Aansprakelijkheid tijdens gymlessen

Transcriptie

1 Aansprakelijkheid tijdens gymlessen Aansprakelijkheid tijdens gymlessen. 1. Wat is de hoofdregel van ons aansprakelijkheidsrecht? 2. Moet iedereen altijd zijn eigen schade dragen? 3. Wanneer is er sprake van een onrechtmatige daad? 4. Wie is er aansprakelijk? 5. Wie bepaalt of er sprake is van onrechtmatig handelen/nalaten? 6. Welke dekking biedt de beroepsaansprakelijkheidsverzekering die de KVLO voor haar leden heeft gesloten? 7. Vallen in bewaring genomen sieraden ook onder de dekking van de verzekering? 8. Wat moet ik doen wanneer ik (in persoon) als gevolg van een ongeval tijdens mijn les aansprakelijk gesteld word? 9. Moet ik EHBO-spullen bij de hand hebben? 10. Zijn er activiteiten/onderdelen waarvoor een certificaat/aanvullende scholing verplicht is? 11. Mag ik in principe alle sporten geven in mijn gymlessen? 12. Moet ik altijd direct toezicht hebben op alle leerlingen? 13. Hoe ligt de aansprakelijkheid bij ongevallen tijdens kennismakingsactiviteiten of keuzeactiviteiten van de school onder supervisie van/gegeven door instructeurs van buiten de school? 14. Onze schoolleiding wil (tegen onze zin in) alle keuzeactiviteiten in het examenjaar havo en vwo stoppen en uitbesteden aan derden (geen onderwijsbevoegden). Men wil één van ons als coördinator en eindverantwoordelijke aanstellen voor deze groep van in totaal 90 leerlingen die tegelijkertijd ingeroosterd worden en zodoende dus tevens bezuinigen op leraarlessen. Mag dit? 15. Hoe vaak moet de inventaris van een gymzaal gekeurd worden? 16. Als ik een gymnastiektoestel niet vertrouw, wat moet ik dan doen? 17. Als de beheerder en de werkgever vinden dat er niets aan de hand is en ik, ondanks het feit dat ik het niet vertrouw, toch gedwongen wordt les geven? 18. Is een telefoon in een gymzaal verplicht? 19. Is een ontruimingsplan voor een gymzaal verplicht? 1. Wat is de hoofdregel van ons aansprakelijkheidsrecht? Iedereen moet zijn eigen schade dragen. Dus, als een leerling tijdens de gymles een aantal tanden kwijtraakt, dan moet hij de schade (bijv. hoge tandartsrekeningen) zelf dragen. De schade ligt waar ze valt. 2. Moet iedereen altijd zijn eigen schade dragen? Nee. Als in het complex van gebeurtenissen dat tot schade geleid heeft een zogenaamde onrechtmatige daad (art. 6: 162 BW) kan worden aangewezen, dan is het mogelijk de schade op een ander af te wentelen. We spreken dan over wettelijke aansprakelijkheid. Door de wet wordt de verplichting opgelegd om de schade te vergoeden.

2 3. Wanneer is er sprake van een onrechtmatige daad? Er moet sprake zijn van schade die het gevolg is van verwijtbaar (toerekenbaar) onrechtmatig handelen. Er moet sprake zijn van onzorgvuldig handelen of nalaten (wanorde in de les, onvoldoende voorlichting en instructie, onvoldoende toezicht, onvoldoende/verkeerde hulpverlening; slechte opbouw, op onjuiste wijze EHBO verlenen, te hoge moeilijkheidsgraad, etc.). 4. Wie is er aansprakelijk? Men kan in eigen persoon aansprakelijk zijn. Dat wil zeggen dat de persoon die de schade heeft veroorzaakt aansprakelijk is (persoonlijke aansprakelijkheid). Men kan ook in een bepaalde hoedanigheid aansprakelijk zijn omdat men heeft in te staan voor (het gedrag) van een ander (kwalitatieve aansprakelijkheid). Zo is een werkgever in zijn hoedanigheid van werkgever aansprakelijk voor fouten van werknemers. Als u tijdens de gymles een leerling niet vangt die u wel behoort te vangen en als die leerling als gevolg daarvan letstel oploopt leidend tot hoge doktersrekeningen die niet vergoed worden, dan kan de leerling (zijn ouders) deze schade op u proberen te verhalen. Daarnaast kan hij (zijn ouders) uw werkgever (uw bestuur) aansprakelijk stellen. 5. Wie bepaalt of er sprake is van onrechtmatig handelen/nalaten? In het uiterste geval de rechter. Degene die schade geleden heeft (tegenpartij) zal dan niet alleen moeten stellen dat u verwijtbaar onrechtmatig gehandeld heeft, maar zal dat ook moeten bewijzen. Als men hierin slaagt zal de rechter, vaak nadat hij deskundigen gehoord heeft, u tot vergoeding van de schade veroordelen. Overigens is het zo dat in vele gevallen de schade afgewenteld wordt op een verzekeraar. N.B. Door de KVLO is voor haar leden een (beroeps)aansprakelijkheidsverzekering afgesloten. 6. Welke dekking biedt de beroepsaansprakelijkheidsverzekering die de KVLO voor haar leden heeft gesloten? De leden zijn verzekerd tegen de gevolgen van wettelijke aansprakelijkheid d.w.z. de aansprakelijkheid die gegrond is op onrechtmatige daad veroorzaakt tijdens de beroepsuitoefening. Het moet gaan om activiteiten die verband houden met lichamelijke opvoeding en/of sport zowel in schoolverband (gymlessen, schooltoernooien, sportkennismakingsactiviteiten, skiweken) als in verenigingsverband. Er moet sprake zijn van een dienstverband. Verricht u bijvoorbeeld MRT werkzaamheden buiten schooltijd in dienstverband dan is er ook dekking. Verricht u deze werkzaamheden als zelfstandig gevestigde ondernemer dan is er, ondanks een lidmaatschap bij de KVLO, geen dekking. In dat geval is het wel raadzaam om een beroepsaansprakelijkheidsverzekering te sluiten. 7. Vallen in bewaring genomen sieraden ook onder de dekking van de verzekering? Nee. Handel dus zorgvuldig. Zorg bijvoorbeeld voor een veilige afsluitbare opbergplek zodat u geen verwijt kan worden gemaakt.

3 8. Wat moet ik doen wanneer ik (in persoon) als gevolg van een ongeval tijdens mijn les aansprakelijk gesteld word? Contact opnemen met het bureau van de KVLO. Daar zal men u vertellen hoe verder te handelen. Hierbij moet niet vergeten worden dat uw werkgever primair aansprakelijk is. Dus de zaak moet ook doorgeleid worden naar uw bestuur/bevoegd gezag. Het spreekt voor zich dat een neutraal verslag met vermelding van datum en tijdstip van het gebeurde noodzakelijk is. Met het oog op getuigen is het ook van belang om precies te weten wie er aanwezig waren ten tijde van het ongeval. Overigens is registratie van een ongeval op school in het kader van art. 9 Arbo-wet verplicht. Op school horen voorgedrukte ongevallenregistratiepapieren aanwezig te zijn. 9. Moet ik EHBO-spullen bij de hand hebben? Ja, u dient ervoor te zorgen dat u bij al uw lesactiviteiten, waar die ook plaats vinden (zaal, veld) over EHBO-spullen beschikt. Er is echter geen wettelijke verplichting voor het hebben van een EHBO-diploma. 10. Zijn er activiteiten/onderdelen waarvoor een certificaat/aanvullende scholing verplicht is? Nee, althans niet door de rijksoverheid bepaald. Het is aan het bevoegd gezag om aanvullende eisen te stellen aan bevoegde docenten. Zo kan een bevoegd gezag/school bepalen, en dat lijkt ons zeer verstandig, dat risicovolle toestellen zoals de (mini)trampoline of een klimmuur niet gebruikt mogen worden zonder aantoonbare scholing. Maar ook als een bevoegd gezag dat niet eist, verdient het aanbeveling risicovolle onderdelen te mijden zonder scholing daarin. 11. Mag ik in principe alle sporten geven in mijn gymlessen? Ja, wanneer het een onderdeel is van het schoolwerkplan en derhalve gesanctioneerd is door de school/het schoolbestuur en de rijksinspectie wordt bij voorbaat niets uitgesloten. Vanzelfsprekend moet het passen binnen de kerndoelen of eindtermen van het desbetreffende onderwijstype. 12. Moet ik altijd direct toezicht hebben op alle leerlingen? Dat hangt er van af wat de leerlingen doen, hoe oud ze zijn en hoe zelfstandig ze kunnen werken. Bedenk wel dat een docent eerder aansprakelijk gesteld zal worden als er geen direct toezicht is, dus zorg voor een goede instructie (bijvoorbeeld op het veld of bij gebruik van twee gymzalen). 13. Hoe ligt de aansprakelijkheid bij ongevallen tijdens kennismakingsactiviteiten of keuzeactiviteiten van de school onder supervisie van/gegeven door instructeurs van buiten de school? De school blijft altijd verantwoordelijk en dus mogelijk aansprakelijk voor alle activiteiten die in het kader van de school plaats vinden. Als de docent/sectie LO activiteiten door derden laat uitvoeren is ze dus mede verantwoordelijk. Mocht zich een ongeval voordoen en u/de school aansprakelijk gesteld wordt dan zullen de vragen van de rechter kunnen zijn of deze derde (sportschool, vereniging,etc.) voldoende bekwaam is om aan een groep leerlingen les te geven, of de school dit had mogen uitbesteden, of directe aanwezigheid/toezicht van docent LO noodzakelijk is en welke afspraken er gemaakt zijn. M.a.w. of u voldoende zorgvuldigheid in acht genomen hebt. Een en

4 ander is niet in algemene regelgeving te vangen. Bij het inschakelen van derden voor lessen LO raden we daarom aan afspraken contractueel vast te leggen en te controleren of deze derde zelf een beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten. 14. Onze schoolleiding wil (tegen onze zin in) alle keuzeactiviteiten in het examenjaar havo en vwo stoppen en uitbesteden aan derden (geen onderwijsbevoegdheden). Men wil één van ons als coördinator en eindverantwoordelijke aanstellen voor deze groep van in totaal 90 leerlingen die tegelijkertijd ingeroosterd worden en zodoende dus tevens bezuinigen op leraarlessen. Mag dit? Het is duidelijk dat schoolleidingen steeds inventiever worden en op zoek gaan naar geld. Het is ook duidelijk dat er, zolang er geen jurisprudentie is, binnen de huidige wet- en regelgeving veel kan. Voor wat betreft de aansprakelijkheid in deze kwestie wordt verwezen naar het antwoord op bovenstaande vraag. Als u van mening bent dat u de verantwoordelijkheid niet wilt en kunt dragen voor een grote groep leerlingen die over diverse locaties verspreid tegelijkertijd les krijgt van derden en u krijgt deze taak toch opgedragen, doet u er verstandig aan dit schriftelijk aan de schoolleiding te melden en de verantwoordelijkheid bij de school te leggen. De schoolleiding zal zich goed moeten beseffen of het verantwoord is i.v.m. mogelijke aansprakelijkheidsstellingen en schadeclaims. Een ander aspect betreft het op te bouwen examendossier, waarbinnen drie keuzeactiviteiten verplicht zijn. Wie controleert of de leerlingen dit naar behoren hebben gedaan? Dat zal toch door een bevoegde en bekwame docent LO moeten gebeuren? En, blijft er nog genoeg tijd over voor de andere activiteiten die ook afgerond moeten worden? 15. Hoe vaak moet de inventaris van een gymzaal gekeurd worden? Dit hangt natuurlijk af van de intensiteit van het gebruik. In de meeste onderhoudscontracten van firma s wordt een aansprakelijkheidsdekking afgegeven bij een controle van minimaal één keer per jaar. Intensief gebruikte gymzalen (veel medegebruik van materialen) zullen vaker gekeurd moeten worden. Er wordt niet uitgekeerd bij achterstallig onderhoud of oneigenlijk gebruik van het materiaal of bij afgekeurd materiaal. 16. Als ik een gymnastiektoestel niet vertrouw, wat moet ik dan doen? Niet gebruiken, geen les meer geven met dit toestel (art. 38 en 40 Arbo-wet) en het melden bij de beheerder en het bestuur (bevoegd gezag). 17. Als de beheerder en de werkgever vinden dat er niets aan de hand is en ik, ondanks het feit dat ik het niet vertrouw, toch gedwongen wordt les geven? U meldt de situatie schriftelijk aan het bevoegd gezag en de directie en legt de aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen neer bij uw werkgever en vraagt binnen vijf dagen om een schriftelijke bevestiging. Tevens vraagt u om een schriftelijke bevestiging van de beheerder dat het toestel/de zaal in orde is. Een afschrift van brieven aan de MR van de school kan zinvol zijn.

5 18. Is een telefoon in een gymzaal verplicht? Ja, er moet op korte afstand (minder dan 50 meter) en binnendoor een telefoon bereikt kunnen worden. Bij lesgeven op het veld kan een mobiele telefoon uitkomst bieden. 19. Is een ontruimingsplan voor een gymzaal verplicht? Ja. In dit plan moet ook zijn opgenomen wie op welke wijze controleert of in geval van nood iedereen de locatie verlaten heeft. Een gymzaal behoort naast de normale ingang over een tweede vluchtweg te beschikken.