikt maken voor werk naar werk -trajecten (door bijvoorbeeld opleiding). De inzet en alle uitgevoerde acties vanuit het coördinatiepunt, als onderdeel van de afdeling Personeelszaken, zijn daarbij gericht op het bevorderen van de mobiliteit en de herplaatsing van medewerkers. Mobiliteit Mobiliteit is binnen het werkgelegenheidsbeleid een belangrijk thema. Om betere sturing te kunnen geven aan die mobiliteit (en de mobiliteitsvraag) binnen de Ambelt is in het najaar van 2012 eerst de zogenaamde personele vlootschouw uitgevoerd. Hiermee werd verder inzichtelijk gemaakt hoeveel vaste en tijdelijke fte s per regio, per team, per functie, maar ook per leerling er binnen de Ambelt aanwezig waren. Het bestuursformatieplan, waarin o.a. de verwachte personele bezetting en inzet voor de komende jaren wordt beschreven, is mede opgesteld met deze vlootschouwcijfers als vertrekpunt. Vacaturestop De Ambelt kent een vacaturestop vanaf 2011 en handhaafde deze vacaturestop in Dit betekent dat de Ambelt een flexibele schil is gaan opbouwen. Met het oog op kwaliteitsbehoud en continuïteit wordt daarbij gestuurd op een bandbreedte van minimaal 2 en maximaal 10% flexibele schil. Gezien de formatieomvang van deze flexibele schil in 2012 en de daaraan gekoppelde extra inleenkosten, heeft de Ambelt (in het kader van kostenbesparing), medio 2012 een eigen Ambelt flexstichting opgericht: de Ambelt Support. Doorkijk 2013 In krijgen de samenwerkingsverbanden meer vorm en inhoud. Deze samenwerkingsverbanden (SWV en) zijn van belang als het gaat om toekomstige toewijzing van leerlingen en budgetten. De Ambelt blijft zich de komende tijd actief inzetten als (gespreks)partner binnen deze SWV en. De Ambelt wil de komende periode blijvend sturen op de noodzakelijke regiooverstijgende mobiliteit. Het bestuursformatieplan is geen eenmalig statisch document, maar wordt periodiek/jaarlijks herzien, waarbij de nieuwe ontwikkelingen rondom de (reeds) gerealiseerde mobiliteit, de leerlingprognose en de verdere invulling en vormgeving van de diverse SWV en meegenomen wordt. Dit om te komen tot een actueel en proactief bestuursformatieplan dat de gevolgen van krimp zoveel mogelijk kan ondervangen. Het doel daarbinnen blijft, ook de komende periode, dat iedereen binnen de Ambelt zo lang mogelijk werkgelegenheid geboden wordt. 25

26 De Ambelt Academie In schooljaar heeft het team van de Ambelt Academie verder gewerkt aan de projectopdracht voor de Academie: het realiseren van een positief bedrijfsresultaat. De kerntaak van de Ambelt Academie is expertiseverspreiding over speciale onderwijsbehoeften als het gaat over gedrag. Dit doen we voor zowel de Ambelt intern als voor externe opdrachtgevers. Activiteiten van de Ambelt Academie moeten leiden tot versterking van de positie van de hele Ambelt en vice versa. De Ambelt als interne opdrachtgever heeft, weliswaar op bescheiden schaal maar toch steeds vaker, bewust de weg gevonden naar de Ambelt Academie. De Ambelt Academie heeft diverse cursussen verzorgd op basis van individuele inschrijving en ook steeds vaker teambijeenkomsten. Heel gericht hebben we gecommuniceerd over het beschikbare interne budget, zodat de teams meer bewust gebruik gaan maken van het aanbod. Ambelt-collega s hebben de lezingenreeks dit schooljaar beter bezocht dan vorig jaar. Het aantal opdrachten voor externe opdrachtgevers is in dit schooljaar verdubbeld. Het lijkt erop dat deze tendens zich voortzet omdat alle regio s de activiteiten van de Ambelt Academie structureel een plek hebben gegeven in het Plan van Inzet. De bedrijfsvoering is verder aangescherpt door het stroomlijnen van het gehele doorloopproces met meer verantwoordelijkheid bij de uitvoerenden, door uniformering van de dagdeelprijs en nauwere samenwerking met het bedrijfsbureau. Het invoeren van een urenkaart voor de docenten verkeert in de experimentele fase. De wensen van de klant In het kader van klantvriendelijkheid proberen we per opdracht nauwkeurig aan te sluiten bij de wensen van de klant. Op verzoek van de directeuren vinden de cursussen sinds november 2012 plaats na schooltijd, zodat docenten niet vervangen hoeven te worden. Dit leverde nogal eens afzeggingen op, omdat het moeilijk is goede vervanging te krijgen. Bij de evaluaties van deelnemers aan onze cursussen valt op dat zij vinden dat deze goed aansluiten bij de dagelijkse praktijk van het lesgeven en dat het geleerde direct toepasbaar is. Ook zijn deelnemers zeer tevreden over de docenten. Proeftuin Omdat de Ambelt veel waarde hecht aan de Ambelt Onderwijs als vindplaats van good practice voor het werken met leerlingen met complex gedrag, heeft de Ambelt Academie een start gemaakt met het invullen en uitvoeren van de proeftuingedachte. Er zijn oproepen gedaan in het Ambulletin en de eerste contacten zijn gelegd op diverse locaties. Naast de docenten uit het kernteam hebben een tiental Ambelt-collega s ons versterkt als flexdocent. Tevens hebben onze Ambelt-collega s nieuwe initiatieven ingebracht zoals: PBS (positive behavior support), coaching & supervisie en psycho-educatie. In 2012 was dit de top tien qua aantal deelnemers aan individuele nascholing: 1. The Transporters Basiscursus Kinderpsychiatrische Beelden Verdiepingscursus Kinderpsychiatrische Beelden Herkennen en begeleiden van een leerling met hechtingsproblematiek Sociale vaardigheidstraining Kids Skills Mission Possible Agressief en opstandig gedrag Mijn eigen barcode Hoogbegaafdheid, wel zo gaaf 28 26

27 uit de praktijk uit de praktijk Scholing is essentieel voor een team Met paarden de teamspirit versterken Hans Scheltinga is interim adjunctdirecteur van de Ambelt. Hij is verantwoordelijk voor het SO aan de Noorderlaan. Ook bereidt hij de samenvoeging voor van de locaties aan de Noorderlaan en het Markerichtersveld, respectievelijk gespecialiseerd in internaliserende en externaliserende problematiek. Deze locatie heeft te kampen gehad met veel wisselingen van leidinggevenden. Eén van mijn opdrachten was: zorgen dat de leerkrachten een echt team worden dat gezamenlijk ergens voor wil gaan. Dat vergt dat mensen zichzelf willen ontwikkelen maar vooral leren kennen. Er was wel een missie/visietraject gestart, maar dat was nog niet verankerd. Voor mij was dat het startpunt om met de leerkrachten verder te gaan. Daarbij speelde scholing een belangrijke rol. Ik wilde daarvoor niet terug naar de schoolbanken, maar helemaal uit de box. Daarvoor heb ik mijn netwerk aangesproken. Zo kwamen we terecht bij Firenze in Ermelo, voor een training Spiegelen met paarden. Dat was fantastisch. Het is een werkvorm die goed geschikt is om tegenstellingen te overbruggen en elkaars kwaliteiten te herkennen. Praten moet gebeuren mét elkaar, niet over elkaar. Voor dit doel zijn paarden een goed hulpmiddel. Werken met paarden biedt iedereen zicht op het eigen handelen. Het legt de sterke en zwakke punten van mensen bloot. En je kunt alleen met paarden werken op basis van vertrouwen, individueel en als team. Pas als je samenwerkt en als een paard zich thuis voelt in de groep, kun je het zonder teugels meekrijgen langs een hindernisparcours. De training was een mooi proces dat nog meer heeft opgeleverd dan ik gedacht had. Het rendement is hoog. Medewerkers gaan anders met elkaar om en het groepsgevoel is met grote sprongen vooruit gegaan. Bedreigingen zijn ineens kansen geworden en er is een basis gelegd om verder te gaan met het samenvoegingstraject. Scholing helpt mensen om uit hun eigen wereld te komen. Zoals mobiliteit daar trouwens ook erg behulpzaam bij kan zijn. Scholing is essentieel voor een team. Zonder scholing staat een team stil. Als leidinggevende heb je er een taak in om te zorgen dat mensen starten met scholing en het ook afmaken. Binnen de Ambelt Academie is veel te halen op dat vlak. Ze zijn daar heel flexibel als je met concrete vragen komt. Bij studiedagen in het komende schooljaar zullen we zeker een beroep doen op de Ambelt Academie, vooral als het gaat om teambuilding en teamvorming. Scholing helpt mensen om uit hun eigen wereld te komen 27