Beknopte gebruikershandleiding voor het werken met de. Chemical Risk Assessment Database. Versie: 2.3 (september 2016)

Transcriptie

1 Beknopte gebruikershandleiding voor het werken met de Chemical Risk Assessment Database Versie: 2.3 (september 2016) Deze handleiding heeft betrekking op ChemRADE, de Chemical Risk Assessment Database. Met ChemRADE brengt u de risico s van blootstelling aan gevaarlijke stoffen bij verschillende werkzaamheden in kaart. In deze handleiding is het gebruik van ChemRADE stapsgewijs uitgelegd. Op vindt u aanvullende informatie in de vorm van instructievideo s en veelgestelde vragen met bijbehorende antwoorden. Disclaimer Deze handleiding is naar beste weten en met de grootste zorg ontwikkeld ter ondersteuning van de gebruiker van ChemRADE. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Ondanks alle zorg die besteed is aan dit document aanvaardt ChemRADE BV geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van enige onvolkomenheid of fout in de inhoud van deze handleiding. Alle rechten zijn voorbehouden aan ChemRADE BV. Het is niet toegestaan gegevens van dit document over te nemen, te kopiëren, anderszins te verveelvoudigen of openbaar te maken, zonder voorafgaande toestemming van ChemRADE BV.

2 Inhoud 1. Aan de slag met ChemRADE Invoeren producten stofinformatie Invoeren activiteiten en werkplekken Risicobeoordeling Koppelen van meetgegevens Beheersmaatregelen en Plan van Aanpak Rapporteren Aanbevolen bronnen... 8 Bijlage 1a. Scores parametercategorieën Stoffenmanager algoritme... 9 Bijlage 1b. Scores parametercategorieën ECETOC-TRA Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 2

3 1. Aan de slag met ChemRADE Ga naar app.chemrade.nl en log in met je gebruikersnaam en wachtwoord. Het startscherm van de applicatie is het hoofdmenu. Vanaf hier navigeert u naar de verschillende overzichten en formulieren. 2. Invoeren producten stofinformatie Invoeren nieuw product 1) Om een product in de database aan te maken, ga naar Producten via het hoofdmenu en klik vervolgens op de button Nieuw product aanmaken. Vul in ieder geval de productnaam en aggregatietoestand van het product en eventueel de overige velden in. Klik vervolgens op de button Maak aan. 2) Voer de CLP-pictogrammen en H-zinnen (en/of de R-zinnen) van het product in onder tabblad Hazard informatie (zie Afbeelding 1). De CMR classificatie en hazard categorie van het product worden vervolgens automatisch bepaald. Vul in het geval van een CMR classificatie van het product ook de Aanvullende CMR informatie in. De automatische CMR classificatie kunt u handmatig aanpassen door de checkbox Handmatig aanpassen aan te vinken en vervolgens de juiste classificatie te selecteren. 3) Geef de componenten (stoffen) van het product op onder tabblad Componenten. Voer in ieder geval het maximale gehalte van de component in het product in (zie Afbeelding 1) en druk vervolgens op de groene + -button aan het einde van de regel. 4) Sla de aanpassingen op via de button Opslaan. Afbeelding 1 - Invoeren productinformatie Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 3

4 Invoeren nieuwe component 1) Om een component (dus stof) in de applicatie aan te maken, ga naar Stoffen (componenten) via het hoofdmenu en klik vervolgens op de button Nieuwe stof aanmaken. Vul in de daarvoor bestemde velden in ieder geval de naam, aggregatietoestand, molmassa en dampspanning (voor vloeistof) of typering vaste stof (voor vaste stof) in. Klik vervolgens op de button Maak aan. Tip: Wanneer een component als vaste stof is opgelost in een vloeibaar product kan deze in de database worden ingevoerd als een vloeibare component met een dampspanning van 0 Pa. Geef dit duidelijk aan in de naamgeving van de stof door bijvoorbeeld de tekst (in oplossing) toe te voegen. 2) Voer de H-zinnen (en/of R-zinnen) van de component in onder tabblad Hazard Informatie. De CMR classificatie wordt vervolgens automatisch bepaald. De automatische CMR classificatie kunt u handmatig aanpassen door de checkbox Handmatig aanpassen aan te vinken en vervolgens de juiste classificatie te selecteren. 3) Voeg onder tabblad Grenswaarden per component de beschikbare (of gewenste) grenswaarde(n) in de daarvoor bestemde velden toe. Grenswaarden voor een stof vindt u in de online Databank Grenswaarden Stoffen op de Werkplek (GSW) van de SER en de dossiers van REACHgeregistreerde stoffen op de website van ECHA. De bedrijfsgrenswaarde wordt automatisch bepaald op basis van de grenswaardenhiërarchie volgens de Notitie beslisschema Grenswaarden -TNO- Haskoning, Wanneer geen grenswaarden beschikbaar zijn wordt op basis van de R- en/of H- zinnen automatisch een tentatieve grenswaarde afgeleid volgens de COSHH Essentials Hazard Banding methode (voor volledig uitgeschreven links zie hoofdstuk 8). 4) Sla de aanpassingen op via de button Opslaan. Invoeren nieuwe pure grondstof Volg de stappen voor het toevoegen van een nieuw product. Geef de grondstof als enige component van het product op en zet maximum gehalte op 100%. 3. Invoeren activiteiten en werkplekken Invoeren nieuwe activiteit 1) Om een nieuwe activiteit in de applicatie aan te maken, ga naar Activiteiten via het hoofdmenu en klik vervolgens op de button Nieuwe activiteit aanmaken. 2) Leg de naam van de activiteit en eventueel een toelichting en de bijbehorende functiegroep vast in de daarvoor bestemde velden. Typeer de activiteit vervolgens onder Informatie voor Stoffenmanager algoritme schatting en/of Informatie voor ECETOC-TRA algoritme schatting, afhankelijk van de in uw licentie opgenomen rekenmodellen. 3) Sla de activiteit op middels de button Maak aan. Functiegroepen kunnen worden aangemaakt via de button Functiegroepen in het hoofdmenu van de applicatie. Invoeren nieuwe werkplek 1) Om een nieuwe werkplek in de applicatie aan te maken, ga naar Werkplekken via het hoofdmenu en klik vervolgens op de button Nieuwe werkplek aanmaken. Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 4

5 2) Leg de naam van de werkplek en eventueel een toelichting en de bijbehorende afdeling vast in de daarvoor bestemde velden. Typeer de werkplek vervolgens onder Informatie voor Stoffenmanager algoritme schatting en/of Informatie voor ECETOC-TRA algoritme schatting, afhankelijk van de in uw licentie opgenomen rekenmodellen. 3) Sla de werkplek op middels de button Opslaan. Afdelingen kunnen worden aangemaakt via de button Afdelingen in het hoofdmenu van de applicatie. Toelichting keuzeopties Het typeren van activiteiten en werkplekken gebeurt naar analogie van de toegepaste schattingsmodellen. De in Bijlage 1a en 1b opgenomen links verwijzen naar documentatie waarin de parametercategorieën van respectievelijk de Stoffenmanager algoritme en ECETOC-TRA-algoritme worden toegelicht. 4. Risicobeoordeling 1) Om voor een product een risicobeoordeling uit te voeren, ga naar Producten via het hoofdmenu, selecteer het product en ga vervolgens naar tabblad Activiteiten (zie Afbeelding 2). 2) Selecteer de gewenste activiteit en bijbehorende werkplek via de scroll-down menu s. Voer tevens taakduur en frequentie in en geef aan welke persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt (zie Afbeelding 2). Druk vervolgens op de groene + -button. Eventueel kunt u gemaakte activiteit-werkplekcombinaties koppelen aan een proces. Deze kunnen worden aangemaakt via de button Processen beheren. 3) Sla de wijzigingen in het product op met de button Opslaan. Tip: Via de button Kopieer combinaties naar andere producten kunt u een selectie van de gemaakte activiteit-werkplekcombinaties direct kopiëren naar andere producten. Afbeelding 2 Uitvoeren risicobeoordeling 4) Ga voor de uitkomsten van de risicobeoordeling naar tabblad Stoffenmanager algoritme schatting of ECETOC-TRA algoritme schatting (zie Afbeelding 3). Deze tab toont voor het betreffende product per gemaakte activiteit-werkplekcombinatie een overzicht van de blootstellingsschattingen en risicobeoordelingen van iedere component in het product. Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 5

6 5) Navigeer via de scroll-down menu s Activiteit en Werkplek naar de beoordelingen van de gewenste activiteit-werkplekcombinatie (zie Afbeelding 3). Afbeelding 3 Output risicobeoordeling Output Stoffenmanager algoritme De output is op componentniveau en bestaat uit een gemiddelde (GM) en een worst-case schatting (90-percentiel, afkorting: p90) van de inhalatoire blootstelling (in mg/m 3 ) gedurende de taak en als gemiddelde over de werkdag. De bijbehorende risico ratio s (RR; toetsing van geschatte luchtconcentratie aan de corresponderende grenswaarde, afkorting: RR) geven aan of de situatie wel (groen: RR<1) of mogelijk onvoldoende (geel: RR 1-2, rood: RR>2) gecontroleerd is. Output ECETOC-TRA De output is op componentniveau en bestaat uit een taak en daggemiddelde schatting van de inhalatoire blootstelling (in ppm en mg/m 3 voor vloeistoffen en in mg/m 3 voor vaste stoffen) en een systemische (in mg/kg bodyweight) en lokale schatting (in µg/cm 2 dermal surface) van de huidblootstelling. De bijbehorende risico ratio s (toetsing van geschatte luchtconcentratie aan de corresponderende grenswaarde) geeft aan of de situatie wel (groen: RR<1), mogelijk onvoldoende (geel: RR 1-2, rood: RR>2) gecontroleerd is. De gesommeerde risico ratio dermaal/inhalatie is een optelsom van de risico ratio s voor de daggemiddelde inhalatoire blootstelling en de dermale systemische blootstelling. Evaluatie risico s Onder het tabblad Evaluatie Risico (formulier Product) vindt u de risico ratio s van de Stoffenmanager algoritme en ECETOC-TRA schattingen naast elkaar en de voor adembescherming gecorrigeerde risico ratio s van de Stoffenmanager algoritme schattingen. Eventueel gekoppelde meetresultaten worden hier eveneens getoond (zie hoofdstuk 5. Koppelen van meetgegevens). Per situatie kunt u vervolgens aangeven, eventueel met toelichting, of de risico s voldoende gecontroleerd zijn. 5. Koppelen van meetgegevens Resultaten van blootstellingsmetingen kunnen worden vastgelegd in ChemRADE. Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 6

7 1) Voeg een meetrapport of referentie toe aan de applicatie via Eigen documenten in het hoofdmenu. Klik op de button Nieuw document aanmaken en voer de gewenste velden in. Klik op de button Maak aan om de gegevens op te slaan. 2) Ga via het hoofdmenu naar Producten. Selecteer onder het tabblad Meetgegevens de betreffende activiteit-werkplekcombinatie en de gemeten stof. Voer vervolgens de beschikbare gegevens in de corresponderende velden in. De gekoppelde meetgegevens komen terug onder tabblad Evaluatie risico. 6. Beheersmaatregelen en Plan van Aanpak Berekenen effect beheersmaatregelen 1) Ga via het hoofdmenu naar Producten en vervolgens naar tabblad Stoffenmanager algoritme schatting of ECETOC-TRA algoritme schatting. Selecteer vervolgens subtabblad Effectiviteit interventie en kies de gewenste activiteit-werkplekcombinatie. Per type beheersmaatregel aangegeven of er een optie tot verbetering is. 2) Selecteer de gewenste alternatieve maatregel(en). 3) Bereken het effect van de verbetering middels de button Bereken effect. De uitkomst van de herbeoordeling is per component weergegeven als risico ratio Dag en Taak. Maken Plan van Aanpak 1) Klik na het berekenen van het effect van alternatieve beheersmaatregelen op de button Opslaan Plan van Aanpak om de geselecteerde alternatieve beheersmaatregelen automatisch te laten opslaan in het Plan van Aanpak document. Geef eventueel een uitvoerdatum op voor de geselecteerde maatregelen. 2) Ga via het hoofdmenu naar Rapportages en selecteer in sectie Risicobeheersing de optie Exporteer Plan van Aanpak. Geef tevens aan voor welke producten de acties in het Plan van Aanpak zijn gebaseerd en kies het gewenste bestandstype. Via de button Maak rapportage download u het bestand. 7. Rapporteren ChemRADE biedt verschillende mogelijkheden om informatie uit het register, risicobeoordelingen en risicobeheersing te rapporteren. 1) Ga via het hoofdmenu naar Rapportages. De rapportageopties zijn onderverdeeld in drie secties: Register, Risicobeoordelingen en Risicobeheersing. 2) Selecteer de gewenste rapportage- en exportoptie. Bij het rapporteren van risicobeoordelingen of risicobeheersing moet naast de schattingsmethode tevens worden aangegeven welk type beoordeling moet worden gerapporteerd, op welk onderwerp dient te worden gesorteerd en welke producten onderwerp zijn van de risicobeoordeling. Via de button Maak rapportage wordt het overzicht van beoordelingen gedownload. Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 7

8 8. Aanbevolen bronnen Stofinformatie ECHA Registered Substances Database: IFA GESTIS-Database: Royal Society of Chemistry s ChemSpider: Grenswaarden COSHH Essentials Hazard Banding methode: ECHA Registered Substances Database: Notitie beslisschema Grenswaarden - TNO-Haskoning, 2008: SER Databank GSW: Conversies Dampspanning: Luchtconcentratie: Berekenen molaire massa: Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 8

9 Bijlage 1a. Scores parametercategorieën Stoffenmanager algoritme Via onderstaande links vindt u de scores en toelichting van de verschillende parametercategorieën van het Stoffenmanager algoritme. Engels: Stoffenmanager, a Web-Based Control Banding Tool Using an Exposure Process Model Nederlands: Stoffenmanager: een web-based control banding tool Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 9

10 Bijlage 1b. Scores parametercategorieën ECETOC-TRA Via onderstaande link (Table R12-11, p49) vindt u de beschrijving en toelichting van de verschillende Process Categories (PROCs) in ECETOC-TRA. Versie 2.3 september 2016 ChemRADE 10