onderwijswetenschappen

Transcriptie

1 STUDIEGIDS onderwijswetenschappen master - schakelprogramma s - master uitlopend Open Universiteit

2 Inhoud 03 Voorwoord 04 Studeren aan de Open Universiteit 05 Programma s Onderwijswetenschappen Masteropleiding Onderwijswetenschappen Schakelprogramma s Uitlopende master 12 Het vakgebied Onderwijswetenschappen 15 Studiebegeleiding Staf Onderwijswetenschappen 16 Starten met de studie Toelating en inschrijving Kosten 17 Tentamen 19 Cursusbeschrijvingen 42 Voor studenten Opleidingscommissie Studentenraad Alumni en promoveren 43 Studiefaciliteiten 45 Procedures en regelgeving 46 Service en informatie

3

4 Voorwoord Professionaliseren in het vakgebied is voor mensen die werken in het onderwijsveld noodzakelijk. Door het volgen van de master Onderwijswetenschappen bij de Open Universiteit kunt u uw kennis en vaardigheden op een academisch niveau verder ontwikkelen. Het volgen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen is goed te combineren met een sociaal leven en een baan. Om u als student te motiveren, wordt steeds gezocht naar een goede aansluiting tussen de studie en de werksituatie. In verschillende cursussen van de opleiding is het mogelijk praktijkervaringen en eigen casuïstiek in te brengen. Met de eigen onderwijspraktijk als startpunt wordt gewerkt aan wetenschappelijke en theoretische verdieping. Op deze wijze komen we als opleiding tegemoet aan uw individuele leerbehoeften. Om u te helpen de opleiding met succes af te ronden en uw diploma te behalen binnen een bepaald tijdsbestek is de opleiding optimaal voor u gestructureerd. U kunt de master in twee jaar afronden als u 30 EC per jaar behaalt. Dit betekent dat u de - bij voltijds studeren eenjarige - master (60 EC) in deeltijd volgt. Maar als dat te veel tijdsbeslag betekent, is het ook mogelijk om 15 EC per jaar te bestuderen. Welke route u ook volgt, samen met een mentor bepaalt u het voor u beste studiepad om effectief en efficiënt te kunnen studeren. U studeert nooit alleen, want alle cursussen zijn binnen een jaar geprogrammeerd in kwartielen met een vast begin en eindpunt. Samen met medestudenten werkt u toe naar het behalen van een cursus. De studietaken in een cursus worden uitgewerkt onder begeleiding van een docent en feedback van medestudenten en docenten zorgt dat u zich verbonden voelt met de opleiding. Via digitale media wordt het onderwijs vormgegeven volgens de principes van actief leren. Zo worden er virtuele bijeenkomsten georganiseerd en vormen discussiefora een vast onderdeel van een cursus. Tussentijdse deadlines leiden u naar het behalen van een goed resultaat. Het aanbieden van deze gestructureerde vorm van online activerend onderwijs maakt dat studenten zich meer betrokken voelen bij de opleiding omdat ze samen studeren met medestudenten en de docent meer zichtbaar is en sturing geeft aan het leerproces. Dit leerproces wordt binnen de opleiding via de online leeromgeving youlearn ondersteund. De omgeving biedt veel mogelijkheden tot interactie met medestudenten en docenten. Mocht u niet voldoen aan de toelatingseisen voor de master Onderwijswetenschappen, dan bieden we u een schakeltraject. Dit traject met een studiebelasting van ca. 30 EC geeft, na het behalen, rechtstreeks toegang tot de master. U kunt uzelf verder professionaliseren en uw expertise in uw vakgebied vergroten door het volgen van de master Onderwijswetenschappen. Door het vergroten van uw kennis en vaardigheden op het gebied van de onderwijswetenschappen en deze in te zetten in de dagelijkse praktijk draagt u bij aan beter en meer innovatief onderwijs en verbetert u uw carrièreperspectief. Ik wens u bij het studeren veel leerplezier. Prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Decaan faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen 3

5 Studeren aan de Open Universiteit Wanneer u studeert aan de Open Universiteit betekent dat dat u activerend online onderwijs volgt. De leeractiviteiten dagen uit tot het actief verwerken en omgaan met de leerstof; u kunt uw eigen casuïstiek inbrengen; opdrachten kunnen binnen de beroepspraktijk worden uitgevoerd; en er is aandacht voor actualiteiten en recente ontwikkelingen binnen het domein. Online wil zeggen: beschikbaarheid van bronnen, interacties, en leeractiviteiten vinden bij voorkeur online plaats. De docent is hierbij de expert en het gezicht van de cursus. Kenmerken van de studie Studiepunten en modulen De omvang van de cursussen wordt uitgedrukt in studiepunten (EC). De cursussen uit de masteropleiding hebben een omvang van 7,5 EC. De cursus Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen is opgesplitst in drie delen van elk 2,5 EC. De masterthesis heeft een omvang van 22,5 EC. Masteropleiding Onderwijswetenschappen 6 cursussen = 60 EC Studiemateriaal en de elektronische leeromgeving Het studiemateriaal van een cursus bestaat uit studieopdrachten en informatiebronnen. De studieopdrachten vindt u in het elektronisch werkboek. De informatiebronnen kunnen bestaan uit cursusboeken en/of e-literatuur en multimediale programmatuur, maar ook uit informatie die u zelfstandig verzamelt. Alle cursussen worden online begeleid. Via de elektronische leeromgeving blijft u op de hoogte van cursusgebonden informatie, ontvangt u studieopdrachten, kunt u uw uitwerkingen uploaden en contact onderhouden met andere studenten en docenten via onder meer discussieforums. Indien u een schakelprogramma doorloopt, volgt u ook cursussen (met S-code), die begeleid worden via Studienet en cursussen (met O-code) die begeleid worden via OpenU. Onderwijs- en examenregeling (OER) Aan de basis van de bachelor- en masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door het College van bestuur vastgesteld na advies van de Commissie voor de examens, de facultaire opleidingscommissie en de studentenraad. In deze regeling staan het onderwijsprogramma beschreven én de rechten en plichten van de student. Jaarlijks vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe regeling aangeboden. Een belangrijk onderdeel van de OER wordt gevormd door de Uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. De integrale Onderwijs- en examenregeling en Uitvoeringsregelingen kunt u terug vinden op de website. Opbouw - Aanschuifonderwijs: cursussen uit het aanbod van andere universiteiten kunnen worden ingebracht in het schakelprogramma, echter niet in de master. - Individuele overgangsregeling: maximaal 1 cursus uit het aanbod van de andere faculteiten van de Open Universiteit kan worden ingebracht in het schakelprogramma, echter niet in de master. Zowel voor aanschuifonderwijs als de individuele overgangsregeling moet er een duidelijke samenhang zijn tussen de in te brengen cursus en de doelstelling van de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Mocht u gebruik willen maken van deze regelingen, dan kunt u een verzoek indienen bij het College voor de examens. Nederlands en Engels in de opleidingen Het cursusmateriaal bestaat deels uit Nederlandstalige teksten. In toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van Engelstalig cursusmateriaal. De reden hiervoor is dat bepaalde vakgebieden voornamelijk Engelstalig zijn of dat het cursusonderwerp een internationale oriëntatie heeft. In de masteropleiding is het aandeel Engels beduidend groter dan in een bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internationaal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. De tentamens worden in de Nederlandse taal afgenomen. Lerarenbeurs Bent u bevoegd leraar in het primair, voortgezet of (voortgezet) speciaal onderwijs, of in het middelbaar of hoger beroepsonderwijs? Of bent u ambulant begeleider of invalkracht? Dan kunt u een Lerarenbeurs voor scholing bij DUO aanvragen als u uw professionele niveau wilt verhogen, uw vakkennis wilt verdiepen of u wilt specialiseren. U kunt een Lerarenbeurs aanvragen voor de masteropleiding Onderwijswetenschappen (inclusief schakeltraject). U kunt als leraar één maal in uw onderwijsloopbaan gebruik maken van de Lerarenbeurs voor scholing voor het volgen van een opleiding. De masteropleiding Onderwijswetenschappen is geregistreerd in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO) onder nummer en het BRIN nummer is 22NC. 4

6 Programma s Onderwijswetenschappen In deze studiegids treft u het onderwijsaanbod aan op het gebied van Onderwijswetenschappen. Met dit aanbod kunt u bijblijven in het vakgebied en u verder professionaliseren. De studie valt te combineren met een sociaal leven en een baan, maar studie vergt natuurlijk wel de nodige tijd. In de opleiding wordt gezocht naar een vruchtbare aansluiting tussen studie en praktijk. Praktijkervaringen en casuïstiek kunnen in diverse cursussen worden ingebracht. De master Onderwijswetenschappen is ondergebracht in de faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit. De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) heeft de opleiding Onderwijswetenschappen geaccrediteerd op basis van het beoordelingsrapport van de Quality Assurance Netherlands Universities (QANU). De NVAO waarborgt de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Een accreditatie door het NVAO is noodzakelijk om officieel getuigschriften (diploma s) te mogen verstrekken. In de Keuzegids Masters 2014 en 2015 krijgt de master Onderwijswetenschappen een goede beoordeling en staat de opleiding op de tweede plaats in de ranglijst van het vakgebied. Vooral op de aspecten inhoud van het programma, docenten, wetenschappelijke vorming en communicatie met studenten oogst Onderwijswetenschappen positieve waarderingen. 5

7 1. Masteropleiding Onderwijswetenschappen Onderwijswetenschappen is een wetenschappelijke opleiding. Dat betekent dat u bij alle problemen die u in de studie gaat aanpakken wetenschappelijke methoden van onderzoek en evaluatie zult leren hanteren. Ook wordt de nodige aandacht besteed aan ontwerpen en ontwerp-gebaseerd onderzoek. Indien u aan de masteropleiding wilt deelnemen, dient u te voldoen aan een aantal formele eisen op het gebied van vooropleiding. Structuur Inschrijving is op elk moment vóórafgaand aan de cursus mogelijk. U heeft dan een inschrijfduur van 12 maanden met drie tentamenkansen. De OU heeft het academisch jaar ingedeeld in vier kwartielen van elk tien weken waarin begeleiding wordt gegeven, met aansluitend een tentamenweek. De nominale studielast is 30 EC op jaarbasis, dus 7,5 EC per kwartiel. Een vak heeft een vaste startdatum (altijd aan het begin van een kwartiel) en een vaste einddatum (altijd aan het eind van een kwartiel). U heeft de begeleiding en feedbackmomenten nodig om het tentamen te kunnen maken. Een vak wordt direct afgesloten met het tentamen (of eindopdracht) in de aansluitende tentamenweek. Een tentamen kan herkanst worden in de tentamenweek van het volgend kwartiel. De derde en laatste tentamenmogelijkheid is kort voor verloop van de inschrijfperiode van 12 maanden. De masterthesis heeft geen vaste begin- en einddatum en heeft een langere inschrijfduur. Rooster Master Onderwijswetenschappen Studenten kunnen de opleiding volgen in verschillende tempi. Het aanbevolen tempo is een tempo waarin studenten 30 EC in een jaar behalen. Dan doet een student over de master, die in totaal 60 EC in beslag neemt, twee jaar. Een lager tempo van 15 EC per jaar is ook mogelijk. U volgt dan een kwartiel en slaat het volgende kwartiel over om dan tijd aan andere zaken dan uw studie te besteden. Studenten kunnen in principe tijdens elk kwartiel starten met de opleiding, maar het verdient de aanbeveling te starten in het september- of het februarikwartiel, omdat in deze kwartielen de oriënterende cursus Onderwijswetenschappen: de basis wordt gegeven. Het onderwijs wordt verzorgd in vier kwartielen, waarbij het eerste kwartiel begint in september, het tweede in november, het derde in februari en het vierde in april. Elk kwartiel bestaat uit 10 weken studietijd en een week voor het afleggen van een tentamen (of inleveren van een eindopdracht). Cursusaanbod Master Onderwijswetenschappen Kwartiel 1 Kwartiel 2 Kwartiel 3 Kwartiel 4 Sep - Nov Nov - Feb Feb - Apr Apr - Jul Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijs- Ontwerpen van onderwijs Atelier de basis onderzoek Ontwerpen van onderwijs Atelier Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijsde basis onderzoek Start in kwartiel 1 t/m 4 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 1, 2 en 3* Masterthesis Atelier * Externe conferentie alleen te volgen in overleg met de examinator 6

8 Cursusrooster master Onderwijswetenschappen Kwartiel 1 Kwartiel 2 Kwartiel 3 Kwartiel 4 1 sept. t/m 6 nov nov. t/m 29 jan feb. t/m 22 april mei t/m 8 juli 2016 OM0003 OM0203 OM0103 OM0303 Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijs- Ontwerpen van onderwijs Atelier de basis onderzoek OM0103 OM0303 OM0003 OM0203 Ontwerpen van onderwijs Atelier Onderwijswetenschappen: Methoden voor de basis onderwijsonderzoek Begeleidingsvrije periode 25 dec. t/m 2 jan OM0303 Atelier Tentamenweek Tentamenweek Tentamenweek Tentamenweek 9 t/m 12 nov t/m 3 feb t/m 28 april t/m 18 aug Roostervrije periode 8 t/m 12 feb e herkansingsweek 1e herkansingsweek 1e herkansingsweek 1e herkansingsweek 1 t/m 3 feb t/m 28 april t/m 18 aug. 16 feb Laatste herkansingsweek Kort voor verloop van Kort voor verloop van Kort voor verloop van 16 t/m 18 aug de inschrijfperiode van de inschrijfperiode van de inschrijfperiode van 12 maanden 12 maanden 12 maanden Start in kwartiel 1 of 2 of 3 of 4 OM0001 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 1 OM0101 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 2 OM0201 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 3 OM9909 Masterthesis Opleidingsschema master Onderwijswetenschappen code titel begeleidingsvorm tentamenvorm blz. OM0003 Onderwijswetenschappen: de basis Online begeleiding en virtuele klas opdracht 20 OM0103 Ontwerpen van onderwijs Online begeleiding en virtuele klas opdracht 20 OM0203 Methoden voor onderwijsonderzoek Online begeleiding en virtuele klas Opdracht + 22 Schriftelijk tentamen* OM0303 Atelier Online begeleiding en virtuele klas opdracht 23 OM0001 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 1 Online begeleiding en virtuele klas opdracht 24 OM0101 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 2 Online begeleiding + conferentie opdracht 24 OM0201 Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen 3 Online begeleiding + conferentie opdracht 24 OM9909 Masterthesis Online en individuele begeleiding Eindschriptie 25 * u wordt automatisch aangemeld voor het tentamen (of hertentamen). 7

9 2. Schakelprogramma s Om toegang te krijgen tot de masteropleiding zijn twee schakelprogramma s ontwikkeld. Of u een schakelprogramma moet volgen, en/of welk voor u van toepassing is, vindt u hieronder. U dient officieel toelating aan te vragen om een schakelprogramma kunnen volgen. Schakelprogramma 1 (wo) Schakelprogramma 1 is bedoeld voor studenten met een academisch getuigschrift. Via dit programma spijkert u zich bij op het gebied van onderwijskundige kennis en, indien dit niet in de vooropleiding is opgenomen, in onderzoeksvaardigheden. De volgende getuigschriften geven in combinatie met dit schakelprogramma toelating tot het mastertraject: - het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. tenminste 180 studiepunten van de ongedeelde woopleiding) van Nederlandse universiteiten; - het wo-mastergetuigschrift van opleidingen van Nederlandse universiteiten; - het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. het equivalent van de ongedeelde wo-opleiding) van Vlaamse universiteiten; - het wo-mastergetuigschrift van Vlaamse universiteiten. code titel EC OB0003 Over leren, onderwijs en instructie 7,5 S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse 4,3 O34221 Onderwijsonderzoek: basiskennis 4,3 S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment 4,3 O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers 4,3 S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey 4,3 Totaal 29 Studenten die de cursus O17321 Onderwijswetenschap reeds gevolgd hebben, kunnen verder met de cursus O18321 Leren en ontwikkeling en vice versa. Deze twee cursussen zijn gelijk aan de cursus OB0003 Over leren, onderwijs en instructie. Schakelprogramma 2 (hbo) Schakelprogramma 2 is bedoeld voor studenten met een hbo-getuigschrift. Via dit programma kunt u uw onderwijskundige kennis, academische vaardigheden en onderzoeksvaardigheden op niveau brengen. De volgende getuigschriften geven in combinatie met dit schakelprogramma toelating tot de masteropleiding: - een hbo-bachelorgetuigschrift; - een hbo-mastergetuigschrift; - Akte van bekwaamheid kleuteronderwijs (KLOS A/B + applicatiecursus volledig bevoegd onderwijzer). 8

10 code titel EC OB0003 Over leren, onderwijs en instructie 7,5 S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse 4,3 O34221 Onderwijsonderzoek: basiskennis 4,3 S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment 4,3 O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers 4,3 S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey 4,3 S37211 Grondslagen van psychologie: filosofie 4,3 Totaal 33,3 Studenten die de cursus O17321 Onderwijswetenschap reeds gevolgd hebben, kunnen verder met de cursus O18321 Leren en ontwikkeling en vice versa. Deze twee cursussen zijn gelijk aan de cursus OB0003 Over leren, onderwijs en instructie. Opleidingsschema schakelprogramma code titel begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata blz. OB0003 Over leren, onderwijs en instructie standaard Schriftelijk tentamen , , , S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse groepsbijeenkomsten per regio CBI (mc) + bijzondere Zelf te bepalen 27 verplichting Volgens afspraak O34221* Onderwijsonderzoek: basiskennis Standaard Schriftelijk (mc + ov) , , , S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment Groepsbijeenkomsten per regio Opdracht + Volgens afspraak 29 CBI (mc) Zelf te bepalen O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers Standaard Opdracht Volgens afspraak 30 S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey Groepsbijeenkomst per regio Opdracht Volgens afspraak 31 S37211 Grondslagen van psychologie; filosofie Standaard CBI (mc) + opdracht Zelf te bepalen 32 Indien de cursus O17321 of O18321 reeds gevolgd is, dan ziet het opleidingsschema er als volgt uit: code titel begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata blz. O17321 Onderwijswetenschap standaard CBG (ov) , , , O18321 Leren en ontwikkeling Standaard Schriftelijk (ov) , , , S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse groepsbijeenkomsten per regio CBI (mc) + bijzondere Zelf te bepalen 27 verplichting Volgens afspraak O34221* Onderwijsonderzoek: basiskennis Standaard Schriftelijk (mc + ov) , , , S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment Groepsbijeenkomsten per regio Opdracht + Volgens afspraak 29 CBI (mc) Zelf te bepalen O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers Standaard Opdracht Volgens afspraak 30 S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey Groepsbijeenkomst per regio Opdracht Volgens afspraak 31 S37211 Grondslagen van psychologie; filosofie Standaard CBI (mc) + opdracht Zelf te bepalen 32 *De cursus O34221 Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek heeft een nieuwe naam gekregen. Inhoudelijk is er geen verandering. 9

11 3. Uitlopende master Onderwijswetenschappen Wat is nieuw? Vanaf 1 september 2015 kunnen studenten niet meer instromen in de oude masterprogrammering. Studenten die nog in de uitlopende programmering willen afstuderen, krijgen daarvoor de gelegenheid tot 1 september Per 1 september 2016 is het niet meer mogelijk om voor cursussen van de uitlopende master in te schrijven. Studenten in de uitlopende programmering kunnen in overleg met de mentor overstappen naar de nieuwe master. Voor deze overstap gelden inpassingsregels. De cursus O27421 Onderwijsonderzoek: methodologie is gereviseerd. Staat u voor de cursus O27411 ingeschreven die nu uit het aanbod gaat, dan kunt u die cursus nog tot en met 30 juni 2016 afsluiten met een tentamen. Het College van bestuur heeft de volgende uitgangspunten voor inpassing van studenten van de master naar de master begeleid vastgesteld. 1. Inpassen geschiedt door de student op vrijwillige basis; de OU spant zich maximaal in om studenten in te passen. Aan het feit dat de OU de mogelijkheid tot inpassing biedt, kan een student geen rechten ontlenen. 2. Er worden geen studiepunten cadeau gegeven (4,3 studiepunten is géén 5 studiepunten). 3. In de uitlopende masterprogrammering behaalde studiepunten worden zoveel mogelijk gegarandeerd. Alle door de student behaalde studiepunten worden op het getuigschrift vermeld. 4. Elk verzoek tot inpassing vereist persoonlijk contact tussen de student en de mentor die inzicht heeft in het programma en de inpassingsmogelijkheden. 5. Het resultaat van het contact met de student is een inpassingsvoorstel, dat het (voorlopig) resterend studiepad van de student bevat. Dit inpassingsvoorstel dient door de Commissie voor de examens te worden goedgekeurd, waarna het definitieve inpassingsvoorstel de vorm van een inpassingsbeschikking heeft. 6. Het streven is om verzoeken tot inpassing zo spoedig mogelijk te beoordelen en de student over het resultaat daarvan te informeren. Dat hoeft niet te betekenen dat op het moment van informeren ook al de beschikking is verstrekt en dat dit administratief in de systemen van de OU is verwerkt. Concreet betekent dit: De cursussen O50411 Visies op onderwijswetenschappen en O21421 Ontwerpen van leersituaties vormen een cluster dat ingebracht kan worden voor OM0003 Onderwijswetenschappen: de basis. De cursussen O22421 Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen en O23421 Ontwerpen van onderwijs en opleidingen vormen een cluster dat ingebracht kan worden voor OM0103 Ontwerpen van onderwijs. De cursussen O27411Onderwijsonderzoek; methodologie en O30421 Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp vormen een cluster dat ingebracht kan worden voor OM0203 Methoden voor onderwijsonderzoek. Het overschot aan studiepunten wordt verrekend in de cursus Atelier. 10

12 Opleidingsschema uitlopende master code titel EC begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata blz Visies op onderwijswetenschappen 4,3 Online begeleiding / Opdracht Volgens afspraak 34 Virtuele klas O21421 Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 34 O22421 Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 35 O23421 Ontwerpen van onderwijs en opleidingen 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 35 O27421 Onderwijsonderzoek: methodologie 4,3 Online begeleiding Schriftelijk (mc + ov) , , , O30421 Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp 4,3 Online begeleiding presentatie Volgens afspraak 37 O31421 Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen 4,3 Online begeleiding Opdracht Tot 1 maand na confe- 37 rentie kan opdracht worden ingeleverd Gebonden keuze O25421 Kwaliteit van onderwijs 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 38 O47411 Kwaliteit van toetsen en beoordelen in het onderwijs 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 38 O28431 Digitale media en leren 4,3 Online begeleiding Opdracht + presentatie Volgens afspraak 39 O43411 Capita selecta onderwijswetenschappen 1 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 40 O44411 Capita selecta onderwijswetenschappen 2 4,3 Online begeleiding Opdracht Volgens afspraak 40 Afstudeerdeel O32441 Het ontwerpen van een onderzoek; masterthesis 4,3 Online en individuele Opdracht Volgens afspraak 40 begeleiding O33417 Masterthesis 17,2 Online en individuele eindscriptie Volgens afspraak 41 begeleiding Cursussen die uit het aanbod worden genomen code titel tentamenvorm laatste tentamendatum Onderwijsonderzoek: methodologie Schriftelijk (mc + ov) Laatste tentamendatum mastercursussen: 31 augustus 2017 Voor de masterthesis geldt de einddatum van 30 april

13 Het vakgebied Onderwijswetenschappen Onderwijswetenschappen is een interdisciplinaire, wetenschappelijke masteropleiding die de vakgebieden psychologie (met name de psychologie van het leren), onderwijskunde, onderwijstechnologie en organisatie bundelt. Bij dat alles hanteren we als invalshoek het onderzoeken, analyseren, ontwerpen, inrichten en/ of verbeteren van leersituaties en leeromgevingen. Elektronische systemen en hulpmiddelen zijn daarbij niet meer weg te denken. U verwerft kennis, inzichten en vaardigheden op deze terreinen die u door middel van opdrachten integreert. Focus op leersituaties en leeromgevingen In de masteropleiding Onderwijswetenschappen wordt naar onderwijs gekeken vanuit de leersituatie en de leeromgeving die leerlingen en studenten wordt aangeboden. Wat wordt daar onder verstaan? Over iedere (georganiseerde) leerervaring, les, cursus, stage of opleiding wordt van tevoren nagedacht en worden vragen gesteld als: Om wat voor lerenden gaat het? Waar bevinden die zich? Wat kunnen en weten ze wel en wat niet? Waarin moeten ze direct worden geïnstrueerd? Wat kan beter? Wat willen ze wel en wat niet? Wat willen we bereiken? Wat is ons onderwijskundig concept? Hoe vertalen we dat? Wat voor groeperingsvormen gaan we gebruiken? Wat voor communicatievormen en hulpmiddelen staan er ter beschikking? Wat wordt er van de docenten verwacht? Hoe gaan we dat invoeren? En zo zijn er nog veel meer relevante vragen. De kunst bij dat alles is om binnen de randvoorwaarden, een goed samenhangend geheel te creëren waarin geen elementen zijn vergeten, zodat een optimale omgeving wordt gecreëerd om te leren. In de masteropleiding kijken we daarnaar vanuit twee perspectieven: het ontwerp- en het onderzoeksperspectief. Het ontwerpperspectief De onderwijsontwerper maakt daarbij gebruik van zijn of haar kennis op heel uiteenlopende gebieden zoals: - leertheorieën: het gaat tenslotte om leren, maar daarmee zijn we er niet, - instructietheorieën: hoe instrueer ik welk soort kennis en vaardigheden, - communicatietheorieën: hoe draag je dingen over, hoe bereik je anderen, en - systeemtheorieën: leren en onderwijs gebeurt heel vaak in interactie met anderen, ingebed in een organisatie. Dat alles kan als een systeem worden beschouwd dat als zodanig kan worden bestudeerd en ook als systeem moet worden aangepakt. Onderwijskundig ontwerpen is dus een interdisciplinair gebeuren, waarbij vanuit verschillende invalshoeken en theorieën wordt gewerkt aan het oplossen van problemen. Een schoolleider zei hierover: We moeten deze kennis weer meer binnen de scholen halen, zodat we niet meer overgeleverd zijn aan onze adviseurs. Misschien nog wel belangrijker: je moet de ontwerpvaardigheden koppelen aan vakdidactische kennis en praktische onderwijservaring. Praktijkvoorbeelden Een paar voorbeelden van problemen waarvoor een student Onderwijswetenschappen zich geplaatst zou kunnen zien, zijn de volgende: - In onze opleiding hebben we probleemgestuurd onderwijs ingevoerd, maar de studenten verdiepen zich nauwelijks in de theorie. Hoe kunnen we dat verbeteren? - We hadden gedacht de leerlingen volgend jaar een vakoverstijgend project te laten doen. Waar moeten we allemaal aan denken om dat een succes te laten zijn? - Onze leerlingen maken bij hun werkstukken veelvuldig gebruik van het internet. Hoe richt ik het onderwijs zo in dat ze die werkstukken niet bij elkaar knippen en plakken maar de nieuwe informatie integreren? - In ons onderwijs maken we gebruik van werkpleksimulaties. Hoe krijgen we daar meer structuur in? - Hoe zorgen we er binnen onze organisatie voor dat alle medewerkers bijblijven op het punt van X? - De ontwikkelingen binnen onze organisatie gaan zo snel dat we een heel nieuwe trainingsstrategie moeten bedenken. 12

14 Deze problemen kunnen het reguliere onderwijs betreffen, maar ze kunnen ook betrekking hebben op leren en opleiden in organisaties. Ze zien er allemaal heel straight forward uit, maar de kans is groot dat het vinden van de oplossing niet bij deze vragen moet beginnen, maar bij het analyseren van het grotere probleem dat achter deze vragen ligt. Het onderzoeksperspectief Ontwerpoplossingen vragen om goed onderzoek. Onderzoek dat zicht geeft op de randvoorwaarden waar een oplossing aan moet voldoen, en onderzoek dat de gekozen oplossing evalueert. Onderzoek in de onderwijswetenschappen gaat echter verder. Veel onderzoek wordt uitgevoerd om meer zicht te krijgen op algemene principes van goed onderwijs, zoals onderzoek naar de effectiviteit van bepaalde vormen van instructie, of de relatie tussen expertise van de docent en het leerresultaat van de leerling. We stellen ons in de opleiding op het standpunt dat alle onderzoek dat in het onderwijs gedaan wordt, kwalitatief goed moet zijn, ongeacht de aard en de omvang van het onderzoek. Daarom maakt een grondige onderzoekstraining onderdeel uit van het programma. Daarom ook moeten studenten die een bacheloropleiding hebben gedaan zonder een duidelijke onderzoekscomponent, een schakelprogramma doen dat zich daarop richt. Een virtuele studiegemeenschap Binnen de masteropleiding Onderwijswetenschappen zult u veel leren op de genoemde terreinen. Tijdens dat leerproces maakt u allerlei producten, en voert u diverse onderzoekingen uit. Dit doet u in uw eigen context, of bij een ander instituut wanneer dat voor u interessanter is. De producten die in dit proces ontstaan zijn niet alleen waardevol voor uzelf, maar ook voor uw medestudenten. Zij kunnen voortbouwen op wat u gedaan heeft, en andersom kunt u voortbouwen op wat anderen hebben bedacht en ontwikkeld. Door deel te nemen aan de opleiding Onderwijswetenschappen treedt u toe tot een gemeenschap van studenten, wetenschappers, onderzoekers en ontwerpers op dat terrein. Zij ontmoeten elkaar op allerlei plekken en via allerlei manieren: in webcommunities over verschillende onderwerpen en rond de cursussen en in (mini)conferenties die door de opleiding worden georganiseerd. Zo bouwt u uw netwerk voor nu en de toekomst steeds verder op. Doelstellingen De masteropleiding Onderwijswetenschappen beoogt bachelors van uiteenlopende achtergrond (al dan niet via een schakelprogramma) van beginnend, via gevorderd, naar wo-masterniveau op het gebied van het onderwijskundig onderzoeken en ontwerpen te brengen. De opleiding richt zich op vraagstellingen rond het analyseren, ontwerpen, innoveren en evalueren van onderwijs en leeromgevingen. Met onderwijskundig ontwerpen is wel iets bijzonders aan de hand. In tegenstelling tot andere beroepen gericht op ontwerpen (bijvoorbeeld: vormgeven, architectuur, industrieel ontwerpen) is onderwijskundig ontwerpen niet voorbehouden aan één specifieke functie, beroepsgroep of beroepsbeoefenaar. Veel verschillende functies en functionarissen in en om het onderwijs hebben te maken met of kunnen zich uiteindelijk onderwijskundige ontwerper noemen. Dit geldt voor een HRM-functionaris die moet zorgen dat er goed onderwijs en passende onderwijstrajecten ontworpen worden voor werknemers in een bedrijf, maar ook voor een docent op een school die goed en passend onderwijs moet ontwerpen voor haar/zijn leerlingen/studenten. Zij moeten allemaal dezelfde brede competenties (kennis, vaardigheden en attitudes) hebben om hun werk op onderwijsvlak goed uit te voeren. 13

15 Hieronder wordt een indicatie gegeven van het niveau dat door de student moet worden bereikt. Kennis en inzicht De afgestudeerde moet in staat zijn om: - problemen uit de beroepspraktijk te vertalen naar onderzoekbare vragen ten behoeve van verdere kennis- en praxisontwikkeling; - de onderzoeksvragen empirisch onderzoekbaar te maken, een onderzoeksmethodiek uit te werken en het onderzoek uit te voeren; - de resultaten van het onderzoek te betrekken op eerder empirisch onderzoek uit de onderwijskunde; vanuit filosofisch en ethisch perspectief te reflecteren op het onderzoek; - ontwerpvraagstukken te kunnen oplossen, rekening houdend met implementatie en evaluatie. Vaardigheden Zoals al eerder geschetst, kenmerken onderwijskundigen die op masterniveau werken zich door een grotere mate van zelfstandigheid dan bachelor afgestudeerden, kunnen ze omgaan met een hogere mate van complexiteit en zijn ze (beter) in staat tot het vertalen van hun bevindingen naar nieuwe kennis en naar nieuwe toepassingen in het werkveld ten behoeve van het faciliteren van leren. Wat kun je met de opleiding? Deelnemers aan de masteropleiding Onderwijswetenschappen beginnen daar om verschillende redenen aan. Sommigen hebben nog maar kort geleden hun hbo- of universitaire (leraren)opleiding afgesloten en willen zich nog verder in hun vak verdiepen. Anderen hebben ruime ervaring als docent en zijn toe aan een nieuwe uitdaging. Onderwijswetenschappen biedt ze een opleiding die voortbouwt op hun kennis en ervaring en die tegelijkertijd een heel ander type competenties helpt verwerven. Ten slotte is er ook een aanzienlijke groep deelnemers die zonder vooropgezet plan in de onderwijsvernieuwing en verbetering gerold zijn, daar plezier aan beleven en behoefte hebben aan theoretische onderbouwing van hun intuïties en een uitbreiding van het instrumentarium dat ze in hun werk kunnen inzetten. Studenten nemen al tijdens hun studie andere taken in hun organisatie op zich, al dan niet in combinatie met een echte functieverandering. Dit werkt dan vaak als opstapje naar een heel andere baan. Voor de afgestudeerden van onze opleiding Onderwijswetenschappen geldt dat ook. Zij worden vaak adviseur of ontwerper, soms als zelfstandige, soms in groter verband. openu.nl/werken E-schrift Onderwijswetenschappen Het elektronisch tijdschrift Onderwijswetenschappen geeft de student een kijkje in de keuken van Onderwijswetenschappen, de mensen die er werken, hun interesse en hun onderzoek. Het tijdschrift is te downloaden. openu.nl/tijdschrift 14

16 Studiebegeleiding De begeleiding van de masteropleiding is een unieke combinatie van bijeenkomsten, een hoogwaardige digitale leeromgeving en één-op-één contact met de docent. Daarnaast kunt u zelfstandig aan de slag met het lesmateriaal, dat speciaal ontwikkeld is voor thuisstudie. Per kwartiel worden groepen studenten gevormd. De docent organiseert extra begeleidingsactiviteiten zoals (virtuele) begeleidingsbijeenkomsten en tentamenvoorbereiding. Tijdens de bijeenkomsten gaat de docent inhoudelijk in op de leerstof. De bijeenkomsten vinden plaats in de avonduren of op zaterdag. Indien het face-to-face bijeenkomsten zijn, vinden deze plaats in onze studiecentra. Alle studenten doen op hetzelfde moment tentamen. Elke groep heeft de beschikking over een eigen communitysite. Op deze site staan de studenten met elkaar en de docent in contact en kan op een gemakkelijke manier met elkaar gecommuniceerd worden. Mentoraat De opleidingsstudenten kunnen worden ondersteund door de mentor. De mentor adviseert en bemiddelt bij het samenstellen en plannen van een studiepad en kan een rol spelen bij het oplossen van studieproblemen. Dat gebeurt telefonisch of per . Echter voor algemene vragen over de kosten, inschrijven enz. dient de student contact opnemen met de afdeling Service en informatie. mentoraatow@ou.nl Online begeleiding De feedback op uw producten en de begeleiding verloopt via elektronische weg. Bij de masteropleiding Onderwijswetenschappen worden diverse vormen van begeleiding gehanteerd. Iedere cursus heeft een docent bij wie u terecht kan voor inhoudelijke vragen over een cursus. Dit kan via forums in youlearn of telefonisch. Namen en contactgegevens van de docenten staan vermeld op de cursussite. Iedere cursus heeft ook een forum waar u met medestudenten en met de docent in contact kunt treden. Miniconferenties De cursus Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen is opgesplitst in drie cursussen met elk een omvang van 2,5 EC. Deze cursus bestaat uit het voorbereiden en volgen van miniconferenties. U kunt de eerste cursus OM0001 bijvoorbeeld in het eerste jaar volgen en de twee andere in het tweede jaar van de opleiding. We houden tweemaal per jaar een ééndaagse conferentie. De begeleiding in deze cursus verloopt veelal via contacten met inhoudsdeskundigen tijdens de conferentie, uitwisseling met medestudenten via de conferentie weblog en beperkt contact met de docent. Virtuele bijeenkomsten Bij sommige cursussen worden virtuele bijeenkomsten georganiseerd voor het verhelderen van specifieke vraagstukken. Daarover wordt u tijdig via de cursussite geïnformeerd. Individuele begeleiding In de afstudeerfase worden studenten individueel begeleid. Student en docent maken hierover gezamenlijk afspraken. Bij de schakelcursussen kan de begeleiding anders geregeld zijn. Daar vindt u ook standaardbegeleiding en vinden er soms groepsbijeenkomsten plaats. 15

17 Starten met de studie Toelating schakelprogramma Wanneer u niet direct toelaatbaar bent tot de master, kunt u eerst een schakelprogramma doorlopen. Hiermee vult u ontbrekende kennis aan die nodig is om alsnog aan de master te kunnen beginnen. Voor deelname aan het schakelprogramma moet u in het bezit zijn van een hbo-getuigschrift of wo-getuigschrift. U dient toelating aan te vragen. U kunt op ieder moment starten met het schakelprogramma nadat u officieel bent toegelaten. Bij het inschrijven voor een cursus dient u, om optimaal van drie tentamenkansen binnen de termijn van 12 maanden te kunnen profiteren, rekening te houden met: - tentamendata (schriftelijk + CBG) - data eventuele groepsbijeenkomsten. Zie url bij cursusbeschrijving. Toelating en inschrijving master Wilt u een masteropleiding gaan volgen, dan is formele toelating vereist. Hiervoor moet u in het bezit zijn van een relevant bachelorgetuigschrift op wo-niveau. Voor toelating tot de master Onderwijswetenschappen geldt: - Het wo-bachelorgetuigschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie (danwel 180 EC behaald te hebben voor de ongedeelde wo-opleiding). - Het doctoraalgetuigschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie of een gelijkwaardig getuigschrift. Bent u eenmaal direct toegelaten tot de master, dan volgt inschrijving voor het individuele studiepad tijdens het mentorgesprek. U kunt in principe elk kwartiel starten met de opleiding, maar het verdient aanbeveling te starten in het september- of het februari-kwartiel, omdat in deze kwartielen de oriënterende cursus Onderwijswetenschappen: de basis wordt gegeven. Zie ook Structuur op pagina 6. U kunt het mentorgesprek aanvragen via U dient de officiële toelatingsaanvraag voor 1 juni in te dienen om per 1 september te kunnen starten met de masteropleiding. Kosten Conform de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welk collegegeld op uw inschrijving van toepassing is, is afhankelijk van uw nationaliteit, studieverleden en uw keuze voor schakel- of mastercursussen. Alle actuele informatie hierover vindt u op In een aantal situaties geeft de Open Universiteit een korting op het cursusgeld (KCOU) aan studenten met een laag inkomen. Wilt u een opleiding volgen aan de Open Universiteit en heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Bij de aanvraag wordt ondermeer het belastbaar jaarinkomen getoetst van u en uw partner/ouder, in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend. Tevens wordt nagegaan of u voldoet aan de overige wettelijke voorwaarden om voor de kortingsregeling in aanmerking te komen. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij de afdeling Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus. Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan. (Geen studie uit interesse; het moet voor de hand liggend zijn dat de opleiding daadwerkelijk tot inkomsten zal leiden.) U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Er dient sprake te zijn van een leertraject. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan dient u de aftrekbare kosten te verminderen met de ontvangen vergoeding. Let wel: de voor eigen rekening blijvende studiekosten zijn slechts aftrekbaar voor zover deze méér bedragen dan 250,- (tot een maximum van ,-). 16

18 Tentamen Elke cursus wordt afgesloten met een tentamen; een tentamen kan bestaan uit een of meer (deel)toets(en). In het opleidingsschema en op de cursussite staat bij elke cursus aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten. Na het succesvol afronden van een cursus ontvangt u een certificaat. Soorten tentamens Regulier schriftelijk tentamen Een regulier schriftelijk tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Dit tentamen wordt binnen vastgestelde tentamenperiodes afgenomen. Kijk voor de exacte tentamendatum in het opleidingsschema in deze studiegids of in mijnou. Tentamenperiode Sluitingsdatum aanmelding Tentamenperiode Sluitingsdatum aanmelding 24 t/m 26 augustus juli t/m 13 april maart t/m 12 november oktober t/m 22 juni mei t/m 3 februari januari t/m 24 augustus juli 2016 De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster. Computergebaseerd toetsen CBI of CBG Bij computergebaseerd toetsen worden de tentamens niet op papier afgenomen, maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen (zie In het opleidingsschema zijn de computergebaseerde tentamens te herkennen aan de afkorting CBI of CBG. CBI staat voor computergebaseerd individueel, wat inhoudt dat het tentamen individueel wordt afgenomen. U kiest hiervoor zelf een tentamendatum tijdens een van de tentamensessies in uw studiecentrum. CBG staat voor computergebaseerd groepstentamen, wat inhoudt dat het tentamen groepsgewijs wordt afgenomen op vastgestelde dagen. Opdracht bij schakelprogramma Een opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. Met de docent/examinator wordt afgesproken wanneer de opdracht wordt ingeleverd. Opdracht bij master Een opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. De opdracht wordt ingeleverd in week 11 van het betreffende kwartiel. Opdracht bij uitlopende master Een opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. Met de docent/examinator wordt afgesproken wanneer de opdracht wordt ingeleverd. Aan- en afmelden voor tentamens Voor alle tentamens, met uitzondering van de opdracht, is het nodig dat u zich tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij MijnOU op de website. U kunt daar ook de voortgang van uw aanmelding volgen. Voor tentamens waarvoor u zich moet aanmelden, kunt u zich tot een bepaald moment voor de tentamendatum afmelden. U verbruikt dan geen tentamenkans. Afmelden na de sluitingsdatum is niet mogelijk. U verbruikt dan een tentamenkans. De sluitingsdatum voor aan- of afmelden wordt op het scherm getoond. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aan- en afmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website Uiterlijk een week voor de tentamendatum volgt de oproepbrief. Hierin zijn de tentamenlocatie, -datum en de toegestane hulpmiddelen vermeld. 17

19 Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief en een officieel certificaat als u geslaagd bent voor alle bij de cursus behorende tentamenverplichtingen. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel uiterlijk twee dagen na het tentamen op de cursussite in de elektronische leeromgeving geplaatst. Opmerkingen, inzage en beroep - na afloop van een tentamen Heeft u opmerkingen over een regulier schriftelijk tentamen of een CBG-tentamen, dan kunt u deze binnen vijf werkdagen na de dag van bekendmaking van het antwoordmodel op de cursussite, mailen naar de Commissie voor de examens, E cve.sec@ou.nl. Bij een individueel tentamen is dat niet mogelijk. Na de definitieve vaststelling van de uitslag van een tentamen kunt u daartegen, indien u het er niet mee eens bent, beroep instellen bij het College van beroep voor de examens van de OU. Desgewenst kunt u ook om inzage van uw tentamen vragen. Op vindt u de toepasselijke procedures beschreven. Laatste tentamendata Wordt een cursus uit het aanbod genomen, dan kunt u deze cursus nog gedurende een beperkte periode afronden. In het Overzicht laatste tentamendata vindt u de cursussen die beperkt getentamineerd worden. U ontvangt hiervan geen persoonlijk bericht. Eventuele aanvullingen staan op Nieuwsplaza bij Tentameninformatie. Na de laatste tentamendatum is het niet meer mogelijk om een tentamen voor de betreffende cursus af te leggen. Op uw bewijs van inschrijving staat de einddatum van uw inschrijving. Deze kan afwijken van de datum van de laatste tentamenmogelijkheid. 18

20 Cursusbeschrijvingen De cursusbeschrijvingen zijn gerangschikt volgens het opleidingsschema. De meest actuele cursusinformatie vindt u op onze website. Bij elke cursusbeschrijving in deze gids staat het webadres vermeld dat direct toegang geeft tot de betreffende cursussite. 19

21 Onderwijswetenschappen: de basis Cursuscode: OM0003 Studielast: 7,5 EC In deze cursus verdiept u uw kennis rond de basisbegrippen en -theorieën van onderwijswetenschappen op micro-, meso- en macroniveau. Vervolgens past u deze kennis toe op een feitelijk onderwijssituatie door deze op de verschillende niveaus te analyseren. Zo observeert u een lessituatie en analyseert u deze observatie en het gebruikte onderwijsmateriaal op de toegepaste leerprincipes. U interviewt de docent over uw bevindingen en de achtergronden van de gemaakte keuzes met de docent. Tot slot analyseert u relevante documenten en beleidsrichtlijnen. U presenteert de resultaten van uw onderzoek in de vorm van een poster tijdens een virtuele postersessie en u gaat daarover in discussie met uw medestudenten en docenten. Ter afronding van de cursus schrijft u een kort artikel waarin u verslag uitbrengt van het gehouden observatieonderzoek en dit onderzoek beschouwt vanuit het perspectief van het curriculum waarvan de les deel uitmaakte. De basisvaardigheden academisch schrijven oefent u bij het schrijven van het artikel, en met behulp van een serie gerichte korte oefeningen. In de cursus werkt u samen met uw medestudenten, en u ontvangt en geeft feedback. U staat ook stil bij uw eigen voortgang en reflecteert over uw leerdoelen en de gemaakte vorderingen. Voorkennis Kennis van onderwijskundige begrippen op het niveau van Valcke, M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpwetenschap; Een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten. Gent: Academia Press. Ingangseisen Inschrijven is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten die formeel zijn toegelaten tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen begeleid. Docenten Mw. dr. O. Firssova, dhr. prof. dr. R. Martens, mw. dr. F. Nijland, mw. dr. J. Janssen, mw. P. Reijners MSc en dhr. dr. G. Camp. Leerdoelen - Ontwerpvaardigheden: u kunt met behulp van het behavioristische, cognitivistische, constructivistische begrippenkader lessituaties en curricula analyseren en evalueren. - Onderzoeksvaardigheden: u kunt de onderzoeksmethoden observeren, interviewen en documentanalyse toepassen om een onderzoeksvraag te beantwoorden; u kunt hierover rapporteren in een poster en in een onderzoeksverslag. - U kunt een evaluatieverslag schrijven dat voldoet aan de eisen van academisch schrijven voor wat betreft: argumentatie, taalgebruik, refereren, cohesie, grammatica en interpunctie, argumentatie, schrijfstijl en vormvoorschriften. - Communicatievaardigheden: u kunt uw onderzoek mondeling toelichten met behulp van een poster(presentatie), en een andere feedback geven op zijn of haar onderzoek en (poster) presentatie. - Reflecteren op eigen prestatie en studeervaardigheden en studeermogelijkheden. 20

22 Ontwerpen van onderwijs Cursuscode: OM0103 Studiepunten: 7,5 EC Leren kan toevallig plaatsvinden zonder instructie, maar instructie zelf is nooit toevallig; instructie is doelbewust en op voorhand gepland. Hoewel deze planning in de onderwijspraktijk dikwijls ad hoc van les tot les gebeurt, is de effectiviteit van instructie toch sterk afhankelijk van een al of niet systematische planning. De planning van instructie wordt aangeduid als onderwijsontwerp. Het ontwerpen van onderwijs als proces omvat het bedenken, ontwikkelen, implementeren en evalueren van effectieve onderwijssituaties die de lerende ondersteunen bij het verwerven van vooropgestelde leerdoelen. Doel van het onderwijsontwerp is het leerproces te ondersteunen en op die wijze de best mogelijke oplossing te realiseren, rekening houdend met de doelgroep, de leertaak en de context. Docenten Dhr. dr. G. Moerkerke, dhr. dr. J. van Strien, mw. dr. M. Bitter, dhr. dr. P. van Rosmalen, dhr. dr. R. Nadolski, dhr. dr. H. Hummel, mw. dr. E. Rusman en mw. dr. K. Rajagopal. In de cursus wordt uitdrukkelijk aandacht besteed aan het totale ontwerpproces en de onderlinge relaties tussen de verschillende fasen van het ontwerpproces. Centraal in de cursus staan het System Approach Model van Dick, Carey en Carey en het Four Component Instructional Design Model van Van Merriënboer. De nadruk in deze cursus ligt op het zelfstandig uitvoeren van de verschillende stappen bij het realiseren van een concreetontwerp. U kiest zelf een thema uit (bij voorkeur uit uw eigen werk- of leefomgeving) en na goedkeuring ervan door de docent gaat u aan de hand van een aantal studietaken het ontwerp daadwerkelijk maken. Leerdoelen In deze cursus leert u de meest gangbare wijze van aanpak voor het ontwerpen van formele of informele onderwijs- en leersituaties, en ontwikkelt u aan de hand van verscheidene analyses uw eigen instructieontwerp. U gebruikt daarbij een algemene ontwerpmethodiek (System Approach Model) die voor alle instructie situaties van toepassing is. Ook gaat u werken met een meer specifieke ontwerpmethodiek (Four Component Instructional Design Model) voor het ontwikkelen van instructie voor complexe vaardigheden. Ingangseisen Inschrijven is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten die formeel zijn toegelaten tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen. 21