Honden en Katten als Stille Getuigen. Daniëlle Hoogmoed, MSc.
|
|
- Annelies Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Honden en Katten als Stille Getuigen Daniëlle Hoogmoed, MSc.
2 State of Washington versus Kenneth Leuluaialii and George Tuilefano, 1996 Een echtpaar en hun hond dood aangetroffen in de woning. De politie heeft twee verdachten op het oog. Menselijk DNA-onderzoek leidt tot onbruikbare DNAprofielen. Uit hondenbloed op de kleding van beide verdachten, wordt echter wel een duidelijk DNA-profiel verkregen. Dit DNA-profiel van de kleding van de verdachten matcht met het DNA van de dode hond van de slachtoffers. Dit dierlijke spoor is uiteindelijk het belangrijkste stukje bewijs voor de vervolging van de twee verdachten.
3 Introductie Biologische sporen van dieren, planten en bacteriën worden steeds vaker voor forensisch DNA-onderzoek gebruikt. Zoals bij inbraken, illegale handel, vermissing, mishandeling en moord. Dierlijke biologische sporen zijn o.a.: Bloed Speeksel Weefsel Haren Botten Bij bovenstaande sporen kan dierlijk DNA-onderzoek plaatsvinden.
4 Waarom worden dierlijke biologische sporen gebruikt bij forensisch onderzoek? Dieren zijn zeer vaak aanwezig in de humane samenleving. Honden en katten zijn de meest voorkomende huisdieren in Europa en Verenigde Staten. Dierlijke sporen kunnen dus van groot belang zijn bij misdrijven.
5 Waarom worden dierlijke biologische sporen gebruikt bij forensisch onderzoek? Dieren kunnen het slachtoffer zijn. Mishandeling en geweld door mensen of andere dieren. Dieren kunnen de daderzijn. Aanvallen van mensen/ kinderen en andere dieren (bijtincidenten). Dierlijke sporen kunnen een link vormen: Tussen een misdrijf/ plaats delict en een verdachte. Tussen een verdachte en een slachtoffer.
6 Welke vragen kunnen beantwoord worden met dierlijke biologische sporen? Bronniveau: Watis dit voor biologisch spoor? Wieis de donor van dit biologische spoor? Activiteitenniveau: Hoe komt dit biologische spoor hier? Waarleidt dit biologische spoor naartoe? Dit is belangrijk voor het maken van reconstructies en het verifiëren van verklaringen van getuigen/ verdachten.
7 Welke vragen kunnen beantwoord worden met dierlijke biologische sporen? Wat is dit voor biologisch spoor? Classificeren: Het aangetroffen spoor is bloed. Dit bloed is afkomstig van een hond. Wie is de donor van dit biologische spoor? Individualiseren: Het DNA-profiel van het hondenbloedspoor matcht met het referentie DNA-profiel van Rex.
8 De onderzoeksketen De politie is als eerste ter plaatste bij een misdrijf. De forensische opsporing onderzoekt het plaats delict en neemt samples. Deze samples worden onderzocht bij een forensisch instituut, zoals het NFI. Het gehele onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de Officier van Justitie.
9 De onderzoeksketen Bij het NFI wordt een onderzoeksplan opgesteld. Vervolgens worden stukken van overtuiging onderzocht op sporen. Indien sporen worden aangetroffen worden verdere laboratorium analyses uitgevoerd. Als eindproduct wordt een rapport geschreven aan de Officier van Justitie, wat in de rechtbank wordt gebruikt. Tijdens het hele proces is de kwaliteit gewaarborgd.
10 Zoeken naar sporen Blote oog Microscopisch
11 Technieken welke worden gebruikt bij DNA-isolatie forensisch DNA-onderzoek Specifiek DNA vermenigvuldigen met Polymerase kettingreactie (PCR) DNA zichtbaar maken met capillaire gelelektroforese
12 DNA-isolatie op het forensische lab Lyseren (= kapot maken) van cellen (4-16 uur) DNA bindt aan membraan Overige celonderdelen worden wegwassen DNA elueren(= losmaken van membraan) in een DNA vrij epje
13 PCR Verwarmen tot ±94 C DNA-strengen gaan uit elkaar Afkoelen tot ±55 C Primers plakken aan enkele DNA strengen Verwarmen tot 72 C Enzym DNA polymerase maakt nieuwe DNA-strengen vanaf primer Ongeveer keer herhalen: DNA verdubbelt iedere cyclus
14 Capillaire gel-elektroforese Kan op 1 base nauwkeurig scheiden Er kunnen twee typen analyses worden uitgevoerd: Fragment analyse: Verschil in grootte bij meerdere stukjes specifiek DNA Sequence analyse: Het achterhalen van de sequentie/basenvolgorde van een specifiek stukje DNA
15 Capillaire gel-elektroforese Tijd (t)
16 Dierlijk forensisch DNA-onderzoek Haplotype bepaling, D-loop regio Individualiseren, STR s (Short Tandem Repeats)
17
18 DNA Elke lichaamscel bevat hetzelfde DNA. Geslachtscel bevat de helft van het DNA. Karyogram Hond (78 chromosomen) Karyogram Kat (38 chromosomen)
19 Mitochondriaal DNA: DNA-onderzoek Is veelvuldig aanwezig in cellen. Wordt door moederlijke lijn doorgegeven. Classificeren van dieren. Kan goed uit haren worden gehaald. Nucleair DNA: Bevat al het erfelijke materiaal van de vader en moeder. Individualiseren van dieren. Verwantschapsonderzoek. Maar is erg moeilijk uit haren te halen, hiervoor is de haarwortel nodig.
20 Coderend versus niet-coderend DNA DNA is voor een deel coderend. Dit is minder dan 2 % van het DNA. Genen zijn de coderende delen (uiterlijke kenmerken). Het overgrote deel van DNA is niet coderend. Meer dan 98 % van het DNA is niet coderend. Dit zegt niets over de uiterlijke kenmerken. o.a. short tandem repeats en D-loop regio
21 Primers Primers zijn kleine stukjes enkelstrengs DNA welke gericht zijn tegen een specifiek stuk complementair DNA. De forward en reverse primer dienen als startpunt voor de PCR. Diersoort specifieke primers worden gebruikt, om te analysen van welke diersoort een spoor afkomstig kan zijn. Bijvoorbeeld: Het bloedspoor is afkomstig van een hond.
22 Haplotype bepaling, D-loop regio Met een haplotype bepaling kan bijvoorbeeld een hond in een groep worden ingedeeld (classificeren). Vergelijkbaar met bijvoorbeeld bloedgroepen. Bijvoorbeeld: Het hondenbloedspoor heeft haplotype A en de referentiehond heeft haplotype C. Het hondenbloedspoor en het referentiemateriaal komen niet overeen op haplotype.
23 Individualiseren, Short tandem repeats (STR) Met een STR-methode kan een karakteristiek DNAprofiel van bijvoorbeeld een hond worden verkregen (individualiseren). Bijvoorbeeld: Het DNA-profiel van het hondenbloedspoor matcht (niet) met het DNA-profiel van de referentiehond. De kans van voorkomen van het DNA-profiel (bewijswaarde) van de match wordt uitgerekend. Voor Humaan DNA-onderzoek is de kans van voorkomen voor een volledig DNA-profiel minimaal 1 op de
24 Individualiseren, Short tandem repeats Basis van forensisch DNA-onderzoek. 4 basen steeds herhaald (bv. GCAC-GCAC-GCAC). Het aantal herhalingen is het DNA-kenmerk. Wordt weergeven met een cijfer. Het aantal herhalingen van Short Tandem Repeats (STR) kan voor iedere hond verschillend zijn. De sequence van STRs voor alle honden is hetzelfde.
25 Short Tandem Repeat (STR) CTAGTAACCT TCATTCATTC ATTCATTGAC TGTTCATGTT CTAGTAACCT TCATTCATTC ATTCATTCAT TGACTGTTCA TGTT TCAT TCAT TCAT TCAT TCAT TCAT TCAT TCAT TCAT Chromosoom 1 4 5
26 Homozygoot
27 Heterozygoot
28 STRs voor HumaanForensisch DNAonderzoek Bron: 'De Essenties van forensisch biologisch onderzoek; Humane biologische sporen en DNA' en/of A.J. Meulenbroek.
29 Puzzelen met Pieken
30 STRs voor dierlijk forensisch DNAonderzoek Dit is een opkomend gebied, eerst lag de focus in de forensische wetenschappen op humane biologische sporen. Voor humaan DNA-onderzoek zijn meerdere gevalideerde STRkits verkrijgbaar op de markt. Dit is nog niet het geval voor alle diersoorten, forensische labs kunnen in-huis -methoden ontwikkelen, valideren en gebruiken. In de literatuur wordt gezocht naar mogelijke kandidaat STRs voor dierlijk forensisch DNA-onderzoek. Geschikte STRs voldoen aan meerdere criteria. Geselecteerde STRs worden getest, geoptimaliseerd en gevalideerd.
31 Criteria selectie geschikte STRs vanuit literatuur Duidelijke en ondubbelzinnige STRs. Robuuste amplificatie met PCR. Werkzaam onder suboptimale condities, zoals gedegradeerd DNA of een lage concentratie DNA. De STR moet een hoge discriminerende waarde hebben. Meerdere geselecteerde STRs moeten in multiplex geamplificeerd kunnen worden. STRs in multiplex moeten onafhankelijk overerven. Er moeten geen tot weinig artefacten gevormd worden. Idealiter zijn de specifieke forward en reverse primer sequenties bekend.
32 Geselecteerde STRs worden in het lab getest Er wordt getest of de geselecteerde STRs en bijbehorende primers werkzaam zijn. Als een multiplex STR-methode is opgezet wordt deze: Geoptimaliseerd (condities van lab apparatuur aanpassen) Gevalideerd (goedgekeurd voor gebruik bij forensische zaken).
33 Gevalideerde dierlijke STR-methode voor Forensisch DNA-onderzoek Indien een gevalideerde STR-methode voor bijvoorbeeld katten is opgezet, kan men: Individualiseren Welke kat is de donor van dit spoor? Kan van belang zijn bij zeer uiteenlopende misdrijven (zoals moord, mishandeling, inbraak en vermissing). Verwantschapsonderzoek uitvoeren Wie zijn de ouders van deze kat? Kan van belang zijn bij het fokken van (ras)dieren en vervalsing van documentatie.
34 Rapportage DNA-onderzoek Classificeren: Het aangetroffen spoor is bloed. Dit bloed is afkomstig van een hond. Het haplotype van het hondenbloedspoor is A en komt (niet) overeen met één of meerdere van de referentiehonden. Individualiseren: Het DNA-profiel van het bloedspoor matcht (niet) met het DNA-profiel van de referentiehond. Indien een match wordt gevonden: De geobserveerde match is (zeer veel) waarschijnlijker indien deze hond de donor is van het bloedspoor dan dat een random niet-gerelateerde hond de donor is van het bloedspoor.
35 Andere toepassingsgebieden van dierlijk biologisch forensisch onderzoek CITES, Beschermen van bedreigde diersoorten (ivoor, tijgervel, traditionele medicijnen). Smokkel van illegale goederen. Tegengaan van illegale jacht (konijnen, hazen). Reconstructie laatste maaltijd van een menselijk slachtoffer (vis, varken, koe, kip). Post mortem interval/ tijd van overlijden bepalen met insecten.
36 Andere toepassingsgebieden van niethumaanbiologisch forensisch onderzoek Bacteriën Aantonen van fecaal materiaal. Schimmels Verboden paddenstoelen, hallucinogeen en giftig. Planten CITES en smokkel, verboden planten als hennep, maaginhoud, individualisatie, verdachte linken aan een plaats.
37 Conclusie Er is meer dan enkel humane biologische sporen voor Forensisch onderzoek. Dierlijke, plantaardige, schimmel en bacteriële biologische sporen kunnen zeer belangrijk zijn bij Forensisch onderzoek. Bij uitlopende zaken als mishandeling, geweld, overval, moord, smokkel vervalsing documentatie, vergiftiging en illegale handel. Geld is nu nog vaak een beperkende factor. In de verenigde Staten is nu een groot bewustzijn, van het belang van niethumane biologische sporen.
38 Afsluitende lessen Puzzelen met pieken Verdieping in forensisch DNA-onderzoek Short Tandem Repeats Wie van de drie? DNA-mengprofielen (binnenkort) Dieren en DNA (binnenkort)
39 Vragen? Melanie Rosenhart Coördinator Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met Pieken
40 Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar: Taal van de tumor 3 Nog dit voorjaar een bezoek van een DNA-lab aan uw school? Puzzelen met pieken 10 (reizend) en 11 (locatie Amsterdam) Prenataal onderzoek bij planten 9 Bioinformatica: leven in de computer (doe-het-zelf variant) - 17 Inschrijven via onze website Inschrijving najaar 2013 start op donderdag 23 mei
41 Science labs DNA fingerprinting It s Academy Van alles met DNA doe je bij Forensisch DNA-onderzoek puzzelen met pieken Ook met Profielwerkstuk ondersteuning (6 november en 7 mei) Googelen met genen En meer Masterclasses, science labs individueel en leskisten (zie flyer) Meer informatie: of mail Bart Groeneveld: a.groeneveld@uva.nl
Figuur 1. Foto van de gevonden jas.
Stille getuigen Introductie In het practicum Puzzelen met pieken heb je kennis gemaakt met verschillende forensische technieken tijdens het oplossen van een overval. In deze les ga je aan de slag met een
Nadere informatienaar sporen Forensisch expert worden
Speuren B naar sporen Forensisch expert worden 3. Vaststellen identiteit Deze les ga je je verdiepen in één specifiek forensisch onderzoeksgebied. Je wordt als het ware zelf een beetje forensisch expert.
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Stille getuigen Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit der Natuurwetenschappen,
Nadere informatieDNA-lab dag. 9 maart 2012. Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken
DNA-lab dag 9 maart 2012 Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken Forensisch DNA-onderzoek: puzzelen met pieken Niveau Vak Leerdoelen Aansluitend bij Benodigde voorkennis indien apart gebruikt Bovenbouw
Nadere informatieTCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats
TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats In het practicum Puzzelen met pieken heb je kennis gemaakt met forensisch DNA-onderzoek. In het practicum heb je onder andere gehoord over short tandem repeats (STR s).
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Inleidende les + werkbladen Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands in samenwerking met Its Academy Tekst Gerrianne
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit
Nadere informatieDe Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent
De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste
Nadere informatieLeerlinghandleiding. Afsluitende module. Wie van de drie?
Leerlinghandleiding Afsluitende module Wie van de drie? Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands in samenwerking met Its Academy Tekst Gerrianne Koeman - van der Velde, Dianne Hamerpagt,
Nadere informatieHet DNA-profiel HOOFDSTUK 6. De berekende frequentie van voorkomen van DNA-profielen van tien of meer loci is altijd kleiner dan één op één miljard.
Het DNA-profiel HOOFDSTUK 6 De berekende frequentie van voorkomen van DNA-profielen van tien of meer loci is altijd kleiner dan één op één miljard. 135 136 13 Inhoudsopgave DNA 139 Elke cel hetzelfde DNA
Nadere informatieLief Dagboek, 11 augustus Harry kwam opeens opdagen en ik liet hem het eiland zien. Hij is zo lief en begripvol. Ik kon het niet helpen en
Wie van de drie? Introductie De twintigjarige Sophie weet niet wie haar vader is. Het enige dat ze over haar vader weet, is dat het een zomerliefde van haar moeder Donna was en dat hij weg was voordat
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Wie van de drie? Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit der Natuurwetenschappen,
Nadere informatieFORENSISCH DNA-ONDERZOEK VOORBEREIDENDE LES
FORENSISCH DNA-ONDERZOEK VOORBEREIDENDE LES Melanie Rosenhart werkt bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Bij het NFI werken wetenschappers die allerlei vragen proberen te beantwoorden die met
Nadere informatieDNA-profiling. ir. H.J.T. Janssen Gerechtelijk Laboratorium van het Ministerie van Justitie, Rijswijk
127 1 DNA-profiling ir. H.J.T. Janssen Gerechtelijk Laboratorium van het Ministerie van Justitie, Rijswijk 1. Inleiding 127 3 2. DNA-eigenschappen 127 3 3. DNA-vermeerderingstechniek (PCR) 127 4 4. Analyse
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 3 Morfologisch en DNA-onderzoek van haren
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek 3 Morfologisch en DNA-onderzoek van haren 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
Nadere informatieLijk in koffer, Ro-erdam 1927
Lijk in koffer, Ro-erdam 1927 Prof. Dr. Peter de Knijff Forensisch Laboratorium voor DNA Onderzoek (FLDO) Afdeling Humane GeneNca LUMC en het Forensisch Genomisch ConsorNum Nederland (FGCN) het begin van
Nadere informatieFORENSISCH DNA-ONDERZOEK HET PRACTICUM
FORENSISCH DNA-ONDERZOEK HET PRACTICUM Melanie Rosenhart werkt bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Bij het NFI werken wetenschappers die allerlei vragen proberen te beantwoorden die met strafrecht
Nadere informatieForensisch onderzoek. Ingmar de Heiden Forensische opsporing Amsterdam
Forensisch onderzoek Ingmar de Heiden Forensische opsporing Amsterdam Inhoud Wat is forensisch onderzoek? Rol van de forensische opsporing Forensische onderzoeksmogelijkheden Gebruik van verpakkingsmateriaal
Nadere informatiePeriode 9 deel 2 DNA TECHNIEKEN
Periode 9 deel 2 DNA TECHNIEKEN Lesstof toets 9.2 Biologie voor het MLO zesde druk Hfdst 15.5 DNA technieken Het oude boek (vijfde druk) heeft dit hoofdstuk niet Technieken Biotechnologie Onder biotechnologie
Nadere informatieH. DNA-vingerafdrukken. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteurs Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40624 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieDNA onderzoek in Gerechtszaken 1 oktober 2008
DNA onderzoek in Gerechtszaken 1 oktober 2008 Jean-Jacques Cassiman Leuvens Instituut voor Forensische Geneeskunde UZ Leuven Kern DNA CME 06 mrna: 3% of the DNA Protein ncrna:? % of the DNA Gene regulation
Nadere informatieNieuw DNA-onderzoek Nicky Verstappen. Uw hulp is onmisbaar bij het oplossen van dit misdrijf
Nieuw DNA-onderzoek Nicky Verstappen Uw hulp is onmisbaar bij het oplossen van dit misdrijf 1 Het mysterie rond de dood van Nicky Verstappen In de nacht van zondag 9 op maandag 10 augustus 1998 verdween
Nadere informatieFORENSISCH DNA-ONDERZOEK
FORENSISCH DNA-ONDERZOEK HANDLEIDING VOOR DOCENTEN Voor u ligt de docentenhandleiding bij het practicum forensisch DNA-onderzoek, onderdeel van de leskist DNA. De leskist DNA bestaat uit vier afzonderlijke
Nadere informatieW18 Zelf aan de slag met de leskist DNA. Caspar Geraedts (De Praktijk / VU)
W18 Zelf aan de slag met de leskist DNA Caspar Geraedts (De Praktijk / VU) IK DOELEN Aan het eind van de workshop weet je wat je moet regelen om bij jou op school met de leskist DNA te kunnen werken, weet
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. Samenvatting interpretatie DNA-bewijs
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek Samenvatting interpretatie DNA-bewijs 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieVerdieping: DNA alleen onvoldoende bewijs
Verdieping: DNA alleen onvoldoende bewijs Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen luisteren naar een radiofragment van Goedemorgen Nederland en lezen een tekst uit dagblad Trouw over de bewijsvoering
Nadere informatieCBRNe bij het Nederlands Forensisch Instituut. Vooruitstrevende technieken en diepgaande kennis
CBRNe bij het Nederlands Forensisch Instituut Vooruitstrevende technieken en diepgaande kennis Toonaangevend forensisch CBRNe-onderzoek Het CBRNe-programma van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI)
Nadere informatiehumaan mitochondriaal DNA-onderzoek
Vakbijlage Inhoudsopgave 1. De vakbijlage algemeen 2. Wanneer is mt een optie? 3. Introductie mtdna 4. Hoe ziet een mtdna-profiel eruit? 5. De begrippen haplotype en haplogroep 6. Een voorbeeld van een
Nadere informatieSimulatie van een DNA-vaderschapstest
Simulatie van een DNA-vaderschapstest Concreet voorbeeld (Art. Lode Ramaekers Het belang van Limburg do. 24/01/02) Manu (fictieve naam) wil zekerheid, klaarheid over het biologische vaderschap van het
Nadere informatieEDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT
EDERL DSFORE SISHIN IUU De Essenties van forensisch DN-onderzoek 5 Het DN-profiel 2006 Nederlands Forensisch Instituut lle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
Nadere informatiePraktische opdracht ANW DNA bij misdrijven
Praktische opdracht ANW DNA bij misdrijven Praktische-opdracht door een scholier 1587 woorden 21 maart 2007 7,2 10 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstukkenindeling 1. Inleiding 2. DNA 3. Hoe gaat men te werk
Nadere informatieGenetische Genealogie (DNA verwantschapsonderzoek) Kees van der Beek Gepensioneerd beheerder Nederlandse DNA databank voor strafzaken
Genetische Genealogie (DNA verwantschapsonderzoek) Kees van der Beek Gepensioneerd beheerder Nederlandse DNA databank voor strafzaken 1 Inhoud presentatie Wat is DNA Hoe erft DNA over van ouder op kind
Nadere informatieVaststellen van de identiteit van een Nomen Nescio
Vaststellen van de identiteit van een Nomen Nescio Laatste kans op identificatie Als het graf van een onbekende (Nomen Nescio, of NN er) wordt geruimd, dan is dit de laatste kans om de identiteit vast
Nadere informatieHet menselijk genoom. Inleiding Medisch Technische Wetenschappen. Bioinformatica Deel 2. Gevouwen chromosoom. X chromosoom DNA.
Het menselijk genoom Het menselijk genoom (DN) bestaat uit: Mega Basenparen (MB),,, C,. Inleiding Medisch echnische Wetenschappen Bioinformatica Deel Michael Egmont-Petersen Het menselijk DN is ingedeeld
Nadere informatieBewijsvoering op basis van DNA-profielen en -databases
39 Bewijsvoering op basis van DNA-profielen en -databases P. de Knijff* Sinds 1 september 1994 is in Nederland het gebruik van DNA ten behoeve van misdaadbestrijding bij wet vastgelegd. Na een aanpassing
Nadere informatieDNA in strafzaken: een analyse van het gebruik. Caroline Stappers 26 april 2018
DNA in strafzaken: een analyse van het gebruik Caroline Stappers 26 april 2018 DNA Bevat genetisch informatie Uniek voor ieder individu (m.u.v. identieke tweelingen) Gelijk in iedere cel (bv. speeksel,
Nadere informatiePraktische opdracht ANW DNA
Praktische opdracht ANW DNA Praktische-opdracht door een scholier 2164 woorden 16 april 2002 7,2 35 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Verslag DNA Onderzoek: -Hoe werkt het -In de praktijk
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 5 Het DNA-profiel
EDERL DSFORE SISHIN IUU De Essenties van forensisch DN-onderzoek 5 Het DN-profiel 2007 Nederlands Forensisch Instituut lle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
Nadere informatieWelke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?
Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande
Nadere informatieOPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2
Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen Deeltoets 2 OPEN VRAGEN Datum: donderdag 18 december 2014 Tijdstip: 13:00 uur tot 16:00 uur Naam Studentnummer 1 OPEN VRAGEN 35a
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 10 Begrippen
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek 10 Begrippen 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
Nadere informatieDNA-verwantschapsonderzoek in de strafrechtpraktijk
Drs. A.J. Meulenbroek, dr. K. Slooten, mr. D.J.C. Aben, drs. C. van Kooten en dr. A.J. Kal* DNA-verwantschapsonderzoek in de strafrechtpraktijk Op 1 april 2012 is nieuwe DNA-wetgeving in het strafrecht
Nadere informatieInformatiebrochure. Over DNA-onderzoek. 10 jaar Forensisch DNA-laboratorium UZA
Informatiebrochure Over DNA-onderzoek 10 jaar Forensisch DNA-laboratorium UZA 1. DNA in ons lichaam...4 1.1 Erfelijk materiaal...4 1.2 Uniek voor alle wezens...4 1.3 Identiek in alle cellen...4 2. DNA
Nadere informatieComplexe DNA-profielen
Complexe DNA-profielen Inleiding Bij een DNA-onderzoek worden DNA-profielen bepaald en met elkaar vergeleken. Bij forensisch DNA-onderzoek wordt bijvoorbeeld een DNA-profiel van een verdachte vergeleken
Nadere informatieInleiding. Achtergrond van het DNA-onderzoek
6 Inleiding naar biologisch vaderschap, moederschap, ouderschap of andere familierelaties kan worden uitgevoerd wanneer er verschil van mening of twijfel bestaat omtrent de biologische verwantschap. Bijvoorbeeld
Nadere informatieDNA-onderzoek van minimale biologische sporen; gevoelige problematiek
PROF. DR. A.D. KLOOSTERMAN EN DRS. A.J. MEULENBROEK * DNA-onderzoek van minimale biologische sporen; gevoelige problematiek Het standaard forensisch DNA-onderzoek is één van de meest onderzochte, robuuste
Nadere informatieDe Minister van Justitie
POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 E-MAIL info@cbpweb.nl INTERNET www.cbpweb.nl AAN De Minister van Justitie DATUM 18
Nadere informatieDigitale sporen Kansen voor de opsporing. Christianne de Poot
Digitale sporen Kansen voor de opsporing Christianne de Poot opsporing en bewijs Opsporing en vervolging van misdrijven (strafrechtelijk onderzoek) Reactief onderzoek: Inzetten van opsporingsmiddelen om
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 4 Forensisch onderzoek en bewijswaarde van biologische contactsporen
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek 4 Forensisch onderzoek en bewijswaarde van biologische contactsporen 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieInformatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut
Informatie voor nabestaanden Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Inhoud Gerechtelijke sectie 4 Beslissing tot sectie 4 Het onderzoek bij een sectie 5 Resultaten van een sectie
Nadere informatieDNA practicum De modellenwereld van DNA
DNA practicum De modellenwereld van DNA Inleiding Alle eigenschappen van een plant, zoals de grootte, de vorm van het blad, en de enzymen die nodig zijn voor de fotosynthese, liggen opgeslagen in het DNA.
Nadere informatieInformatie voor nabestaanden. Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut
Informatie voor nabestaanden Gerechtelijke sectie bij het Nederlands Forensisch Instituut Inhoud Gerechtelijke sectie 4 Beslissing tot sectie 4 Het onderzoek bij een sectie 5 Resultaten van een sectie
Nadere informatieleerlinghandleiding Afsluitende module Complexe DNA-profielen
leerlinghandleiding Afsluitende module Complexe DNA-profielen Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands in samenwerking met Its Academy Tekst Melanie Rosenhart Vormgeving Identim, Wageningen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)
Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting door CÃ line 1065 woorden 5 juli 2016 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie P4 Hoofdstuk 7 1 Uniek Eigenschappen
Nadere informatieDNA-onderzoek bij veroordeelden
Regelingen en voorzieningen CODE 6.5.2.3 DNA-onderzoek bij veroordeelden algemene informatie bronnen ministerie van Veiligheid en Justitie: www.rijksoverheid.nl, januari 2011 brochure de wet DNA-onderzoek
Nadere informatieDe Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden
De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden Inhoud Inleiding 2 DNA-onderzoek 2 De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden 3 Voor wie? 4 Waar? 6 De afname 7 Hoe lang blijven gegevens bewaard? 7 Voordelen 8 Bezwaar
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Complexe DNA-profielen Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit der Natuurwetenschappen,
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 7 Interpretatie van DNA-bewijs II
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek 7 Interpretatie van DNA-bewijs II onvolledige DNA-profielen en DNA-mengprofielen 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten
Nadere informatieover Darwin en genomics
C C. Veranderingen in DNA Je gaat nu zelf onderzoek doen op basis van gegevens van het Forensisch Laboratorium voor DNA Onderzoek. Prof. dr. Peter de Knijff, die als geneticus bij dat laboratorium werkt,
Nadere informatieModule A: Van wie zijn de bloedsporen op het dode lichaam?
Module : Van wie zijn de bloedsporen op het dode lichaam? Situatieschets Bij het onderzoek door de politie is gebleken dat er op het lichaam van Willem bloedsporen zijn gevonden. Dat kan natuurlijk het
Nadere informatieHet Nederlands Forensisch Instituut. In feiten het beste
Het Nederlands Forensisch Instituut In feiten het beste Het Nederlands Forensisch Instituut Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) bestaat bijna 70 jaar. Wat in de jaren 40 van de vorige eeuw begon
Nadere informatieDe Minister van Justitie
= POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 E-MAIL info@cbpweb.nl INTERNET www.cbpweb.nl AAN De Minister van Justitie DATUM
Nadere informatieOpgeschminkte lijkvlekken
De waarheid vinden met forensische opsporing Opgeschminkte lijkvlekken Forensics is een wondermiddel, maar ook noeste arbeid. Jeroen Hofman ging mee op oefening met studenten. foto s Jeroen Hofman tekst
Nadere informatieWerkstuk Biologie DNA
Werkstuk Biologie DNA Werkstuk door een scholier 3345 woorden 27 mei 2005 6,3 94 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Ik heb DNA als onderwerp van mijn werkstuk gekozen omdat DNA de basis is van het
Nadere informatieNFI Academy. Sleutel tot de expertise van het Nederlands Forensisch Instituut
NFI Academy Sleutel tot de expertise van het Nederlands Forensisch Instituut NFI Academy Sleutel tot de expertise van het Nederlands Forensisch Instituut Met ruim 500 professionals en expertise in meer
Nadere informatieDeze drie stappen vormen een cyclus die 25-40 keer herhaald wordt (Fig. 7.1.).
Hoofdstuk 7 Polymerase ketting reactie De polymerase ketting reactie (PCR) is een snelle in vitro methode voor de selectieve amplificatie van een specifiek geselecteerd deel van een DNA-sequentie. Dit
Nadere informatieNiet-Humane Biologische Sporen. Toepassing in forensisch onderzoek
Niet-Humane Biologische Sporen Toepassing in forensisch onderzoek Niet-Humane Biologische Sporen Een moddervlek op de zijkant van een auto, een blaadje onder een schoen en de veer van een havik hebben
Nadere informatiemaart 2014 Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie Forensisch onderzoek en beleidsondersteunende studies
maart 2014 Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie Forensisch onderzoek en beleidsondersteunende studies 2 HET NICC ONDER DE LOEP Het NICC haalt veel uit weinig. Letterlijk. Want hoe minimaal,
Nadere informatieLeidraad en praktische handvatten voor de jurist bij het doorgronden van conclusies forensisch DNA-onderzoek
Drs. A.J. Meulenbroek* Leidraad en praktische handvatten voor de jurist bij het doorgronden van conclusies forensisch DNA-onderzoek Met de onverminderd snelle ontwikkelingen in de DNA-technologie nemen
Nadere informatieBasisstof 7 Genetische variatie
Afbeelding 33. RNA-interferentie.1 RNA bevat 2 complementaire sequenties die aan elkaar plakken, zodat er een haarspeld structuur ontstaat (1 van afbeelding 33). Het enzym Dicer knipt het dubbele RNA in
Nadere informatieDe Essenties van forensisch DNA-onderzoek. 8 Interpretatie van DNA-bewijs III
EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT De Essenties van forensisch DNA-onderzoek 8 Interpretatie van DNA-bewijs III de context van de berekende frequentie 2007 Nederlands Forensisch Instituut Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieV6 Oefenopgaven oktober 2009
V6 Oefenopgaven oktober 2009 Fitness Met fitness wordt in de biologie bedoeld het vermogen van genotypen om hun allelen naar de volgende generatie over te dragen. De fitness wordt uitgedrukt in een getal
Nadere informatieModule E: Van wie zijn de haren op het dode lichaam?
Module E: Van wie zijn de haren op het dode lichaam? Situatieschets Bij het onderzoek door de politie is gebleken dat er op het lichaam van Willem enkele haren zijn gevonden. Die kunnen afkomstig zijn
Nadere informatiebiologie havo 2015-II
Tasmaanse duivel De Tasmaanse duivel (afbeelding 1) is met zijn lengte van 60 cm het grootste vleesetende buideldier. Het zijn agressieve dieren die tijdens het gezamenlijk verorberen van een prooi of
Nadere informatieRecht doen met forensisch DNA-onderzoek
1 Recht doen met forensisch DNA-onderzoek Inaugurele rede A.D. Kloosterman 14 januari 2010 14.30 uur Aula van de UvA (Lutherse Kerk), Singel 411, 1012 WN Amsterdam Mevrouw de Rector Magnificus, Mijnheer
Nadere informatieKennislink.nl. Reizende criminelen langer uit handen van de politie. Slechts kwart van misdrijven opgehelderd
Kennislink.nl Discussieer mee: Allemaal de beste van de klas?! Onderwerpen Publicaties Over Kennislink Nieuwsbrief Zoek Leven, Aarde & Heelal Gezondheid, Hersenen & Gedrag Mens & Maatschappij Energie &
Nadere informatieDevelopment of RNA Profiling Tools and the Implementation in Forensic Casework P.A. Lindenbergh
Development of RNA Profiling Tools and the Implementation in Forensic Casework P.A. Lindenbergh Nederlandse Samenvatting Binnen het huidige forensische onderzoek wordt genetische informatie in toenemende
Nadere informatie3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Veiligheidsvoorschriften 9 1.1 Genen en hun vererving 9 1.2 Genotype en fenotype 14 1.3 Erfelijke gebreken 18 1.4 Genfrequenties 25 1.5 Afsluiting 27 2 Fokmethoden 28 2.1
Nadere informatienaar sporen Over speurders en sporen
A Speuren naar sporen Over speurders en sporen Je hebt misschien wel eens een aflevering van CSI gezien. In deze serie zie je forensisch onderzoekers aan het werk, die op allerlei manieren proberen om
Nadere informatieDe antwoorden op vragen 1 en 2, 3 en 4, en 5 t/m 8 graag op verschillende vellen schrijven. Vergeet ook niet op de 3 vellen je naam en studentnr.
Tentamen Genoombiologie, 28 Oktober 2009, 9.00-11.45 h De antwoorden op vragen 1 en 2, 3 en 4, en 5 t/m 8 graag op verschillende vellen schrijven. Vergeet ook niet op de 3 vellen je naam en studentnr.
Nadere informatieFiguur 1: schematische weergave van een cel
Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën
Nadere informatieErfelijkheid. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VMBO-GL en TL Erfelijkheid biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 30 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat
Nadere informatieNederlandse Voedsel- en Warenautoriteit FOUT: BRON VAN VERWIJZING NIET GEVONDEN
Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 43006 3540 AA Fout: Bron van verwijzing niet gevonden De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directie
Nadere informatieInformatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden
Informatie voor nabestaanden bij niet natuurlijk overlijden 1 Deze informatiebrochure is aan u overhandigd omdat een familielid of naaste van u plotseling en/of ten gevolge van een niet natuurlijke oorzaak
Nadere informatie2 Leg uit hoe de verschillende subtypes van Chlamydia trachomatis zijn ontstaan. Beschrijf de rol van antibioticagebruik hierin.
Examentrainer Vragen Nieuwe DNA-test voor chlamydia Chlamydia is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening (soa) en kan onder meer leiden tot onvruchtbaarheid. In Nederland worden jaarlijks
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 168 Wijziging van het Wetboek van Strafvordering en de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden in verband met de introductie van DNA-verwantschapsonderzoek
Nadere informatieBewijskracht van onderzoek naar biologische sporen en DNA
Bas Kokshoorn, Bart Aarts, Jord Nagel en Jerien Koopman* Bewijskracht van onderzoek naar biologische sporen en DNA Deel 2. Bronniveau Dit is het tweede deel van een drieluik waarin de theorie voor criminalistische
Nadere informatieHERKANSINGSTENTAMEN Moleculaire Biologie deel 2, 5 Jan 2007
HERKANSINGSTENTAMEN Moleculaire Biologie deel 2, 5 Jan 2007 NAAM: STUDENTNUMMER: CONTROLEER OF DIT TENTAMEN 14 PAGINA S BEVAT. Veel succes! o Je mag de achterkant van het papier ook zo nodig gebruiken,
Nadere informatieGrootschalig DNA-verwantschapsonderzoek
Lex Meulenbroek en Diederik Aben* Grote doorbraken, toenemende mogelijkheden, hoe verder? kan een belangrijke rol spelen bij de oplossing van zware misdrijven. De doorbraken in de spraakmakende Nederlandse
Nadere informatieForensische Statistiek
Korteweg-de Vries Instituut voor Wiskunde Universiteit van Amsterdam Wiskunde D-dag 1 juni 2011 Outline Misdrijf 1 Misdrijf 2 3 4 Outline Misdrijf 1 Misdrijf 2 3 4 Forum Romanum Forensisch Forum = markt
Nadere informatieEen mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan.
Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Qu3 / DNABAR Noorderlicht 2010 Voorwoord 3 Dit boekje is een initiatief van de afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Nadere informatieWelke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?
Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet
Nadere informatie2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting
Nadere informatienaar sporen Zelf casussen oplossen
Speuren C naar sporen Zelf casussen oplossen 1. Een dode dokter Mevrouw P. is huisarts. Op zondagavond 11 januari wordt mevr. P. dood aangetroffen in de slaapkamer van haar huis. Ze heeft twee wonden aan
Nadere informatieDesoxyribose heeft 5 C-atomen. De fosfaatgroep zit aan het 5e C-atoom en de stikstofbase aan het 1e C-atoom.
Desoxyribose heeft 5 C-atomen. De fosfaatgroep zit aan het 5e C-atoom en de stikstofbase aan het 1e C-atoom. Afbeelding 2. DNA-nucleotide.1 Bij het aan elkaar koppelen van nucleotiden gaat het 3e C-atoom
Nadere informatieDownloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.103565
Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.103565 File ID Filename Version uvapub:103565 Samenvatting unknown SOURCE (OR PART
Nadere informatieKlinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving
Klinische Genetica Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Bij uw bezoek aan de polikliniek Klinische Genetica heeft de klinisch geneticus of een genetisch consulent
Nadere informatieChromosoomonderzoek bij herhaalde miskramen
Chromosoomonderzoek bij herhaalde miskramen Een miskraam betekent vrijwel altijd een teleurstelling voor een vrouw en haar partner. Al snel zal de vraag naar de oorzaak gesteld worden; na een tweede miskraam
Nadere informatiebiologie vwo 2017-I Gespierder door gendoping
Gespierder door gendoping Het overdragen van genetisch materiaal naar menselijke cellen voor de behandeling van ziektes bevindt zich nog in een experimenteel stadium. Deze techniek zou ook gebruikt kunnen
Nadere informatie