Migranten met COPD of astma. CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice

Transcriptie

1 Migranten met COPD of astma CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice

2 Programma Migranten in uw praktijk: wat wilt u leren? Etnische en sociaal economische verschillen Communicatie en ondersteuning zelfmanagement Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 2

3 Uw ervaringen - vragen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 3

4 Inleiding Migranten: ver weg of dichtbij? Wie van u is geboren buiten Nederland Of is een ouder geboren buiten Nederland Wat vindt u leuk aan migranten op uw spreekuur? Wat lastig? Wat wilt u vandaag leren? Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 4

5 Mensen met migranten achtergrond in Nederland 20 % bevolking 11 % niet-westers helft 1 e generatie asielzoekers ongedocumenteerden CBS statline van der Heide 2009

6 Migratie achtergrond is relevant Slechtere gezondheid Andere ziekten Minder effectieve zorg Minder effectief gebruik van medicatie Meer huisartsconsulten Minder thuiszorg / fysiotherapie Slechtere uitkomsten van zelfde zorg

7 Astma en COPD bij migranten Turkse mannen en meisjes roken veel Veel vaker onjuist gebruik medicatie Oudere migranten ondergebruik medicatie 70% patiënten fout gebruik inhalatoren Moeite stoppen met roken Gebrek aan zelfvertrouwen veel stress Onderdiagnostiek COPD bij migranten Onderbehandeling astma migrantenkinderen Afrikaanse achtergrond: meer longkanker

8 Oorzaken gezondheidsachterstand 1. Leefomstandigheden migratiestress, armoede, 2. Communicatieproblemen Taalbarrière Weinig opleiding -> laaggeletterd 3. Culturele verschillen andere verwachtingen arts andere opvattingen gezondheid 4. Etnische verschillen in ziekte en behandeling onvoldoende bekend bij zorgverleners

9 Hoeveel % van de niet-westerse 55-plussers heeft taalhulp nodig bij een bezoek aan de huisarts? 90% migranten 55- plussers taalhulp nodig Wie schakelt vaak een tolk in?

10 Taalbarrière en Laaggeletterdheid 1 e generatie vaak laaggeletterd en taalprobleem begrijpen u niet bang dat u hen niet begrijpt kennen geen medische woorden of ziekten Daarom: kortaf / bozig praten Ja zeggen maar niet begrijpen gebrekkige therapietrouw

11 Laaggeletterdheid: Zoveel moeite met lezen en schrijven dat je niet goed kunt functioneren in het dagelijks leven Dus moeite met Pinautomaat Etiket / bijsluiter Instructie thuiszorg Schriftelijke afspraken of uitnodiging Uitdrukkingen Vooruit plannen (herhaalmedicatie!)

12 Cultuurverschillen veel migranten afkomstig uit wij cultuur (collectivisme) Nederland individualisme familie speelt vaak een grote rol religie is voor meeste migranten belangrijk: ziekte en genezing in belangrijke mate door God bepaald

13 Oorzaken minder goed medicatiegebruik) Instructie niet kunnen lezen Instructie niet begrijpen Baxter / inhalator erg ingewikkeld Uiterlijk pillen verandert vaak Wel begrijpen maar niet opvolgen Belang niet begrijpen (bv van preventie) Gebrek ziekteinzicht Te veel andere problemen Weinig geld Kesselheim AS, et al. Burden of changes in pill appearance for patients receiving generic cardiovascular medications after myocardial infarction. Cohort and nested case-control studies.ann Intern Med2014;161: doi: /m

14 Gebrek ziekte inzicht onbegrip / taboe chronische ziekte geen klachten = niet ziek niet accepteren ongeneeslijk geen kennis menselijk lichaam oorzaak stress -> geen medicatie nodig bij vakantie in land van herkomst

15 Het gaat om méér dan kunnen lezen 2 x daags 2 tabletten? 70% leest het correct 35% past het correct toe Th.B. Twickler, E. Hoogstraaten, A. Q. Reuwer, L.Singels, Karien Stronks en ML. Essink-Bot. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden vragen om een antwoord in de zorg. Ned t v Geneeskunde, 2009.

16 Misverstanden en hoe deze te vermijden? filmfragment: epq House:

17 Communicatie oefenen Welke situatie wilt u oefenen: Migrant met benauwdheid aan telefoon Uitleg inhalatoren Ondersteuning zelfmanagement Anders

18 Wat helpt? Communicatie met migranten Neem de tijd!! Spreek langzaam en duidelijk (niet hard!) Vraag naar opleiding, taal, religie, gebruiken, Betrek familie bij behandeling Veronderstel geen biologische kennis Tolk! (vergoeding achterstandsfonds) KNMG/LHV/NHG Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg

19 Tips voor begrijpelijke communicatie Korte zinnen tegenwoordige tijd Gebruik woordkeuze patiënt Maximaal 3 boodschappen in 1 gesprek Geen beeldspraak / uitdrukking Veel plaatjes / aanwijzen Vraag of patiënt wil navertellen wat je hebt uitgelegd (teachback methode)

20 Teach back zinnen Voorbeelden: Kunt u mij vertellen wat u morgen gaat doen Kunt u mij vertellen wat ik u heb uitgelegd Wat vertelt u thuis over wat ik heb gezegd? 20

21 Voorlichting en instructie Visueel, persoonlijk, herhalen Instructie: voordoen nadoen herhalen automatiseren Groepsconsult werkt erg goed Visueel materiaal: torso HEMA / V&D Begrijp je lichaam

22 Zelfmanagement ondersteuning sluit aan bij motivatie van patiënt: wat wil hij? - vaker iets anders dan stoppen met roken vaak veel andere zorgen / prioriteiten denk aan financiële barrières en schaamte vraag breed naar kennis en opvattingen over ziekte en behandeling (Zie handreiking) kleine stapjes altijd positief bekrachtigen

23 Communicatie therapietrouw a. Vraag precies huidig gebruik medicatie = Hoe veel keer in de week neemt u ze niet in? = Wat vindt u van deze medicijnen? = Gebruikt u nog andere medicijnen of kruiden? = Bezoekt u wel eens een andere genezer? = Praat u met andere mensen over uw ziekte? Erik Beune, Culturally appropriate hypertension care; From patients perspectives towards practical tools, Utrecht 2010, p43 box1 en p 85 box 1 en 2

24 Communicatie oefening Checklist eenvoudige communicatie Handreiking gesprek zelfmanagement

25 Uw vragen beantwoord? 25

26 Belangrijkste leerpunten vandaag? 26

27 Evaluatie 27

28 Informatie en voorlichtingsmateriaal