Nederlandse norm. NEN 8100 (nl) Windhinder en windgevaar in de gebouwde omgeving. Wind comfort en wind danger in the built environment

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN 8100 (nl) Windhinder en windgevaar in de gebouwde omgeving Wind comfort en wind danger in the built environment Vervangt NEN 8100:2005 Ontw. ICS februari 2006

2 NEN 8100 Normcommissie "Windhinder" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 NEN 8100:2006 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Symbolen en afkortingen Noodzakelijkheid van windhinderonderzoek Beginsel Beschutting Beslismodel Eisen Beginsel Windhinder Windgevaar Bepaling van de overschrijdingskans Beginsel Toetsingsmethode Gegevensverwerking Windstatistiek Nauwkeurigheid...17 Bijlage A (informatief) Aandachtsmomenten voor windhinder in de planontwikkeling...18 Bijlage B (normatief) Kwaliteit onderzoeksinstituut...21 Bijlage C (normatief) Technisch inlegvel voor windtunnelsimulatie...23 Bijlage D (normatief) Technisch inlegvel voor numerieke simulatie...28 Bibliografie

4 NEN 8100:2006 Voorwoord Mede in het kader van het terugbrengen van het autoverkeer in Nederland, het stimuleren van openbaar vervoer en het sparen van de open ruimte is er het beleid om steden te verdichten, waardoor concentraties van bedrijven en (overheids)instellingen ontstaan nabij spoorwegstations, metrostations e.d. in (binnen)stedelijke gebieden. Daarnaast blijkt dat steeds meer mensen dicht bij of in het centrum willen wonen. Doordat in het algemeen slechts beperkt ruimte beschikbaar is, wordt steeds meer gekozen voor de realisatie van hoogbouwprojecten. De ontwikkelingen in de grote steden zijn hiervan voorbeelden. Hoogbouwprojecten beïnvloeden het bestaande buitenklimaat. Hierbij moet vooral worden gedacht aan het voorkomen van hogere windsnelheden en sterkere windvlagen op het loopniveau ten opzichte van de situatie voordat er nieuwe bebouwing werd gerealiseerd. Windhinder kan ook ontstaan bij laagbouw door ongunstig ten opzichte van elkaar geprojecteerde gebouwen. Vooral het winkelende publiek is gediend met een goed comfort in de winkelstraten, waar geen hinderlijke windsnelheden mogen optreden. Uit het feit dat anno 2005 in een aantal gemeenten procedures zijn ontwikkeld, blijkt dat het aspect windhinder door sommige partijen serieus wordt genomen en tijdig in de planfase wordt onderkend. Hieraan wordt vormgegeven door het ontwikkelen van specifieke windhinderprocedures of algemene hoogbouwprocedures. Ook komt het voor dat projectontwikkelaars bij de ontwikkeling van een winkelcentrum al in een vroeg stadium windhinderdeskundigen bij de planvorming betrekken. In dat geval wordt de problematiek van windhinder tijdig onderkend en kan adequaat worden gereageerd op mogelijke windhinderproblemen. Echter, in andere gevallen kan het nog verkeerd gaan. Windhinder treedt dan op, maatregelen achteraf zijn moeilijk inpasbaar en een gebied functioneert aanmerkelijk slechter dan bij een gunstig windklimaat. Gesteld wordt dat windhindertoetsing altijd noodzakelijk is, zowel voor bouwplannen als voor bestemmingsplannen. In sommige situaties kan dit heel globaal en eenvoudig zijn. In andere situaties kan een diepgaander onderzoek noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld met gebruikmaking van een windtunnel of Computational Fluid Dynamics (CFD). Als windhinderonderzoek gewenst is, is ook een windhindernorm noodzakelijk. De uitkomsten van het windhinderonderzoek moeten namelijk eenduidig en toetsbaar zijn. Sinds ongeveer 1970 worden in laboratoria over de gehele wereld bouwplannen in windtunnels getoetst op windhinder. Methoden, criteria en ervaring zijn neergelegd in talloze artikelen. Ook is wetenschappelijk onderzoek verricht naar het verschijnsel windhinder, waarbij personen in een windtunnel en in situ zijn geobserveerd. Drie Nederlandse laboratoria hebben een jarenlange ervaring met het toetsen van bouwplannen in hun windtunnels, in het adviseren bij bouwplannen om windhinder tegen te gaan en in subjectieve evaluatie van de kwaliteit van de stedelijke ruimte na de bouw. Ook in ons land is wetenschappelijk onderzoek verricht op dit gebied. Deze norm is gebaseerd op deze ervaring en op een literatuurstudie waarvan in bijlage E een overzicht is gegeven. Ontwerpers, opdrachtgevers, overheden enz. kunnen bij de planontwikkeling met de voorliggende norm het te verwachten windklimaat in het ontwerpstadium beoordelen. Deze norm is bruikbaar voor het beoordelen van het ontwerp van een stedenbouwkundig plan en/of van een ontwerp van een gebouw of gebouwencomplex. Dit is een privaatrechtelijke norm die van toepassing kan worden verklaard in contracten. De norm kan ook door gemeentes van toepassing worden verklaard bij het toetsen van bestemmingsplannen. Met uitzondering van de tekst in de bijlagen bevindt de normtekst zich op de rechter oneven pagina. Op de linker even pagina is indien noodzakelijk een nadere toelichting op de normtekst weergegeven. 2

5 NEN 8100:2006 (blanco) 3

6 NEN 8100:2005 TOELICHTING (blanco) 4

7 NEN 8100:2006 NORMTEKST Windhinder en windgevaar in de gebouwde omgeving 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm: geeft eisen en bepalingsmethoden voor de toetsing van het lokale windklimaat in de gebouwde omgeving op loop- of verblijfsniveau in relatie tot het effect van wind op voetgangers; is bedoeld te worden toegepast bij bouwplannen. De doelgroep bestaat uit stedenbouwkundigen, architecten, projectontwikkelaars en gemeentelijke diensten; is van toepassing op hoogbouw, en andere architectonische en stedenbouwkundige omgevingen; wordt gebruikt bij het beschrijven van windhindereisen zowel in de globale planfase als bij het definitief ontwerp. 2 Normatieve verwijzingen Het volgende document waarnaar is verwezen is onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van wijzigingsbladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NPR 6097:2006 Toepassing van de statistiek van de uurgemiddelde windsnelheden voor Nederland 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze norm gelden de volgende definities. 3.1 bouwwerkhoogte afstand tussen het hoogste punt van een bouwwerk en de gemiddelde hoogte van het aansluitende terrein rondom het bouwwerk OPMERKING Installaties, schoorstenen en dakopbouwen kleiner dan één-derde van het dakoppervlak, die boven de nok of de dakrand uitsteken, worden niet voor de bepaling van de hoogte van een bouwwerk meegenomen. 3.2 invloedssfeer gebied rondom een bouwwerk met een straal van zesmaal de hoogte van dat bouwwerk, met een maximum van 300 m OPMERKING De door een bepaald bouwwerk veroorzaakte windhinder zal zich normaal gesproken alleen binnen de aldus gedefinieerde invloedssfeer manifesteren. 3.3 loop- of verblijfsniveau niveau op 1,75 m hoogte boven de grond of vloer 5

8 NEN 8100:2005 TOELICHTING 3.6 windhinder Een individu kan hinder ondervinden door wind. Te denken is aan wapperende kleding, verwaaide haren, gehinderd worden bij het lezen van een krant, gehinderd worden bij het lopen enz. Het is persoonlijk of een individu wel of niet windhinder ondervindt. Een kind en een bejaarde reageren anders op de wind dan een gezonde volwassene. Het ervaren van windhinder is afhankelijk van de activiteit die men op dat moment onderneemt. De kans dat bij een willekeurige windsnelheid hinder wordt ondervonden is bij stilzitten groter dan bij stevig doorlopen. Dat windhinder soms optreedt is acceptabel; zo stormt het nu eenmaal af en toe. Bij een goed windklimaat zal men daarom wel af en toe windhinder ervaren, maar geen overmatige windhinder. In een situatie zonder overmatige windhinder heeft het merendeel van het publiek geen last van windhinder. 6

9 NEN 8100:2006 NORMTEKST 3.4 windhinderdeskundige persoon die qua opleiding en ervaring voldoende inzicht heeft in de samenhang tussen het windklimaat en de gebouwde omgeving 3.5 (lokaal) windklimaat statistiek van de uurgemiddelde windsnelheden en de windrichting op loop- of verblijfsniveau 3.6 windhinder ondervinden van hinder ten gevolge van wind 3.7 drempelsnelheid voor windhinder uurgemiddelde lokale windsnelheid van 5,0 m/s 3.8 windgevaar optreden van een zodanig hoge windsnelheid dat bij personen in ernstige mate problemen optreden bij het lopen OPMERKING Hiermee wordt bedoeld evenwichtsverlies, waardoor het voor mensen onmogelijk wordt zich staande te houden of lopend voort te bewegen. 3.9 drempelsnelheid voor windgevaar uurgemiddelde lokale windsnelheid van 15 m/s 3.10 uurgemiddelde windsnelheid rekenkundig gemiddelde van de grootte van de gemeten windsnelheid over een tijdsperiode van één uur uitgedrukt in m per s 3.11 windstatistiek gegevensverzameling waarin de frequentie van de uurgemiddelde windsnelheid per windrichting is vermeld over een periode van ten minste 30 jaar 3.12 windsector één-twaalfde deel van de windroos OPMERKING Noordenwind (0 ) heeft dan een windsector van 345 tot 15, oostenwind (90 ) een windsector van 75 tot 105, westenwind (270 ) een windsector van 255 tot 285 enzovoorts windvlaag kortstondige windsnelheid die hoger is dan het uurgemiddelde OPMERKING De vlaagsnelheid is de windsnelheid gemiddeld over de vlaagduur; een tijdsinterval van 1 s tot 10 min referentiewindsnelheid uurgemiddelde windsnelheid op 60 m hoogte in de omgeving van een locatie 7

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 8100:2006 nl Windhinder en windgevaar in de gebouwde omgeving T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview