Hands On Care ARTROSE VINGERS

Transcriptie

1 ARTROSE VINGERS Hands On Care Diagnose en onderzoek Artrose is een aandoening die veel voorkomt aan de handen. Zoals op de foto te zien is geeft het zichtbare knobbels rondom de vingerkootjes, maar het meest vervelende is dat de vingers stijf worden en pijnlijk zijn. Artrose betekent dat het kraakbeen van het gewricht is versleten, waardoor bot tegen bot aan schuurt. Het dempend effect van het kraakbeen is weg. Door het schuren ontstaat een irritatie van het gewrichtskapsel, wat pijn en zwelling geeft. Helaas is het kraakbeen nog niet te herstellen. Gevolg is dat er vaak gezegd wordt dat je dus niets aan artrose kan doen en met de pijnklachten moet leven. Gelukkig is dit meestal niet nodig. De diagnose kan bevestigd worden door de röntgenfoto. Hierop is dan een gewrichtsversmalling te zien; de ruimte tussen botjes is afgenomen. Hier zijn door het schuren bothaken of soms botcystes ontstaan en kan de stand van de handbotjes zijn veranderd (zie foto).

2 Behandeling en operatie 1. Spalktherapie en ergotherapie De behandeling is met name gericht op pijnstilling. Op het moment dat je de schuring van het gewricht tijdens activiteiten beperkt, zal er minder gewrichtsontsteking ontstaan. Dit kun je doen door tijdens huishouden, sporten of bijvoorbeeld tuinieren een spalk te dragen. Het is belangrijk dat deze spalk op maat gemaakt is en het versleten gewricht specifiek rust geeft. Dit om te voorkomen dat u onnodig een te grote spalk of een onhandige spalk draagt. Er zijn ook veel verschillende mogelijkheden wat betreft spalkmateriaal. Denk hierbij aan neopreen, thermoplast of zilver. Daarnaast kan de handtherapeut u een oefenprogramma geven, waarbij u leert het versleten gewricht slimmer te belasten. Ook zijn er verschillende hulpmiddelen, zoals opzet stukjes voor pennen, aangepaste kaasschaven die het gewricht kunnen ontlasten. Enkele voorbeelden van spalken die gebruikt kunnen worden bij duimbasis slijtage:

3 2. Injecties Steroïd injecties kunnen de zwelling die ontstaan is van het gewrichtskapsel doen slinken. Het effect is vaak tijdelijk en een deel van de mensen heeft helemaal geen pijnstillende effect van de injectie. Over het algemeen werken de spalken beter pijnstillend dan de injecties en dit is dan ook onze eerste keus van behandeling. Het effect van hyaluronzuur injecties of injecties met plaatjesrijk plasma dienen nog voor de vingers onderzocht te worden. 3. Operatie Indien spalktherapie onvoldoende pijnstillend werkt, of u ondervindt teveel hinder van de spalk, kan een operatie de volgende stap zijn. Hierbij zijn er twee mogelijkheden: Een kunstgewricht (artroplastiek) Hierbij wordt het kraakbeen vervangen door een siliconen kunstgewricht. Dit kan zowel voor de eindkootjes (DIP gewrichten) als voor de middenkootjes en knokkels (PIP en MCP gewrichten). Tijdens deze ingreep wordt via de achterzijde van de vinger de pees gesplitst of doorgenomen om in het gewricht te kunnen komen. Het versleten kraakbeen en ontstane bothaken worden verwijderd en het lumen van het bot wordt ruimer gemaakt, zodat ruimte ontstaat voor de siliconen prothese. Het voordeel van deze ingreep is dat U enige beweeglijkheid houdt in het gewricht. Dit is echter niet te vergelijken met de beweeglijkheid van een normaal gewricht. Gemiddeld halen mensen ongeveer graden buiging (flexie) en is er 5-10 graden strekbeperking na deze ingreep. Voor het DIP gewricht is dit wat minder en moet men denken aan graden buiging en 5-10 graden strekbeperking.

4 Het gewricht vastzetten (artrodese) Hierbij wordt het gewricht vastgezet in een functionele stand, zodat het geen pijn meer kan veroorzaken. Doordat de stabiliteit is toegenomen na de ingreep en u geen pijn meer heeft, neemt de functie en de kracht van de hand toe. U kunt het gewricht na de operatie echter niet meer bewegen.

5 Revalidatie en complicaties Revalidatie Beide ingrepen zijn grote ingrepen, te vergelijken met het krijgen van een nieuwe knie of heup. U dient dan ook 3-4 maanden voor het revalidatie traject uit te trekken. Met name na het plaatsen van een prothese is het oefentraject intensief en ziet de handtherapeut u tenminste 2x per week. Na het vastzetten van het gewricht zal het oefentraject minder intensief zijn, maar in beide gevallen krijgt u voor 12 weken een spalk die moet voorkomen dat de prothese van zijn plek gaat, het bot niet goed vastgroeit of de pees knapt. De eerste 8 weken is de spalk dag en nacht. Deze mag dus niet af tijdens douchen en dient ook tijdens het slapen gedragen te worden. Het is handig om bij de apotheek een douchehoes aan te schaffen. De spalk wordt na 8 weken langzaam afgebouwd. Houd er rekening mee dat u de eerste 3-4 maanden tijdens activiteiten een spalk moet dragen. Voorbeeld van verband inclusief spalk na de operatie. Dit is voor de eerste 3-5 dagen. Complicaties Zoals bij elke ingreep is er een kans op wondinfectie, een nabloeding of op het openspringen van de wond. Daarnaast moet u rekening houden met de littekenvorming die bij iedereen anders kan verlopen. Littekenvorming kan ook stijfheid van de vinger geven. Zelfs van vingers die niet geopereerd zijn. Daarom is het volgen van handtherapie erg belangrijk na de ingreep. Maar desondanks krijgt u na het plaatsen van een prothese nooit een maximale buiging of strekking terug. Protheses kunnen breken. Soms merken mensen hier niets van en wordt het per toeval op de foto ontdekt. Siliconen protheses groeien echter niet vast in het bot en kunnen dus vervangen worden. Dit betekent echter wel weer een nieuwe operatie met bijbehorend oefentraject. Non-union is een complicatie die we zien bij het vastzetten van gewrichten. Hiermee bedoelen we dat de botten niet zijn vastgegroeid. De pijnklachten zijn dan niet verdwenen, omdat nog steeds bot over bot schuurt. Een botstimulator kan de non-union vaak herstellen. In sommige gevallen dient de operatie waarbij het gewricht wordt vastgezet (artrodese) opnieuw uitgevoerd te worden. Bij elke ingreep aan hand en pols is er een kleine kans op het ontwikkelen van dystrofie. Mocht u naar aanleiding van bovenstaande nog vragen hebben kunt u deze mailen naar poli.bertleff@bergmanclinics.nl info@handsoncare.nl